Altın hariç bakıldığında 12 aylık birikimli dış ticaret dengesinin son 29 ayın en düşük seviyesine gerilediği görülüyor… Dış ticaret açığı Eylül ayında 2012 yılının aynı ayına göre %7.6 artarak 7.5 milyar $ olurken (piyasa beklentisi:7.5 milyar $) 12 aylık dış ticaret açığı 95.1 milyar $’a yükseldi (Temmuz 2013: 94.6 milyar $). Eylül ayında ihracat yıllık bazda %1.3 artarak 13.1 milyar $, ithalat ise %3.5’lik artışla 20.6 milyar $ olarak gerçekleşti. Türkiye Dış Ticaret Dengesi –Eylül 2013 Ocak-Eylül döneminde ihracat yıllık bazda %0.4 azalışla 112.5 milyar $’a ulaşırken ithalat da %6.0’lık artışla 187 milyar $ olarak gerçekleşti. Böylece yılın ilk 9 ayında dış ticaret açığı %17.3’lük artışla 75.1 milyar $ seviyesine yükseldi. 2012 Eylül ayında %65 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2013 Eylül ayında ihracattaki artışın ithalattaki artıştan daha az gerçekleşmesiyle %63.6 seviyesine geriledi. Altın hariç bakıldığında da karşılama oranı %63.6 olarak gerçekleşti (Eylül 2012: %58.3). Geniş ekonomik grup sınıflamalarına baktığımızda; Eylül ayında ithalat tararında en yüksek artış toplam ithalat içinde %13’lük paya sahip tüketim mallarında (+%16.5) görülürken yılın ilk 9 ayında da %14.6’lık artışla tüketim malları ithalatı, öne çıkan ekonomik grup olmayı sürdürüyor. Yılın ilk dokuz ayındaki yüksek altın ithalatı tüketim mallarındaki artışın ana kaynağı olduğu görülüyor. Altın ithalatı Nisan ayındaki 2.5 milyar $’lık zirvesinin ardından düşüş eğilimine girerek Eylül ayında 0.3 milyar $’a geriledi. Yılın ilk 9 ayındaki altın ithalatı ise 12.2 milyar $’a ulaşırken 12 aylık birikimli altın ithalatı 13.1 milyar $’dan 13 milyar $’a gerileyerek altın ticaretinin olumsuz etkisinin azaldığını teyit etti. Diğer taraftan yılın ilk 9 ayında toplam ithalat içinde %73.5 paya sahip olan ara malı ithalatı bir önceki yıla göre %4.5 artış gösterirken %14.3’e sahip yatırım malı ithalatı, %8.5 artış gösterdi. Yatırım mallarının Eylül ayında %16.2’lik artışla yılın ilk 9 aylık ortalamasının üzerinde seyretmesi, yatırımların Eylül ayında hız kazandığını işaret ediyor. İhracat tarafında ise motorlu kara taşıtları en çok ihracat yapılan fasıl olmayı sürdürürken bu faslı kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler faslı ile Elektrikli makine ve cihazlar faslı izledi. Euro Bölgesi ülkelerinde düzelme emarelerine paralel Ocak-Eylül döneminde ihracatta AB’nin payı %41.1 seviyesine yükseldi (2012 Ocak- Eylül:%38.4). Buna karşılık altın ihracatıyla artmış olan Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin payının ise altın ihracatının düşüşe geçmesine bağlı olarak ilk 9 ayda %30.3 seviyesine gerilediğini görüyoruz (2012 Ocak-Eylül:%35.3). Mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak bakıldığında aylık bazda ihracat % 2.7 ile son 4 ayın en yüksek artışını gösterse de ithalatın 4 aylık düşüşün ardından %3’lük artış göstermesi dış ticaret dengesindeki iyileşme trendinin hız kaybettiğine işaret ediyor. Altın hariç bakıldığında 12 aylık birikimli dış ticaret dengesinin son 29 ayın en düşük seviyesine gerilediği görülüyor. Geçen seneki Altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerindeki etkisinin azalıyor olması, yüksek döviz kurunun ithalat üzerindeki olumsuz etkisi ve AB ülkelerinde görülen toparlanmayla önümüzdeki aylarda dış ticaret dengesindeki iyileşmenin devam edeceğini düşünüyoruz. 1 Hazine Araştırma Bölümü 0216 5035395-48-94 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) 95 İthalat ve İhracat Gelişimi (milyar $) 300 -20 275 90 85 80 150 63,62 100 60 63,56 75 -90 Toplam İhracat 12 Aylık Ara.08 May.11 Eyl.13 May.04 12 Aylık Altın Hariç Dış Ticaret Verileri (Milyar $) İhracat (altın hariç) 234,2 İthalat (altın hariç) Dış Ticaret Açığı (altın hariç) 20 Eyl.06 Oca.09 May.11 -120 Eyl.13 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış İthalat ve İhracat Büyümesi 15 10 5 3,0 2,7 0 150 146,3 -100 -110 Dış Ticaret Dengesi 12 Aylık (sağ) 0 Ağu.06 -95,1 Toplam İthalat 12 Aylık 25 Mar.04 -70 -80 50 50 Thousands 152,0 125 55 Türkiye Dış Ticaret Dengesi –Eylül 2013 -60 175 65 200 -50 200 70 -30 -40 225 75 250 247,2 250 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) Altın Hariç Karşılama Oranı (%) -5 -10 100 87,8 50 -15 -20 İhracat Değişimi (aylık, %) -25 İthalat Değişimi (aylık, %) -30 -35 0 Mar.05 Ara.06 Ağu.08 May.10 Oca.12 Eyl.13 Nis.07 Ağu.08 Kas.09 Şub.11 Haz.12 Eyl.13 Dış Ticaret Dengesi (milyon USD) Ocak - Ocak- 12-aylık toplam 12-aylık toplam Eyl.13 Eyl.12 Eyl.13 Eyl.12 Eyl.13 Ağu.13 Dış Ticaret Açığı Enerji Enerji Dışı Toplam İhracat 12-aylık, % Enerji Enerji Dışı Toplam İthalat 12-aylık, % Enerji 12-aylık, % Enerji Dışı 12-aylık, % 7.502 4.362 3.140 13.121 1,3 535 12.586 20.623 3,5 4.897 -5,8 15.726 6,8 6.972 4.500 2.471 12.953 20,5 696 12.257 19.924 -6,0 5.196 6,1 14.728 -9,7 75.130 36.428 38.702 112.493 -0,4 5.001 107.492 187.623 6,0 41.429 -7,3 146.194 10,5 64.071 39.030 25.041 112.912 13,5 5.650 107.262 176.983 -2,6 44.680 13,8 132.303 -7,1 95.143 49.806 45.337 152.042 2,5 7.058 144.984 247.185 4,7 56.865 -4,5 190.320 7,8 94.612 49.944 44.668 151.874 3,9 7.220 144.654 246.486 3,8 57.164 -3,5 189.322 6,2 Altın Altın İhracatı Altın İthalatı Altın Ticareti (net) 255 333 -78 1.348 395 953 3.088 12.082 -8.995 10.695 6.688 4.007 5.737 13.035 -7.298 6.830 13.097 -6.268 2 Hazine Araştırma Bölümü 0216 5035395-48-94 Türkiye Dış Ticaret Dengesi –Eylül 2013 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunduğu bu yayının hazırlanmasında gerekli özeni ve dikkati göstermesine rağmen, oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. 3 Hazine Araştırma Bölümü 0216 5035395-48-94