Dış Ticaret Eki.15 4,2 3,7 46,2 52,9 56,8 56,3 Enerji 2,0 2,5 19,3 28,4 24,2 24,7 Enerji Dışı 2,2 1,2 26,9 24,4 32,6 31,6 12,8 13,2 117,0 120,4 140,5 140,9 Toplam İhracat Enerji 0,3 0,3 2,6 3,8 3,3 3,3 Enerji Dışı 12,5 12,9 114,4 116,6 137,1 137,5 Toplam İthalat 197,1 17,0 16,9 163,3 173,3 197,2 Enerji 2,3 2,8 21,9 32,2 27,5 28,0 Enerji Dışı 14,7 14,1 141,4 141,1 169,7 169,1 Altın İhracatı 0,7 0,7 7,3 7,3 7,4 7,3 Altın İthalatı 0,9 0,2 4,4 2,9 5,0 4,2 Altın Ticareti (net) -0,2 0,5 2,9 4,4 2,4 3,1 Altın 12 Aylık Enerji Aylık, Enerji Milyar Açığı USD) milyar $ Açığı (12 60 50 40 30 24,2 Ekim 16 Haziran 16 Ekim 15 Şubat 16 Haziran 15 Ekim 14 Şubat 15 Haziran 14 Ekim 13 Şubat 14 Haziran 13 Ekim 12 Şubat 13 Haziran 12 Ekim 11 Şubat 12 Haziran 11 Ekim 10 Şubat 11 Haziran 10 Ekim 09 Dış Ticaret Açığı (12 USD) aylık) Dış Ticaret Görünümü (Milyar milyar $ 110 En fazla ihracat yapılan ülke 1,3 milyar $ ile Almanya olurken bu ülkeyi 1 milyar $ ile İngiltere, 774 milyon $ ile Irak ve 739 milyon $ ile İtalya izledi. İthalatta ise ilk sırayı 2,2 milyar $ ile Çin alırken bu ülkeyi 1,8 milyar $ ile Almanya, 1,2 milyar $ ile Rusya ve 850 milyon $ ile İtalya izledi. 100 Eylül ayında altın ticaretinin nette açık vermesi ve jeopolitik gelişmelere bağlı olarak ihracattaki devam eden zayıf seyir birikimli dış ticaret açığının yükseliş sürecine girmesine neden oldu. Enerji maliyetinde yaşanan yatay seyre karşılık yurtiçi talebi canlandırıcı alınan önlemlerin etkisiyle ithalatın artmaya devam ettiğini görebiliriz. Ayrıca petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemdeki seyri açısından, OPEC’in üretim kısıntısı üzerinde anlaşma sağlayıp sağlayamaması belirleyici olacak. Diğer taraftan Rusya’yla olan ilişkilerdeki normalleşme ve TL’deki zayıflığın fiyat rekabetine katkısı önümüzdeki dönemde ihracatı pozitif yönde etkileyebilir. Bu çerçevede yılın geri kalanında birikimli dış ticaret dengesinin yatay bir seyir izlemesini ve daha sonra kademeli olarak yükselişe geçmesini bekliyoruz. 70 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü Şubat 10 20 90 80 59,2 56,8 60 50 12 Aylık Dış Ticaret Açığı 40 Altın Hariç Dış Ticaret Açığı Ekim 16 Haziran 16 Ekim 15 Şubat 16 Haziran 15 Şubat 15 Ekim 14 Haziran 14 Şubat 14 Ekim 13 Şubat 13 Haziran 13 Ekim 12 Şubat 12 Haziran 12 Ekim 11 Şubat 11 Haziran 11 30 Ekim 10 Son dönemde artma eğiliminde olan AB ülkelerine yönelik ihracat Ekim ayında hafif azalış gösterdi. Bölge’ye yapılan ihracat yıllık bazda %0,8 azalarak 6,2 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Ancak toplam ihracatın daha fazla daralmasından dolayı AB’ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı %48,4 seviyesine yükseldi (2015 Ekim: %47,3). Diğer taraftan ülkeler bazında incelendiğinde, Birleşik Arap Emirlikleri (%109) ve İran’a (%57) yönelik ihracattaki artış dikkat çekti. Eki.16 Haziran 10 Ekim ayında net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde 0,2 milyar $ negatif etkisi oldu (2015 Ekim: +0,5 milyar $). Enerji açığı ise 2 milyar $ (2015 Ekim: -2,5 milyar $) oldu. Böylece 12 aylık birikimli enerji açığı 24,7 milyar $’dan 24,2 milyar $’a geriledi. 12-aylık toplam Eyl.16 (Milyar USD) Şubat 09 Motorlu kara taşıtları ile kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ihracatı güçlü seyrini Ekim ayında koruyarak ihracattaki düşüşü sınırladı. Motorlu kara taşıtları ihracatı yıllık bazda %11,2 oranında artışla en fazla ihracat yapılan sektör olmayı sürdürdü. Emtia fiyatlarındaki toparlanmanın etkisiyle demir çelik ihracatı Ekim’de yıllık bazda %11 oranında yükseldi. Elektronik ve tekstil sektörü başta olmak üzere diğer sektörlerin ihracatındaki düşüşler ihracatın zayıf bir performans göstermesine neden oldu. Altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ithalatındaki sert artış (%291) ithalattaki artışta etkili oldu. Bununla birlikte enerji maliyetlerinin göreceli olarak düşük seyretmeye devam etmesinin etkisiyle önceki aylarda olduğu gibi mineral yakıtlar ithalatındaki azalış (%-17) ithalattaki artışın sınırlı kalmasında belirleyici oldu. 12-aylık toplam Eki.16 Dış Ticaret Açığı Haziran 09 İhracat yıllık bazda %3’lük azalışla 12,8 milyar $, ithalat ise %0,5’lik artışla 17,0 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Buna bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı Ekim ayında %75,5 seviyesine düştü (2015 Ekim %78,3). OcakEki.15 Ocak Eki.16 Ekim 09 12 aylık birikimli dış ticaret açığı da Ekim’de 56,8 milyar $’a yükseldi (2016 Eylül: 56,3 milyar $). Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD) Şubat 10 Dış ticaret açığı Ekim ayında 2015 yılının aynı ayına göre %13,2 artarak 4,2 milyar $ oldu (beklenti: -4,10 milyar $). Ekim 2016 http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 1 1 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü arastirma@halkbank.com.tr Mustafa Can BASMACI 0216 503 5348 Muharrem BAYKARA 0216 503 5394 Cihangir DİNÇER 0216 503 5826 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 2