dış ticaret dengesi

EKONOMİK DEĞERLENDİRME – DIŞ TİCARET DENGESİ
31.10.2017
Dış dengede güçlü büyüme baskısı hissediliyor
hissediliyor
TUIK’in açıkladığı Eylül ayı dış ticaret verilerinde; ihracattaki
yıllık artışın ivme kaybederken, ithalattaki artışın çift hanelerde
gerçekleşmesini üçüncü aya taşıdığını görüyoruz. İhracat yıllık
%8,7 yükselişle 11,8 milyar dolara ulaşırken, ithalat ise yıllık
%30,6 yükselişle 20,0 milyar dolar oldu. Böylece, dış ticaret açığı
da beklentilerimiz doğrultusunda yıllık %85’lik artışla (76 ayın en
güçlü hareketi) 8,14 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu
doğrultuda, 12 aylık dış ticaret açığı da 67,8 milyar dolar ile 23
ayın zirvesine tırmandı.
İthalat tarafında; petrol fiyatlarındaki artış enerji faturamıza da
olumsuz yansımaya devam ediyor. Yılın başından bu yana baskı
unsuru olan bu kalem özellikle son iki ayda daha da belirgin açık
veriyor. Eylül’de enerji ithalatında yıllık %51,3’lük zıplama var.
İhracat tarafındaki gelişim ise zayıf seyrinde. Bu nedenle, enerji
dengemizde 2,86 milyar dolar açık görüyoruz. 9 aylık açık ise 23
milyar dolar seviyesinde (2016: 17,3 milyar dolar) .
Ayrıca, geçen yılın Eylül ayında 160 milyon dolar açık veren altın
dengesi, bu yıl 991 milyon açık kaydetti. Altın dengemiz son
sekiz aydır geçen yıla göre daha zayıf performans gösteriyor.
Böylece, dış ticaret dengesinde baskı oluşturan bir başka unsur
olarak varlığını koruyor. Eylül’de altın ihracatımız yılın en
düşüğündeyken, ithalatı 1,359 milyar dolar seviyesinde (yıllık
artış: %187).
Verilere altın ve enerji hariç bakarsak, geçen ayların aksine
Eylül’de bu alanda da bozulma yaşandı. Eylül’de ‘çekirdek’ dış
ticaret açığı 4,3 milyar dolar seviyesinde (Eylül 2016: -2,4 milyar
dolar). Ağustos’ta 27,5 milyar dolar seviyesine çekilen 12 aylık
‘çekirdek’ açık da Eylül’de 29,4 milyar dolar civarına çıktı. Olumlu
olarak, bu değişim ekonomideki güçlü ekonomik aktivitenin
yansıması olarak yorumlanabilir. Ekonomideki talebi daha net
yansıtan altın ve enerji hariç ithalat rakamında da yıllık bazda
%21,3’lik artış mevcut. (3Ç: %19,3; 1Y: %-1,5). Bu gelişim, 3Ç
büyümesinin gözle görülür biçimde, ilk yarıdaki %5,1’lik yıllık
büyüme oranının üzerinde geleceğini işaret ediyor. Diğer yandan,
ihracatın ithalatı karşılama oranının %59,3’e gerilemesi ise
büyümeye desteğin sürdürülebilirliğine dair soru işareti olarak
karşımıza çıkıyor (Eylül 2016: %71.3).
.2017.2017
Grafik 1: Dış Ticaret Dengesi
Kaynak: TUIK, HLY Araştırma
Grafik 2: İhracatın İthalatı Karşılama Oranı
Kaynak: TUIK, HLY Araştırma
Grafik 3: Ekonomik Gruplara Göre İhracat (milyar Dolar)
Ekonomik grup sınıflandırmasında, tüm alt başlıkların ihracatında
Ağustos’a göre güç kaybı görülse de yıllık artış olması sevindirici.
Sermaye malları yıllık %7,6; ara mallar %10,4 ve tüketim
malları %7,1 artış kaydetti. İthalat tarafında da güçlü büyümenin
sinyalleri var. Ara malı ithalatındaki yıllık artış %42 oranında (yılın
en yükseği). Sektörel bazda ise, otomotivde ihracat %11,8 artış
gösterse de ivme kaybı sürüyor (Ocak-Eylül dönemi: %24,3).
Demir-çelik ithalatında ise yıllık %63’lük yükseliş görülüyor (OcakEylül dönemi: %23,2).
Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki payı, 2016 Eylül’de %50,2
iken bu veride %49,8. Eylül’de yıllık bazda %7,9’luk yükseliş var.
(Ağustos: %9,4). AB’ye euro bazlı ihracata baktığımız zaman da
zayıf performans sürüyor. Son günlerde haber akışının yoğun
olduğu ABD’ye ihracatta ise yıllık %37,3’lük yükseliş mevcut
(Ocak-Eylül dönemi: %34,1). İhracat içindeki payı da %5,7.
Kaynak: TUIK, HLY Araştırma
EKONOMİK DEĞERLENDİRME – DIŞ TİCARET DENGESİ
31.10.2017
KÜNYE
Banu KIVCI TOKALI
Araştırma Direktörü
BTokali@halkyatirim.com.tr
+90 212 314 81 88
Serhan YENİGÜN
Yönetmen
Syenigun@halkyatirim.com.tr
+90 212 314 87 29
İlknur HAYIR TURHAN
Yönetmen
ITurhan@halkyatirim.com.tr
+90 212 314 81 85
Abdullah DEMİRER
Uzman
ADemirer@halkyatirim.com.tr
+90 212 314 87 24
Hüseyin AKAR
Uzman Yardımcısı
HAkar@halkyatirim.com.tr
+90 212 314 87 26
Mehtap İLBİ
Yönetmen
MIlbi@halkyatirim.com.tr
+90 212 314 87 30
Çekince: Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve
tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate
alınarak kişiye özel, imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir.
Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı
verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Halk Yatırım, bu bilgilerin doğru,eksiksiz ve değişmez olduğunu garanti etmez, bilgi eksikliği ve yanlışlığından hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Raporda
yer alan ifadeler, hiçbir şekilde alış veya satış teklifi olarak değerlendirilemez. Halk Yatırım’ın, rapordaki bilgiler dolayısıyla ortaya çıkabilecek, doğrudan ve
dolaylı kazanç ve zararlarla ilgili herhangi bir sorumluluğu yoktur.
Bu ileti 05 Kasım 2014 tarih ve 29166 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve 01 Mayıs 2015 tarihinde yürürlüğü giren “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi
Hakkında” çıkan kanunun 2.Maddesi c bendinde belirtilen Ticari Elektronik ileti kapsamında değildir.
,