Dış Ticaret Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü 12,5 12,1 56,5 57,0 2,4 2,0 7,7 5,8 25,9 25,4 Enerji Dışı 2,0 3,0 4,9 6,4 30,6 31,6 14,5 12,8 37,9 34,7 145,7 144,0 Toplam İhracat Enerji 0,5 0,2 1,3 0,7 3,8 3,6 Enerji Dışı 14,0 12,5 36,5 34,0 141,9 140,4 Toplam İthalat 201,0 19,0 17,8 50,4 46,8 202,2 Enerji 2,9 2,2 9,0 6,5 29,7 29,0 Enerji Dışı 16,1 15,5 41,4 40,3 172,5 172,0 Altın İhracatı 0,7 1,0 1,9 2,7 7,4 7,7 Altın İthalatı 1,4 0,3 2,7 0,7 8,5 7,3 Altın Ticareti (net) -0,7 0,8 -0,8 2,0 -1,1 0,4 Altın 12 Aylık Enerji Aylık, Enerji Milyar Açığı USD) milyar $ Açığı (12 60 50 40 30 Dış $Ticaret milyar Mart 17 Kasım 16 Mart 16 Temmuz … Kasım 15 Mart 15 Temmuz … Kasım 14 Mart 14 Temmuz … Kasım 13 Mart 13 Temmuz … Kasım 12 Mart 12 Temmuz … Kasım 11 Mart 11 Temmuz … Kasım 10 Mart 10 20 Temmuz … 25,9 Dış Ticaret Açığı (12USD) aylık) Görünümü (Milyar 110 100 90 80 70 60 56,5 55,4 50 12 Aylık Dış Ticaret Açığı 40 Altın Hariç Dış Ticaret Açığı Mart 17 Kasım 16 Mart 16 Temmuz 16 Kasım 15 Mart 15 Temmuz 15 Kasım 14 Mart 14 Temmuz 14 Kasım 13 Temmuz 13 Mart 13 Kasım 12 Temmuz 12 Mart 12 30 Kasım 11 Mart ayında ihracatın ivme kazanması, iki aydır meydana gelen dış ticaret açığındaki genişleme eğiliminin ara vermesini sağladı. Özellikle Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğünde Orta Doğu Ülkelerine yapılan ihracattaki artış ve en büyük ihracat pazarımız AB ülkelerinde ekonomik aktivitenin ılımlı seyrini sürdürmesi bu gelişmede etkili oldu. Buna karşılık petrol fiyatlarındaki yükselişten dolayı 2016 yılının son çeyreğinde başlayan enerji dengesindeki bozulmanın sürdüğü gözlendi. Son dönemde iç talebi destekleyici atılan adımların etkisiyle önümüzdeki aylarda enerji dışı ithalattaki artışın da devam edeceğini düşünüyoruz. Bu çerçevede birikimli dış ticaret açığının önümüzdeki dönemde kademeli olarak yükseleceğini ve yılı 60 milyar $ düzeyinde kapatacağını tahmin ediyoruz. 5,0 Enerji Temmuz 11 Diğer taraftan ülke bazında incelendiğinde son aylarda ihracat artışıyla dikkat çeken Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mart ayında da %222 artış kaydederek geçen ay ulaştığı en fazla ihracat yapılan ikinci ülke konumunu korudu. Bu dönemde Almanya 1,3 milyar $ ile en fazla ihracat yapılan ülke olmayı sürdürürken bu ülkeyi 1 milyar $ ile BAE, 905 milyon $ ile Irak izledi. İngiltere’ye yapılan ihracat %37 düştü ve en fazla ihracat yapılan 4. ülke oldu. İthalatta ise ilk sıraya 1,8 milyar $ ile Almanya yerleşirken bu ülkeyi Çin (1,8 milyar $) ve Rusya (1,6 milyar $) takip etti. Mart’ta elektronik eşya ithalatının hız kaybetmesiyle Çin’den yapılan ithalat yıllık bazda %22 daraldı Mar.16 4,5 Mart 11 Avrupa ülkelerinde gözlenen talep artışına bağlı olarak AB’ye yapılan ihracat yıllık bazda %8,1 artarak 6,8 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Ancak Avrupa Birliği’ne yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı 2016 Mart ayında %49,1 iken 2017 Mart ayında %46,7’ye geriledi. Bölge’ye yapılan ihracat euro bazında ise %12,7 artışla 6,3 milyar € seviyesine yükseldi. Mar.17 Kasım 10 Mart ayında net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde 0,7 milyar $ negatif etkisi oldu (2016 Mart: +0,8 milyar $). Altın hariç birikimli dış ticaret dengesi 55,4 milyar $ ile Haziran 2010’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Enerji açığındaki bozulma ise Mart ayında hız kesse de devam etti. 12 aylık birikimli enerji açığı 465 milyon $ artarak 25,9 milyar $’a yükseldi. 12-aylık toplam Şub.17 (Milyar USD) Temmuz … Mart ayında dış ticaret açığının daralmasında ihracatın lokomotifi konumunda olan motorlu kara taşıtları ihracatındaki artışın hız kazanması belirleyici oldu. Motorlu kara taşıtları ihracatı Mart ayında yıllık bazda %35,6, ilk üç ayda da %27,9 artış gösterdi. Ayrıca demir çelik (%+60,9) ve enerji (%+85,5) ihracatındaki sert yükselişler de ihracatın olumlu bir performans göstermesinde önemli rol oynadı. Elektronik ve tekstil sektörleri ise zayıf performanslarını sürdürdü. Öte yandan enerji fiyatlarındaki yükselişe bağlı mineral yakıtlar ve yağlar (enerji) ithalatı yıllık bazda %38,7 artarak Mart ayında en fazla ithalat yapılan sektör oldu. Buna ek olarak altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ithalatının bu dönemde %222 artması dış ticaret açığındaki iyileşmeyi sınırlandıran bir unsur oldu. 12-aylık toplam Mar.17 Dış Ticaret Açığı Kasım 09 İhracat Mart ayında yıllık bazda %13,6 artışla 14,5 milyar $, ithalat da %6,9’lık artışla 19 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. İhracattaki sert yükselişe bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı %76,3’e (2016 Mart: %71,8) yükseldi. OcakMar.16 Ocak Mar.17 Mart 10 12 aylık birikimli dış ticaret açığı Mart ayında 56,5 milyar $ (Şubat 2017: 57 milyar $) olarak gerçekleşti. Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD) Temmuz 10 Dış ticaret açığı Mart ayında 2016 yılının aynı ayına göre %10,3 azalarak 4,4 milyar $ oldu. Mart 2017 http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 1 1 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü arastirma@halkbank.com.tr Mustafa Can BASMACI 0216 503 5348 Muharrem BAYKARA 0216 503 5394 Cihangir DİNÇER 0216 503 5826 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 2