14 — Başbakanlık ve bakanlıkların merkezî idare içinde

— 14 —
Başbakanlık ve bakanlıkların merkezî idare içinde olduklarında şüphe bulunmamaktadır. Bir
bakanlığın hizmet ve görev alanına giren ana hizmetleri yürütmek üzere kurulan bağlı kuruluşlar da
bu Kanunda "merkezî idare" deyimi içinde yer almaktadır. Buna karşılık, merkezî idare içinde yer
aldığı tartışmasız olan Cumhurbaşkanlığının özel anayasal konumu ve Anayasanın 107 nci mad­
desindeki Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinin kuruluşu, teşkilât ve çalışma esasları ile per­
sonel atama işlemlerinin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği yönündeki kural
sebebiyle bu Tasanda öngörülen hükümlere tâbi kılınmaması için, Cumhurbaşkanlığına bu Kanun
bakımından merkezî idare tanımı içinde yer verilmemektedir.
Mahallî idareler ise Anayasada da ifade edildiği şekliyle il özel idareleri, belediyeler ve köy­
lerden oluşmaktadır.
Madde 4. - Son zamanlarda devletin görev, yetki ve sorumlulukları ile toplum ve özel sektör­
le olan ilişkilerinde ortaya çıkan değişikliklere bağlı olarak onun uygulama aracı olan kamu
yönetiminin de görev, yetki ve hizmet politikalarında değişiklik yapılması kaçınılmaz hale gelmiş­
tir. Bu bağlamda, kamu yönetiminin hizmet sunduğu çevresine karşı daha duyarlı olması, sivil top­
lumun gücünden daha çok yararlanması, bireylerin hak ve özgürlüklerini kullanmasının önündeki
engelleri kaldırması ve sivil toplumla etkileşim içinde olması temel misyon olarak ortaya çıkmıştır.
Maddede kamu yönetiminin temel amaç ve görevi buna uygun bir şekilde düzenlenmektedir. Kuş­
kusuz, madde Anayasanın 5 inci maddesinde öngörülen Devletin temel amaç ve görevleri ile birlik­
te değerlendirilmelidir. Anayasanın 5 inci maddesinde "kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mut­
luluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hümyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle
bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi
ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmak" şeklinde hükme bağlanan
Devletin temel amaç ve görevleri, bu madde ile kamu yönetiminin temel amaç ve görevleri arasına
alınarak işlevselliği artınlmaktadır.
Madde 5. - Bu madde ile, kamu yönetimine dahil tüm kamu kurum ve kuruluşlannı kapsamak
üzere bu kurum ve kuruluşlann, kuruluşlarında ve yerine getirecekleri her türlü hizmet ve görevler
ile kullanacakları her türlü yetkide uyacakları temel ilkeler belirlenmektedir. Maddede getirilen il­
keler ile Kanunun amaç ve kapsamına uygun olarak tümüyle çağdaş kamu yönetimi anlayışı yan­
sıtılmakta, kamu yönetimine yeni bir vizyon kazandırılmaya çalışılmaktadır.
Kamu kurum ve kuruluşları, kamu hizmetlerini yerine getirirken, durağan bir yapıda kal­
mayacak, aksine kamu yönetimi anlayışında zamanla meydana gelen değişimlere uyum sağlamak
için kendilerini sürekli yenileyecektir. Bu kapsamda, ülkemizde ve dünyada meydana gelen
değişimler izlenecek, bunlara uygun bir şekilde kamu yönetimi anlayışı ve kurumsal yapı değiş­
tirilecektir. Mesela, zaman içerisinde artık kamusal nitelik taşımayan fonksiyonlar terkedilecek,
kamu eliyle görülmesi gereken yeni fonksiyonlann ortaya çıkması halinde buna uygun bir kurum­
sal yapı oluşturulacaktır.
Kamu yönetimine halkın aktif bir şekilde katılımını sağlamak üzere gerekli mekanizmalar
oluşturulacak, katılımı önleyen her türlü engel kaldırılacaktır.
Son yıllarda kamuoyunun gündemine çok sık gelen yolsuzluk iddiaları karşısında, halkın kamu
yönetimine olan güveninde ciddi bir aşınma meydana gelmiştir. Bunun önüne geçebilmek ve
kamuda kirlenmeyi önleyebilmek için bütün kamu kurum ve kuruluşlarının her türlü eylem ve iş­
lemlerinde saydamlığın sağlanması ve bu kurum ve kuruluşlar ile kamu gücünü kullananların hesap
Türkiye Büyük Millet Meclisi
(S. Sayısı : 349)