EŞİTLİK - EŞİTSİZLİK EġĠTLĠK HAZİNE-1 IġIK-1 a=a ( yansıma ) Her sayı kendisine eĢittir. ÜÇ HAL KURALI: a ve b gerçel sayıları için; a < b veya a = b veya a > b ifadelerinden biri ve yalnız biri doğrudur. IġIK-2 a=b b=a (simetri ) EĢitlikte terimler yer değiĢtirebilir. DNA-1 100 den büyük olmayan üç doğal sayının toplamı 234 ise bu sayılardan en küçüğü en az kaç olabilir? A)32 B)33 C)34 D)35 E)36 ÇÖZÜM a+b+c = 234 a’nın küçük olması isteniyorsa b ve c en büyük değerleri almalıdır. 100 den büyük olmayan en büyük sayı 100 dür. GENETĠK KOPYA-1 10 dan küçük olmayan üç doğal sayının toplamı 45 ise bu sayılardan en büyüğü en çok kaç olabilir? B)23 Tersi de doğrudur. IġIK-4 a=b a.c=b.c (c 0) EĢitliğin her iki tarafı aynı terim ile çarpılırsa, eĢitlik bozulmaz. Sıfırdan farklı ortak çarpanlar için , tersi de doğrudur. YOKSA !!! a=b var sayalım. EĢitlikte yerlerine yazıldığında; a+100+100 = 234 a+200 = 234 a=234-200 a=34 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)22 IġIK-3 a=b a c=b c EĢitliğin her iki tarafına aynı terim eklenir veya çıkarılırsa, eĢitlik bozulmaz. C)24 D)25 E)26 Her iki tarafı a ile çarpalım. a2=a.b olur. Her iki taraftan b2 yi çıkaralım. a2-b2=a.b-b2 bulunur. Çarpanlara ayıralım. (a+b)(a-b)=b(a-b) elde edilir. Ortak çarpanları yok edelim. a+b=b olacaktır. a=b=1 aldığımızda, 1+1=1 ve…………….. 2=1 ??? bulunur. !!! !!! HATA! HATA!! HATA!!! a=b verildiğinden, a-b=0 dır. Eşitlikte ortak çarpan 0 ise, kısaltma yapılamaz. UYARI (a.b.c)2 = (2.3.5)2 eĢitliğinden; a.b.c=-30 da olabilir. Soruda a,b,c R verildiğinden, çarpımın pozitif değeri alınır. GENETĠK KOPYA-2 a,b,c R için a.b = 3 a.c = 7 b.c = 21 ise IġIK-5 a = b ve c=d a c=b d a.c=b.d a.b.c çarpımının değeri kaçtır? (c,d 0) a:c=b:d Ġki eĢitlik, taraf tarafa toplanabilir, çıkarılabilir, çarpılabilir. Bölenler sıfırdan farklı ise taraf tarafa bölünebilir. IġIK-6 a = b ve b = c a = c (geçiĢme) A)9 B)14 C)21 D)24 E)28 DNA-3 A, B ve C gerçek sayılar, A+B=32 B+C=27 C+A=-4 ise; A+B+C toplamı kaçtır? A)10 DNA-2 a,b,c R için a.b = 4 a.c = 9 b.c = 25 ise B)20 C)30 D)40 C)23 D)27,5 E)34 ÇÖZÜM Verilen eĢitlikler taraf tarafa toplanırsa A+B+B+C+C+A=32+27+(-4) 2(A+B+C)=55 A+B+C=27,5 bulunur. Doğru Seçenek D dir. a.b.c çarpımının değeri kaçtır? A)10 B)18,5 E)50 ÇÖZÜM Verilen eĢitlikler taraf tarafa çarpılırsa; (a.b)(a.c)(b.c)=4.9.25 olur. a2.b2.c2 = 22.32.52 (a.b.c)2 = (2.3.5)2 a.b.c = 2.3.5 = 30 bulunur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-3 x, y, z, t, k gerçek sayıları için; x+y=10 y+z=-7 z+t=3 t+k=11 k+a=1 ise, x+y+z+t+k toplamı kaçtır? A)3 B)6 C)9 D)12 E)15 DNA-4 (x+y)(x+y+z) = 120 (y+z)(x+y+z) = 96 (x+z)(x+y+z) = 72 x=4 ve y=6 ve z= 2 bulunduğundan; x.y.z=4.6.2=48 olur. Doğru Seçenek A dır. ise x.y.z çarpımının pozitif değeri kaçtır? A)48 B)52 C)56 D)60 E)64 ÇÖZÜM Verilen eĢitlikler taraf tarafa toplanırsa: (x+y)(x+y+z)+ (y+z)(x+y+z)+ (x+z)(x+y+z) =120+96+72 olur. Sol taraf (x+y+z) ortak parantezine alındığında; (x+y+z)[(x+y)+(y+z)+(x+z)] = 288 (x+y+z)[2x+2y+2z]=288 (x+y+z)[2(x+y+z)]=2.144 (x+y+z)(x+y+z)=144 (x+y+z)2=122 x+y+z=12 bulunur. Bulunan bu değer ilk eĢitlikte yerine yazılırsa; (x+y)(x+y+z) = 120 x+y+z=12 ve (x+y)12=10.12 x+y=10 olur. x+y+z=12 ve x+y=10 olduğundan; 10+z=12 z=2 bulunur. Aynı yöntem ile; (y+z)(x+y+z) = 96 ve x+y+z=12 (y+z)12=96 y+z=8 olur. x+y+z=12 idi x+8=12 ve x=4 olur. (x+z)(x+y+z) = 72 ve x+y+z=12 (x+z)12=72 x+z=6 olur. x+y+z=12 idi y+6=12 ve y= 6 olur. GENETĠK KOPYA-4 x(x+y)=21 y(x+y)=28 ise x.y çarpımı kaçtır? A)7 B)10 C)12 D)14 E)16 DNA-5 a,b,c sıfırdan farklı reel sayılar ve a+b+c=0 ise ab ac bc ? c b a Ġfadesinin değeri nedir? A)-3 B)-1 ÇÖZÜM a+b+c = 0 C)0 D)1 E)3 eĢitliğinden; a+b =-c a+c =-b b+c =-a elde edilir. Bu değerler istenen eĢitlikte yerlerine yazılırsa; 𝑎+𝑏 𝑐 + 𝑎+𝑐 𝑏 + 𝑏+𝑐 𝑎 = −𝑐 𝑐 + −𝑏 𝑏 + −𝑎 𝑎 = (-1)+(-1)+(-1) 𝑎+𝑏 𝑐 + 𝑎+𝑐 𝑏 + 𝑏+𝑐 𝑎 = -3 bulunur. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-5 a,b,c sıfırdan farklı reel sayılar ve a+b+c=0 ise (a+b)(a+c)(b+c) Ġfadesinin eĢiti hangisidir? A)abc aĢağıdakilerden B)-abc C)-1 D)1 E)0 DNA-7 a, b, c gerçek sayıları için; a=b2 b=c3 a=64 ise, c nin alabileceği kaç farklı değer vardır? A)1 B)2 C)3 D)4 E)6 ÇÖZÜM a=64 eĢitliğinde a yerine, a=b2 olduğundan, eĢiti olan b2 yazalım. DNA-6 x x 11 x 11 x b2=64 olur. ise b=c3 verildiğinden, b2=(c3)2=c6 dır. ? Ġfadesinin değeri nedir? A)10 B)11 C)12 D)13 E)14 c6=64 bulunur. ÇÖZÜM x 11 ifadesinde; x b2=64 eĢitliğinde de b2 yerine eĢiti olan c6 yazıldığında; 26=64 ve (-2)6=64 olduğundan, c yerine 2 veya -2 yazılabilir. c’nin alabileceği iki farklı değer vardır. Doğru Seçenek B dir. x+ x=11 verildiğinden, 11 yerine eĢiti olan yazıldığında; (x+ x yerine de 11 yazıldığında) x x x x x x x x 1 11 1 12 olur. Doğru Seçenek C dir. ve 1 1 1 − = c b 6 a’nın değeri kaçtır? A)2 B)3 C)5 5 A)− 9 GENETĠK KOPYA-6 1 1 1 + = a b c GENETĠK KOPYA-7 a=-3 olduğuna göre; 3a-a3b+11=5 ise b nin değeri kaçtır? D)6 E)7 ise 1 B) − 9 C)0 1 D) 9 E) 5 9 DNA-8 a+b-c = 8 a.b.c = 210 eĢitliklerini gerçekleyen a,b,c doğal sayıları için; a+b+c toplamı kaçtır? A)10 B)12 C)13 D)16 E)18 ise Ġfadesinin değeri nedir? B)8 C)9 D)10 E)12 ÇÖZÜM Verilen eĢitliğin her iki tarafı 3 ile çarpılır. 2 Bu değerini a.b.c = 210=2.3.5.7 eĢitliğinde yerine yazalım. a.b(a+b-8) = 2.3.5.7 bulunur. 3a c 3 2b .6 23 4 2 a,b ve c doğal sayılar, sağ tarafta da bir takım doğal sayıların çarpımı olduğundan deneme yolu ile: a=6 ve b=7 olarak eĢitliği sağlayan sayılar bulunabilir. a+b-c=8 eĢitliğinde yazıldığında; 6+7-c=8 ve c=5 bulunur. yerlerine xyz = 30 ise 2yz+3xz+4xy ifadesinin değeri nedir? A)98 C)150 D)172 a 3c 3b 9 2 8 ve olur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-9 x 3y + + 3z = 12 2 8 ise x y + + 2z 3 4 Ġfadesinin değeri nedir? a+b+c=6+7+5=18 olur. Doğru Seçenek E dir. B)120 a c 2b 6 3 4 a 3c 3b ? 2 8 A)6 ÇÖZÜM a+b-c = 8 eĢitliğinde c yi yalnız bırakalım. a+b-8 = c olur. GENETĠK KOPYA-8 2 3 4 + + = 6 ve x y z DNA-9 E)180 A)6 B)9 C)12 D)18 E)24 DNA-10 DNA-11 1 1 1 ise x3 x3 1 1 ? x2 x2 x 1 1 2 B) 11 3 A)1-x 4 C) 11 E) 11 𝑥+3 − 𝑥−3 𝑥−3 𝑥+3 Son eĢitlikten de; x2-9=6 ve x2=15 = 6 𝑥 2 −9 =1 olur. 1 − 𝑥+2 = bulunur. 𝑥+2 − 𝑥−2 𝑥−2 𝑥+2 1 1 E) 𝑥 − 𝑥 1 den y 1 1 x y ve y 1 1 x bulunur, 1 1 1 1 x z 4 = 𝑥 2 −4 olur. 1 1 1 x 1 x 1 z 1 x 1 x 1 x z x 1 1 1 x x Son durumda, x2 yerine bulunan x2=15 değeri yerine yazılırsa; 1 1 4 4 4 2 x 2 x 2 x 4 15 4 11 bulunur. 1 diğer eĢitlikte yerine yazılırsa : Diğer taraftan, istenen ifadede iĢlem yapıldığında; 1 𝑥−2 ise C)1 − 𝑥 D) 1 + 𝑥 x 1 eĢitliğinde iĢlem yapıldığında; = 1 z ÇÖZÜM 1 1 1 x3 x3 1 − 𝑥+3 y 1 B)1+x 5 D) 11 ÇÖZÜM 1 𝑥−3 ve z’ nin x türünden eĢiti nedir? Ġfadesinin değeri nedir? A) 11 1 y Doğru Seçenek D dir. ve bulunur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-11 1 1 a=b + 1 ve b=c + 1 ise c’nin a türünden eĢiti nedir? A)a-1 GENETĠK KOPYA-10 1 1 − = 1 ise x−1 x+1 a−1 D)2−a 1 1 + x−2 x+2 Ġfadesinin değeri nedir? A)-6 B)-4 C)-2 D)2 E)4 a−1 a+1 B)a+1 C) a+1 E)a−2 DNA-12 2 7 3 GENETĠK KOPYA-12 1 1 1 + + =X 11 4 +8+9=A 1 7 1 8 1 9 + + =B ise A ve B arasında aĢağıdaki bağıntılardan hangisi vardır? A)A=2B B)A+B=3 C)A+5B=3 D)5A+B=3 E)3A+B=3 ÇÖZÜM Ġlk eĢitlikte verilen kesirlerin pay ve paydaları arasındaki fark aynı olup 5 tir. Ġkinci eiĢitliği 5 ile çarpar, birinci eĢitlikle taraf tarafa toplarsak; 5 1 7 1 8 + + 1 9 = 5B 5 5 5 + + = 5B 7 8 9 2 3 4 + + =A 7 8 9 5 2 5 3 5 4 + + + + + = 5B + A 7 7 8 8 9 9 1+1+1=A+5B 5A+B=3 bulunur. Doğru Seçenek C dir. 10 11 12 13 11 12 + 12 + 13 = Y ise X ve Y arasında aĢağıdaki bağıntılardan hangisi vardır? A)X+Y=1 B)X+Y=3 C)Y=11X D)X+11Y=3 E)11X+Y=3 DNA-13 a ve b birer tamsayıdır. 1 1 + =1 a−3 a+b olduğuna göre, a.b kaçtır? A)-15 B)-2 C)-1 D)7 E)15 ÇÖZÜM x ve y tamsayılar olmak üzere; 1 1 + =1 x y ise x=y=2 dir. a-3=2 ⇒ a=5 a+b=2 ⇒ 5+b=2 ⇒ b=-3 olmalıdır. a.b=5(-3)=-15 bulunur. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-13 x ve y birer tamsayıdır. 1 1 + =1 x+2 x−y olduğuna göre, x.y kaçtır? A)-4 B)-2 C)0 D)2 E)4 GENETĠK KOPYA-1 3x6-6x2+3x Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? -ÖZDEŞLİKLERÇARPANLARA AYIRMA TANIM Ġçindeki değiĢkenlerin her değeri için doğru olan eĢitliklere özdeĢlik denir. TANIM n, sayma sayısı olmak üzere; n. dereceden bir ifadeyi, daha küçük dereceden iki veya daha fazla ifadenin çarpımı Ģeklinde yazma iĢlemine çarpanlara ayırma denir. IġIK-1 a(b+c) = ab+ac DNA-1 8x4-4x3+10x2 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)3x2 B)3x6 D) x5-2x+1 biri C)x5+2x+1 E) x5+2x-1 DNA-2 9x2(2x+7)-12x(2x+7) Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? biri A)3x-4 B)2x-7 C)3x+4 D)3x2 E)2x+3 ÇÖZÜM 9x2(2x+7)-12x(2x+7)=3x.3x(2x+7)-4.3x(2x+7) =3x(2x+7)(3x-4) Doğru Seçenek A dır. biri A)4x2 B)4x2+2x+5 C)4x2-2x+5 D)4x2-2x-5 E)40x3 ÇÖZÜM Ortak çarpan parantezine alma yöntemi; Terimlerin tümünün OBEB’i bulunur. Ortak çarpan (OBEB) parantez dıĢına, diğerleri parantez içine yazılır. 8x4-4x3+10x2=2x2.4x2-2x2.2x+2x2.5 =2x2.(4x2-2x+5) Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-2 x3y2+3x2y+5x5y3 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)x3y2 B)x2y3 D) y-3x+5x2y2 biri C)y+3x+5x2y2 E) y+3x-5x2y2 DNA-3 a3-a2+a-1 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)(a+1) B)(a-1) 3 D)(a -1) E)a2 C)(a2-1) biri ÇÖZÜM Gruplandırma yöntemi; Terimlerin tümünde ortak çarpan yoksa, terimler gruplandırılarak ortak çarpan aranır. a3-a2+a-1=(a3-a2)+(a-1) =(a2.a-a2.1)+(a-1) =a2(a-1)+(a-1) =(a-1)(a2+1) Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-3 3x3-2x2+12x-8 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? GENETĠK KOPYA-4 x3+6x2-3x-18 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)x-6 biri B)x+6 C)x2+3 D)x+3 E)x2-6 IġIK-2 a2-b2 = (a+b)(a-b) Ġki kare farkı biri A)x-2 B)x+2 C)x2+4 D)3x+2 E)2x-3 DNA-5 25x2-9 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? biri A)25x-3 B)25x+3 C)5x+9 D)5x-9 E)5x-3 DNA-4 x5-3x3-2x2+6 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? 2 A)x -2 3 biri 2 B)x -3 C)x +3 2 D)x +2 E)x -3 3 ÇÖZÜM x5-3x3-2x2+6=(x5-3x3)-(2x2-6) =(x3.x2-3.x3)-(2.x2-2.3) =x3(x2-3)-2(x2-3) =(x2-3)(x3-2) Doğru Seçenek E dir. ÇÖZÜM 25x2-9=(5x)2-32=(5x+3)(5x-3) Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-5 a2-16 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)a-8 B)a+8 C)a-4 D)a+16 E)a+2 biri DNA-6 a4-16 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)a-8 Tam kare ifadelerde; biri İlk ve son terim birer tamkare, Ortadaki terim, bunların çarpımlarının iki katıdır. B)a+8 C)a-4 D)a+16 E)a+2 ÇÖZÜM a4-16 = (a2)2-42=(a2-4)(a2+4) =(a2-22)(a2+4) =(a-2)(a+2)(a2+4) Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-6 x4-81 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)x-9 GENETĠK KOPYA-7 a2-6a+9 ifadesinin eĢiti hangisidir? aĢağıdakilerden A)(a+3)2 B)(a+3)2 C)(3a+1)2 D)(3a-1)2 E)2(a-3) biri B)x+9 C)x-3 2 D)x +3 E)x -3 2 DNA-8 4m2+12mn+9n2 ifadesinin eĢiti hangisidir? aĢağıdakilerden A)2(2m+3n) B)(2m+3n)2 C)(2m-3n)2 D)(2n-3m)2 E)(2n+3m)2 IġIK-3 (a-b)2 =(a-b)(a-b)= a2-2ab+b2 (a+b)2 =(a+b)(a+b)= a2+2ab+b2 DNA-7 x2-20x+100 ifadesinin hangisidir? eĢiti aĢağıdakilerden A)(x-4)(x-25) B)(x-5)2 C)(x+5)2 D)(x-10)2 E)(x+10)2 ÇÖZÜM x2-20x+100 = x2-2.x.10+102 = (x-10)2 Doğru Seçenek D dir. ÇÖZÜM 4m2+12mn+9n2 = (2m)2+2.2m.3n+(3n)2 = (2m+3n)2 Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-8 25x2-15xy+9y2 ifadesinin eĢiti hangisidir? aĢağıdakilerden A)2(5x-3y) B)(5x+3y)2 C)(5x-3y)2 D)(3x-5y)2 E)(3x+5y)2 DNA-9 427+41000+4n ifadesini tam kare yapan n’in en büyük değeri kaçtır? A)514 B)986 C)1000 D)1972 E)2000 ÇÖZÜM 4 sayısını 22 Ģeklinde alıp verilen ifadede yerine yazdığımızda; 427+41000+4n = (22)27+(22)1000+(22)n =254+22000+22n olur. Ġki tane terimin tam kare, üçüncü terimin de diğer ikisinin çarpımının iki katı olması gerekir. GENETĠK KOPYA-9 211+28+2n ifadesi bir tam kare ise n kaçtır? A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14 DNA-10 x2+8x+k = (x+m)2 olduğu bilindiğine göre; k+m toplamı kaçtır? A)16 B)18 C)20 D)22 E)24 ÇÖZÜM (x+m)2=x2+2mx+m2=x2+8x+k 254=(227)2 22000=(21000)2 olarak alındığında; 2m=8 ⇒ m=4 22n=21028 olmak zorundadır. k+m=16+4=20 dir. Doğru Seçenek C dir. 254+22000+22n=(227)2+2.(227).(21000)+ (21000)2 =254+21028+22000 bulunur. 254+22000+22n = (227+21000)2=254+21028+22000 Bu durumda; 2n=1028 ve n=514 olur. m2=k ⇒ 42=k ⇒ k=16 Veya; GENETĠK KOPYA-10 (x-r)2=x2-6x+p olduğu bilindiğine göre; r+p toplamı kaçtır? 254+22000+22n=(227)2+2.(227).(2n)+(2n)2 =254+228+n+22n bulunur. A)6 254=(227)2 22n=(2n)2 olarak alındığında; 22000=228+2n 54 2 +2 2000 +2 2n olmak zorundadır. = (227+2n)2 = 254+228+n+22n Bu durumda; 28+n = 2000 ve n=1972 olur. Bulunan n değerlerinden en büyüğü n=1972 dir. Doğru Seçenek D dir. B)9 C)10 D)12 E)15 DNA-11 a 1 6 a 1 a 1 2 DNA-12 A = x2-6x+11 ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? ise 1 a 1 2 A)0 ? Ġfadesinin değeri nedir? A)23 B)25 C)27 D)34 E)36 ÇÖZÜM Ġstenen ifadenin terimleri (a-1) türünden olduğundan, bizde verilen ifadeyi a-1 türünden yazmalıyız. Bunun için eĢitliğin her iki tarafından 1 çıkaralım. 𝑎−1+ 1 𝑎−1 = 5 olur. Her iki tarafın karesini aldığımızda; 1 𝑎 − 1 + 𝑎−1 2 = 52 𝑎−1 2 +2 𝑎−1 . 𝑎−1 2 +2+ 𝑎−1 2 + 1 𝑎−1 1 𝑎−1 2 1 𝑎−1 2 + 1 𝑎−1 2 = 25 = 25 5 𝑥 2 + 6𝑥 + 9 + = 23 B)27 E)11 ÇÖZÜM Verilen ifadeyi tam kareli bir toplam Ģekline getirelim. A = x2-6x+11 = x2-6x+9+2 A = (x-3)2+2 Tam kare bir ifadenin alabileceği en küçük değer 0 dır. (x-3)2 =0 ⇒ x=3 olduğunda; A = (x-3)2+2 ifadesi en küçük değeri alır A=2 dir. Doğru Seçenek B dir. UYARI y=a(x-r)2+k parabolünün Tepe Noktası T.N(r,k) nın ordinatı olan k, fonksiyonun alabileceği en küçük (büyük) değerdir. =? C)39 GENETĠK KOPYA-12 K=x2+8x-2 ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? A)-18 ise; Ġfadesinin değeri nedir? A)21 D)6 bulunur. Doğru Seçenek A dır. 25 𝑥+3 2 C)3 y=(x-3)2+2 parabolünde; T.N(3,2) GENETĠK KOPYA-11 𝑥 + 1 + 𝑥+3 = 5 B)2 D)47 E)49 B)-16 C)-2 D)0 E)4 DNA-13 A=-x2+6x+5 ifadesinin alabileceği en büyük değeri kaçtır? GENETĠK KOPYA-14 B=(x+2)2+(x-6)2 toplamının alabileceği en küçük değeri kaçtır ? A)3 A)-2 B)5 C)6 D)12 E)14 B)6 C)16 D)32 E)64 ÇÖZÜM A=-x2+6x+5 =-(x2-6x-5)=-(x2-6x+9-14) A= -[(x-3)2 -14]=14 - (x-3)2 (x-3)2=0 ⇒ x=3 olduğunda; A=14 - (x-3)2 ifadesi en büyük değerini alır. DNA-15 A=x2+y2+2x-2y+3 ifadesinin alabileceği en küçük değeri kaçtır? A=14 tür. A)-1 Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-13 B=-x2+10x+5 ifadesinin alabileceği en büyük değeri kaçtır? A)5 B)10 C)15 D)25 E)30 DNA-14 A=(x-3)2+(x+5)2 toplamının alabileceği en küçük değeri kaçtır ? A)-5 B)-1 C)3 D)32 ÇÖZÜM (x-a)2+(x-b)2 toplamı en küçük değerini alır. E)64 a+b 2 x= için x-3=0 ⇒ x=3 x+5=0 ⇒ x=-5 x= −5+3 2 = −1 için A en küçük değerini alır. A=(x-3)2+(x+5)2 = (-1-3)2+(-1+5)2 =16+16=32 en küçük değerdir. Doğru Seçenek D dir. B)1 C)2 D)3 E)4 ÇÖZÜM Verilen ifadeyi tam kareli bir toplam Ģekline getirelim. A = x2+y2+2x-2y+3 =x2+2x+1+y2-2y+1+1 =(x+1)2+(y-1)2+1 x=-1 ve y=1 için tam kare ifadeler 0 olacağından, ifade en küçük değeri olan 1 değerini alır. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-15 A=x2+y2-4x+6y+9 ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? A)-4 B)-3 C)2 D)6 E)9 DNA-16 x2+y2+2x-8y+17 = 0 eĢitliğini sağlayan (x,y) tamsayı ikilisi için x+y toplamı kaçtır? DNA-17 x2+6x+8 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)-1 A)x-8 B)3 C)4 ÇÖZÜM Ġfadeyi tamkareli dönüĢtürelim. D)7 E)17 toplam Ģekline x2+y2+2x-8y+17 =x2+2x+1+y2-8y+16 =(x+1)2+(y-4)2=0 Tam kare ifadelerinin toplamının sıfır olması için, ifadelerin sıfır olması x+1=0 ⇒ x=-1 y-4=0 ⇒ y=4 bulunur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-16 x2+y2-2x+6y+10=0 eĢitliğini sağlayan (x,y) tamsayı ikilisi için x+y toplamı kaçtır? A)-3 B)-2 B)x-4 C)x-2 D)x+8 E)x+4 ÇÖZÜM (x+a)(x+b) = x2+(a+b)x+ab Ġfadesinde; sabit terim, iki sayının çarpımı, x’in katsayısı, o iki sayının toplamıdır. x2 + 6x + 8 = x2+(2+4)x+2.4 2+4 2.4 = (x+2)(x+4) Doğru Seçenek E dir. gerekir. x+y=-1+4=3 biri C)-1 D)0 IġIK-4 (x+a)(x+b) = x2+(a+b)x+ab Ġkinci dereceden üç terimli E)2 GENETĠK KOPYA-17 x2-6x+8 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? biri A)x-8 B)x+8 C)x-2 D)x+2 E)x+4 DNA-18 x2+2x-8 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? biri A)x-8 B)x-4 C)x+2 D)x+8 E)x+4 ÇÖZÜM x2 + 2x - 8 = x2 +(-2+4)x+(-2).4 -2+4 -2.4 =(x-2)(x+4) Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-18 x2-2x-8 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? biri A)x-8 B)x-2 C)x+2 D)x+8 E)x+4 A)3x+7 B)3x-7 C)x-2 D)3x-2 E)3x+2 ÇÖZÜM (ax+b)(cx+d) = acx2+(ad+bc)x+bd Ġfadesinde; Sabit terimin çarpanları ile, x2 nin katsayısının çarpanlarının köĢegensel çarpımlarının toplamı x’in katsayısını vermektedir. 3x2+13x+14 = 3.1x2+13x+2.7 1.3 3.x 1.x 7 2 köĢegen çarpımlarını topladığımızda; 3.x.2+1.x.7=6x+7x=13x olur ki Bu istenen terimdir. Tabloyu satırlar halinde ayrı parantezler içine yazdığımızda; 3x2+13x+14 = (3x+7)(x+2) bulunur. Doğru Seçenek A dır. IġIK-5 (ax+b)(cx+d) = acx2+(ad+bc)x+bd Ġkinci dereceden üç terimli DNA-19 3x2+13x+14 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? 3.x 1.x GENETĠK KOPYA-19 2x2+5x-3 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? A)2x+1 biri biri B)x-3 C)2x+3 D)x+1 E)2x-1 DNA-20 5x2-17x+6 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? biri A)5x-3 B)x-2 C)5x-2 D)x+3 E)5x+3 ÇÖZÜM 5x2-17x+6 =1.5x2-17x+(-2)(-3) 1.5 (-2).(-3) 2.7 2 7 köĢegen çarpımlarını topladığımızda; 3.x.7+1.x.2=21x+2x=23x olur ki bu istenen terim değildir. Çarpanların yerlerini değiĢtirelim. 1.x 5.x -3 -2 KöĢegen çarpımlarını topladığımızda; 1.x(-2)+5x(-3)=-2x-15x=-17x olur ki bu ortadaki terimdir. 5x2-17x+6 = (1.x-3)(5x-2) Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-20 10x2+7x-12 Ġfadesinin çarpanlarından aĢağıdakilerden hangisidir? biri A)2x-3 B)5x+4 C)3x-2 D)5x-4 E)4x-5 IġIK-6 (a+b)3 = a3+3a2b+3ab2+b3 GENETĠK KOPYA-21 (a-2b)3 ifadesinin eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? A) a3+6a2b+12ab2+8b3 B) a3-6a2b+12ab2-8b3 C) a3+3a2b+3ab2+b3 D) a3-3a2b+3ab2-b3 E) a3-8b3 IġIK-7 (a+b)3 = a3+3a2b+3ab2+b3 (a+b)3 = a3+3ab(a+b)+b3 (a-b)3 = a3-3a2b+3ab2-b3 (a-b)3 = a3-3a2b+3ab2-b3 (a-b)3 = a3-3ab(a-b)-b3 Olarak alınabilir. DNA-21 (a-b)3(a+b)3 Ġfadesinin hangisidir? 6 eĢiti 4 2 2 4 aĢağıdakilerden 6 A) a +3a b +3a b +b B) a6-3a4b2+3a2b4-b6 C) a6-b6 D) a6+b6 E) a6-2a3b3+b6 ÇÖZÜM (x.y)3=x3.y3 olduğundan; (a-b)3(a+b)3=[(a-b)(a+b)]3 Ģeklinde yazılabilir. 2 2 (a-b)(a+b)=a -b iki kare farkı [(a-b)(a+b)]3 =(a2-b2)3 Ģekline dönüĢür (a2-b2)3 =(a2)3-3(a2)2b2+3a2(b2)2-(b2)3 =a6-3a4b2+3a2b4-b6 bulunur. Doğru Seçenek B dir. DNA-22 x 1 3 x x3 ise ; 1 ? x3 Ġfadesinin değeri kaçtır? A)16 B)18 C)20 D)24 E)27 ÇÖZÜM x 1 3 x eĢitliğinin her iki tarafının kübünü alalım; 1 x+ x 3 = 33 1 1 1 x 3 + 3x 2 . + 3x. 2 + 3 = 27 x x x x3 + 3 x + 1 3 x x 1 1 + 3 = 27 x x değerini yerine yazalım. 1 x 3 + 3 3 + 3 = 27 x x3 + 1 = 27 − 9 = 18 x3 Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-22 1 x- x = 2 ise, x3- 1 x3 A)2 Ġfadesinin değeri kaçtır? B)6 C)8 D)14 ÇÖZÜM x3 = 1 ⇒ x3-1 = 0 iki küp farkı olarak çarpanlarına ayıralım x3-1 = (x-1)(x2+x+1) = 0 olur. Çarpımları 0 olan sayılardan en az biri 0 olmak zorunda olacağından; x-1 = 0 ⇒ x=1 olamayacağından 2 2 x +x+1 = 0 ⇒ x +x = -1 dır. x2+x = -1 değeri 2 2 (x +x+3)(x +x+4) ifadesinde yerine yazılırsa; (x2+x+3)(x2+x+4) = (-1+3)(-1+4) = 2.3 = 6 olur. Doğru Seçenek A dır. E)16 GENETĠK KOPYA-23 x3 = 1 ve x 1 için; (1+x-x2)(1-x+x2) ifadesinin nedir? A)0 B)2 C)4 D)6 değeri E)9 IġIK-8 a3-b3 = (a-b)(a2+ab+b2) a3+b3 = (a+b)(a2-ab+b2) iki küp farkı ve iki küp toplamı IġIK-9 n sayma sayısı olmak üzere; an-bn = (a-b)(an-1+an-2b+ … +abn-2+bn-1) DNA-23 x3 = 1 ve x 1 için; (x2+x+3)(x2+x+4) ifadesinin değeri nedir? IġIK-10 n tek sayı olmak üzere; A)6 an+bn = (a+b)(an-1-an-2b+…-abn-2+bn-1) B)9 C)12 D)15 E)18 DNA-24 1110-1 sayısının son iki basamağı aĢağıdakilerden hangisidir? A)00 B)09 C)10 D)19 E)99 ÇÖZÜM an-bn = (a-b)(an-1+an-2b+ … +abn-2+bn-1) özdeĢliğinden yararlanıp çarpanlarına ayıralım. 1110-1 = (11-1)(119+118+117+ … +1) = 10.A A sayısı, birler basamağı 1 olan on tane sayının toplamı olduğundan birler basamağı 0 dır. Çarpımın son iki basamağı 00 olur. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-24 222+221+220+…+1 Ġfadesinin eĢiti hangisidir? HAZĠNE-1 BĠNOM AÇILIMI n doğal sayıları için; n n n n-1 n n a + a b+…+ an-rbr+…+ bn 0 1 r n (a+b)n= 𝐶 𝑛, 𝑟 = 𝑛 = 𝑟 𝑛! 𝑛−𝑟 !𝑛! (a+b)0=1 (a+b)1=1a+1b (a+b)2=1a2+2ab+1b2 (a+b)3=1a3+3a2b+3ab2+1b3 aĢağıdakilerden A)223 B)223-1 C)223+1 D)224-1 E)224+1 (a+b)5=1a5+5a4b+10a3b2+10a2b3+5ab4+1b5 ………………….. EĢitliklerinin, 5. kuvvete kadar olanlarının bilinmesinde yarar vardır. Açılımdaki katsayılar yazıldığında; Buraya kadar; (a+b)2 =(a+b)(a+b)= a2+2ab+b2 (a-b)2 =(a-b)(a-b)= a2-2ab+b2 (a+b)3 = a3+3a2b+3ab2+b3 (a-b)3 = a3-3a2b+3ab2-b3 özdeĢliklerini gördük ve inceledik. Acaba aynı Ģekilde; (a+b)4, (a+b)5 , …. , (a+b)n eĢitlerini bulabilirmiyiz? (a+b)4=1a4+4a3b+6a2b2+4ab3+1b4 ifadelerinin 1 1 1 1 2 1 1 3 3 1 1 4 6 4 1 1 5 10 10 5 1 1 6 15 20 15 6 1 ……………… PASCAL ÜÇGENĠ !!! tablo olarak IġIK-11 Herhangi bir satırdaki ardıĢık iki terimin toplamı, ikinci sayının altında bulunur. IġIK-12 Aynı terimde bulunan a ve b nin kuvvetleri toplamı, parantezin kuvvetine eĢittir. IġIK-13 Ġlk terimden baĢlayarak, a nın kuvveti azalırken, b nin kuvveti artar. UYARI (a-b)n açılımı, (a+b)n açılımında b yerine -b yazılarak bulunur. A=x5+5x4y+10x3y2+10x2y3+5xy4+y5 Ġfadesinin sayısal değeri kaçtır? B)15 C)27 A)5 B)7 C)20 D)625 E)74 DNA-26 x-y = 6 ve x2-y2 = 72 ise x3-y3 değeri kaçtır? A)792 B)702 C)678 D)614 E)504 ÇÖZÜM x2-y2 = 72 iki kare farkıdır. x2-y2 = (x-y)(x+y) = 72 olur. x-y = 6 değerini yerine yazalım. (x-y)(x+y) =6(x+y) = 72 x+y = 12 bulunur. x-y = 6 ile taraf tarafa toplarsak, DNA-25 x=7 ve y=-4 için; A)3 GENETĠK KOPYA-25 x=6 için; N=x4-4x3+6x2-4x+1 Ġfadesinin sayısal değeri kaçtır? D)81 E)243 2x=18 ⇒ x=9 ve x+y=12 ⇒ 9+y=12 ⇒ y=3 olur. x3-y3 = 93-33 = 729-27 = 702 bulunur. Doğru Seçenek B dir. ÇÖZÜM (x+y)5= x5+5x4y+10x3y2+10x2y3+5xy4+y5 olduğundan; GENETĠK KOPYA-26 x+y = 6 ve x2-y2 = 48 ise x3+y3 değeri kaçtır? A=(x+y)5 tir. x=7 ve y=-4 için; A=(7-4)5=35=243 olur. Doğru Seçenek E dir. A)504 B)512 C)548 D)576 E)590 DNA-27 a-b = 9 ve b-c = 9 ise a2-2b2+c2 değeri kaçtır? A)160 B)161 C)162 D)163 E)164 ÇÖZÜM a2-2b2+c2 =a2-b2-b2+c=a2-b2+c2-b2 Ģeklinde yazılıp çarpanlara ayrılırsa; a2-b2+c2-b2 = (a-b)(a+b)+(c-b)(c+b) bulunur. Burada; a-b = 9 ve b-c = 9 ⇒ c-b=-9 Değerlerini yerlerine yazdığımızda (a-b)(a+b)+(c-b)(c+b) =9(a+b)+(-9)(c+b) = 9a-9c = 9(a-c) olur. a-b = 9 b-c = 9 eĢitlikleri taraf tarafa toplandığında a-c=18 bulunur. Bulunan bu değer yerine yazıldığında da a2-2b2+c2 =9(a-c)=9.18=162 olur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-27 x-y=3 ve y-z=3 ise x2-2y2+z2 değeri kaçtır? A)3 B)6 C)9 D)12 B)64 224-1=(212)2-12 =(212-1)(212+1) dir. Yerine yazdığımızda; 248-1 = (224-1)(224+1) = (212-1)(212+1)(224+1) ve benzer biçimde; 212-1 = (26)2-12 =(26-1)(26+1) 248-1=(26-1)(26+1)(212+1)(224+1) olacağından sayının istenen çarpanlar 26-1 =64-1= 63 ve 26+1 =64+1= 65 dir. Toplamları: 63+65 =128 bulunur. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-28 324-1 sayısının 20 ile 30 arasındaki tamsayı bölenlerinin toplamı kaçtır? A)45 B)48 C)52 D)54 E)56 E)18 DNA-28 248-1 sayısının 60 ile 70 arasındaki tamsayı bölenlerinin toplamı kaçtır? A)63 ÇÖZÜM Sayının bölenleri istendiğinden, çarpanlarına ayıralım. 248-1 =(224)2-12 olduğundan; 248-1 = (224-1)(224+1) iki kare farkı. C) 65 D)128 E)129 DNA-29 87.86+87.85-86.85 Ġfadesinin eĢiti hangisidir? A)872-2 B)872-1 D)862-1 E)862 aĢağıdakilerden C)862-2 ÇÖZÜM 87.86+87.85-86.85 Ġfadesindeki orta terimi ele aldığımızda; 1 16 1 3 1 4 = 2 87.85 = (86+1)(86-1) = 86 -1 dir. BaĢtaki ve sondaki terimlerde ortak çarpan olan 86 parantezine alalım; 87.86-86.85 =86(87-85) = 2.86 olur. 1 16 = 1 2 4 4 9 − + = 1 2 4 1 4 −3+9= 3−4.2 3.4 2 2 −3 5 5 = − 12 = 12 UYARI 𝑥2 = 𝑥 GENETĠK KOPYA-29 1999.2001+1 = a2 ise a kaçtır? YOKSA !!! A)200 B)2000 C)2001 D)1999 E)2002 4 − 10 + 4 10 9 15 25 4 5 2 2 5 5 5 3 2 2 1 B) − 6 1 C) 6 D) ??? 25 4 5 2 2 2 !!! Nerede hata yapıldı?... GENETĠK KOPYA-30 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 5 bulunur. 5 2 A) − 12 2 −3 = 32 − 2.3. 2 + 5 5 2 3 2 2 1 1 4 ? 16 3 9 1 4 eĢitliğinin ekleyelim. = 9 − 15 + 22 − 2.2. 2 + 23 = 25 4 her iki tarafına DNA-30 tam kare Doğru Seçenek E dir. Bir arada düĢündüğümüzde; 87.86+87.85-86.85 = 862-1 + 2.86 = 862 + 2.86 + 1 -2 =(86+1)2-2 =872-2 bulunur. Doğru Seçenek A dır. 2 2 2 3 olduğu görülebilir. −3 1 1 1 4 3 − 2. . + 1 6 4 3 9 − + 25 5 16 5 E) 12 ÇÖZÜM Karekök içindeki ifadeyi incelediğimizde; ĠĢleminin sonucu kaçtır? 7 A)- 20 3 B) - 4 2 C) 5 7 D) 20 11 E) 15 IġIK-15 (a+b+c)2 = a2+b2+c2+2ab+2ac+2bc GENETĠK KOPYA-31 𝑥 2 −25 5𝑥−𝑥 2 IġIK-16 (a + b + c)3 = a3+b3+c3+3a2b+3a2c+3b2c+3ab2+3bc2 +3ac2+6abc Ġfadesinin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? A) 𝑥+5 B) − 𝑥 D) – 𝑥+5 C) 𝑥 𝑥−5 biçimi 𝑥−5 𝑥 E) -5 𝑥 IġIK-17 (a+b)(c+d) = ac+ad+bc+bd DNA-32 𝑥 2 −5𝑥−14 𝑥 2 −3𝑥+2 Bu bölümde de öğrendiğimiz bilgileri, rasyonel ifadelerde kullanarak, ifadeleri daha sade Ģekle getirmeye çalıĢalım. D) 𝑥 2 −9𝑥+20 Ġfadesinin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? B) 𝑥+4 D) 𝑥−4 𝑥+4 𝑥+2 C) 𝑥−5 E) biçimi 𝑥−4 𝑥−5 𝑥+2 𝑥 2 −9𝑥+20 = 𝑥−4 (𝑥+2) 𝑥−5 (𝑥−4) = 𝑥+2 𝑥+2 2 𝑥−1 (𝑥−7) 𝑥+2 2 𝑥−1 (𝑥+7) 𝑥 2 −5𝑥−14 𝑥 2 −4 . 2 2 𝑥 −3𝑥+2 𝑥 −14𝑥+49 𝑥+2 𝑥+2 𝑥−2 B) E) biçimi C) 𝑥−2 2 𝑥−1 (𝑥−7) = 𝑥−7 (𝑥+2) 𝑥−2 (𝑥+2) . 𝑥−7) 2 𝑥−2 (𝑥−1) 𝑥+2 2 𝑥−1 (𝑥−7) Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-32 𝑚2 − 9 3−𝑚 : 2 𝑚 + 5𝑚 + 6 𝑚 + 2 ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? 𝑥−5 Doğru Seçenek B dir. 𝑥+2 2 𝑥+1 (𝑥−7) ÇÖZÜM Kesirlerin pay ve paydalarını çarpanlarına ayırıp iĢlemi yapacağız. = 𝑥−1 . 𝑥−7 = ÇÖZÜM Pay ve paydayı ayrı ayrı çarpanlarına ayırıp, ortak çarpanları kısaltacağız. 𝑥 2 −2𝑥−8 𝑥 2 −14𝑥+49 𝑥+2 𝑥−1 (𝑥−7) DNA-31 𝑥 2 −2𝑥−8 𝑥+2 𝑥 2 −4 ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? A) A) . A) -1 B)0 C)1 D)2 E)3 biçimi DNA-33 DNA-34 x 18 x 2 ? x 3 x x 12 ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? A) 𝑥−6 𝑥+4 B) 𝑥+6 D) 𝑥−4 𝑥+6 𝑥+4 1 x ? 1 x x 1 C) E)0 biçimi ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? 𝑥−6 𝑥−4 𝑥 1 A) 𝑥+1 ÇÖZÜM Paydalar çarpanlarına ayrılarak, OKEK bulunur. Paydalar eĢitlenerek iĢlem yapılır. x 18 x 2 ? x 3 x x 12 B) 𝑥+1 1 C) 𝑥−1 biçimi 𝑥 D) 𝑥−1 E) -1 ÇÖZÜM Pay ve paydada ayrı ayrı iĢlemler yapıldıktan sonra bölme iĢlemi ve kısaltmalar yapılır. 1 1+𝑥 1 𝑥 𝑥− x 18 x x( x 4) 18 x x 3 ( x 4)( x 3) ( x 4)( x 3) x 2 3x 18 ( x 6)( x 3) x 6 = ( x 4)( x 3) ( x 4)( x 3) x 4 = x 1 x 1 x x 1. 2 x ( x 1)( x 1) x 1 x 1 x Doğru Seçenek C dir. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-34 x=999 GENETĠK KOPYA-33 x 1 x4 x3 2 2 ? x x 6 x 4x 3 x x 2 2 ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? biçimi A) 𝑥 2 −6𝑥−18 𝑥−3 𝑥+2 (𝑥−1) B) 𝑥 2 +6𝑥−18 𝑥−3 𝑥+2 (𝑥−1) C) 𝑥 2 −6𝑥+18 𝑥−3 𝑥+2 (𝑥−1) D) 𝑥 2 +6𝑥+18 𝑥−3 𝑥+2 (𝑥−1) E) 𝑥 2 −6𝑥−18 𝑥−3 𝑥+2 (𝑥+1) iken 1 x ? 1 1 x x ifadesinin sayısal değeri kaçtır? A)1 B)10 C)100 D)999 E)1000 Çarpanlara ayırma iĢlemi, bundan önceki konuda olduğu kadar, bundan sonra iĢlenecek konularda da çok kullanılacağından iyice pekiĢtirmekte yarar vardır. Bu yüzden birkaç farklı örnek ile konuyu incelemeyi sürdürelim. DNA-35 x4+4 ifadesi çarpanlarına ayrıldığında, aĢağıdakilerden hangisi çarpanlarından biri olur? A)x2+2 B)x2-2 C)x+2 2 2 D)x +2x+2 E)x +x+2 ÇÖZÜM Verilen ifade hiçbir özdeĢlik kalıbına uymamaktadır. Ġfadeyi çarpanlarına ayırabilmek için, bir özdeĢliğe benzetmemiz gerekir. Bu yüzden; Ġfadeye 4x2 terimini ekleyelim. Verilen ifadenin değerinin değiĢmemesi içinde 4x2 terimini çıkaralım. x4+4x2+4-4x2 ifadesinin ilk üç terimi bir tam karedir. (x2)2+2.x2.2+22-4x2 =(x2+2)2-4x2 Ġki kare farkından =(x2+2)2-4x2=(x2+2)2-(2x)2 =(x2-2x+2)(x2+2x+2) Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-35 m4+m2+1 ifadesi çarpanlarına ayrıldığında, aĢağıdakilerden hangisi çarpanlarından biri olur? 2 A) m +1 B) m+1 C) m-1 2 2 D) m +m-1 E) m +m+1 Kendinizi sınamak için aĢağıdaki çarpanlara ayırma iĢlemlerini yapıp, çözümlerini karĢılaĢtırınız. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 4a2-9 = x3-1 = x3+1 = a2-3 = xy+20+4x+5y = 8x3-y3 = x3+x2+x+1 = x2-5 = a3+125 = x4-y4 = (n+1)2+2n(n+1) = 27-3y2 = 64x3-1 = (x+5)2-(x-1)2 = 2x2-21x+10 = a3-b3+2(a2+ab+b2) = n(n+1)(2n+1)+n(n+1) = a6-b6 = p2-q2-p+q = p4+8pk3 = (x2+1)2-4x2 = x2-4y2-2x-4y = a3+8b3+2a2-8b2 = x4+2x2+9 = ÇÖZÜM 1. 2. 3. 4. 5. 4a2-9 = (2a-3)(2a+3) 6. 8x3-y3 = (2x-y)(4x2+2xy+y2) x3-1 = (x-1)(x2+x+1) x3+1 = (x+1)(x2-x+1) a2-3 = (a- 3 )(a+ 3 ) xy+20+4x+5y = x(y+4)+5(y+4) = (y+4)(x+5) 7. x3+x2+x+1 = x2(x+1)+(x+1) = (x+1)(x2+1) 8. 9. 10. x2-5 = (x- 5 )(x+ 5 ) 11. (n+1)2+2n(n+1) = (n+1)(n+1+2n) = (n+1)(3n+1) 12. 13. 14. 27-3y2 = 3(9-y2) = 3(3-y)(3+y) 15. 16. 17. 18. a3+125 = (a+5)(a2-5a+25) 4 4 2 2 2 2 x -y = (x -y )(x +y ) = (x-y)(x+y)(x2+y2) 64x3-1 = (4x-1)(16x2+4x+1) (x+5)2-(x-1)2 = (x+5-x+1)(x+5+x-1) = 6(2x+4) = 6.2(x+2) = 12(x+2) 23. a3+8b3+2a2-8b2 = (a+2b)(a2-2ab+4b2)+2(a2-4b2) = (a+2b)(a2-2ab+4b2)+2(a-2b)(a+2b) = (a+2b)(a2-2ab+4b2+2a-4b) 24. x4+2x2+9 = x4+2x2+9+4x2-4x2 = x4+6x2+9-4x2 = (x2+3)2-4x2 = (x2+3-2x)(x2+3+2x) ĠĢlem alıĢkanlıklarınızı geliĢtirmek amacıyla, aĢağıdaki iĢlemleri yapıp, sonuçları çözümlerle karĢılaĢtırınız. 1. 3 x2 2 x 1 x 1 2. 4 2x 3 2 x 3 x 5x 6 3. x 1 x 1 1 x 1 x 1 x 4. 8 6 2 x 9 x 5x 6 5. x7 3 x 2 x x 6 x 5x 6 6. mn mn 4mn 2 m n m n m n2 2x2-21x+10 = (2x-1)(x-10) a3-b3+2(a2+ab+b2) = (a-b)(a2+ab+b2)+2(a2+ab+b2) = (a2+ab+b2)(a-b+2) n(n+1)(2n+1)+n(n+1) = n(n+1)(2n+1+1) = n(n+1)(2n+2) = 2n(n+1)2 a6-b6 = (a3)2-(b3)2 = (a3-b3)(a3+b3) = (a-b)(a2+ab+b2) (a+b)(a2-ab+b2) 2 2 19. p2-q2-p+q = (p-q)(p+q)-(p-q) = (p-q)(p+q-1) 20. p4+8pk3 = p(p3+8k3) = p(p+2k)(p2-2pk+4k2) 21. (x2+1)2-4x2 = (x2+1-2x)(x2+1+2x) = (x-1)2(x+1)2 7. a b c a b a b ba 22. x2-4y2-2x-4y = (x-2y)(x+2y)-2(x+2y) = (x+2y)(x-2y-2) 8. a 2 ab b 2 a 3 b3 ab 9. 10. ax a2 x2 ax a2 c2 2a c ÇÖZÜM 1. a : 1 c 3 x2 2 x 1 x 1 3 x2 x 1 x 1 x 1 11. 12. 13. 3 x 6 x 1 x x4 1 m n m2 n2 2m n 2. a ac c ac ac c ac a m 1 2 x 1 m 3 8 x 3 15. 5 13x 1 6 x 2 5 8 x 1 4 x 2 1 x2 x 1 1 x x 4 2x 3 2 x 3 x 5x 6 4 2x 3 x 3 x 2 x 3 14. 16. 3x 3 x 2 4x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 3. 4. 4x 8 2x 3 2 x 11 x 2 x 3 x 2 x 3 x 1 x 1 1 x 1 x 1 x 2 2 x x 1 x x 1 x 1 x 1 x x 1 x 1 x3 2 x 2 x x3 2 x 2 x x 2 1 x x 1 x 1 2 x3 x 2 2 x 1 x x 1 x 1 8 6 2 x 9 x 5x 6 8 6 x 3 x 3 x 2 x 3 2 8 x 16 6 x 18 x 3 x 2 x 3 2 x 34 x 3 x 2 x 3 5. x7 3 x 2 2 x x 6 x 5x 6 x7 3 x x 3 x 2 x 2 x 3 a2 x2 ax a x a x a 2 x 2 ax ax a x a 2 x 2 2 x 2 ax ax x 2 x 7 x 2 3 x x 2 x 2 x 3 x 2 9 x 14 x 2 5 x 6 x 2 x 2 x 3 9. 2 10. 2 x 2 4 x 20 x 2 x 2 x 3 2 a2 c2 a 2a : 1 c c 2 2 2ac a c a c : c c a c c . ca c ac 2 6. mn mn 4mn 2 m n m n m n2 mn mn 4mn m n m n m n m n m n m n 4mn m n m n 2 2 11. 0 7. a b c a b a b ba a b c a b a b a b a bc a b a b a 2 ab ab ac b 2 bc a b a b a 2 2ab ac b 2 bc a b a b 8. a3 b3 a ab b ab a b a 2 ab b2 a3 b3 ab 3 3 3 a b a b3 2b3 ab ab 2 2 12. 3 x 6 x 1 x 2 x 4x 3 x 1 x 3 2 x x x 6 x 3 x 2 x x 1 x2 x4 1 m n m2 n2 2m n nm nm n 2 2 m n 2mn n m 2 n 1 nm 13. 14. a ac c ac ac c ac a a 2 ac ac c 2 c a c a a c 2 2 a ac ac c c a c a a c m 1 2 x 1 m 3 8 x 3 1 2 m x 1 2 3 3 m x 1 2 m x 2 1 1 2 1 2 2 m x m mx x 1 1 2 1 2 1 x 2mx m 2 m 2 mx x 2 m2 x 2 mx xm 15. 2 5 13x 1 6 x 2 5 8 x 1 4 x 2 13 6 5 x 2 13x 6 5 2 x x x2 8 4 5x2 8x 4 5 2 x x x2 5 x 2 x 3 x 3 5 x 2 x 2 x 2 1 x2 x 16. 1 1 x x 3 1 x 1 x 1 x x 2 x x 1 x2 1 x x2 x 1 x ŞAKA. .. 2x2+2y2+5z2-2xy-4yz-4x-2z+15 ifadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? 2x2+2y2+5z2-2xy-4yz-4x-2z+15 ifadesi x2-2xy+y2+y2-4yz+4z2+x2-4x+4+z2-2z+1+ 10 Ģeklinde parçalara ayrıldığında; (x-y)2+(y-2z)2+(x-2)2+(z-1)2+10 olarak yazılabileceği görülür. Tam kare ifadelerin alabileceği en küçük değer 0 (sıfır) olacağından ; x-2=0 , x=2 z-1=0 , z=1 x-y=0 , x=y=2 y-2z=0 , y=2z=2 değerleri için ifade en küçük değeri olan 10 değerini alır. 5. 𝑦 KONU TESTĠ 1. (x-1)(x+1)(x2+1)(x4+1)(x8+1) Ġfadesinin hangisidir? 16 A)x -1 eĢiti aĢağıdakilerden 16 B)x C)x +1 32 D)x -1 E)x +1 = y2 kaç tane 𝑦−1 𝑦+4 (𝑦+5) D) eĢitliğini sağlayan pozitif tamsayı ikilisi vardır? B)6 C)8 D)12 6. x 3. (x+y)2 =2(x2+y2) E)16 ise A)x=2y B)2x=y C)x =y 2 D)x=y E)x=y 7. 1 𝑎 𝑥 7 +2𝑥 6 +𝑥 5 Ġfadesinin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? A) 𝑥+1 6 D) B) 𝑥2 𝑥+1 5 𝑥+1 5 E) E) 2 𝑦+4 (𝑦+5) 𝑦−1 𝑦−4 (𝑦−5) 𝑦−1 2 C)4+x biçimi D)x2 E)4x2 a b 2 2 ab b a ab 1 𝑏 D) a-b 8 𝑥3 𝑦+4 (𝑦+5) 𝑦+1 B)4x A) − 𝑥3 C) ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? 2 𝑥+1 𝑦+1 𝑦+4 (𝑦+5) B) ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? x ve y arasında nasıl bir bağıntı vardır? 𝑥3 biçimi 1 4x 2 x 2 1 4x 2 =? x 2 2x 1 x 2 2x 1 2 A)4 4. =? 32 2. x2+315 A)4 𝑦 2 −1 𝑦 +5 ĠĢleminin kısaltılmıĢ aĢağıdakilerden hangisidir? A) 16 2 +5𝑦+4 1 𝑎 B) + 1 𝑏 biçimi C) 1 𝑎𝑏 E) a+b biçimi 8. 4x4+3x2y2+9y4 C) 𝑥2 𝑥+1 6 𝑥4 𝑥+1 6 ifadesi çarpanlarına ayrıldığında, aĢağıdakilerden hangisi çarpanlarından biri olur? A)2x+3y B)2x-3y C)2x+3y+1 D)2x+3y+3xy E)2x+3y-3 9. x 1 3 ise ; x x4 Ġfadesinin değeri nedir? A)47 B)49 C)51 D)79 14. 1 ? x4 x y yz +3 = ? zx xz 3 Ġfadesinin değeri kaçtır? E)81 A)1 B)2 C)3 15. (a+ 1 2 ) =1 a D)4 E)5 10. A=x2+y2+2x-2y+4 ifadesi en küçük değeri aldığına göre (x,y) ikilisi aĢağıdakilerden hangisidir? A)(0,0) B)(-1,-1) C)(-1,0) D)(1,0) E)(-1,1) B)0 C)1 D)2 1 =? a3 E)3 2y=4-x2 2x=4-y2 sistemini sağlayan kaç tane (x,y) doğal sayı ikilisi yazılabilir? A) 1 a 3- Ġfadesinin değeri kaçtır? A)-1 11. iken B)2 C)3 D)4 16. 2 x+y = 2 xy-z = 1 sisteminin çözümünü veren (x,y,z) aĢağıdakilerden hangisidir? E)6 üçlüsü A)(1,0,0) B)(0,1,0) C)(1,1,0) D)(0,1,1) E)(1,1,-1) 12. x+y=12 iken x2+y2 toplamının A)36 B)45 en küçük değeri kaçtır? 13. x+y=6 toplamının C)72 D)108 E)144 iken x2+y2 en küçük değeri kaçtır? A)12 B)18 C) 24 D)30 E)36 1.A 7.B 12.C 2.B 3.E 4.C 5.C 6.B 8.D 9.A 10.E 11.D 13.B 14.B 15.B 16.C EġĠTSĠZLĠK TANIM a,b R için a + c = b olacak Ģekilde bir c R+ varsa a küçük b dir denir, a < b yazılır. a gerçel sayısına, pozitif bir c gerçel sayısı eklendiğinde bir b sayısına eĢit olabiliyorsa; a sayısı, b den küçüktür denir. Veya tersini söylersek; b sayısı, a dan büyüktür denir. 2+3=5 ⇒ 2 < 5 -2+5=3 ⇒ -2 < 3 -5+2=-3 ⇒ -5 < -3 (5>2) gibi. IġIK-1 Farkları negatif olan iki sayıdan, ilk sayı diğerinden küçüktür. a-b< 0 a < b IġIK-5 Sayı ekseni üzerinde bir gerçel sayıya karĢı gelen nokta, baĢka bir gerçel sayıya karĢı gelen noktanın solunda kalıyorsa; soldaki sayı diğerinden küçüktür. a<b a<0 0<d c<d b<c gibi. IġIK-6 a< b a c < b c EĢitsizliğin her iki tarafına aynı terim eklenir veya çıkarılırsa, eĢitsizlik değiĢmez. IġIK-7 a< b ve 0 < c a . c < b . c tersi de doğrudur. eĢitsizliğin her iki tarafı aynı pozitif terim ile çarpılırsa, eĢitsizlik değiĢmez. IġIK-2 Pozitif gerçel sayıların tümü, 0 dan büyüktür. IġIK-8 a< b ve c < 0 a . c > b . c 𝑎𝜖𝑅 + ⇔ 𝑎 > 0 IġIK-3 Negatif gerçel sayıların tümü, 0 dan küçüktür. 𝑎𝜖𝑅 − ⇔ 𝑎 < 0 IġIK-4 Negatif gerçel sayıların tümü, pozitif gerçel sayıların her birinden küçüktür. eĢitsizliğin her iki tarafı aynı negatif terim ile çarpılırsa, eĢitsizlik yön değiĢtirir. IġIK-9 a< b ve c < d a + c < b + d Aynı yönlü iki eĢitsizlik taraf tarafa toplanabilir. IġIK-10 a< b ve b < c a < c GeçiĢme özelliği DNA-1 2 a 4 ve 4 b 6 için; IġIK-11 en büyük değerlerin toplamı kaçtır? 1 1 0< a< b veya a < b < 0 > a b A)1 Her ikisi de pozitif veya her ikisi de negatif iki gerçel sayının çarpımsal tersleri alındığında, eĢitsizlik yön değiĢtirir. IġIK-13 a< b veya a = b a b IġIK-14 a< b ve b < c a< b< c IġIK-15 a sayısı pozitif ise -a negatif, a sayısı negatif ise -a pozitiftir. UYARI -a sayısının önünde – iĢareti olması, sayının negatif olduğunu göstermez. IġIK-16 1 pozitif, a 1 a negatif ise negatiftir. a a pozitif ise IġIK-17 a ve b pozitif ise a+b ve a.b pozitiftir. a ve b negatif ise a+b negatif, a.b pozitiftir. IġIK-18 a.b pozitif ise a ve b aynı iĢaretli, a.b negatif ise a ve b ters iĢaretlidir. 1 1 + a b nin alabileceği en küçük ve B) 6 5 7 8 C) 6 D) 7 E) 2 ÇÖZÜM 1 1 1 4 a 2 1 1 1 6 b 4 2 a 4 için 4b6 için olur. EĢitsizlikler taraf tarafa toplanırsa : 5 1 1 3 12 a b 4 bulunur. En küçük ve en büyük değerlerin toplamı 5 3 5+3.3 14 7 + = = = olur. 12 4 12 12 6 Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-1 3≤x≤5 ve 2≤y≤4 için; 1 x 1 +y toplamının alabileceği en küçük ve en büyük değerlerin toplamı kaçtır? A) 7 6 71 B) 60 6 C) 5 77 D) 60 E) 39 30 DNA-2 x ve y tam sayılar, 2 < x ≤ 9 ve -3 ≤ y < 6 olduğuna göre, 3x+2y toplamının alabileceği en küçük ve değerlerinin toplamı kaçtır? en A)39 E)48 B)40 C)42 D)45 büyük ÇÖZÜM Toplamın en küçük değeri alabilmesi için; x ve y en küçük değerleri almalıdır. x’in alabileceği en küçük değer 3, y’nin alabileceği en küçük değer -3 tür. 3x+2y=3.3+2(-3)=9-6=3 olur. ÇÖZÜM 2 < x ≤ 9 eĢitsizliğini 3 ile çarpalım. 3.2 < 3.x ≤ 3.9 ⇒ 6 < 3x ≤ 27 Toplamın en büyük değeri alabilmesi için; x ve y en büyük değerleri almalıdır. x’in alabileceği en büyük değer 9, y’nin alabileceği en büyük değer 5 tir. 3x+2y=3.9+2.5=27+10=37 olur. Bulunan eĢitsizlikler taraf toplandığında; 6+(-6) < 3x+2y < 27+12 ve 0 < 3x+2y < 39 olacaktır. En küçük ve en büyük değerlerin toplamı 3+37=40 bulunur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-2 x ve y tam sayılar, 1 ≤ x < 10 ve -4 <y ≤7 olduğuna göre, 2x+3y toplamının alabileceği en küçük ve değerlerinin toplamı kaçtır? A)29 B)31 C)32 D)35 en büyük E)36 3x+2y toplamının alabileceği en küçük ve en büyük tamsayı değerlerinin toplamı kaçtır? B)40 C)42 D)45 tarafa EĢitsizliği sağlayan en küçük tam sayı değeri 1, en büyük tamsayı değeri 38 dir. Toplam: 1+38=39 olur. Doğru Seçenek A dır. UYARI DNA-2 ve DNA-3 te veriler benzer olmakla birlikte, çözümleri farklıdır. Çünkü: DNA-2 de değiĢkenler tamsayı verildiğinden, eĢitsizlikleri sağlayan tamsayılar istenen toplamda yerlerine yazılır. DNA-3 te ise eĢitsizlikler arasında iĢlemler yapılarak bulunan yeni eĢitsizliği sağlayan tamsayılar aranan çözümdür. GENETĠK KOPYA-3 1 ≤ x < 10 ve -4 <y ≤7 olduğuna göre, DNA-3 2 < x ≤ 9 ve -3 ≤ y < 6 olduğuna göre, A)39 -3 ≤ y < 6 eĢitsizliğini 2 ile çarpalım. 2.(-3) ≤ 2.y < 2.6 ⇒ -6 ≤ 2y < 12 E)48 2x+3y toplamının alabileceği en küçük ve en büyük tamsayı değerlerinin toplamı kaçtır? A)29 B)31 C)32 D)35 E)36 DNA-4 -4 ≤ a < 15 ve 2 ≤ b < 17 olduğuna göre, DNA-5 a, b, c farklı pozitif tamsayılar, a-b farkının en küçük ve en büyük tamsayı değerlerinin toplamı kaçtır? A)-20 B)-8 C)8 D)12 E)20 ÇÖZÜM Ġlk eĢitsizliği olduğu gibi bırakıp, ikinci eĢitsizliği -1 ile çarpalım. -4 ≤ a < 15 -17 < -b≤-2 -1 ile çarpılan eşitsizlik yön değiştirmiştir. EĢitsizlikleri taraf tarafa toplayalım, -4+(-17) < a+(-b) < 15+(-2) -21 < a-b < 13 eşitsizliklerde taraf tarafa çıkarma işlemi yapılamaz. OluĢan son eĢitsizlikte; a-b nin alabileceği en küçük tamsayı değeri -20, a-b nin alabileceği en büyük tamsayı değeri 12 dir. bu değerlerin toplamı: -20+12=-8 dir. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-4 4 ≤ a < 15 ve -2 ≤ b < 17 olduğuna göre, a-b farkının en küçük ve en büyük tamsayı değerlerinin toplamı kaçtır? A)-12 a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? A)4 B)5 C)6 D)7 E)8 ÇÖZÜM Dikkat !!! Dikkat !!! ab 4 ve b bc 5 olduğuna göre; c B)-4 C)4 D)12 E)17 ab a a 4 1 4 3 a 3b b b b bc b b 5 1 5 4 b 4c c c c Toplamın küçük olması istendiğinden, terimleri küçük seçmek gerekir. b en küçük terim olduğundan, b yi 1 olarak seçtiğimizde; bulunan eĢitsizlikleri sağlayan en küçük pozitif tamsayılardan a=4 ve c=2 alınır. toplam: a+b+c=4+1+2=7 bulunur. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-5 a, b, c farklı pozitif tamsayılar, ab 3 ve b bc 4 olduğuna göre; c a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? A)4 B)5 C)6 D)7 E)8 DNA-6 DNA-7 a, b N için; 1 1 1 1 A ise 4 5 6 7 AĢağıdakilerden doğrudur? hangisi kesinlikle A) 1<A< 2 B) 4<A<7 C) 2<A<4 4 4 D) <A<1 E) 0 <A< 7 7 ÇÖZÜM Toplamdaki tüm terimleri, en küçük sayı 1 olan 7 alırsak; 1 7 1 7 1 7 1 7 + + + = 4 7 1 4 1 5 1 6 1 7 < + + + =𝐴 Toplamdaki tüm terimleri, en büyük sayı 1 olan alırsak; 1 4 1 5 4 1 6 1 7 1 1 4 4 1 4 1 4 + + + =𝐴< + + + =1 OluĢan eĢitsizlikler geçiĢme özelliğinden 4 7 17 1 ve a2 ise a+b toplamının en küçük değeri kaçtır? A)17 B)18 C)19 D)20 E)21 ÇÖZÜM 17 1 ⇒ 17 < a+2 a2 b 11 1 12 ⇒ a > 15 ⇒ b+11 > 12 ⇒ b > 1 a'nın en küçük doğal sayı değeri 16, b’nin en küçük doğal sayı değeri 2 dir. a+b=16+2=18 bulunur. Doğru Seçenek B dir. <A<1 yazılabilir. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-7 x ve y doğal sayıları için; GENETĠK KOPYA-6 1 3 b 11 1 12 1 1 +4+5 = T 13 < 1 𝑣𝑒 x+1 ise AĢağıdakilerden doğrudur? hangisi kesinlikle A) 1<T<2 B) 2<T<3 C) 3<T<4 1 3 3 D) 2 <T<5 E) 5 <T<1 y+7 > 1 𝑖𝑠𝑒 9 x+y toplamının en küçük değeri kaçtır? A)13 B)14 C)15 D)16 E)17 TANIM Kapalı aralık 𝑥: 𝑎 ≤ 𝑥 ≤ 𝑏, 𝑎, 𝑏, 𝑥𝜖𝑅 = [𝑎, 𝑏] HAZĠNE-1 a,b 𝜖 𝑅 , x değiĢken olmak üzere; A= ax+b ifadesinin iĢareti ax+b=0 ⇒ x= − Sağdan kapalı aralık 𝑥: 𝑎 < 𝑥 ≤ 𝑏, 𝑎, 𝑏, 𝑥𝜖𝑅 = (𝑎, 𝑏] Açık aralık 𝑥: 𝑎 < 𝑥 < 𝑏, IĢın 𝑥: 𝑥 ≥ 𝑐, IĢın 𝑥: 𝑥 ≤ 𝑐, için, A=0 𝑏 x < − 𝑎 için, a’nın iĢaretinin AYNI 𝑎, 𝑏, 𝑥𝜖𝑅 = (𝑎, 𝑏) 𝑐, 𝑥 ∈ 𝑅 = [𝑐, +∞) DNA-8 3x-6 < 0 ise x için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A) x<2 Yarı doğru 𝑥: 𝑥 > 𝑐, 𝑎 x < − 𝑎 için, a’nın iĢaretinin TERSĠ 𝑏 Soldan kapalı aralık 𝑥: 𝑎 ≤ 𝑥 < 𝑏, 𝑎, 𝑏, 𝑥𝜖𝑅 = [𝑎, 𝑏) 𝑏 𝑐, 𝑥 ∈ 𝑅 = (𝑐, +∞) 𝑐, 𝑥 ∈ 𝑅 = (−∞. 𝑐] B) x≤2 C) x>2 D) x≥2 E) x=2 ÇÖZÜM EĢitsizlik çözümünde veya ifadenin iĢaretinin incelenmesinde; Önce ifadeyi sıfır yapan değer bulunur. 3x-6=0 ⇒ 3x=6 ⇒ 3x=3.2 ⇒ x=2 ĠĢaret tablosu yapılır. Yarı doğru 𝑥: 𝑥 < 𝑐, 𝑐, 𝑥 ∈ 𝑅 = (−∞. 𝑐) a=3 > 0 Doğru Seçenek A dır. YADA !!! ax+b < 0 veya ax+b > 0 gibi birinci dereceden eĢitsizliklerde: ax+b < 0 ⇒ ax < -b ⇒ x < − 𝑏 𝑎 𝑏 ax+b > 0 ⇒ ax > -b ⇒ x > − 𝑎 Doğruluk kümesi: x <0 veya x≥0 Doğru Seçenek E dir. çözümleri daha kolaydır. 3x-6 < 0 ⇒ 3x < 6 ⇒ 3x < 3.2 ⇒ x<2 GENETĠK KOPYA-8 2x+4≤0 ise x için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? GENETĠK KOPYA-9 𝑥 <0 ise 𝑥−3 x için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)x≤ 0 B)x≥3 C) 0<x< 3 D) x≤ 0 veya x>3 E)x< 0 veya x≥3 A) x<-2 B) x≤ −2 C) x>-2 D) x≥ −2 E) x=-2 DNA-10 x 2x < x3 x3 eĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? DNA-9 x3 0 x ise x için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)x≤ 0 B)x≥3 C) 0<x≤ 3 D) x≤ 0 veya x≥3 E)x< 0 veya x≥3 ÇÖZÜM Pay ve paydanın (çarpanların) ayrı ayrı iĢaretlerini inceleyelim. x-3=0 ⇒ x1=3 x=0 ⇒ x2=0 Bulduklarımızı sayı ekseni üzerine yerleĢtirip iĢaret tablosunu yapalım. A)(-3.0) B)(0,3) D)(-3,0)∪ (3,9) aralığı C)(3,9) E)(-3,9) ÇÖZÜM Önce eĢitsizliğin bir tarafı 0 yapılır. 2x x 0 x3 x 3 ĠĢlemini yaptığımızda; x( x 9) 0 ( x 3)( x 3) olur. Tüm çarpanları 0 yapan değerler bulunur. x1=0 x-9=0 ⇒ x2=9 x-3=0 ⇒ x3=3 x+3=0 ⇒ x4=-3 Sayı ekseni üzerine yerleĢtirip, iĢaret tablosunu yapalım. 5-4x < 2x-5 ⇒ 6x > 10 ⇒ x < 5/3 ve 2x-5 < 1 ⇒ 2x < 6 ⇒ x < 3 olur ki 5/3 < x < 3 olmalıdır Doğru Seçenek D dir. Çözüm kümesi (doğruluk kümesi); (-3,0)∪ (3,9) Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-10 x − 2 (x + 3) <0 x EĢitsizliği aĢağıdaki aralıkların hangisinde sağlanır? A)x<-3 B)2<x<3 D)0<x<3 E)3<x C)-3<x<0 GENETĠK KOPYA-11 1 < x-2 < 8-x eĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? A)x >3 aralığı B)x <5 C)x<3 veya x<5 D) 3<x<5 E) -2<x<8 DNA-12 0 < x≤1 ise xy=-1 ifadesinde; x artan değerler alırken y nasıl değiĢir? A)Sabit kalır. B)Azalarak -1 olur. C)Artarak -1 olur. D)Negatif olarak azalır. E)-1 den sıfıra doğru artar. DNA-11 5-4x < 2x-5 < 1 eĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? A) x<5/3 D) 5/3 < x < 3 aralığı B)x>3 C) x>0 E) x<5/3 veya x>3 ÇÖZÜM üçlü eĢitsizliklerde, eĢitsizlikler ikiĢer ikiĢer alınarak çözüm yapılır. Bulunan çözüm kümelerinin kesiĢimi aranan çözümdür. 5-4x < 2x-5 < 1 ⇒ 5-4x < 2x-5 ve 2x-5 < 1 dir. ÇÖZÜM 1 xy=-1 ⇒ y = − x olur. 0 < x≤1 olmak üzere x’e artan değerler verelim; 1 x=1000 ⇒ y=-1000 x= 1 100 ⇒ y=-100 1 x=10 ⇒ y=-10 x=1 ⇒ y=-1 x artarak 1’e yalaĢtığında, y de artarak -1’e yaklaĢır. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-12 0 < x≤1 ise xy=1 ifadesinde; x azalan değerler alırken y nasıl değiĢir? DNA-14 0 < a < b olduğuna göre, aĢağıdakilerden hangisi yanlıĢtır? A)Sabit kalır. B)Azalarak 1 olur. C)Artarak 1 olur. D)Pozitifolarak artar. E)0 dan bire doğru doğru artar. A) a−b b b−a a B) <0 a+b a D) C) >0 E) <1 a+b b a−b b <1 >1 ÇÖZÜM a+b a b b = + =1+ >1 a a a a Olur ki D seçeneği yanlıĢtır? Doğru Seçenek D dir. DNA-13 x x3 x 4 x 2 EĢitsizliğini doğrulayan x gerçel sayıları için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)x<-1 B)-1<x<0 C) x>1 D)0<x<1 E)-1<x<1 ÇÖZÜM !!! 0 < x < 1 için … < x4 < x3 < x2 < x x−y y A) y−x x B) >0 x+y x D) C) <0 E) <2 x+y y x−y y < −1 <2 ve !!! -1 < x < 0 için x < x3 < x5 < … … < x4 < x2 Ç = (-1, 0) dır. GENETĠK KOPYA-14 0 < x < y olduğuna göre, aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? olduğundan Doğru Seçenek B dir. DNA-15 a+b < c+d ve d+e < a+b ise ; AĢağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur? GENETĠK KOPYA-13 a R ve 0< a< 1 x,y,z N+ ve ax< ay< az için; x.y=90 olduğuna göre z nin en büyük değeri kaçtır? A)6 B)8 C)9 UYARI a R ve 0< a< 1 x,y 𝜖 N+ ve x<y ax > ay dir. D)10 ise E)15 A) e < d B) e > d D) e = c C) e < c E) e > c ÇÖZÜM a+b < c+d ve d+e < a+b ⇒ d+e < c+d ⇒ e < c bulunur. ⟺ d+e < a+ b < c+d Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-15 a.b < c.d ve d.e < a.b ise ; AĢağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) e < d B) e > d D) e = c C) e < c ve d<0 A)1 B) 4 3 A)1 E) e > c ve d<0 DNA-16 x,y,z,t reel sayılar, 0 x y z t ve x+y+z+t = 4 ise y+z toplamının alabileceği değer kaçtır? C) 2 D) 8 3 en büyük E)3 ÇÖZÜM x+y+z+t=4 toplamı verilmiĢ iken, y+z toplamının büyük olması istenirse; x+t toplamının, x’in ve t’nin küçük olması gerekir. x’in en küçük değeri 0 dır. y+z+t=4 olurki, t’nin alabileceği en küçük değer y’nin alabileceği değerdir. y=z=t alınırsa; 4 y+z+t=4 ve y=z=t= 3 4 4 8 y+z=3 + 3 = 3 tür. GENETĠK KOPYA-16 x,y,z,t reel sayılar, 0 x y z t ve x+y+z+t = 4 ise z+t toplamının alabileceği değer kaçtır? Doğru Seçenek D dir. 4 B) 3 C) 2 D) 8 3 en E)4 büyük MUTLAK DEĞER IġIK-1 Sayının mutlak değeri ile toplamsal tersinin mutlak değeri eĢittir. Sayının mutlak değeri en az sıfır olmak üzere pozitiftir. TANIM Bir gerçel sayının mutlak değeri; sayı ekseni üzerinde, kendisine karĢı gelen noktanın, 0 baĢlangıç noktasından uzaklığıdır. |-2|=2 |3|=3 a a 0 a b ba DNA-1 3|x-2|+2|y-3| = 0 ise x+y toplamı kaçtır? A)2 B)3 C)4 D)5 E)6 ÇÖZÜM Mutlak değerli ifadelerin toplamı 0 ise, her biri 0 olmak zorundadır. EĢitliğin sağlanması için ; |x-2|=0 ⇒ x-2=0 ⇒ x = 2 |y-3|=0 ⇒ y-3=0 ⇒ y = 3 DeğiĢkene bağlı ifadenin mutlak değeri; Ġfade pozitif ise kendisine eĢittir. Ġfade 0 ise 0 dır. Ġfade negatif ise ters iĢaretlisine eĢittir. |x-2|= x-2 ; 0 ; -x+2 ; x>2 için x=2 için x<2 için olmalıdır. x+y = 2+3 = 5 bulunur. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-1 |a+2|+|b-3|=0 ise a-b farkı kaçtır? A)-5 B)-2 C)-1 D)1 E)5 IġIK-2 Mutlak değeri alınan değer; mutlak değerinden küçük veya eĢit, mutlak değerinin ters iĢaretlisinden büyük veya eĢittir. IġIK-6 𝑥 = 𝑐 ⇔ 𝑥 = ±𝑐 Denklemin kökleri; sayı ekseninde, baĢlangıç noktasından uzaklığı c birim olan noktalardır. -a a a a<0 için; -|a|=a<|a| Ç={-c,c} -|-2|=-2<|-2| IġIK-7 x c c x c a>0 için; -|a|<a=|a| EĢitsizliğinin çözüm kümesi; sayı ekseninde, baĢlangıç noktasından uzaklığı c br.den den az olan noktalardır. -|2|<2=|2| IġIK-3 Çarpımın mutlak değeri, değerlerinin çarpımına eĢittir. mutlak a.b a . b Ç=(-c,c) IġIK-4 Bölümün mutlak değeri, değerlerinin bölümüne eĢittir. a a b b mutlak b 0 IġIK-8 x c x c veya x c EĢitsizliğinin çözüm kümesi; sayı ekseninde ,baĢlangıç noktasından uzaklığı c br.den fazla olan noktalardır. IġIK-5 Toplamın mutlak değeri, mutlak değerleri toplamından küçük veya eĢit, mutlak değerleri farkının mutlak değerinden büyük veya eĢittir. Üçgen eĢitsizliği a b ab a b Ç=(-∞, -c) ∪ (c,+ ∞) IġIK-9 xa b Farkın mutlak değeri, mutlak değerleri farkından büyük veya eĢittir. a b a b a ve b aynı iĢaretli ise; |a+b|=|a|+|b| a ve b ters iĢaretli ise; |a+b|<|a|+|b| Denkleminin kökleri; sayı ekseninde, a dan uzaklığı b birim olan noktalardır. DNA-2 |x-2|=8 EĢitliğini sağlayan x aĢağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM sayıları A){-6,10} B){-10.6} C){-8,8} D){-6} E){10} x< 1 için; 2 1-x > 0 dır. Tanım gereği |1-x|=1-x olur. Yerine yazdığımızda; 1-|x-|1-x||=1-|x-(1-x)| =1-|x-1+x| =1-|2x-1| bulunur. ÇÖZÜM |x-2|=8 ⇒ x-2= 8 ⇒ x=10 veya x-2= -8 ⇒ x=-6 Ç={-6,10} x < 1/2 için 2x-1 < 0 dır. |2x-1|=-(2x-1)=-2x+1 olur. Yerine yazdığımızda; 1-|2x-1|=1-(-2x+1)=1+2x-1=2x bulunur. Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-3 Doğru Seçenek A dır. UYARI |x-a|=b denkleminin çözüm kümesi Ç={x1 , x2} iken; 𝑥 +𝑥 𝑥 −𝑥 𝑎= 1 2 ve x1<x2 için 𝑏 = 2 1 2 x 32 için; x x x ? A)0 B)32 değeri kaçtır? C)64 D)96 E)128 2 GENETĠK KOPYA-2 |x+5|=4 EĢitliğini sağlayan x aĢağıdakilerden hangisidir? sayıları IġIK-10 |x-a|<b EĢitsizliğinin çözüm kümesi; sayı ekseninde, a dan uzaklığı b birimden az olan noktalardır. A){-1,9} B){1,9} C){-1,-9} D){1,-9} E){-5,4} IġIK-11 |x-a|>b EĢitsizliğinin çözüm kümesi; sayı ekseninde, a dan uzaklığı b birimden fazla olan noktalardır. DNA-3 xR , x 1 2 olduğuna göre; ifadesinin eĢiti 1 x 1 x aĢağıdakilerden hangisidir? A) 2 B)2+x C)2-x D)x-2 E)2x DNA-4 |2x-1|<5 EĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? A)x<-2 B)x>3 D)x<-2 veya x>3 kümesi C)-2<x<3 E) ∅ ÇÖZÜM IġIK-7 den; |2x-1|<5 ⇒ -5 < 2x-1 < 5 ⇒ -4 < 2x < 6 ⇒ -2 < x < 3 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)8 B)9 C)10 kümesi C)-9<x<5 E) R x 1 2 3 1 denkleminin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? kümesi C)[-4,2] E) ∅ ÇÖZÜM IġIK-8 den; |x+1|≥ 3 ⇒ x+1≤-3 veya x+1≥3 x+1≤-3 ⇒ x≤-4 x+1≥3 ⇒ x≥2 kümesi ÇÖZÜM Ġç içe mutlak değer bulunan ifadelerde; En dıĢtaki mutlak değerden baĢlayarak, sırası ile diğerlerine geçilir. ||x-1|-2|-3 = 1 A)(-∞,-4] B)[2,+ ∞) D) (-∞,-4]∪[2,+ ∞) E)12 DNA-6 x 1 2 3 1 DNA-5 |x+1|≥ 3 EĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? D)11 A){-5,-3} B){1,5,7} C){-,1,1,5,7} D){-5,-3,-1,5,7} E){-5,-3,1,5,7} GENETĠK KOPYA-4 |x+2|<7 EĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? A)x<-9 B)x>5 D)x<-9 veya x>5 GENETĠK KOPYA-5 |2x+5|>9 EĢitsizliğini sağlamayan kaç tane tamsayı vardır? veya olmalıdır. Bulunan x değerleri (-∞,-4]∪[2,+ ∞) aralığının elemanlarıdır Doğru Seçenek D dir. ise; veya ||x-1|-2|-3 = -1 ||x-1|-2|-3 = 1 alındığında; ||x-1|-2| = 4 ise |x-1|-2 = 4 veya |x-1|-2 = -4 |x-1|-2 = 4 alındığında; |x-1| = 6 ise x-1 = 6 veya x-1 = -6 bulunur. x-1 = 6 ⇒ x=7 x-1 = -6 ⇒ x=-5 olur. |x-1|-2 = -4 alındığında; |x-1| = -2 bulunur ki, !!! Mutlak değer pozitif veya en az 0 olacağından, mutlak değeri -2 olan bir sayı bulunamaz. EĢitliği sağlayan bir x sayısı yoktur. ||x-1|-2|-3 = -1 alındığında; ||x-1|-2| = 2 ise |x-1|-2 = 2 veya |x-1|-2 = -2 DNA-7 A=|x-3|+|x-7| Ġfadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? |x-1|-2 = 2 alındığında; |x-1| = 4 ise x-1=4 veya x-1=-4 bulunur. A)2 UYARI Mutlak değerli denklemlerde, bulunan x değerlerini denklemde yerlerine yazıp, denklemi sağlayıp sağlamadığı kontrol edilmelidir. Denklemi sağlamayan sayılar, çözüm kümesinin elemanı olarak alınamazlar. GENETĠK KOPYA-6 x−2 −2 = 2 Denkleminin çözüm kümesi elemanlıdır? C)3 D)4 D)5 E)7 x-7<0 ve |x-7|= -(x-7)=-x+7 dir. A=|x-3|+|x-7|=(-x+3)+(-x+7)=-2x+10 olur. Bulunan x değerleri, çözüm kümesinin elemanlarıdır. Ç={-5,-3,1,5,7} olur. Doğru Seçenek E dir. B)2 C)4 ÇÖZÜM x < 3 için; x-3<0 ve |x-3|=-(x-3)=-x+3 x-1=4 ⇒ x=5 x-1=-4 ⇒ x=-3 olur. |x-1|-2 = -2 alındığında; |x-1| = 0 ise x-1=0 ⇒ x=1 bulunur. A)1 B)3 E)5 kaç 3≤x<7 için; x-3≥ 0 ve |x-3|=x-3 x-7<0 ve |x-7|=-x+7 dir. A=|x-3|+|x-7|=(x-3)+(-x+7)=4 olur. x≥7 için; x-3>0 ve |x-3|=x-3 x-7≥0 ve |x-7|=x-7 dir. A=|x-3|+|x-7|=(x-3)+(x-7)=2x-10 olur. x’e verilecek değerler için, A’nın alabileceği en küçük değer 4 tür. Doğru Seçenek C dir. YADA !!! x-3=0 ⇒ x=3 ve x-7=0 ⇒ x=7 3<x<7 için A en küçük değerini alır. x=5 için A=4 olur. GENETĠK KOPYA-7 A=|x+1|+|x-3| Ġfadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? A)0 B)1 C)2 D)3 E)4 IġIK-12 A=|x-a|+|x-b| Ġfadesi; a < x < b değerleri için sabit bir değer alır. Bu değer A’nın alabileceği en küçük değerdir. DNA-8 K=|x-1|-|x-5| Ġfadesinin alabileceği tamsayı değerleri kaç tanedir? A) 6 B)7 C) 8 D)9 E)10 ÇÖZÜM x<1 için; x-1<0 ve |x-1|=-x+1 x-5<0 ve |x-5|=-x+5 dir. K=|x-1|-|x-5|=(-x+1)-(-x+5)=-4 olur. 1≤x<5 için; x-1>0 ve |x-1|=x-1 x-5<0 ve |x-5|=-x+5 dir. K=|x-1|-|x-5|=(x-1)-(-x+5)=2x-6 olur. x≥5 için; x-1>0 ve |x-1|=x-1 x-5≥0 ve |x-5|=x-5 dir. K=|x-1|-|x-5|=(x-1)-(x-5)=4 olur. x’e verilecek değerler için, K’nın alabileceği en küçük değer -4 , en büyük değer 4 tür. -4≤K≤4 olduğundan, alabileceği tamsayı değerleri : -4,-3,-2,-1,0,1,2,3 ve 4 olmak üzere 9 tanedir. Doğru Seçenek D dir. YADA !!! x-1=0 ⇒ x=1 ve x-5=0 ⇒ x=5 x≤1 ve x≥5 için K en küçük ve en büyük değerlerini alır. IġIK-13 A=|x-a|-|x-b| Ġfadesi; x≤a ve x≥b (a<b ) için en küçük ve en büyük değerlerini alır. GENETĠK KOPYA-8 B=|x-2|-|x+3| Ġfadesinin alabileceği tamsayı değerlerinden biri aĢağıdakilerden hangisidir? A)-6 B)-2 C)6 D)7 E)8 IġIK-14 N=|x-a|+|x-b|+|x-c| Ġfadesi; a<b<c ise x=b için en küçük değerini alır. DNA-9 0< a< 10 için |x-a|+|x-10|+|x-a-10| ifadesinin en küçük değeri kaçtır? A)0 B)3 C)5 D)8 E)10 ÇÖZÜM x-a=0 ⇒ x=a x-10=0 ⇒ x=10 x-a-10=0 ⇒ x=a+10 a<10<a+10 olduğundan verilen ifade x=10 için en küçük değerini alır. 10 − a + 10 − 10 + 10 − a − 10 =10-a+0+a =10 bulunur. Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-9 x 10 x 9 .. x .. x 9 x 10 ? toplamının en küçük değeri kaçtır? A)0 B)10 C)50 D)100 E)110 DNA-11 x ve y sıfırdan farklı sayılar olmak üzere x x y toplamının alabileceği y kaç farklı değer vardır? A)1 DNA-10 |2x+1| < 5 ve 2 < |y+3| < 5 ise 2 2 x +y toplamının en büyük tamsayı değeri kaçtır? A)64 B)67 C)69 D)72 E)73 B)2 C)3 D)4 E)5 ÇÖZÜM Mutlak değer tanımından; |x|= x ve |y|= y dir. Bu değerler toplamda yerlerine yazılırsa toplam; 𝑥 𝑥 + 𝑦 𝑦 = 𝑥 +𝑦 = 1+1= 2 𝑥 𝑥 + 𝑦 𝑦 = −𝑥 𝑥 + 2<|y+3|< 5 ⇒ 2 < y+3 < 5 veya 2 < -y-3 < 5 𝑥 𝑥 + 𝑦 𝑦 = −𝑥 𝑥 + = −1 + 1 = 0 2 < y+3 < 5 ⇒ -1 < y < 2 ⇒ 0< y2< 4 veya 𝑥 𝑥 + 𝑦 𝑦 = + ÇÖZÜM |2x+1| < 5 ⇒ -5 < 2x+1 < 5 ⇒ -3 < x < 2 ⇒ 0 < x2< 9 ve 2 < -y-3 < 5 ⇒ -8 < y < -5 ⇒ 25< y2< 64 Bulunan eĢitsizliklerden; x2+y2< 64+9 = 73 olur. En büyük tamsayı değeri 72 dir. Doğru Seçenek D dir. 𝑥 𝑥 𝑥 𝑦 −𝑦 𝑦 = −1 + −1 = −2 𝑦 𝑦 −𝑦 𝑦 = 1 + (−1) = 0 Toplam; -2, 0 ve 2 olmak üzere üç farklı değer alır. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-11 a,b,c sıfırdan farklı sayılar iken, GENETĠK KOPYA-10 a 10 2 ve b 6 1 iken a-b farkının alabileceği en büyük ve en küçük tamsayı değerlerinin toplamı kaçtır? A)2 B)4 C)6 D)8 E)10 a b c + + a b c toplamının alabileceği kaç farklı değer vardır? A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 DNA-12 DNA-13 x y x 2 x EĢitliğini sağlayan x gerçel sayıları için, aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A) x > 0 B) x≥0 C) x < 0 D)x≤0 E) x=1 ÇÖZÜM 𝑥2 = 𝑥 olduğundan; 𝑥 2 = 𝑥 = −𝑥 ve 𝑥 = −𝑥 bulunur. Mutlak değer tanımından; 𝑥 = −𝑥 ⇒ x < 0 veya x=0 dır. Kısaca ; x 0 dır. Doğru Seçenek D dir. x y kesrinin alabileceği en büyük değeri kaçtır? A) -1 A) x > 0 B) x≥0 C) x < 0 D)x≤0 E) x=1 C) 0 1 D) 2 E) 1 ÇÖZÜM Kesrin en büyük değeri alması için; |x+y| nin en büyük, |x|+|y| nin en küçük olması gerekir. Üçgen eĢitsizliğinden; 𝑎 + 𝑏 ≤ 𝑎 + 𝑏 dir. |x+y| nin en büyük, küçük olması demek x y x y |x|+|y| nin en olması demektir. x y Bu durumda; GENETĠK KOPYA-12 x+|x| = 0 ise x gerçel sayıları için, aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? 1 B) − 2 x y =1 olur. Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-13 |x+y| = |x|+|y| ise x ve y sayıları için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A) x.y < 0 B) x.y≤0 C) x.y >0 D) x.y≥0 E) x+y < 0 DNA-14 |2x-1| = |4x+3| Denkleminin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? DNA-15 kümesi A){-2,-1/3} B){-1/3,2} C){1/3.2} D){-2,1/3} E){2} ÇÖZÜM Mutlak değer içindeki ifadelerin ikisini de aynı iĢaretli düĢündüğümüzde; |2x-1| = |4x+3| ⇒ 2x-1 = 4x+3 ⇒ 2x = -4 ⇒ x = -2 veya Mutlak değer içindeki ifadelerin ters iĢaretli olduğu düĢünüldüğünde de; |2x-1| = |4x+3| ⇒ 2x-1 = -4x-3 ⇒ 6x = -2 ⇒ x = -1/3 olur. Ç={-2, -1/3} bulunur. Doğru Seçenek A dır. 5 x 3 eĢitsizliğini sağlamayan kaç tane tamsayı vardır? A)7 B)10 C)14 D)15 E)16 ÇÖZÜM Önce; eĢitsizliği sağlayan sayıları bulalım 5 − 𝑥 > 3 ⇒ 5-|x|>3 veya 5-|x|<-3 5-|x|>3 ⇒ |x|<2 ⇒ -2<x<2 5-|x|<-3 ⇒ |x|>8 ⇒ x>8 veya x<-8 Bu sayılar dıĢında kalan tamsayılar; -8 x 2 ve 2 x 8 dir. 14 tane tamsayı vardır. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-15 x 4 4 x ise x 4 x 5 ? Ġfadesinin değeri kaçtır? GENETĠK KOPYA-14 x 3 2x 3 denkleminin A)-4 B)-1 C)0 D)1 E)4 kökler toplamı kaçtır? A)1 B) 6 C) 9 D) 10 E) 12 DNA-16 Sayı ekseninde; x sayısına karĢı gelen noktanın baĢlangıç noktasından uzaklığı, -2 ye karĢı gelen noktadan uzaklığından az olduğu bilindiğine göre, x sayıları için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)x<1 B)x>1 C)x<-1 D)x>-1 E)x=-1 ÇÖZÜM x’in baĢlangıç noktasından uzaklığı |x|, -2 den uzaklığı |x+2| ile ifade edildiğinde: |x| < |x+2| eĢitsizliği elde edilir. Bu eĢitsizliğin çözüm kümesini bulalım. x < -2 için : -x < -x-2 ⇒ 0 < -2 -2 x < 0 için : -x < x+2 ⇒ -2 < 2x çözüm yok. ⇒ x > -1 x0 için : x < x+2 ⇒ 0 < 2 her x için doğru. Bu durumda çözüm kümesi ; x > -1 dir. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-16 2x 3 4 x Çözüm aralığının uzunluğu kaç birimdir? A)6 B)7 C)8 D)9 eĢitsizliğinin B)23 C)24 ÇÖZÜM |x|+|y|<4 verildiğinden; |x|+|y|=0 |x|+|y|=1 |x|+|y|=2 |x|+|y|=3 olabilir. D)25 |x|+|y|=2 ⇒ |x|=2 ⇒ x= 2 ve |y|=0 ⇒ y=0 veya |x|=0 ⇒ x=0 ve |y|=2 ⇒ y= 2 veya |x|=1 ⇒ x= 1 ve |y|=1 ⇒ y= 1 |x|+|y|=3 ⇒ |x|=3 ⇒ x= 3 ve |y|=0 ⇒ y=0 veya |x|=0 ⇒ x=0 ve |y|=3 ⇒ y= 3 veya |x|=2 ⇒ x= 2 ve |y|=1 ⇒ y= 1 veya |x|=1 ⇒ x= 1 ve |y|=2 ⇒ y= 2 olmak üzere 25 tane tamsayı ikilisi vardır. Doğru Seçenek D dir. |x|+|y| n eĢitsizliğini sağlayan 2n2+4n+1 tane (x,y) tamsayı ikilisi vardır. tam sayı çözümleri kaç tanedir? A) 22 y=0 x= 1 ve y=0 x=0 ve y= 1 USTA ÇÖZÜM n pozitif tam sayı olmak üzere; |x|+|y| < n eĢitsizliğini sağlayan 2n2-2n+1 tane (x,y) tamsayı ikilisi vardır. E)10 DNA-17 x y 4 |x|+|y|=0 ⇒ x=0 ve |x|+|y|=1 ⇒ |x|=1 ⇒ |y|=0 ⇒ veya |x|=0 ⇒ |y|=1 ⇒ E)26 UYARI Analitik düzlemde; x+y=4 ve x-y=4 ve x+y=-4 ve x-y=-4 doğruları ile sınırlı bölgede koordinatları tamsayı olan noktaların sayısı 25 tir. GENETĠK KOPYA-17 x x2 5 ise AĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)x<-3/2 B)x>7/2 D)x<-3/2 veya x>7/2 C)-3/2<x<7/2 E)x=2 GENETĠK KOPYA-18 |3|x=9 Denkleminin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? kümesi A){-3} B){3} C){-3,3} D){3,6} E){-3,6} DNA-19 DNA-18 |15x2-32x-28| sayısının asal olduğu bilindiğine göre, x’in alabileceği tamsayı değerlerinin toplamı kaçtır? A)-1 B)2 C)3 D)4 E)5 ÇÖZÜM |15x2-32x-28| = |(5x-14)(3x+2)| =|5x-14||3x+2| Çarpımın bir asal olması için çarpanlardan biri 1 , diğeri asal sayı olmalıdır. |5x-14|=1 için ; 5x-14=1 ⇒ x=3 veya 5x-14=-1 ⇒ x=13/5 olmalıdır. |3x+2|=1 için; 3x+2=1 ⇒ x=-1/3 veya 3x+2=-1 ⇒ x=-1 olmalıdır. Verilen Sayı x=3 için; 11 x=-1 için 19 dur. x’in alabileceği tamsayı değerlerinin toplamı: -1+3=2 dir. Doğru Seçenek B dir. a b a b 2 ? Ġfadesinin hangisidir? eĢiti A) max(a;b) D) b aĢağıdakilerden B) min(a;b) E) 0 C) a ÇÖZÜM a≥b için; a b a b 2 a b a b a 2 abab b 2 a < b için; a b a b 2 Ġfade; a ve b den büyük olana eĢittir. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-19 ab ab 2 ? Ġfadesinin hangisidir? A) max(a;b) D) b eĢiti aĢağıdakilerden B) min(a;b) E) 0 C) a 5. m,n N KONU TESTĠ için; 49 < n < 101 ve 19 < m <51 ise 1. a, b, c, d tamsayılardır. a < b < -2 < c < d olduğuna göre; c+d-a-b iĢleminin sonucu en az kaçtır? nedir? A) -6 A) 1 B) -5 C) -1 D) 0 E) 1 2. 700 paket eĢya, araba veya hamalla taĢınabilmektedir. En çok 60 paket götürebilen araba her gidiĢ için 8 YTL, en çok 20 paket götürebilen hamal ise her gidiĢ için 3 YTL almaktadır. EĢyanın tümü en az kaç YTL ye taĢınabilir? A) 88 D) 105 B) 94 E) 112 B) 2 C) 3 D) 50 E) 100 6. a ve b pozitif tamsayılar, a > b > 3 ise; aĢağıdaki kesirlerden hangisi en büyüktür? A) b a 1 B) a b a b 1 D) C) E) b a a b 1 C) 96 3. 0 < x 1 ise xy = 1 ifadesinde x artan değerler alırken y nasıl değiĢir? A) Sabit kalır. B) Azalarak 1 olur. C) Artarak 1 olur. D) Pozitif olarak artar. E) 1 den sıfıra doğru azalır. 4. x ve y sıfırdan farklı gerçel sayılar, x y 2 olduğuna göre, x y aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A) x < y < 0 C) x < 0 < y nm ifadesinin en büyük değeri n B) y < x < 0 D) y < 0 < x E) 0 < x < y 7. a < b < 0 olduğuna göre aĢağıdakilerden hangisi pozitiftir? A) a-b B) a+b D) 1 1 a b 1 1 a b b a E) a b C) 8. x-y > x ve x+y < y ise aĢağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) x > y C) x < y < 0 E) x < 0 ve y > 0 9. x x B) x < y D) x < 0 ve y < 0 1 eĢitsizliğinin çözüm kümesi aĢağıdakilerden hangisidir? A) Z- B) Z+ C) Z D) R-{0} E) R x2 x2 x2 x2 10. 15. A) 2 eĢitsizliğinin çözüm aralığı aĢağıdakilerden hangisidir? x ve y pozitif tamsayılardır. x > y ve |y-x|+|y-1|=5 ise x kaçtır? B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 11. 2x+y=-6 ve -2 < y 2 ise x için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A) -2 < x 4 C) 2 < x 4 E) 1 < x < 3 B) 4 < x 4 D) -4 x < -2 A) -2 < x < 0 veya x > 2 B) x < -2 veya 0 < x < 2 C) x < 0 veya x < 2 D) -2 < x < 2 E) x > -2 16. 1 1 1 2 2 .... ise 2 2 3 4 1 1 1 ifadesinin A 1 2 2 2 .... 2 3 4 türünden eĢiti hangisidir? 12. Hangi sayının 3 fazlası, 3 eksiğinin üç katıdır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 A= 1 A) E) 9 1 -A 4 A 2 A 1 D) 2 B) A 2 2 C) E) A- 1 2 5.B 13. x+y=1 ve x2+y2=2 iken x3+y3 toplamının değeri kaçtır? A) 2,4 B) 2,5 D) 2,8 E) 3 C) 2,6 1.A 2.B 3.B 4.D 7.C 8.D 9.D 10.E 13.B 14. x ve y tamsayıları için ; 0 < x < 10 , 0 < y < 10 ve 1 x 1 2 y ise x ve y aralarında asal olmak üzere kaç farklı A) 12 x sayısı yazılabilir? y B) 13 C) 14 D) 15 E) 16 14.B 15.A 11.D 16.B 6.E 12.D KONU TESTĠ 6. a+b+c = 0 ise a3+b3+c3 ifadesinin eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? 1. x ve y reel sayıları için; x2+y2-6x-4y+13 = 0 x.y çarpımı kaçtır? ise A)2 D)6 B)3 C)4 A)0 B)-3 C)3 D)-3abc E)3abc E)8 7. a=3 2. Yedi katı, 70 den küçük olan kaç tane doğal sayı vardır? A)8 B)9 A)24 C)10 D)11 C)8 Ġfadesinin hangisidir? D)9 C)34 5. x3+3x2y2+3xy4+y6 ifadesinin hangisidir? eĢiti E)29 eĢiti aĢağıdakilerden E)10 9. x+y = 1 sayıları, {-7,-5,-3,-2,2,4,6,13} kümesinin farklı elemanları olmak üzere; (a+b+c+d)2+(e+f+g+h)2 toplamının alabileceği en küçük değer kaçtır? B)32 D)28 A)x5-243 B)x5+243 C)243x 5 5 D)x -81x E)x +81x 4. a,b,c,d,e,f,g,h A)30 C)27 8. (x-3)(x4+3x3+9x2+27x+81) Ġfadesinin değeri nedir? B)7 B)26 ifadesinin E)12 3. x 1 3 ise ; x 1 x2 2 ? x A)6 için (a+1)(a2-a+1) değeri kaçtır? D)40 E)50 aĢağıdakilerden A)(x+y)3 B)(x-y)3 C)(x+y2)3 D)(x-y2)3 E)(x2+y)3 ve x2+y2 = 2 ise x3+y3 değeri kaçtır? A)1 B)1,5 C)2 D)2,5 E)3 10. Küpleri farkı 602 olan ardıĢık iki tek doğal sayı x ve y ise 2 x +xy+y2 değeri kaçtır? A)300 B)301 C)302 D)303 E)304 11. a2-2ab+b2-9 ifadesinin eĢiti hangisidir? aĢağıdakilerden Kesrinin değeri kaçtır? A)(a-b-3)(a-b+3) B)(a-b-3)(a+b+3) C)(a+b-3)(a-b+3) D)(a-3)(b+3) E)(ab-3)(ab+3) 12. x2-m2-4mn-4n2 ifadesinin eĢiti hangisidir? aĢağıdakilerden Kesrinin değeri kaçtır? A)26 B)28 C)80 D)82 E)242 14. 888889 2 111112 2 ? 666667 2 333334 2 Kesrinin değeri kaçtır? A) 7 3 B)2 C) 9 5 5 D) 3 E) 1 E) 1 B) 674321870 D) 674321872 16. x=(0,5)6 ve y=26 ise (x+y)2-(x-y)2 Ġfadesinin değeri kaçtır? 1.D 6.E 11.A 15.B 316 1 ? 38 1 3 4 1 A) 674321869 C) 674321871 A)1 A) (x+m-2n)(x+m+2n) B) (x-m-2n)(x-m+2n) C) (x-m-2n)(x+m+2n) D) (x-m)(x+n) E) (x-m-2)(x+m+2) 13. 15. 674321870 ? 674321871 674321870.674321872 2 B)2 C)3 D)4 E)5 2.C 3.B 4.C 7.D 8.A 9.B 12.C 13.C 16.D 5.C 10.B 14.A KONU TESTĠ 6. 1. x+x-1 = 3 kökler çarpımı kaçtır? iken Ġfadesinin değeri kaçtır? x3+x-3 A)3 B)6 C)9 D)12 x x 1 x 2 3 denkleminin A) 0 D) 3 E) 6 x 2 y iken x y yx ? Ġfadesinin değeri kaçtır? 2. A=3 +3 -x ise 9x+9-x ifadesinin A türünden eĢiti hangisidir? A)A2-2 C) 2 E)18 7. x B) 1 B)A2-1 C)A2 D)A2+1 E)A2+2 A)-4 B)-2 8. 2x+3y C)0 D)2 E)4 42 eĢitsizliğini sağlayan kaç tane (x,y) pozitif tamsayı ikilisi vardır? 3. x,y Z+ için 2x+1 = y2 x.y çarpımı kaçtır? A)3 B)6 C)8 D)9 ise E)12 A)13 B)19 C)72 D)95 E)133 9. A=|2x+6| ifadesinin en küçük değerini alması için x kaç olmalıdır? 4. 1 A)3 x 5 B)2 C)0 D)-2 E)-3 EĢitsizliğini doğrulayan kaç tane tamsayı vardır? A)4 5. B)5 C)8 D)9 E)10 2 x 1 x 3 4 ise 10. |1-x|=7 EĢitliğini sağlayan x sayılarının toplamı kaçtır? A)-2 B)0 C)2 D)4 E)6 AĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)x<-2 B)x>8 D)x<-2 veya x>8 C)-2<x<8 E)x<0 11. |3x-5|<10 EĢitsizliğini sağlayan kaç tane tamsayı vardır? A)5 B)6 C)7 D)8 E)9 12. |1-2x|>9 EĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? kümesi A) (-∞,-4] B) [5,+ ∞) C) [-4,5] D) (-∞,-4]∪[5,+ ∞) E) R 16. değeri kaçtır? A)6 13. 2x 5 x2 4 B)7 C)8 D)9 E)10 0 EĢitsizliğinin çözüm aĢağıdakilerden hangisidir? C)x>5/2 kümesi A) ∅ B)x<5/2 14. D)x<0 E)R abc üç basamaklı sayısı için ; abc abc oranı en çok kaç olabilir? A)10 x,y,z birer tam sayı, 5 x 9 , 3 y 7 ve 2 z 6 ise 4 x 10 kesrinin en büyük 3y z B)33 15. C)50 AĢağıdaki yanlıĢtır? D)75 E)100 ifadelerden hangisi A) 94.98 < 962 B) 23.24.26.27 < 254 1 2 dir. a D) a>0 , b>0 ve a b ise a2+b2>2ab a b E) a>0 , b>0 ve a b ise =2 dir. b a C) a>0 ise a+ 1.E 6.A 11.B 15.E 2.A 3.D 4.C 7.E 8.E 9.E 12.D 13.A 16.B 5.C 10.C 14.E