Güne Başlarken (18/10/2002)

Haziran 2016
Dış Ticaret Rakamları
“2016 Haziran: -6,6 milyar $, Beklenti: -6,4 milyar $, 2015 Haziran: -6,2 milyar $.”






İhracat yıllık bazda %8,1’lik artışla 12,9 milyar $, ithalat da %7’lik artışla 19,5
milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Buna bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı
Haziran’da %66,3’e (2015 Haziran %65,7) yükseldi.
Haziran ayında ihracatta kaydedilen 966 milyon $’lık artışın büyük bir bölümü
altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ihracatındaki artıştan
(%202) kaynaklandı. Yılbaşından bu yana düşüş eğiliminde olan ithalatın bu ay
artış göstermesinde %270 oranında artan hava taşıtları ithalatı belirleyici olurken
kıymetli ve yarı kıymetli taş ithalatının da (%128) desteğinin önemli olduğu
gözlendi. Bununla birlikte petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle önceki aylarda
olduğu gibi mineral yakıtlar ithalatındaki azalış (%-30) bu yükselişi sınırlandırdı.
Net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde 0,3 milyar $ pozitif etkisi oldu
(2015 Haziran: -0,2 milyar $). Enerji kaleminin ise Haziran ayı dış ticaret açığına
olumsuz etkisi düşük petrol fiyatlarına bağlı olarak 2,1 milyar $’a (2015 Haziran: 2,9 milyar $) geriledi. Ayrıca 12 aylık birikimli enerji açığı da Haziran’da 26,5
milyar $ düzeyine geriledi (2016 Mayıs: 27,3 milyar $).
Avrupa ülkelerinde gözlenen talep artışına bağlı olarak AB’ye yapılan ihracat yıllık
bazda %13,8 artarak 6,3 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Bu kapsamda AB’ye
yapılan ihracatın payı %48,5 seviyesine yükseldi (2015 Haziran: %46,1).
En fazla ihracat yapılan ülke 1,2 milyar $ ile Almanya olurken bu ülkeyi sırasıyla
1,1 milyon $ ile İngiltere, 717 milyon $ ile İtalya ve 629 milyon $ ile ABD izledi.
İthalatta ise ilk sırayı 2,6 milyar $ ile Çin alırken bu ülkeyi sırasıyla 2,3 milyar $ ile
Almanya, 1,7 milyar $ ile ABD ve 1,5 milyar $ ile Rusya izledi.
Yılın ilk yarısı itibariyle İran’a uygulanan uluslararası yaptırımlarının
hafifletilmesiyle İran’a yapılan ihracatın artmaya devam etmesi ihracatı destekledi.
Ancak Irak ve Rusya gibi önemli ihraç pazarlarımızdaki sorunlar ihracatın
artmasını engelledi. Ayrıca bu 6 ay içerisinde en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz
ikinci ülke olan İngiltere’nin AB’den ayrılma kararı almasının İngiltere
ekonomisinde bir resesyona yol açabileceği tahmin edilirken AB ekonomisinin de
bu durumdan olumsuz etkileneceği düşünülüyor. En büyük ihracat pazarlarımız
olan İngiltere ve AB ekonomilerindeki yavaşlama kısa vadede önemli bir risk
oluşturmasa da orta-uzun vadede Türkiye’nin ihracatı üzerinde baskı oluşturabilir.
Buna karşılık son günlerde İsrail ve Rusya ile ilişkilerin iyileştirilmesi noktasında
atılan adımların önümüzdeki dönemde ihracatı destekleyeceğini düşünüyoruz.
Haziran ayında sekteye uğrayan dış ticaret açığındaki iyileşmenin yılın son
çeyreğine kadar devam etmesini ve daha sonra bir miktar yükselişe geçerek yılı
60 milyar $ civarında tamamlamasını bekliyoruz. Öte yandan petrol fiyatlarında
son günlerde yaşanan geri çekilme yıl sonu dış ticaret açığı tahminimizde aşağı
yönlü riskler oluşturmaktadır.
Dış Ticaret Dengesi (milyar USD)
OcakHaz.15
12-aylık
toplam
Haz.16
12-aylık
toplam
May.16
(Milyar USD)
Haz.16
Haz.15
Ocak Haz.16
Dış Ticaret Açığı
6,6
6,2
28,0
33,3
58,1
57,7
Enerji
2,1
2,9
11,5
18,3
26,5
27,3
Enerji Dışı
4,5
3,4
16,5
15,0
31,5
30,4
12,9
11,9
71,7
73,4
142,1
141,1
Toplam İhracat
Enerji
0,3
0,5
1,5
2,4
3,6
3,8
Enerji Dışı
12,6
11,5
70,2
71,1
138,4
137,3
Toplam İthalat
198,9
19,5
18,2
99,7
106,8
200,1
Enerji
2,3
3,3
12,9
20,6
30,1
31,1
Enerji Dışı
17,1
14,9
86,7
86,1
170,0
167,7
Altın İhracatı
0,8
0,0
5,0
5,6
6,8
6,0
Altın İthalatı
0,6
0,2
2,2
1,3
4,4
4,1
Altın Ticareti (net)
0,3
-0,2
2,7
4,3
2,4
2,0
Altın
milyar $
Dış Ticaret Açığı (12 aylık)
110
100
90
80
70
60,5
58,1
60
50
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
40
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
30
Haziran 09
Ekim 09
Şubat 10
Haziran 10
Ekim 10
Şubat 11
Haziran 11
Ekim 11
Şubat 12
Haziran 12
Ekim 12
Şubat 13
Haziran 13
Ekim 13
Şubat 14
Haziran 14
Ekim 14
Şubat 15
Haziran 15
Ekim 15
Şubat 16
Haziran 16

Dış ticaret açığı Haziran ayında 2015 yılının aynı ayına göre %5 artarak 6,56
milyar $ oldu (2015 Haziran: -6,25 milyar $). 12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise
10 ay aranın ardından ilk kez artış göstererek Haziran’da 58,1 milyar $’a yükseldi
(2016 Mayıs: 57,7 milyar $).
milyar $
12 Aylık Enerji Açığı
60
50
40
30
26,5
20
Ekim 08
Şubat 09
Haziran 09
Ekim 09
Şubat 10
Haziran 10
Ekim 10
Şubat 11
Haziran 11
Ekim 11
Şubat 12
Haziran 12
Ekim 12
Şubat 13
Haziran 13
Ekim 13
Şubat 14
Haziran 14
Ekim 14
Şubat 15
Haziran 15
Ekim 15
Şubat 16
Haziran 16

1
Hazine Yönetimi Araştı rma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
Cihangir DİNCER
0216 503 5826
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının
hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının
ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler
genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu
nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır.
2