HAFTALIK RAPOR 01 Ağustos 2016 Dış ticaret açığı Haziran ayında 6.56 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçtiğimiz hafta yurtiçi piyasalarda Haziran ayı dış ticaret verileri takip edildi. Dış ticaret açığı aylık bazda ithalatta yaşanan artışın etkisiyle yükselse de yıllık bazda gerilemesini sürdürdü. Haziran ayında yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise, ihracatın iyileşmesini sürdürmesinin yanı sıra baz etkisiyle petrol fiyatlarında yaşanan düşüş kaynaklı enerji maliyetlerindeki gerilemenin katkısıyla daralmaya devam etti. Bu haftaki raporumuzda dış ticaret gelişmelerini yakından ele alacağız. Dış Ticaret Açığı Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (sağ eksen) (yıllık, milyar $) 130 60 50 40 30 20 10 0 110 90 70 50 Ara.15 Haz.16 Ara.14 Haz.15 Ara.13 Haz.14 Haz.13 Ara.12 Ara.11 Haz.12 Ara.10 Haz.11 Haz.10 Ara.09 Ara.08 Haz.09 Ara.07 Haz.08 Haz.07 Ara.06 Haz.06 30 Kaynak: TÜİK Haziran ayında dış ticaret açığı 2015 yılının aynı dönemine göre %5 artışla 6.56 milyar dolar olarak açıklandı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış rakamlara göre dış ticaret açığı ise 2015 yılının aynı dönemine göre %1.1 artışla 5.80 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. 2015 yılı Haziran ayında 78.2 milyar dolar olan 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı 2016 yılının aynı döneminde 58.1 milyar dolar seviyesine gerilemesine karşın aylık bazda Mart 2015’ten sonra ilk kez artış kaydetti. Oynaklığı yüksek olan enerji ve altın hariç dış ticaret açığına bakıldığında, geçen yılın aynı ayına göre %49.7 arttığı ve 4.8 milyar dolar olduğu görülüyor. Yıllık enerji ve altın hariç dış ticaret açığı Temmuz 2015’ten sonra aylık bazda ilk defa artış kaydetmesine rağmen yıllık bazda %7 azalarak 32.5 milyar dolar seviyesine geriledi. ABD Ham Petrol Fiyatları Enerji İthalatı (3 aylık ort., y-y,%) Haz.16 Mar.16 Ara.15 Eyl.15 Haz.15 -60 Mar.15 30 Ara.14 -40 Eyl.14 50 Haz.14 -20 Ara.13 70 Mar.14 0 Eyl.13 90 Haz.13 20 Mar.13 110 Kaynak: Vakıfbank, Bloomberg Önemli Ticaret Ortaklarımızla Yapılan İhracat (Ocak-Haziran, y-y, %) Avrupa Birliği -10.0 -7.0 Ortadoğu 10.5 Rusya -7.6 -38.0 -60.0 2015 Enerji ticareti açığında, enerji ithalatındaki düşüşten kaynaklı olarak yıllık bazda düşüşün devam ettiği görülüyor. Petrol fiyatlarının Haziran ayında yatay seyretmeye başlamasına ve baz etkisinin katkısının azalmasına rağmen enerji maliyetleri üzerindeki düşürücü etkisinin devam ettiğini düşünüyoruz. Dış ticaret istatistiklerinin ayrıntılarına bakıldığında, Haziran ayında ihracatın bir önceki yılın aynı ayına göre %8.1 artarak 12.9 milyar dolar olduğu görülüyor. Haziran ayında Avrupa Birliği (AB)’ne yapılan ihracatın artması toplam ihracatın artışında da etkili oldu. Haziran ayında AB’ye yapılan ihracat yıllık bazda %13.8 artış göstermesi ve AB’ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payının geçtiğimiz yılın aynı ayına göre artması olumlu bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor. 2016 Kaynak: TÜİK VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 1 2016yılının Haziran ayında EUR/USD paritesinin bulunduğu seviyeye bakıldığında, geçtiğimiz yılın Haziran ayına kıyasla belirgin bir değişiklik olmadığı görülüyor. Bu durum, geçtiğimiz aylardan farklı olarak AB’ye yapılan ihracattaki artışta parite etkisiyle yaşanan yükselişten çok reel bir artış yaşandığına işaret ediyor. İthalat ise bir önceki yılın aynı ayına göre %7 artarak 19.5 milyar dolar gerçekleşti. İthalatın 2014 yılı Ağustos ayından sonra ilk defa artış kaydetmesi dikkat çekici oldu. Ocak-Haziran Dönemi Ekonomik aktiviteye ilişkin öncül niteliğinde olan ithalatın alt kalemlerindeki gelişime Milyar dolar 2015 2016 Değişim (y-y, %) bakıldığında, Haziran ayında sermaye ve ara İhracat 73.4 71.7 -2.4 malları ithalatında yıllık bazda artış yaşandığı görülüyor. Tüketim malları ithalatında ise, yıllık İthalat 106.7 99.6 -6.7 bazda bir miktar azalış oldu. Haziran ayında en Dış Ticaret Açığı 33.3 27.9 -16.0 sert artış sermaye malları ithalatında yaşandı. Haziran ayında en çok ihracat yapılan ülke Karşılama Oranı (%) 68.8 71.9 -Almanya olurken en çok ithalat yapılan ülke ise Kaynak: TÜİK Çin oldu. Haziran ayında dış ticaret açığında, ihracattaki artışın bir miktar ivme kaybetmesi ve ithalatın uzun süreden sonra ilk defa yükselmesi sonucunda yıllık bazda yükseliş yaşandı. 2015 yılı Haziran ayında %65.7 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 2016 yılı Haziran ayında %66.3’e yükseldi. Dış ticaret verileri Ocak-Haziran dönemi itibarıyla incelendiğinde, ihracatın geçen yılın aynı Dış Ticaret Açığı Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı dönemine göre %2.4, ithalatın ise %6.7 gerilediği 110.0 görülüyor. Böylece dış ticaret açığı aynı dönemde 90.0 %16 gerileyerek 27.9 milyar dolar oldu. İhracatın 70.0 ithalatı karşılama oranı ise yılın ilk yarısında 50.0 %71.9’a yükseldi. Mevsim ve takvim etkisinden 30.0 arındırılmış seriye göre ise, ihracat Haziran 10.0 ayında bir önceki aya göre %1.8, ithalat ise %12 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Kaynak: TÜİK, Vakıfbank rakamlara göre dış ticaret açığı Haziran ayında bir önceki aya göre %42.8 artarak 5.8 milyar dolar oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret açığına 3 aylık ortalamalar itibarıyla bakıldığında, dış ticaret açığındaki toparlanmanın yerini artışa bıraktığı dikkat çekiyor. Bu durumda, petrol fiyatlarında Haziran ayında yatay seyretmeye başlaması ve baz etkisinin katkısının azalması nedeniyle enerji ithalatındaki toparlanmanın yavaşlamasının etkili olduğunu düşünüyoruz. Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.15 Ara.15 Haz.16 Momentum ( Mevs. Arınd., 3 Ay.Ort., yıllık) Sonuç olarak, 2015 yılı Haziran ayında 6.2 milyar dolar olan dış ticaret açığı 2016 yılı Haziran ayında 6.6 milyar dolara yükseldi. Söz konusu artışta, Haziran ayında ihracattaki artışın bir miktar ivme kaybetmesi ve ithalatın Ağustos 2014’ten sonra ilk defa yükselmesi etkili oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış rakamlara göre dış ticaret açığı 2015 yılının aynı dönemine göre %1.1 artışla 5.80 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. 12 aylık kümülatif rakamlara göre ise geçen yılın Haziran ayında 78.2 milyar dolar olan dış ticaret açığı 58.1 milyar dolara geriledi. AB’ye yapılan ihracatın yıllık bazda %13.8 artış göstermesi ve AB’nin ihracatının toplam içindeki payının geçtiğimiz yılın aynı ayına göre artması ihracatın artışında önemli rol oynadı. Petrol fiyatlarında devam eden düşük seyrin etkisiyle enerji ithalatında yıllık bazda ivme kaybetmesine rağmen düşüşün sürdüğü görülüyor. Arındırılmamış verilerle dış ticaret açığında Haziran ayında yıllık bazda 2015 yılı Temmuz ayından sonra ilk defa artış yaşandığı ve mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret açığının momentumuna bakıldığında ise, dış ticaret açığındaki toparlanmanın yerini artışa bıraktığı görülüyor. Bu durum, önümüzdeki dönemde dış ticaret açığında bir miktar artışın yaşanabileceğine işaret ediyor olabilir. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 2 Petrol fiyatlarındaki düşük seyrin sürmesi enerji ithalatı kanalıyla dış ticaret dengesine olumlu katkısını sürdürse de, özellikle Suudi Arabistan tarafından dile getirildiği gibi petrol piyasasının bu yıl içinde dengeye gelmesi ve yeniden yükselişe geçmesi durumunda, Ortadoğu ve petrol ihracatçısı olan ülkelerin gelirleri artabileceği için bizim ihracatımızın da olumlu etkilenebileneceğini düşünüyoruz. Normalleşmeye başlayan Türkiye ile Rusya ilişkilerinin önümüzdeki dönemde daha da geliştirilmesi ihracatımıza olumlu yansıyabilir. Bu gelişmeler dış ticaret açığımıza olumlu yansıyabilecek olsa da, ihracat ortaklarımız arasında üst sıralarda yer alan İngiltere’nin Brexit kararı sonrası oluşan küresel resesyon endişelerinin riskli varlıklardan kaçışa neden olması, petrol fiyatlarının bir süre daha düşük seyir izlemesine neden olabilir. Ayrıca önemli ihracat ortağımız olan İngiltere ve Avrupa Birliği ile ticari ilişkilerimizin Brexit kararından uzun vadede nasıl etkileneceğine yönelik belirsizlikler sürüyor. Hali hazırda Brexit kararının etkisi AB ülkelerinde çok görülmese de uzun vadede oluşabilecek etkilerin gözlemlenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu beklentilerimiz doğrultusunda, 2015 yılını 63.4 milyar dolar seviyesinde tamamlayan dış ticaret açığının 2016 yılında 61 milyar dolara gerilemesini bekliyoruz. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 3 Haftalık Veri Takvimi (1 Ağustos– 5 Ağustos 2016) Tarih 01.08.2016 02.08.2016 03.08.2016 Ülke 05.08.2016 Önceki Beklenti Türkiye İmalat PMI (Temmuz) 47.4 47.6 (Açıklandı) ABD İmalat PMI (Temmuz) 52.9 52.9 ISM İmalat (Temmuz) 53.2 53.0 Euro Bölgesi İmalat PMI (Temmuz) 51.9 51.9 Almanya İmalat PMI (Temmuz) 53.7 53.7 Fransa İmalat PMI (Temmuz) 48.6 48.6 İtalya İmalat PMI (Temmuz) 53.5 52.5 İngiltere İmalat PMI (Temmuz) 49.1 49.1 Japonya İmalat PMI (Temmuz) 49.0 -- ABD Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Haziran, y-y) %1.6 %1.6 ISM Newyork Endeksi (Temmuz) 45.4 -- -%3.9 -%3.4 Euro Bölgesi ÜFE (Haziran, y-y) Japonya Tüketici Güven Endeksi (Temmuz) Türkiye TÜFE (Temmuz, a-a) ABD ADP Özel İstihdam (Temmuz) Euro Bölgesi 04.08.2016 Açıklanacak Veri 41.8 42.0 %0.47 %0.35 172 Bin Kişi 170 Bin Kişi Hizmet PMI (Temmuz) 50.9 51.0 ISM Hizmet (Temmuz) 56.5 56.0 Hizmet PMI (Temmuz) 52.7 52.7 Perakende Satışlar (Haziran, y-y) %1.6 %1.8 Almanya Hizmet PMI (Temmuz) 54.6 54.6 Fransa Hizmet PMI (Temmuz) 50.3 50.3 İtalya Hizmet PMI (Temmuz) 51.9 51.0 İngiltere Hizmet PMI (Temmuz) 47.4 47.4 Japonya Hizmet PMI (Temmuz) 49.4 -- Türkiye TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru (Temmuz) 100.17 -- ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 266 Bin Kişi 265 Bin Kişi Fabrika Siparişleri (Haziran) -%1.0 -%1.9 Dayanıklı Mal Siparişleri (Haziran) -%4.0 -%4.0 -- -- 287 Bin Kişi 175 Bin Kişi %4.9 %4.8 -41.1 Milyar $ -43.0 Milyar $ %0.0 %0.5 -2,840 Milyon Euro -3,900 Milyon Euro -0.3 Milyar Euro -- -%0.6 %0.3 99.7 99.7 İngiltere Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı ABD Tarımdışı İstihdam (Temmuz) İşsizlik Oranı (Temmuz) Dış Ticaret Dengesi (Haziran) Almanya Fabrika Siparişleri (Haziran, a-a) Fransa Dış Ticaret Dengesi (Haziran) Cari İşlemler Dengesi (Haziran) İtalya Sanayi Üretim Endeksi (Haziran, a-a) Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Haziran, öncül) VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 4 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Reel GSYH (y-y, %) Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 14 15 12 10 10 8 5 6 0 4 -5 2 0 -10 -2 -4 -20 -6 2005Ç3 2006Ç1 2006Ç3 2007Ç1 2007Ç3 2008Ç1 2008Ç3 2009Ç1 2009Ç3 2010Ç1 2010Ç3 2011Ç1 2011Ç3 2012Ç1 2012Ç3 2013Ç1 2013Ç3 2014Ç1 2014Ç3 2015Ç1 2015Ç3 2016Ç1 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II 2015-III 2015-IV 2016-I -15 Tarım Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sanayi Ticaret Ulaştırma Sanayi Üretim Endeksi Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 35 30 25 20 15 10 5 0 -5 -10 İnşaat Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 20 7 15 5 3 10 1 Kaynak: OSD, VakıfBank May.16 Oca.16 Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100) 230 210 190 170 150 130 110 90 70 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13 Kas.13 Şub.14 May.14 Ağu.14 Kas.14 Şub.15 May.15 Ağu.15 Kas.15 Şub.16 May.16 Haz.03 Ara.03 Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.15 Ara.15 Haz.16 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Eyl.15 Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) May.15 Kaynak: TÜİK Oca.15 İthalat Eyl.14 İhracat Kaynak: TÜİK May.14 Yatırım -5 Oca.14 Devlet -3 -5 Eyl.13 Tüketim -1 0 May.13 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II 2015-III 2015-IV 2016-I 5 Kaynak:TÜİK 5 Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı Kapasite Kullanım Oranı (%) Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 85 2700000 2500000 2300000 2100000 1900000 1700000 1500000 1300000 1100000 900000 700000 80 75 70 65 60 Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 60 47.60 55 50 45 40 35 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.15 Ara.15 Haz.16 30 Kaynak:Reuters 6 Tem.16 Ara.15 May.15 Eki.14 Ağu.13 Mar.14 Oca.13 Kas.11 Haz.12 Eyl.10 Nis.11 Şub.10 Ara.08 Tem.09 May.08 55 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE TÜFE (y-y, %) ÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 14 12 10 8 6 4 2 0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 Kaynak: TCMB Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.15 Ara.15 Haz.16 Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.15 Ara.15 Haz.16 0.0 -5.0 Kaynak: TCMB Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Kaynak:Bloomberg Ara.15 Haz.16 -5 Ara.14 Haz.15 Haz.16 Eki.15 Şub.15 Haz.14 Eki.13 Şub.13 Haz.12 Eki.11 Şub.11 0 Haz.10 100 0 Haz.14 500 5 Haz.13 Ara.13 1000 150 10 Ara.11 1500 TÜFE 15 Haz.12 Ara.12 200 Enerji Ara.10 Haz.11 2000 Haz.09 2500 Haz.08 Ara.08 250 Eki.09 Gıda 20 Ara.09 Haz.10 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak: TCMB Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Kaynak: TCMB 7 Haz.16 Ara.15 Haz.15 Ara.14 Haz.14 Ara.13 Haz.13 Kaynak: TCMB Ara.12 5.5 100.17 Haz.12 6 Ara.11 6.5 Haz.11 7 Ara.10 7.5 135 130 125 120 115 110 105 100 95 90 Haz.10 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 8 TÜFE Bazlı (2003=100) İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşgücüne Katılma Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 14.0 İstihdam Oranı (%) 53 51 49 47 45 43 41 39 37 35 13.0 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 7,000 6,000 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 0 Kaynak: TOBB 8 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi İhracat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 25000 0 20000 -2000 15000 -4000 -6000 10000 -8000 5000 -10000 Haz.04 May.04 Kas.04 Haz.05 May.05 Kas.05 Haz.06 May.06 Kas.06 Haz.07 May.07 Kas.07 Haz.08 May.08 Kas.08 Haz.09 May.09 Kas.09 Haz.10 May.10 Kas.10 Haz.11 May.11 Kas.11 Haz.12 May.12 Kas.12 Haz.13 May.13 Kas.13 Haz.14 May.14 Kas.14 Haz.15 May.15 Haz.16 Kas.15 Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Haz.15 Ara.15 Haz.16 -12000 0 Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6000 -4000 -14000 -24000 -34000 -44000 -54000 -64000 -74000 -84000 3000 1000 -1000 -3000 -5000 -7000 -9000 -11000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 -10000 -20000 -30000 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 105.0 140 95.0 120 85.0 100 75.0 80 65.0 60 55.0 40 Kaynak: TCMB 9 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) 10000 57 0 47 -10000 37 -20000 Haz.16 Kaynak:TCMB Kaynak: TCMB Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 10 2015 2014 2013 2012 60 2011 200 2010 110 2001 250 2009 160 2008 300 2007 210 350 35.3 2006 260 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2005 400 310 2004 450 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 2003 500 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 2002 Ara.15 Ara.14 Haz.15 Haz.14 Ara.13 Haz.13 Ara.12 -3 Ara.11 7 -60000 Haz.12 17 -50000 Haz.11 -40000 Ara.10 27 Haz.10 -30000 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Reel Faiz Borç Verme Faiz Oranı (%) 20 20 15 15 10 10 5 5 0 0 -5 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 Oca.15 Tem.15 Oca.16 Tem.16 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14 Oca.15 Tem.15 Oca.16 Tem.16 25 Nominal Faiz Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH (%)* Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 1.2 1 -2.70 0.5 97.3 Euro Bölgesi 1.6 0.2 3.20 0.00 -7.90 Almanya 1.6 0.40 7.30** 0.00 98 Fransa 1.40 0.40 -0.13 0.00 -13.80 İtalya 1.11 -0.10 2.13 0.00 111.90 Macaristan 0.90 -0.20 2.26** 0.90 -16.10 Portekiz 0.90 0.70 0.45 0.00 -13.10 İspanya 3.20 -0.60 0.98** 0.00 -5.80 Yunanistan -1.40 0.20 -0.00 0.00 -69.20 İngiltere 2.20 0.50 -4.33 0.50 -12.00 Japonya 0.10 -0.40 3.33 0.10 41.80 Çin 6.70 1.90 2.67 4.35 102.90 Rusya -1.20 7.50 2.93** 14.00 -- Hindistan 5.30 6.13 -1.25 6.00 -- Brezilya -5.42 8.84 -4.31** 14.25 101.20 G.Afrika -0.20 6.30 -5.44** 7.00 -11.00 Türkiye 4.81 7.64 -5.40** 7.50 67.03 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2015 yılı verileridir. ** 2014 verileri. 11 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 2014 2015 En Son Yayımlanan 2016 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 748 167 1 953 561 499 315 (2016 1Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y, %) 3.0 4.0 4.8 (2016 1Ç) 4.0 Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)(takvim etk.arnd) 2.6 4.6 5.6 (Mayıs 2016) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.6 75.8 75.7 (Temmuz 2016) -- İşsizlik Oranı (%) 9.9 10.3 9.3 (Nisan 2016) 10.50 TÜFE (y-y, %) 8.17 8.81 7.64 (Haziran 2016) 7.50 ÜFE (y-y, %) 6.36 5.71 3.41 (Haziran 2016) -- Fiyat Gelişmeleri Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 251,991 312,309 346,961 (22.07.2016) -- M2 1,018,546 1,206,005 1,116,437 (22.07.2016) -- M3 1,063,151 1,249,183 1,300,834 (22.07.2016) -- Emisyon 77,420 94,464 1,345,074 (22.07.2016) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 106,314 95,703 101,827 (22.07.2016) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 7.50 7.25 7.25 (29.07.2016) -- TRLIBOR O/N 11.25 11.28 9.15 (29.07.2016) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Dengesi -43,552 -32,238 -2,863 (Haziran 2016) -34,600 İthalat 242,177 207,234 19,475 (Haziran 2016) -- İhracat 157,610 143,839 12,916 (Haziran 2016) -- Dış Ticaret Dengesi -84,567 -63,396 -6,559 (Haziran 2016) -61,000 Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 414.6 440.1 453.3 (Haziran 2016) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 197.5 237.5 246.7 (Haziran 2016) -- Kamu Net Borç Stoku 187.1 161.0 161.0 (2015) -- Kamu Ekonomisi (Milyar TL) 2014 Haziran 2015 Haziran Bütçe Gelirleri 34.56 39.56 44.07 (Haziran 2016) -- Bütçe Giderleri 35.17 36.34 51.98 (Haziran 2016) -- Bütçe Dengesi -0.61 3.22 -7.92 (Haziran 2016) -- Faiz Dışı Denge 0.96 4.91 -5.71 (Haziran 2016) -- 12 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 0212-398 18 98 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 0212-398 18 91 Bilge Pekçağlayan Uzman bilge.pekcaglayan@vakifbank.com.tr 0212-398 19 02 Elif Engin Uzman elif.engin@vakifbank.com.tr 0212-398 18 92 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@vakifbank.com.tr 0212-398 19 05 Ezgi Şiir Kıbrıs Uzman Yardımcısı ezgisiir.kibris@vakifbank.com.tr 0212-398 19 03 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar