Depresyon ve Mani Ayırıcı Tanı

Depresyon ve Mani
Ayırıcı Tanı
Depresyonda Ayırıcı Tanı
Genel olarak üç ana başlıkta incelenir
 1. Depresyon ve psikiyatrik bozukluklar
 2. Depresyon ve fiziksel hastalıklar
 3. Depresyon ve ilaçlar
ANKSİYETE VE ANKSİYETE BOZUKLUKLARI
 Depresyona ve kaygıya ait ortak özellikler:





Duygulanımda disfori ve ağlama
Davranışlarda; azalmış aktivite ve enerji düzeyi
Zayıf sosyal beceriler,
Uyku bozuklukları
Bilişsel açıdan; çaresizlik, endişe, kendine güvende azalma

Ağır elem ve umutsuzluk, anhedoni, psikomotor retardasyon ilgi istek yitimi, azalmış iştah, cinsel
isteksizlik, azalmış santral sinir sistemi (SSS) uyanıklığı depresyona özgül;
Korku ve gerginlik, artmış aktivite, ajitasyon, artmış SSS uyanıklığı, belirsizlik duygusu anksiyeteye
özgül özelliklerdir





Depresif bozuklukta görülen benlik saygısında azalma yaygın anksiyete bozukluğunda görülmez.
Depresif hasta geçmişi, anksiyeteli hasta ise geleceği düşünür.
OKB ile MDE binişikliği %10.2, distimik bozukluk binişikliği %16.6 bulunmuştur.
Agorafobide benlik saygısı azalabilir ve depresif semptomatoloji ortaya çıkabilir.
ŞİZOFRENİ VE DİĞER PSİKOTİK BOZUKLUKLAR
 Depresyon şizofrenik sürecin bir parçası olabilir.

Depresyon psikotik belirtiler azalmaya başlarken ortaya çıkabilir.

Depresyon psikotik belirtiler ortadan kaybolduktan sonra ortaya çıkabilir.

Sosyal geri çekilme, ilgi azalması, vurdumduymazlık, duygusal tepkilerde azalma ya da küntlük,
düşünce ve konuşma fakirliği, enerji ve isteğin azalması, psikomotor yavaşlama, normal olarak
beklenilen davranışların körelmesi gibi belirtiler negatif şizofreni belirtileridir.




Şizofrenide suçluluk duygularına pek rastlanmaz.
İntihar düşünceleri değersizlik, suçluluk duyguları ile açıklanamaz.
Şizofrenide kişilikte ağır bir yıkım vardır.
Katatonik şizofreni; katatonik özellikli major depresif bozuklukla karışabilir.
YEME BOZUKLUKLARI
 Anoreksiya nervoza: Depresif belitiler anoreksik belirtilerden sonra ortaya çıkmıştır ve depresif
hastaların tersine anoreksiya nervozalı hastalar hiperaktiftirler.
 Bulimia nervoza: Depresif bir duygudurum aşırı yeme davranışını denetleyememenin arkasından
gelişebilir. Aşırı yeme davranışının atipik depresif bozukluda da görülebileceği göz önünde
bulundurulmalıdır.
UYKU BOZUKLUKLARI
 Uyku bozuklukları tanısı başka ruhsal bozukluğa eşlik etmediklerinde konulduğundan depresif
semptomatolojinin eşlik edip etmemesiyle depresif bozukluklardan ayırıcı tanıya gidilir.



YAS
Yas tepkisi ılımlı bir gidiş gösterir ve üzüntü öfke, çaresizlik, yalnızlık hissi, anksiyetenin bedensel
belirtileri, uyku ve iştah bozuklukları, sosyal içe çekilme, ağlama gibi belirtilerle yaşanır.
Normal yaş sürecini yaşayamayan kişilerde ikincil ruhsal ve bedensel sorunlar gelişebilir.
Yasta kişinin kendisine saygısı kaybolmaz.
İKİNCİL ÇÖKKÜNLÜKLER



Organik bir hastalığı ya da başka bir ruhsal bozukluğa bağlı olarak gelişen depresyon, asıl hastalığın
tanısını koymakla ayırt edilir.
DEPRESYON VE İLAÇLAR
İlaç kullanımı sonucu ortaya çıkan depresyon, iyatrojenik depresyon olarak adlandırılmaktadır.
Depresyonun ilaç başlangıcından sonra ortaya çıkıp çıkmadığının belirlenmesi önemlidir.
Manide Ayırıcı Tanı







Mani nöbetine benzeyen belirtiler en çok şu durumlarda görülebilir:
1- Şizofreni ve Şizofreni-benzeri bozukluklar
2- Paranoid özellikli panik durumlar
3- Histerik ve psikojenik psikoz
4- Organik nedenlere bağlı ruhsal hastalıklar
5- Çocukluk çağında özel durumlar
6- Kişilik bozukluğuyla birlikte
Şizofreni ve Şizofreni-benzeri bozukluklar
 Hasta bazen aşırı neşeli, hareketli ve taşkın görülebilir.
 Manide neşe genellikle çevresindekileri güldürür.
 Şizofrenide ise neşede bir tuhaflık ve düşüncelerde uygusuzluk vardır.
 Manide sanrılar coşkulu duygudurumuna uygun büyüklük ve güçlülük sanrılarıdır.
 Manide hastalık belirtilerinin olmadığı normal dönemler vardır.
Paranoid özellikli panik durumlar
 Paranoid hastanın üstünlük duygusunda, kendisini izleyenler, kendisine karşı komplo kuranlar vardır.
 Hasta bundan dolayı korku ve kuşku içindedir.
 Manide kişi kendi üstünlüğünü herkesin kabul ettiğini söyler.
Histerik Çılgınlık (Psödo-psikoz)
 Aşırı hareketlilik ve fikir uçuşması olsa da büyüklük sanrıları, aşırı para harcama ve saldırgan
davranışlar görülmez.
 Öncesinde akut ruhsal bir travmanın saptanması psödo-psikozunu düşündürmeli.
Organik nedenlere bağlı ruhsal hastalıklar
 Kafa travmaları, enfeksiyonlar, ağır karaciğer yetmezliği, beyin urları ve bazı ağır kalp ameliyatlarından
sonra ortaya çıkan deliriyum durumlarında mani ile karışabilecek taşkınlık görülebilir.
 Deliriyum durumlarında bilinç, yönelim ve algı bozukluğu baskındır.
 Manide bu durum genellikle olmaz.
Çocukluk çağında özel durumlar
 Ergenlikten önce dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve davranım bozukluğu tanısı konmuş çocukların bir
kesiminde sonradan mani gözlenmiştir.
 Bu tür çocuklarda mani olasılığı düşünülmelidir.
Kişilik bozukluğuyla birlikte
 Bipolar bozukluğu olan kişilerin büyük bir çoğunluğunda kişilik bozuklukları da gözlenmektedir.
 DSM 4 kriterlerine göre bipolar olan kişilerin %48’inde kişilik bozukluğu görülmektedir.