ANGİAD ANKARA GENÇ İŞADAMLARI DERNEĞİ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ İNCELEME VE DEĞERLENDİRME RAPORU İÇİNDEKİLER SUNUŞ ANGİAD HAKKINDA BİLGİLER. ANGİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI ABDULLAH DEĞER’İN MESAJI. ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRMESİ ANGİAD İLETİŞİM ADRESİ SUNUŞ ANGİAD olarak son iki yıldır ruhunu demokrasi ve hukukun evrensel ilkelerinin oluşturduğu yeni bir Anayasanın yazılması ve yapılması gerektiğini ısrarlı bir şekilde dile getirdik. Bu raporda yer verdiğimiz değerlendirme, öneri ve taleplerimizin fikri ve hukuki alt yapısını oluşturmak, toplumun yeni Anayasa talebinin bilimsel bir zeminde tartışılması sağlamak amacını gütmüştür. “Demokratik Türkiye” idealini somut olarak var edecek beklendik adımların da kısa sürede tamamlanacağına inanıyoruz. Anayasa değişikliği paketi, sivil toplumun önemini ve öncülüğünü belirlemek yanında siyasi iktidarın sivil toplumun sesine kulak verdiğini göstermek yönüyle de ayrı bir öneme haizdir. Aslında daha keskin bir ifade kullanmak gerekirse, demokratikleşme süreci, bu yönüyle “sivil toplumu dinleyen ve sivil toplumu paydaş kabul eden” bir Devlet resminin ortaya çıkması açısından meyvelerini vermeye başlamıştır. Değişiklik taleplerimizin, değerlendirmeye alınmasını bekliyoruz. ANGİAD ANGİAD 1991 yılında 11 genç girişimcinin birlikteliği ile Atatürkçü, laik ve demokratik çizgisinden ödün vermeyen Genç işadamlarının kaynaşması sonucunda mesleki ve ekonomik alışveriş ve dayanışma sağlandı. Sivil toplum kuruluşları, resmi ve özel kuruluşlarla işbirliği gerçekleştirerek ülke sorunlarının çözümlerine katkı sağlamak amacıyla Ankara Genç İşadamları Derneği kurulmuştur. Bu amaçla hızla yükselen üye grafiği 700’e yakın üyesiyle gücünü, üyelerinin gençliğinde ve birlikteliğinden olan ANGİAD üye alımında gösterdiği titizlikle; çağdaş ve demokratik Cumhuriyete olan bağlılığı ile gücüne güç katmaktadır. Düzenlemiş olduğu toplantılarla, yayınladığı bülten, kitap ve dergilerle ülkemiz için alınan her doğru kararda yanlarında, her yanlışında karşısında olmaktadır. Politik ve günlük çıkarları gözetmeyen ve de “BEN” değil “BİZ” diyen bir marka konumlandırılması ilkesi ile ilgi duyduğu her alanda adına yakışır bir biçimde varlık ve çaba göstermektedir. ANGİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI ABDULLAH DEĞER’İN MESAJI ANGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Değer Türkiye’nin son derece kritik, tarihi öneme sahip bir süreçten geçtiği şu günlerde sözlerimizin doğru okunması gerekir. Bizler iş dünyasının genç temsilcileri 12 Eylül Anayasası’nın tümden kaldırılmasını ve yerine de bütün ihtiyaçlara yanıt verecek, demokratik bir anayasa yapılmasını istiyoruz. Yeni bir anayasa için toplumun çeşitli kesimlerinden çok güçlü sesler geliyor. Biz, yeni bir anayasa gerektiğini, bunun katılımcı ve mutabakata dayalı bir süreçle hazırlanmasının doğru olacağını ve yasamanın demokratikleşmesinin bu sürece hizmet edeceğini defalarca belirttik. Çünkü kutuplaşmanın rasyonel bir tartışmaya imkân vermediğine dair bir endişemiz vardı. Anayasa hazırlık çalışmaları gerçekten katılımcı bir biçimde yürütülürse, bu sürecin aynı zamanda toplumsal uzlaşmaya da hizmet edebileceğini düşünüyoruz. Yine bu süreçte yasama organının seçimi ve işleyişiyle ilgili düzenlemelerin öncelikli olduğunu ifade ettik. Seçim barajının kaldırılması, partilerin Hazine yardımlarından adil biçimde yararlanmaları, gelir ve giderlerde şeffaflık, partilerin kapatılmasının Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu Kriterleri çerçevesinde ve istisnai bir durum olarak düzenlenmesi, dokunulmazlıkların kürsü dokunulmazlığıyla sınırlandırılması, siyaset yasağının kaldırılması ve pozitif ayrımcılığı da içeren cinsiyet eşitlikçi düzenlemelerin yapılması. Bunları bir araya getirdiğiniz zaman farklı kesimlerin kabul edebileceği, Meclis’in daha demokratik çalışmasına katkıda bulunacak bir öneriler paketi ortaya çıkıyor. Buradaki esas mesele şu: Anayasa yapımını ciddiye almak. Bunun böyle bugün yapalım, yarın olmazsa düzeltiriz gibi bir şey olmadığını göstermek. Biz ANGİAD olarak bunu savunuyoruz. Çünkü bu fırsat bir kere kaçtığı zaman bundan sonra en az bir 10 yılımızın heba olacağını düşünüyoruz. Hazır bir fırsat varken bunu bu şekilde heba etmemeliyiz. Sendikalar Kanunu’ndan Türk Ceza Kanunu’na, Dernekler Kanunu’ndan Basın Kanunu’na kadar uzanan geniş bir alanda ifade ve örgütlenme özgürlüğünü, siyasi katılımı engelleyen kısıtlamalar ve yasaklar mevcuttur. Bu engeller kalkmadan, toplumsal aktörlerin anayasa hazırlık sürecine özgürce katılmaları mümkün değildir. Demokrasilerde bulunmayan, Türkiye’ye özgü yüzde onluk seçim barajının kaldırılması, siyasi ve ekonomik istikrar gerekçeleriyle göz ardı edilemeyecek kadar yaşamsal bir zorunluluktur. ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİNİN İNCELENMESİ VE DEĞERLENDİRMESİ BÜROKRAT HESAP VEREBİLMELİ ANGİAD olarak yeni Anayasa’da en çok olmasını istediğimiz konulardan birisi de “Hesap verebilen Bürokrat” uygulamasına geçilmesi. Bürokratlar yanlış yaptıkları, hatalı oldukları bir konuda artık yargı önüne çıkabilmeli. Bürokraside hata yapan bu bedeli ödemeli. Türkiye bu konuda öyle olaylara tanık oldu ki, bunun sıkıntısını millet olarak ödedik. Geçmişte ve gelecekte yaşanan bu sıkıntılara hangi bürokrat neden olmuşsa yargı önüne çıkartılmalı ŞEFAFLIK İLKESİ DAHA DA YAYGINLAŞTIRILMALI Türkiye artık kamuda daha şeffaf bir yapıya geçmeli. Adam kayırmacılık, ihalede fesat gibi çağdışı kavramlar ortadan kesin olarak kaldırılmalı. Bunun için tüm kamu birimleri tamamen şeffaf bir yapıya bürünmeli.. GİRİŞİM, İNANÇ VE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜKLERİNE SAYGILI BİR ANAYASA Bu amaç çerçevesinde ANGİAD, demokrasi ve insan hakları evrensel ilkelerine bağlı, girişim, inanç ve düşünce özgürlüklerine saygılı olmayı temel prensip kabul etmiştir. ANGİAD, Atatürk'ün çağdaş uygarlık hedefine ve ilkelerine sadık olarak toplumsal yapının gelişmesine ve demokratik sivil toplum ve laik hukuk devleti anlayışının yerleşmesine yardımcı olunması; kültürel değerlerimiz korunarak evrensellik ile bağdaştırılması; hukukun üstünlüğüne uyumun tam bir inançla devam ettirilmesine odaklanmıştır. ÇÖZÜM ODAKLI ANAYASA İSTİYORUZ ANGİAD, ülkemizin piyasa ekonomisinin kurumsal ve hukuksal altyapısının oluşmasını, iş dünyasının evrensel iş ahlakı ilkelerine uygun faaliyetlerini sürdürebilir olmasını ve Türkiye' de liberal ekonomi kurallarının yerleşmesini hedeflemektedir. Bu hedef doğrultusunda ANGİAD, yeni Anayasamızın “tüm katmanları mutluluğa taşıyacak, sosyal hayatın ve iş dünyasının sıkıntılarına, çare getirecek” çözüm odaklı bir şekilde oluşturulmasını arzu etmektedir. ANAYASA GERÇEK BİR TOPLUM SÖZLEŞMESİ OLMALI Hazırlanacak yeni Anayasa, bir arada, özgürce yaşama irademizin ifade etmeli ve gerçek bir toplum sözleşmesi niteliği taşımalıdır. Ve bu Anayasa önümüzdeki 100 yılı kapsayacak bir öngörüyle yeniden düzenlenmelidir. Tarifini yarından almalıdır. Değişen dünya konjoktörü çerçevesinde hak ve özgürlükler, Anayasal düzen içerisinde daha fazla yer bulmalıdır. BİREY HAKLARI ÖNE ÇIKARTILMALI Anayasa, normlar hiyerarşisinin en tepesinde yer alan temel metin olması sebebiyle ülkede yaşayan herkesi yakından ilgilendirmektedir. Tüm toplumun ana sözleşmesi olan Anayasaların oluşturulmasının temel amacı, bir arada yaşayan insanların temel haklarını, devlete ve topluma karşı güvence altına alma isteğidir. Yani kendi haklarını güvenceye alan birey, devlete bazı konularda verdiği yetkiyi de anayasa ile kurallara bağlamaktadır. Bu bakımdan anayasa yapım süreçleri tüm bireylerin haklarını ve yükümlülüklerini ilgilendirdiğinden her bireyin bu sürece doğrudan veya dolaylı katılımı hayati önem kazanmaktadır. YENİ ANAYASA’NIN İÇERİĞİ TARTIŞILMALI Yeni bir anayasa yapılmasının kaçınılmaz bir ihtiyaç olduğu konusunda her kesim ve tüm siyasi partiler genel olarak mutabık. Ancak Anayasanın içeriğinin ne olması konusunda bir tartışmanın yürüdüğünü görmemekteyiz. YASAMA ORGANLARI YENİ ANAYASA İÇİN HAREKET GEÇMELİ Sadece çoğunluğun değil, aynı zamanda azınlığın da hak ve hukukunun güvenceye alındığı bir metin çağdaş, özgürlükçü ve demokratik bir anayasa olarak değerlendirilebilir. Bu bakımlardan %85 oranı gibi yüksek bir temsil kabiliyetine haiz mevcut yasama organımızın daha fazla vakit kaybetmeden yeni bir anayasa için bir araya gelmelerini toplumun büyük bir ekseriyeti arzu etmektedir. YENİ ANAYASA İÇİN SERBEST DÜŞÜNCE ŞART Yeni bir anayasanın yapım sürecinde hiçbir kesim şiddet çağrısı ve övgüsü yapmamalıdır. Ne kadar aykırı olursa olsun her türlü fikrin, düşüncenin ifade edilmesine fırsat verilmelidir. Demokratik bir tartışma ortamının sonucunda ortak aklı yakalamak, makul bir neticeye ulaşmak daha kolay olabilecektir. TEMEL METİN EVRENSEL HUKUK KURALLARINA UYGUN OLMALI Bu bakımlardan yeni bir anayasanın referans noktaları insanı merkez alan, insanı her bakımlardan güvence altına alan evrensel hukuk metinleri olmalıdır. DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİ ÇOK ÖNEMLİ Ayrım kaynağı haline gelen konular Anayasa’da birleştirici unsurlar olarak işlenmelidir. Bunlardan ilk akla gelen din ve vicdan özgürlüğüdür. Anayasa çatısı altında, devletin tüm din ve mezheplere tam anlamıyla eşit mesafede durması sağlanmalıdır. Bir diğer unsur olan kimlik meselesi; vatandaş olma bilincinin artırılması ile ortak bir paydaya dönüşecektir. Son olarak, yasama, yürütme ve yargı erklerinin ayrılığı ve hiçbir vesayet altında olmadan etkili çalışabilmesi mutlak suretle tesis edilmelidir. 3 ERK HESAP VEREBİLMELİ Yasama, yürütme ve yargı organlarının tamamının hesap verebilir, şeffaf ve denetlenebilir olması gerekmektedir. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Görev dağılımlarının yeniden yapılandırılması yetkilerin belirlenmesi ve yetki sınırlarının açıkça çizilmesi gerekmektedir. Teori ve pratik beraber yürütülmeli. Herkes son nihai noktaya riayet etmelidir. KESİNTİSİZ DEMOKRASİ ŞART Bu süreç içerisinde demokrasinin hiç aksatılmadan uygulanması, kaliteli demokrasinin ülkeye yerleşmesine öncü olunması, ahlaki ve manevi değerlerin ön planda tutulması, Türkiye’ de toplumsal yapının gelişmesine ve demokratik sivil toplum ve hukuk devleti anlayışının yerleşmesine yardımcı olunması amaç olarak belirlenmeli. ÖZEL SEKTÖRÜ KUVVETLENDİRECEK ANAYASA Serbest piyasa ekonomisinin hakkaniyet kurallarına uygun olarak işlemesi ve devamı, dinamik işadamlarının özel sektör gücünü yeni yatırımlarla yükselterek, halka açılmayı da prensip kabul ederek, sınaî mülkiyetin tabana yayılmasına hizmet etmeye devam edilmesi ve böylece gelir dağılımındaki eşitsizlikleri azaltmaya yardımcı olunması yeni Anayasa’nın önemli prensiplerinden birisi olmalıdır. Ülkenin doğal kaynaklarının teknolojik yeniliklerle desteklenerek en etkin biçimde kullanımını, verimlilik ve kalite yükselişini sürekli kılacak ortamın yaratılması yoluyla rekabet gücünün arttırılmasını hedef alan politikalar, yeni Anayasa’da güvenceye alınmalıdır. YENİ ANAYASA’DAN KOBİLERİN BEKLENTİSİ ÇOK Ekonomik kalkınmanın temel taşı olan sanayinin gelişmesi için gerekli profesyonel bilgi alıverişini yaygınlaştırılması ve bu konudaki çalışmalara teşvik edilmesi, küçük ve orta boylu işletmelerin ( KOBİ ) genel sorunlarını belirleyerek yetkili kamu kuruluşları ile işbirliği içerisinde bu sorunlara kesin ve kalıcı çözümler geliştirilmektedir. Verimlilik baz alınarak, sanayinin tüm Türkiye’ye yayılması için burada da pozitif ayrımcılığın yapılmasını istiyoruz. Kobileri desteklemek suretiyle tüm Türkiye’de gelir dağılımın yaygınlaşması ve gelir adaletine katkı sağlanacağı inancındayız. BAYANLARA POZİTİF AYRIMCILIK SAĞLANMALI Kadınlarımız iş dünyasında daha aktif rol alması için pozitif ayrımcılığın hayata geçirilmesini istiyoruz. Bu düzenlemelerin oluşturulması, işveren ve çalışan olarak kadınların teşvik edilmesi, kadın işgücünün desteklenmesi, kadın istihdamını artırmak için kadınlara pozitif ayrımcılık yapılması, kamu ihalelerinde kadın girişimcilere belirli süreyle öncelik verilmesinin ve kadın istihdamının vergi ve prim teşvikleriyle desteklenmesinin sağlanması, Anayasal teminat altına alınmalı. BAŞKANLIK SİSTEMİ İÇİN ERKEN Anayasa değişikliği tartışmaları sırasında gündeme gelen Başkanlık Sistemi için Türkiye hazır değil. Bu konuda hukuki ve sosyal bir alt yapı sağlanmadan Başkanlık sistemine geçilmemelidir. Yapılacak değişiklikler şahıslara göre değil, sisteme göre şekillendirilmeli. Şu süreçte Parlamenter sistemle Türkiye yoluna devam etmelidir. Siyasi Partiler Yasası’ nın tüm siyasi partilerin görüşleri alınarak yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. ANGİAD İLETİŞİM ADRESİ: FİLİSTİN CAD. NO:5/1 G.O. P- ANKARA TEL:0 312 437 20 12 10 FAX:0 312 437 20 33