Güne Başlarken (18/10/2002)

Mart 2014
Dış Ticaret Rakamları
“Altın ticaretinin de olumlu etkisiyle dış ticaret açığı beklentilerin altında gerçekleşti.”





Dış ticaret açığı 2014 yılının Mart ayında 2013 yılının aynı ayına göre %30.1 Dış Ticaret Dengesi (milyar USD)
azalarak 5.2 milyar $ olurken (2013 Mart: 7 milyar $) 6.1 milyar $ olan piyasa
Ocak beklentisinin altında kaldı. Yılın ilk çeyreğinde ise dış ticaret açığı %20.9
(Milyar USD)
Mar.14 Mar.13 Mar.14
azalarak 17.2 milyar $ seviyesinde (2013 Ocak-Mart: 21.8 milyar $) Dış Ticaret Açığı
5,2
7,4
17,2
gerçekleşirken 12 aylık birikimli dış ticaret açığı da gerileyişini sürdürerek 95.3 Enerji
4,1
3,8
12,6
Enerji Dışı
1,1
3,6
4,6
milyar $ oldu.
Mart ayında ihracat yıllık bazda %12.4 artarak 14.7 milyar $ (beklenti: 13.5
milyar $) olurken ithalat %3’lük azalışla 19.9 milyar $ (beklenti: 19.7 milyar $)
düzeyinde gerçekleşti. Buna bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı Mart
ayında %73.9 (2013 Mart %63.8) seviyesine ulaştı. Altın hariç bakıldığında da
karşılama oranının Mart ayında %64’e yükseldiği görülüyor. Altın ticaretinin dış
ticaret dengesi üzerinde Şubat ayında başlayan olumlu etkisi, bu ay da devam
ederken Mart ayında altın ihracatı 1.5 milyar $ ile 0.2 milyar $ olan altın
ithalatının üzerinde gerçekleşti. Enerji açığına baktığımızda, yıllık bazda %3’lük
bir azalış gözlenirken aylık bazda yaklaşık %0.2 artış gerçekleşti. Enerji’nin Mart
ayı dış ticaret açığına etkisi 4.1 milyar dolar düzeyinde olurken 12 aylık birikimli
enerji açığı 49.6’dan 49.9 milyar $’a ulaştı.
Dış ticaret dengesine geniş ekonomik gruplar sınıflandırmasına göre
baktığımızda, İhracatın yaklaşık %50’sini oluşturan ara malları ihracatı yıllık
bazda %15, yine ihracatın büyük bir bölümünü oluşturan tüketim malları %9.6
artış gösterdi. Sermaye malları ihracatı da %11.6 artarak ihracatın beklentilerin
üzerinde gerçekleşmesine katkıda bulundu. İthalat tarafına baktığımızda ise
toplam ithalatın %70’ini oluşturan ara malı ithalatında %3.7 ve tüketim malları
ithalatında %12’lik azalışın genel ithalattaki azalış üzerinde etkili olduğu
gözleniyor. Sermaye malları ithalatı ise %8.3 büyüyerek ithalattaki azalış
eğilimini yavaşlattı.
Avrupa Birliğinine yapılan ihracatın payı 2013 yılının Mart ayında %40.9 iken
2014 yılı Mart ayında bu oran Avrupa ekonomisindeki toparlanmayla beraber
%41.3’e yükseldi. Mart ayı gerçekleşmelerine bakıldığında, Avrupa birliğine
yapılan ihracat yıllık bazda %13.5 artarak 6.1 milyar $ (2013 Mart: 5.4 milyar $ )
oldu. En fazla ihracat yaptığımız ülke 1.4 milyar $ ile İsviçre (1.3 milyar $’ı altın
ihracatı) olurken bu ülkeyi 1.3 milyar $ ile Almanya ve 1.1 milyar $ ile ABD izledi.
İthalat’ta ise ilk sırayı 2.2 milyar $ ile Rusya alırken bu ülkeyi 2 milyar $ ile Çin, 2
milyar $ ile Almanya ve 1.1 milyar $ ile ABD izledi.
Sonuç olarak, Şubat ayında başlayan altının dış ticaret üzerindeki olumlu etkisi,
Mart ayında da devam etti. Altın ticaretinde İsviçre’ye yapılan 1.3 milyar $’lık
altın ihracatı dikkat çekiyor. İhracat hacmimizin büyük bir kısmını oluşturan
Avrupa Birliği ekonomisindeki toparlanma ve göreceli olarak yüksek seyreden
döviz kurunun ihracat üzerindeki olumlu etkisi devam ederken 2014 yılı itibariyle
devreye giren vergi ayarlamaları ve Merkez Bankasının sıkılaştırıcı duruşunu
gülendirmesi gibi gelişmeler ithalat üzerinde baskı yaratıyor. Önümüzdeki
aylarda da dış ticareteki olumlu seyrin sürmesini ve dış ticaret açığındaki azalma
eğiliminin cari işlemler dengesindeki iyileşmeyi hızlandırmasını bekliyoruz.
Toplam İhracat
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İthalat
Enerji
Enerji Dışı
Altın
Altın İhracatı
Altın İthalatı
Altın Ticareti (net)
milyar $
1212Ocakaylık
aylık
Mar.13 Mar.14 Şub.14
14,7
0,4
14,3
19,9
4,5
15,4
13,1
0,5
12,6
20,6
4,3
16,2
40,3
1,4
38,9
57,5
14,0
43,5
21,8
11,8
9,9
37,0
1,6
35,4
58,8
13,4
45,3
1,5
0,2
1,2
0,5
1,1
-0,6
2,5
0,8
1,6
1,5
2,8
-1,3
95,3
49,9
45,4
155,1
6,5
148,5
250,4
56,5
193,9
97,5
49,6
47,9
153,5
6,6
146,8
251,0
56,2
194,8
4,3
13,2
-8,8
3,3
14,0
-10,7
Dış Ticaret Açığı (12 aylık)
110
100
90
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
95,3
86,5
80
70
60
50
40
30
Milyar $
3
2,5
Aylık Altın Ticareti
Altın İhracatı
Altın İthalatı
2
1,5
1
0,5
0
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa CAN BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının
hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının
ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler
genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu
nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır. .
2