ELEKTROKARDİYOGRAFİ PINAR ERÇATIM Meslek Esasları Ders Öğrt. ELEKTROKARDİYOGRAFİ EKG; kalbin elektrikli aktivitesinin vücut yüzeyinden elektrotlar yardımıyla toplanarak bir kayıt cihazı yardımıyla grafik olarak kaydedilmesidir. Dalgalar arasındaki elektrokardiyogram parçasına SEGMENT,bir dalganın başlangıcı ile diğer dalganın başlangıcı arasındaki mesafeya de İNTERVAL denir Eğer; Depolarizasyon dalgası pozitif bir elektroda doğru ilerliyorsa, pozitif; uzaklaşıyorsa, negatif bir potansiyel kaydedilir. Repolarizasyon dalgası pozitif elektroda doğru yaklaşıyorsa, negatif; uzaklaşıyorsa, pozitif bir potansiyel oluşturur. Herhangi bir andaki toplam elektriksel aktivite, doğrultusu ve büyüklüğü olan bir vektör gibi düşünülebilir. Depolarizasyon/Repolarizasyon & EKG deki değişimler Kalp normalde sinüs düğümün kontrolunde çalışır. Buradan çıkan uyarılar sağ atriyuma geçer ve her iki atriyuma yayılarak atriyumları depolarize eder. Atriyum depolarizasyonu Uyarı atriyoventriküler düğümden geçer. AV ileti His hüzmesi ve purkinje lifleri aracılığıyla ventriküler kasına doğru bir yol izler ve normal döngü bu şekilde devam eder. Septumun soldan sağa depolarizasyonu Ventrikül depolarizasyonu Posterobazal kısımların depolarizasyonu Ventrikül repolarizasyonu Sinüs düğümünde ya da uyarının iletilme yolu ve iletim hızında bir problem olduğunda latent odaklar(atrioventriküler düğüm-AV nod,his düğümü,purkinje lifleri),kendi kendilerine uyarı çıkararak devreye girerler. Sonuç olarak kalbin normal ritmi bozulur ve aritmiler ortaya çıkar. Kalbin çalışmasında iki temel an vardır.bunlardan biri kalp kasının gevşediği ve kalbe kanın dolduğu diyastol,öbürüde kalp kasının dolan kanı pompalamak üzere kasıldığı sistoldür. Bu iki temel olay birbirini izleyerek kalp atım çevrimini oluşturur. Normal elektrokardiyogram Kaydedilen aktiviteler • • • • Atriyal depolarizasyon – P dalgası Atriyal repolarizasyon – PR segmenti Ventriküler depolarizasyon – QRS kompleksi Ventriküler repolarizasyon – ST segmenti, T dalgası ve (varsa) U dalgası Normal bir EKG anormal bir EKG’den kolaylıkla ayırt edilebilir. Hiçbir akımın kaydedilmediği durumlarda aygıt düz bir çizgi çizer;buna izoelektrik çizgi denir. _ + Toplam elektriksel vektör Elektrokardiyografi cihazının özellikleri Kullanıldıkları yerlere göre bir takım farklılıklar göstermekle birlikte genel nitelikleri birbirine benzer. EKG cihazları şu şekilde gruplandırılır: a.Elektrokardiyografi kaydediciler b.EKG izleme cihazları Örneğin operasyon sırasında hastanın sürekli izlendiği ve zaman kaydedicisi devreye sokularak bazı gözlemlerin kaydedildiği cihazlar,yoğun bakım odalarında merkezi bir kaydedici ile izlenen bir hastanın EKG’sini anında kaydeden sistemler gibi. EKG’nin klinikte kullanım alanları Kalbin işlevinin değerlendirilmesinde Kalbin ritim ve iletim bozukluklarının belirlenmesinde Koroner yetmezliği veya infarktüs tanısı konulmasında Kalp duvarında kalınlaşma ve kalp boşluklarında genişleme bulgularının saptanmasında Elektronik kalp pilinin işlevlerinin değerlendirilmesinde Bazı kalp ilaçlarının etkileri,elektrolit dengesizliğinde (özellikle serum potasyum dengesizliği) Kalp dışı hastalıkların kalbe etkilerinin araştırılmasında kullanılmaktadır. EKG ‘NİN YERLEŞTİRİLMESİ Yerleştirildikleri bölgelere göre elektrotların renkleri farklıdır. Sağ el bileği:kırmızı Sol el bileği:sarı Sağ ayak bileği:siyah Sol ayak bileği:yeşil V1: Pozitif elektrot ,sternumun sağ 4. interkostal aralık ile kesiştiği yere yerleştirilir. V2: Pozitif elektrot ,sternumun sol 4. interkostal aralık ile kesiştiği yere yerleştirilir. V3: V2 ile V4 arasına yerleştirilir. V4: Pozitif elektrot ,sol midklavikuler hattın 5. interkostal aralık ile kesiştiği yere yerleştirilir. V5: Pozitif elektrot ,ön koltuk çizgisinin 5. interkostal aralık ile kesiştiği yere yerleştirilir. V6: Pozitif elektrot ,arka koltuk çizgisinin 5. interkostal aralık ile kesiştiği yere yerleştirilir . EKG ÇEKİMİ a) Hastanın rahat bir şekilde uzanması ve gevşemesi sağlanır. b) Derideki elektriksel direnci azaltmak amacıyla elektrot yerlerine jel sürülmeli, c) Ekstremite elektrotları kollarda el bileklerinin iç kısmına, bacaklarda ise ayak bileklerinin iç kısmına yerleştirilir. Ekstremite amputasyonu olan kişilerde elektrot kesik olan bölümün üst tarafına yerleştirilir. d) Standart çekilen bir EKG’de çekim hızı 25mm/s olarak ayarlanır. e) Standart çekilen bir EKG’de dalga boyu 1Mv dir. f) Göğüs derivasyonları uygun yerleştilir. g)Çekimi durdurmak için cihazın stop düğmesine ve cihazı kapatmak için açma kapama tuşuna basılarak kapatılır. h) hasta üzerinde kablo ve elektrotlar çıkarılır. j) hastanın el ve ayak bilekleri kağıt havlu ile temizlenir. k) Yazdırılan EKG kağıdı kopartılıp,sol üst köşesine hastanın adı-soyadı,tarih ve çekilen saat yazılır. l) eller yıkanır ve işlem kaydedilir. EFORLU EKG Efor testi, kalp yükünü giderek artıracak şekilde egzersiz yapılırken, EKG'nin sürekli izlenmesi ve belli aralıklarla kayıt alınması olarak özetlenebilir. Egzersiz "treadmill" adı verilen bir koşu bandında ya da bir bisiklet üzerinde belli bir süre ve hızla yapılmaktadır Hastanın hayati fonksiyonları işleme başlamadan önce kontrol edilir. Hasta bant üzerinde normal yürüyüşten koşmaya kadar değişen ve giderek artan hızlarda EKG çekirir. Arada ise hayati fonksiyonları kontrol edilir. Bu normalde 15-20 dakika kadar sürer. Hasta testten 2 saat öncesine kadar bir şey yiyip içmemelidir. Kullandığı ilaçları zamanında almalıdır. Bu testte;kalp hastalıkları koroner damar yetersizlikleri,miyokard enfarktüsü,egzersize bağlı ritim bozukluklarının tespitinde ve 40 yaş sonrası rutin kontrollerde uygulanır. EFORSUZ EKG Bu EKG normal EKG de olduğu gibidir. Hasta dinlenme halinde,EKG masasında veya yatağında alınan EKG şeklidir. EKG Cihazının Temizliği ve Bakımı Cihaz Temizliği:Temizleme işleminden önce cihazın elektrik bağlantısı kesilmelidir. Suyla ıslatılmış pamuklu bezle temizlenmelidir. Deterjan, eritici ve organik çözücü (tiner, benzin, alkol vb.)madde kullanılmamalıdır. Hasta Kablosu ve Elektrotların Temizliği:Suyla temas ettirilmemelidir. Islak bezle temizlenmelidir. Temizleme sonunda kuru bezle silinmelidir. Elektrotlar üzerinde çizik oluşmamalıdır. Bu yanlış ölçümlere sebep olabilir. Hasta ile temas eden kısımların temizliğinde, mikrobiyolojik risklere karşı koruyucu tedbirlerinizi alınız. Yazıcı ve Termal Kafanın Temizliği: Yazıcının mekanik aksamı ve dişlileri kontak sprey kullanılarak temizlenmelidir. Termal kafa temizlemeden önce soğuk olmasına dikkat edilmelidir. Sıcak hâlde termal kafa zarar görebilir. Termal kafanın temizliğinde özel temizleyiciler kullanılmalıdır. EKG Cihazının Bakımı:Hastanelerde periyodik aralıklarla bu cihazların günlük ve haftalık bakımlarını yapabilecek bir EKG teknisyeni veya tıbbı cihaz bakım teknisyeni bulunmaktadır. EKG DAİMA KLİNİK BULGULARIN IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMELİDİR www.smlogretmenleri.com DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…..