ÜREME SAĞLIĞI VE EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK Aile, toplumun temeli ve çekirdeğidir. Sağlıklı nesillerin yetiştirildiği bir ocak, sevgi, saygı, sadakat ve güven ortamının tesis edildiği bir müessese, karşılıklı hak ve ödevlere sahip bireylerin oluşturduğu bir kurumdur. Sağlıklı nesiller bu yuvada yetişir. Eşler için huzur ve paylaşım, çocuklar için terbiye, sevgi ve şefkat ocağı olan ailenin son derece önemli olduğu inkâr edilemeyecek bir gerçektir. Bir toplulukta aile ne kadar sağlam ve sağlıklı temellere oturur ise, o aileden meydana gelen toplum da o nispette sağlam ve sağlıklı olur. EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK Sağlıklı Ailenin Özellikleri Şunlardır: Sağlıklı aile üyeleri birbirleriyle açık, tamamlayıcı, uygun iletişim kurarlar Aile üyeleri birbirine güvenir, dürüst ve içten yaklaşır Ailedeki haklar, görevler bütün aile üyelerinin kabul edeceği biçimde dağıtılır Aile üyeleri kendilerine ve birbirlerine saygılıdır EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK Evlilik Kararı Vermiş Çiftler; Birbirlerine karşılıklı saygı ve sevgi duymalı Arkadaş olabilmeli Birbirlerine bağlı olmalı ve güven duymalı Sadık olmalı Doğacak çocukların yetiştirilmesi konusunda ortak fikirlere sahip olmalı Çatışma çözmeyi başarma becerisine sahip olmalı Geleceğe dair ortak ideallere sahip olmalı Birbirlerinin kişisel amaçlarını ve başarılarını desteklemeli Dini – politik görüşlerinde ortaklık olmalı veya farklılık durumunda birbirlerinin görüşlerine saygı göstermeli Birbirlerine duygusal ve fiziksel şiddet uygulamamalı EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK Bakanlığımızca “Evlilik Öncesi Danışmanlık Programı” yürütülmektedir. Program kapsamında evlilik öncesinde kadın ve erkeklere üreme sağlığı konularında gerekli düzeyde bilgi, tutum, davranış kazandırmak istenmektedir. EVLİLİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK Bu program doğrultusunda; Sağlıklı aile yapısı, üreme sağlığı, gebeliği önleyici yöntemler, bulaşıcı hastalıklar, akraba evliliği ve genetik geçişli hastalıklarla ilgili danışmanlık hizmeti verilmesi, Kişilerin olası riskler, sonuçları ve korunma yolları konularında bilinçlendirilmesi, Gebelik isteği ile başvuran çiftlere de gebelik öncesi danışmanlık verilmesi, Anne ve bebek ölümlerinin önlenmesi açısından, risk oluşturabilecek durumların gebelik öncesinde tespit edilmesi ve erken önlem alınmasının sağlanması amaçlanmıştır. İlimiz genelinde Aile Sağlığı Merkezlerinde danışmanlık hizmeti verilmekte ve «Evliliğe Sağlıklı Başlangıç Kitapçığı» dağıtılmaktadır. ÜREME SAĞLIĞI Kadın ve erkeğin hayat boyu üreme sağlığı ihtiyaçlarını karşılamak, gerek duydukları bilgi ve hizmetlere ulaşmalarını sağlamak, hastalık ve ölümleri azaltmak amacıyla Bakanlığımızca Aile Sağlığı Merkezlerinde, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezlerinde, Hastanelerin Aile Planlaması Kliniklerinde üreme sağlığı hizmetleri sunulmaktadır. Cinsellik; Cinsellik insanların değerleri, tutumları, davranışları, fiziksel görünümleri, inanışları, duyguları, kişilikleri, sevdikleri ve sevmedikleri şeyler ve içinde yaşadıkları toplumlara göre şekillenir. Cinsellik doğum öncesi başlayıp ömür boyu devam eder, kültürel ve ahlaki faktörlerden etkilenir. Cinsel Sağlık; Cinsel sağlık bir kişinin cinsel hayatını zorlama olmadan, mutlu olarak ve zarar görmeden sürdürebilmesidir. Cinsel sağlık bir anlamda, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, istenmeyen gebelik, güç kullanma, şiddet ve ayrımcılık riskinden bağımsız olarak cinselliği yaşama halidir. Cinselliği karşılıklı saygıya dayalı, mutlu ve güvenli ilişkiler ağında yaşama, bireyleri zenginleştirir. Cinsel Hayat; Bireyler cinsel hayatlarının sağlıklı olması konusunda sorumluluklar yüklenmeli ve bu sorumluluk eşler arasında eşit bölüşülmelidir. DÜNYADA YILDA 200 MİLYONA YAKIN KADIN GEBE KALMAKTA VE BUNLARIN 120 MİLYONU CANLI DOĞUMLA SONLANMAKTADIR. GEBELİK , DOĞUM VE LOĞUSALIK DÖNEMİNDE ÖLEN ANNE SAYISI YILDA ORTALAMA 600 BİN DİR. ÜLKEMİZDE HER YIL 2 MİLYONA YAKIN KADIN GEBE KALMAKTA VE 1.380 BİN’İ CANLI DOĞUMLA SONLANMAKTADIR. CANLI DOĞUMLARIN YAKLAŞIK 50 BİNİ 1YAŞINA GELMEDEN ÖLMEKTEDİR. GEBELİK , DOĞUM VE LOĞUSALIK DÖNEMİNDE ÖLEN ANNELERİN SAYISI İSE 700 DEN FAZLADIR. AİLE PLANLAMASI NEDİR AİLELERİN İSTEDİKLERİ ZAMAN İSTEDİKLERİ SAYIDA ÇOCUK SAHİBİ OLMALARIDIR. AİLE PLANLAMASININ AMACI Çok ve sık gebelikte oluşan olumsuz etkilerin ortaya çıkmasını engellemek Anne ve çocuk sağlığına gelecek sakıncaları önlemek Özellikle istenmeyen gebeliklerin tehlikeli yollarla giderilmesini önlemek Doğurganlık çağındaki bireyleri üreme ile ilgili konularda bilgilendirmek ANNE SAĞLIĞI AÇISINDAN YARARLARI Gebelik düşük ve doğuma bağlı ana ölümleri azalır. Doğum yaşının ayarlanmasına bağlı olarak gebelik ve doğumun annede oluşturduğu hastalıklar azalır. Düşük ve kürtaj sayısı azalır. Annenin gebe kalma korkusuyla psikolojisinin bozulması önlenir. ÇOCUK SAĞLIĞI AÇISINDAN YARARLARI Bebek ölümleri azalır. Erken doğumlar önlenir. Yeterli ve dengeli beslenmesine bağlı olarak zeka düzeyleri gelişir. Anne çocuklarıyla ilgilenmek için daha fazla zaman ayırabilir. Bunların sonucunda bedenen ve ruhen sağlıklı çocukların yetiştirilmesi sağlanır. TOPLUMSAL AÇIDAN YARARLARI Sağlıklı annelerin sayısı artar. Sağlıklı çocukların sayısı artar. Hızlı nüfus artışının ekonomik gelişme üzerindeki olumsuz etkisi azalır. Bunların sonucunda toplumun refah düzeyi yükselir, sağlıklı bir toplum oluşur. Etkili(Modern)Yöntemler Gebeliği Önleyici Haplar Kondom(Kılıf, Prezervatif) RİA(Rahim İçi Araç) Enjeksiyonlar(İğne) Norplant Cerrahi Yöntemler -Kadında Tüplerin Bağlanması -Erkekte Kanalların Bağlanması 20 yaşından küçük gebelikler 35 yaşından sonraki gebelikler Gebelik sayısının 4 den fazla olması Sık aralıklı gebelikler RİSK OLUŞTURURLAR İki gebelik arasındaki süre en az 2 yıl olmalıdır. DOĞUM ÖNCESİ BAKIM (GEBELİK DÖNEMİNDE BAKIM ) Gebelik, doğum eylemi ve lohusalık esnasındaki komplikasyonlar, gelişmekte olan ülkelerde üreme yaşındaki kadınlar arasında önde gelen ölüm ve sakatlık nedenidir. Çok boyutlu bir kalkınma göstergesi olarak anne ölüm düzeyi, üreme sağlığı hizmet sunumu kalitesi ile yakından ilişkilidir. GEBELİK İZLEMLERİ BİRİNCİ İZLEM (İlk İzlem) Gebeliğin ilk 14 haftası içerisinde yapılır. İlk ziyaret de gebeyle ilgilenen sağlık personeli; gebenin kişisel bilgilerini (yaş, akraba evliliği mi, eğitim düzeyi vb.), sağlık öyküsünü, alışkanlıklarını, tıbbi ve gebelikleriyle ilgili önceki ve mevcut bilgilerini alır. Gebenin fiziksel olarak muayenesini ve laboratuvar testleri yapar (idrar tahlili, kan tetkiki, gerekli gördüğü diğer tahlilleri yapar.) İKİNCİ İZLEM (18-24. haftalar) ÜÇÜNCÜ İZLEM (28-32. haftalar) DÖRDÜNCÜ İZLEM (36-38. haftalar) GEBELİK DÖNEMİNDE SIK KARŞILAŞILAN SAĞLIK SORUNLARI Gebeliğin ilk 3 ayında sık karşılaşılan sorunlar Bulantı kusma Tükrük salgısında artma Tüm gebelik dönemlerinde sık karşılaşılan sorunlar Kabızlık ve gaz problemleri Diş eti problemleri Vaginal akıntıda artma Memelerde Hassasiyet Sık idrara çıkma ve idrar kaçırma Bayılma hissi Varis ve hemoroidler Cilt problemleri Yorgunluk Gebeliğin son 3 ayında sık karşılaşılan sorunlar Mide yanması ve reflü Kas krampları Ödem Solunum sıkıntısı Sırt ve bel ağrısı Uykusuzluk Ellerde rahatsızlık DOĞUM SONU BAKIM (LOHUSALIK DÖNEMİNDE BAKIM) Sağlıklı anne ve bebek için; Annenin doğumunu hastanede yapması, Normal doğumda 24 saatten önce hastaneden taburcu olmaması, Sezaryen doğumda ise 48 saatten önce hastaneden taburcu olmaması, Annenin doğum sonu izlemlerinin belirtilen aralıklarda 6 kez yapılması gerekmektedir. LOHUSANIN İLK 24 SAAT BAKIMI ÇOK ÖNEMLİDİR.” Lohusalıkta Tehlike İşaretleri Ani veya yoğun kan kaybı Doğum sonrasında 20-30 dakika içinde 2-3’den fazla pedi kirletecek kanama olması, Zaman geçtikçe kanamanın azalmayarak artması, Kan basıncının 140/ 90 mm/hg ve üzerinde olması Kasılma nöbetleri, Solunum güçlüğü ve hızlı solunum, Ciddi karın ağrısı, Kötü kokulu akıntı, İdrar yaparken ağrı veya idrar kaçırma. Şiddetli veya sürekli baş ağrısı, bulanık görme Ateş 38°c'nın üstünde olması Tek taraflı baldır ağrısı, kızarıklık ve şişme olması Nefes darlığı veya göğüs ağrısı olması DİKKAT ANNEDE LOHUSALIK DÖNEMİNDE . TEHLİKE İŞARETLERİNDEN EN AZ BİR TANESİ BİLE GÖRÜLDÜĞÜNDE HANGİ SAAT OLURSA OLSUN HİÇ ZAMAN KAYBETMEDEN ANNE SAĞLIK KURULUŞUNA ULAŞTIRILMALIDIR DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER