Dış Ticaret Ara.15 5,6 6,2 56,0 63,4 56,0 56,6 Enerji 2,5 2,7 23,9 33,3 23,9 24,1 Enerji Dışı 3,1 3,6 32,0 30,1 32,0 32,5 12,8 11,8 142,6 143,8 142,6 141,5 Toplam İhracat Enerji 0,4 0,4 3,2 4,5 3,2 3,2 Enerji Dışı 12,4 11,4 139,4 139,3 139,4 138,4 Toplam İthalat 198,2 18,4 18,0 198,6 207,2 198,6 Enerji 2,9 3,0 27,2 37,8 27,2 27,3 Enerji Dışı 15,6 15,0 171,4 169,4 171,4 170,9 Altın İhracatı 0,3 0,0 8,2 7,4 8,2 8,0 Altın İthalatı 1,6 0,3 6,5 3,4 6,5 5,2 Altın Ticareti (net) -1,3 -0,3 1,8 4,0 1,8 2,8 Altın 12 Aylık Enerji Aylık, Enerji Milyar Açığı USD) milyar $ Açığı (12 60 50 40 30 Ağustos … Aralık 16 Nisan 16 Ağustos … Aralık 15 Nisan 15 Ağustos … Aralık 14 Nisan 14 Ağustos … Aralık 13 Nisan 13 Ağustos … Aralık 12 Nisan 12 Ağustos … Aralık 11 Nisan 11 23,9 20 Ağustos … En büyük ihracat pazarımız Avrupa Birliğine yapılan ihracatın payı 2015 yılında %44,5 iken 2016 yılında %47,9 oldu. Bölge’ye yapılan toplam ihracat yıllık bazda %6,8 artarak 68,4 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Diğer taraftan ülkeler bazında incelendiğinde, İran’a uygulanan uluslararası yaptırımların kaldırılmasıyla birlikte İran’a yönelik ihracat %36 arttı. Ayrıca son aylarda %100’ün üzerinde ihracat artışıyla dikkat çeken Birleşik Arap Emirlikleri yıl genelinde en fazla ihracat yapılan 7. ülke konumuna yükseldi. 2016 yılında Almanya 14 milyar $ ile en fazla ihracat yapılan ülke olmayı sürdürürken bu ülkeyi 11,7 milyar $ ile İngiltere, 7,6 milyar $ ile Irak ve İtalya izledi. İthalatta ise ilk sıradaki yerini 25,4 milyar $ ile Çin korurken bu ülkeyi Almanya (21,5 milyar $), Rusya (15,2 milyar $) ve ABD (10,9 milyar $) takip etti. Ara.16 Aralık 10 2015 yılında fazla veren net altın ticareti 2016 yılında da pozitif katkısına devam etti. Enerji açığı, iktisadi faaliyetlerdeki yavaşlama ve düşük petrol fiyatlarına bağlı olarak 2016 yılında %28 azalış göstererek 23,9 milyar $ oldu. 12-aylık toplam Kas.16 (Milyar USD) Nisan 10 2016 yılında dış ticaret açığının daralmasında motorlu kara taşıtları ihracatındaki artış ile mineral yakıtlar ve yağlar (enerji) ithalatındaki azalış belirleyici oldu. Motorlu kara taşıtları ihracatı bir önceki yıla göre %13,4 oranında artışla hem en hızlı artış gösteren hem de en fazla ihracat yapılan sektör olmayı sürdürdü. Diğer taraftan petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle mineral yakıtlar ve yağlar ithalatı, yıl genelinde %28,2 azaldı. Buna karşılık altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ithalatındaki %72,2’lik artış ve Rusya’ya yapılan meyva-sebze ihracatındaki azalış dış ticaret açığındaki iyileşmeyi yavaşlatan unsurlar oldu. 12-aylık toplam Ara.16 Dış Ticaret Açığı Ağustos … İhracat Aralık ayında yıllık bazda %9 artışla 12,8 milyar $, ithalat ise %2,3’lük artışla 18,4 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Yıl genelinde değerlendirildiğinde ise ithalat %4,2, ihracat %0,9 azalış kaydetti. İthalatta gözlenen düşüşe bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 2016 yılında %71,8’e (2015: %69,4) yükseldi. OcakAra.15 Ocak Ara.16 Aralık 09 Aralık ayındaki rakamla birlikte 2016 yılının tamamında dış ticaret açığı 56 milyar $ oldu (2015: 63,4 milyar $). Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD) Nisan 09 Dış ticaret açığı Aralık ayında 2015 yılının aynı ayına göre %10,3 azalarak 5,6 milyar $ oldu. Aralık 2016 Dış Ticaret Açığı (12USD) aylık) Dış Ticaret Görünümü (Milyar milyar $ 110 100 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü 90 80 70 60 57,8 56,0 50 12 Aylık Dış Ticaret Açığı 40 Altın Hariç Dış Ticaret Açığı Aralık 16 Ağustos 16 Nisan 16 Aralık 15 Ağustos 15 Nisan 15 Aralık 14 Ağustos 14 Nisan 14 Aralık 13 Ağustos 13 Nisan 13 Aralık 12 Ağustos 12 Nisan 12 Aralık 11 Ağustos 11 Nisan 11 Aralık 10 Ağustos 10 Nisan 10 30 Aralık 09 Ocak ayı itibariyle petrol fiyatlarının (55 $/varil) geçen yıl ortalamasının (45 $/varil) üstünde seyretmesi enerji açığındaki iyileşmenin 2017 yılında sona erebileceğini gösteriyor. Nitekim OVP’de enerji ithalatının 2017’de 32 milyar $’a yükselmesi beklenmektedir. Ayrıca büyümedeki yavaşlamadan dolayı politika yapıcıların iç talebi canlandırmak amacıyla uyguladığı teşvikler enerji dışı ithalatı da artırabilir. Bu risklere karşılık son aylarda sert artış gösteren Irak ve Birleşik Arap Emirliklerine ihracatın sürdürülmesi ve AB ekonomilerindeki toparlanmanın devam etmesi ihracatın yeni yılda hız kazanmasını sağlayabilir. Rusya’yla olan ilişkilerdeki normalleşme ve döviz kurundaki yükselişin fiyat rekabetine katkısı da ihracatın 2017’de ivmelenmesini sağlayabilir. http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 1 1 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü arastirma@halkbank.com.tr Mustafa Can BASMACI 0216 503 5348 Muharrem BAYKARA 0216 503 5394 Cihangir DİNÇER 0216 503 5826 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 2