Başkent ş Üniversitesi Tıpp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Elektro Kardio Grafi Dr. Sinan Canan scanan@baskent.edu.tr 23.11.2004 Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi • Elektro[elektrik]kardio[kalp]gram[yazdırma] • Elektrokardiografi • Elektrokardiograf • Elektrot • Derivasyon • Polarizasyon/depolarizasyon/repolarizasyon Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi • Kısa Tarihçe: ç • 1867 – Kalpten ilk elektriksel kayıt • 1887 88 – İlk insan i EKG’ EKG’sii yayınlandı l d • Einthoven;; • 1895 – Dalgaları isimlendirdi • 1912 – Einthoven Ei h Üçgeni’ni Ü i’ i buldu b ld 9 4 – Nobel ödülünü aldı… • 1924 • 1924 – Goldberger ve göğüsten EKG kaydı Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi Willem Einthoven İlk EKG cihazı, 1901 Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi • Kaynağı: • Kalpteki potansiyel değişimleri ğş • Hacim iletkenliği • Anizotropik yayılım • Bireylere has • EKG’nin kaydedilmesi • Vücut yyüzeyy p potansiyelleri y • Bipolar ve unipolar kayit düzenekleri • Ucuz Ucuz, basit ve girişim gerektirmez (noninvasive) Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi Kalp kası-Dinlenme durumu • Bipolar kayıt iç • + ve – kayıt uçları ------------------------------ • Uçlar arası potansiyel farkı ++++++++++++++++++ dış _ + 0 mV Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi Kalp kası-Depolarizasyon • Bipolar kayıt iç • + ve – kayıt uçları +++++++++ -------------- • Uçlar arası potansiyel farkı ---------------++++++++ dış _ + + kayıt Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi Kalp kası-Depolarizasyon sonu • Bipolar kayıt iç • + ve – kayıt uçları +++++++++++++++++ • Uçlar arası potansiyel farkı ---------------------------dış _ + 0 mV Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi Kalp kası-Repolarizasyon • Bipolar kayıt iç • + ve – kayıt uçları -------------+++++++++ • Uçlar arası potansiyel farkı ++++++++-------------dış _ + Negatif kayıt EKG Kaydı: y Standart Derivasyonlar y ((bipolar) p ) T T T EKG Kaydı: y Goldberger g Derivasyonları y ((unipolar) p ) EKG Kaydı: y Göğüs ğ Derivasyonları y ((unipolar) p ) V1: Sağ 4. interkostal aralık V2: Sol 4. interkostal aralık V3: V2 ve V4’ün tam ortası V4: Sol orta klavikula çizgisi x 5. interkostal aralık V5 V4 yatay ekseni V5: k i x soll ön ö koltuk k l k çizgisi i ii V6: V4 yatay ekseni x sol orta koltuk çizgisi EKG Kaydı: y Derivasyonlar y ve Referans Sistemleri Einthoven üçgeni ve üç eksenli referans sistem EKG Kaydı: y Derivasyonlar y ve Referans Sistemleri I III II Einthoven üçgeni ve üç eksenli referans sistem EKG Kaydı: y Derivasyonlar y ve Referans Sistemleri Einthoven üçgeni ve unipolar derivasyonlarla oluşturulan altı eksenli referans sistem EKG Kaydı: y Derivasyonlar y ve Referans Sistemleri aVR aVL I III aVL II Einthoven üçgeni ve unipolar derivasyonlarla oluşturulan altı eksenli referans sistem EKG Kaydı: y Derivasyonlar y ve Referans Sistemleri Göğüs derivasyonları ve altı eksenli yatay referans sistemi EKG Kaydı: y Derivasyonlar y ve Referans Sistemleri V6 V5 V4 V1 V2 V3 Göğüs derivasyonları ve altı eksenli yatay referans sistemi Kalpte p “Elektriksel Vektör” Kavramı • Elektriksel vektör: Herhangi bir anda, elektriksel akımın net yönü (negatiften pozitife doğru) Septum Sol Sağ Ventrikül kası (f t l kesit) (frontal k it) Kalpte p “Elektriksel Vektör” Kavramı • Elektriksel vektör: Herhangi bir anda, elektriksel akımın net yönü (negatiften pozitife doğru) Depolarize kalp kası Depolarize kalp kası Kalpte p “Elektriksel Vektör” Kavramı • Elektriksel vektör: Herhangi bir anda, elektriksel akımın net yönü (negatiften pozitife doğru) Anlık Ortalama Vektörler Kalpte p “Elektriksel Vektör” Kavramı _ + Pozitif kayıt EKG Dalgaları g Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi • Einthoven Ei th ü üçgeni i • Kirschoff yasası y • “Kapalı bir devredeki akımların vektörel toplamı sıfırdır” DI DII+DIII 0 DI-DII+DIII=0 Elektrokardiogram (EKG): Kalbin Elektriksel Aktivitesi DI 0 +3 DII 0 +5 0 DIII +2 Normal EKG Normal EKG 0 05 0 08s 0.05-0.08s 0.09-0.10s 0.12-0.20s 0.10-0.25s 0.35-0.44s 0.03-0.10s 0.06s Normal EKG • EKG kaydı • Yatay Yata eksen ((zaman) aman) • 25 minik kare = 1 saniye = 5 büyük kare Normal EKG • EKG kaydı y • Dikey eksen (voltaj) • 10 minik i ik kare k = 1 mV V = 2 bü büyük ük k kare EKG Bize Ne Gösterir? • Kalp hızı • Kalbin elektriksel ekseni • Kalpte sinyal iletimi • Ritmik aktivitenin durumu • Kalp dokusunun sağlığı • Özel durumlar Normal EKG – Kalp p Hızı • Kalp hızının hesaplanması • R-R R R aralığı lğ =1k kalp l dö döngüsü ü ü • R-R aralığındaki ğ kare sayısı y = n ise;; • Kalp hızı = 1500/n • Kalp l h hızı = 6 60s/(n /( x 0.04s)) R-R aralığı Kalp hızı=1500/18=[60/(18x0.04)] = 83.3 atım/dk Ortalama Elektriksel Eksen • Kalbin ortalama elektriksel hareketinin yönünü gösterir. ö i -90° Sol Eksen Aşırı Sağ Eksen 180° Sağ Eksen +90° Normal Eksen 30° 0° +59° Ortalama Elektriksel Eksen • Eksen sapmasına neden olan bazı durumlar • Sol S l eksen k sapması y j • Fizyolojik • Sırt üstü yatma • Derin i nefes f verme Şş • Şişmanlık • Patolojik • Soll ventrikül ik l hipertrofisi hi fi i • Sol dal iletim bloğu ğ EKG’de Ritim Bozuklukları ((Aritmiler)) • Anormal Sinüs Ritimleri • Taşikardi T ik di (Kalp (K l h hızı >100 atım/dk) /dk) Normal ritim Si ü taşikardisi Sinüs t ik di i EKG’de Ritim Bozuklukları ((Aritmiler)) • Anormal Sinüs Ritimleri • Bradikardi B dik di (Kalp (K l h hızı <60 6 atım/dk) /dk) Normal ritim Si ü bbradikardisi Sinüs dik di i EKG’de Ritim Bozuklukları ((Aritmiler)) • Anormal Sinüs Ritimleri • Sinüs Si ü aritmisi i i i (fizyolojik/patolojik) (fi l jik/ l jik) Normal ritim Sinüs aritmisi EKG’de Ritim Bozuklukları ((Aritmiler)) • Fibrilasyon Fib il y • Atrial fibrilasyon • Ventriküler fibrilasyon (!) Bu kayıtlarda y neler oluyor? y Bu kayıtlarda y neler oluyor? y B İ T T İ !!