Komisyon DİKEY GEÇİŞ SINAVI TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN 978-605-364-760-7 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. © 2014 Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti. ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. “Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.” 1. Baskı: Haziran 2014, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik Tasarım: Cemal İnceoğlu Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Tuna Matbaacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bahçekapı Mahallesi 2460. Sokak No: 7 Şaşmaz/ANKARA (0312-278 34 84) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 16102 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 İnternet: www.pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net SAYISAL BÖLÜM Sınavın bu bölümünden alacağınız standart puan, Sayısal DGS Puanınızın (DGS-SAY) hesaplanmasında 3; Eşit Ağırlıklı DGS Puanınızın (DGS-EA) hesaplanmasında 1,8; Sözel DGS Puanınızın (DGS-SÖZ) hesaplanmasında 0,6 katsayısı ile çarpılacaktır. BU BÖLÜMDE CEVAPLAYACAĞINIZ TOPLAM SORUSAYISI 80’DİR. A) % 1,25 C) % 12,5 5. İki basamaklı AB sayısı için, na göre, − 3 = B 1 kesrinin yüzde olarak karşılığı aşağıdaki8 lerden hangisidir? A 1. olduğu- AB − BA kaçtır? B) % 1,8 D) % 18 A) 12 B) 18 C) 24 D) 27 E) 30 E) % 25 6. 21 ifadesini tamsayı yapan kaç tane x pozix tif tamsayısı vardır? 2. 2 + ( −3 + 4 ) − 10 7 3 : 10 5 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) 4 E) 5 işleminin sonucu kaçtır? A) −6 B) −4 D) 1 C) −1 E) 3 7. 43 + 4 3 =2 8a olduğuna göre, a kaçtır? 3. ( −3 ) 2 − 2 ⋅ ( −1) 5 A) 1 B) 2 C) 3 işleminin sonucu kaçtır? A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 8. a = 2 −1 4. Bir çıkarma işleminde fark 629 dur. Bu işlemde eksilen 90, çıkan x azaltıldığında yeni fark 547 oluyor. b = 2 +1 olduğuna göre, Buna göre, x kaçtır? A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 a+b kaçtır? a-b A) − 2 B) D) 1 C) 2 2 2 E) 2 9. 12. - 14. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLANDIRINIZ. a2 − a a2 − 1 ⋅ a − 1 a2 + a ifadesinin sadeleştirilmiş biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) −a + 1 C) a + 1 B) a − 1 D) a Ahmet, alt alta yazdığı iki basamaklı doğal sayıları toplama işlemini, sayıların birler basamağından başlamak yerine onlar basamağından başlayarak hatalı bir biçimde yapıyor. Örneğin, 73 ile 68 i toplarken önce 7 ile 6 yı toplayarak 13 buluyor; 3 ü yazıp elde 1 onluk var diye düşünüyor. Daha sonra 3+8 =11 işlemini yapıp eldeden gelen 1 i de 11 e ekliyor ve doğrusu 141 olan işlem sonucunu aşağıdaki gibi 312 buluyor. E) 1 10. VE 11. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLANDIRINIZ. Ahmet’in yaptığı hatalı işlem: 73 + 68 A + B < 10 olmak üzere, iki basamaklı her AB tamsayısının 11 ile çarpılmasından elde edilen üç basamaklı sayının yüzler, onlar ve birler basamağında sırasıyla A, A + B ve B rakamları bulunur. 312 Doğru işlem: 73 + 68 Örnek: 141 71 x 11 = 7 81 A B A A +B B 12. 84 + 47 10. Onlar basamağındaki rakam 3 olan iki basamaklı AB sayısı 11 ile çarpıldığında, elde edilen üç basamaklı sayının onlar basamağındaki rakam 7 dir. işlemi için Ahmet’in bulacağı sonuç kaçtır? A) 121 Buna göre, AB sayısının birler basamağındaki rakam kaçtır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 B) 122 D) 212 C) 132 E) 231 E) 6 13. Ahmet, A ve B rakamlarıyla oluşturulan iki basamaklı AA ve AB sayılarını 11. Aşağıdakilerden hangisi iki basamaklı bir AB sayısının 11 ile çarpılmasından elde edilen sonuç olamaz? A) 176 B) 242 D) 451 C) 396 AA + AB 414 biçiminde topladığına göre, B kaçtır? A) 4 E) 571 D4 - 2 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 17. x ve y doğal sayıları için 14. Ahmet’in iki basamaklı AB ve CD sayılarını kendi hatalı yöntemiyle toplayarak bulduğu sonuç, toplama işlemi doğru yapıldığında elde edilecek sonucun aynı oluyor. 3x + 4y = 21 olduğuna göre, x yerine yazılabilecek tüm doğal sayıların toplamı kaçtır? (Sıfır (0) bir doğal sayıdır.) Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) B) C) D) E) A) 8 A + C < 10, B + D < 10 A + C < 10, B + D > 10 A + C > 10, B + D < 10 A + C > 10, B + D > 10 A+C >B+D B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 18. Hangi doğal sayının 6 katının 7 fazlası bu sayının karesine eşittir? A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 15. 2 < x < 3 olduğuna göre, x−2 +2 x−3 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? A) − x + 4 B) x − 3 C) 2x − 3 D) 2x + 2 19. A, B, C birbirlerinden farklı rakamlar olmak üzere, 18 ile kalansız bölünebilen üç basamaklı en büyük ABC sayısında C kaçtır? E) 2x + 5 A) 2 16. Onlar basamağındaki rakam 0, birler basamağındaki rakam 9 olan dört basamaklı AB09 sayısının iki basamaklı AB sayısına bölümünden elde edilen bölüm ile kalanın toplamı kaçtır? A) 11 B) 19 D) 109 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 20. b < c < a koşulunu sağlayan a, b, c pozitif tamsayıları için, a ⋅ ( c − 1) = 21⋅ b C) 101 E) 1009 olduğuna göre, a + b + c toplamı en az kaçtır? A) 9 D4 - 3 B) 10 C) 11 D) 12 E) 14 24. x, y gerçel sayılar olmak üzere, 21. B D D − A DA C B B x2 + y2 = 4 x⋅y = 3 olduğuna göre, ( x + y ) kaçtır? 2 Yukarıdaki çıkarma işleminde D harfi 0 (sıfır) rakamının yerine kullanıldığına göre, C hangi rakamın yerine kullanılmıştır? A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12 E) 9 25. a a 1+ b + b b 1+ a = 12 5 olduğuna göre, 22. i i i 2 5 + A) i i i i a⋅b kaçtır? a+b 6 5 B) +9 0 2 D) i i i i i 4 5 2 5 C) E) 3 5 1 5 Yukarıdaki çarpma işleminde çarpım kaçtır? A) 22 575 C) 22 525 B) 22 550 D) 11 575 E) 11 275 26. x ≤ 4 olmak üzere, x + 2y = 0 eşitliğini sağ- layan kaç tane y tamsayısı vardır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8 D) 10 E) 20 23. 4 27. 3x = 9 ( x + 5y ) − ( x − 5y ) 2 olduğuna göre, x kaçtır? A) 1 3 B) D) 4 2 x⋅y 1 9 C) 2 işleminin sonucu kaçtır? E) 8 A) 1 D4 - 4 B) 5 C) 6 28. x katının x fazlası, y katının y fazlasına eşit olan sayı a dır. 32. 317 sayısının birler basamağında hangi rakam bulunur? x ≠ y olduğuna göre, a kaçtır? A) −2 B) −1 C) 0 A) 1 D) 1 C) 4 D) 7 E) 9 E) 2 33. Yılın ilk 11 ayında aylık ortalama harcaması 700 TL olan bir ailenin yıl sonunda aylık ortalama harcaması 800 TL oluyor. 29. a + b = −2 Bu ailenin son aydaki harcaması kaç TL dir? 1 1 1 + = a b 4 A) 800 B) −4 b a olduğuna göre, A) −8 B) 3 ⋅ kaçtır? C) −2 B) 900 D) 1900 D) 4 C) 1500 E) 2100 E) 8 34. Defne’nin bugünkü yaşı x, Emre’ninki ise y dir. t yıl sonra Defne ile Emre’nin yaşları ortalaması aşağıdakilerden hangisi olacaktır? 30. Tamsayılar kümesi üzerinde ∗ işlemi a ∗b = 2 ⋅a − b biçiminde tanımlanıyor. 3 ∗ k = 4 olduğuna göre, k kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 ⎛x−y⎞ A) t − ⎜ ⎟ ⎝ 2 ⎠ ⎛x+y⎞ B) t − ⎜ ⎟ ⎝ 2 ⎠ ⎛x+y⎞ C) t + ⎜ ⎟ ⎝ 2 ⎠ D) E) t+x−y 2 t+x+y 2 31. Rasyonel sayılar kümesi üzerinde ∆ ve ⊗ işlemleri; a+b 2 a ⊗b = a⋅b a Δb = 35. Bir tüccar tanesi 5 TL den bir miktar A malı, tanesi 10 TL den de bir miktar B malı alarak 200 TL ödüyor. A malının tümünü, aldığı fiyattan; B malının tümünü de % 30 kârla satıyor. biçiminde tanımlanıyor. Buna göre, ( 6Δ 4 ) ⊗ 2 işleminin sonucu kaçtır? A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18 D4 - 5 Tüccar bu satıştan % 15 kâr elde ettiğine göre, kaç tane B malı almıştır? A) 10 B) 12 D) 18 C) 15 E) 20 2006 DGS SAYISAL TEST 1. 1 125 12,5 = = ⇒ %12,5 bulunur. 8 1000 100 (125) Doğru yanıt C’dir. 6. 11. 21 x tam sayı olur. Buna göre, 4 farklı x değeri vardır. 1+ 6 = 7 ise 16 ⋅ 11 = 176 2+2= 4 ise 22 ⋅ 11 = 242 3+6=9 ise 36 ⋅ 11 = 396 4 +1= 5 ise 41⋅ 11 = 451 5 +1= 6 ise 1⋅ 11 = 561 ≠ 571 x, sayısı, 1, 3, 7, 21 olduğunda Doğru yanıt D’dir. Doğru yanıt E’dir. 2. 12. 7. 2 + ( −3 + 4 ) − 10 6 − 13 −7 = = 7 3 7 5 7 : ⋅ 10 5 10 3 6 7 6 = − ⋅ = −6 bulunur. 1 7 Doğru yanıt A’dır. 8 + 4 = 12 4 + 7 + 1 = 12 4 +4 2⋅4 =2⇒ 3 a =2 8a (2 ) 3 3 3 2 ⋅ (22 )3 = 23a ⋅ 2 8 26 = 23a 6 = 3a a = 2 bulunur. 4 + 4 7 2 12 Doğru yanıt B’dir. 12 nin 2 si elde var 1 3. ( −3 ) 2 − 2 ⋅ ( −1) = 9 − 2 ⋅ ( −1) 5 =9+2 = 11 bulunur. Doğru yanıt D’dir. 8. a+b = a−b Doğru yanıt E’dir. = ( ( ) ( ) ( )= ) 2 −1 + 2 +1 2 −1 − 2 +1 2 − 1+ 2 + 1 2 − 1− 2 − 1 2 2 = − 2 bulunur. −2 Doğru yanıt A’dır. 13. A + A = 4 veya A + A = 14 olmalı. A + A = 4 için A = 2 dir. A + B = 13 olduğundan B = 12 olur. Ama B rakam olduğundan bu durum doğru olmaz. A + A = 14 için A = 7 dir. A + B = 14 4. olduğundan B = 6 bulunur. Çıkarma işleminde eksilen A, çıkan B olsun: A − B = 629 ( A − 90 ) − (B − x ) = 547 ⇒ A − 90 − B + x = 547 ( A − B ) − 90 + x = 547 Doğru yanıt C’dir. 9. a2 − a a2 − 1 a ( a − 1) ( a − 1)( a + 1) ⋅ = ⋅ a − 1 a2 + a a −1 a ( a + 1) = a − 1 bulunur. 629 − 90 + x = 547 539 + x = 547 x = 8 bulunur. Doğru yanıt B’dir. 14. A + C ve B + D toplamları 10 dan küçük olursa toplama işlemi doğru olur. Mesela: Doğru yanıt C’dir. 23 + 42 65 Doğru yanıt A’dır. 5. A − B = 3 olduğundan, AB − BA = 10 ⋅ A + B − 10 ⋅ B − A = 9 ⋅ A − 9 ⋅B = 9 ⋅ ( A − B) = 9⋅3 = 27 bulunur. Doğru yanıt D’dir. 15. 10. A = 3 için ( AB = 3B ) 3B ⋅ 11 = 3CB ise C = 3 + B dir. C = 7 olduğuna göre, C = 3 +B = 7 B = 4 bulunur. Doğru yanıt C’dir. D4 - 36 2< x ⇒ 0< x−2 x < 3 ⇒ x − 3 < 0 olduğundan, x − 2 + 2 x − 3 = x − 2 + 2 ( −x + 3) = x − 2 − 2x + 6 = − x + 4 bulunur. Doğru yanıt A’dır. 2006 DGS SAYISAL TEST 16. 20. Bölme işlemini yapalım: b = 1 için a ⋅ (c − 1) = 21 olduğundan, 24. 02 7 3 AB09 AB AB 100 x 2 + y 2 = 4 ve x ⋅ y = 3 olduğuna göre, (x + y) a = 7 ve c − 1 = 3 Buna göre, bölüm ile kalanın toplamı = 100 + 9 = 109 bulunur. = 4 + 2⋅3 Buna göre, =4+6 a + b + c = 7 + 1+ 4 = 10 bulunur. Doğru yanıt D’dir. = 12 bulunur. Doğru yanıt D’dir. = x 2 + 2xy + y 2 = x 2 + y 2 + 2xy c = 4 bulunur. 009 2 Doğru yanıt D’dir. 17. 21. 3x + 4y = 21 ⇒ 3x = 21 − 4y D = 0 olduğuna göre, BDD 21 − 4y 3 21 4y − x= 3 3 4y x =7− 3 x= Buna göre, y yerine 3 e bölünebilen sayılar yazılabilir. y yerine 0 ve 3 sayıları ( y = 6 için x = −1 dir.) geldiğinde x, 7 ve 3 bulunur. O halde, 7 + 3 = 10 bulunur. Doğru yanıt C’dir. 25. − ADA ⇒ C B B B 0 0 a − A 0 A C B B 1+ B00 sayısında, B den bir 10 luk onlar basamağına verilir. Onlar basamağı 10 oldu. 10 dan bir onluk birler basamağına verilir. Onlar basamağında 9 kaldı, 9 dan 0 çıkarılırsa B kaldığına göre, B = 9 dur. Birler basamaklarındaki çıkarma işleminde 10 dan A çıkarılırsa B = 9 kaldığına göre, A = 1 dir. Yüzler basamağında (B - 1) - A = C olduğundan B = 9 ve A = 1 iken 8 − 1 = 7 = C bulunur. Doğru yanıt C’dir. 18. Bu sayı x olsun: 6 ⋅ x + 7 = x2 ⇒ x 2 − 6x − 7 = 0 22. ( x − 7 )( x + 1) = 0 Birinci çarpanı 2 ile çarparsak sonuç 902 olduğuna göre, Birinci çarpan, 451 dir. Buna göre, Buna göre, x = 7 ve x = −1 olur. −1 doğal sayı olmadığından, x = 7 bulunur. Doğru yanıt B’dir. 25 x Doğru yanıt E’dir. B = 8 seçip deneyelim: (B = 9 seçilemiyor ) Doğru yanıt A’dır. b a = 12 a b 12 ⇒ + = b+a a+b 5 5 b a a⋅b a ⋅ b 12 + = a+b a+b 5 2 ⋅ a − b 12 = a+b 5 a.b 6 = bulunur. a+b 5 Doğru yanıt A’dır. 26. x + 2y = 0 ⇒ x = −2y olur.eiθ x ≤ 4 ⇒ −4 ≤ x ≤ 4 x yerine − 2y yazılırsa, −4 ≤ −2y ≤ 4 2 ≥ y ≥ −2 Bu durumu sağlayan y değerleri 2, 1, 0, − 1, − 2 olmak üzere 5 tanedir. Doğru yanıt C’dir. (x + 5y)2 − (x − 5y)2 (x + 5y + x − 5y)(x + 5y − x + 5y) = x−y x⋅y 2x ⋅ 10y = x⋅y = 2 ⋅ 10 = 20 bulunur. Doğru yanıt E’dir. 23. B = 7 seçip deneyelim : ABC ⇒ 97C 9 a bölünebilmesi için C = 2 seçilmeli 972 hem 2 ile hem de 9 ile bölündüğünden 18 ile de bölünebilir. Buna göre, C = 2 dir. b 1+ 27. 1 1 2 7 5 bulunur. Üç basamaklı en büyük sayılar 900 lü sayılardır. Buna göre, A = 9 seçilir. ABC ⇒ 98C 9 a bölünebilmesi için C = 1 olmalı ama C = 1 ise 981 sayısı 2 ile bölünmez. + 4 51 2255 +902 19. a b 4 x 3 x = 9 ⇒ 3 4 = 32 x =2 4 x = 8 bulunur. Doğru yanıt E’dir. D4 - 37 28. a ⋅ x + x = a ⋅ y + y ⇒ x ⋅ ( a + 1) = y ( a + 1) Bu durumda x ≠ y ise a + 1 = 0 dır. a + 1 = 0 ⇒ a = −1' dir. Doğru yanıt B’dir. 2006 DGS SAYISAL TEST 29. 34. 37. a + b = −2 olduğuna göre, 1 1 1 b+a 1 + = ⇒ = a b 4 ab 4 Defne Bugün t yıl sonra Emre x y x+t y+t t yıl sonra yaş ortalaması: −2 1 = a⋅b 4 a ⋅ b = −8 bulunur. x + t + y + t 2t + x + y = 2 2 2t x + y x+y = + =t+ bulunur. 2 2 2 Ort = Doğru yanıt A’dır. Doğru yanıt C’dir. 30. a∗b = 2⋅a − b 3∗k = 4 Doğru yanıt B’dir. 31. 6+4⎞ ( 6Δ 4 ) ⊗ 2 = ⎛⎜ ⎟⊗2 ⎝ 2 ⎠ = 5⊗2 35. 0 30 15 + 10b ⋅ = ( 5a + 10b ) ⋅ 100 100 100 5 ⋅ a ⋅ 0 + 10b ⋅ 30 = ( 5a + 10b )15 5a ⋅ ⇒ 5 saat = 10 bulunur. Doğru yanıt A’dır. 32. 317 sayısını 10 a böldüğümüzde kalan sayı birler basamağındaki sayıdır. (mod 10 ) 537 480 57 18 dakika ⇒ 57 saniye 19137 saniye = 5 saat 18 dakika 57 saniyedir. Doğru yanıt B’dir. 300b = 75a + 150b 150b = 75a 2b = a olur. = 5⋅2 34 = 1 18900 + 225 + 12 = 19137 saniye olur. Saniyeyi, saat ve dakikaya dönüştürelim: 1137 60 60 18 A malından a tane, B malından b tane alınmış olsun: 33 = 7 Buna göre, toplam: 1137 k =6−4 k = 2 bulunur. 32 = 9 21⋅ 3600 = 21⋅ 900 = 18900 saniye 4 15 ⋅ 60 = 15 ⋅ 15 = 225 saniye 4 48 = 12 saniye 4 19137 3600 18000 5 2⋅3 −k = 4 6−k = 4 31 = 3 Her şeyi saniyeye dönüştürüp 4 e bölelim: Bu durum oluşan ikinci denklemde yerine yazılırsa: 5a + 10b = 200 ⇒ 5 ⋅ ( 2b ) + 10b = 200 38. 10b + 10b = 200 20b = 200 b = 10 olur. Buna göre, B malından 10 tane alınmıştır. p+q+r +s = 30 ⇒ p + q + r + s = 120'dir. 4 Buna göre, Doğru yanıt A’dır. 17 4 16 4 Aritmetik ortalamaları 30 ise: (p + q) + ( q + r )(r + s ) + ( s + p ) = 2 (p + q + r + s ) = 2 ⋅ 120 = 240 bulunur. 1 Doğru yanıt E’dir. 17 sayısının 4 e bölümünden kalan 1 olduğuna göre 317 = 3' tür. Doğru yanıt B’dir. 36. Gidiş dönüş yolları eşittir. A kentinden B kentine gidişteki hızı saatte v km olsun: 33. Yıl sonundaki aylık ortalama. 11⋅ 700 + x = 800 ⇒ 7700 + x = 9600 Ort = 12 x = 1900 Buna göre, bu ailenin son aydaki harcaması 1900 TL dir. Doğru yanıt D’dir. v ⋅ ( t + 2 ) = ( v + 30 ) ⋅ t vt + 2v = vt + 30t 2v = 30t v = 15t bulunur. Doğru yanıt A’dır. D4 - 38 39. E şıkkını düşünelim: X O O X O X ⇒ X O X Olduğundan ilk oyuncu tek hamlede oyunu kazanabilir. Doğru yanıt E’dir.