Güne Başlarken (18/10/2002)

Mayıs 2014
Dış Ticaret Rakamları
“Dış ticaret açığındaki iyileşme eğilimi devam ediyor.”


Dış ticaret açığı 2014 yılının Mayıs ayında 2013 yılının aynı ayına göre %29
azalarak 7.1 milyar $ olurken (2013 Mayıs: 10.0 milyar $) 7.3 milyar $ olan piyasa
beklentisinin hafif altında açıklandı. Yılın ilk 5 ayında ise dış ticaret açığı %25
azalarak 31.6 milyar $ seviyesinde (2013 Ocak-Mayıs: 42.1 milyar $)
gerçekleşirken 12 aylık birikimli dış ticaret açığı da 89.4 milyar $’ geriledi.
Mayıs ayında ihracat yıllık bazda %4 artarak 13.8 milyar $ (beklenti: 13.8 milyar $)
olurken ithalat %10’luk azalışla 20.9 milyar $ (beklenti: 21.1 milyar $) düzeyinde
gerçekleşti. Buna bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı Mayıs ayında %66
(2013 Mayıs %57) seviyesine ulaştı. Altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde
negatif etkisi Mayıs ayında da devam ederken Mayıs ayında altın ihracatı 44
milyon $ ile 665 milyon $ olan altın ithalatının altında kaldı. Enerji’nin Nisan ayı dış
ticaret açığına etkisi 3.9 milyar dolar düzeyinde olurken 12 aylık birikimli enerji
açığı 49.4 milyar $ düzeyine geriledi.
Dış Ticaret Dengesi (milyar USD)
(Milyar USD)
Dış Ticaret Açığı
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İhracat
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İthalat
Enerji
Enerji Dışı
Altın
Altın İhracatı
Altın İthalatı
Altın Ticareti (net)
milyar $

Dış ticaret dengesine geniş ekonomik gruplar sınıflandırmasına göre
baktığımızda, ithalattaki en sert düşüş %11.5’le ara mallarında olurken yatırım ve
tüketim malları sırasıyla %5.5 ve %7.6 geriledi. İhracat tarafında ise yatırım ve
tüketim malları sırasıyla %13.5 ve %8.0 artış gösterirken ara malları %2.1 düşüş
gösterdi.
1212Ocak - Ocakaylık
aylık
May.14 May.13 May.14 May.13 May.14 Nis.14
7,1
3,9
3,2
13,8
0,5
13,3
20,9
4,4
16,5
10,0
4,4
5,6
13,3
0,6
12,7
23,2
5,0
18,3
31,6
20,5
11,1
67,4
2,3
65,1
99,0
22,8
76,2
42,1
20,3
21,8
62,7
2,7
60,1
104,8
23,0
81,9
89,4
49,4
39,9
156,5
6,4
150,1
245,8
55,8
190,0
92,2
49,9
42,4
156,0
6,5
149,5
248,2
56,4
191,9
0,0
0,7
-0,6
0,4
2,1
-1,8
2,6
1,9
0,7
2,2
7,4
-5,2
3,7
9,6
-5,8
4,1
11,0
-7,0
Dış Ticaret Açığı (12 aylık)
110
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
100
90
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
89,4
83,5
80


Avrupa Birliğinine yapılan ihracatın payı 2013 yılının Mayıs ayında %39.1 iken
2014 yılı Mayıs ayında bu oran Avrupa ekonomisindeki toparlanmayla beraber
%44.3’e yükseldi. Mayıs ayı gerçekleşmelerine bakıldığında, Avrupa birliğine
yapılan ihracat yıllık bazda %16 artarak 6.0 milyar $ (2013 Mayıs: 5.2 milyar $ )
oldu. En fazla ihracat yaptığımız ülke 1.4 milyar $ ile Almanya olurken bu ülkeyi
1.05 milyar $ ile Irak ve 0.8 milyar $ ile İngiltere izledi. İthalat’ta ise ilk sırayı 2.1
milyar $ ile Çin alırken bu ülkeyi 2.1 milyar $ ile Rusya, 1.9 milyar $ ile Almanya
ve 1.1 milyar $ ile ABD izledi.
Sonuç olarak, Şubat ayında başlayan altın ticaretinin dış ticaret üzerindeki olumlu
etkisinin Nisan ayından sonra tekrar negatife dönmesi dış ticaret dengesindeki
iyileşmenin kısmen yavaşlamasına neden oldu. İhracat hacmimizin büyük bir
kısmını oluşturan Avrupa Birliği ülkelerinde görülen ekonomik toparlanma ihracatı
olumlu etkiliyor. Diğer yandan göreceli olarak yüksek seyreden döviz kuru ve 2014
yılı itibariyle politika yapıcıların iç talebi sınırlamaya yönelik attığı adımlar ithalatın
gerilemesine neden oluyor. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Euro Bölgesi
ülkelerini destekleyici yönde attığı adımlar Bölge ekonomisinde toparlanmanın hız
kazanmasını sağlayarak ihracattaki iyileşmenin hızlanmasına destek olabilir. Buna
karşılık en büyük ikinci ihracat pazarımız Irak’ta yaşanan olaylar ülkeye yapılan
ihracatın önümüzdeki dönemde azalmasına neden olabilir. Yine artan jeopolitik
risklerin enerji fiyatları üzerinde yükseltici etkisi ve TCMB’nin iç talebi canladırıcı
yönde attığı adımlar ithallat üzerinde risk oluşturmaktadır.
70
60
50
40
30
Milyar $
3
2,5
Aylık Altın Ticareti
Altın İhracatı
Altın İthalatı
2
1,5
1
0,7
0,5
0
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının
hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının
ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler
genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu
nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır. .
2