Ara Dönem Özet Konsolide Finansal Bilgilere İlişkin Sınırlı Denetim Raporu Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. Yönetim Kurulu’na Giriş Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup”) 30 Eylül 2016 tarihli ilişikteki özet konsolide finansal durum tablosunun, aynı tarihte sona eren dokuz aylık dönemine ait özet konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunu, özet özkaynaklar değişim tablosunun ve özet nakit akış tablosu ile diğer açıklayıcı özet dipnotlarının(“ara dönem finansal bilgiler”) sınırlı denetimini yürütmüş bulunuyoruz. Şirket yönetimi, söz konusu ara dönem özet finansal bilgilerin Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ("KGK") tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartları 34 "Ara Dönem Finansal Raporlama" ("TMS 34")'ya uygun olarak hazırlanmasından ve gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan sorumludur. Sorumluluğumuz, yaptığımız sınırlı denetime dayanarak söz konusu ara dönem özet finansal bilgilere ilişkin bir sonuç bildirmektir. Sınırlı Denetimin Kapsamı Yaptığımız sınırlı denetim Sınırlı Bağımsız Denetim Standardı ("SBDS") 2410 "Ara Dönem Finansal Bilgilerin, İşletmenin Yıllık Finansal Tablolarının Bağımsız Denetimini Yürüten Denetçi Tarafından Sınırlı Bağımsız Denetimi"ne uygun olarak yürütülmüştür. Ara dönem finansal bilgilere ilişkin sınırlı denetim, başta finans ve muhasebe konularından sorumlu kişiler olmak üzere ilgili kişilerin sorgulanması ve analitik prosedürler ile diğer sınırlı denetim prosedürlerinin uygulanmasından oluşur. Ara dönem finansal bilgilerin sınırlı denetiminin kapsamı; Bağımsız Denetim Standartları'na uygun olarak yapılan ve amacı finansal tablolar hakkında bir görüş bildirmek olan bağımsız denetimin kapsamına kıyasla önemli ölçüde dardır. Sonuç olarak ara dönem finansal bilgilerin sınırlı denetimi, denetim şirketinin, bir bağımsız denetimde belirlenebilecek tüm önemli hususlara vakıf olabileceğine ilişkin bir güvence sağlamamaktadır. Bu sebeple, bir bağımsız denetim görüşü bildirmemekteyiz. Sonuç Sınırlı denetimimize göre ilişikteki ara dönem özet konsolide finansal bilgilerin, Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları’nın 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle finansal durumunun, finansal performansının ve aynı tarihte sona eren dokuz aylık döneme ilişkin nakit akışlarının TMS 34'e uygun olarak hazırlanmadığı kanaatine varmamıza sebep olacak herhangi bir husus dikkatimizi çekmemiştir. Sonucu etkilememekle birlikte aşağıdaki hususa dikkatinizi çekmek isteriz; Ayrıntısı Not 8 ve 9’da gösterildiği üzere Grup’un ilişkili taraflardan alacakları aktif toplamının % 31,26’sına tekabül etmektedir. (31 Aralık 2015: % 41,99) Diğer husus Bağlı ortaklık Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş.’nin iştiraki, özkaynak yöntemi ile değerlenen Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic A.Ş. ve bağlı ortaklığının 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle düzenlenmiş konsolide finansal tabloları incelemeden geçmemiştir. Bağlı ortaklık Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş.’nin iştiraki, özkaynak yöntemi ile değerlenen HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle düzenlenmiş konsolide finansal tabloları incelemeden geçmemiştir. Grup’un 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle %50 oranla sahip olduğu ve özkaynak yöntemiyle değerlenen müşterek yönetime tabi ortaklığı Özışık - İntekar - İnelsan İş Ortaklığı’nın finansal tabloları incelemeden geçmemiştir. İlişikteki konsolide finansal tablolarda 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle Grup konsolide varlıklarının % 0,16'sını oluşturan müşterek yönetime tabi ortaklığın, 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle Grup konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilen tutarı ve özkaynaktan pay verilerek hesaplanan taşınan değeri, ortaklığın TMS’ye göre tuttuğu kayıtlar esas alınarak hesaplanmıştır. Arkan Ergin Uluslararası Bağımsız Denetim ve SMMM A.Ş. Member of JPA International Birgül ERDOĞAN Sorumlu Denetçi İstanbul, 21 Kasım 2016 NOT 1 – GRUP’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. (Ana Ortaklık): Ana Ortaklık, Metemteks unvanı ile 1982 yılında İstanbul’da kurulmuş, 2011 yılının 10. ayına kadar da faaliyetlerini ağırlıklı olarak iplik üretimi ve ev tekstili alanında sürdürmüştür. Şirket 2011 yılında hakim ortaklık yapısının Işıklar Holding A.Ş.’ye geçmesine takiben faaliyet konusunu değiştirecek şekilde yeniden yapılanmaya gitmiştir. Sözkonusu birleşmeyi takiben faaliyet konusunda da köklü değişikliğe gidilerek Holding modeli benimsenmiş, ağırlıklı olarak enerji ve yapı sektörü alanında yatırımlara öncelik verecek şekilde yapılanmaya gidilmiştir. Şirketin faaliyet konusundaki değişiklikle beraber fiili üretim alanından çıkılmış ve sahip olduğu iplik üretim tesisleri de şirketin %100 payına sahip olacak şekilde yeni kurulan Metemteks Sentetik İplik San. ve Tic. A.Ş.’ye (01.11.2011 tarihinde) kiralamıştır. Faaliyet konusunda yapılan değişiklik sonucu Şirketin “Metem Enerji ve Tekstil San. Tic. A.Ş.” olan ticaret unvanı “Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş.” olarak değiştirilmiştir. Pay senetleri BIST’de işlem görmeye devam eden Şirket’in borsa kodu IEYHO şeklinde belirlenmiştir. Şirket’in, Işıklar Yatırım Holding A.Ş.'yi, tüm aktif ve pasifi ile bir bütün halinde "devralması" suretiyle birleşme işleminin onaylandığı genel kurul toplantısı 27.08.2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir (Not 3). Şirket’in merkez adresi; Beybi Giz Plaza Dereboyu Cad. Meydan Sok. No:1Kat:8 Daire:27 Pk:34398 Maslak, Sarıyer/İSTANBUL’dur 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle Şirket ve Bağlı Ortaklıklar’ının (hepsi birlikte “Grup” olarak adlandırılmıştır) toplam personel sayısı 985’dir (31 Aralık 2015:914 ). Şirket’in konsolidasyona giren bağlı ortaklıklarının ve iştiraklerinin ticaret unvanları ve faaliyet konuları aşağıdaki gibidir; Bağlı Ortaklıklar: BBS Elektrik Üretim Dağıtım A.Ş. (“BBS Elektrik”): 20 Ekim 2006 tarihinde Ankara’da kurulmuş olup faaliyet konusu elektrik enerjisi üretimi ve satışıdır. Karabük sınırları içinde yıllık üretimi 7,5 MW olan Yenice HES ön lisans hakkına sahiptir. BND Elektrik Üretim A.Ş.(“BND Elektrik”): İstanbul’da kurulmuş olup faaliyet konusu elektrik enerjisi üretimi ve satışıdır. BND Elektrik’in ikisi tamamlanmış biri inşaat aşamasında olan toplam 20,2 MW’lık 3 adet HES projesi mevcuttur. Metemteks Sentetik İplik San. ve Tic. A.Ş (“Metemteks Sentetik”): 2011 yılında kurulmuştur. Ana Ortaklık’tan (Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş.) kiraladığı 7000 m2 üretim tesislerinde iplik üretimi yapmaktadır. Işıklar İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.(“Işıklar İnşaat”): Şirket 1977 yılında kurulmuştur. Şirket’in faaliyet konusu ateşe dayalı briketler, bloklar ve tuğlaların üretimi ve satışıdır. Şirket üretim faaliyetlerini Bartın’da kurulu tesislerinde gerçekleştirmektedir. Ticari amaçlı satışını yaptığı ürünleri de değişik ülkelerden ithal etmektedir. IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 1 – GRUP’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı) Bağlı Ortaklıklar: (Devamı) Işıklar İnşaat ve Turizm İşletmeleri A.Ş.(“Işıklar Turizm”): Şirket 1976 yılında kurulmuştur Şirket’in fiili faaliyet konusu hali hazırda Türkiye’nin değişik illerinde “offshore” yarışları düzenlemektedir. Işıklar İnşaat Malzemeleri Pazarlama ve Taahhüt A.Ş. (“Işıklar İnşaat Pazarlama”): Şirket 2003 yılında kurulmuştur. Şirket’in faaliyet konusu ateşe dayalı briketler, bloklar ve tuğla satışı ve pazarlamasıdır. Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. (“Usaş”): Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. (“Şirket”), Türkiye’de faaliyet göstermekte olup merkez adresi Beybi Giz Plaza Dereboyu Cad. Meydan Sok. No:1Kat:8 Daire:27 Pk:34398 Maslak, Sarıyer/İSTANBUL’dur. Şirket, 1958 yılında faaliyete geçmiştir. Şirket hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. Şirket ana faaliyet konusu sınai, ticari ve hizmet sektöründe faaliyet gösterecek müesseseler kurmak, mevcutlara iştirak etmek veya devir almak, her türlü ticari ve sınai faaliyette bulunmaktır. Işıklar Ambalaj Pazarlama A.Ş. (“Ambalaj”): Şirket merkezi İstanbul’dadır. Başlıca faaliyeti sınai tipi kağıt torba imali ve satışıdır. Çemaş Döküm San. A.Ş. (“Çemaş”): Usaş’ın bağlı ortaklığıdır. Merkezi ve üretim yeri Kırşehir’dedir. Çimento ve madencilik sektöründe öğütme bilya ve silpepsleri ve otomotiv sektörü başta olmak üzere makina ve ziraat sektörlerine döküm parça üretimi yapmaktadır. Şirket’in halka arz olunmuş hisse senetleri 02.07.2010 tarihinden itibaren Borsa İstanbul’da (BIST) işlem görmektedir. Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş. (“Özışık”) : Çemaş Döküm San. A.Ş.’nin bağlı ortaklığıdır. Şirket merkezi Ankara’ da olup inşaat sektöründe taahhüt işleri yapmaktadır. Işıklar Park Alışveriş Merkezi Yatırım A.Ş. (“Park AVM”): Şirket merkezi İstanbul’dadır. Bilanço tarihi itibariyle şirketin faaliyeti yoktur. Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“Niğbaş”): Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş., 1969 Yılında Çimhol ve İller Bankası ortaklığı ile beton direk üretimi amacıyla kurulmuş ve günümüze kadar prefabrike beton ürünler ve betonarme yapı elemanları üretimlerini de faaliyet alanlarına dahil ederek entegre bir tesis haline gelmiştir. Şirket Niğde Ticaret Siciline 609 sayı ile kayıtlı olup kanuni adresi İlhanlı Mahallesi Sabancı Bulvarı No:27 Merkez/Niğde’dir. Şirket’in halka arz olunmuş hisse senetleri 05.03.2012 tarihinden itibaren Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. Işıklar Paper Sack Ltd. (“Paper Sack”): Irak Erbil’de sınai tipi kâğıt torba imali ve satışı yapmak üzere kurulan Işıklar Ambalaj Pazarlama A.Ş.’nin %54 payına sahip olduğu Işıklar Paper Sack Ltd. üretim tesislerinde 21.03.2013 tarihi itibariyle üretime başlamıştır. 8 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 1 – GRUP’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (Devamı) İştirakler: Global Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (“Global Enerji”): 1988 yılında İstanbul’da kurulmuş olup, faaliyet konusu doğalgazdan elektrik enerjisi, buhar ve sıcak su üretimidir. Çorlu’da kurulu ve faaliyette bulunan tesislerinde 32 MW’lik üretim kapasitesine sahiptir. Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic A.Ş. (“Sif”): SİF Otomotiv A.Ş. ve Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic A.Ş.’nin Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. bünyesinde birleşme işlemi 26.11.2013 tarihi itibariyle tescil olmuştur. Şirketin merkezi İstanbul’dadır. Başlıca faaliyeti iş makinesi yurtiçi ve yurtdışı müşterilerine tedarik etmek ve servis, yedek parça hizmeti vermektir. HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“HMF”): Şirket merkezi İstanbul’dadır. Başlıca faaliyeti iş makinesi yurtiçi ve yurtdışı müşterilerine tedarik etmektir. Özışık – İntekar – İnelsan İş Ortaklığı: İş Ortaklığının merkezi Ankara’dadır. Ortaklık “Mardin Ceylanpınar Ovaları Cazibe Sulaması” 2. Kısım Şebeke Yapım işi çerçevesinde kurulmuştur. NOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Uygunluk Beyanı İlişikteki finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri II, 14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları’na (TMS/TFRS) ve bunlara ilişkin ek ve yorumlara uygun olarak hazırlanmıştır. Grup, 30 Eylül 2016 tarihinde sona eren ara döneme ilişkin finansal tablolarını SPK’nın Seri: II, 14.1No’lu tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, TMS 34 “Ara Dönem Finansal Raporlama” standardına uygun olarak hazırlamıştır. Ara dönem finansal tablolar ve notlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. İşletmeler, TMS 34 standardına uygun olarak ara dönem finansal tablolarını tam set veya özet olarak hazırlamakta serbesttirler. Şirket bu çerçevede, ara dönemlerde özet finansal tablo hazırlamayı tercih etmiştir. Şirket, 30 Eylül 2016 tarihli finansal tabloları için yaptığı değerlendirmeye göre bazı dipnot açıklamalarını standartlara uygun olarak özet vermiş veya vermemeyi uygun bulmuştur. Grup’un ara dönem özet finansal tabloları yılsonu finansal tablolarının içermesi gerekli olan açıklama ve dipnotların tamamını içermemektedir ve bu sebeple Şirket’in 31 Aralık 2015 tarihli finansal tabloları ile beraber okunmalıdır. Grup’un, finansal tabloları ve notları, SPK tarafından 7 Haziran 2013 tarihli duyuru ile açıklanan formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. Finansal tablolar tarihi maliyet esasına göre hazırlanmıştır. Finansal varlıklar ve yükümlülükler gerçeğe uygun değeriyle ölçülüp; gerçeğe uygun değer değişiklikleri kapsamlı gelir tablosu/özkaynak ile ilişkilendirilmiştir. 9 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.1. Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Finansal tabloların hazırlanış şekli Grup muhasebe kayıtlarını Türkiye’de geçerli olan ticari mevzuat, mali mevzuat ve Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan Tek Düzen Hesap Planı gereklerine göre TL olarak tutmaktadır. Finansal tablolar yasal kayıtlara dayandırılmış ve TL cinsinden ifade edilmiş olup, KGK tarafından yayınlanan Türkiye Muhasebe Standartları’na göre Şirket’in durumunu layıkıyla arz edebilmek için bir takım düzeltme ve sınıflandırma değişikliklerine tabi tutularak hazırlanmıştır. Grup’un ilişikteki finansal tabloları SPK’nın 7 Haziran 2013 tarihli “Finansal Tablo ve Dipnot Formatları Hakkında Duyuru”suna uygun olarak hazırlanmıştır. Geçerli ve raporlama para birimi Grup’un fonksiyonel ve raporlama para birimi Türk Lirası (“TL”) olup, tüm finansal bilgiler aksi belirtilmedikçe TL olarak gösterilmiştir. 2.2. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tabloların Düzeltilmesi SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları’na uygun mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan ettiği için bu tarihten itibaren Uluslararası Muhasebe Standardı 29 “Yüksek Enflasyonist Ekonomilerde Finansal Raporlama”ya göre finansal tabloların hazırlanması ve sunumu uygulamasını sona erdirmiştir. 2.3. Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Mali Tabloların Düzeltilmesi İlişikteki finansal tablolar, Grup’un finansal durumu, performansı ve nakit akışındaki eğilimleri belirleyebilmek amacıyla, önceki dönemle karşılaştırmalı hazırlanmaktadır. Finansal tabloların kalemlerinin gösterimi veya sınıflandırılması değiştiğinde karşılaştırılabilirliği sağlamak amacıyla, önceki dönem finansal tabloları da buna uygun olarak yeniden sınıflandırılmakta ve bu hususlara ilişkin olarak açıklama yapılmaktadır. 2.4 Konsolidasyona İlişkin Esaslar Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin finansal tabloları ilişikteki konsolide finansal tabloların tarihi itibariyle hazırlanmıştır. Bağlı ortaklıkların finansal tablolarının hazırlanması sırasında, tarihsel maliyet esasına göre tutulan kayıtlarına Şirket tarafından uygulanan muhasebe politikalarına ve sunum biçimlerine uyumluluk açısından gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yapılmıştır. 10 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.4 Konsolidasyona İlişkin Esaslar (Devamı) 2.4.1 Bağlı ortaklıklar İlişikteki konsolide finansal tabloların hazırlanmasında, Şirket’in finansal ve faaliyet politikaları üzerinde kontrol gücüne sahip olduğu bağlı ortaklıklar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. a) Şirket doğrudan ve/veya dolaylı olarak kendisine ait olan hisseler neticesinde şirketlerdeki oy kullanma hakkının %50’den fazlasını kullanma yetkisine sahipse veya b) %50’den fazla oy kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte, finansal ve faaliyet politikaları üzerinde fiili kontrol etkisini kullanmak suretiyle finansal ve faaliyet politikalarını şirketin menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahipse ilgili şirket konsolidasyona dahil edilmiştir. Kontrol gücü, Şirket’in doğrudan veya dolaylı olarak şirketlerin finansal ve faaliyet politikalarını yönetmesini ve bundan yarar elde etmesini ifade eder. Bağlı ortaklığın gelir ve giderleri, TFRS 3’de belirlenen elde etme tarihinden itibaren konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir. Konsolidasyon, Ana Ortaklık Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. bünyesinde gerçekleştirilmiş olup, Ana Ortaklık’ın bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki sermaye payları aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.2016 31.Ara.2015 Ortaklık payı (%) Ortaklık Yöntemi Global Enerji Elektrik Üretim A.Ş. SİF İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic A.Ş. (1) HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş. (1) Özışık – İntekar – İnelsan İş Ortaklığı BND Elektrik Üretim A.Ş. BBS Elektrik Üretim Dağıtım A.Ş. Metemteks Sentetik İplik San. ve Tic. A.Ş Işıklar İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Işıklar İnşaat ve Turizm İşletmeleri A.Ş. Işıklar İnşaat Malz. Paz. ve Taahhüt A.Ş. Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. (1) Işıklar Ambalaj Pazarlama A.Ş. (1) Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. (1) (2) Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş. (1) Işıklar Park Alışveriş Merkezi Yatırım A.Ş. (1) Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. (1) (3) Işıklar Paper Sack Co. Ltd. (1) (1) Özsermaye Özsermaye Özsermaye Özsermaye Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon Tam konsolidasyon 15,78 42,49 44,10 50,00 100,00 50,00 100,00 97,37 98,22 99,99 56,80 100,00 76,29 99,90 99,99 36,51 54,00 15,78 42,49 44,10 -100,00 50,00 100,00 97,37 98,22 99,99 56,80 100,00 76,60 99,90 99,99 46,33 54,00 Şirket’in, Işıklar Yatırım Holding A.Ş.'yi, tüm aktif ve pasifi ile bir bütün halinde "devralması" suretiyle birleşme işleminin onaylandığı genel kurul 27 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirilmiş olup birleşme sonrası konsolidasyona dahil edilmişlerdir (Not 3). 11 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.4 Konsolidasyona İlişkin Esaslar (Devamı) 2.4.1 Bağlı ortaklıklar (Devamı) (2) Bağlı Ortaklık Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. 4.250.000 adet Çemaş hissesini 2 Haziran 2016 tarihi itibariyle 0,65 - 0,67 fiyat aralığından 2.774.824 TL bedelle BIST’da satmıştır. 9 Haziran 2016 tarihinde 1.500.000 adet hisse 0,96 - 0,97 TL fiyat aralığından ve 13 Haziran 2016 tarihinde 2.000.000 adet 0,90 - 0,93 TL fiyat aralığından geri alınmıştır. Alım-Satımlar sonrası Usaş Yatırımlar Holding A.Ş’nin payı % 76,29’a düşmüştür. (3) Bağlı Ortaklık Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. 2.650.000 adet Niğbaş hissesini 8 Haziran 2016 tarihi itibariyle 1.764.219 TL bedelle BIST’da satmıştır. Satış sonrası Çemaş Döküm Sanayi ve A.Ş’nin Niğbaş payı % 36,51’e düşmüştür. 2.4.2 İş Ortaklıkları İş ortaklıkları, bir düzenlemede müşterek kontrolü olan tarafların, ortak işteki net varlıklara ilişkin haklarının olduğu ortak bir girişimdir. Müşterek kontrol, bir ekonomik faaliyet üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrolün, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların, kontrolü paylaşan tarafların oybirliği ile mutabakatını gerektirdiği durumlarda var olduğu kabul edilir. İş ortaklıkları, TFRS 11 “Müşterek Anlaşmalar” standardına uygun olarak özkaynak yöntemi kullanarak muhasebeleştirilmiştir (Dipnot 13). İş ortaklıkları, finansal tabloları, finansal tabloların tarihi itibarıyla ve yeknesak muhasebe ilke ve uygulamaları gözetilerek en son yıllık finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları ve hesaplama yöntemleri kullanılarak hazırlanmıştır. Müşterek yönetime tabi ortaklığın faaliyet sonuçları, satın alma, elden çıkarma veya ortaklık oluşumu işlemlerine uygun olarak söz konusu işlemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmiş veya hariç bırakılmışlardır. 2.4.3 Bağlı menkul kıymetler Grup’un doğrudan ve dolaylı pay toplamı %20’nin altında olan, teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve makul değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen bağlı menkul kıymetler, maliyet bedelleri ile konsolide finansal tablolara finansal duran varlık olarak yansıtılmıştır. 12 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 2 – FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.4 Konsolidasyona İlişkin Esaslar (Devamı) 2.4.4 Konsolidasyonda düzeltme işlemleri Konsolide mali tabloların hazırlanmasında aşağıdaki prensipler uygulanmıştır: Tam Konsolidasyon Yöntemi: - Ana Ortaklık ile bağlı ortaklıkların ödenmiş sermayesi ve satın alma tarihindeki özsermayeleri dışındaki bilanço kalemleri toplanır. Yapılan toplama işleminde, konsolidasyon yöntemine tabi ortaklıkların birbirlerinden olan alacak ve borçları karşılıklı indirilir. - Ana Ortaklık’ın bağlı ortaklıklardaki payları; Ana Ortaklık’ta ki Finansal Duran Varlıklar ve bağlı ortaklıklardaki Sermaye hesabından karşılıklı olarak elimine edilir. - Konsolidasyon kapsamındaki ortaklığın bağlı ortaklık haline geldiği tarih itibariyle ve daha sonraki pay alımlarında bir defaya mahsus olmak üzere, ana ortaklığın bağlı ortaklığın sermayesinde sahip olduğu payların elde etme maliyeti, bu payların bağlı ortaklığın makul değere göre değerlenmiş bilançosundaki özsermayesinde temsil ettiği değerden mahsup edilir. - Bağlı ortaklıkların net varlıklarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dışında kalan paylara isabet eden kısımları konsolide bilançoda “Azınlık payları” kalemi içinde sınıflandırılmıştır. Yine bağlı ortaklıkların net dönem karlarından veya zararlarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dışında kalan paylara isabet eden kısımları, konsolide gelir tablosunda “Azınlık payları” kalemi içinde sınıflandırılmıştır. - Ana Ortaklık ve bağlı ortaklığın birbirleri arasındaki satın alma ve satış işlemleri ve bu işlemlerden kaynaklanan kar ve zararlar, konsolide gelir tablosunda iptal edilir. Bahse konu iptal edilen kar ve zararlara, konsolidasyona tabi ortakların kendi aralarında alım-satıma konu olan, menkul kıymetler, stoklar, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar, finansal duran varlıklar ve diğer aktifler dahildir. 2.5 Netleştirme / Mahsup Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler. Ancak faktoring şirketlerinden yapılan kabili rücu faktoring işlemleri nedeniyle doğan borçlar ile devir ve temlik edilen finansal varlıklar “alacak senetleri, çekler” (TMS 39/39-UR-57) bilanço dışı bırakılmayarak alacak ve borç olarak bilançoda gösterilirler. 2.6 Muhasebe Politikalarında/Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar Grup benzer nitelikteki işlemleri, diğer olayları ve durumları tutarlı olarak mali tablolara alır, değerler, sunar. Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem mali tabloları yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. 13 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.7. Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle sona eren ara hesap dönemine ait özet finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2016 tarihi itibariyle geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Şirket’in mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır. 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren geçerli olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar -TFRS 11 – Müşterek Faaliyetlerde Hisse Edinimi (Değişiklikler) -TMS 16 ve TMS 38 – Kabul edilebilir Amortisman ve İtfa Yöntemlerinin Açıklığa Kavuşturulması (TMS 16 ve TMS 38’deki Değişiklikler) -TMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve TMS 41 Tarımsal Faaliyetler: Taşıyıcı Bitkiler (Değişiklikler) -TMS 27 – Bireysel Mali Tablolarda Özkaynak Yöntemi (TMS 27’de Değişiklik) -TFRS 10 ve TMS 28: Yatırımcı İşletmenin İştirak veya İş Ortaklığına Yaptığı Varlık Satışları veya Katkıları Değişiklikler -TFRS 10, TFRS 12 ve TMS 28: Yatırım İşletmeleri: Konsolidasyon istisnasının uygulanması (TFRS 10 ve TMS 28’de Değişiklik) -TMS 1: Açıklama İnisiyatifi (TMS 1’de Değişiklik) -TFRS Yıllık İyileştirmeler, 2012-2014 Dönemi Söz konusu değişikliklerin Şirket’in finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. Yayınlanan ama yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar -TFRS 9 Finansal Araçlar – Sınıflandırma ve Açıklama -TFRS 15 Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar Yıllık İyileştirmeler - 2010–2012 Dönemi -UFRS 2 – Hisse Bazlı Ödeme İşlemlerinin Sınıflandırma ve Ölçümü (Değişiklik) -UFRS 4 – Sigorta Sözleşmeleri (Değişiklik) -UFRS 13 – Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü -UFRS 9 – Finansal Araçlar – Nihai Standart (2014) -UFRS 16 – Kiralama İşlemleri -UMS 12 – Gelir Vergileri: Gerçekleşmemiş Zararlar için Ertelenmiş Muhasebeleştirilmesi (Değişiklikler) -UMS 7 – Nakit Akış Tabloları (Değişiklikler) Vergi Varlıklarının Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. 14 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.8. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti 30 Eylül 2016 tarihinde sona eren ara döneme ait özet finansal tablolar, ara dönem finansal tabloların hazırlanmasına yönelik TMS 34 standardına uygun olarak hazırlanmıştır. Ayrıca, 30 Eylül 2016 tarihinde sona eren ara hesap dönemine ait özet finansal tabloları hazırlanırken kullanılan önemli muhasebe politikaları, SPK’nın 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca yayımlamış olduğu finansal tablo örnekleri ve kullanım rehberi uyarınca yapılan sınıflandırma değişiklikleri haricinde 31 Aralık 2015 tarihli finansal tablolar içerisinde detaylı olarak açıklanan muhasebe politikaları ile tutarlılık arz etmektedir. Ara dönem özet finansal tablolar, 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren yıla ait finansal tablolar ile birlikte değerlendirilmelidir. NOT 3 – İŞLETME BİRLEŞMELERİ Işıklar Yatırım Holding A.Ş. ile Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. 14.02.2014 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu Toplantılarında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 136'ıncı maddesi ve birleşme ile ilgili diğer maddeleri, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 18, 19 ve 20'inci maddesi hükümleri, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu'nun II-23-2 numaralı Birleşme ve Bölünme Tebliğ ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde devrolma yolu ile Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. bünyesinde 31.12.2013 tarihli bilançolar üzerinden birleşme işlemi 27.08.2014 tarihli Genel Kurul Toplantılarında kabul edilmiş, söz konusu Genel Kurul Kararları 18.09.2014 tarihinde tescil olmuştur. Bu birleşme neticesinde Not 2’de bahsedilen şirketler konsolidasyona dahil olmuştur. Bu birleşmenin sonucunda oluşan 49.114.706 TL tutarındaki olumlu fark, SPK’nın uygulanmasını zorunlu kıldığı finansal tablo sunum formatında ilgili bir kalem olmaması sebebiyle, konsolide özkaynaklar altında “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi”na sınıflanmıştır (Not 20). NOT 4 – BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA Bölümlere göre raporlama Ana ortaklığın endüstriyel bölümlerine göre yapılmıştır. Ana Ortaklığın konsolide gelirleri; - Hizmet Grubu gelirleri: Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş., Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. Ambalaj Grubu gelirleri: Işıklar Ambalaj Pazarlama A.Ş., Işıklar Paper Sack Co. Ltd., Taahhüt Grubu gelirleri: Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş., Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş. Döküm Grubu gelirleri: Çemaş Döküm San. A.Ş. İnşaat Malzemeleri Grubu gelirleri: Işıklar İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Enerji Grubu gelirleri: BND Elektrik Üretim A.Ş., BBS Elektrik Üretim Dağıtım A.Ş. Diğer: Işıklar İnşaat ve Turizm İşletmeleri A.Ş., Işıklar İnşaat Malz. Paz. ve Taahhüt A.Ş., Metemteks Sentetik İplik San. ve Tic. A.Ş., Işıklar Park Alışveriş Merkezi Yatırım A.Ş. 15 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 4 – BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (Devamı) Bilanço Raporlaması; Döküm İnşaat Malz. Enerji Grubu Grubu Grubu 46.597.478 50.440.593 106.702.438 34.178.221 214.638.597 246.442.506 33.015.121 26.961.390 30.527.602 18.665.552 304.630.479 46.753.433 17.931.590 1.378.485.956 810.261.914 34.518.106 4.122.310 -779.356.633 97.038.071 23.931.588 2.847.573 -67.916.694 321.341.035 280.620.727 51.545.736 53.638.577 3.249.561 6.590.879 --263.528.438 227.483.504 59.976.511 56.165.645 2.288.519 -4.406.080 77.281.035 36.597.142 1.683.116.435 (926.471.914) 13.074.758 11.739.598 244.614.008 (97.696.372) 48.614.308 592.366 68.305.516 1.850.105 ---200.223.994 15.549.346 27.021.228 1.385.261.923 (1.031.906.288) (7.735.135) 2.342.216 810.261.914 97.038.071 Holding Ambalaj Grubu Grubu Dönen Varlıklar Duran Varlıklar 34.944.067 775.317.847 Toplam Varlıklar Kısa Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Ana Ortaklık Dışı Paylar Özkaynaklar Net Kar/Zarar Toplam Yükümlülükler ve Özkaynaklar 30.Eyl.16 30.Eyl.16 Yatırım Harcamaları Amortisman ve İtfa Payları Holding Ambalaj Grubu -799.543 Grubu 958.940 2.134.426 Taahhüt Grubu 3.017.300 (7.092.233) (2.883.733) 321.341.035 280.620.727 59.976.511 Taahhüt Grubu 374.861 860.282 42.623 (2.756.050) Toplam Eliminasyon Konsolide (97.679.129) 206.951.350 (828.792.785) 549.693.171 756.644.521 146.917.636 70.155.621 200.223.994 353.355.635 (15.065.012) 1.056.647 (14.008.365) 77.281.035 36.597.142 1.683.116.435 (926.471.914) 756.644.521 Döküm İnşaat Malz. Enerji Grubu 1.831.492 2.848.847 Grubu 232.024 1.193.762 Grubu 128.062 1.544.041 16 Diğer Diğer Toplam Eliminasyon Konsolide 50.638 225.385 3.576.017 9.606.286 --- 3.576.017 9.606.286 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 4 – BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (Devamı) Bilanço Raporlaması; (Devamı) Döküm İnşaat Malz. Enerji Grubu Grubu Grubu 48.365.458 52.111.775 100.466.708 32.698.108 210.414.260 254.300.703 40.544.863 20.166.646 24.378.929 14.188.176 284.451.649 48.727.157 21.891.642 1.393.854.186 (113.196.287) 171.255.362 (840.076.988) 553.777.198 810.051.410 100.477.233 310.880.968 286.998.811 60.711.509 73.106.086 36.079.818 1.678.305.835 (953.273.275) 725.032.560 37.273.377 3.049.543 -748.476.370 21.252.120 23.893.144 2.545.781 -73.282.880 755.428 45.032.792 53.124.585 2.852.071 7.166.089 --252.505.439 235.044.215 10.490.666 (8.336.078) 57.737.776 6.904.010 8.740.677 232.706.361 (113.187.088) 119.519.273 2.166.307 50.646.513 526.822 68.953.126 (2.862.462) 66.090.664 ----202.257.220 202.257.220 6.691.586 30.037.803 29.418.656 1.375.456.949 (1.017.066.002) 358.390.947 (5.884.160) (14.482.240) (2.606.337) 1.189.399 (22.414.943) (21.225.544) 810.051.410 100.477.233 310.880.968 286.998.811 60.711.509 Holding Ambalaj Grubu Grubu Dönen Varlıklar Duran Varlıklar 23.809.407 786.242.003 Toplam Varlıklar Kısa Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Ana Ortaklık Dışı Paylar Özkaynaklar Net Kar/Zarar Toplam Yükümlülükler ve Özkaynaklar 31.Ara.15 30.Eyl.15 Yatırım Harcamaları Amortisman ve İtfa Payları Holding Ambalaj Grubu 119.539 809.213 Grubu 922.659 1.897.317 Taahhüt Grubu Taahhüt Grubu 95.984 773.983 Toplam 73.106.086 36.079.818 1.678.305.835 Döküm İnşaat Malz. Enerji Grubu 6.276.993 2.573.882 Grubu 782.518 1.110.902 Grubu 97.367 1.517.306 17 Diğer Eliminasyon Konsolide (953.273.275) 725.032.560 Diğer Toplam Eliminasyon Konsolide 221.393 209.798 8.516.453 8.892.401 --- 8.516.453 8.892.401 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 4 – BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (Devamı) Gelir Tablosu Raporlaması; 1 Ocak – 30.Eyl.16 Holding Grubu Taahhüt Grubu Ambalaj Grubu Döküm Grubu İnşaat Malz. Grubu Diğer Enerji Grubu Toplam Eliminasyon Konsolide Satış Gelirleri (net) Satışların Maliyeti (-) -- 80.979.561 20.010.361 58.072.616 16.843.561 9.636.669 5.864.633 191.407.401 (14.305.434) 177.101.967 -- (71.296.087) (18.612.352) (55.132.110) (15.602.615) (4.873.162) (5.291.515) (170.807.841) 16.307.528 (154.500.313) Brüt karı/zarar -- 9.683.474 1.398.009 2.940.506 1.240.946 4.763.507 573.118 20.599.560 22.601.654 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) Genel Yönetim Giderleri (-) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) Faaliyet karı/zararı -(7.324.060) -2.304.347 (254.637) (4.302.175) (2.618.836) -1.987.807 (2.029.856) (373.880) (4.471.836) -2.254.418 (1.272.473) (2.315.875) (2.709.885) (93.576) 3.206.162 (2.759.042) (1.296.673) (1.787.773) -2.299.948 (3.400.174) -(761.363) -46.428 (75.714) (426.329) (3.126.280) -587.880 (282.429) (8.714.932) (22.800.033) (93.576) 12.686.990 (10.074.325) 2.002.094 -46.865 163.513 -(3.598.303) 2.167 (8.668.067) (22.636.520) (93.576) 9.088.687 (10.072.158) (5.274.350) 2.720.414 (2.465.762) (1.731.710) (2.943.726) 3.972.858 (2.674.040) (8.396.316) (1.383.664) (9.779.980) Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Karlarından/Zararlarından Paylar Finansman gideri öncesi faaliyet kârı/zararı 407.791 (1.778.883) 31.947 (352.440) 92.861 (38.177) 1.742.945 (4.918.948) 4.194.937 -- 32.178 (218.275) 9.405 -- 6.512.064 (7.306.723) (174.688) 572.841 6.337.376 (6.733.882) (2.277.620) -- 1.557.770 -- -- -- -- (719.850) -- (719.850) (8.923.062) 2.399.921 (853.308) (4.907.713) 1.251.211 3.786.761 (2.664.635) (9.910.825) (985.511) (10.896.336) Finansal Gelirler 18.597.676 (12.570.157 ) 2.148.878 8.759.273 901.779 1.912.795 3.010.865 1.050.564 36.381.830 (14.167.047) 22.214.783 (1.711.322) (5.142.935) (3.275.392) (5.504.209) (6.767.062) (1.164.012) (36.135.089) 9.417.447 (26.717.642) (2.895.543) 2.837.477 2.763.030 (7.281.326) (2.340.203) 30.564 (2.778.083) (9.664.084) (5.735.111) (15.399.195) Finansal Giderler (-) Vergi Öncesi kar/zarar 18 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 4 – BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA (Devamı) Gelir Tablosu Raporlaması; 1 Ocak – 30.Eyl.15 Satış Gelirleri (net) Satışların Maliyeti (-) Brüt karı/zarar Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) Genel Yönetim Giderleri (-) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) Faaliyet karı/zararı Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Karlarından/Zararlarından Paylar Finansman gideri öncesi faaliyet kârı/zararı Finansal Gelirler Finansal Giderler (-) Vergi Öncesi kar/zarar Holding Grubu Taahhüt Grubu Ambalaj Grubu Döküm Grubu İnşaat Malz. Grubu Diğer Enerji Grubu Toplam Eliminasyon Konsolide -- 61.857.771 11.655.154 51.694.854 17.287.324 4.228.683 5.106.353 151.830.139 (17.227.937) 134.602.202 --- (52.834.916) 9.022.855 (10.554.306) 1.100.848 (49.940.687) 1.754.167 (15.140.528) 2.146.796 (3.110.581) 1.118.102 (4.390.340) 716.013 (135.971.358) 15.858.781 19.176.196 1.948.259 (116.795.162) 17.807.040 -(6.483.421) 277.252 (791.582) (6.997.751) (3.288.576) (2.241.301) 1.908.831 (3.776.154) 1.625.655 (657.118) (4.243.120) 18.381.208 (574.955) 14.006.863 (2.226.076) (2.657.280) 3.166.296 (3.682.126) (3.645.019) (987.649) (2.336.939) 2.930.259 (3.484.582) (1.732.115) -(651.439) 318.379 (125.749) 659.293 (464.164) (2.975.807) 603.832 (314.112) (2.434.238) (7.623.583) (21.589.307) 27.586.057 (12.749.260) 1.482.688 198.962 153.855 (15.799.267) 212.794 (13.285.397) (7.424.621) (21.435.452) 11.786.790 (12.536.466) (11.802.709) 3.084.581 (162.967) 4.101 -- 7.028.682 (52.243) --- 2.286.791 -- 40.815 -- 7.178 (4.489) 12.452.148 (219.699) (7.594.897) -- 4.857.251 (219.699) -- -- -- -- -- -- -- -- (20.609.152) (20.609.152) (4.076.137) 1.629.756 20.983.302 (3.645.019) 554.676 700.108 (2.431.549) 13.715.137 (41.489.446) (27.774.309) 20.986.672 (1.592.095) 15.318.440 7.601.657 (8.491.932) 739.481 4.435.861 (1.579.062) 23.840.101 624.839 (2.489.517) (5.509.697) 1.222.855 (5.435.702) (3.658.171) 184.230 (9.482.364) (8.598.026) 916.897 (555.386) (2.070.038) 35.973.011 (29.626.058) 20.062.090 (14.142.440) 11.650.692 (43.981.194) 21.830.571 (17.975.366) (23.919.104) 19 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 5 – NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, nakit ve nakit benzerlerinin detayı aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.16 392.516 8.546.161 2.329.988 6.011.173 205.000 8.938.677 Kasalar Bankalar - Vadesiz Mevduat - Vadeli Mevduat - Repo ve Likit Fon 31.Ara.15 145.582 27.034.551 1.229.095 17.877.450 7.928.006 27.180.133 Grup’un 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle TL cinsinden vadeli mevduatlarının etkin faiz oranı % 8 ile % 11,50 aralığında olup, , vade tarihleri 04 Ekim 2016 ve 17 Ekim 2016 ve 24 Ekim 2016’dır Grup’un 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle USD cinsinden vadeli mevduatlarının etkin oranı 2,10 ile 2,30 aralığında olup vade tarihleri 17 Ekim 2016’dır. Grup’un 285.759 TL tutarında blokeli mevduatı bulunmaktadır (31.12.2015: 266.159 TL). NOT 6 – FİNANSAL YATIRIMLAR 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, finansal yatırımların detayı aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli finansal yatırımlar 30.Eyl.16 -802.916 802.916 Vadeli Mevduat TL Hisse Senetleri (*) 31.Ara.15 99.620 -99.620 (*) 241.116 adet Adese Alışveriş Merkezleri Ticaret A.Ş. (ADESE) paylarının 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle BIST’te bekleyen en iyi alış tutarıyla değerlenmiş tutarıdır. 20 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 6 – FİNANSAL YATIRIMLAR (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 31Aralık 2015 tarihleri itibariyle, uzun vadeli finansal yatırımların detayı aşağıdaki gibidir: Uzun vadeli finansal yatırımlar 30.Eyl.16 Işıklar Holding A.Ş. Pay Oranı (%) 44,49 Pay Oranı TL (%) 107.167.758 -107.167.758 31.Ara.15 TL --- Bağlı ortaklıklardan Usaş Yatırımlar Holding A.Ş.’nin (Usaş) 2015 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı 22 Nisan 2016 tarihinde Şirket merkezinin bulunduğu adreste yapılmıştır. Genel Kurul Toplantısının 10’uncu gündem maddesinde görüşülen İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/690 D. İş sayılı Bilirkişi Heyeti Raporu ile tespit edilmiş olan Şirket’in Işıklar Holding A.Ş.’den alacağının 107.167.757,90 TL tutarındaki kısmının Işıklar Holding A.Ş.’nin sermayesine ilave edilmesi hususu oy çokluğu ile kabul edilmiş, söz konusu Genel Kurul Toplantısı kararları 26 Nisan 2016 tarihinde tescil edilmiştir. Aynı tarihte Işıklar Holding A.Ş.’nin sermaye artırımına ilişkin 02 Nisan 2016 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantı tescil edilmiş, böylelikle Usaş 240.900.000 TL tutarındaki Işıklar Holding A.Ş. sermayesinde %44,49 oranında paya sahip olmuştur. Işıklar Holding A.Ş. 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle özkaynak yöntemi ile konsolidasyona dahil edilecektir. 21 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 7 – KISA VE UZUN VADELİ BORÇLANMALAR 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, finansal borçların detayı aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.16 Yıllık Faiz Oranı % Kısa Vadeli Finansal Borçlar Banka Kredileri TL Kredi (Net) USD Kredi (Net) EUR Kredi (Net) Kısa Vadeli Banka Kredileri Toplamı 12% -17% 8,65% Kısa Vadeli Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Diğer Finansal Borçlar TL Faktoring Borçları USD Faktoring Borçları EURO Faktoring Borçları Diğer Finansal Borçlar Toplamı Kısa Vadeli Finansal Borçlar Toplamı TL 31.Ara.15 Yıllık Faiz Oranı % 11.624.076 %14,30 -%16,75 15.169.110 10.841.661 %4,75 -8,65 6.022.501 -4,75% 150.000 22.465.737 21.341.611 907.827 1.763.614 16,75% -17,44% 22.360.716 %15,6 -%23,50 27.303.292 --%15-%18 65.255 Eurobor+0,75 256.413 Eurobor+0,75 198.661 22.617.129 27.567.208 45.990.693 50.672.433 30.Eyl.16 Yıllık Faiz Oranı % Uzun Vadeli Finansal Borçlar TL Kredi (Net) USD Kredi (Net) Uzun Vadeli Banka Kredileri Toplamı Uzun Vadeli Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Uzun Vadeli Finansal Borçlar Toplamı TL 15 % -17,44% 8,65% TL 388.193 48.533.580 48.921.773 31.Ara.15 Yıllık Faiz Oranı % 14% 8,65% TL 1.290.140 50.592.240 51.882.380 756.754 1.320.389 49.678.527 53.202.769 Finansal kiralama yıllık TL %17,44 - %14,87 Euro %7,5- %4,89 oranlı kredilerden oluşmaktadır. Çemaş Döküm Sanayi ve A.Ş’nin üretimde kullandığı bazı makine ve cihazlarını finansal kiralama sözleşmeleri ile kiralamıştır. İktisadi kıymetin mülkiyeti kira süresi sonunda şirkete devredilecektir. Finansal kiralama sözleşmelerinde temettü ödemeleri, ek borçlanma ve yeni kiralamalar gibi konularda sınırlama yoktur. 22 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 8 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar Turgut Işık Vakfı Toplam (Dipnot 9) 30.Eyl.16 187 187 31.Ara.15 1.588 1.588 İlişkili Taraflardan Kısa Vadeli Diğer Alacaklar Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Global Enerji A.Ş. Turgut Işık Vakfı Diğer Toplam (Dipnot 10) 30.Eyl.16 61.518.224 2.071.530 16.406.668 --9.705 80.006.127 31.Ara.15 6.313.558 1.581.502 15.372.997 83.239 165 1.224 23.352.685 İlişkili Taraflardan Uzun Vadeli Diğer Alacaklar Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Toplam (Dipnot 10) 30.Eyl.16 152.427.642 4.082.582 156.510.224 31.Ara.15 255.883.871 25.228.033 281.111.904 İlişkili Taraflara Ticari Borçlar Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Şato Kalecik Şarapçılık A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. HMF Makina ve Servis San. ve Tic. A.Ş. Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Toplam (Dipnot 9) 30.Eyl.16 183.315 -13.754 4.394 373.664 4.012 579.139 31.Ara.15 -83.970 -1.597 --85.567 İlişkili Taraflara Kısa Vadeli Diğer Borçlar Işıklar Holding A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Şato Kalecik Şarapçılık A.Ş. Özışık-İntekar İş Ortaklığı Özışık-İntekar-İnelsan İş Ortaklığı Işıklar Pazarlama A.Ş. Diğer Toplam (Dipnot 10) 30.Eyl.16 22.538.033 15.115 5.380 5.000.000 4.365.000 275.322 625.080 32.823.930 31.Ara.15 1.353.143 14.516 -2.500.000 2.910.000 151.081 346.077 7.274.817 İlişkili Taraflara Uzun Vadeli Diğer Borçlar Işıklar Holding A.Ş. Toplam (Dipnot 10) 30.Eyl.16 --- 31.Ara.15 151.080 151.080 İlişkili Taraflara Verilen Avanslar Işıklar Pazarlama A.Ş. Toplam (Dipnot 12) 30.Eyl.16 6.701.808 6.701.808 31.Ara.15 6.411.321 6.411.321 23 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 8 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı) MAMUL SATIŞLARI TL Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Işıklar Holding A.Ş. 01.Oca. - 30.Eyl.16 15.139.774 --15.139.774 01.Oca. - 30.Eyl.15 14.399.087 2.670 30.101 14.431.858 HİZMET SATIŞLARI TL Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh. ve Taah. A.Ş. HMF Makina ve Servis A.Ş. 01.Oca. - 30.Eyl.16 83.458 218.121 26.185 -327.764 01.Oca. - 30.Eyl.15 45.188 -16.941 976 63.105 FAİZ GELİRLERİ Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Diğer 01.Oca. - 30.Eyl.16 4.914.503 445.981 251.440 2.165 5.614.089 01.Oca. - 30.Eyl.15 17.781.038 2.707.943 162.763 1.553 20.653.297 KUR GELİRLERİ Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Şato Kalecik Şarapçılık A.Ş. HMF Makina ve Servis San. ve Tic. A.Ş. Diğer 01.Oca. - 30.Eyl.16 12.337.505 1.105.426 863.569 196 15.165 464 14.322.325 01.Oca. - 30.Eyl.15 -------- KİRA GELİRLERİ Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh. ve Taah. A.Ş. Şato Kalecik Şarapçılık A.Ş. Likya Şarapçılık Ltd.Şti Tisk Mikrocerrahi Vakfı Turgut Işık Vakfı Diğer 01.Oca. - 30.Eyl.16 19.183 118.052 3.731 3.731 ----144.697 01.Oca. - 30.Eyl.15 36.262 201.095 10.488 10.488 1.923 320 3.235 1.923 265.734 HİZMET ALIŞLARI TL Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Şato Kalecik Şarapçılık A.Ş. 01.Oca. - 30.Eyl.16 5.086.629 19.929 56.708 17.695 5.180.961 01.Oca. - 30.Eyl.15 3.833.418 -15.114 6.459 3.854.991 24 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 8 – İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı) FAİZ GİDERLERİ Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Özışık-İntekar-İnelsan İş Ortaklığı SIF İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Şato Kalecik Şarapçılık A.Ş. Diğer 01.Oca. - 30.Eyl.16 483.871 4.299 276 --186 1.085 489.717 01.Oca. - 30.Eyl.15 1.356.682 27.696 12.694 -232.510 248 503 1.630.333 KUR GİDERLERİ Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. Çimtek Çimento Tekn. Müh.ve Taah. A.Ş. Şato Kalecik Şarapçılık A.Ş. HMF Makina ve Servis San. ve Tic. A.Ş. Diğer 01.Oca. - 30.Eyl.16 10.628.610 919.755 393.387 865 20.268 960 11.963.845 01.Oca. - 30.Eyl.15 -------- KİRA GİDERLERİ Işıklar Holding A.Ş. Işıklar Pazarlama A.Ş. 01.Oca. - 30.Eyl.16 246.203 1.354 247.557 01.Oca. - 30.Eyl.15 ---- MADDİ DURAN VARLIK ALIŞLARI TL HMF Makina ve Servis San. ve Tic. A.Ş. 01.Oca. - 30.Eyl.16 104.442 104.442 01.Oca. - 30.Eyl.15 --- MADDİ DURAN VARLIK SATIŞLARI TL Çimtek Çimento Tekn. Müh. A.Ş. 01.Oca. - 30.Eyl.16 --- 01.Oca. - 30.Eyl.15 16.941 16.941 Grup bütün ilişkili taraf alacaklarına, borçlarına vade farkı hesaplanmaktadır. 3 er aylık dönemlerde vade farkları tahakkuk ettirilmekte ve yılsonlarında ise faturası kesilerek kar zarar hesaplarına intikal ettirilmektedir. Işıklar Holding A.Ş.’nin Grup şirketlerinin genel finansman yapısı ve ihtiyaçları dikkate alınarak ilişkili taraf alacak ve borç hareketleri meydana gelmekte ilgili tutarlara vade farkları yürütülerek faiz gelir ve giderleri yansıtılmaktadır. İlişkili taraflardan alacak ve borçlar için uygulanan faiz oranı 3’er aylık dönemler itibariyle belirlenmektedir. 2016 yılının üçüncü çeyreğinde uygulanan faiz oranı ABD$ için %2,23’dür. (31 Aralık 2015 yılı Türk Lirası için belirlenen faiz oranı: %10,46’dır). İlişkili taraflarla yapılan alış ve satışlar piyasa şartlarında muvazaasız işlemler için geçerli olan koşullara denk koşullar altında gerçekleştirilmektedir. Grup ile ilişkili taraflar arasındaki işlemler karşılığında alınan ve verilen teminatlar bulunmamaktadır. Bakiyeler garanti altında değildir. Grup ile ilişkili taraflar arasındaki bakiyeler için herhangi bir şüpheli alacak karşılığı ayrılmamıştır. Dönem içinde ilişkili taraflardan değersiz veya şüpheli alacaklarla ilgili olarak gider kaydı yapılmamıştır. Üst yönetim kadrosuna ait ücretler ve menfaatler toplamı Grubun üst yönetim kadrosu yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürlerden oluşmaktadır. Sağlanan menfaatler ücretlerden ve diğer ödemelerden oluşmakta olup bu tutar konsolidasyona dahil edilen bütün şirketler için 30 Eylül 2016 döneminde 3.199.463 TL’dir (31 Eylül 2015: 2.805.240 TL). 25 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 9 – TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR 30 Eylül 2016 ve 31Aralık 2015 tarihleri itibariyle, ticari alacaklar aşağıdaki gibidir Ticari Alacaklar Ticari Alacaklar Alınan Çekler ve Senetler Şüpheli Ticari Alacaklar Ertelenmiş Finansman Geliri (-) Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı (-) Toplam İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 30.Eyl.16 28.106.966 17.391.236 7.904.359 53.402.561 (505.170) (7.904.359) 44.993.032 31.Ara.15 33.646.408 22.307.168 6.660.640 62.614.216 (725.936) (6.660.640) 55.227.640 İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar (Dipnot 8) Toplam İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar Toplam Ticari Alacaklar 187 187 44.993.219 1.588 1.588 55.229.228 Alıcıya ürün veya hizmet sağlanması sonucunda oluşan ticari alacaklar tahakkuk etmemiş finansman gelirlerinden netleştirilmiş olarak gösterilirler. Tahakkuk etmemiş finansman gelirleri sonrası ticari alacaklar, orijinal fatura değerinden kayda alınan alacakların izleyen dönemlerde elde edilecek tutarının etkin faiz yöntemi ile iskonto edilmesi ile hesaplanmıştır. Ticari alacakların reeskontu için kullanılan faiz oranı 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle ortalama %8,92’dir. (31 Aralık 2015: %11,74) Şüpheli ticari alacak karşılığının, 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihlerinde sona eren hesap dönemleri içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.16 6.660.640 (527.537) 1.771.256 7.904.359 31.Ara.15 5.652.445 (70.640) 1.078.835 6.660.640 30.Eyl.16 28.196.104 579.139 21.302.210 (487.407) 51.018 49.641.064 31.Ara.15 24.958.278 85.567 18.860.742 (638.819) 12.798 43.278.566 01.Oca. Konusu Kalmayan Karşılıklar Yıl İçinde Ayrılan Karşılıklar 30 Eylül 2016 ve 31Aralık 2015 tarihleri itibariyle, ticari borçlar aşağıdaki gibidir Ticari Borçlar Ticari Borçlar İlişkili Taraflara Ticari Borçlar (Dipnot 8) Verilen Çek ve Senetler Ertelenmiş Finansman Gideri (-) Diğer Ticari Borçlar Kısa Vadeli Ticari Borçlar Ticari borçlar, olağan faaliyetler içerisinde tedarikçilerden sağlanan mal ve hizmetlere ilişkin yapılması gereken ödemeleri ifade etmektedir. Ticari borçlar, ilk olarak gerçeğe uygun değerinden ve müteakip dönemlerde etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyetinden ölçülmektedir. Ticari borçların reeskontu için kullanılan faiz oranı 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle ortalama %8,92’dir. (31 Aralık 2015: %11,74) 26 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 10 – DİĞER ALACAK VE BORÇLAR 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, diğer alacaklar aşağıdaki gibidir: Kısa Vadeli Diğer Alacaklar Verilen Depozito ve Teminatlar Personelden Alacaklar Diğer Alacaklar 30.Eyl.16 1.005.367 17.350 681.723 1.704.440 31.Ara.15 754.709 17.540 113.997 886.246 İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar (Dipnot 8) 80.006.127 80.006.127 23.352.685 23.352.685 Uzun Vadeli Diğer Alacaklar İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar (Dipnot 8) 30.Eyl.16 156.510.224 156.510.224 31.Ara.15 281.111.904 281.111.904 63.613 63.613 72.475 72.475 Verilen Depozito ve Teminatlar İlişkili taraflara diğer alacak ve borçlar ticari nitelikte olmayıp, finansman faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Grup bütün ilişkili taraf alacaklarına, borçlarına vade farkı hesaplanmaktadır. 3 er aylık dönemlerde vade farkları tahakkuk ettirilmekte ve yılsonlarında ise faturası kesilerek kar zarar hesaplarına intikal ettirilmektedir. Diğer alacaklardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar ile dövizli bakiyeleri Not 29’de açıklanmıştır. 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, diğer borçlar aşağıdaki gibidir: Kısa Vadeli Diğer Borçlar Alınan Depozito ve Teminatlar Diğer Çeşitli Borçlar İlişkili Taraflara Diğer Borçlar (Dipnot 8) 30.Eyl.16 5.924 325.787 32.823.930 33.155.641 31.Ara.15 5.871 301.779 7.274.817 7.582.467 Uzun Vadeli Diğer Borçlar İlişkili Taraflara Diğer Borçlar (Dipnot 8) 30.Eyl.16 -- 31.Ara.15 161.990 NOT 11 – STOKLAR 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, stoklar aşağıdaki gibidir 30.Eyl.16 12.194.806 8.149.332 16.530.603 3.798.995 6.441.644 (133.313) 46.982.067 Hammadde Yarı Mamul Mamul Emtia Diğer Stoklar (*) Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı 31.Ara.15 9.646.559 7.036.485 17.028.242 3.529.087 5.899.619 (133.313) 43.006.679 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle yükümlülükler için teminat olarak gösterilen stok bulunmamaktadır (31 Aralık 2015: Yoktur) (*) Diğer Stoklar yardımcı madde, işletme malzemesi, ambalaj malzemesi ve diğer malzemeler stoklarından oluşmaktadır. 27 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 12 –PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, peşin ödenmiş giderler aşağıdaki gibidir:: Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler İlişkili Olmayan Taraflara Verilen Sipariş Avansları İlişkili Taraflara Verilen Sipariş Avansları (Dipnot 8) Gelecek Aylara Ait Giderler Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler Verilen Sipariş Avansları 30.Eyl.16 1.384.834 6.701.808 3.287.065 11.373.707 31.Ara.15 1.381.820 6.411.321 4.172.338 11.965.479 30.Eyl.16 --- 31.Ara.15 8.000 8.000 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, ertelenmiş gelirler aşağıdaki gibidir: Ertelenmiş gelirler Alınan Sipariş Avansları (*) Gelecek Aylara Ait Gelirler 30.Eyl.16 8.002.895 19.273 8.022.168 31.Ara.15 7.328.995 19.273 7.348.268 (*) Alınan sipariş avansları özellikle Niğbaş’ın prefabrik imalatlarda müşterilerinden aldığı sipariş avanslarından oluşmaktadır. NOT 13 – ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar aşağıdaki gibidir: Pay Oranı 42,49% 44,10% -50,00% Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic A.Ş. HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş. Global Enerji Elektrik Üretimi A.Ş. (*) Özışık - İntekar - İnelsan İş Ortaklığı 30.Eyl.16 TL Pay Oranı 41.710.183 42,49% 27.393.749 44,10% -15,78% 1.227.643 70.331.575 31.Ara.15 TL 40.695.804 27.746.676 2.277.965 331.325 71.051.770 Grup, 6 Nisan 2016 tarihinde Kamuyu Aydınlatma Platformunda yaptığı Özel Durum Açıklaması ile; sermayesinde %15,78 oranında paya sahip olduğu Global Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (Global Enerji)'nin ihtiyati tedbir istemli olarak iflas erteleme talebi ile T.C. Bakırköy 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne başvurduğunu, anılan Mahkemenin iflas erteleme talebinde bulunan Global Enerjinin borçlarına kefil olanlar yönünden devam eden takipler ile İcra ve İflas Kanunu 179/b maddesinin 2 ve 3. fıkralarında yazılı istisnalara ilişkin hükümler hariç olmak üzere 6183 sayılı Kanun ile yapılan takipler de dahil olmak üzere hangi nedene dayanırsa dayansın davacı Global Enerji hakkında her türlü ihtiyacı haciz, ihtiyatı tedbir ve muhafaza işlemleri de dahil tüm takip işlemlerinin yapılmasının ihtiyatı tedbir yoluyla durdurulmasına karar verdiği belirtmiştir. Bu açıklama çerçevesinde 31 Mart 2016 tarihi itibariyle Global Enerji konsolide finansal durum tablosundan silinerek giderleştirmiştir. 28 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 13 – ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR (Devamı) Özkaynak yöntemine göre değerlenen yatırımların aşağıda bilgileri verilen mali tablolarına göre özsermayeden pay alma yöntemi ile muhasebeleştirilmiştir. Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. (*) Aktif Toplamı Yükümlülükleri Net Dönem Karı/(Zararı) Sahip Olunan Pay Oranı Kar/Zarar İle İlişkilendirilen Pay Tutarı 30.Eyl.16 189.724.496 156.485.244 2.387.316 42,49% 1.014.379 31.Ara.15 133.959.568 103.198.878 (9.524.194) 42,49% (4.046.864) HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş. (*) Aktif Toplamı Yükümlülükleri Net Dönem Karı/(Zararı) Sahip Olunan Pay Oranı Eksi: Tahsil Edilen Temettüler Kar/Zarar İle İlişkilendirilen Pay Tutarı 30.Eyl.16 143.049.182 133.724.799 (800.205) 44,10% -(352.927) 31.Ara.15 219.602.815 213.483.326 (17.608.409) 44,10% 3.091.585 (4.674.524) Global Enerji Elektrik Üretimi A.Ş. Aktif Toplamı Yükümlülükleri Net Dönem Karı/(Zararı) Sahip Olunan Pay Oranı Kar/Zarar İle İlişkilendirilen Pay Tutarı 30.Eyl.16 ----(2.277.620) 31.Ara.15 29.270.941 34.196.388 (6.775.175) 15,78% (1.069.123) Özışık - İntekar - İnelsan İş Ortaklığı (*) Aktif Toplamı Yükümlülükleri Net Dönem Karı/(Zararı) Sahip Olunan Pay Oranı Kar/Zarar İle İlişkilendirilen Pay Tutarı 30.Eyl.16 21.951.594 19.495.905 1.792.635 50,00% 896.318 31.Ara.15 26.632.001 25.969.567 662.650 50,00% 331.325 (719.850) -(719.850) (12.550.771) 3.091.585 (9.459.186) Ara Toplam Eksi: Tahsil Edilen Temettüler (**) Toplam Kar/Zarar İle İlişkilendirilen Pay Tutarı (*) Bağlı ortaklık Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş.’nin iş ortaklığı özkaynak yöntemi ile değerlenen Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic. A.Ş., HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Özışık İntekar - İnelsan İş Ortaklığı’nın 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle TMS’ye göre düzenlenmiş finansal tabloları incelemeden geçmemiştir. (**) Bağlı ortaklık Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş.’nin Sif İş Makinaları Pazarlama San. ve Tic A.Ş.’den tahsil ettiği temettü tutarıdır. 29 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 14 – YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, yatırım amaçlı gayrimenkuller aşağıdaki gibidir: Arazi ve Arsalar Net Defter Değeri 01.Oca.16 6.133.283 6.133.283 Değer Artışları 4.546.713 4.546.713 Çıkışlar -- 30.Eyl.16 10.679.996 10.679.996 Arazi ve Arsalar Net Defter Değeri 01.Oca.15 10.715.283 10.715.283 Değer Artışları -- Çıkışlar (4.582.000) (4.582.000) 31.Ara.15 6.133.283 6.133.283 NOT 15 – MADDİ VE MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 30 Eylül 2016 tarihinde sona eren ara hesap dönemi içinde alınan maddi ve maddi olmayan duran varlık tutarı 3.576.017 TL’dir. (30 Eylül 2015: 8.516.453 TL). 30 Eylül 2016 tarihinde sona eren ara hesap dönemi içinde satılan veya kayıtlardan ihraç edilen maddi ve maddi olmayan duran varlık tutarı 2.077.777 TL’dir. (30 Eylül 2015: 167.746 TL). Amortisman ve itfa paylarının dağılımı aşağıdaki gibidir: 01.01.30.Eyl.16 7.905.708 1.353.640 303.305 43.633 9.606.286 Amortisman ve itfa payları Satışların Maliyeti Genel Yönetim Giderleri Pazarlama Giderleri Çalışmayan Kısım Giderleri Toplam Amortisman ve itfa payları 01.01.30.Eyl.15 7.352.634 1.355.205 126.902 57.660 8.892.401 NOT 17 – KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 17.1. Kısa vadeli karşılıklar 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, kısa vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir: Kısa Vadeli Borç Karşılıkları Garanti Gider Karşılığı Dava Gider Karşılıkları Diğer 30.Eyl.16 1.085.919 3.477.239 45.747 4.608.905 31.Ara.15 621.796 2.683.442 62.879 3.368.117 Grup aleyhine açılan 115 adet 10.695.601TL tutarında dava bulunmakta olup ilişikteki konsolide finansal tablolarda aleyhe açılan davalara 3.477.239 TL tutarında karşılık ayrılmıştır (2015: 94 adet dava - 2.683.442 TL karşılık). Grup lehine açılan 86 adet 7.025.783 TL tutarında dava bulunmaktadır (31.12.2015:47 adet dava 5.312.635 TL). 30 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 17 – KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) 17.1. Kısa vadeli karşılıklar (Devamı) Dava karşılıklarının, 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihlerinde sona eren hesap dönemleri içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.16 2.683.442 980.037 (186.240) 3.477.239 1 Ocak Bakiyesi Yıl İçinde Ayrılan Karşılıklar Konusu Kalmayan Karşılıklar 31.Ara.15 2.824.481 638.873 (779.912) 2.683.442 17.2. Verilen/alınan teminatlar/ipotekler/rehinler/kefaletler (TRİK) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, koşula bağlı yükümlülükler aşağıdaki gibidir: Verilen Teminat Mektupları (TL) Verilen Teminat Mektupları (USD) Verilen Teminat Çeki/Senedi (TL) Verilen İpotek (TL) Verilen Kefaletler (TL) (*) Verilen Kefaletler (USD) (**) Verilen Kefaletler (USD) (***) Verilen Kefaletler (EUR) (**) Verilen Rehin (TL) (****) Verilen Temlik (TL) (****) Toplam Ciro Edilen Çekler (*****) 30.Eyl.16 10.716.340 8.472.654 6.069.564 80.750.000 4.200.000 11.758.759 37.598.545 8.619.101 141.558.578 100.000.000 409.743.541 31.Ara.15 14.627.936 8.258.433 4.483.413 80.750.000 4.200.000 11.412.186 87.228.000 8.149.267 141.558.578 -360.667.813 3.676.302 6.703.774 (*) Bağlı ortaklıklardan Işıklar İnşaat Malzeme San. Tic. A.Ş.’nin, Niğbaş Niğde Beton Sanayi A.Ş.’ye vermiş olduğu kefalet tutarıdır. (**) Ana ortaklığın, iştiraki Global Enerji Elektrik Üretimi A.Ş.’ye vermiş olduğu kefalet tutarıdır. (***) Bağlı ortaklıklardan Özışık A.Ş’nin iştiraki HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş’ye (HMF) vermiş olduğu kefalet tutarıdır. Kefalet, 25.08.2014 tarihinde HMF’nin diğer ortağı STFA Yatırım Holding A.Ş. ile birlikte verilmiştir. (****) Verilen rehinlerin 200.000.000 TL’lik kısmı dolaylı bağlı ortaklıklardan BND Elektrik A.Ş.’nin kullandığı kredi karşılığı verdiği hisse rehni ve temlik tutarı, 2.516.000 TL’lik kısmı bağlı ortaklık Niğbaş Niğde Beton Sanayi A.Ş. nin BND Elektrik A.Ş. için vermiş olduğu hisse rehni, 31.484.000 TL’lik kısmı bağlı ortaklıklardan Özışık A.Ş’nin BND Elektrik A.Ş. için vermiş olduğu hisse rehni, 7.558.578 TL’lik kısmı bağlı ortaklıklardan Işıklar İnşaat Malzeme San. Tic. A.Ş.’nin faktoring firmalarına vermiş olduğu rehin tutarıdır. (*****) Ciro edilen çekler Grup’un müşteriden aldığı, asıl borçlusunun kendisi dışındaki tüzel veya gerçek kişilerin olduğu ve şirketin üçüncü kişilere ciro ettiği, vadesinden dolayı henüz ödenmemiş çekler toplamıdır. 31 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 17 – KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) 17.2. Verilen/alınan teminatlar/ipotekler/rehinler/kefaletler (TRİK) (Devamı) 30.Eyl.16 490.181 1.896.547 404.447 585.000 3.376.175 Alınan Teminat Mektupları (TL) Alınan Teminat Çeki/Senetleri (TL) Alınan Teminat Çeki/Senetleri (135.000 USD) Alınan İpotekler (TL) Toplam 31.Ara.15 135.698 1.352.900 362.650 400.000 2.251.248 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle verilen TRİK'lerin döviz cinsinden TL karşılıkları aşağıdaki gibidir: A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİK’lerin toplam tutarı B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİK’lerin toplam tutarı C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. Kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİK’lerin toplam tutarı D. Diğer verilen TRİK’lerin toplam tutarı i) Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİK’lerin toplam tutarı ii) B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİK’lerin toplam tutarı iii) C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİK’lerin toplam tutarı Toplam 30.Eyl.16 313.567.136 31.Ara.15 212.428.361 (*) 38.200.000 41.450.000 (**) 57.976.405 106.789.452 --- --- -- -- -- -- 409.743.541 360.667.813 Grup’un vermiş olduğu Teminat, Rehin, İpotek, Kefaletlerin Grup’un özkaynaklarına oranı %75,94’dir (31.12.2015: %66,86). (*) Bağlı ortaklıklardan BND Elektrik Üretim A.Ş, Işıklar Ambalaj Pazarlama A.Ş., Niğbaş Niğde Beton Sanayi A.Ş. lehine verilmiştir. (**) Verilen TRİK’lerin 37.598.545 TL’lik kısmı Bağlı ortaklıklardan Özışık A.Ş’nin iştiraki HMF Makine ve Servis Sanayi ve Ticaret A.Ş’ye (HMF) vermiş olduğu kefalet tutarıdır. Kefalet, 25.08.2014 tarihinde HMF’nin diğer ortağı STFA Yatırım Holding A.Ş. ile birlikte verilmiştir. (**) Verilen TRİK’lerin 20.377.860 TL’lik kısmı Ana Ortaklığın, iştiraki olan Global Enerji Elektrik Üretimi A.Ş.’ye vermiş olduğu kefalet tutarıdır. NOT 18 – ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar aşağıdaki gibidir Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar Personele Borçlar Ödenecek Sosyal Güvenlik Primleri 30.Eyl.16 2.555.073 884.262 3.439.335 31.Ara.15 2.589.568 733.983 3.323.551 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Karşılıklar Kullanılmayan İzin Karşılıkları 32 30.Eyl.16 341.072 341.072 31.Ara.15 260.755 260.755 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 18 – ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar Kıdem Tazminatı Karşılığı 30.Eyl.16 14.734.371 14.734.371 31.Ara.15 12.736.815 12.736.815 Kıdem tazminatı karşılığı: Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sona erenlere, hak kazandıkları yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 6 Mart 1981 tarih, 2422 sayılı ve 25 Ağustos 1999 tarih, 4447 sayılı yasalar ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle ödenecek kıdem tazminatı, aylık 4.297,21TL (31 Aralık 2015: 3.828,37 TL) tavanına tabidir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Şirket’in çalışanların ağırlıklı olarak emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. TMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”), Şirket’in yükümlülüklerinin tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Yükümlülüklerin bugünkü değerinin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir: 30.Eyl.16 10,00% 6,50% 3,29% Faiz Oranı Yıllık Enflasyon Oranı Net İskonto Oranı 31.Ara.15 10,00% 6,50% 3,29% 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, kıdem tazminatı karşılığının hareketi aşağıdaki gibidir: Kıdem Tazminatı Karşılığı 01.Oca Hizmet Maliyeti Faiz Maliyeti Aktüeryal Kazanç Kayıp Ödenen 30.Eyl.16 31.Ara.15 12.736.815 12.010.567 921.497 1.078.413 541.224 542.936 1.750.992 1.285.943 (1.216.157) (2.181.044) 14.734.371 12.736.815 NOT 19 – DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, diğer dönen varlıklar aşağıdaki gibidir: Kısa Vadeli Diğer Varlıklar Gelir Tahakkukları Devreden KDV Diğer KDV Peşin Ödenen Vergiler İş Avansları Personel Avansları Diğer 30.Eyl.16 185.236 7.282.707 463.162 80.523 230.204 170.935 37.899 8.450.666 33 31.Ara.15 400 7.622.200 143.903 1.375.867 212.149 162.869 17.904 9.535.292 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 19 – DİĞER VARLIKLAR VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, diğer kısa vadeli yükümlülükler aşağıdaki gibidir: Kısa Vadeli Diğer Yükümlülükler Ödenecek Vergi Harç ve Diğer Kesintiler Diğer Yükümlülükler 30.Eyl.16 1.557.352 161.406 1.718.758 31.Ara.15 3.434.765 71.204 3.505.969 NOT 20 – ÖZKAYNAKLAR 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, özkaynaklar aşağıdaki gibidir: Sermaye Işıklar Holding A.Ş. Halka Açık Kısım 30.Eyl.16 TL Pay (%) 82.260.120 28,75 203.861.144 71,25 31.Ara.15 TL Pay (%) 84.821.844 29,64 201.299.420 70,36 Sermaye Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları 286.121.264 87.244.193 286.121.264 87.244.193 Toplam 373.365.457 100,00 100,00 373.365.457 Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. ve Işıklar Yatırım Holding A.Ş.’nin Işıklar Enerji ve Yapı Holding A.Ş. bünyesinde birleşme işlemi 18.09.2014 tarihi itibariyle tescil olmuştur. Hisse Senedi İhraç Primleri 30.Eyl.16 16.325.870 16.325.870 Hisse Senedi İhraç Primleri 31.Ara.15 16.808.218 16.808.218 Hisse senedi ihraç primi, halka arz edilen hisselerin nominal tutarı ile satış tutarı arasındaki farkı temsil etmektedir. Çıkartılan hisse senetleri için yapılan her nevi giderler ile aracı kurumlara, SPK, BİST, bağımsız denetim kuruluşlarına yapılan ödemeler ve hisse senetlerinin ihracına yönelik yapılan reklam giderleri düşüldükten sonra finansal tablolarda gösterilmiştir. 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, Kardan Ayrılmış Kısıtlanmış Yedekler aşağıdaki gibidir: Kardan Ayrılmış Kısıtlanmış Yedekler 30.Eyl.16 8.373.473 8.245.864 16.619.337 I. Tertip Yasal Yedek Akçe II. Tertip Yasal Yedek Akçe Yasal Yedek Akçe 34 31.Ara.15 8.121.077 7.998.472 16.119.549 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 20 – ÖZKAYNAKLAR (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, Geçmiş Yıllar Karları / (Zararları) aşağıdaki gibidir: Geçmiş Yıllar Karları/Zararları Önceki Dönem Karı veya Zararı Geçmiş Yıllar Karı/Zararları Duran Varlık Değer Artış Fonu Kar Payı Ödemesi Yasal Yedeklere Transfer Bağlı Ortaklığın Ana Ortaklık Hisselerinin Değer Değişikliği Birleşme Etkisi Toplam Geçmiş Yıl Karı/Zararı 30.Eyl.16 (21.225.544) (60.554.077) 1.081.397 (247.399) (572.623) 4.067.325 (74.339.745) (151.790.666) 31.Ara.15 3.760.273 (64.991.799) 1.095.026 -(417.577) -(74.339.745) (134.893.822) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, Kontrol Gücü Olmayan Paylar aşağıdaki gibidir: Kontrol Gücü Olmayan Paylar Sermaye Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları Sermaye Taahhütleri Payların Geri Alım İşlemleri Nedeniyle Meydana Gelen Artış/Azalış Yasal Yedekler Hisse Senedi İhraç Primleri Yeniden değerleme ve ölçüm kayıpları Aktüeryal Kayıp / Kazanç Yabancı Para Çevrim Farkları Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi Geçmiş Yıllar Kar/Zararları Dönem Net Karı/Zararı Kapanış bakiyesi Anaortaklık Dışı Net Dönem Karı/(Zararı) Diğer kapsamlı gelir Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar -Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları/Kayıpları -Ertelenmiş Vergi Gideri/Geliri -Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazanç/Kayıpları -Ertelenmiş Vergi Gideri/Geliri Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacaklar -Yabancı Para Çevrim Farkları Anaortaklık DışıToplam Kapsamlı Gelir/(Gider) 30.Eyl.16 170.850.645 424.284 (16.133.372) (31.983) 8.779.954 5.385.183 7.741.447 (1.088.027) 2.915.201 37.353.928 (9.181.506) (6.791.760) 200.223.994 (6.791.760) 383.751 31.Ara.15 167.450.355 395.800 (16.133.372) -8.621.593 4.902.835 6.542.635 (623.654) 3.278.002 37.353.928 (11.254.692) 1.723.790 202.257.220 1.723.790 5.170.184 (495.005) 99.001 1.428.195 (285.639) (217.068) 43.414 3.039.525 (607.905) (362.801) (6.408.009) 2.912.218 6.893.974 Geri Alınmış Paylar Bağlı ortaklıklardan Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin diğer bağlı ortaklık Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş. ye ait nama yazılı BND Elektrik Üretim A.Ş. (BND) paylarından BND sermayesinin % 23,6 sına tekabül eden 8.024.000 adet payın KPMG Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. tarafından hazırlanan 31.03.2015 tarihli değerleme raporu esas alınarak hesaplanan 6.611.304 ABD Doları bedel üzerinden satın alınması sebebi ile 01.07.2016 tarihli özel durum açıklaması ile duyurulan ayrılma hakkı kullanım süresi boyunca bir şirket ortağı ayrılma hakkını kullanmış, Gruba devredilen toplam 79.966 adet pay karşılığı 50.378 TL ödeme yapılmıştır. 35 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 20 – ÖZKAYNAKLAR (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi aşağıdaki gibidir: Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi 30.Eyl.16 Yapı Kültürü ve Yapı Holding A.Ş. (1) 2.704.512 Ege Kraft Torba Sanayi A.Ş. (2) 49.114.706 Işıklar İnşaat Malz. Paz. ve Taahhüt A.Ş. (3) (494.834) Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. (4) (17.595.892) Toplam 33.728.492 31.Ara.15 2.704.512 49.114.706 (494.834) (17.595.892) 33.728.492 (1) 29 Eylül 2011 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul toplantısında alınan karar doğrultusunda Işıklar Holding A.Ş. altında faaliyet gösteren Yapı Kültürü ve Yapı Holding’in mevcut varlık ve yükümlülükleri ile kül halinde 7 Ekim 2011 tarihinde Şirket bünyesinde birleşmiştir. İlgili Genel Kurul’da onaylanan birleşme sözleşmesi doğrultusunda birleşme oranı 0,2232 ve hisse değiştirme oranı Yapı Kültürü ve Yapı Holding için sırasıyla 0,63449 ve 1,31804 olarak tespit edilmiştir. İlgili birleşme sonucunda birleşme tarihi itibariyle Yapı Kültürü ve Yapı Holding’ten kaynaklanan 87.031.689 TL tutarında ödenmiş sermaye, 28.263.055 TL tutarında kardan kısıtlanmış yedekler, 62.385.556 TL tutarında geçmiş yıl zararları, 56.575.582 TL tutarında sermaye düzeltmesi farkları özkaynaklara transfer edilmiştir. Bu birleşmenin sonucunda oluşan 2.704.512 TL tutarındaki fark, SPK’nın uygulanmasını zorunlu kıldığı finansal tablo sunum formatında ilgili bir kalem olmaması sebebiyle, konsolide özkaynaklar altında “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi” olarak gösterilmiştir. (2) Bağlı ortaklıklardan Usaş Yatırımlar Holding A.Ş.’nin 28.06.2013 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul toplantısında alınan karar doğrultusunda Ege Kraft Torba San A.Ş.’nin mevcut varlık ve yükümlülükleri ile kül halinde 18.07.2013 tarihinde Şirket bünyesinde birleşmiştir. Bu birleşmenin sonucunda oluşan 86.468.634 TL tutarındaki farkın Ana Ortaklığın bağlı ortaklık üzerindeki %56,80 pay oranı nispetindeki 49.114.706 TL’lik kısmı, konsolide özkaynaklar altında “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi” olarak gösterilmiştir. (3) Şirket 2012 yılı Haziran ayı içinde Işıklar İnşaat Malz. Paz. ve Taahhüt A.Ş.’nin %99,90’ını Işıklar Holding A.Ş.’den 670.000 TL’ye satın almıştır. Hisselerin elde etme maliyeti ile ortaklığın satın alınan payı nispetindeki net varlıklarının kayıtlı değeri arasındaki fark olan (494.834) TL SPK’nın uygulanmasını zorunlu kıldığı finansal tablo sunum formatında ilgili bir kalem olmaması sebebiyle, konsolide özkaynaklar altında “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi” olarak gösterilmiştir 36 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 20 – ÖZKAYNAKLAR (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle, Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi aşağıdaki gibidir: (Devamı) (4) Bağlı ortaklıklardan Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş., Işıklar Holding A.Ş.'ye ait 34.090.928 TL nominal değerli Borsa İstanbul'da (BİST) işlem gören B grubu hamiline yazılı Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. paylarını, Sermaye Piyasası Kurulu'nun II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği hükümleri çerçevesinde Güreli Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim Hizmetleri A.Ş. tarafından hazırlanan 12.11.2014 tarihli değerleme raporuna uygun olarak, 1,548563 TL birim fiyattan toplam 52.791.950 TL'ye satın almış ve satış bedeli Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş.'nin, Işıklar Holding A.Ş. 'den olan alacağından mahsup edilmiştir. Nominal değer ile satın alma bedeli arasındaki 18.701.022 TL fark 31.12.2014 tarihi itibariyle özsermaye hesap grubunda “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi” hesabında gösterilmiştir. Satın alınan payların 18.291.362 TL nominal değerli tutarı 20.11.2014 ve 21.11.2014 tarihlerinde 0,69 TL – 0,9 TL birim fiyat aralığında BİST’te satılmıştır. Oluşan 14.635.773 TL tutarındaki hisse satış zararı 31.12.2014 tarihi itibariyle özsermaye hesap grubunda “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi” hesabına sınıflanmıştır. Şirket Yönetim Kurulu bünyesinde oluşturulan Denetim Komitesinin konuya ilişkin olarak aldığı 09.04.2015 tarihli karar da dikkate alınarak söz konusu işlem ve sonuçları yeniden değerlendirilmiştir. Buna göre Işıklar Holding A.Ş.'nin Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş.'ye olan borçlarından mahsup edilen tutardan söz konusu zarar tutarı olan (hesaplanan faiz ve kur farkı ile birlikte) toplam 15.740.904 TL'nin mahsup edilmesi, Işıklar Holding A.Ş. Yönetim Kurulu tarafından alınan 28.04.2015 tarihli kararlarla iptal edilmiş ve buna uygun düzeltme kayıtları yapılmıştır. Düzeltme sonucu oluşan 15.740.904 TL tutarındaki kar 31.12.2015 tarihi itibariyle özsermaye hesap grubunda “Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi” hesabına sınıflanmıştır. Diğer Yedekler - Özel Fon Ana Ortaklığın 08 Eylül 2009 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı’nda Sermayenin 116.000.000 TL’den 30.000.000 TL 'ye azaltılmasına karar verilmiş olup, (Sermaye Azaltım Tutarı:86.000.000 TL) İstanbul Ticaret Sicil Memurluğunca 08 Eylül 2009 tarihinde tescil edilmiştir. Azaltılan sermayenin 69.326.764 TL’si Geçmiş Yıllar Zararından düşülmüş olup, sermaye azaltımı nedeniyle bağlı ortaklıklardan Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş. ile Ana Ortaklık arasındaki iştirak sermaye düzeltmesinden (558.147 TL) sonra kalan 16.115.089 TL özkaynaklar içinde Diğer Yedekler - Özel Fon hesabında gösterilmiştir. 37 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 21 – SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, satışlar aşağıdaki gibidir: Esas Faaliyet Gelirleri Yurtiçi Satışlar Yurtdışı Satışlar Diğer gelirler Brüt Satışlar Satıştan İadeler Satış İskontoları Diğer İndirimler İndirimler Toplamı Satış Gelirleri 01.Oca.30.Eyl.16 138.586.897 40.824.825 7.364 179.419.086 (1.487.005) (316.594) (513.520) (2.317.119) 177.101.967 01.Tem.01.Oca.01.Tem.30.Eyl.16 30.Eyl.15 30.Eyl.15 44.530.736 121.883.073 40.621.796 13.232.192 34.910.241 17.382.116 35 99.988 25.501 57.762.963 156.893.302 58.029.413 (366.039) (21.347.276) (10.249.115) (200.553) (83.599) (29.494) (228.672) (860.225) (590.388) (795.264) (22.291.100) (10.868.997) 56.967.699 134.602.202 47.160.416 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, satışların maliyeti aşağıdaki gibidir: Satılan mamul maliyeti (-) Satılan hizmet maliyeti (-) Satılan ticari mal maliyeti (-) Satışların maliyeti (-) 01.Oca.30.Eyl.16 125.831.016 7.872.952 20.796.345 154.500.313 01.Tem.30.Eyl.16 49.072.127 (6.909.939) 8.904.093 51.066.281 01.Oca.30.Eyl.15 104.438.595 1.502.794 10.853.773 116.795.162 01.Tem.30.Eyl.15 48.113.999 (9.925.858) 3.624.409 41.812.550 NOT 22 – İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, inşaat sözleşmeleri aşağıdaki gibidir: Devam Eden İnşaat Sözleşmeleriyle İlgili Maliyetler Tahmini Kar/(Zarar) Eksi: Dönem Sonu İtibariyle Toplam Faturalanan Hakediş Bedeli 30.Eyl.16 7.343.554 638.570 7.982.124 31.Ara.15 ---- (4.282.593) -- 3.699.531 -- Alpaslan I Barajı ve HES İnşaatı işinin kesin hesabı 09.04.2014’de yapılmıştır. Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş., BND Elektrik Üretim A.Ş.’nin lisans sahibi olduğu Üçgen 2 Regülatörü ve HES İnşaatı için 08.07.2011’de BND Elektrik Üretim A.Ş. ile imzaladığı inşaat işleri sözleşmesi çerçevesinde inşaatı tamamlamış ve teslim etmiştir. Özışık İnşaat ve Enerji A.Ş., BND Elektrik Üretim A.Ş.’nin lisans sahibi olduğu Üçgen Regülatörü ve HES Projesi ve Gelincik Regülatörü ve HES Projesi inşaat işleri için 03.10.2011 tarihinde BND Elektrik Üretim A.Ş. ile iki ayrı sözleşme imzalamıştır. Üçgen Regülatörü ve HES projesinin inşaatı tamamlanmış ve teslim edilmiştir. TMS-11 kapsamında açıklanması gereken tutarlar aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.16 3.699.531 3.699.531 Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar 38 31.Ara.15 --- IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 23 – ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER/GİDERLER 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, esas faaliyetlerden diğer gelir ve karlar aşağıdaki gibidir: Esas Faaliyetlerden Gelir ve Karlar Konusu Kalmayan Karşılıklar Ticari Alacak/Borçlara İlişkin Kur Farkı Gelirleri Kredili Satışlardaki Vade Farkı Geliri Ertelenmiş Finansman Geliri Sigorta Tazminat Geliri Kira Gelirleri Hurda Satış Geliri SGK İşveren Primi Teşviği Diğer 01.Oca.30.Eyl.16 823.758 2.570.643 1.267.490 1.213.272 54.435 1.012.439 95.933 1.582.707 468.010 9.088.687 01.Tem.30.Eyl.16 614.051 1.093.453 103.949 (157.409) -768.426 7.122 555.422 (336.353) 2.648.661 01.Oca.30.Eyl.15 1.071.448 3.641.117 1.930.817 1.363.068 1.791.178 -107.130 1.228.210 653.822 11.786.790 01.Tem.30.Eyl.15 167.867 2.015.957 424.124 (290.603) 85.895 -30.093 413.243 138.571 2.985.147 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, esas faaliyetlerden diğer gider ve zararlar aşağıdaki gibidir: Esas Faaliyetlerden Gider ve Zararlar Önceki Dönem Gider ve Zararları Karşılık Giderleri Çalışmayan Kısım Giderleri Ticari Alacak/Borçlara İlişkin Kur Farkı Giderleri Vadeli Alımlarla İlgili Finansman Gideri Ertelenmiş Finansman Gideri Kira Giderleri Diğer 01.Oca.30.Eyl.16 -3.542.296 878.740 2.310.096 1.882.083 1.143.988 127.081 187.874 10.072.158 01.Tem.30.Eyl.16 -1.606.662 27.578 1.161.994 367.076 (242.186) -(153.286) 2.767.838 01.Oca.30.Eyl.15 987.152 1.650.288 911.294 4.496.534 2.194.816 1.563.560 511.369 221.453 12.536.466 01.Tem.30.Eyl.15 23.881 259.807 34.109 2.592.017 53.864 (114.111) 181.487 59.906 3.090.960 NOT 24 – YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER/GİDERLER 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, yatırım faaliyetlerinden gelirler aşağıdaki gibidir 01.Oca.30.Eyl.16 Faiz Gelirleri 5.974 Kur Farkı Gelirleri -Kira Gelirleri -Sabit Kıymet Satış Geliri 1.750.601 Menkul Kıymet Satış Karları 34.088 Yatırım Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlık Değerlemeleri 4.546.713 6.337.376 Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 39 01.Tem.30.Eyl.16 2.006 --475.466 14.317 4.546.713 5.038.502 01.Oca.30.Eyl.15 1.003.097 3.300.898 373.463 159.826 19.967 -4.857.251 01.Tem.30.Eyl.15 261.340 1.535.644 313.463 100.037 6.746 -2.217.230 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 24 – YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER/GİDERLER (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, yatırım faaliyetlerinden giderler aşağıdaki gibidir 01.Oca.01.Tem.01.Oca.01.Tem.Yatırım Faaliyetlerinden Giderler 30.Eyl.16 30.Eyl.16 30.Eyl.15 30.Eyl.15 Kur Farkı Giderleri --50.421 -Sabit Kıymet Satış Gideri 280.719 242.542 6.311 4.489 Menkul Kıymet Satış Zararları 305.806 -162.967 162.967 -Bağlı ortaklık satış zararları Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş (*) 4.674.280 ---Çemaş Döküm Sanayi A.Ş (**) 1.473.077 ---6.733.882 242.542 219.699 167.456 (*) Bağlı ortaklıklardan Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. 2.650.000 adet 6.658.900 TL nominal değerli Niğbaş hissesini 8 Haziran 2016 tarihi itibariyle 1.764.219 TL bedelle BIST’da satmıştır. Oluşan 4.674.280 TL’lik zarar 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle Bağlı Ortaklık Satış Zararı olarak muhasebeleştirilmiştir. (**) Bağlı ortaklıklardan Usaş Yatırımlar Holding A.Ş. 4.250.000 adet 4.247.901 TL nominal değerli Çemaş hissesini 2 Haziran 2016 tarihi itibariyle 0,65 - 0,67 fiyat aralığından 2.774.824 TL bedelle BIST’da satmıştır. Oluşan 1.473.077 TL’lik zarar 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle Bağlı Ortaklık Satış Zararı olarak muhasebeleştirilmiştir. NOT 25 – FİNANSMAN GELİRLERİ/ GİDERLERİ 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, finansman gelirleri aşağıdaki gibidir: 01.Oca.30.Eyl.16 Faiz Geliri 193.811 İlişkili Taraflardan Faiz Geliri (Dipnot 8) 5.614.089 İlişkili Taraflardan Kur Farkı Geliri (Dipnot 8) 14.322.325 Diğer Kur Farkı Geliri 2.084.558 22.214.783 01.Tem.30.Eyl.16 43.840 2.261.921 8.230.654 280.420 10.816.835 01.Oca.30.Eyl.15 287.084 20.653.297 -890.190 21.830.571 01.Tem.30.Eyl.15 32.450 7.634.792 -(47.197) 7.620.045 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, finansman giderleri aşağıdaki gibidir: Finansman Giderleri Banka Kredi Faiz Giderleri Finansal Kiralama Faiz Giderleri İlişkili Şirketlerden Vade Farkı Giderleri (Dipnot 8 ) Faktoring Giderleri Teminat Mektubu Komisyon Giderleri Kur Farkı Giderleri İlişkili Taraflardan Kur Farkı Giderleri Diğer 01.Oca.30.Eyl.16 4.700.098 362.029 01.Tem.30.Eyl.16 767.822 217.461 01.Oca.30.Eyl.15 2.838.069 312.224 01.Tem.30.Eyl.15 1.090.051 160.321 489.717 299.290 1.630.333 1.230.569 3.588.132 267.455 5.074.057 11.963.846 272.308 26.717.642 1.315.346 86.474 2.065.487 790.934 55.247 5.598.061 4.094.322 224.464 8.462.226 -413.728 17.975.366 1.972.548 77.857 3.994.656 -303.834 8.829.836 40 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 26 – DİĞER KAPSAMLI GELİR UNSURLARININ ANALİZİ 30 Eylül 2016 ve 30 Eylül 2015 tarihlerinde sona eren dönemler itibariyle, diğer kapsamlı gelir/(gider) dökümü aşağıdaki gibidir: 01.Oca.30.Eyl.16 Diğer kapsamlı gelir unsurları 01.Tem.30.Eyl.16 01.Oca.30.Eyl.15 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar Aktüeryal kazanç/(kayıplar) (1.750.991) (511.310) (1.869.868) - Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) 350.198 102.262 373.974 Duran varlık değerleme ölçüm kazanç/(kayıplar) 18.603.624 18.603.624 5.026.923 - Ertelenmiş vergi gelir/(gideri) (2.272.766) (2.272.766) (496.236) 14.930.065 15.921.810 3.034.793 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacaklar '-Yabancı Para Çevrim Farkları (788.698) 480.185 6.689.966 (788.698) 480.185 6.689.966 Toplam Diğer Kapsamlı Gelir 14.141.367 16.401.995 9.724.759 01.Tem.30.Eyl.15 (696.342) 139.269 --(557.073) 3.448.123 3.448.123 2.891.050 NOT 27 – GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) Kurumlar Vergisi Grup’un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır. Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıl zararları ve tercih edildiği takdirde kullanılan yatırım indirimleri) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır. 2016 yılında uygulanan kurumlar vergisi oranı % 20’dir (2015: %20). Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2015 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibariyle vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden hesaplanması gereken geçici vergi oranı %20’dir. (2015: %20). Zararlar gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere, maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez. Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi miktarları değişebilir. 41 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 27 – GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) (Devamı) Kurumlar Vergisi (Devamı) 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihlerinde sona eren dönemlere ilişkin dönem karı vergi yükümlülüğü aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.16 1.032.871 (1.032.871) -- Ödenecek Kurumlar Vergisi Eksi: Peşin Ödenen Vergiler (-) Vergi Yükümlülüğü (net) 31.Ara.15 3.861.863 (3.682.716) 179.147 Gelir tablosunda yer alan vergi geliri/gideri aşağıda özetlenmiştir. Cari dönem vergisi Ertelenmiş vergi Toplam vergi geliri / gideri 01.Oca.30.Eyl.16 (1.032.871) (4.368.059) (5.400.930) 01.Tem.30.Eyl.16 (650.324) (525.577) (1.175.901) 01.Oca.30.Eyl.15 (3.471.787) (370.386) (3.842.173) 01.Tem.30.Eyl.15 (869.648) 174.367 (695.281) Gelir Vergisi Stopajı Gelir Vergisi Stopajı Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı hesaplanması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 24 Nisan 2003 – 22 Temmuz 2006 tarihleri arasında tüm şirketlerde %10 olarak uygulanmıştır. Bu oran, 22 Temmuz 2006 tarihinden itibaren, 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %15 olarak uygulanmaktadır. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir. Ertelenmiş Vergi Şirket, vergiye esas yasal finansal tabloları ile TFRS’ye göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas finansal tablolar ile TFRS’ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup, söz konusu farklar aşağıda belirtilmektedir. 42 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 27 – GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL) (Devamı) Ertelenmiş Vergi (Devamı) Ertelenmiş vergi 30 Eylül 2016 ve 31Aralık 2015 tarihleri itibariyle aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. Ertelenen vergi varlıkları/(yükümlülük) 31.Ara.2015 30.Eyl.2016 31.Ara.2015 Toplam geçici farklar 30.Eyl.2016 Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı değerleri ile vergi matrahları arasındaki net fark Maddi duran varlık değerleme farkları (*) Maddi duran varlık değerleme farkları Yatırım amaçlı gayrimenkul değerleme farkları Kıdem tazminatı karşılığı Dava karşılıkları İzin karşılığı Garanti gider karşılığı Şüpheli ticari alacak karşılığı Şüpheli diğer alacak karşılığı Stok değer düşüklüğü karşılığı Giderleştirilen avanslar Hisse senedi değer azalışları Birikmiş zararlar (**) Ertelenmiş finansman gideri / (geliri) Devam Eden İnşaat İşlerinden Gelir Düzeltmesi Ertelenen vergi varlığı / (yükümlülüğü), net (1.248.504) (1.138.415) (249.701) (227.683) (31.344.411) (33.255.417) (9.718.474) 14.734.371 3.477.239 341.072 1.085.947 1.802.444 245.105 133.313 1.082.756 305.806 -9.328 127.505 (52.221.920) (21.981.058) (26.344.877) (5.171.761) 12.736.815 2.683.442 260.755 621.796 1.286.246 245.205 133.313 978.456 -21.919.371 24.438 -(13.746.274) (1.567.221) (6.651.083) (1.943.695) 2.946.874 695.448 68.214 217.189 360.489 49.021 26.663 216.551 61.161 -1.866 25.501 (5.742.723) (1.099.053) (5.268.975) (1.034.352) 2.547.359 536.688 52.151 124.360 257.249 49.041 26.663 195.691 -4.383.874 4.888 -547.901 (*) Ertelenmiş vergi aktifleri ve pasiflerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı %20’dir (2015: %20).Gayrimenkul değerleme farklarının ertelenmiş vergi hesaplamasında Kurumlar Vergisi Kanunu’nun istisnalar kısmında belirtilen “Gayrimenkul ve İştirak Hissesi ve Satış Kazancı İstisnası” gereği arsa, yeraltı ve yerüstü düzenlemeleri ve binalar için ertelenmiş vergi oranı %5 (%25’inin %20’si) alınmıştır. (**) 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle bağlı ortaklıklardan Usaş Yatırımlar Holding A.Ş.’nin Ege Kraft Torba Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile 2013 senesi içinde gerçekleştirdiği birleşme sonrası devraldığı vergiden indirilebilir 21.919.371 TL tutarındaki mali zararlarından 4.383.874 TL tutarındaki mahsup edilebilecek mali zarar için ertelenen vergi varlığı hesaplanmıştır. 2016 senesi içinde, Grup alacaklarının döviz üzerinden değerlenmesi kararı sebebi ile Şirket, birikmiş zararlarını kullanma hakkının sona ereceği 2017 yılı sonuna kadar birikmiş zararlarından mahsup edebileceği kar oluşturamayacağı varsayımıyla 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle ertelenen vergi hesaplamasına dahil edilmemiştir. Ertelenmiş vergi hareketleri 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle aşağıdaki şekilde sunulmuştur: 30.Eyl.16 31.Ara.15 Önceki Dönem Ertelenmiş Vergi Alacağı / (Borcu) 547.901 (3.516.808) Ertelenmiş vergi geliri / (gideri) (4.368.059) 4.303.757 - Emeklilik Planlarından Aktüeryal Kayıp/Kazançlar 350.201 257.188 - Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazanç/Kayıpları (2.272.766) (496.236) Kapanış bakiyesi (5.742.723) 547.901 43 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 28 – PAY BAŞINA KAZANÇ Hisse başına kazanç / zarar, kazanç ve zararın ilgili yıl içinde mevcut hisseleri ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir. 01.Oca.30.Eyl.16 Net Dönem Karı / Zararı (14.008.365) Her biri 1 TL Nominal Değerli Hisse Sayısı 286.121.264 Hisse Başına Kazanç/Zarar (0,049) 01.Tem.30.Eyl.16 2.625.832 286.121.264 0,009 01.Oca.30.Eyl.15 (27.166.383) 286.121.264 (0,095) 01.Tem.30.Eyl.15 (21.086.816) 286.121.264 (0,074) NOT 29– FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 29.1. Sermaye risk yönetimi Grup, sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karını artırmayı hedeflemektedir. Grup sermaye yapısı kredileri de içeren borçlar, nakit ve nakit benzerleri ve ödenmiş sermaye, yedekler ve geçmiş yıl kazançlarını içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır. Grup’un sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler üst yönetim tarafından değerlendirilmektedir. Üst yönetim değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır. Grup sermayeyi borç/toplam sermaye oranını kullanarak izlemektedir. Bu oran net borcun toplam sermayeye bölünmesiyle bulunmaktadır. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından düşülmesiyle hesaplanmıştır. Toplam sermaye, öz sermaye ile net borcun toplanmasıyla hesaplanmıştır. 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle net borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki hesaplanmıştır. 30.Eyl.16 217.073.257 (8.938.677) 208.134.580 539.571.264 747.705.844 27,84% Toplam Borçlar Eksi: Hazır Değerler Net Borç Toplam Özsermaye Toplam Sermaye Net Borç/Toplam Sermaye Oranı % 44 31.Ara.15 185.609.937 (27.180.133) 158.429.804 539.422.623 697.852.427 22,70% IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 29– FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 29.1. Sermaye risk yönetimi (devam) Grup’un risk yönetim politikası, esas olarak mali piyasaların öngörülemezliğine ve değişkenliğine odaklanmakta olup uygulanan politikalarla olası etkilerin en aza indirgenmesi amaçlanmaktadır. Grup, düzenli olarak yapılan uzun vadeli projeksiyonlar ile geleceğe yönelik özsermaye tutarları, borçözsermaye oranları ve benzer oranları öngörmekte ve özsermayenin güçlendirilmesine yönelik gerekli önlemler üzerinde çalışmaktadır. Grup’ Yönetim Kurulu sermaye yapısını düzenli olarak yaptığı toplantılarda inceler ve Yönetim Kurulu’nun yaptığı önerilere dayanarak, sermaye yapısını, yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, nakit ve/veya hisse karşılığı temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutmayı amaçlamaktadır. Dönem içerisinde işletme dışı etkenlerden kaynaklanan sermaye ihtiyacı karşılanmamış olduğu durumlarda yabancı kaynaklara başvurulması gerekecektir. Bu durumda maruz kalınan finansman giderleri artacaktır. 29.2. Finansal risk yönetimindeki hedefler Grup’un finansman bölümü; ticari faaliyetler ile ilgili hizmet verirken, aynı zamanda yerli ve yabancı finansal piyasalara erişimin düzenli bir şekilde sağlanmasından ve Grup’un faaliyetleri ile ilgili maruz kalınan finansal risklerin seviyesini ve büyüklüğünü takip etmekten sorumludur. Söz konusu bu riskler; piyasa riski (döviz kuru riski, gerçeğe uygun faiz oranı riski ve fiyat riskini de içerir), kredi riski, likidite riski ile nakit akım faiz oranı riskini kapsar. Grup’un spekülatif amaçlı finansal aracı (türev ürün niteliğindeki finansal araçların da dahil olduğu) yoktur ve bu tür araçların alım-satımı ile ilgili bir faaliyeti bulunmamaktadır. 29.3. Finansal Araç Türleri İtibariyle Maruz Kalınan Kredi Riskleri Finansal araçları elinde bulundurmak, karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır. Grup yönetimi bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat alarak karşılayabilmektedir. Grup’un tahsilat riski, esas olarak ticari alacaklarından doğmaktadır. Ticari alacaklar kredi riski, ilgili müşterinin finansal pozisyonu, geçmiş tecrübeler göz önünde bulundurularak takip edilmekte, Grup politikaları, prosedürleri dikkate alınarak değerlendirilmekte ve bu doğrultuda gerekli durumlarda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir. 29.4. Likidite Riskine İlişkin Açıklamalar Likidite riski yönetimi ile yeterli ölçüde nakit tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücü amaçlanmıştır. Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının (bankaların) ihtiyaç duyulduğunda erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmesi amaçlanmaktadır. 45 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 29– FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 29.5. Piyasa Riski a) Döviz pozisyonu tablosu ve ilgili duyarlılık analizi Grup döviz cinsinden kullandığı banka kredileri ve yabancı şirketlerle ticari faaliyetlerde bulunması sebebiyle döviz cinsinden borçlu veya alacaklı bulunulan meblağların Türk Lirası’na çevrilmesinden dolayı kur değişiklerinden doğan döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Söz konusu döviz kuru riski, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır. Grup, ileride oluşacak ticari işlemler ve kayda alınan aktif ve pasiflerden ötürü ortaya çıkan kur riskini yönetmek için, döviz sepetini mümkün olduğunca çeşitlendirmeye yönelik bir politika izlemektedir. Grup tarafından tutulan yabancı para varlıkların ve borçların kayıtlı tutarları yabancı para cinslerine göre aşağıdaki gibidir: 1. Ticari Alacaklar 2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa, Banka hesapları dahil 2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 3. Diğer 4. Dönen Varlıklar (1+2+3) 5. Ticari Alacaklar 6a. Parasal Finansal Varlıklar 6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar 7. Diğer 8. Duran Varlıklar (5+6+7) 9. Toplam Varlıklar (4+8) 10. Ticari Borçlar 11. Finansal Yükümlülükler 12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler 13. Kısa Vadeli Yükümlülükler(10+11+12) TL Karşılığı (Fonksiyonel para birimi) 14.615.621 6.028.905 -85.984.763 106.629.289 -137.211.753 --137.211.753 243.841.042 7.426.725 11.098.074 30.560.331 -49.085.131 30.Eyl.16 ABD Doları Euro 2.489.789 1.814.459 -28.700.812 33.005.060 -45.799.844 --45.799.844 78.804.904 572.121 3.618.841 10.200.718 -14.391.680 46 2.120.647 176.074 --2.296.721 -----2.296.721 1.699.806 76.288 --1.776.094 İngiliz Sterlini Diğer 7.554 313 --7.867 -----7.867 ------ -3.443 --3.443 -----3.443 ------ 31.Ara.15 ABD Doları Euro TL Karşılığı (Fonksiyonel para birimi) 14.605.097 21.445.614 -21.162.372 57.213.083 -----57.213.083 4.550.093 8.096.256 -- 2.800.257 7.220.492 -7.204.737 17.225.486 -----17.225.487 392.894 2.277.343 -- 2.026.557 140.963 -67.308 2.234.828 -----2.234.828 1.072.418 464.077 -- 12.646.349 2.670.237 1.536.495 İngiliz Sterlini 5.460 174 --5.634 -----5.634 ------ Diğer -2.489 -2.489 -----2.489 ------ IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 29– FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 29.5. Piyasa Riski (Devamı) a) Döviz pozisyonu tablosu ve ilgili duyarlılık analizi (Devamı) 30.Eyl.16 14. Ticari Borçlar 15. Finansal Yükümlülükler 16 a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler 16 b. Parasal Olmayan Diğer Yük.ler 17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16) 18. Toplam Yükümlülükler (13+17) 19. Bilanço Dışı Döviz Cinsinden Türev Araçların Net Varlık / Yükümlülük Pozisyonu (19a-19b) 19a. Aktif Karakterli Bilanço Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı 19b. Pasif Karakterli Bilanço Dışı Döviz Cinsinden Türev Ürünlerin Tutarı 20. Net Yabancı Varlık / (Yükümlülük) Pozisyonu (9-18+19) 21. Parasal Kalemler Net Yabancı Para Varlık / (Yükümlülük) Pozisyonu (UFRS 7.B23) (=1+2a+5+6a-10-1112a-14-15-16a) 22. Döviz Hedge'i İçin Kullanılan Finansal Araçların Toplam Gerçeğe Uygun Gereği 23. Döviz Varlıkların Hedge Edilen Kısmının Tutarı 24. Döviz Yükümlülüklerin Hedge Edilen Kısmının Tutarı 25. İhracat (*) 27. İthalat TL Karşılığı (Fonksiyonel para birimi) -48.533.580 --48.533.580 97.618.711 İngiliz Sterlini -16.200.000 --16.200.000 30.591.680 -----1.776.094 ------- -- -- -- -- -- -146.222.331 31.Ara.15 ABD Doları Euro ------- TL Karşılığı (Fonksiyonel para birimi) -53.466.060 --53.466.060 66.112.409 -17.782.823 --17.782.823 20.453.060 -554.105 --554.105 2.090.600 ------- ------- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -48.213.224 -520.627 -7.867 -3.443 -(8.899.325) -(3.227.573) -144.228 -5.634 -2.489 60.237.569 19.512.412 520.627 7.867 3.443 (30.061.698) (10.432.311) 76.920 5.634 2.489 39.085.165 25.141.806 2.848.575 766.566 9.067.363 6.776.724 3.146 5.460 --- 3.736.829 11.599.497 2.016.820 6.619.015 8.216 262 --- ABD Doları Euro Diğer 45.795.015 26.341.748 (*) İhraç ve ihraç kayıtlı satışlardan oluşmaktadır ihraç kayıtlı satışların tutarı 30 Eylül 2016 tarihi itibariyle 897.659 TL’dir (2015: 4.183.612 TL). 47 İngiliz Sterlini Diğer IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 29– FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 29.5. Piyasa Riski (Devamı) b) Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu 30 Eylül 2016 ve 31 Aralık 2015 tarihleri itibariyle Grup’un vergi öncesi karının diğer değişkenler sabit tutulduğunda, ABD Doları, Avro ve Sterlin’deki %10 değişiklik karşısındaki duyarlılık analizi aşağıdaki gibidir: 30.Eyl.16 Özkaynaklar Yabancı Yabancı Yabancı paranın Yabancı paranın paranın paranın değer değer kazanması değer kaybetmesi değer kaybetmesi kazanması ABD Doları Kurunun %10 değişmesi halinde 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 14.444.200 (14.444.200) 14.444.200 (14.444.200) 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) ----3-ABD Doları Net Etki (1+2) 14.444.200 (14.444.200) 14.444.200 (14.444.200) Avro Kurunun %10 değişmesi halinde 4-Avro net varlık/yükümlülüğü 174.972 (174.972) 174.972 (174.972) 5-Avro Riskinden korunan kısım (-) ----6- Avro Net Etki (4+5) 174.972 (174.972) 174.972 (174.972) Diğer Kurunun %10 değişmesi halinde 7-Diğer net varlık/yükümlülüğü 3.061 (3.061) 3.061 (3.061) 8-Diğer Riskinden korunan kısım (-) ----9- Diğer Net Etki (7+8) 3.061 (3.061) 3.061 (3.061) TOPLAM (3+6+9) 14.622.233 (14.622.233) 14.622.233 (14.622.233) Kar/Zarar 31.Ara.15 Özkaynaklar Yabancı Yabancı Yabancı paranın Yabancı paranın paranın paranın değer değer kazanması değer kaybetmesi değer kaybetmesi kazanması ABD Doları Kurunun %10 değişmesi halinde 1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü (938.449) 938.449 (938.449) 938.449 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) ----3-ABD Doları Net Etki (1+2) (938.449) 938.449 (938.449) 938.449 Avro Kurunun %10 değişmesi halinde 4-Avro net varlık/yükümlülüğü 45.830 (45.830) 45.830 (45.830) 5-Avro Riskinden korunan kısım (-) ----6- Avro Net Etki (4+5) 45.830 (45.830) 45.830 (45.830) Diğer Kurunun %10 değişmesi halinde 7-Diğer net varlık/yükümlülüğü 2.687 (2.687) 2.687 (2.687) 8-Diğer Riskinden korunan kısım (-) ----9- Diğer Net Etki (7+8) 2.687 (2.687) 2.687 (2.687) TOPLAM (3+6+9) (889.932) 889.932 (889.932) 889.932 Kar/Zarar 48 IŞIKLAR ENERJİ VE YAPI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL 2016 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT KONSOLİDE ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) NOT 30 – BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR - Ana Ortaklık, 10 Kasım 2016 tarihinde bağlı ortaklıklardan Usaş Yatırımlar Holding A.Ş.’nin (USAŞ) 6.000.000 adet payını 0,43 - 0,45 TL fiyat aralığında BIST’te satmıştır. Bu işlemle birlikte Ana Ortaklığın USAŞ’taki sahiplik oranı % 44,96 olmuştur. - Bağlı Ortaklıklardan Çemaş Döküm Sanayi A.Ş. Yönetim Kurulu 15 Kasım 2016 tarihinde yaptığı toplantısında; sektöründe Türkiye'nin en büyük tesisine sahip Componenta Döküm Sanayi A.Ş.’ nin (Comdo) satış sürecine dahil olmaya ve öncelikle Orhangazi de kurulu 85.000 M2 kapalı alana sahip çelik döküm fabrikası ve 11.400 M2 kapalı alana sahip işleme fabrikası olmak üzere Comdo'nun Manisa da kurulu 9.262 M2 kapalı alana sahip alüminyum döküm fabrikası ve işleme tesisiyle, 19.671 M2 kapalı alana sahip alüminyum jant tesislerinin tercihen varlık satışı yöntemiyle satın alınması için gerekli sürecin yönetilmesine karar vermiştir. NOT 31 – AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR Yoktur. 49