Açıklama 2008 Açıklama 2008 Açıklama 2008 Açıklama 2008 20 10

Açıklama 2008­ Açıklama 2008 ­20 2010 10 10
Araştırmacı: ­ Danışman: ­ Konuşmacı: ­ Depresyonu olan Kadınlarda Aile İçi Şiddet ve İlişkili Etmenler
Şiddet ve İlişkili Etmenler “Hiç kimseye işkence ya da zalimce, insanlık dışı ya da onur kırıcı davranış ve ceza uygulanamaz.” İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 1948 Kavramlar Kavramlar
KYAİŞ •Aile içinde •cinsiyete dayalı •baskı ve üstünlük kurma •duygusal, ekonomik, cinsel, fiziksel •İnsan hakları ihlali •Her tür eylem / tehdit / zorlama Aile içi şiddet •genellikle cinsel ilişki ya da kan bağı ile bağlı bireyler genellikle cinsel ilişki ya da kan bağı ile bağlı bireyler (BM,2003) •Halen evli olanlar ve aynı evde oturanlar, eski eş, eski nişanlıya, eski kız ya da erkek Halen evli olanlar ve aynı evde oturanlar, eski eş, eski nişanlıya, eski kız ya da erkek arkadaş (kYŞSH kitabı 2008) toplumda yaygınlık • WHO; %13­61 fiziksel, %6­59 cinsel, 20 59 cinsel, 20­75 duygusal • T.C’de %39 fiziksel (gebelikte %10), %15 cinsel,%44 duygusal,%40 ekonomik WHO, 2005 Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması 2009 • AİŞ, KYŞ’in en yaygın fakat görünürlüğü en az olan türüdür • FŞ gören kadınların % 49’u yaşadıkları yaşadıkları şiddeti kimseye anlatmamış Altınay ve Arat 2007 • Şiddet mağduru kadınlar en çok sağlık sektöründe çalışanlara güven duyabilmekte ve en çok onlardan yardım yardım istemekte UNFPA, 2001
T.C.’de psikiyatrik hasta populasyonunda yaygınlık • CÜTF psik.plk./ EŞ. fiziksel %57,duygusal ,duygusal %36,ekonomik %32, cinsel %31 Akyüz G,2002 • EÜTF Psik. Plk./ eş FŞ % 62 • İAEAH Psik.plk./ Depresyon / EŞ fiz. %64 64, duy. %73, eko. %51, cinsel %48 • CÜTF psik.plk./kadın hastaların %98’i hekim tarafından sorgulanmadıkça maruz kaldıkları fiziksel şiddeti anlatmamış, sorulduğunda sınırlı bilgi vermişler sorulduğunda • Vahip I, 2006 Akyüz G,2002 Kadınların %93’ü şiddet konusunda dr. tarafından tarafından soru sorulmadığını bildirmiştir
AİŞ’in sonuçları AİŞ’in kadın ruh sağlığı sonuçları • Bireysel, ilişkisel ve toplumsal sonuçlar • Çocuklarda her tür psikopatoloji için risk Öztürk O,2008 • Şiddet görenlerde 1 yılda %59 ciddi psikolojik sorun BM, 2006 • Depresif bozukluk ve TSSB !!! • Depresyon,örselenmiş kd.*4­5 Cascardi,1999 • Depresyon yaygınlığı %38­83 Campbell 2002 • Eş FŞ/CŞ + kadınlarda özkıyım 4 kat fazla KYAİŞ 2009 Depresif Bozukluk TSSB Dissosiyatif Bozukluklar Distimik Bozukluk Örselenmiş Kadın Sendromu Somatizasyon Bozukluğu Uyum Bozuklukları Diğer anksiyete bozuklukları Hipokondriyazis Düşük Özgüven Sosyal İçe Çekilme Uyku ve yeme Bozuklukları Ağrı Bozukluğu Çocuklarına yönelik şiddet Alkol­Madde Kötüye K. Konversiyon Bozukluğu İntihar Girişimleri Cinsel sorunlar Psikosomatik Bozukluklar Kaya ve Kaya 2000
KYAİŞ ile ilgili etmenler Kadın er kek ilişki toplum genç yaş genç yaş Önceki AİŞ cinsiyet rolleri düşük eğitim düşük eğitim görücü usulü Erkek egemen yapı Gelir olmaması İşsiz ya da işçi Evli olmama kadının nesneleştirilmesi Kocadan çok gelir getirme Yeti kaybı ilk yıllar sosyal kargaşa ortam Şiddet öyküsü, suça karışma evlilik süresi moral değerlerinin düzeyi Çocukluk çağı ihmal ve istismar Çocukken AİFŞ tanıklığı diğer şiddet suçlarının sıklığı gelir düzeyi düşük güvensiz bağlanma güvensiz bağlanma Geniş aile FŞ ‘ye bakış Çocuklarına FŞ uygulama Kaynanayla beraber yaşam KYŞ bakış açısı ve tutumlar Aşırı alkol tüketimi Şehirde oturma Madde kullanımı Kararların ortak alınmaması şiddete boyun eğişin desteklenmesi Evlilikte çatışma ya da ilişkide uyumsuzluk ailenin mahremiyeti ile ilişkili sosyal normlar benlik saygısı düşük, bağımlı ve dürtü kontrolü konusunda yetersiz, aşırı kıskanç depresif, antisosyal ve sınırda kişilik bozukluğu olan kişiler Sosyal destek sistemleri zayıflığı
Aiş, bağlanma biçimi ve çocukluk çağı travmaları Aiş, bağlanma biçimi ve çocukluk çağı travmaları
• M. depresyon, SAB, OKB, kronik ağrı bozukluğu, yeme bozuklukları, aleksitimi ve , SAB, OKB, kronik ağrı bozukluğu, yeme bozuklukları, aleksitimi ve postpartum depresyonun güvensiz bağlanma biçimiyle ilişkili olduğu gösterilmiştir Bifulco A,2004 • Çalışmalar eş şiddetinde güvensiz bağlanmanın rolüne işaret etmekte • Güvensiz bağlanma biçimi, hem fiziksel saldırganlıkla hem de fiziksel saldırıya maruz kalma ile ilişkili bir risk faktörüdür Henderson ,2005 • Çocukluk çağı örselenmeleri depresyon gelişimi, depresyonun erken yaşlarda başlaması ve depresif semptomların ısrarlı olmasında da bir risk faktörüdür Bernstein 1994 Şiddet döngüsü Maruz kalınan ya da tanık olunan şiddetin, ileriki dönemlerde şiddet uygulama ya da şiddete maruz kalma riskini arttırmaktadır Vahip I,2006 KYAİŞ’in ortaya çıkması ve şiddetin kuşaktan kuşağa geçişinde; • Çocukluk çağında yaşanan ihmal ve istismar • ana­baba­çocuk arasındaki ilişki örüntüleri, bağlanma biçimi rol oynamaktadır çocuk arasındaki ilişki örüntüleri, bağlanma biçimi rol oynamaktadır McClellan AC,2000
Tablo: depresif bozukluğu olan kadınlarda tanı dağılımı Depresif bozukluk tanılı kadınlar Sayı (s:100) Depresif bozukluk tanıları Sayı (s:100) M.depresif bozukluk tek epizot 36 M.depresif bozukluk yineleyici 48 Depresif bozukluk tanısı tek olanlar 90 Distimik bozukluk 1 BTA depresif bozukluk 5 Distimik bozukluk + m.depresif bozukluk tek epizot 5 Çifte depresyon tanısı olanlar 10 Distimik bozukluk + m.depresif bozukluk yineleyici 5
Fiziksel şiddet gören ve görmeyen depresif kadınların karşılaştırmasında; FŞ + (%64) • depresyon­anksiyete belirti şiddeti • depresyonun süregenleşme riski • özkıyım oranı • çocukluk çağı travmaları • güvensiz bağlanma örüntüsü • eşin çocuğa yönelik FŞ • kadının ve eşin çocukluk döneminde kendi ailelerinden FŞ görme oranı daha fazla kadının ve eşin çocukluk döneminde kendi ailelerinden FŞ görme oranı daha fazla!! • ek tanılar arasında ise anlamlı farklılık yok (%24) • çocuğa yönelik FŞ % 85 (daha çok kadın) • FŞ’e sıklıkla, duygusal, ekonomik ve cinsel şiddet eşlik ediyor FŞ’e sıklıkla, duygusal, ekonomik ve cinsel şiddet eşlik ediyor
• Tüm grupta çocuğa şiddet % 85 Depresif bozukluğu olan grup ve kontrol grubunda karşılaştırılan özellikler Depresif bozukluğu olan grup ve kontrol grubunda karşılaştırılan özellikler
Kadına ait sosyodem. özellikler Kadına ait psik. özellikler Erkeğe ait özellikler Beraberliğe ilişkin özellikler Yaş Başvuru yakınması Yaş Kadın kaç yaşındayken beraberlik baş. Eşin fiziksel şiddeti Eğitim düzeyi Yakınma süresi Eğitim düzeyi Erkek kaç yaşındayken beraberlik baş. Eşin duygusal şiddeti Meslek Psik. Tedavi Meslek Beraberlik süresi Eşin ekonomik şiddeti Psik. İlaçları Kronik bedensel hastalık Yasadıkları yer Kronik bedensel hastalık Psik. Yatış öykü Bedensel engel Beraberlikte medeni durum Kayınbabadan, kayınanaya fş Bedensel engel Depresyon tipi Sigara alışkanlığı Ailenin tipi Eşin, kendi çocukluğunda fş Alışkanlıklar Ektanı Alkol ve/veya madde alış Beraberlikte çocuk sayısı Sosyal güvence Öyküde pasif ölüm, özkıyım düşüncesi ve girişimi Kumar alışkanlığı Hane geliri Psikotrop dışı ilaç kullanımı HDDÖ Toplam p Adli/Suç öyküsü Kadına ait taşınmaz 1.Derece akrabada psikiyatrik hastalık HADÖ (tüm puanlar) Psikiyatrik tedavi öyküsü Ayrılma (ölüm hariç) Şimdiki çocuk sayısı ÇÇÖYÖ (tüm puanlar) Psikiyatri kliniğine yatış Şimdiki medeni durum EBBÖ (tüm puanlar) Özkıyım girişimi Kadının ekonomik özgürlüğü Genel şiddet Eşin cinsel şiddeti Özkıyım yöntemi Eşin çocuğa fş Kadın kendi çocukluğunda fş Kadının çocuğa fş Kadının fş konusundaki görüşü FŞ hakkında soru soran doktor oldu mu? Depresif bozukluğu olan grupta, eş FŞ+/FŞ Depresif bozukluğu olan grupta, eş FŞ+/FŞ­ kadınların karşılaştırılan bazı özellikleri
Kadına ait sosyodem. özellikler Kadına ait psik. özellikler Erkeğe ait özellikler Beraberliğe ilişkin özellikler Yaş Başvuru yakınması Yaş Kadın kaç yaşındayken beraberlik baş. Eşin duygusal şiddeti* Eğitim düzeyi Yakınma süresi Eğitim düzeyi Erkek kaç yaşındayken beraberlik baş. Eşin ekonomik şiddeti Meslek Psik. Tedavi Meslek Beraberlik süresi Eşin cinsel şiddeti Psik. İlaçları Kronik bedensel hastalık Yasadıkları yer Kronik bedensel hastalık Psik. Yatış öykü Bedensel engel Beraberlikte medeni durum Eşin, kendi çocukluğunda fş* Bedensel engel Depresyon tipi Sigara alışkanlığı Ailenin tipi Eşin çocuğa fş Alışkanlıklar Ektanı Alkol ve/veya madde alış Beraberlikte çocuk sayısı Sosyal güvence Öyküde pasif ölüm, özkıyım düşüncesi ve girişimi Kumar alışkanlığı Hane geliri Psikotrop dışı ilaç kullanımı Özkıyım yöntemi Adli/Suç öyküsü Kadına ait taşınmaz Kadının fş konusundaki görüşü 1.Derece akrabada psikiyatrik hastalık HDDÖ Toplam p Psikiyatrik tedavi öyküsü Ayrılma (ölüm hariç) FŞ hakkında soru soran doktor oldu mu? Şimdiki çocuk sayısı HADÖ tüm puanlar Psikiyatri kliniğine yatış Şimdiki medeni durum ÇÇÖYÖ (Toplam /fiziksel) Özkıyım girişimi EBBÖ (kaçıngan/ambivalan) Özkıyım yöntemi Kadının ekonomik özgürlüğü Genel şiddet Kayınbabadan, kayınanaya fş * Öngörücü değişkenler or:15/6 Kadın kendi çocukluğunda fş Kadının çocuğa fş Şiddetle ilgili değişkenler T.c. Alan çalışması 1995,2007,2009 Depresyon tanılı hasta grubu Eş fş ile karşılaşma süresi ≥ 12 ay % 86 Esinden fş görme sıklığı Arasıra %69 Ağır şiddet % 40 % 70 Silahla tehdit veya yaralama %22 Gebelikte FŞ % 50 FŞ riski sürenler %47 ‘’Haklı dayak yoktur’’ %90 % 93 En sık şiddet gerekçesi erkeğin ailesiyle sorun Ailelerle sorunlar Polis/mahkemeye bildirme %3 %28 Şiddeti hiç anlatmama % 50 % 25 Yardım istememe gerekçesi Büyük sorun olarak görmeme sorun olarak görmeme %28 ve yardım edilmez % 28 katlanma nedenleri Çocuklar %72 Şiddete tanık olan ya da bildirilenlerin tutumları Kimse yardım etmedi % 50 Yatıştırma /teselli /katlanmalısın mesajı % 71 Şiddet esnasında tutum % 31 fiziksel karşılık verme Ağlama % 72 Sessiz kalma %67 Çözüm için beklentileri % 60­74’ü devlet daha fazla müdahale etmeli 74’ü devlet daha fazla müdahale etmeli “ekonomi (% 24)
Depresyon tanısı konan kadınlarda rutin olarak aile içi şiddetin sorgulanması ve konuyla ilgili çalışmaların artması depresyonun tedavisine katkıda bulunmasının yanı sıra etkisini kuşaklar boyu sürdüren aile içi şiddetin tanınması ve önlenmesi açısından da önem taşımaktadır.. taşımaktadır..
Teşekkür ederim…
Teşekkür ederim…