göz hastalıkları bel*rt* ve bulguları

Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimler Fakültesi Hemşirelik
Bölümü
Öğr. Gör.Aysel Abbasoğlu
1 Aralık 2014
1.Görme bozukluklarına ilişkin yakınmalar
 Göz hastasının en önemli yakınması, görme
fonksiyonu ile ilgili olanıdır.
 Bu yakınma ile gelen hastaya önce uzak ve yakın
görmeden hangisinin bozuk olduğu sorulur.
• Yakın görme bozukluğu olanların büyük
çoğunluğu presbiyoplardır.
• Presbiyopi yaşın ilerlemesiyle lensin
esnekliğinin azalması sonucunda uyum gücünün
azalmasıdır.
 Uzak görme yakınmalarının büyük çoğunluğu kırma
kusurlarından oluşur.
 Gözün kırma kusurunu (Refraksiyon Kusuru)
değerlendirmek ve refraksiyon kusurunu saptamak
için retinoskop ve üzerinde ±0.50 D ile ±20 D arasında
mercek olan bir cetvelle (skiaskopi cetveli) yardımı ile
gözün refraksiyon kusuru ölçülür. Bu işleme skiaskopi
denir.
 Renk görme bozuklukları yönünden yakınmalarda,
optik sinir hastalıklarını, glokomu araştırmak gerekir.
 Göz önünde uçuşan irili ufaklı cisimler retinadaki
kollajen partiküllerin gölgeleridir.
 Fotopsi; ışık çakmaları retinanın çekilmesi ve
yırtılmasında görülebilir.
 Cisimleri olduğundan küçük görme ,büyük görme ve
çarpık görme maküler bölgenin ödem, kanama ve
tümörlerinde görülür.
 Uzaktaki bir objeye fiksasyon yapıldığı anda yakındaki
objeyi çift görme(diplopi) fizyolojik diplopidir.
 Kas ya da sinirlerin paralizileri sonucu ortaya çıkan asıl
diplopiler nörooftalmolojik bir olaydır.
 Geçici görme kayıpları, genellikle göz dışı bir nedenle
retina arterlerinde spazm ya da ani kan basıncı
düşüşlerinde, anemilerde oluşan retina iskemisinde ortaya
çıkar.
2. Göz ve çevresinde ağrı yakınmaları
 Gözlerde yabancı cisimlere bağlı yakınmalar
 Gözde künt ağrılar
 Astigmatik kırma kusurlarına bağlı baş ağrıları
 Göz kasları felciyle görülen baş ağrıları, tümör ya da
anevrizmayı işaret edebilir.
 Göz kamaşması (fotofobi) retina bozukluklarıyla
seyredebilir.
3.Gözyaşı sekresyonuyla ilgili yakınmalar
 Gözde sulanma , gözde kuruluk ,akıntı,çapak
oluşması,düzeltilmemiş kırma kusurları,havadaki
tahriş edici maddeler gözlerde sulanmaya neden
olabilirler.
 Kuru göz ise hiposekresyon ya da göz yaşı bezlerinin
atrofisine bağlı olarak oluşur.
4.Fizik Bozukluklar
 Kırmızı yani konjonktivaları kanlanmış olan göz:
Konjonktiva normalde renksizse de ,enfeksiyon ya da
iritanlar nedeniyle damarlar genişleyerek konjesyon
gelişebilir.Bunun sonucunda göz kanlanır.Bu durum
kornea,sklera,iris iltihabına ya da glokoma bağlı
olabilir.
 Göz kürelerinin öne doğru çıkması ‘‘eksoftalmus”
Kapak açıklığı anomalileri;
 ”Pitozis”= Üst göz kapağının düşüklüğü,”
 “Lagoftalmus”= Göz kapaklarının kapanmaması
 Pupil değişiklikleri
Eksoftalmus
GÖZ SORUNU OLAN BİREYİN HEMŞİRELİK
BAKIM İLKELERi
 Gözlere dokunulmadan önce ve dokunulduktan sonra
eller yıkanmalıdır.
 Gözler için kullanılacak malzemeler steril olmalıdır.
 Enfekte göz varsa, çapraz bulaşmayı önlemek için,
tedaviye önce enfekte olmayan gözden başlanmalı ve
her göz için ayrı malzeme kullanılmalıdır.
Gözlere bakım verilirken;
 Göz kapakları açılırken göz küreleri üzerine bası
yapılmamalıdır.
 Göze ilişkin uygulamalarda, hastaya ne yapılacağı ve
hastanın nasıl yardımcı olacağı açıklanmalı ve uygun
pozisyon verilmelidir.
 Göz küreleri, kirpikler ve göz kapaklarına damlalık,
pomat tüpünün ucu, irigasyon malzemesi ya da
parmaklarla dokunulmamalıdır.
 Hastanın yapmaması gerekenler
(pozisyon,hareket,aktivite,diyet sınırlamaları)
yazılı olarak yatak baş ucunda bulundurulmalıdır.
 Görme fonksiyonunu yitirmiş, görmesi kısmen
engellenmiş ya da gözünde pansuman bulunan
hastalar için uygun güvenlik önlemleri alınmalıdır.
 Göze ilişkin uygulamalar, yeterli ışık bulunan
ortamlarda yapılmalıdır.
 Hastalara göz pansumanlarını, sıcak-soğuk
uygulamalarını ve ilaç uygulamalarını nasıl
yapacakları, gözlükleri, kontakt lensleri nasıl
kullanacakları öğretilmelidir.
GÖZ CERRAHİSİNDE HEMŞİRELİK BAKIMI
AMELİYAT ÖNCESİ BAKIM
Ameliyat öncesi hazırlık;
 a) Hastane politikasına
 b) Cerraha
 c) Cerrahi girişime
 d) Uygulanacak anestezi tipine göre farklılık
gösterebilir
AMELİYAT ÖNCESİ BAKIM
 Koruyucu olarak antibiyotikler, sistemik ya da göz
damlası şeklinde uygulanabilir.
 Kurum politikasına göre diğer hazırlıklar (kirpiklerin
kesilmesi, yüzün temizlenmesi, göz irigasyonu)
klinikte ya da ameliyathanede yapılır.
AMELİYAT ÖNCESİ BAKIM
 Hastaların ameliyattan önce başlarını yıkamaları,
erkek hastaların hemen ameliyat öncesinde traş
olmaları istenir.
 Doktor isteminde pupillayı daraltıcı ya da genişletici
ilaç uygulanması yer alabilir.
 Doktor istemindeki ilacın belirtilen zamanda
uygulanması önemlidir.
 Genel anestezi uygulanacaksa hastanın protezleri
çıkartılır.
 Lokal anestezi uygulanacaksa hastanın yüz hatlarını
korumak amacıyla protezleri çıkartılmaz.
 Ameliyat başlamadan önce, cerrahi ekip hangi göze
ameliyat uygulanacağını kontrol etmelidir.
 Ameliyattan önce kirpikler vazelin sürülmüş makasla
kesilerek kirpiklerin çevreye dökülmesi önlenir.
 Kaşlar ve göz çevresi temizlenir, göz irrige edilir.
 Görme fonksiyonunun yitirilme olasılığı korku yaratan
bir durum olduğundan göz ameliyatı olacak hastalar
çok endişelidir.
 Bu nedenle göz ameliyatından önce, hastanın
psikolojik hazırlığı özellikle önemlidir.
AMELİYAT SONRASI BAKIM
Göz ameliyatlarından sonra uygulanacak bakım;
 Kanamayı önlemek
 Dikişler üzerinde bası olmasını önlemek ,
 Göz içi basınç artışını önlemek
AMELİYAT SONRASI BAKIM
 Enfeksiyonu önlemek
 Duyusal yoksunluğu en aza indirmek
 Hareketsizlik nedeniyle gelişebilecek
komplikasyonları önlemeyi içermektedir.
AMELİYAT SONRASI BAKIM
 Travmayı önlemek için hasta ,ameliyat masasından
sedyeye ve sedyeden yatağına uygun şekilde
alınmalıdır.
 Hastaya verilecek pozisyon, uygulanan ameliyata göre
değişebilir.
 Genellikle hastanın sırt üstü ya da ameliyat
uygulanmayan tarafına yatması istenir.
AMELİYAT SONRASI BAKIM
 Yatak kenarlıkları yükseltilir ve çağrı zili hastanın
ulaşabileceği yere yerleştirilir.
 Doktorun izni olmaksızın sigara içmesine ya da traş
olmasına izin verilmez.
 Hastanın başını yıkamasına izin verildiğinde , başın
geriye doğru eğilerek yıkanması istenir
AMELİYAT SONRASI BAKIM
 Hastanın göz içi basıncını artıracak aşırı egzersiz, aşırı
duygulanma,kusma,aksırma,öksürme,koşma,atlama,
ıkınma,ağır eşya kaldırma, gözleri ovuşturma gibi
durumlar önlenmelidir.
AMELİYAT SONRASI BAKIM
 Göz enfeksiyonu ciddi bir komplikasyon olduğundan,
ameliyattan sonra göze ilişkin tüm girişimlerde asepsi
ilkelerine kesinlikle uyulmalıdır.
 Ameliyattan sonra az miktarda seröz akıntı ve
subkojonktival kanama olması ve göz kapaklarının
birkaç gün ödemli olması normal kabul edilir.
AMELİYAT SONRASI BAKIM
 Batıcı ağrı ya da gözde bası hissi, kanama ya da göz içi
basınç artışı belirtisi olabilir.
 Batıcı ağrı aynı zamanda enfeksiyon belirtisi de
olabilir.
GÖZE İLİŞKİN HEMŞİRELİK GİRİŞİMLERİ
Göze İlaç Damlatmak Ve Pomat Uygulamak
 Göze yapılacak uygulamalardan önce göz kapakları
temizlenmelidir.
 Serum fizyolojikle ıslatılmış steril spançlarla göz
kapakları ve kirpikler iç kantustan , dış kantusa doğru
silinerek temizlenir.
 Göz damlası ya da pomadı uygulanmadan önce doğru
ilacın , doğru bireye ve doğru göze uygulandığından
emin olmak gerekir.
Göze İlaç Damlatmak İçin:
 Hastanın sırt üstü uzanması ve başının hafif
hiperekstansiyonda olması istenir.
 İlacı damlatacak kişi, başparmağıyla hastanın alt göz
kapağını, orbita üzerine bastırarak aşağı çeker ya da
baş ve işaret parmağıyla, alt ve üst göz kapağını
çekerek açar.
Göze İlaç Damlatılırken;
 Göz damlalığı , gözden 1-2 cm yukarıda tutulur.,
 Hastaya, yukarı tavana doğru bakması söylenir ve
istenilen miktarda ilaç, konjonktival keseye damlatılır.
 İlaç damlatıldıktan sonra hastanın hafifçe gözünü
kapaması istenir.
 Göz pomatları da , hasta yukarı baktırılarak aynen
damla damlatmada olduğu gibi, yaklaşık 1 cm’lik bir
şerit halinde alt fornikse, iç kantustan, dışa doğru
sıkılır.
Göze Sıcak-Soğuk Kompres Uygulanması
 Kompreslerin steril olması gerekiyorsa ya da gözde bol
akıntı varsa, her bir değişimde yeni kompres
uygulanmalıdır.
Göze Sıcak-Soğuk Kompres Uygulanması
 Islak sıcak kompresler, gözleri temizlemek, ağrıyı
gidermek ve kan dolaşımını artırmak için uygulanır.
 Ayrıca enfeksiyon tedavisinde de uygulanabilir.
 Sıcak gazlı bez, göz kapağı kapalı göz üzerine
yerleştirilir, soğuyuncaya kadar bırakılır.
 Uygulama 15-20 dak. sürdürülür
 Soğuk kompresler gözlere, şişliği gidermek, ağrıyı
azaltmak, kaşıntıyı önlemek, ödem ve kanamayı kontrol
etmek amacıyla uygulanabilir.
 Hasta sırt üstü yatar, iki gözünü de kapatılır.
 Gözün üzerine ıslak gazlı bez, onun üzerine de buz torbası
yerleştirilir.
 Uygulama aralıklı kaldırılarak 15 dak. sürdürülür.
Gözlerin Örtücü Malzemeyle Kapatılması
Gözler;
 Çift görmeyi önlemek
 Gözleri ışık ya da travmadan korumak
 Gözdeki deformiteyi örtmek
 Ameliyat ya da travmadan sonra göz hareketlerini
sınırlamak, gözleri dinlendirmek
 Kan ve diğer sekresyonları absorbe etmek
 Basınç uygulamak gibi çeşitli amaçlar için kapatılır.
 Göz örtücü malzeme, genellikle oval şekilde, iki gazlı
bez arasında, emici özellikteki pamuktan yapılır.
 Gözlerin örtülmesi için kullanılacak malzeme, göz
kapakları kapatıldıktan sonra uygulanmalıdır.
 Ameliyattan sonra gözü korumak için plastik ya da
madeni koruyucu kullanılabilir.
TEŞEKKÜRLER