1) Çözüm : 24 ve 36 sayılarının ebob ve ekok u kaçtır? 24 12 6 3 1 Ebob ( 24 , 36 ) = 12 ( * lı olanların çarpımı) Ekok ( 24 , 36 ) = 72 ( Hepsinin çarpımı ) 36 18 9 9 3 1 | 2 * | 2 * | 2 | 3 * | 3 ebob = 2.2.3 =12 ekok = 2.2.2.3.3 = 72 2) Çözüm : 50 ve 80 sayılarının ebob ve ekok u kaçtır? 50 25 25 25 25 5 1 Ebob ( 50 , 80 ) = 10 ( * lı olanların çarpımı) Ekok ( 50 , 80 ) = 400 ( Hepsinin çarpımı ) 30 15 15 5 5 1 bymutlu.com | 2 * | 2 | 2 | 2 | 5 * | 5 ebob = 2.5 =10 ekok = 2.2.2.2.5.5 = 400 Çözüm : 30 , 45 ve 60 sayılarının ebob ve ekok u kaçtır? 80 40 20 10 5 1 3) 45 45 45 15 5 1 60 30 15 5 5 1 | 2 | 2 | 3 * | 3 | 5 * ebob = 3.5 =15 ekok = 2.2.3.3.5 = 180 Ebob ( 30, 45 , 60 ) = 15 ( * lı olanların çarpımı) Ebob ( 30, 45 , 60 ) = 180 ( Hepsinin çarpımı ) Not : Bölme işlemi sırasıyla asal olan sayılar ( 2,3,5,7,11,,13, ...) olacak şekilde yapılmalıdır. Üç sayınında aynı anda bölündüğü zaman ortak bölen sayıya * konuldu. Çözüm : 4) Kumaşlar 2 şer metre uzunlukta kesilirse eşit olarak parçalanırlar 20 ve 36 metre uzunluktaki iki ayrı kumaş , eşit uzunlukta olacak şekilde en uzun kaç metrelik parçalara ayrılır? ancak burada sorulan , en uzun parça kaç metre olmalıdır? Bunun için 20 ve 36 nın bölünebildiği en büyük sayı bulunmalıdır. Ebob alınır. 20 10 5 5 5 1 36 18 9 3 1 | 2 * | 2 * | 3 | 3 | 5 ebob = 2.2 = 4 O halde kumaşlar en fazla 4 metre olarak kesilebilir. 5) Çözüm : Kenar uzunlukları 60 metre ve 80 metre olan dikdörtgen şeklindeki bir bahçenin kenarlarına eşit aralıklarla ağaç dikilecektir. Ağaçlar 1 er metre yada 2 şer metre aralıklarla dikilebilir. Fakat bu şekilde çok ağaç gerekir. Oysa soruda en az kaç ağaç lazım deniliyor . Buna göre en az kaç ağaç dikilir? Ağaç sayısının en az olması için aralıkların en fazla olması lazımdır. O zaman 60 ve 80 in bölünebildiği en büyük sayı iki ağaç arasındaki aralık olacaktır. Ebob alınır. 60 30 15 15 15 5 1 80 40 20 10 5 5 1 | 2 * | 2 * | 2 | 2 | 3 | 5 * ebob = 2.2 .5= 20 Ağaç sayısı = Bahçenin çevresi / iki ağaç arası uzunluk Ağaç sayısı = 2 . ( 60 + 80 ) / 20 Ağaç sayısı = 280 / 20 Ağaç sayısı = 14 tane ağaç 6 ) Çözüm : İçinde 48 kg un , 72 kg şeker ve 90 kg tuz olan çuvallar, birbirine karıştırılmadan eşit hacimli torbalara Ebob ( 48 , 72 , 90 ) = 6 olup , bir torba en çok 6 kg olur. un için 48 / 6 = 8 torba konulacaktır. En az kaç torba gereklidir? şeker için 72 / 6 = 12 torba tuz için 90 / 6 = 15 torba gerekir , toplam 8 + 12 + 15 = 35 torba gerekir. 7 ) Çözüm : Kenar uzunlukları 280 cm ve 300 cm olan dikdörtgen şeklindeki bir odanın zemini kare şeklindeki fayanslar ile döşenecektir . Ebob ( 280 , 300 ) = 20 olup , Fayansın bir kenarı 20 cm Fayans sayısı = Bütün alan / Fayansın alanı En az kaç fayans gereklidir? Fayans sayısı = 280 . 300 / 20 . 20 Fayans sayısı = 28 . 30 / 2 .2 Fayans sayısı = 210 tane fayans gerekir. 8 ) Kenar uzunlukları 10 cm ve 18 cm olan dikdörtgen şeklindeki fayanslar, kare şeklinde bir zemin oluşacak şekilde döşenecektir. Çözüm : Karenin bir kenar uzunluğu 10 ve 18 in ekok u ( en küçük ortak katı ) olmalıdır. Ekok ( 10 , 18 ) = 90 cm olup , karenin bir kenarı 90 cm olur. Fayans sayısı = Karenin alanı / Fayansın alanı En az kaç fayans gereklidir? Fayans sayısı = 90 . 90 / 10 . 18 = 9 . 5 = 45 tane yada, Fayans sayısı = 8100 / 180 Fayans sayısı = 45 tane fayans gerekir. 9 ) Sırasıyla 20 şer , 30 ar ve 40 ar dakika arayla çalan üç ayrı zil , aynı anda çaldıktan kaç dakika sonra yine birlikte çalarlar? bymutlu.com Çözüm : 20 , 30 ve 40 sayılarının birleştiği en küçük ortak kat bulunur. Ekok ( 20 , 30 , 40 ) = 120 ise Bu üç zil birdaha ilk kez 120 dakika sonra birlikte çalacaktır. Bu durum her 120 dakikada bir tekrarlanır. Çözüm : 10) Ekok ( 3 , 5 ) = 15 olup , 1 den 300 e kadar, 3 ve 5 ile bölünebilen kaç tane doğal sayı vardır? 15 ve 15 in katları 3 ve 5 e tam bölünür. Terim sayısı = [( Son terim ­ İlk terim ) / Ortak fark ] + 1 Terim sayısı = [( 300 ­ 15 ) / 15 ] + 1 Terim sayısı = 19 + 1 1 den 300 e kadar 15 e bölünen sayıların sayısı, Terim sayısı = 20 tane doğal sayı vardır. 11) Çözüm : Boyutları 3,4,5 birim olan dikdörtgenler prizması biçiminde en az kaç tane tuğla ile küp yapılır? Ekok ( 3 , 4 , 5 ) = 60 olup , Küpün bir kenar uzunluğu 60 birim olacaktır . Tuğla sayısı = Küpün hacmi / Bir tuğlanın hacmi Tuğla sayısı = 60.60.60 / 3.4.5 = 20.15.12 = 3600 tane yada, sadeleştirmeden, Tuğla sayısı = 216000 / 60 Tuğla sayısı = 3600 tane tuğla. 12 ) Çözüm : a , b , c ∈ N olmak üzere , Eşitliklerin hepsine 2 eklersek , eşitlikler x = 4 a + 2 = 5 b + 3 = 7 c + 5 4 ün , 5 in ve 7 nin katı olacak şekilde paranteze alınabiliyor. olduğuna göre en küçük x tam sayısı kaçtır? bymutlu.com x + 2 = 4a +2 +2 = 5b + 3+2 = 7c + 5 + 2 x + 2 = 4a + 4 = 5b + 5 = 7c + 7 x + 2 = 4 (a+1) =5 ( b +1 ) = 7 ( c + 1 ) Demek ki x+2 sayısı , 4 ün , 5 in ve 7 nin ortak katı imiş. Ekok ( 4 , 5 , 7 ) = 140 olur. x + 2 = 140 x = 140 ­ 2 = 138 olur en az. 13) Çözüm : Birbirinden farklı a,b,c doğal sayılarının ortak katlarının en küçüğü , 36 dır. Ekok ( a , b , c ) = 36 ise 36 = 1. 36 = 2 . 18 = 3 . 12 olarak sırasıyla Buna göre a+b+c toplamı en çok kaçtır? 1 in , 2 nin , 3 ün katı olarak yazıldı . Bu durumda a = 36 , b = 18 ve c = 12 sayıları seçelim. ekokları 36 olup , a + b + c toplamı en çok 36 + 18 + 12 = 66 olur. Çözüm : 14) Üslü olarak verilen sayıların ebob u , her ikisin dede var olan (ortak olan ) asal sayıların üslerinin en az olanlarının çarpımına eşittir. A = 2 2 . 3 4 . 5 3 B = 2 3 . 3 2 . 5 ise ; Ebob ( A,B ) = 2 2 . 3 2 . 5 = EBOB ( A , B ) = ? , EKOK ( A , B ) =? Üslü olarak verilen sayıların ekok u , her ikisin dede var olan ( ortak olan ve olmayanlar da ) asal sayıların üslerinin en büyük olanlarının çarpımına eşittir. Ekok ( A,B ) = 2 3 . 3 4 . 5 3 = Ebob ( A,B ) = 4 . 9 . 5 = 180 Ekok ( A,B ) = 8 . 81 . 125 = 81000 15) Çözüm : EBOB ( 18 , A ) = 2 Her hangi iki doğal sayısının ebobu ve ekoku nun çarpımı , EKOK ( 18 , A ) = 90 ise , bu iki sayının da çarpımına eşittir. A doğal sayısı kaçtır ? Ebob ( a, b ) . Ekok ( a , b ) = a . b 18 . A = 2 . 90 18 A = 180 A = 180 / 18 A = 10 olur. bymutlu.com 16) Çözüm : Aralarında asal olan iki sayının Ekok u ile Ebob unun farkı 128 ise toplamları kaçtır? İki sayının aralarında asal olması demek , bu sayıların ortak bölünebildiği en büyük sayı 1 olur. Yada bu sayıları kesir olarak a / b şeklinde yazdığımızda, sadeleşmeyen bir kesir olur. Aralarında asal olan iki sayının ekoku ise bu sayıların çarpımına eşit olur . Buna göre ; Aralarında asal olan iki sayı a ve b olsun. Ekok ( a, b ) ­ Ebob ( a , b ) = 128 a . b ­ 1 = 128 ise a . b = 128 + 1 = 129 olur . 129 asal çarpanlarına ayrılınca , 129 = 3 . 43 olarak yazılır . O halde toplamlarıda, 3 + 43 = 46 olur . 17) Boyutları 24 cm , 36 cm ve 60 cm olan dikdörtgenler prizması şeklindeki tahtadan bir cisim , kesilerek eş küplere ayrılmak isteniyor. Çözüm : Küpün bir kenar uzunluğu , tahtanın kenar uzunluklarının bölünebileceği en büyük sayı olmalıdır. EBOB ( 24 , 36 , 60 ) = 12 Hiç tahta artmayacak şekilde en az kaç küp Küp sayısı = Prizmanın hacmi / Küpün hacmi oluşur. Küp Sayısı = 24 . 36 . 60 / 12 . 12 . 12 Küp Sayısı = 2 . 3 . 5 Küp Sayısı = 30 tane küp elde edilir. 18) Çözüm : 6 ya bölündüğünde 3 , 7 ye bölündüğünde 4 , 8 e bölündüğünde 5 kalanını veren en küçük doğal sayı kaçtır ? Aranan sayı A olsun . Şeklinde yazılabilir. Eşitliklere 3 eklenirse , A = 6 a + 3 = 7 b + 4 = 8 c + 5 A + 3 = 6 a + 3 + 3 = 7 b + 4 + 3 = 8 c + 5 + 3 A + 3 = 6 ( a + 1 ) = 7 ( b + 1 ) = 8 ( c + 1 ) A + 3 sayısı 6 nın , 7 nin ve 8 in ortak katı olur . EKOK ( 6, 7 , 8 ) = 168 A + 3 = 168 ise A = 165 olur. bymutlu.com