Güne Başlarken

Kasım 2014
Dış Ticaret Rakamları
“2014 Kasım: -8.3 milyar $, Beklenti: -7.8 milyar $, 2013 Kasım: -7.2 milyar $.”





Dış ticaret açığı 2014 yılının Kasım ayında 2013 yılının aynı ayına göre %15.3
artarak 8.3 milyar $ olurken (2013 Kasım: 7.2 milyar $) 7.8 milyar $ olan piyasa
beklentisinin üzerinde açıklandı. Yılın ilk 11 ayında ise dış ticaret açığı %15.5
azalarak 76 milyar $ seviyesine (2013 Ocak-Kasım: 89.9 milyar $) geriledi. 12
aylık birikimli dış ticaret açığı ise Kasım ayında 85.9 milyar $’a (Ekim 2014: 84.8
milyar $) yükseldi.
Kasım ayında ihracat yıllık bazda %7.5 azalarak 13.1 milyar $ olurken ithalat
%0.2’lik artışla 21.4 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. Buna bağlı olarak ihracatın
ithalatı karşılama oranı Kasım ayında %61.2 (2013 Kasım %66.3) seviyesine
düştü. Net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde olumsuz etkisi Kasım
ayında artarak 2 milyar $ oldu. Enerji kaleminin ise Kasım ayı dış ticaret açığına
negatif etkisi 3.9 milyar $ olurken 12 aylık birikimli enerji açığı 49.4 milyar $
düzeyine (2014 Ekim: 49.7 milyar $ ) geriledi.
Dış ticaret dengesine geniş ekonomik gruplar sınıflandırmasına göre
baktığımızda, ithalattaki en fazla azalış %13.5 ile tüketim mallarında
gerçekleşirken bu kalemi %5.1’lik azalışla yatırım malları takip etti. İthalatta %75
ağırlığa sahip olan ara malları ise %4.1 artarak ithalattaki daralmayı yavaşlattı.
İhracat tarafında ise bütün kalemlerde düşüş görülürken en fazla azalış %13.7 ile
ara mallarında gözlendi ve bu kalemi %13.6 azalışla yatırım malları takip etti.
Tüketim malları ihracatında ise yıllık bazda bir değişiklik gerçekleşmedi. Ayrıca
imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracat içerisindeki payı %91.9 olurken yüksek
teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ihracatındaki payı %3.9’a yükseldi (2013 Kasım:
%3.6). Orta yüksek teknoloji ürünlerinin payı ise %31.1 düzeyine (2013 Kasım:
%32.6) geriledi. Öte yandan 2014 Kasım ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam
ithalattaki payı %77.7 olurken yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ürünleri
ithalatı içindeki payı %13.3 (2013 Kasım: %13.6), orta yüksek teknolojili ürünlerin
payı ise %40.7 (2013 Kasım: %42.0) düzeyine geriledi.
Avrupa Birliğine yapılan ihracatın payı 2013 yılının Kasım ayında %44.1 iken 2014
yılı Kasım ayında bu oran %43.7 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2013 yılının aynı
ayına göre %8.3 azalarak 5.7 milyar $ olarak (2013 Kasım: 6.3 milyar $)
gerçekleşti. En fazla ihracat yapılan ülke 1.3 milyar $ ile Almanya olurken bu
ülkeyi sırasıyla 943 milyon $ ile Irak, 848 milyon $ ile İngiltere ve 639 milyon $ ile
İtalya izledi. İthalatta ise ilk sırayı 2.1 milyar $ ile Rusya alırken bu ülkeyi sırasıyla
2 milyar $ ile Çin, 1.9 milyar $ ile Almanya, ve 1.2 milyar $ ile İsviçre izledi.
Kasım ayında Avrupa ekonomisindeki yavaşlamaya bağlı Bölge’ye yapılan
ihracatın azalması dış ticaret açığının yükselmesinde etkili olurken altın
ihracatının 2013 Haziran ayından bu yana en yüksek artışını kaydetmesi de dış
ticaret dengesinin beklentilerin üzerinde açık vermesine neden oldu. Öte yandan
geçen yılın aynı ayına göre ham petrol ithalat miktarı artarken enerji ithalat
tutarının azalması petrol fiyatlarındaki düşüşün enerji ithalatı üzerindeki etkisinin
hissedilmeye başlandığını gösteriyor. Petrol fiyatlarındaki gerilemenin önümüzdeki
dönemde de altın hariç dış ticaret dengesi üzerindeki olumlu etkisinin devam
ettiğini görebiliriz. Ancak Türkiye’nin önemli ihraç pazarları olan Rusya ve Irak’ta
devam eden sorunlar, önümüzdeki dönemde ihracat performansını olumsuz
etkileyebilecek gelişmeler olarak öne çıkıyor.
Dış Ticaret Dengesi (milyar USD)
(Milyar USD)
Dış Ticaret Açığı
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İhracat
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İthalat
Enerji
Enerji Dışı
Altın
Altın İhracatı
Altın İthalatı
Altın Ticareti (net)
milyar $
110
12Ocak - Ocakaylık
Kas.14 Kas.13 Kas.14 Kas.13 Kas.14
12aylık
Eki.14
8,3
3,9
4,4
13,1
0,6
12,5
21,4
4,5
17,0
7,2
4,2
3,0
14,2
0,6
13,6
21,4
4,8
16,6
76,0
44,8
31,2
144,5
5,7
138,8
220,5
50,5
169,9
89,9
44,6
45,3
138,6
6,1
132,5
228,5
50,7
177,8
85,9
49,4
36,5
157,7
6,4
151,3
243,6
55,8
187,8
84,8
49,7
35,1
158,7
6,3
152,4
243,6
56,1
187,5
0,0
2,0
-2,0
0,1
0,9
-0,8
3,2
6,5
-3,3
3,3
13,7
-10,4
3,2
7,9
-4,7
3,3
6,8
-3,5
Dış Ticaret Açığı (12 aylık)
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
100
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
90
85,9
80
81,3
70
60
50
40
30
Milyar $
3
Aylık Altın Ticareti
2
1
0
-1
-2
Altın İhracatı
-2,0
Altın İthalatı
-3
Net altın ticareti
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının
hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının
ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler
genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu
nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır.
2