SAYILAR SAYI KÜMELERĠ: GĠRĠġ: Nasıl atom maddenin, hücre canlının temel taĢı ise sayılar da matematiğin temel taĢlarıdır. Bu bölümde yalnızca atom veya hücreyi bir bütün olarak değil, atomun elektronlarını ve çekirdeğini, hücrenin çekirdeğini ve DNA larını da inceleyeceğiz. Z- = { …, -3, -2, -1 } Negatif tamsayılar. En büyük Negatif tamsayı -1 dir. Z+ = { 1, 2, 3, … } Pozitif tamsayılar. Sayma sayıları. Sayılar, ana kurallar ile birlikte doğru kullanıldıklarında matematik seyretmesi doyumsuz bir sanat eserine dönüĢür. ÖSS Matematikte baĢarılı olmak isteyen öğrencinin sayılar ile arasının çok iyi olması gerekir. En küçük Pozitif tamsayı 1 dir. Z = Z- {0} Z+ UYARI 0 sayısı Negatif bir tamsayı olmadığı gibi Pozitif bir tamsayı da değildir. Bu yüzden öncelikle sayı kümelerine kuĢ bakıĢı bir göz atalım. Önemli özelliklerinden birkaçını da vurgulayalım. RASYONEL SAYILAR KÜMESĠ DOĞAL SAYILAR KÜMESĠ Q={ N = { 0, 1, 2, 3, … , n, n+1, n+2, … } Kümesine Doğal sayılar kümesi denir. a | a, b tamsayı, b 0 } b Kümesine Rasyonel sayılar kümesi denir. UYARI Ondalık sayılar, 0,23 ; 45,67 ; 123,4567 ; … En küçük doğal sayı 0 dır. Devirli ondalık sayılar, 2,333… ; 36,232323… ; 0,125125… birer Rasyonel sayıdır. TAMSAYILAR KÜMESĠ Z={…,-3,-2,-1, 0, 1, 2, 3,…, n, n+1, n+2,…} Kümesine Tamsayılar kümesi denir. Her Tamsayı, paydası 1 olan bir Rasyonel sayıdır. Her doğal sayı, aynı zamanda bir Tamsayıdır. a Tamsayı olmak üzere; N⊂Z N⊂ Z ⊂ Q 1 𝑎 1 = 𝑎 dır. ĠRRASYONEL SAYILAR KÜMESĠ DÖRT ĠġLEM: a b Matematikte baĢarılı olmanın temel koĢullarından biri de dört iĢlemi hatasız ve çabuk yapmaktır. ( a, b tamsayı, b 0 ) Ģeklinde yazılamayan sayılara irrasyonel sayılar denir. Ġrrasyonel sayılar kümesi Q’ ile gösterilir. 2, 3 5, Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme iĢlemlerini tüm sayı kümelerinde sıkılmadan, çok sayıda alıĢtırma yaparak pekiĢtirmek gerekir. 3,14, ... , e 2,71 ... sayıları birer Ġrrasyonel sayıdır. Rasyonel ve İrrasyonel Biz öncelikle bu iĢlemlerin özelliklerini belirtelim. sayı kümelerinin ortak elemanları yoktur. temel Toplama ve çarpma iĢlemlerinin değiĢme özelliği vardır. a+b = b+a a.b = b.a Q Q’ = Ø 4+7=7+4=11 4.7=7.4=28 GERÇEK (REEL) SAYILAR KÜMESĠ Rasyonel sayılarlar kümesi ile Ġrrasyonel sayılar kümesinin birleĢimine Gerçek sayılar kümesi denir. Toplama ve çarpma iĢlemlerinin birleĢme özelliği vardır. (a+b)+c = a+(b+c) (a.b)c = a(b.c) R = Q Q’ (2+3)+4=2+(3+4)=2+3+4=9 (2.3)4=2(3.4)=2.3.4=24 Doğal sayılar, Tamsayılar, Rasyonel Çarpma iĢleminin,toplama iĢlemi üzerine dağılma özelliği vardır. (a+b)c = a.c+b.c a(b+c) = a.b+a.c ve İrrasyonel sayılar birer Gerçek sayıdır. N⊂Z⊂Q⊂R (3+4)5=3.5+4.5=15+20=35 3(4+5)=3.4+3.5=12+15=27 Toplama iĢlemine göre; Etkisiz (Birim) eleman 0 dır. a+0 = 0+a = a 6+0=0+6=6 4+0=0+4=4 2 Çarpma iĢlemine göre; Etkisiz (Birim) eleman 1 dir. 1.a = a.1 = a (-1)14=-14 (-1)(-12)=12 Çarpanlardan birinin toplamsal alındığında; çarpımın toplamsal bulunur. (-a)b = a(-b) = -(a.b) 1.7=7.1=7 1.12=12.1=12 Toplama iĢlemine göre; a gerçel sayısının tersi (toplamsal tersi) -a sayısıdır. a+(-a) = 0 (-3).4=3(-4)=-(3.4)=-12 [-(-2)].3=(-2)(-3)=6 12+(-12)=12-12=0 5+(-5)=5-5=0 Çarpanların ikisinin de toplamsal tersi alındığında; çarpım değiĢmez. (-a)(-b) = a.b Çarpma iĢlemine göre; sıfırdan farklı bir a sayısının tersi (çarpımsal tersi) 1 a-1= 𝑎 sayısıdır. a( 1 ) = 1 a tersi tersi (-4)(-5)=4.5=20 6.(-7)=(-6).7=-42 (a 0) Sayının 0 ile çarpımı; her zaman 0 dır. (0 sayısı, çarpma iĢleminde Yutan elemandır.) 0.a = a.0 = 0 1 8. 8 =1 1 7 7. =1 0.2=2.0=0 0.15=15.0=0 Ġki sayının farkı; birinci sayı ile ikinci sayının toplamsal tersinin toplamıdır. a-b = a+(-b) 14-5=14+(-5)=9 12-8=12+(-8)=4 Kendinizi sınamak için aĢağıdaki dört iĢlem sorularını yapıp yanıtlarınızı kontrol ediniz. Ġki sayının bölümü; bölünen sayı ile bölen sayının çarpımsal tersinin çarpımıdır. (Bir sayının 0 ile bölümü tanımsızdır) 48+12 =? 48.12 =? 48-12 =? 48:12 =? 8+0 =? 8.0 =? 8-0 =? 8:0 =? 0+12 =? 0.12 =? 0-12 =? 0:12 =? 10+20 =? 10.20 =? 10-20 =? 10:20 =? 0+0 =? 0.0 =? 0-0 =? 0:0 =? a 1 = a:b=a.( ) b b 12 = 12: 5 5 2 = 2: 3 = 3 = 12. 2. 1 3 (b 0) 1 5 Sayının -1 ile çarpımı; o sayının toplamsal tersine eĢittir. (-1)a = -a 3 ÇÖZÜM 48+12 =60 48.12 =576 48-12 =36 , 48:12 =4 8+0 =8 8.0 =0 8-0 =8 , 8:0 =TANIMSIZ 0+12 =12 0.12 =0 0-12 =-12 0:12 =0 10+20 =30 10.20 =200 10-20 =-10 10:20 =0,5 0+0 =0 0.0 =0 0-0 =0 0:0 =TANIMSIZ DNA-1 −6 + 14 3 − (−5) ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-2 B)-1 C)0 D)1 E)2 ÇÖZÜM -6+14=8 3-(-5)=3+5=8 değerleri yerlerine yazıldığında; −6+14 3−(−5) 8 8 bulunur. = =1 Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-1 5 − 11 1 − (−5) ĠĢleminin sonucu kaçtır? UYARI 0 sayısı ile iĢlem yaparken çok dikkatli olunmalıdır. Matematik öğrenmenin en tatsız taraflarından biri sıfır sayısı ile geçinmeyi öğrenmektir. Her öğrenilen iĢlemi bir de 0 sayısı ile denemek insanın hep aklını kurcalar. Bunların en kötüsü de sıfırı, sıfıra bölmektir. Bu durumda ‘’Matematik bilen aslana, sıfır bölü sıfır nedir? diye soran kiĢinin yaptığı ölümcül hatayı yapmıĢ oluruz’’. A)-2 B)-1 C)0 D)1 E)2 DNA-2 a 0 için : −2 + 2(−2) 1 + (−3) ĠĢleminin sonucu kaçtır? 0 0 dır. a A)-3 B)-2 C)0 D)2 E)3 ÇÖZÜM -2+2(-2)=-2-4=-6 1+(-3)=1-3=-2 değerleri yerlerine yazıldığında; a TANIMSIZDIR. 0 −2+2(−2) 1+(−3) 0 TANIMSIZDIR. 0 4 = −6 −2 =3 bulunur. Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-2 3 − 3(−3) −4 + (−2) ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-2 B)-1 C)0 D)1 DNA-4 Buna göre A+B toplamı kaçtır? E)2 A)5 C)7 D)8 E)9 ÇÖZÜM 73-AB=48 ⇒ 73-48=AB ⇒ AB=25 bulunur. A=2 ve B=5 dir. A+B=2+5=7 olmalıdır. Doğru Seçenek C dir. DNA-3 Buna göre, A+B toplamı aĢağıdakilerden hangisidir? A)12 B)6 B)13 C)14 D)15 GENETĠK KOPYA-4 E)16 Buna göre A+B toplamı kaçtır? ÇÖZÜM EĢitliğin bir tarafında toplam veya fark durumundaki bir terim, eĢitliğin diğer tarafına iĢaret değiĢtirerek geçer. A)10 74+AB=132 ⇒ AB=132-74 ⇒ AB=58 olacağından, A=5 ve B=8 dir. A+B=5+8=13 olmalıdır. Doğru Seçenek B dir. B)11 C)12 D)13 E)14 DNA-5 GENETĠK KOPYA-3 Yukarıdaki çarpma iĢleminde 1. Çarpan kaçtır? A)1234 Buna göre, A.B çarpımı aĢağıdakilerden hangisidir? A)6 B)8 C)12 D)15 D)18 5 B)1324 C)1243 D)1342 E)1432 ÇÖZÜM Çarpma iĢleminde; 1.satır=(1. Çarpan)x(2. Çarpanın birler basamağı) ÇÖZÜM Toplamdaki sayıların birler basamağındaki rakamların toplamı: A+B=6 veya A+B=16 olmalıdır. Onlar basamağındaki rakamların toplamı: B+A=16 olursa, birler basamağındaki rakamlar toplamından gelen ‘’elde var 1’’ ile birlikte toplamın sonucu 176 olur. Öyleyse; A+B=16 dır. Doğru Seçenek C dir. olarak yazıldığından; GENETĠK KOPYA-6 basamağı) 2.satır=(1. Çarpan)x(2. Çarpanın onlar basamağı) 3.satır=(1. Çarpan)x(2. Çarpanın yüzler (1. Çarpan)x3=3702 verilmiĢ. EĢitliğin her iki tarafı 3 ile bölündüğünde 1.ç𝑎𝑟𝑝𝑎𝑛 .3 3 = 3702 3 Buna göre, A+B toplamı kaçtır? (1.Çarpan) = 1234 bulunur. Doğru Seçenek A dır. A)14 B)15 C)16 D)17 E)18 GENETĠK KOPYA-5 DNA-7 Buna göre, A-B farkı kaçtır? Yukarıdaki çarpma iĢleminde 1. Çarpan kaçtır? A)876 A)1 B)867 C)786 D)687 E)678 C)3 D)4 E)5 ÇÖZÜM Birler basamağındaki rakamlar farkı; B-A=8 olduğu düĢünüldüğünde, Onlar basamağındaki rakamlar farkı; A-B bulunamaz. Öyleyse; birler basamağı için, B’den A çıkmaz, AB’nin onlar basamağı olan A’dan bir onluk alıp; 10+B-A=8 ve 10-8=A-B A-B=2 olmalıdır. DNA-6 Buna göre, A+B toplamı kaçtır? A)14 B)2 B)15 C)16 D)17 Onlar basamağında iĢlem yapıldığında; A’dan bir alınmıĢtı, A-1-B=1 ve A-B=2 olduğu görülür. Doğru Seçenek B dir. E)18 6 GENETĠK KOPYA-7 Dört iĢlem yaparken iĢlem önceliğine dikkat edilmelidir. Parantezli iĢlemlerde içindeki iĢlem yapılır. Buna göre, A-B farkı kaçtır? A)1 B)2 C)7 D)8 önce parantez Parantez yoksa; önce çarpma ve bölme, sonra toplama ve çıkarma iĢlemleri yapılır. E)9 DNA-8 DNA-9 4+4.4-4:4-4 ĠĢleminin sonucu kaçtır? Buna göre, D+N+A toplamı kaçtır? A) 3 A)11 ÇÖZÜM Önce çarpma ve bölme iĢlemlerini yapalım; sonra toplama ve çıkarma iĢlemlerini yapacağız B)12 C)13 D)14 E)15 ÇÖZÜM NA iki basamaklı sayısının kendisi ile çarpımı (karesi), yine NA ile sonlanan DNA üç basamaklı sayısına eĢit verilmiĢ. A) 3 Bu durumda; N=2, A=5 ve D=6 olup, D+N+A=6+2+5=13 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)-1 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 B)0 C) 1 D)3 E)13 ÇÖZÜM Önce parantez içindeki iĢlemin sonucunu bulalım, sonra çarpma ve çıkarma iĢlemlerini yapacağız. 5-2(5-2) = 5-2(3) = 5-6 = -1 Doğru Seçenek A dır. Buna göre, A kaçtır? D)7 E) 20 DNA-10 5-2(5-2) ĠĢleminin sonucu kaçtır? GENETĠK KOPYA-8 C)6 D) 16 GENETĠK KOPYA-9 3+3.3+3:3-3 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 25x25=625 NAxNA=DNA B)4 C) 15 4+4.4-4:4-4 = 4+16-1-4 = 20-5 = 15 Doğru Seçenek C dir. 25x25=625 eĢitliği dıĢında bu özelliği sağlayan sayı yoktur. A)3 B) 12 E)9 7 GENETĠK KOPYA-10 (5-2)5-2 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-1 B)0 C) 1 D)3 DNA-13 1-2[3-4:(5-6)] iĢleminin sonucu kaçtır? E)13 A) -13 B) 8 C)16 D)32 E)256 ÇÖZÜM Önce parantez içindeki iĢlemi yaparız. 128:(2.4)=128:8=16 Doğru Seçenek C dir. B) 8 C)16 D)32 A) -13 B) 8 C)16 D)32 E)256 C)32 D)64 C) 0 D) 1 E) 13 2’nin katı olan tamsayılardır. Birler basamağı 0,2,4,6 veya 8 dir. E)256 TEK SAYILAR T={ ...-5.-3,-1,1,3,5,...,2n-1,2n+1,2n+3,...} Birler basamağı 1,3,5,7 veya 9 dur. IġIK-1 T±T=Ç T.T=T GENETĠK KOPYA-12 128.2:4 ĠĢleminin sonucu kaçtır? B) 8 B) -3 ÇĠFT SAYILAR Ç={...-6,-4,-2,0,2,4,6,...,2n-2,2n,2n+2,...} ÇÖZÜM Çarpma ve bölme iĢlemlerinin ardı ardına kullanıldığı parantezsiz iĢlemlerde; önce soldaki iĢlem yapılır. 128:2.4=64.4=256 Doğru Seçenek E dir. A)2 E) 13 Sayı kümelerini biraz daha çeĢitlendirip, dört iĢlem yapmayı sürdürelim. DNA-12 128:2.4 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)2 D) 3 GENETĠK KOPYA-13 6-5:[4-3(2-1)] iĢleminin sonucu kaçtır? GENETĠK KOPYA-11 (128:2).4 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)2 C) 0 ÇÖZÜM Ġçteki küçük parantezden baĢlanarak, adım adım dıĢa doğru iĢlem yapılır. 1-2[3-4:(5-6)] =1-2[3-4:(-1)] =1-2[3+4]=1-2[7]=1-14 =-13 Doğru Seçenek A dır. DNA-11 128:(2.4) ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)2 B) -3 T±Ç=T DZÇ=Ç Ç.Ç=Ç T.Ç=Ç n pozitif tamsayısı için; Tn = T ve Çn = Ç ( Ç0 = 1 ) E)256 8 dır. DNA-14 a bir tamsayı olduğuna aĢağıdakilerden hangisinin kesinlikle tek sayıdır? A)a+1 D)2a-3 B)a2-1 GENETĠK KOPYA-15 n bir tek sayı olduğuna aĢağıdakilerden hangisinin sonucu çift sayıdır? göre, sonucu C)a2+2a E)a2+2a+1 A)n2+3n B)3n+2 C)n2+5n+3 D)3n-4 E)2n-3 ÇÖZÜM a bir tek sayı ise; a+1, a2-1 ve a2+2a+1 ifadeleri birer çift sayı, a bir çift sayı ise; a2+2a çift sayı gösterir. a ister tek, ister çift sayı olsun; 2a çift sayı, 2a-3 kesinlikle bir tek sayıdır. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-14 n bir tamsayı olduğuna aĢağıdakilerden hangisinin kesinlikle çift sayıdır? DNA-16 ArdıĢık üç çift sayıdan küçüğünün iki katı, ikinciden 20 fazladır. Üçüncü sayı kaçtır? A)22 B)24 C)26 D)28 E)30 ÇÖZÜM Sayılardan küçüğüne x dersek, Ġkinci sayı x+2, üçüncü sayı x+4 olacaktır. 2x = x+2 + 20 verilmiĢ. x=22 bulunur. Üçüncü sayı x+4 = 22+4 =26 olur. Doğru Seçenek C dir. göre, sonucu A)2n+6 B)n2+4 C)n3 D)3n+4 E)n2-2n+1 DNA-15 x bir çift sayı olduğuna aĢağıdakilerden hangisinin sonucu tek sayıdır? göre, GENETĠK KOPYA-16 ArdıĢık dört tek sayıdan en küçüğünün üç katı, en büyüğüne eĢittir. Bu sayıların toplamı kaçtır? göre, A)22 B)24 C)26 D)28 E)30 A)3x+2 B)x3+2 C)5x3 D)x2+3x E)4x+3 DNA-17 ArdıĢık üç tek sayının toplamı 249 ise bu sayılardan en küçüğü kaçtır? ÇÖZÜM x bir çift sayı iken; 3x+2, x3+2, 5x3 ve x2+3x sayıları çift, 4x+3 sayısı tek sayıdır. Doğru Seçenek E dir. A)79 9 B)81 C)83 D)85 E)87 ÇÖZÜM Sayılardan küçüğüne x dersek, Ġkinci sayı x+2, üçüncü sayı x+4 olacaktır. x + x+2 + x+4 = 249 verilmiĢ. 3x+6=249 3x=243 x=81 bulunur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-18 x ve y ardıĢık tamsayılar olmak üzere, aĢağıdakilerden hangisi kesinlikle çift sayıdır? A)x+y B)2x+y D)x+xy+y E)3xy C)x+2y DNA-19 a,b,c doğal sayılar olmak üzere ; GENETĠK KOPYA-17 ArdıĢık üç tek sayının toplamı 105 ise en büyüğü kaçtır? A) 31 B) 33 C) 35 D) 37 E) 39 a.b 3 c 2 ise aĢağıdakilerden hangisi her zaman doğrudur? A) a+b tek sayıdır. B) a ve b çift sayıdır. C) a ve b tek sayıdır. D) c çift sayıdır. E) a ve b den biri tek sayıdır. DNA-18 a ve b ardıĢık doğal sayılar, x=ab+1 olduğuna göre, aĢağıdakilerden hangisi kesinlikle tek sayıdır ? ÇÖZÜM a.b+3 2 A) x(a+1) B) a(x+b) C) b(a-1) D) x(a+b) E) b(x+a) = c ⇒ a. b + 3 = 2c EĢitliğinde, c ne olursa olsun 2c bir çift sayıdır. a.b+3 sayısının çift sayı olması için, a.b nin tek sayı olması gerekir. a.b nin tek sayı olması, a ve b nin tek sayı olması ile mümkündür. Doğru Seçenek C dir. ÇÖZÜM ArdıĢık iki doğal sayıdan biri tek, diğeri çift olduğundan; a+b Toplamları tek sayı, ab Çarpımları çift sayıdır. ab çift sayı, x=ab+1 tek sayıdır. a tek ise, a+1 çift, x(a+1) çift sayıdır. a çift ise, a(x+b) çift sayıdır. b çift ise, b(a-1) çift sayıdır. b çift ise, b(x+a) çift sayıdır. x tek sayı, a+b tek sayı olduğundan, x(a+b) tek sayıdır. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-19 x, y ve z birer tamsayı ve 2x+1=y.z olduğuna göre, aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)y ve z tek sayılardır. B)y ve z çift sayılardır. C)y+z tek sayıdır. D)y ve z den biri tek, diğeri çifttir. E)x tek sayıdır. 10 7. A-B=C KONU TESTĠ Çıkarma iĢleminde; A+B+C toplamının eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? 1. 3.4+10:5-3=? ĠĢleminin sonucu kaçtır? A) 9 B)10 C)11 D)12 E)13 A)2A C)8 D)AB E)AC doğal sayıları için; a+b tek sayı, c2 çift sayıdır. AĢağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? ĠĢleminin sonucu kaçtır? B)7 C)2C 8. a, b, c 2. 72:24+64:16=? A)6 B)2B D)9 E)10 A)c tek sayıdır. B)a+c tek sayıdır. C)b+c çift sayıdır. D)a.b.c tek sayıdır. E)a.b.c çift sayıdır. 3. 3+4.5-6:3=? ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)13 B) 15 C) 28 D)21 E) 24 9. AĢağıdakilerden hangisi tek sayıdır? A) 20072+3 B) 20083+4 C) 20072+5 D) 20083+7 E) 20072+9 4. 150:(6+3.8)-5=? iĢleminin sonucu kaçtır? A) 0 B) 3 C) 5 D) 8 E) 18 10. x ve y pozitif tamsayılarından, x çift , y tek sayıdır. AĢağıdakilerden hangisi tek sayıdır? 5. 9-5:(8-3).2+6=? ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)10 B)11 C)12 D)13 A)x.y B)x+2y C)xy D)yx E)x3.y2 E)14 11. ArdıĢık iki tek sayıdan büyüğü küçüğünün üç katıdır. Bu iki tek sayının toplamı kaçtır? 6. 3-[5-(5-3)]=? ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-10 B)-4 C)0 D)4 A)4 E)10 11 B)8 C)12 D)16 E)20 12. 16. Tek sayılar T, çift sayılar Ç ile gösterildiğinde; aĢağıdakilerden hangisi yanlıĢtır? A)DZÇ=Ç A,B ve C farklı rakamlar olmak üzere; A2C8 ve C66B dört basamaklı, A79 üç basamaklı sayılardır. B)DZT=T C)T±T=Ç D)ÇxÇ=Ç E)ÇxT=T Çıkarma iĢlemindeki kaçtır? 13. x, y, z çift sayılar olduğuna göre, aĢağıdakilerden hangisi her zaman çift sayıdır? A) 𝑥 + 𝑦−𝑧 2 B) 𝑥 − D) 𝑥.𝑦.𝑧 2 𝑦 +𝑧 2 E) C) 𝑥+𝑦 2 A)12 −𝑧 B) +3 D) 𝐾 4 𝐾 4 −2 C) −3 E) 𝐾 8 𝐾 4 1.C 6.C 11.A 15.D C)43 D)52 2.B 3.D 4.A 5.D 7.A 8.E 9.D 10.D 12.E 13.D 14.A 16.E +1 a,b ve c sayma sayıları ve a+b=c olduğuna göre; a+b+c toplamı aĢağıdakilerden hangisi olabilir? B)37 E)18 +2 15. A)25 D)16 YANITLAR ArdıĢık dört tek sayının toplamı K dır. Buna göre, bu sayılardan en büyüğünün K türünden eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? 𝐾 4 C)15 toplamı 𝑥+𝑦+𝑧 2 14. 𝐴) B)14 A+B+C TENEFFÜS !!! 1:2:3:4:5:6:7:8:9:10 Yukarıdaki iĢlemde uygun yerlere, istenildiği kadar parantez kullanarak sonucun 7 olmasını sağlayabilirmisiniz? E)69 12 Sayı kümelerini tanıyıp, dört iĢlemi pekiĢtirdikten sonra artık bu bilgilerimizi problem çözümlerinde kullanmaya baĢlayalım. Üç basamaklı, en küçük negatif tamsayı: -999 Üç basamaklı, rakamları farklı en küçük negatif tamsayı: -987 Sayı kümelerinin varsa en küçük veya en büyük elemanlarını bilmek, bizi sayı problemlerinde doğru sonuca götürür. Soru çözmeye geçmeden, arasında biraz daha dolaĢalım. DNA-1 Ġki basamaklı, en büyük pozitif tek tamsayı ile iki basamaklı, en küçük negatif çift tamsayının toplamı kaçtır? sayılar Ġki basamaklı, en küçük doğal sayı: 10 en büyük doğal sayı: 99 A)-1 B)0 C)1 D)89 E)90 ÇÖZÜM Ġki basamaklı, en büyük pozitif tek tamsayı 99, Ġki basamaklı, en küçük negatif çift tamsayı -98 olduğuna göre, 99+(-98)=99-98=1 Doğru Seçenek C dir. Ġki basamaklı, rakamları farklı en büyük doğal sayı: 98 Üç basamaklı, en küçük doğal sayı: 100 Üç basamaklı, rakamları farklı en küçük doğal sayı: 102 GENETĠK KOPYA-1 Ġki basamaklı en küçük pozitif çift tamsayı ile iki basamaklı en büyük negatif tek tamsayının toplamı kaçtır? Üç basamaklı, en büyük doğal sayı: 999 Üç basamaklı, rakamları farklı en büyük doğal sayı: 987 A)-1 En büyük negatif tamsayı: -1 Ġki basamaklı, en büyük negatif tamsayı: -10 B)0 C)1 D)9 E)10 IġIK-1 Sonucu bilinen bir toplamda, toplanan terimlerden birinin en büyük olması isteniyorsa; diğerlerinin olabildiğince küçük olması gerekir. Ġki basamaklı, en küçük negatif tamsayı: -99 Ġki basamaklı, rakamları farklı en küçük negatif tamsayı: -98 Karşıtı da doğrudur. Üç basamaklı, en büyük negatif tamsayı: -100 DNA-2 a,b Doğal sayıları için; a+b = 14 ise b’ nin en büyük değeri kaçtır? Üç basamaklı, rakamları farklı en büyük negatif tamsayı: -102 A) 0 13 B) 1 C) 7 D) 13 E) 14 ÇÖZÜM Ġki doğal sayının toplamında; b’nin en büyük değeri istendiğinden, a en küçük değerini almalıdır. Doğal sayılar içinde en küçük değer 0 olduğundan a=0 olmalıdır. Bu durumda; a+b=14 eĢitliğinde; a=0 alındığında; 0+b=14 ve b=14 olacaktır. Doğru Seçenek E dir. UYARI Sayılar ile ilgili sorularda, kullanılan sayıların hangi sayı kümesinin elemanı olduğuna dikkat edilmelidir. IġIK-2 Bir çıkarma iĢleminde; Farkın küçük olması isteniyorsa, eksilen sayı küçük, çıkan sayı büyük olmalıdır. Farkın büyük olması isteniyorsa, eksilen sayı büyük, çıkan sayı küçük olmalıdır. GENETĠK KOPYA-2 a,b Pozitif tamsayıları için; a+b = 14 ise b’ nin en büyük değeri kaçtır? A)0 B) 1 C) 7 D) 13 DNA-4 a,b sayma sayıları olmak üzere; a-b=14 ise a’nın en küçük değeri kaçtır? E) 14 DNA-3 a,b,c doğal sayıları için; a+b+c=36 ise c’nin alabileceği en büyük değer kaçtır? A)11 B)12 C)13 D)35 A)0 E)36 C)13 D)35 D)14 E)15 GENETĠK KOPYA-4 a,b doğal sayılar olmak üzere; a-b = 14 ise a’ nin en küçük değeri kaçtır? A)0 B) 7 C)7 D) 14 E) 15 Yukarıda verilen sorulara dikkat edildiğinde, soruda kullanılan sayı kümeleri farklı ise, soruların yanıtları da farklı olmaktadır. GENETĠK KOPYA-3 a,b,c farklı doğal sayılar olmak üzere; a+b+c=36 ise c’nin alabileceği en büyük değer kaçtır? B)12 C)13 ÇÖZÜM Farkları sabit olduğundan, a’nın en küçük olması için, b’nin de en küçük olması gerekir. En küçük sayma sayısı 1 olduğundan; b=1 için; a-1=14 ve a=15 bulunur. Doğru Seçenek E dir. ÇÖZÜM c’nin en büyük değeri alabilmesi için, a ve b’nin en küçük değerlerini alması gerekir. En küçük doğal sayı 0 olduğundan, a=b=0 alındığında; 0+0+c=36 c=36 bulunur. Doğru Seçenek E dir. A)11 B)7 E)36 14 DNA-5 ĠkiĢer basamaklı iki tam sayının farkı en çok kaç olabilir? A)89 B)90 C)180 D)198 ÇÖZÜM Kutulardaki Ģeker sayılarını; x, x+1, x+2, x+3, x+4, x+5, x+6, x+7 olarak alalım. Son kutudaki x+7 Ģeker diğer kutulara; kutularda x+6’Ģar Ģeker bulunacak Ģekilde 1, 2, 3, 4, 5, 6 tane dağıtılırsa; x+6, x+1+5, x+2+4, x+3+3, x+4+2, x+5+1 her birinde Ģeker sayısı x+6 olacaktır. E)200 ÇÖZÜM a-b farkının en büyük değeri alabilmesi için, a’nın en büyük, b’nin en küçük olması gerekir. Dağıtılan Ģeker sayısı; 1+2+3+4+5+6 =21=x+7 BaĢlangıçta en çok Ģeker bulunan kutuda; x+7=21 tane Ģeker vardır. Doğru Seçenek D dir. Ġki basamaklı en büyük tamsayı: 99 En küçük tamsayı: -99 olduğundan a-b=99-(-99)=99+99=198 bulunur. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-6 Her çocuğun en az bir kalem aldığı ve alınan kalem sayılarının farklı olduğu bir dağıtımda; 15 kalem üç çocuğa dağıtılıyor. En çok kalem alan çocuk kaç kalem alabilir? GENETĠK KOPYA-5 ĠkiĢer basamaklı iki tam sayının farkı en az kaç olabilir? A)0 B)-89 C)-180 D)-198 E)-200 A)10 DNA-6 Sekiz Ģeker kutusunun her birinde farklı sayıda Ģeker bulunmaktadır. Bu kutulardan rastgele biri boĢaltılıp diğer kutulara uygun biçimde dağıtılınca diğer yedi kutunun her birinde Ģeker sayısı aynı oluyor. BaĢlangıçta en çok Ģeker bulunan kutuda en az kaç Ģeker vardır? A)14 B)15 C)16 D)21 B)11 C)12 D)13 E)14 HAZĠNE-1 Toplamları sabit iki Gerçek sayının çarpımlarının en büyük olması için sayıların eĢit olması gerekir. Doğal sayılarda ve Tam sayılarda; sayılar eşit olamıyorlarsa en yakın değerleri almalıdır. E)28 DNA-7 a,b Gerçek sayılar olmak üzere; a+b = 5 ise a.b çarpımının en büyük değeri kaçtır? A)2 15 B)2,5 C)3 D)6 E)6,25 ÇÖZÜM Toplamları 5 olan eĢit iki Gerçel sayı için a=b=2,5 alınırsa; a.b=(2,5)(2,5)=6,25 bulunur. Doğru Seçenek E dir. DNA-9 Çevreleri sabit dikdörtgenler içinde alanı en büyük olan karedir. Dikdörtgen Ģeklindeki bir bahçe 60m. uzunluğundaki tel ile çevrilecektir. Alanının en büyük değeri kaç olabilir? GENETĠK KOPYA-7 a,b Gerçek sayılar olmak üzere; a+b = 8 ise a.b çarpımının en büyük değeri kaçtır? A)4 B)8 C)12 D)16 A)225 B)250 C)360 D)400 E)640 ÇÖZÜM E)20 DNA-8 a = 3-x ve b = x+7 ise, a.b nin en büyük değeri kaçtır? A)16 B)25 C)36 D)49 Çevre = 2a+2b = 60 ⟹ a+b = 30 Alan = a.b Toplamı 30 olan iki sayının çarpımlarının en büyük olması istendiğinden, sayılar eĢit olmalıdır. 30 a=b= =15 E)68 ÇÖZÜM a+b=(3-x)+(x+7)=10 a ve b nin toplamları x’e bağlı olmayıp sabit olduğundan, çarpımlarının en büyük değeri alması için sayıların eĢit olması gerekir. 10 a+b=10 ⟹ a=b= 2 = 5 olmalıdır. 2 a.b =15.15 = 225 alanın en büyük değeridir. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-9 Bir tarafı duvarla çevrili dikdörtgen Ģeklinde bir bahçe 60m uzunluğundaki tel ile çevrilecektir. Alanın en büyük değeri kaç olabilir? a.b=5.5=25 çarpımın en büyük değeridir Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-8 x=a+9 ve y=5-a ise, x.y çarpımının en büyük değeri kaçtır? A)25 B)45 C)49 D)75 A)225 B)250 C)360 D)450 E)640 E)81 16 DNA-10 Bir kenarının tümü , diğer kenarının yarısı duvar örülmüĢ kalan kısmı tel ile çevrili dikdörtgen bir bahçe yapılacaktır. 60m. uzunluğundaki tel ile çevrilecek alan en çok kaç m2 olabilir ? DNA-11 x,y N için x.y = 36 ise x+x.y+y ifadesinin en küçük değeri kaçtır? A)225 B)250 C)360 D)450 E)600 ÇÖZÜM x ve y doğal sayılarının çarpımları sabit olduğundan,toplamlarının küçük olması için sayıların eĢit olması gerekir. x.y =36 olduğundan ; x=6 ve y=6 alınır. x+x.y+y = 6+6.6+6 = 48 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)36 ÇÖZÜM b 2 3b 2 + a = 60 toplanan terimlerin gerektiğinden; a=30, olur. 3b 2 eĢit A)10 olması D)54 E)60 B)12 C)15 D)20 E)25 = 30 ⇒ 3b = 60 ⇒ b = 20 DNA-12 x,y tamsayıları için: x.y=36 ise x+y toplamının en küçük değeri kaçtır? Alan =a.b=30.20=600 m2. dir. Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-10 a, b doğal sayılar olmak üzere; a+b = 6 ise a2.b nin en büyük değeri kaçtır? A)18 C)48 GENETĠK KOPYA-11 Kenar uzunlukları tamsayı ve alanı alanı 25 birim kare olan bir dikdörtgenin çevresi en az kaç birim olabilir? Tel kullanılacak kısmın uzunluğu; b+a+ = B)42 B)27 C)32 D)34 A)-37 B)-12 C)0 D)12 E)37 ÇÖZÜM Çarpımları 36 olan tamsayıların toplamlarını alalım. (-1).(-36)=36 ⇒ (-1)+(-36)=-37 (-2).(-18)=36 ⇒ -2)+(-18)=-20 (-3).(-12)=36 ⇒ -3)+(-12)=-15 .................... 1.36=36 ⇒ 1+36=37 2.18=36 ⇒ 2+18=20 3.12=36 ⇒ 3+12=15 4.9=36 ⇒ 4+9=13 6.6=36 ⇒ 6+6=12 E)36 HAZĠNE-2 Çarpımları sabit iki doğal sayının toplamlarının en küçük olması için sayıların eĢit (veya en yakın) olması gerekir. 17 Görüldüğü gibi çarpanlar birbirine yaklaĢtıkça toplamın mutlak değeri küçülmektedir. Çarpanlar negatif olabiliyorsa, toplamın en küçük değeri bu çarpanların toplamı ile bulunur. Soruda çarpanlar -1 ve -36 olarak alındığında elde edilen toplam en küçük olur. (-1).(-36)=36 ⇒ (-1)+(-36)=-37 Doğru Seçenek A dır. DNA-14 a, b ve c pozitif tamsayıları için; a.b=18 a.c=24 olduğuna göre, a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? A)-43 B)-6 C)0 D)6 E)10 DNA-13 a, b ve c tamsayıları için, a.b=16 a.c=25 olduğuna göre, a+b+c toplamının en büyük değeri kaçtır? A)13 B)14 C)41 D)42 E)53 A)5 C)-30 D)-45 E)43 B)6 C)7 D)8 E)9 DNA-15 a, b ve c doğal sayıları için, a-b=7 a-c=5 olduğuna göre, a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? GENETĠK KOPYA-13 a, b ve c tamsayıları için, a.b=20 a.c=24 olduğuna göre, a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? B)-15 D)13 GENETĠK KOPYA-14 x, y ve z doğal sayıları için, x.y.z=8 olduğuna göre, x+y+z toplamı en az kaçtır? ÇÖZÜM Her iki eĢitliğin ortak çarpanı olan a’yı en küçük aldığımızda, diğer çarpanlar büyük olacaktır. a=1 için; b=16 ve c=25 olur. a+b+c=1+16+25=42 bulunabilecek en büyük değerdir. Doğru Seçenek D dir. A)15 C)0 ÇÖZÜM Toplamın küçük olması için, a, b ve c’nin küçük olması gerekir. a sayısı her iki çarpımda ortak olduğundan, a’nın en büyük değeri olan 6 sayısı alınırsa, b ve c sayıları en küçük değerleri alırlar. 6.b=18 ⇒ b=3 6.c=24 ⇒ c=4 bulunur. a+b+c=6+3+4=13 olur. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-12 x,y∈Z için, x.y=9 ise x+y toplamının en küçük değeri kaçtır? A)-10 B)-42 A)8 E)-60 18 B)9 C)12 D)13 E)14 ÇÖZÜM a-b=7 ⇒ a=b+7 a-c=5 ⇒ a=c+5 eĢitliklerinde; a’nın küçük olabilmesi için b ve c’nin de küçük olması gerekir. b=0 seçilirse, a=0+7 ve a=7 a=c+5 eĢitliğinden de 7=c+5 ve c=2 bulunur. a+b+c=7+0+2 olur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-16 T=(x+2)2+5 Ġfadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? A)-2 B)9 C)12 D)13 A)22 B)1 C)2 D)3 D)5 E)7 B)23 C)24 D)25 E)26 ÇÖZÜM Sayıları eĢit düĢündüğümüzde; 72:3=24=a olur. Dağılım; a-1, a ve a+1 olarak Yapıldığında, a+1 istenen koĢulu sağlar. a+1=24+1=25 bulunur. Doğru Seçenek D dir. E)14 GENETĠK KOPYA-17 Toplamları 47 olan üç tamsayının en küçüğü , en çok kaçtır? DNA-16 A=8-(x-3)2 ifadesi x’in hangi gerçek değeri için en büyük olur? A)0 C)3 DNA-17 Toplamları 72 olan üç farklı tamsayının en büyüğü, en az kaçtır? GENETĠK KOPYA-15 a, b ve c pozitif tamsayıları için, a-b=7 a-c=5 olduğuna göre, a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? A)8 B)2 A)13 E)8 ÇÖZÜM Farkın büyük olması için; (x-3)2 ifadesi en küçük değerini almalıdır. x’in gerçek değerleri için tam karenin alabileceği en küçük değer 0 dır. (x-3)2=0 x-3=0 x=3 bulunur. Doğru Seçenek D dir. B)14 C)15 D)16 E)17 UYARI En küçük veya en büyük değer bulma sorularında kullanılan sayıların birbirine en yakın (eĢit olabiliyorsa eĢit değerleri) ve birbirinden en farklı değerleri denenmelidir. Tamkare ifadelerin her zaman pozitif değerler aldığı, alabileceği en küçük değerin sıfır olduğu unutulmamalıdır. 19 KONU TESTĠ 6. a ve b tam sayılar olmak üzere; 1. a ve b pozitif tamsayıları için; (a-3)2+(b+1)2= 0 ise a + 2b toplamının değeri kaçtır? a+b=11 olduğuna göre 2a+3b toplamının en büyük değeri kaçtır? A) 22 B) 23 C) 26 D) 32 A) -1 C)34 D)51 A)3 E)99 C)97 D)98 B)4 C)5 D)6 E)7 8. a,b doğal sayılar olmak üzere; a+b = 10 ise a.b çarpımının en büyük değeri kaçtır? tamsayı ile iki basamaklı en büyük negatif tek tamsayının toplamı kaçtır? B)88 E) 3 tane kalem üç çocuğa dağıtılacaktır. Her çocuğun en az bir tane kalem aldığı bu dağıtımda en çok kalem alan çocuk en az kaç kalem alabilir? 3. Ġki basamaklı en büyük pozitif çift A)87 D) 2 7. 12 sayıya eĢit olan iki doğal sayının toplamının alabileceği en büyük değer kaçtır? B)21 C) 1 E) 33 2. Çarpımları iki basamaklı en büyük çift A)20 B) 0 A)5 B)10 C)20 D)25 E)50 E)99 9. a,b doğal sayılar olmak üzere; a+b = 5 ise a.b çarpımının en büyük değeri kaçtır? 4. a.b = 1200 ve b tek sayıdır. b’nin en büyük değeri için, a+b toplamı kaç olur? A)91 B)243 C)324 D)432 A)2 C)60 D)6 E)10 10. a ve b doğal sayıları için; a.b=16 ise, 1 1 + 𝑏 toplamının 𝑎 a+b+c=12 olduğuna göre a2+b2+c2 toplamının en küçük değeri kaçtır? B)48 C)5 E)1201 5. a, b, c tamsayılar, A)27 B)3 D)72 en küçük değeri kaçtır? 1 A) 16 E)144 20 1 B) 8 1 C) 4 1 D) 2 E) 1 11. 16. x,y∈Z için, x.y=-16 ise x+y toplamının en küçük değeri kaçtır? A)-17 B)-15 C)0 D)15 A ve B ikiĢer basamaklı iki tamsayı olmak üzere, A-B farkının en küçük değeri kaçtır? E)17 A)-198 B)-188 C)-108 D)-100 E)-89 12. x ve y tamsayıları için, x+y=9 olduğuna göre x2+y2 toplamının alabileceği en küçük değer kaçtır? A)13 B)25 C)41 D)61 E)81 13. a ve b pozitif tamsayıları için; a+b=11 olduğuna göre 2a+3b toplamının en küçük değeri kaçtır? A) 22 B) 23 C) 24 D) 25 E) 26 ĠkiĢer basamaklı iki doğal sayının farkı en çok kaçtır? B)99 C)90 D)89 E)88 15. A ve B ikiĢer basamaklı tamsayı olmak üzere, A-B farkı en çok kaçtır? 2.E 3.A 8.D 9.D 10.D 14.D 14. A)100 1.D iki A)198 B)188 C)108 D)100 E)89 21 15.A 4.A 16.A 11.B 5.B 6.C 12.C 7.C 13.B DOĞAL SAYILAR TANIM Sonlu kümelerin bire-bir eĢleme bağıntısına göre ortaya çıkan denklik sınıflarından her birine bir doğal sayı denir. IġIK-1 Herhangi iki veya daha fazla doğal sayının toplamı her zaman bir doğal sayıdır. N = { 0, 1, 2, 3, … , n, n+1, n+2, … } Kümesinin elemanları birer doğal sayıdır. Herhangi iki veya daha fazla doğal sayının çarpımı her zaman bir doğal sayıdır. Hiç elemanı olmayan kümeler denktir. Denklik sınıfı 0 doğal sayısı ile gösterilir. ÇĠFT SAYILAR: Bir elemanlı kümeler denktir. Denklik sınıfları 1 doğal sayısı gösterilir. Ġki elemanlı kümeler denktir. Denklik sınıfları 2 doğal sayısı gösterilir. … n elemanlı kümeler denktir. Denklik sınıfları n doğal sayısı gösterilir. NÇ = { 0, 2, 4, 6, … , 2n, 2n+2, 2n+4, … } ile En küçük çift Doğal sayı 0 dır. ile TEK SAYILAR: NT = { 1,3,5,7, … , 2n-1, 2n+1, 2n+3, … } ile En küçük tek doğal sayı 1 dir. ARDIġIK SAYILAR n bir doğal sayı göstermek üzere; n, n+1, n+2, … Ģeklindeki sayılara ArdıĢık doğal sayılar denir. Doğal sayılar kümesinin alt kümelerini ve özelliklerini inceleyelim. SAYMA SAYILARI : (Pozitif tamsayılar) Genel olarak; n bir tamsayı göstermek üzere; N = { 1, 2, 3, … , n, n+1, n+2, … } Kümesinin elemanları birer sayma sayısıdır. ardıĢık çift sayılar 2n, 2n+2, 2n+4, …. Ģeklinde, ardıĢık tek sayılar 2n+1, 2n+3, 2n+5, … Ģeklinde gösterilir. En küçük sayma sayısı 1 dir. 22 DNA-1 ArdıĢık üç doğal sayıdan en küçüğü ile en büyüğünün toplamı 36 iken, bu üç sayının toplamı kaçtır? A)18 B) 36 C)45 D)54 Toplamlara baktığımızda; Ortadaki C)26 D)28 terim sonucu sayısının verdiğini görebiliriz. E) 63 Ortadaki sayı; en küçük terim ile en büyük terimin toplamının yarısıdır. Yeni bir hazine bulunmuĢtur. HAZĠNE-1 ArdıĢık ilk n tane Sayma sayısının toplamı; toplamdaki son sayı ile ardıĢığının çarpımının yarısına eĢittir. 1 + 2 + 3 + …. + n = GENETĠK KOPYA-1 ArdıĢık üç çift doğal sayının toplamı 72 ise, en büyüğü kaçtır? B)24 ile çarpımının ÇÖZÜM ArdıĢık doğal sayıları; n, n+1, n+2 Ģeklinde gösterdiğimizde en küçüğü n, en büyüğü n+2 olduğundan n + n+2 =36 verilmiĢ. 2n+2 = 36 2n = 34 n =17 bulunur. Sayılar : 17, 18 ve 19 dur. Toplamları: 17+18+19=54 bulunur. Doğru Seçenek D dir. A)22 sayı 𝑛 (𝑛+1) 2 DNA-2 1 + 2 + 3 + … +99+ 100 Toplamının sonucu kaçtır? E)36 A) 1000 B) 1050 C)5000 D)5050 E)6000 ÇÖZÜM HAZĠNE-1 den; son sayı 100, ardıĢığı 100+1=101 olduğundan istenen toplam; ArdıĢık doğal sayıların toplamının bulunması pek çok soruda karĢımıza çıkacağından, bunu kısa yoldan bulmanın yollarını arayalım. ĠĢe 1 den baĢlayarak ardıĢık sayma sayılarının toplamı ile baĢlayalım. 1 + 2 + 3 + … + 100 = 100(100+1) 2 1=1 1+2=3= 1,5 .2 1+2+3=6=2.3 1+2+3+4=10=2,5 . 4 1+2+3+4+5=15=3.5 1+2+3+4+5+6=21=3,5 .6 1+2+3+4+5+6+7=28=4.7 ………….. = 100.101 2 = 5050 dir. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-2 1+2+3+ … +10 Toplamının sonucu kaçtır? A)50 23 B)55 C)60 D)75 E)100 HAZĠNE-2 a, (a+r), (a+2r), (a+3r), … , (a+nr) Ģeklindeki dizilere Aritmetik dizi denir. D)1440 E)1500 UYARI Ortadaki sayı, toplanan terimlerden biri olmayabilir. r: Ortak fark n+1: Terim sayısı = Ortadaki sayı = Son terim −Ġlk terim Ortak fark DNA-4 10+11+12+ … +19+20 Toplamının sonucu kaçtır? +1 İlk terim +Son terim 2 A)150 B)155 C)165 D)175 E)200 Bir aritmetik dizinin tüm terimlerinin toplamı: ÇÖZÜM Ġstenen toplam; TOPLAM = 0rtadaki sayı x Terim sayısı 20 20+1 2 1+2+3+…+9+10+11+12+…+20 = = 20.21 2 = 210 DNA-3 13+16+19+ … +127+130 Toplamının sonucu kaçtır? 1+2+3+…+9 = A)2500 B)2640 C)2860 D)2900 E)3210 10+11+12+…+20 = 210-45 = 165 olur. Doğru Seçenek C dir. ÇÖZÜM 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 = YADA !!! 𝑖𝑙𝑘 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 +𝑠𝑜𝑛 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 2 Ortadaki sayı= . (𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑠𝑎𝑦ı𝑠ı) Terim sayısı = Ortak fark = r = 3 𝑇𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑠𝑎𝑦ı𝑠ı = 𝑠𝑜𝑛 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 −𝑖𝑙𝑘 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑜𝑟𝑡𝑎𝑘 𝑓𝑎𝑟𝑘 𝑇𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑠𝑎𝑦ı𝑠ı = 1 = 40 130−13 3 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 = 13+130 . 40 2 +1= = 143 2 117 3 9.10 2 = 45 𝑖𝑙𝑘 𝑠𝑎𝑦 ı+𝑠𝑜𝑛 𝑠𝑎𝑦 ı 2 = 20−10 1 10+20 2 +1 + 1 = 11 Toplam=Ortadaki sayıxTerim sayısı =15.11=165 + 1 = 39 + Tercih sizin… . 40 = 2860 GENETĠK KOPYA-4 25+26+27+ … +74+75 Toplamının sonucu kaçtır? GENETĠK KOPYA-3 18+22+26+ … +98+102 Toplamının sonucu kaçtır? B)1320 = 𝑠𝑜𝑛 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 −𝑖𝑙𝑘 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑜𝑟𝑡𝑎𝑘 𝑓𝑎𝑟𝑘 = +1 Doğru Seçenek C dir. A)1230 9(9+1) 2 A)2500 B)2550 C)2600 D)2650 E)2700 C)1380 24 =15 DNA-5 4+8+12+ … +396+400 Toplamının sonucu nedir? DNA-6 0,12112111211112111112… irrasyonel sayısında 0 dan sonraki onikinci 2 den önce yazılan 1 lerin toplamı kaçtır? A)20000 B)20100 C)20200 D)20300 E)20400 A)12 ÇÖZÜM Toplamdaki sayılar 4’ün katı olduğundan 4 parantezine alınabilir. 4+8+12+ … +400 =4(1+2+3+ … +100) Parantez içindeki toplam DNA-2 de bulunmuĢtu. Bu durumda; 4+8+12+ … +400 =4(1+2+3+ … +100) =4. 100(100+1) 2 = 4. 100.101 2 B)24 C)48 D)78 E)96 ÇÖZÜM Verilen Ġrrasyonel sayıda; 2 rakamlarının önünde sırasıyla, 1 tane, 2 tane, 3 tane, … , 12 tane 1 bulunmaktadır. Soruda bizden istenen toplam: 1+2+3+ … +12 toplamıdır. = 4.5050 1+2+3+ … +12 = 12(12+1) 2 = 78 bulunur. Doğru Seçenek D dir. =20200 olacaktır. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-6 YADA !!! Ortadaki sayı = 𝑖𝑙𝑘 𝑠𝑎𝑦 ı+𝑠𝑜𝑛 𝑠𝑎𝑦 ı 2 =202 Terim sayısı = 𝑠𝑜𝑛 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 −𝑖𝑙𝑘 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑜𝑟𝑡𝑎𝑘 𝑓𝑎𝑟𝑘 = 400−4 4 = 4+400 2 +1 + 1 = 100 Toplam=Ortadaki sayıxTerim sayısı =202.100=20200 En alt sırasında 15 tane bidon bulunan Ģekildeki gibi bir istifte, toplam kaç bidon vardır? Tercihini yapamayanlar için… A)120 GENETĠK KOPYA-5 5+10+15+ … +495+500 Toplamının sonucu kaçtır? A)2525 B)25250 C)252500 D)252600 E)252700 25 B)125 C)130 D)145 E)150 DNA-7 ArdıĢık ilk n sayma sayısının toplamını veren sayılara Üçgen sayılar denir. 1+2+3+ …. +n= n N+ için sayılardır. DNA-8 {1}, {2,3}, {4,5,6} , … küme dizisindeki 100. kümenin : en büyük elemanı kaçtır? 𝑛(𝑛+1) 2 n(n 1) 2 A)100 Ģeklinde yazılabilen B)500 C)5000 D)5050 E)6000 ÇÖZÜM Kümelerin en büyük elemanlarına dikkat edildiğinde; 1, 3, 6, 10, 15, ... gibi. 1. Kümede 2. Kümede 3. Kümede AĢağıdaki sayıdır? A)16 sayılardan B)24 C)32 hangisi D)36 Üçgen sayılar, 𝑛 ∈ 𝑁 + 𝑖ç𝑖𝑛; Ģeklinde yazılabilen sayılardır. 𝑛 ∈ 𝑁 + 𝑖ç𝑖𝑛; 𝑛(𝑛+1) 2 üçgen 100(100+1) 2 6 = 100.101 2 = 5050 dir. Doğru Seçenek D dir. 𝑛(𝑛+1) 2 GENETĠK KOPYA-8 {1}, {2,3}, {4,5,6} , … küme dizisindeki 100. kümenin : en küçük elemanı kaçtır? =36 n(n+1) =2.36=72=8.9 n=8, 3 …… birer üçgen sayı olduğu görülür. Bu durumda 100. kümenin en büyük elemanı da 100. Üçgen sayı yani ilk 100 sayma sayısının toplamı olan; E)48 ÇÖZÜM 1 A)100 n+1=9 B)4950 D)5050 E)6000 C)4951 Seçeneklerde; iki katı, ardıĢık iki doğal sayının çarpımı olan 36 aranan sayıdır. Doğru Seçenek D dir. IġIK-2 n tane ardıĢık doğal sayının toplamının n’e bölümü (aritmetik ortası) dizinin ortasındaki sayıyı verir. GENETĠK KOPYA-7 1+2+3+ … +n=66 ise, n doğal sayısı kaçtır? A)10 B)11 C)12 D)13 E)14 26 DNA-9 ArdıĢık beĢ doğal sayının toplamı 400 ise bu sayılardan en büyüğü kaçtır? GENETĠK KOPYA-10 ArdıĢık 9 tane tamsayının toplamı 9 ise, bu sayılardan en büyüğü kaçtır? A)79 E)83 A)4 400 5 DNA-11 n ve m pozitif tamsayılar olmak üzere: n+(n+1)+(n+2)+(n+3)+ … +(n+m)=1000 ise; n+m toplamı kaçtır? B)80 C)81 ÇÖZÜM 𝐴𝑟𝑖𝑡𝑚𝑒𝑡𝑖𝑘 𝑜𝑟𝑡𝑎 = D)82 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝑇𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑠𝑎𝑦 ı𝑠ı = = 80 Aritmetik orta = Ortadaki terim = 80 78, 79, 80, 81, 82 80 + 2 = 82 sayıların en büyüğüdür. Doğru Seçenek D dir. A)15 D)182 B)177 E)187 C)6 B)45 D)7 C)60 D)70 E)8 E)85 ÇÖZÜM Toplamda; m+1 tane n ve 1+2+3+…+m toplamı olduğundan; GENETĠK KOPYA-9 11 tane ardıĢık pozitif tamsayının toplamı 2002 ise en küçüğü kaçtır? A)176 B)5 (m+1)n+ C)178 𝑚 (𝑚 +1) 2 = 1000 2(m+1)n+m(m+1) = 2000 (m+1)(2n+m) = 2000 = 24.53 DNA-10 ArdıĢık 17 tane tamsayının toplamı 17 dir. Bu sayıların çarpımı kaçtır? A)-170 B)-17 ÇÖZÜM 𝐴𝑟𝑖𝑡𝑚𝑒𝑡𝑖𝑘 𝑜𝑟𝑡𝑎 = C)0 D)17 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝑇𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑠𝑎𝑦 ı𝑠ı = m+1 çift, 2n+m tek olacağından; m+1 = 24 = 16 ⟹ m = 15 2n+m = 53 = 125 ⟹ 2n = 110 ⟹ n = 55 n+m = 55+15 = 70 bulunur. Doğru Seçenek B dir. E)170 17 17 UYARI n ve m pozitif tam sayılar olmak üzere; =1 n+(n+1)+(n+2)+(n+3)+ …+(n+m)= Aritmetik orta = Ortadaki sayı = 1 … , -2, -1, 0, 1, 2, 3, … Ortadaki sayı 1 olduğundan, sayılardan biri de 0 sayısıdır. 𝑚 +1 (2𝑛+𝑚 ) 2 GENETĠK KOPYA-11 n bir doğal sayı olmak üzere, 63 sayısı, 63=n+(n+1)+ … +(n+k) biçiminde ardıĢık doğal sayıların toplamı olarak yazıldığında, n=8 ise, k kaçtır? Tüm sayıların çarpımında, çarpanlardan biri sıfır olduğundan, çarpım sıfır olur. Doğru Seçenek C dir. A)3 27 B)4 C)5 D)6 E)7 DNA-12 49 tane ardıĢık pozitif tamsayının toplamı 74 olduğuna göre, bu sayılardan en küçüğü kaçtır? A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 ÇÖZÜM 𝐴𝑟𝑖𝑡𝑚𝑒𝑡𝑖𝑘 𝑜𝑟𝑡𝑎 = 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝑇𝑒𝑟𝑖𝑚 𝑠𝑎𝑦 ı𝑠ı = 74 49 GENETĠK KOPYA-13 n bir doğal sayı olmak üzere; 1 den n ye kadar doğal sayıların toplamı A, 5 ten n ye kadar doğal sayıların toplamı B ile gösteriliyor. A+B=370 ise A nın değeri kaçtır? E) 28 A)176 B)180 C) 184 D)190 E)192 = 49.49 49 = 49 DNA-14 12+22+32+ ... +102=K olarak veriliyor. Karesi alınan sayılar birer azaltılırsa toplamın sonucu kaç olur? Aritmetik orta = Ortadaki terim = 49 0rtadaki terim 49 olduğundan, kendisinden küçük 24 teri, kendisinden büyük 24 terim bulunur. A)K-10 B)K-19 C)K-90 D)K-100 E)K-101 Sayılardan en küçüğü; 49-24=25 olur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-12 1+2+3+ …. +n = 10n EĢitliğini geçekleyen kaçtır? A)15 B)16 C)17 n doğal D)18 E)19 ÇÖZÜM Karesi alınan sayılardan çıkarıldığında toplam; (1-1)2+(2-1)2+(3-1)2+ … +(10-1)2 =02+12+22+ ... +92 Ģekline dönüĢür ki bu toplam K’dan 102=100 noksandır. Doğru Seçenek D dir. sayısı DNA-13 2+4+6+ … +100 =2550 olduğuna göre, 1+3+5+ … +99 toplamının sonucu kaçtır? GENETĠK KOPYA-14 12+22+32+ ... +102=A olarak veriliyor. Karesi alınan sayılar birer artırılırsa toplamın sonucu kaç olur? A)2400 B)2450 C)2500 D)2550 E)2600 ÇÖZÜM n(n+1) 2 1+2+3+4+5+6+ … +99+100 = = birer A)A+121 B)A+120 C)A+11 D)A+10 E)A+1 100.101 2 (1+3+5+… +99)+(2+4+6+…+100)=5050 (1+3+5+… +99)+(2550)=5050 1+3+5+… +99 =5050-2550=2500 olur. Doğru Seçenek C dir. 28 DNA-15 A=1.2+2.3+3.4+ ... +n(n+1) B=2.3+3.4+4.5+ ... +(n+1)(n+2) n=10 için B nin A türünden aĢağıdakilerden hangisidir? A)A+132 B)A+130 D)A+10 E)12.A GENETĠK KOPYA-16 100-99+98-97+96-95+ … +4-3+2-1 ĠĢleminin sonucu kaçtır? eĢiti A)100 C)A+12 A)35 C)81 D)82 B)-10 C)-9 D)-8 E)49 B)45 C)55 D)65 E)75 102-92+82-72+62-52+42-32+22-12 =19+15+11+7+3 bulunur. E)83 Ortadaki terim (aritmetik orta)=11 Terim sayısı=5 olduğundan, toplamın sonucu; 11.5=55 tir. Doğru Seçenek C dir. DNA-16 1-2+3-4+5-6+ …. +19-20 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-11 D)50 ÇÖZÜM a2-b2=(a-b)(a+b) özdeĢliğinden; 102-92=(10-9)(10+9)=1.19=19 82-72=(8-7)(8+7)=1.15=15 62-52=(6-5)(6+5)=1.11=11 42-32=(4-3)(4+3)=1.7=7 22-12=(2-1)(2+1)=1.3=3 olduğundan GENETĠK KOPYA-15 T = 2.5+3.6+4.7+ …. +10.13 Toplamının her bir teriminin birinci çarpanı 1 azaltılırsa, T sayısı ne kadar azalır? B)80 C)51 DNA-17 102-92+82-72+62-52+42-32+22-12 ĠĢleminin sonucu kaçtır? ÇÖZÜM n=10 için; A=1.2+2.3+3.4+ … +10.11 B=2.3+3.4+4.5+ … +10.11+11.12 olur. B sayısı, A’dan; 11.12-1.2 fazladır. B=A+130 olur. Doğru Seçenek B dir. A)79 B)99 IġIK-3 ArdıĢık iki doğal sayıdan, büyüğünün karesi ile küçüğünün karelerinin farkı, sayıların toplamına eĢittir. E)-7 ÇÖZÜM 1-2+3-4+5-6+ …. +19-20 ĠĢleminde gruplandırma yaparsak; =(1-2)+(3-4)+(5-6)+ …. +(19-20) =(-1)+(-1)+(-1)+ … +(-1) 20 tane terimde, ikiĢerli 10 grup olacağından, =10(-1)=-10 bulunur. Doğru Seçenek B dir. 212-202=(21-20)(21+20)=1.41=41 752-742=(75-74)(75+74)=1.149=149 gibi GENETĠK KOPYA-17 12-22+32-42+ … +192-202 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-210 B)-190 C)-180 D)-160 E)-110 29 IġIK-4 ArdıĢık ilk n çift sayma sayısının toplamı: 2 4 6 ... 2n nn 1 GENETĠK KOPYA-18 1+3+5+ … +99 ĠĢleminin sonucu kaçtır? dir. A)250 B)2401 C)2500 D)2601 E)5000 IġIK-5 ArdıĢık ilk n tek sayma sayısının toplamı: 1 3 5 ... 2n 1 n 2 dir. DNA-19 n N için, n2 Ģeklindeki sayılara Kare sayılar denir. 0, 1, 4, 9, 16, … gibi. DNA-18 ArdıĢık ilk 40 pozitif çift tamsayının toplamı A, ardıĢık ilk 40 pozitif tek tamsayının toplamı B ise, A-B farkı kaçtır? A) 0 B) 1 C) 40 D) 400 ArdıĢık ilk 100 doğal sayıdan kaç tanesi kare sayıdır (tam karedir) ? A)8 E) 720 B)9 C)10 D)11 E)12 ÇÖZÜM 02=0, 12=1, 22=4, 32=9, … , 92=81, 102=100 olduğundan, Ġlk 100 doğal sayı içinde; 0, 1, 4, 9, 16, … , 81 olmak üzere 10 tane kare sayı vardır. Doğru Seçenek C dir. ÇÖZÜM A=2+4+6+ … +80 2n=80 ise n=40 olduğundan; A=n(n+1)=40(40+1)=40.41=1640 B=1+3+5+ … +79 2n-1=79 ise n=80 olduğundan; B=n2=402=1600 GENETĠK KOPYA-19 AĢağıdaki sayılardan hangisi ardıĢık iki üçgen sayının toplamı değildir? A-B=1640-1600=40 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)4 YADA !!! 1+2+3+4+ … +79+80 Toplamında; 40 tane tek, 40 tane çift pozitif tamsayı vardır. ĠkiĢerli gruplandırdığımızda; (1+2)+(3+4)+(5+6)+ … +(79+80) Her grupta fark 1 olup, 40 grup vardır. A-B=40.1=40 olur. 30 B)9 C)16 D)25 E)75 KONU TESTĠ 6. On bir tane ardıĢık tamsayının toplamı 2002 ise en büyüğü kaçtır? 1. AĢağıdakilerden hangisi ardıĢık üç doğal sayının toplamı olamaz? A)48 B)63 C)75 D)82 A)176 B)177 C)178 D)182 E)187 E)96 7. 1+2+3+ … +n ≤ 125 EĢitsizliğini sağlayan en büyük n doğal sayısı kaçtır? 2. ArdıĢık üç doğal sayının en küçüğü ile en büyüğünün toplamı 88 dir. Bu üç sayının toplamı kaçtır? A)14 B)15 C)16 D)17 E)18 A)130 B)131 C)132 D)134 E)135 8. ArdıĢık 2008 tane tamsayının çarpımı 3. ArdıĢık 13 tane tamsayının toplamı 0 dır. Bu sayılardan en büyüğü en çok kaçtır? 13 tür. Bu sayıların en büyüğü kaçtır? A)6 B)7 C)8 D)9 E)10 A)2010 B)2009 C)2008 D)2007 E)2006 4. 1+2+3+ … +n=A olduğuna göre, n+(n+1)+(n+2)+ … +2n toplamının A türünden eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? A)A B)2A C)3A D)A2 9. a, b ve c ardıĢık üç doğal sayı, a2+b2=c2 ise a+b+c toplamı kaçtır? E)A3 A)7 C)8 D)9 D)18 E)24 (33+44+55+66):11 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 45 sayısı; n+(n+1)+(n+2)+ … +(n+k)=45 biçiminde ardıĢık doğal sayıların toplamı olarak yazıldığında, k’nın alabileceği en büyük değer kaçtır? B)5 C)15 10. 5. n bir doğal sayı olmak üzere, A)4 B)12 A)7 E)14 31 B)9 C)11 D)18 E)24 11. 16. A=1211 ve B=1112 sayıları için aĢağıdakilerden hangisi çift sayıdır? (12+10+8+6+4+2):(6+5+4+3+2+1) ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)2 B)4 C)6 D)8 E)12 A) A-B B) A+B C) (A+1)B D) (A-1)B E)A.B 12. (2009+2008+2007)(2006+2005+2004) ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)3 B)6 D)2003 C)9 E)2004 YANITLAR 13. 1.D 2.C 3.B 4.C 5.D 6.E 7.B 8.D 9.B 10.D 11.A 12.C 13.E 14.B 15.E 16.E a,b,c,d ardıĢık dört tek sayı olmak üzere; a<b<c<d için (a-b)(c-d)(a-d)(b-c) iĢleminin sonucu kaçtır? A)16 B)24 C)32 D)40 E)48 14. ArdıĢık üç pozitif tamsayının çarpımı, toplamlarının 21 katıdır. Bu sayıların toplamı kaçtır? A)23 B)24 C)25 D)26 E)27 15. n doğal sayısının ardıĢığı ( n’den sonra gelen doğal sayı) n* ile gösterildiğine göre ; (3.4*)* sayısının ardıĢığı kaçtır? A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17 32 KONU TESTĠ 5. ArdıĢık dört çift sayının toplamı aĢağıdakilerden hangisi olamaz? 1. ArdıĢık ilk 100 pozitif tam sayının A)84 B)100 C)116 D)132 E)144 karelerinin toplamı A dır. ArdıĢık ilk 100 pozitif çift tam sayının karelerinin toplamı aĢağıdakilerden hangisidir? A) 2.A B) 4.A C) 2.A 2 2 D) 4.A E) 200.A 6. ArdıĢık beĢ tek sayının toplamı 165 olduğuna göre, bu sayılardan en büyüğü kaçtır? A)33 2. 1 den 55 e kadar olan tamsayılar soldan sağa doğru yazılarak N=1234…9101112…5455 Ģeklinde 101 basamaklı bir N sayısı oluĢturuluyor. Buna göre, N nin soldan 55. rakamı kaçtır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 6 B)35 C)37 D)39 E)41 7. ArdıĢık üç tek sayının toplamı, üç basamaklı bir doğal sayıdır. Bu sayılardan en küçüğü en az kaçtır? A)33 E) 9 B)35 C)37 D)39 E)41 8. 1+3+5+ … +99=T ise 2+4+6+ … +100 toplamının T türünden eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? 3. 1+3+7+9+13+15+19+ …. +61+63+67 Toplamının değeri kaçtır? A)663 B)695 C)717 D)771 E)779 A)T B)2.T C)T+25 D)T+50 E)T+100 9. ArdıĢık dokuz tek sayının toplamı 873 olduğuna göre, bu sayıların en büyüğü kaçtır? 4. ArdıĢık altı doğal sayıdan son dördünün toplamı 62 olduğuna göre, ilk dördünün toplamı kaçtır? A)87 B)91 C)97 D)107 E)109 A)54 B)55 C)56 D)57 E)58 33 10. 15. a, b ve c ardıĢık üç çift sayı olup, a<b<c dir. Buna göre; (a-b)+(a-c)+(b-c) toplamı kaçtır? A)-10 B)-8 C)-6 D)-4 11+13+15+ … +41 Toplamının değeri kaçtır? A)416 B)425 C)432 D)441 E)453 E)-2 16. 18+22+26+ … +82 Toplamının değeri kaçtır? 11. 1+2+3+4+ … +99+100 Ġfadesinde, tek sayıların her biri 1 artırılır, çift sayıların her biri 2 azaltılırsa toplamdaki değiĢme için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)800 B)820 C)830 D)840 E)850 A)100 azalır. B)50 azalır. C)değiĢmez. D)50 artar. E)100 artar. 1.B 2.B 3.D 4.A 5.E 6.C 7.A 8.D 9.D 10.B 11.B 12.E 13.C 14.B 15.A 16.E 12. ArdıĢık yedi tamsayının, en küçüğü ile en büyüğünün toplamı 24 olduğuna göre, bu yedi sayının toplamı kaçtır? A)60 B)66 C)72 D)78 E)84 13. ArdıĢık beĢ çift sayının toplamı 100 ise, bu sayıların en büyüğü ile en küçüğünün toplamı kaçtır? A)36 B)38 C)40 D)42 14. 1+2+3+ … +n = 190 n kaçtır? A)18 B)19 C)20 D)21 E)44 ise, E)22 34 BASAMAK ANALĠZĠ RAKAMLAR Doğal sayılar kümesinin alt kümelerinden biri olan; UYARI Soruda; a’nın aldığı değerler, b’nin katsayısı olan 2 Ģer, 2 Ģer artarken, b’nin aldığı değerler, a’nın katsayısı olan 3 er, 3 er azalmaktadır. { 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 } kümesine Rakamlar kümesi, bu kümenin elemanlarına da Rakam denir. GENETĠK KOPYA-1 a ve b birer rakam olmak üzere; a+b=12 ise, a’nın alabileceği kaç farklı değer vardır? Rakamlar, ‘’Onluk sistemde’’ sayıları yazmak için kullanılan sembollerdir. UYARI Rakamlar, birer doğal sayıdır. Sayılar, rakamların bir arada yazılması ile oluĢturulur. 22 304 ; -12 ; 4,5 ; 29 ; birer sayıdır. A)4 DNA-1 a ve b birer rakam olmak üzere; 3a+2b=22 ise, a+b toplamının alabileceği kaç farklı değer vardır? B)2 C)3 D)4 C)6 D)7 E)8 DNA-2 x, y ve z farklı rakamlar olmak üzere; 4x-3y+z ifadesinin alabileceği en büyük ve en küçük değerlerin toplamı kaçtır? 7 A)1 B)5 A)18 E)5 B)26 C)44 D)52 E)80 ÇÖZÜM x ve z büyük (x’in katsayısı büyük olduğundan, x en büyük) y küçük alındığında ifade büyük değer alacağından; x=9 , y=0 , z=8 alınırsa 4.9-3.0+8=44 en büyük değerdir. ÇÖZÜM Bu tip sorularda; değiĢkenlerden birine uygun değerler verilerek diğeri bulunur. 2b ve 22 çift olduğundan, a’ya en küçük çift sayı değeri vermekle baĢlayalım. a=0 için; 3.0+2b=22 ve b=11 olur. b=11 bir rakam değildir, alınmaz. a=2 için; 3.2+2b=22 ve b=8 a=4 için; 3.4+2b=22 ve b=5 a=6 için; 3.6+2b=22 ve b=2 a=8 için; 3.8+2b=22 ve b=-1 b=-1 bir rakam değildir, alınmaz. a+b toplamı; 2+8=10, 4+5=9 ve 6+2=8 olmak üzere 3 farklı değer alır. Doğru Seçenek C dir. x ve z küçük (x’in katsayısı büyük olduğundan, x en küçük) y büyük alındığında ifade küçük değer almaktadır. x=0 , y=9 , z=1 alınırsa 4.0-3.9+1=-26 en küçük değeridir. En büyük ve en küçük değerlerin toplamı 44+(-26)=44-26=18 dir. Doğru Seçenek A dır. 35 GENETĠK KOPYA-2 a, b ve c farklı rakamlar olmak üzere; a+2b-3c ifadesinin alabileceği en büyük değer kaçtır? A)24 B)25 C)26 D)27 Genel olarak; Soldaki ilk basamağa; 0 dıĢında 9 rakamdan birini, yanındaki basamağa; 10 rakamdan birini, yanındaki basamağa; yine 10 rakamdan birini yazabiliriz. E)28 Matematiğin en önemli kurallarından biri olan, çarpmanın temel ilkesi gereği, yazılabilecek sayıların adedi; 9.10.10… dur. DNA-3 a ve b birer rakam olmak üzere; 2a-3b=0 ise, Yazılabilecek en büyük ab iki basamaklı sayısı kaçtır? A)32 B)64 C)96 D)97 E)98 DNA-4 Üç basamaklı, rakamları farklı kaç tane abc doğal sayısı yazılabilir? ÇÖZÜM Öncelikle; 2a-3b=0 eĢitliğinde, a’ya verilecek değerler 3 ün katları, b’nin değerleri de 2 nin katları olacaktır. A)9OO B)800 C)720 ab sayısını en büyük olması için; a büyük, b büyük olmalıdır. a’nın alabileceği en büyük değer 9, a’nın bu değeri için de b=6 olur. ab=96 yazılabilecek en büyük sayıdır. Doğru Seçenek C dir. ÇÖZÜM Soldaki ilk basamağa; 0 dıĢında 9 rakamdan birini yazabiliriz. Ortadaki basamağa; a yerine yazılan rakam dıĢında geriye kalan 9 rakamdan birini yazabiliriz. Son basamağa; a ve b yerine yazılan iki rakam dıĢında kalan 8 rakamdan biri yazılabilir. Sonuç olarak: 9.9.8=648 tane üç basamaklı, rakamları farklı doğal sayı vardır. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-3 a ve b birer rakam olmak üzere; 3a=4b eĢitliğini gerçekleyen kaçtane iki basamaklı ab sayısı yazılabilir? A)1 B)2 C)3 D)4 D)648 E)600 E)5 GENETĠK KOPYA-4 Ġki basamaklı kaç tane çift doğal sayı yazılabilir? Sayıları oluĢturmaya baĢlamıĢ iken, kaçar tane sayı yazılabileceğine de bir göz atalım. Bir basamaklı; 10 tane doğal sayı, 9 tane sayma sayısı, Ġki basamaklı; 90 tane doğal sayı, Üç basamaklı; 900 tane doğal sayı, Dört basamaklı; 9 000 tane doğal sayı… yazılabilir. A)50 36 B)45 C)40 D)36 E)35 DNA-5 543 sayfalık bir kitabın sayfalarını numaralandırmak için kaç tane rakam kullanılır? IġIK-1 a, b, c, d birer rakam, a≠ 0 olmak üzere; Ġki basamaklı doğal sayılar; ab = 10.a+b a onlar , b birler basamağıdır. A)15512 B)1521 C)1543 D)1598 E)1629 Üç basamaklı doğal sayılar; abc = 100.a+10.b+c a yüzler , b onlar , c birler basamağıdır. ÇÖZÜM Bir basamaklı 9 tane sayma sayısı, Ġki basamaklı 90 tane sayma sayısı olduğundan; 9+90=99 sayfa bir ve iki basamaklı sayılar ile numaralandırılır. 543-99=444 sayfa üç basamaklı sayılar ile numaralandırılmıĢtır. Bir basamaklı sayılarda: 9.1=9 Ġki basamaklı sayılarda: 90.2=180 Üç basamaklı sayılarda: 444.3=1332 tane rakam kullanılır. Toplam: kullanılır. 9+180+1332=1521 Dört basamaklı doğal sayılar; abcd = 1000.a+100.b+10.c+d a binler, b yüzler, c onlar, d birler basamağı olarak adlandırılır ve çözümlenir. ab0 üç basamaklı sayısı; ab.10 abc üç basamaklı sayısı; abc = ab0 + c =ab.10 + c veya abc = a00 + bc = a.100 +bc biçimlerinde de gruplandırılabilir. rakam Doğru Seçenek C dir. Örneğin; abcd = ab00 + cd = 100.ab + cd gibi. GENETĠK KOPYA-5 100 sayfalık bir kitabın sayfalarını numaralandırırken 4 rakamı kaç kez kullanılır? A)10 B)18 C)19 D)20 SAYI DEĞERĠ Bir doğal sayının yazılıĢında; rakamın bulunduğu basamağa bağlı olmadan tek baĢına gösterdiği değere, bu rakamın sayı değeri denir. E)21 HAZĠNE-1 ai ler birer rakam, n sayma sayısı göstermek üzere; her A doğal sayısı A = a n 10 n +a n 1 10 n 1 + … +a 1 10+a biçiminde gösterilebilir. Bu gösterime A doğal çözümlenmiĢ Ģekli denir. BASAMAK DEĞERĠ Rakamların bulundukları basamaklara göre aldığı değere, bu rakamın basamak değeri denir. 0 678 = 6.102+7.10+8 = 600+70+8 sayısının sayısında; 6, 7 ve 8 rakamların sayı değerleri, 600, 70 ve 8 rakamların basamak değerleridir. A = anan-1…a1a0 doğal sayısı n+1 basamaklı bir doğal sayıdır. 37 IġIK-2 Bir sayıyı oluĢturan rakamların basamak değerleri toplamı, sayının kendisini verir. GENETĠK KOPYA-6 Kendisini oluĢturan rakamların, sayı değerlerinin toplamı 20 olan dört basamaklı en büyük doğal sayının onlar basamağında hangi rakam kullanılır? 2 345 = 2.103+3.102+4.10+5 = 2000+300+40+5 A)0 2, 3, 4 ve 5 rakamların sayı değerleri, 2000, 300, 40 ve 5 rakamların basamak değerleridir. A)4 C)2 D)5 D)3 E)4 B)12 C)18 D)24 E)28 ÇÖZÜM KoĢula uygun rakam gruplarını bulalım. 4+7=5+6 3+7=4+6 3+6=4+5 Ģeklinde üç ana grup oluĢturulabilir. DNA-6 Kendisini oluĢturan rakamların, sayı değerlerinin çarpımı 40 olan dört basamaklı en küçük doğal sayının birler basamağı kaçtır? B)1 C)2 DNA-7 3,4,5,6,7 rakamları birer kez kullanılarak yazılan abcde beĢ basamaklı sayısında; a+b=d+e dir. Bu koĢullara uyan kaç tane abcde sayısı yazılabilir? 2 345 = 2.103+3.102+4.10+5 =234.10+5 = 2340+5 =23.102+45 = 2300+45 =2.103+345 = 2000+345 biçimlerinde de gruplara ayrılabilir. A)O B)1 Ġlk grup için; c yerine kullanılmayan 3’ü yazar, soluna 47 veya 74, sağına 56 veya 65 olmak üzere 4 farklı sayı, soluna 56 veya 65, sağına 47 veya 74 olmak üzere 4 farklı sayı yazılabileceğinden toplam 8 sayı vardır. E)8 ÇÖZÜM abcd dört basamaklı doğal sayısında; a.b.c.d=40 verilmiĢtir. Sayının küçük olması istendiğinden; soldaki basamaktaki rakamların sayı değerlerinin küçük olması gerekir. Diğer iki grup için de benzer iĢlemlerle 8 er sayı yazılabileceğinden, 40=2.2.2.5=1.2.4.5=1.1.5.8 yazılımlarından; a=b=1 , c = 5 , d = 8 alınırsa ; abcd = 1158 olacaktır. Birler basamağındaki rakam 8 dir. Doğru Seçenek E dir. 8+8+8=24 sayı yazılabilir? Doğru Seçenek D dir 38 GENETĠK KOPYA-7 1,2,3,4 rakamları birer kez kullanılarak yazılan abcd dört basamaklı sayısında; a+b=c+d dir. Bu koĢulara uygun yazılabilecek en küçük abcd sayısında b+c toplamı kaçtır? A)3 B)4 C)5 D)6 DNA-9 abab dört basamaklı sayısı, basamaklı sayısının kaç katıdır? A)10 B)108 E)7 A)11 C)102 D)92 E)88 C)188 E)110 B)100 C)110 D)111 E)121 DNA-10 ab ve ba iki basamaklı doğal sayıları için; ab+ba=132 olduğuna göre, ab sayısının en büyük değeri için a.b çarpımı kaçtır? A)81 B)72 C)54 D)36 E)27 ÇÖZÜM Sayıları çözümlediğimizde; ab+ba=132 10.a+b+10.b+a=132 11.a+11.b=132 11(a+b)=132 a+b=12 bulunur. GENETĠK KOPYA-8 abc üç basamaklı sayısında; a, b ve c’nin sayı değerleri 2 Ģer artırıldığında, abc sayısının değeri kaç artar? B)22 D)101 GENETĠK KOPYA-9 aaa üç basamaklı sayısı, a’nın kaç katıdır? ÇÖZÜM abc=100.a+10.b+c dir. (a+1).100+(b-1).10+c+2 =100.a+100+10.b-10+c+2 =100.a+10.b+c+100-10+2 =abc+92 Sayının değeri 92 artmıĢtır. Doğru Seçenek D dir. A)2 C)100 iki ÇÖZÜM abab=1000.a+100.b+10.a+b =1010.a+101.b =101(10.a+b) =101.ab abab sayısı, ab sayısının 101 katıdır. Doğru Seçenek D dir. DNA-8 abc üç basamaklı sayısında; a’nın sayı değeri 1 artırılır, b’nin sayı değeri 1 azaltılır ve c’nin sayı değeri 2 artırıldığında; abc sayısının değeri kaç artar? A)112 B)11 ab D)200 E)222 a=9 ve b=3 için aranan koĢullar sağlanır ab=93 yazılabilecek en büyük sayıdır. a.b=9.3=27 olur. Doğru Seçenek E dir. 39 GENETĠK KOPYA-10 ab ve ba iki basamaklı doğal sayıların toplamı aĢağıdakilerden hangisi olamaz? A)11 B)22 C)33 D)44 DNA-12 ab iki basamaklı bir doğal sayı, x bir gerçel sayı olmak üzere: a.x = 94 ve b.x = 141 ise ab.x çarpımı kaçtır? E)55 A)1024 B) 1081 C)1212 D)1425 E)1437 DNA-11 xy ve yx iki basamaklı doğal sayılar, xy+yx = 66 ise xy-yx farkı en çok kaçtır? A)12 B)18 C)24 D)36 ÇÖZÜM ab=10.a+b çözümlemesi kullanıldığında; ab.x = (10.a+b)x = 10.a.x+b.x bulunur. a.x = 94 ve b.x = 141 yazılırsa ab.x = 10.94+141 = 940+141 = 1081 olur. Doğru Seçenek B dir. E)44 ÇÖZÜM xy = 10.x+y yx = 10.y+x olarak çözümlendiğinde; xy+yx=(10.x+y)+(10.y+x)=11(x+y)=66 x+y=6 bulunur. GENETĠK KOPYA-12 ab iki basamaklı bir doğal sayı, x bir gerçel sayı olmak üzere: a.x = 52 ve b.x = 91 ise ab.x çarpımı kaçtır? xy-yx=(10.x+y)-(10.y+x)=9(x-y) farkının büyük olması istenmektedir. x’in büyük, y’nin küçük olması gerekir. Toplamları 6 olan iki rakamdan x =5 ve y =1 için aranan koĢullar sağlanır. xy=51 ve yx=15 olmalıdır. xy-yx=51-15=36 aranan en büyük farktır. Doğru Seçenek D dir. A)143 B)438 C)611 D)4732 E)5291 GENETĠK KOPYA-11 ab ve ba iki basamaklı doğal sayılar arasındaki fark aĢağıdakilerden hangisi olamaz? ÇÖZÜM Önce sözlü ifadeyi eĢitlik halinde yazalım; ba sayısı, ab sayısından 27 fazla ise ba=ab+27 yazılabilir. Çözümleme yapıldığında; 10.b+a=10.a+b+27 9.b-9.a=27 9(b-a)=27 b-a=3 bulunur. Doğru Seçenek B dir. A)9 B)18 C)27 D)36 DNA-13 ab iki basamaklı sayısının rakamları yer değiĢtirildiğinde, elde edilen iki basamaklı sayının değeri, verilen sayıdan 27 fazla olmaktadır. b-a farkı kaçtır? A)2 E)46 40 B)3 C)4 D)5 E)6 GENETĠK KOPYA-13 ab iki basamaklı sayısının rakamları yer değiĢtirildiğinde, elde edilen iki basamaklı sayının değeri, verilen sayıdan 36 noksan olmaktadır. a-b farkı kaçtır? DNA-15 Rakamları toplamı 10 olan iki basamaklı bir sayının üç katının iki eksiği, sayının ters yazılıĢına eĢit olduğuna göre, bu sayının birler basamağındaki rakam kaçtır? A)2 A)1 B)3 C)4 D)5 E)6 B)10 C)11 D)12 E)13 GENETĠK KOPYA-15 Basamaklarının sayı değerlerinin toplamı 8 olan iki basamaklı bir sayının rakamları yer değiĢtirdiğinde, sayı 36 azalmaktadır. Bu iki basamaklı sayı kaçtır? GENETĠK KOPYA-14 aa ve bb iki basamaklı sayıları için; aa+bb=176 olduğuna göre, a.b çarpımının en büyük değeri kaçtır? C)52 D)63 E)8 Bulunan eĢitlikler a=2 ve b=8 değerleri için sağlanır. ab=28 sayısının birler basamağı 8 dir. Doğru Seçenek E dir. Çarpımları 18 olan iki sayının çarpımlarının büyük olması için, sayıların bir birinden uzak olması gerektiğinden; a=2 ve b=9 alınmalıdır. a+b=11 en büyük değerdir. Doğru Seçenek C dir. B)24 D)5 Çözümleme yaptığımızda; 3(10.a+b)-2=10.b+a 30.a+3.b-2=10.b+a 30.a+3.b-10.b-a=2 29.a-7.b=2 bulunur. ÇÖZÜM aa=10.a+a=11.a bb=10.b+b=11.b çözümlemeleri kullanılırsa aa.bb=11.a.11.b=121.a.b=2178 a.b=18 bulunur. A)16 C)4 ÇÖZÜM ab iki basamaklı sayısı için; verilenleri eĢitlik durumunda yazarsak; a+b=10 3.ab-2=ba olur. DNA-14 aa ve bb iki basamaklı sayıları için; aa.bb = 2178 olduğuna göre a+b toplamının en büyük değeri kaçtır? A)9 B)2 A)26 E)64 41 B)35 C)53 D)62 E)71 DNA-16 a4b2 sayısı, a2b4 sayısından kaç fazladır? A)168 B)178 C)188 D)198 DNA-17 2abc dört basamaklı doğal sayısının 4 katı, dört basamaklı cba2 doğal sayısı ise; a+b+c toplamı kaçtır? E)208 A)15 ÇÖZÜM Sayılar çözümlendiğinde; a4b2=1000.a+100.4+10.b+2 a2b4=1000.a+100.2+10.b+4 C)8 D)9 D)18 E)19 GENETĠK KOPYA-17 abc üç basamaklı sayısı ac iki basamaklı sayısının yedi katıdır. a+b+c toplamı kaçtır? A)5 GENETĠK KOPYA-16 xyz üç basamaklı sayısının her basamağının sayı değeri, kendisi kadar artırıldığında sayı 143 artıyor. x+y+z toplamı kaçtır? B)7 C)17 ÇÖZÜM 4.2abc=cba2 4(2000+100.a+10.b+c)=1000.c+100.b+10.a +2 eĢitliği düzenlediğimizde; 498.c+30.b-195.a=3999 bulunur. EĢitliği gerçekleyen a, b, c değerleri arandığında a=8, b=7 ve c=1 için doğrulandığı görülür. a+b+c=8+7+1=16 dır. Doğru Seçenek B dir. a4b2-a2b4 = 1000.a+100.4+10.b+2 -(1000.a+100.2+10.b+4) =400+2-(200+4) =198 olur. Doğru Seçenek D dir. YADA !!! a4b2 sayısının yüzler basamağı, a2b4 sayısının yüzler basamağından 2 fazla olduğundan; ikinci sayıdan 200 fazla, benzer Ģekilde birler basamağı 2 az olduğundan, sayıdan 2 azdır. 200-2=198 fazladır. A)6 B)16 B)6 C)7 D)8 E)9 Bu bölümde üslü sayılarla iĢlemler yapacağımızdan, üslü sayılarla ilgili kuralları bir hatırlayalım. E)12 an.am=am+n an.bn=(a.b)n (an)m=an.m 42 UYARI 10n-1 sayısı, sondan n-1 basamağı 0 olan, n basamaklı en küçük doğal sayıdır. IġIK-4 m ve n basamaklı iki doğal sayının çarpımı; m+n-1 veya m+n basamaklı bir doğal sayıdır. UYARI Soldaki ilk basamaklarında bulunan rakamların, sayı değerlerinin çarpımı iki basamaklı ise çarpım m+n basamaklıdır. n 10 -1 sayısı, n tane 9 rakamı ile yazılan, n basamaklı en büyük doğal sayıdır. DNA-19 A sayısı 666 tane 3 ten, B sayısı 666 tane 6 dan oluĢmuĢtur. A.B çarpımı kaç basamaklıdır? IġIK-3 A sayısı m basamaklı pozitif bir tamsayı ve n bir doğal sayı olmak üzere ; N = A.10n Ģeklinde yazılabilen bir doğal sayı; sonunda n tane 0 bulunan m+n basamaklı bir sayıdır. A)18 A)18 ÇÖZÜM 21999.51999.52 = 25.(2.5)1999 =25.101999 Sondan 1999 basamağı sıfır olan 2001 basamaklı bir sayıdır. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-18 A = 412.2511 sayısı kaç basamaklıdır? B)12 C)21 D)22 E)1335 C)1332 GENETĠK KOPYA-19 5 123 476 . 4 134 567 . 44 311 207 çarpımından elde edilen sayı kaç basamaklıdır? sayısı kaç basamaklıdır? A)1999 B)2000 C)2001 D)2002 E)2003 A)11 B)1331 ÇÖZÜM Soldaki ilk basamakları 6 ve 6 dır. 6.6=32 sayısı iki basamaklıdır. Bu yüzden A.B çarpımı m+n basamaklı olacağından 666+666=1332 basamaklıdır. Doğru Seçenek C dir. 123.104=1230000 sayısı, sonunda 4 tane sıfır bulunan, 7 basamaklı bir sayıdır. DNA-18 A=21999.52001 D)1334 E)23 43 B)19 C)20 D)21 E)22 6. 1999 yılının rakamları toplamı KONU TESTĠ 28 dir. Takip eden X yılındaki rakamlar toplamı 28 olacaktır. Buna göre X-1999 farkı kaçtır? 1. 1025-25 sayısının rakamları toplamı kaçtır? A)218 B)219 C)220 D)221 E)222 A) 9 2. Ġki basamaklı 7. A=212.58 ab sayısının rakamları yer değiĢtirdiğinde sayının değeri 36 azalmaktadır. Bu koĢulu sağlayan iki basamaklı ab sayılarının en büyüğü için a+b toplamı kaçtır? A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 A) 8 E) 14 D) 258 E) 261 A) 7 C) 249 C) 10 D) 11 E) 12 B) 8 C) 9 D) 12 E) 14 9. abc ve def üç basamaklı doğal sayılardır. abc-def = 222 eĢitliğinde, a rakamı 1 azaltılır, e rakamı 2 artırıldığında sonuç kaç olur? kullanarak yazılabilen iki basamaklı ab ve cd doğal sayılarının toplamının en büyük değeri kaçtır? B) 130 D) 146 E) 152 B) 9 6ab sayısı, üç basamaklı ab8 sayısından 349 fazladır. Buna göre a+b toplamı kaçtır? 4. 2, 4, 6 ve 8 rakamlarını birer kez A) 128 D) 909 E) 999 8. Üç basamaklı doğal sayıların yan yana yazılmasıyla elde edilen sayı kaç basamaklıdır? B) 171 C) 900 sayısı kaç basamaklıdır? 3. 1 den 123 e kadar ( 1 ve 123 dahil) A) 123 B) 90 A) 122 C) 134 D) 92 B) 112 E) 82 C) 102 10. a, b, c, d, e farklı birer rakamdır. abc üç basamaklı, de iki basamaklı doğal sayıları için: abc-de farkının en küçük değeri kaçtır? 5. abc üç basamaklı sayısının rakamları kullanılarak yazılabilecek altı tane iki basamaklı sayının toplamı T ise; T abc A) 11 oranı kaçtır? B) 22 C) 33 D) 44 A) 1 E) 55 44 B) 4 C) 6 D) 12 E) 25 11. 15. 10100-101 sayısının rakamları toplamı kaçtır? A) 89 Üç basamaklı bir doğal sayının, iki basamaklı bir doğal sayı ile çarpımı en çok m, en az n basamaklı ise, m+n toplamı kaçtır? B) 90 C) 99 D) 899 E) 900 A)4 B)6 C)9 D)12 E)20 12. 34a üç basamaklı bir sayıdır. Bu sayının rakamları yer değiĢtirilerek yazılabilecek altı üç basamaklı sayının toplamı 3108 ise a kaçtır? A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 16. ab ve cd iki basamaklı sayıları için; a+b=6 ve c.d=6 dır. ab-cd farkının en büyük değeri kaçtır? E) 9 A)32 13. Birbirlerinden farklı, üç basamaklı iki doğal sayının toplamı T dir. Buna göre, T kaç farklı değer alabilir? A)1795 C)6 D)7 D)48 E)55 1.B 2.E 3.E 4.D 5.B 6.C 7.C 8.C 9.C 10.B 11.D 12.C 13.C 14.B 15.C 16.C aa ve bb iki basamaklı doğal sayılardır. (aa)2+(bb)2=1573 olduğuna göre, a+b toplamı kaçtır? B)5 C)44 YANITLAR B)1796 C)1797 D)1780 E)1782 14. A)4 B)36 E)13 45 KONU TESTĠ 6. Soldan sağa ve sağdan sola okunuĢları aynı olan sayılara yansıyan sayılar denir. 1. abc üç basamaklı sayısında; a ve c yer değiĢtirdiğinde sayının değeri 495 azalmaktadır. Buna göre a-c farkı kaçtır? Örneğin; 747, 6556, 62326, …. sayıları yansıyandır. A)-5 BeĢ basamaklı kaç tane yansıyan çift doğal sayı vardır? B)-4 C)4 D)5 E)6 A)400 2. Ġki basamaklı kaç tane doğal sayı yazılabilir? A)89 B)90 C)91 D)99 7. E)100 18 = 8 38 = 24 24 = 8 46 = 24 42 = 8 3. Ġki basamaklı doğal sayıların tümü yazılırken 5 rakamı kaç kez kullanılır? A)9 B)10 C)11 D)19 B)800 C)1000 D)2000 E)4000 Yukarıda verilen eĢitlikler bir kurala göre verilmiĢtir. Aynı kurala göre 26 sayısının eĢiti nedir? E)20 A)8 B)12 C)16 D)18 E)24 4. Dört basamaklı,rakamları farklı en küçük doğal sayının rakamları toplamı kaçtır? A)1 B)6 C)7 D)8 8. ab , ba ve c4 iki basamaklı doğal sayılar olmak üzere ; ab – ba = c4 ise c kaçtır? E)9 A) 9 B) 8 C) 7 D) 5 E) 3 5. Karesi dört basamaklı bir doğal sayı olan en küçük iki basamaklı doğal sayının rakamları çarpımı kaçtır? A)3 B)4 C)6 D)8 9. 11.22.33.44.55.66.77.88.99.1010 = N sayısının sonunda kaç tane 0 vardır? E)9 A)14 46 B)15 C)16 D)17 E)18 10. 14. 1234567891011121314... ġeklinde pozitif tamsayıların ardarda yazılması ile elde edilen 100 basamaklı sayının birler basamağında hangi rakam bulunur? A)1 B)3 C)4 D)5 444 444 sayısının eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? A) 10 6 −1 9 B) D) 10 5 −1 9 10 5 −1 .4 9 C) 10 6 −1 .4 9 6 E) 4(10 − 1) E)6 15. 437 sayfalık bir kitabın sayfa numaraları yazılırken kaç tane rakam 11. Ġki basamaklı bir doğal sayı; rakamları toplamı ile rakamları çarpımının toplamına eĢittir. Bu koĢula uygun iki basamaklı en büyük doğal sayı kaçtır? A)19 B)39 C)89 D)98 kullanılır? A)1203 B)1206 C)1208 D)1209 E)1210 E)99 16. ArdıĢık ilk 2008 pozitif tek sayının çarpımı N dir. N in birler basamağındaki rakam aĢağıdakilerden hangisidir? 12. ab iki basamaklı sayısı için; ab.a =265 ve ab.b = 159 ise a+b toplamı kaçtır? A)5 B)6 C)7 D)8 A) 0 B) 1 C) 4 D) 5 E) 9 E)9 YANITLAR 1.D 2.B 3.D 4.B 8.D 9.B 10.D 11.E 14.C 15.A 16.D 13. ab iki basamaklı, bxa üç basamaklı doğal sayıları için; 7.ab = bxa ise a.b çarpımı kaçtır? A)2 B)3 C)4 D)6 E)8 47 5.C 6.A 7.B 12.D 13.E TABAN ARĠTMETĠĞĠ A)75 B)85 Kullandığımız 10 luk sayma sisteminde sayılar {0,1,2,3,4,5,6,7,8,9} kümesinin elemanları (Rakam) kullanılarak yazılır. 10 elemanlı bir kümedir. E)96 GENETĠK KOPYA-1 2, sayı tabanını göstermek üzere; (110111)2 sayısının 10 sayı tabanındaki yazılıĢı hangisidir? Onluk sistemde; sayının çözümlenmiş şeklinde, 10’un kuvvetleri kullanılır. Sayının değeri; kendisini oluşturan basamak D)92 ÇÖZÜM (324)5 = 3.52+2.51+4.50 = 3.25+2.5+4.1 = 75+10+4 = 89 bulunur. Doğru Seçenek C dir. En büyük elemanı 9 olan, rakamların C)89 A)22 değerlerinin B)33 C)44 D)55 E)66 toplamıdır. 2 1 DNA-2 6, sayı tabanını göstermek üzere; (1234)6 sayısının 10 sayı tabanındaki yazılıĢı hangisidir? 0 435 = 4.10 +3.10 +5.10 = 400 + 30 + 5 Dört yüz+ Otuz+ BeĢ A)204 B)234 C)308 D)310 E)326 SAYI TABANI n sayı tabanında sayılar; {0, 1, 2, … , n-1} kümesinin elemanları kullanılarak yazılır. (n>1) ÇÖZÜM (1234)6 = 1.63+2.62+3.61+4.60 = 216+2.36+3.6+4.1 =216+72+18+4 =310 bulunur. Doğru Seçenek D dir. En büyük elemanı (n-1) olan, n elemanlı bir kümedir. GENETĠK KOPYA-2 9, sayı tabanını göstermek üzere; (432)9 sayısının 10 luk sistemdeki karĢılığı kaçtır? HAZĠNE-1 n sayı tabanında verilmiĢ bir sayının, 10 luk sistemdeki değeri; a,b,c,d < n olmak üzere; (abcd)n = a.n3+b.n2+c.n1+d.n0 A)324 B)326 C)351 D)353 E)357 dır. DNA-3 5, sayı tabanını göstermek üzere; 2(abc)5 = (cba)5 ise a+b+c toplamı kaçtır? DNA-1 5, sayı tabanını göstermek üzere; (324)5 sayısının 10 sayı tabanındaki yazılıĢı hangisidir? A)5 48 B)6 C)8 D)9 E)10 ÇÖZÜM (abc)5 ve (cba)5 sayılarının 10 sayı tabanındaki karĢılıkları; (abc)5=a.52+b.5+c (cba)5=c.52+b.5+a dır. Bu değerler verilen eĢitlikte yerlerine yazıldığında; 2(abc)5 = (cba)5 2(a.52+b.5+c) = c.52+b.5+a 50a+10b+2c = 25c+5b+a 49a+5b = 23c eĢitliği a =1, b =4, c =3 için doğrulanır. a+b+c = 1+4+3 = 8 bulunur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-4 3 sayı tabanında yazılabilecek üç basamaklı sayının, 10 luk sistemdaki karĢılığı kaçtır? GENETĠK KOPYA-3 a sıfırdan farklı bir rakamı, 4 ve n sayı tabanını göstermek üzere, (aaa)4 = (aa)n olduğuna göre, n kaçtır? n tek ise a+b+c+d toplamına bağlıdır: toplam tek ise tek, çift ise çifttir. A)16 B)18 C)20 D)24 A)26 IġIK-1 (abcd)n karĢılığı: B)50 C)75 C)39 D)40 sayısının on E)42 tabanındaki n çift ise d’ye bağlıdır: d tek ise tek, çift ise çifttir. DNA-5 9, sayı tabanını göstermek üzere; (23a)9 sayısının on tabanındaki karĢılığı çift sayı ise, a’nın alabileceği değerler toplamı kaçtır? E)25 DNA-4 5 sayı tabanında üç basamaklı kaç tane sayı yazılabilir? A)25 B)27 A)12 B)14 C)16 D25 E)26 ÇÖZÜM 9, tek sayı olduğundan; 2+3+a toplamının çift olması gerekir. D)100 E)125 ÇÖZÜM 5 sayı tabanında kullanılacak rakamlar {0,1,2,3,4} kümesinden alınır. (abc)5 sayısında; a’yı 0 dıĢında 4 rakamdan biri, b’yi 5 rakamdan biri, c’yi 5 rakamdan biri olarak seçebileceğimizden, 4.5.5=100 sayı yazılabilir. Doğru Seçenek D dir. Toplamı çift yapan a değerleri: 1, 3, 5 ve 7 dir. 1+3+5+7=16 bulunur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-5 7 sayı tabanında verilen (65a3)7 sayısının, 10 tabanındaki karĢılığı tek sayı ise, a’nın alabileceği kaç farklı değer vardır? A)1 49 B)2 C)3 D)4 E)5 DNA-6 8 sayı tabanında verilen (7654a)8 sayısının, 10 tabanındaki karĢılığı tek sayı ise a’nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? ÇÖZÜM 15 in 7 ile bölümünden kalan 1 olduğundan terimlerin 7 ile bölümlerinden kalanlar: A)12 105=7.15+0 olup, kalan 0 dır. Doğru Seçenek A dır. B)14 C)16 D)25 1+2+3+ ... +13+14 = E)26 GENETĠK KOPYA-7 6 sayı tabanında verilen (234a)6 sayısının 10 tabanındaki karĢılığının 5 ile bölünebilmesi için a kaç olmalıdır? A)0 GENETĠK KOPYA-6 6, sayı tabanıdır. (1234a)6 sayısının, 10 tabanındaki karĢılığı çift sayı ise, a’nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? B)6 C)7 D)8 B)1 C)2 D)3 C)2 D)3 E)5 29 un 2 tabanında yazılıĢını bulmak için; 29 ard arda 2 ye bölünür. 29=2.14+1 14=2.7+0 7=2.3+1 3=2.1+1 1=2.0+1 En son kalandan baĢlayarak diğerleri sıra ile yazıldığında, 29 sayısının 2 tabanında yazılıĢı bulunmuĢ olur. IġIK-2 n sayı tabanında verilen (abcde)n sayısının, 10 tabanındaki karĢılığının (n-1) sayısına bölünebilmesi için; rakamlar toplamının (n-1) sayısına bölünebilmesi gerekir. A)0 B)1 IġIK-3 10 sayı tabanında verilen sayıyı, n sayı tabanında yazmak için verilen sayının içinde n’in kuvvetleri aranır. E)9 DNA-7 [123456789(10)(11)(12)(13)(14)]15 sayısı 15 tabanında yazılmıĢtır. 10 tabanındaki karĢılığı: 1513+2.1512+3.1511+…+13.15+14 olduğuna göre bu sayının 7 bölümünden kalan kaçtır? =105 toplamının 7 ile bölümünden kalandır. ÇÖZÜM 8, çift olduğundan; a’nın tek sayı olması, sayının 10 tabanındaki karĢılığının tek sayı olmasını gerektirir. a’nın alabileceği tek değerler; 1,3,5 ve 7 dir. 1+3+5+7=16 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)4 14.15 2 29=(11101)2 dir. ile İlk bölme işleminden bulunan kalan, sağdaki ilk basamağı verir. E)6 50 DNA-8 22 sayısı 3, 4 ve 5 sayı tabanlarında yazıldığında kaç kez 2 rakamı kullanılır? A)2 B)3 C)4 D)5 DNA-9 216-1 sayısı 4 sayı tabanında yazıldığında kaç basamaklı olur? A)6 E)6 2 rakamı 1 kez kullanıldı. 22008-1 sayısı 2 sayı tabanında yazıldığında oluĢan sayının rakamları toplamı kaçtır? 2 rakamı 1 kez kullanıldı. A) 1 B) 25 D) 2007 E) 2008 C) 208 2 rakamı 1 kez kullanıldı. 2 rakamı toplam 3 kez kullanıldı. Doğru Seçenek B dir. IġIK-3 10 luk sistemdeki dört iĢlem kuralları, n sayı tabanında verilen sayılar için de aynen geçerlidir. 10 luk sistemdeki 10 lu demetler yerine, n sayı tabanında n li demetler kullanılır. GENETĠK KOPYA-8 25 sayısının, 2 sayı tabanında yazılmıĢ Ģekli aĢağıdakilerden hangisidir? A)(111)2 E)16 GENETĠK KOPYA-9 Aynı iĢlemleri 5 için yapalım. 22=5.4+2 4=5.0+4 22=(42)5 D)15 48-1 = (100 000 000)4 -1 = (33 333 333)4 8 basamaklıdır. Doğru Seçenek B dir. Aynı iĢlemleri 4 için yapalım. 22=4.5+2 5=4.1+1 1=4.0+1 22=(112)4 C)12 ÇÖZÜM 216-1 = 22 8 − 1 = 48-1 4 sayı tabanında, 48 sayısını yazarken; 48 in katsayısı 1, diğer kuvvetlerinin katsayısı 0 olacağından 48 = (100 000 000)4 yazılır. ÇÖZÜM 22 sayısını ard arda 3 ile bölüp, en son kalandan baĢlayarak elde edilen kalanları sıra ile yazalım. 22=3.7+1 7=3.2+1 2=3.0+2 22=(211)3 B)8 (201)5+(44)5 toplama iĢleminde; 1+4=5=1.5+0 olduğundan, 1+4=5 değil, 0 yazılıp, elde 1 var denilecek ve iĢlem 0+4=4, elde 1 vardı, 4+1=5=1.5+0 dan, 0 yazılıp tekrar elde 1 var deyip, 2+1=3 diyerek sonlanacaktır. (201)5+(44)5=(300)5 bulunur. B)(1011)2 C)(1101)2 D)(11100)2 E)(11001)2 51 (201)5-(44)5 çıkarma iĢleminde; GENETĠK KOPYA-10 6, sayı tabanıdır. (345)6+(15)6 ĠĢleminin sonucunun, 6 sayı tabanındaki yazılımı aĢağıdakilerden hangisidir? Gerekirse diğer basamaklardan 5 lik desteler alınır. 1 den 4’ü değil, 5+1=6 dan 4’ü çıkarıp birler basamağına 2 yazılacaktır. (201)5-(44)5 = (102)5 bulunur. A)(403)6 B)(404)6 C)(405)6 D)(414)6 E)(423)3 (865)9.(71)9 çarpma ve yapılacak toplama iĢlemlerinde de; her 9 luk deste için elde 1 var denilecektir. 7.5=35 değil, 35=3.9+8 olduğundan; kalan 8’i yazıp, elde 9’un katsayısı olan 3 var diyerek iĢlem yapılacaktır. (865)9.(71)9 = (68055)9 bulunur. DNA-10 5 sayı tabanı olmak üzere; (234)5+(23)5 ĠĢleminin 5 tabanına göre aĢağıdakilerden hangisidir? DNA-11 7, sayı tabanıdır. (654)7-(25)7 ĠĢleminin sonucunun, 7 sayı tabanındaki yazılımı aĢağıdakilerden hangisidir? A)(606)7 B)(616)7 C)(626)7 D)(636)7 E)(641)7 ÇÖZÜM Sağdaki ilk basamaklardan çıkarma iĢlemine baĢladığımızda; 4 den 5 çıkmaz, 654 ün 5 olan ikinci basamağı 7 nin katsayısı olduğundan bir yedilik deste aldığımızda; 7+4=11 ve 11-5=6 olacaktır. sonucu A)(212)5 B)(222)5 C)(312)5 D)(322)5 E)(332)5 ÇÖZÜM Sağdaki ilk basamaklardan toplamaya baĢladığımızda; 4+3=7 7=1.5+2 Sonucun ilk basamağı 2 olup, elde 1 var denilecektir. 654 ün 5 olan ikinci basamağından 1 alınmıĢtı, 5-1=4 kaldı. 4-2=2 sonucun ikinci basamağıdır. Son basamakta iĢlem yapılmadığı için, aynen kalır ve 6 dır. (654)7-(25)7=(626)7 bulunur. Doğru Seçenek C dir. 3+2=5 ikinci basamaklar toplamı. 5+1=6 elde 1 vardı. 6=1.5+1 Sonucun ikinci basamağı 1 olup, elde 1 var GENETĠK KOPYA-11 4, sayı tabanı olmak üzere; (100)4 sayısının bir eksiği, aynı sayı tabanında hangisidir? Sonucun son basamağı; 2+1=3 elde 1 vardı, A)(10)4 B)(11)4 C)(22)4 D)(30)4 E)(33)4 (234)5+(23)5=(312)5 bulunur. Doğru Seçenek C dir. 52 DNA-12 9, sayı tabanı olmak üzere; (865)9.(71)9 ĠĢleminin sonucunun, 7 sayı tabanındaki yazılımı aĢağıdakilerden hangisidir? GENETĠK KOPYA-12 6, sayı tabanıdır. (55)6 sayısının iki katı, aynı tabanda kaça eĢittir? A)111 B)124 C)134 D)144 E)154 A)58045 B)68045 C)68055 D)68145 E)68155 ÇÖZÜM DNA-13 a sayı tabanıdır. (62)a.(14)a = (808)a A)9 B)10 C)11 ise a kaçtır? D)12 E)13 ÇÖZÜM (62)a=6.a+2 (14)a=a+4 ve (808)a=8.a2+8 olduğundan Yukarıdaki iĢlemi dillendirdiğimizde; 865 in 1 ile çarpımı 865 dir. 865 i, 7 ile çarparken; 7.5=35=3.9+8 8 yazılır, elde 3 var denir. 7.6=42, 42+3=45=5.9+0 0 yazılır, elde 5 var denir. 7.8=56, 56+5=61=6.9+7 61 in 9 tabanındaki karĢılığı 67 yazılır. Ġkinci çarpım; 8067 dir. (62)a.(14)a = (808)a (6a+2)(a+4) = 8a2+8 6a2+26a+8 = 8a2+8 a2-13a = 0 a(a-13)=0 a=0 alınamayacağından a-13=0 ve a =13 tür. Doğru Seçenek E dir. Son olarak uygun toplama iĢlemi yapalım; 5 aĢağıya alınır, 6+8=14=1.9+5, 5 aĢağıya, elde 1 var, 8+0=8, 8+1=9=1.9+0 0 yazılır, elde 1 var, 7+1=8 8 yazılır. 6 aĢağıya alınır. GENETĠK KOPYA-13 n sayı tabanı olmak üzere; (13)n+(31)n = 24 ise n kaçtır? A)4 SONUÇ; 68055 bulunur. Doğru Seçenek C dir. 53 B)5 C)6 D)7 E)7 DNA-14 b ve c sayı tabanıdır. (32)b = (21)c ve (21)b = (13)c ise b+c toplamı kaçtır? A)8 B)12 ÇÖZÜM (32)b=3.b+2 3.b+2=2.c+1 (21)b=2.b+1 2.b+1=c+3 ÇÖZÜM (abc)9=a.92+b.9+c=81.a+9.b+c (cba)7=c.72+b.7+a=49.c+7.b+a Sayıların 10 luk sistemdeki karĢılıklarıdır C)13 D)14 ve (abc)9 = (cba)7 81.a+9.b+c=49.c+7.b+a 80.a+2.b-48.c=0 40.a+b-24.c=0 eĢitliği a=1, b=8 ve c=2 için sağlanır. E)15 (21)c=2.c+1 ve a+b+c=1+8+2=11 bulunur. Doğru Seçenek D dir. (13)c=c+3 2.b+1=c+3 ⇒ c=2b-2 3.b+2=2.c+1 ⇒ 3.b+2=2(2b-2)+1 ⇒ b=5 ve c=2.5-2 ⇒ c=8 bulunur. b+c=5+8=13 olur. GENETĠK KOPYA-15 b sayı tabanında (121)b= 81 ise b kaçtır? Doğru Seçenek C dir. A) 7 GENETĠK KOPYA-14 11 ve 9 sayı tabanı olmak üzere ; (ab)11 = (ba)9 ise b – a farkı kaçtır? A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 B)9 C)10 D)11 C) 9 D) 6 E) 5 DNA-16 2 ve 8 sayı tabanını göstermektedir. (111 110 101 011 010)2 = (X)8 ise X hangisidir? E) 4 A)76543 B)76532 C)76521 D)976510 E)76432 ÇÖZÜM 8=23 olduğundan her üç basamağın 10 sayı tabanındaki karĢılıkları sıralanırsa, sayının 8 sayı tabanındaki karĢılığı yazılmıĢ olur. (111)2 = 22+2+1 = 7 (110)2 = 22+2 = 6 (101)2 = 22+1 = 5 (011)2 = 2+1 = 3 (010)2 = 2 (X)8 = (76532)8 Doğru Seçenek B dir. DNA-15 7 ve 9 sayı tabanıdır. (abc)9 = (cba)7 ise a+b+c toplamı kaçtır? A)8 B) 8 E)12 54 GENETĠK KOPYA-16 2 sayı tabanında yazılan on basamaklı en büyük sayının, 8 sayı tabanında yazılıĢı aĢağıdakilerden hangisidir? A) 777 DNA-18 0,5 ondalık sayısının 2 sayı tabanındaki gösterimi aĢağıdakilerden hangisidir? A)0,1 B)0,01 B) 1177 C) 1717 D) 1777 E) 7777 C)0,1 D)0,101 E)0,10 ÇÖZÜM n sayı tabanında verilmiĢ 𝑎𝑏𝑐, 𝑑𝑒 … 𝑛 sayısının, 10 sayı tabanındaki karĢılığı 𝑎. 𝑛2 + 𝑏. 𝑛1 + 𝑐. 𝑛0 + 𝑑. 𝑛−1 + 𝑒. 𝑛−2 + ⋯ olduğundan; DNA-17 16 ve 4 sayı tabanıdır. (199)16 = ( X )4 eĢitliğini sağlayan X aĢağıdakilerden hangisidir? 5 1 0,5 = 10 = 2 = 2−1 = 0,1 2 dir. Doğru Seçenek A dır. A) 1212 B) 2121 C) 12121 D) 21212 E) 12221 GENETĠK KOPYA-18 5 sayı tabanında verilen (0,24)5 sayısının, ondalık sayı karĢılığı nedir? ÇÖZÜM (199)16 sayısının her basamağı ayrı ayrı 4 sayı tabanında yazılır. Bulunan ifadelerin yan yana yazılmasıyla, sayı 4 tabanına çevrilmiĢ olur. A)0,5 B)0,6 D)0,65 E)0,7 9=2.4+1=(21)4 9=2.4+1=(21)4 1=0.4+1=(01)4=(1)4 (199)16 =(1 21 21)4 bulunur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-17 9 ve 3 sayı tabanıdır. (57)9=(X)3 eĢitliğinin sağlayan X, aĢağıdakilerden hangisidir? A)121 B)212 C)221 D)1221 E)1222 55 C)0,56 7. 8 sayı tabanıdır. KONU TESTĠ [(33)8]2 sayısının aynı tabandaki eĢiti hangisidir? 1. x sayı tabanıdır. (41)x =3.(14)x ise x kaçtır? A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 A)121 B)131 C)232 D)1331 E)2332 E) 11 2. 3 ve 10 sayı tabanıdır. (12012)3=(x)10 ise x kaçtır? A) 110 B) 120 D) 140 8. b sayı tabanıdır. (23)b.(14)b = (333)b ise b kaçtır? C) 130 E) 150 A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12 3. 3 sayı tabanında, üç basamaktan daha az basamakla yazılabilen kaç tane 9. b sayı tabanıdır. (321)b = 86 ise (123)b sayısının doğal sayı vardır? A)6 B)7 C)8 D)9 E)10 onluk sistemde değeri kaçtır? A) 27 B) 38 C) 51 D) 66 E) 83 4. 22008-1 sayısı 2 sayı tabanında yazıldığında kaç tane 0 rakamı kullanılır? A)0 B)1 C)2 (33)6+(22)6=(X)10 B)25 b sayı tabanında , c2 sayısı 10 olarak yazılıyorsa ; b2 sayısının c sayı tabanında yazılıĢı aĢağıdakilerden hangisidir? D)2007 E)2008 5. 6 ve 10 sayı tabanıdır A)15 10. C)35 ise D)45 A) 100 B) 1000 C) 10000 D) 100000 E) 1000000 X nedir? E)55 11. a 3 ve a pozitif tamsayı iken; (a+1)2 nin a sayı tabanında yazılıĢı aĢağıdakilerden hangisidir? 6. 84-1 sayısı 4 sayı tabanında yazıldığında kullanılan tüm rakamların toplamı kaçtır? A) 1 B) 3 C) 9 D) 18 A)11 E) 27 56 B)22 C)121 D)222 E)1111 12. 16. 2,3,5,9 ve 12 sayı tabanıdır. AĢağıdaki sayılardan en büyüğü hangisidir? A) (0,10)2 B) (0,12)3 D) (0,42)9 n ve 2n sayı tabanıdır. (8888)n=(A)2n ise, A aĢağıdakilerden hangisidir? A)1248 C) (0,21)5 E) (0,53)12 B)1334 C)1428 D)1532 E)1543 13. 9 sayı tabanıdır. (33)9.(44)9 çarpımının eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? A)(5500)9 C)(1452)9 B)(1573)9 D)(1200)9 E)(700)9 1.E 2.D 3.D 4.A 5.C 6.D 7.D 8.B 9.B 10.C 11.C 12.B 13.B 14.B 15.B 16.A 14. a sayı tabanıdır. A=(1254)a ve 2.A=(2541)a ise, a kaçtır? A)6 B)7 C)8 D)9 E)10 15. 6 ve 10 sayı tabanıdır. (33)6.(22)6=(X)10 ise, X aĢağıdakilerden hangisidir? A)250 B)294 C)350 D)454 E)556 57 FAKTÖRĠYEL TANIM Pozitif ilk n tam sayının çarpımı 1.2.3…n = n! biçiminde gösterilir. n Faktöriyel okunur. GENETĠK KOPYA-1 7.8.9…..36 Ġfadesinin eĢiti hangisidir? 1!=1 2!=1.2=2 3!=1.2.3=6 4!=1.2.3.4=24 5!=1.2.3.4.5=120 A)6! gibi. B)35! 36! D) 6! C)34! E) 36! – 6! DNA-2 Özel olarak; 0! = 1 olarak tanımlanmıĢtır. iĢleminin sonucu kaçtır? A)10 B)100 C)1000 D)10000 E)100000 IġIK-1 n! = n.(n-1)! n! =n.(n-1)(n-2)! 6!=6.5! 6!=6.5.4! aĢağıdakilerden ÇÖZÜM 101!−100! 99! gibi. = HAZĠNE-1 Faktöriyel iĢleminin, toplama, çıkarma, çarpma ve bölme iĢlemleri üzerine dağılma özelliği yoktur. = 100!.100 99! 101.100!−100! 99! = 100.99!.100 99! = 100!(101−1) 99! = 100.100 = 10000 Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-2 𝟏𝟑!−𝟏𝟐! 𝟏𝟎!+𝟏𝟏! 2! + 3! ≠ 5! 2! + 3! = 1.2 + 1.2.3 = 2 + 6 = 8 dir. Ġfadesinin hangisidir? eĢiti A)11 C)23 B)12 aĢağıdakilerden D)132 E) 23 22 DNA-1 𝟏𝟐! 𝟖!.𝟒! iĢleminin sonucu kaçtır? DNA-3 A)45 B)55 C)99 D)120 E)495 = 12.11.10.9.8! 8!.4.3.2.1 ifadesinin eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM 12! 8!.4! 𝟑𝒏+𝟏 ! 𝟑𝒏−𝟏 ! = 12.11.10.9 4.3.2.1 =11.5.9 = 495 A)n(n+1) B)3n(n+1) C)3n(3n-1) D)3n(3n+1) E)3n Doğru Seçenek E dir. 58 ÇÖZÜM 3𝑛+1 ! 3𝑛−1 ! = ÇÖZÜM 2.4.6…..100=(2.1)(2.2)(2.3)…..(2.50) =2.2.2…2.1.2.3…..50 3𝑛+1 3𝑛 3𝑛−1 ! 3𝑛−1 ! = 3𝑛(3𝑛 + 1) Doğru Seçenek D dir. olduğu hatırlandığında; GENETĠK KOPYA-3 =250.50! 𝟐𝐧+𝟑 ! 𝟐𝐧+𝟏 ! ifadesinin hangisidir? eĢiti aĢağıdakilerden GENETĠK KOPYA-5 3.6.9……300 Çarpımının eĢiti hangisidir? A)(2n+3)(2n+2) B)(2n+3)(2n+1) C)2n(2n+1) D)2n+2 E)2 DNA-4 77!+78! A)8 aĢağıdakilerden A)3.100! B)3.300! C)300.100! 50 100 D)3 100! E)3 .100! toplamı, 77! in kaç katıdır? B)37 C)77 D)78 E)79 DNA-6 x,y doğal sayıları için; ÇÖZÜM 77!+78! = 77!+78.77! = 77!(1+78) = 79.77! 20.x! = y! olduğuna göre; y nin alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? OluĢan son çarpımda, istenen toplamın 77! Ġn 79 katı olduğu görülür. Doğru Seçenek E dir. A)20 B)34 DNA-5 2.4.6…..100 Çarpımının hangisidir? C)65 eĢiti D)66 B)23 C)25 D)26 E)27 ÇÖZÜM IġIK-1 de; n.(n-1)!=n! özelliği kullanılırsa; 20.19!=20! olacağından, x=19 vee y=20 olur. GENETĠK KOPYA-4 67!-66! farkı, 66! in kaç katıdır? A)33 bulunur. Doğru Seçenek D dir. E)67 n(n-1)(n-2)!=n! özelliği kullanılırsa; 5.4.3!=5! Olacağından, x=3 ve y=5 olur. y’nin alabileceği değerlerin toplamı; 20+5=25 dir. Doğru Seçenek C dir. aĢağıdakilerden A)2.50! B)2.100! C)100.50! 50 100 D)2 .50! E)2 .50! 59 GENETĠK KOPYA-6 a ve b doğal sayıları için, a! = 30.b! olduğuna göre; b’nin alabileceği değerlerler kaçtır? A)29 B)30 C)32 DNA-7 0!+1!+2!+…+2008! basamağı kaçtır? A)0 B)3 C)4 D)33 toplamı A)0 E)34 toplamının D)7 GENETĠK KOPYA-7 1!+3!+5!+……+2009! basamağı kaçtır? B)4 C)6 Toplamının birler D)7 E)8 IġIK-3 n! sayısının içinde bulunan tüm x (x, asal sayı) çarpanlarının sayısı: n’in ard arda x’e bölümlerinden elde edilen bölümler toplamı kadardır. birler n! sayısının içinde bulunan tüm x çarpanlarının (x=a.b, a ve b asal) sayısı, a<b için, b çarpanlarının sayısı kadardır. E)8 ÇÖZÜM 0!=1 1!=1 2!=1.2=2 3!=1.2.3=6 4!=1.2.3.4=24 5!=1.2.3.4.5=120 6!=1.2.3.4.5.6=720 ………… EĢitliklerine bakıldığında; 5! ve sonrası 0 ile sonlanmaktadır. ( birler basamağı 0 dır. ) DNA-8 a ve b pozitif tamsayılar olmak üzere; 10! = a.2b eĢitliğinde, b’nin alabileceği değerler toplamı kaçtır? A)8 B)15 C)21 D)25 E)36 ÇÖZÜM IġIK-3 den, 10 sayısı ard arda 2 ye bölünerek, bölümler toplamı aranır. 10=2.5 5=2.2+1 2=2.1 5+2+1=8 b’nin alabileceği en büyük değerdir. 0!+1!+2!+…+2008! Toplamının birler basamağını 4! e kadar olan sayılar belirler. YADA !!! 10! = 10.9.8.7.6.5.4.3.2.1 =(2.5).9.(23).7.(2.3).5.(22).3.2.1 =5.9.7.3.5.3.1.(28) a=5.9.7.3.5.3.1 b=8 alınabileceği gibi, eĢitlik b’nin 8’den küçük değerleri için de doğru olur. b’nin alabileceği değerler: 1,2,3,4,5,6,7 ve 8 dir. 0!+1!+2!+3!+4!+ … +2008! =1+1+2+6+24+120+….. =34+120+720+… Toplamın birler basamağı, 4+0+0+0+….+0=4 bulunur. Doğru Seçenek C dir. IġIK-2 n ≥ 5 için; n! sayısının birler basamağı 0 dır. 1+2+3+4+5+6+7+8=36 aranan toplamdır. Doğru Seçenek E dir. 60 GENETĠK KOPYA-8 100!=K.5x EĢitliğinde, K ve x pozitif tam sayılar olmak üzere, x’in en büyük değeri kaçtır? A)20 B)24 C)25 D)26 IġIK-4 n! sayısının sonundaki 0 ların sayısı, n! sayısı içindeki 10 çarpanlarının (10=2.5 ve 2<5 olduğundan, tüm 5 çarpanlarının) sayısı kadardır. E)50 DNA-10 2008! sayısının sonunda kaç tane 0 vardır? DNA-9 𝟏𝟐! 𝟔𝒏 sayısını tamsayı yapan n’in en büyük doğal sayı değeri kaçtır? A)4 B)5 C)6 D)8 A)400 B)480 C)498 D)499 E)500 E)10 ÇÖZÜM 2008 sayısı içindeki 5 çarpanlarını arayacağız. 2008=5.401+3 401=5.80+1 80=5.16 16=5.3+1 401+80+16+3=500 tane 5 çarpanı, 500 tane 10 çarpanı ve bundan dolayı da 2008! Sayısının sonunda 500 tane 0 vardır. Doğru Seçenek E dir. ÇÖZÜM 6=2.3 olduğundan, IġIK-3, 2 ve 3 çarpanları için uygulanır. 12=2.6 6=2.3 3=2.1+1 6+3+1=10 tane 2 çarpanı, 12=3.4 4=3.1+1 4+1=5 tane 3 çarpanı vardır. 210.35=25.25.35=25(2.3)5=25.65 olduğundan, 5 tane 6 çarpanı oluĢturulabilir. n’in en büyük değeri 5 tir. GENETĠK KOPYA-10 999! sayısının sonunda kaç tane 0 vardır? Yalnız 3 çarpanlarının sayısını bulmak yeterlidir. Çünkü 3 çarpanlarının sayısı, 2 çarpanlarının sayısından azdır. Doğru Seçenek B dir. A)199 B)200 C)245 D)246 E)250 IġIK-5 n!-1 sayısının sonundaki 9 ların sayısı, n! sayısının sonundaki 0 ların sayısı kadardır. GENETĠK KOPYA-9 𝟑𝟎! 𝟏𝟓𝐧 sayısını tamsayı yapan n’in en büyük doğal sayı değeri kaçtır? A)2 B)6 C)7 D)14 DNA-11 [(3!)!]!-1 sayısının sonunda kaç tane 9 vardır? E)21 A)177 B)178 C)179 D)180 E)181 61 ÇÖZÜM [(3!)!]!-1 sayısının sonundaki 9 ların sayısı, [(3!)!]! sayısının sonundaki 0 ların sayısı kadardır. ÇÖZÜM 1.1!+2.2!+3.3!+...+n.n! = (n+1)!-1 olduğu bilindiğine göre; 1.(1!)+2.(2!)+3.(3!)+ … +10.(10!)=(10+1)!-1 =11!-1 dir. [(3!)!]! = [6!]! = 720! 720! =1.2.3…..720 sayısı içinde 10 =2.5 çarpanlarının sayısını bulacağız. 11=5.2+1 Olduğundan, 11! sayısının sonunda 2 tane 0, 11!-1 sayısının sonunda da 2 tane 9 vardır. Bunun için 720 sayısını ard arda 5’e bölüp, bölümler toplamı alınmalıdır. 720=144.5 144=28.5+4 28=5.5+3 5=1.5 GENETĠK KOPYA-12 T=1.1!+2.2!+3.3!+ … +19.19! olduğuna göre, T+1 sayısının sonunda kaç tane 0 vardır? A)1 144+28+5+1 = 178 tane 5 çarpanı vardır. B)2 C)3 D)4 E)5 720! =A.10178 sayısının sonunda 178 tane 0 rakamı vardır. DNA-13 720! – 1 = A.10178 – 1 sayısının sonunda da 178 tane 9 rakamı bulunur. Doğru Seçenek B dir. a+b nin en büyük değeri kaçtır? a,b Z ve A)9 B)23 C)24 D)25 E)26 B)2 C)3 D)4 D)15 E)16 12 sayısı ard arda 2 ye bölünüp, bölenler toplamı alınır. 12!=A.2a biçiminde yazılır. 12=6.2 6=3.2 3=1.2+1 DNA-12 1.1!+2.2!+3.3!+...+n.n! = (n+1)!-1 olduğu bilindiğine göre; 1.(1!)+2.(2!)+3.(3!)+ … +10.(10!) = A sayısının sonunda kaç tane 9 vardır? A)1 C)14 ÇÖZÜM 12! = 1.2.3…12 sayısı içinde 2 ve 3 çarpanlarının kaçar tane olduğunu bulmak için; GENETĠK KOPYA-11 100!-1 Sayısının sonunda kaç tane 9 vardır? A)2 B)10 12! çift tamsayı ise 2 a .3b 6+3+1=10 tane 2 çarpanı vardır. 12 sayısı ard arda 3’e bölünüp, bölenler toplamı alınır. 12!=B.3b biçiminde yazılır. 12=4.3 4=1.3+1 E)5 4+1=5 tane de 3 çarpanı vardır. 62 a=10 alınır ve 12! içindeki tüm 2 çarpanları ile sadeleĢtirilirse, elde edilen sayı tek sayı olacağından a=9 alınmak zorundadır. a+b=9+5=14 bulunur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-14 99!=9n.A eĢitliğinde, A ve n pozitif tamsayıları için n’in en büyük değeri kaçtır? A)11 B)24 C)33 D)34 E)35 GENETĠK KOPYA-13 𝟐𝟎! 𝟐𝐧 Ġfadesinin bir tek sayı gösterdiği bilindiğine göre, N doğal sayısının değeri kaçtır? DNA-15 5, 10, 15, … , 95, 100 Aritmetik dizisinin tüm terimlerinin çarpımı olan sayının sondan kaç basamağı 0 dır? A)10 A)18 B)15 C)17 D)18 E)19 B)19 C)20 D)21 E)22 ÇÖZÜM 5.10.15……100=(5.1)(5.2)(5.3)…..(5.20) =520.20! DNA-14 Sayının içindeki sayısı aranacak. 20=2.10 10=2.5 5=2.2+1 2=2.1 𝟖𝟖! 𝟖𝐧 Sayısının bir tamsayı olduğu bilindiğine göre, n pozitif tamsayısının en büyük değeri kaçtır? A)11 B)12 C)22 D)27 E)28 10=2.5 çarpanlarının 10+5+2+1=18 tane 2 çarpanı var. ÇÖZÜM 8=23 olduğundan; 88! sayısı içindeki 2 çarpanlarını arayalım 88=2.44 44=2.22 22=2.11 11=2.5+1 5=2.2+1 2=2.1 44+22+11+5+2+1=85 tane 2 çarpanı, (23)28.2=828.2 olduğundan, 28 tane 8 çarpanı vardır. n’in en büyük değeri 28 dir. Doğru Seçenek E dir. 20=5.4 520.54=524 24 tane 5 çarpanı var. 218.524=218.518.56=(2.5)18.56=56.1018 Sayının son 18 basamağı 0 dır. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-15 23!+24! sayısının sonunda kaç tane 0 vardır? A)4 63 B)6 C)7 D)9 E)11 DNA-16 K=44!-4! K sayısının son üç aĢağıdakilerden hangisidir? A)000 B)996 D)976 E)006 ÇÖZÜM 50=5.10 10=5.2 10+2=12 tane 5 çarpanı, 50! sayısının sonunda 12 tane 0 var. basamağı C)076 60=5.12 12=5.2+2 12+2=14 tane 5 çarpanı, 60! sayısının sonunda 14 tane 0 var. ÇÖZÜM 44! Sayısı; 44=5.8+4 8=5.1+3 Sonunda 8+1=9 tane sıfı bulunan bir sayı, 4!=4.3.2.1=24 olduğundan 50!+60! sayısının sonunda, 50! sayısının sonundaki 0 sayısı kadar, 12 tane 0 vardır. Doğru Seçenek C dir. K=44!-4! = …0000-24= …9976 Son üç basamak 976 dır. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-16 A=75!-5 Sayısının son iki aĢağıdakilerden hangisidir? GENETĠK KOPYA-17 75!-70!-1 ĠĢleminden elde edilen sayının sondan kaç basamağı 9 dur? A)31 basamağı A)00 B)05 C)70 D)85 E)95 UYARI n! ± m! sayısının sonundaki 0 sayısı, n-m ≥5 için, m! in sonundaki 0 sayısı kadardır. DNA-17 50!+60! ĠĢleminden elde edilen sayının sondan kaç basamağı 0 dır? A)2 B)10 C)12 D)14 E)26 64 B)30 C)16 D)15 E)14 KONU TESTĠ 1. x,y N 6. ve 12.x! = y! olduğuna göre; y nin alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? A) 11 B) 12 C) 13 2. x ! y ! 25 D) 14 n kaçtır? A) 11 E) 16 40! 3. B) 21 C) 22 3!!! k.n! D) 23 E) 24 ( k∈ Z+ ) 3! eĢitliğini sağlayan en büyük n sayısı için n kaçtır? A) 718 B) 719 D)721 E) 722 C) 720 5. 2008! (1004!) 2 C) 06 D) 94 B) 2 B) 9 8. n!5! = 6! A) 1 B) 2 ise D) 11 E) 12 n kaçtır? C) 3 D) 4 E) 5 C)9! E)7!+8’ 10. (1!)2+(2!)2+(3!)2+ … +(10!)2 toplamından elde edilen sayının birler basamağı kaçtır? E) 96 sayısının sonunda kaç D) 200 C) 10 B)8!+1 D)10! A) 0 C) 4 sayısının sonunda kaç tane A) 8 A)8! tane 0 vardır? A) 0 E) 242 Çarpımının eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? = 33! – 3! olduğuna göre; A sayısının son iki basamağı aĢağıdakilerden hangisidir? B) 04 D) 44 9. 6!.7! 4. A A) 00 C) 33 sıfır vardır? en büyük x sayısı kaçtır? A) 20 B) 22 7. A= 80! eĢitliğini sağlayan x! 15!.25! sayısı tek sayı ise 2n E) 400 65 B) 3 C) 6 D) 7 E) 9 A)5! 11. 7!+8!+9!+ ... +2008! Toplamının onlar basamağında hangi rakam bulunur? A)1 B)3 C)4 D)6 16. E)9 B)10! C)145 D)154 E)720 𝟏𝟎𝟎! 𝟐𝟓𝟎 .𝟓𝟏𝟎 Sayısının sonunda kaç tane 0 vardır? A)16 12. 500! Sayısının sonunda kaçtane 0 vardır? A)124 B)14 C)12 D)10 E )8 B)218 C)432 D)500 E)615 13. 48! Sayısı 6 sayı tabanında yazıldığında sondan kaç basamağı 0 olur? A)20 D)25 B)22 E)26 1.E 2.D 3.B 4.D 5.B 6.C 7.C 8.C 9.D 10.D 11.C 12.A 13.B 14.D 15.C 16.B C)24 14. 1000! Sayısı 7n ile bölünebilmektedir. n'in en büyük tamsayı değeri kaçtır? A)144 B)146 C)152 D)164 E)168 15. 1!+4!+5! Toplamının eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? 66 UYARI Pek çok arkadaĢınızın düĢtüğü; 234 sayısının ilk iki basamağı olan 23 de, bölen 23 sayısı 1 defa var, Bölüm 1, kalan 4 tür YANLIġına düĢmeyin. BÖLME - BÖLÜNEBĠLME TANIM A,B,C,D ∈ N ve B≠0 için; A : BÖLÜNEN C : BÖLÜM Bu durumda; 234=23.1+4 eĢitliğinin doğru olmadığına dikkat edilmelidir. B : BÖLEN D : KALAN Bölme iĢlemi sırasında; bölünen sayıdan basamak indirildiğinde, ilk kalanla birlikte bölenden küçük ise bir basamak daha indirmeden, bölüme 0 basamağının eklenmesi unutulmamalıdır. HAZĠNE-1 BÖLÜNEN = BÖLENxBÖLÜM + KALAN GENETĠK KOPYA-1 ab3 gibi üç basamaklı bir sayı, ab gibi iki basamaklı bir sayıya bölünüyor. Bölüm ile kalanın toplamı kaçtır? A)3 DNA-1 B)5 C)10 D)14 C)10 D)12 E)13 IġIK-1 0≤D<B Kalan, bölenden küçüktür ve pozitiftir. Yukarıdaki bölme iĢlemine göre; bölüm ile kalanın toplamı kaçtır? A)4 B)4 DNA-2 abcd gibi dört basamaklı bir sayı, 19 sayısına bölünüyor. Kalanın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? A)18 B)37 C)171 D)190 E)201 E)15 ÇÖZÜM Bölme iĢlemi, Bölüm ÖzdeĢliği Ģeklinde yazıldığında; BÖLÜNEN = BÖLENxBÖLÜM + KALAN 234=23.BÖLÜM+KALAN EĢitliği sağlayan sayılar; BÖLÜM = 10 Kalan = 4 olur. ÇÖZÜM IġIK-1 den, kalan 19 dan küçük her doğal sayı olabilir. 18.19 1+2+3+ … +18 = 2 = 171 olur. BÖLÜM + KALAN = 10 + 4 = 14 Doğru Seçenek D dir. 67 GENETĠK KOPYA-2 BeĢ basamaklı bir doğal sayı, üç basamaklı bir doğal sayıya bölündüğünde, kalan sayı en çok kaç olabilir? A)9 B)98 IġIK-3 A-D ve A+(B-D) sayıları, B sayısına tam bölünür. Bölünenden, kalan çıkarılır veya Bölünene , bölen ile kalanın farkı eklenirse elde edilen yeni sayı bölenin katı olur. C)99 D)998 E)999 IġIK-2 D = 0 ise A = B.C olur. B sayısına, A nın bir böleni denir. (ya da A ya B nin katıdır denir.) Kısaca; ‘’a sayısı, b sayısına bölünebilir’’ diyerek ifade edilir. Tam bölünmelerde ; kalan sıfıra eĢittir. DNA-4 2018 sayısından büyük, 26 sayısına bölünebilen en küçük sayının tüm rakamları toplamı kaçtır? A)9 D)1100 B)980 E)1200 C)1000 A)4 D)1001 B)10 C)12 D)13 IġIK-4 D < C ise B ile C aralarında yer değiĢtirebilir. GENETĠK KOPYA-3 abcabc altı basamaklı sayısı, abc üç basamaklı sayısının kaç katıdır? C)111 E)16 GENETĠK KOPYA-4 2018 sayısından küçük, 26 sayısına bölünebilen en büyük sayının tüm rakamları toplamı kaçtır? ab0 ın en büyük değeri; 980 en küçük değeri; 120 dir. Toplam: 980 + 120 = 1100 olur. Doğru Seçenek D dir. B)101 D)13 Bölen ile kalanın farkı: 26-16=10 Bölünen ile farkın toplamı:2018+10=2028 Sayısı, 26 nın katı olan, 2018 den büyük, en küçük sayıdır. Rakamları toplamı: 2+0+2+8=12 dir. Doğru Seçenek D dir. ÇÖZÜM abc=ab0+c=ab.10+c çözümlemesi ile bölüm özdeĢliği karĢılaĢtırıldığında; tam bölünmelerde kalan 0 olacağından, c=0 olmalıdır. A)11 C)12 ÇÖZÜM 2018 sayısını 26 ya bölme iĢleminde; 2018=26.77+16 olduğundan, Bölüm:77, Kalan:16 dır. DNA-3 a,b ve c farklı rakamlar olmak üzere; abc üç basamaklı sayısı, ab iki basamaklı sayısına tam olarak bölünebiliyorsa, abc sayısının en büyük ve en küçük değerlerinin toplamı kaçtır? A)860 B)10 E)1111 68 E)16 DNA-5 IġIK-5 a B)3 C)4 D)6 E)8 A)4 C)12 D)24 E)48 B sayısı da C sayısının 6 katı; B=6.C GENETĠK KOPYA-5 EĢitlikleri bir arada kullandığımızda; A=4.B=4.(6.C)=24.C olur. A sayısı, C nin 24 katıdır. Doğru Seçenek D dir. Yukarıdaki bölme iĢleminde kalan ile bölenin toplamı kaçtır? C)78 B)6 ÇÖZÜM A pozitif tamsayısı, B sayısının 4 katı; A=4.B olduğundan; 9 < 75 tir. Soruda; bölüm, bölenden küçük olduğundan, yer değiĢtirebilirler. Kalan 3 tür. Doğru Seçenek B dir. B)75 c dir. DNA-6 A pozitif tamsayısı, B sayısının 4 katı, B sayısı da C sayısının 6 katı ise A sayısı, C sayısının kaç katıdır? ÇÖZÜM A)72 c ise a a sayısı b nin bir böleni ve b sayısı da c nin bir böleni ise; a sayısı c ninde bir bölenidir. Yukarıdaki bölme iĢleminde kalan kaçtır? A)2 b ve b D)80 GENETĠK KOPYA-6 A, B, C Pozitif tamsayıları göstermek üzere; A sayısı B nin 3 katı, B sayısı da C nin 4 katı ise E)82 2. TANIM a , b N ve b 0 ise a = b.q + r olacak Ģekilde ve tek türlü belirlenen q , r Z vardır. (0 r<b) 𝐀+𝐁 𝟔.𝐂 iĢleminin sonucu kaçtır? A)2 Eğer a = b.q olacak Ģekilde bir q N varsa b sayısına a nın bir böleni ( yada a ya b nin bir katı ) denir. b a yazılır. B)3 IġIK-6 a b , a a C)4 D)6 E)12 c ve m , n Z ise (mb+nc) dir. a sayısı b ve c nin bir böleni ise bunların katlarının toplamının (farkının) da bir bölenidir. Kısaca; ‘’a sayısı, b sayısına bölünebilir’’ diyerek ifade edilir. 69 DNA-7 a ve b pozitif tamsayılarının 7 ile bölümünden kalanlar sırası 3 ve 4 tür. 4.a+5.b toplamının 7 ile bölümünden kalan kaçtır? DNA-8 a + aa + aaa toplamı 3.a sayısının kaç katıdır? A)2 ÇÖZÜM Sayılarını çözümlediğimizde; aa = 10.a+a = 11.a aaa = 100.a+10.a+a=11.a a+aa+aaa = a+11.a+111.a = 123.a = 3.41.a 123.a sayısı, 3.a nın 41 katıdır. Doğru Seçenek E dir. B)3 C)4 D)5 A)11 E)6 ÇÖZÜM a=7.x+3 4.a=4(7x+3)=28x+12 b=7.y+4 5.b=5(7y+4)=35y+20 bölüm özdeĢlikleri yazıldığında; B)13 C)17 D)23 E)41 GENETĠK KOPYA-8 ab iki basamaklı sayısının 7 ile bölümünden kalan 1 dir. ab sayısının her rakamının sayı değeri 3 artırılırsa, bulunan yeni sayının 7 ile bölümünden kalan kaç olur? 4.a+5.b=(28x+12)+(35y+20) =28x+35y+32 =7(4x+5y+4)+4 Toplamın 7 bölümünde bölüm; 4x+5y+4 kalan; 4 tür. Doğru Seçenek C dir. A)4 B)5 C)6 D)7 E)8 GENETĠK KOPYA-7 A doğal sayısı 8’e bölündüğünde 5 kalanını, B doğal sayısı 8’e bölündüğünde x kalanını veriyor. A+B toplamı 8’e bölündüğünde 3 kalanını verdiğine göre x kaçtır? DNA-9 Dört basamaklı bir sayı 131 ile bölündüğünde 112 kalanını , 132 ile bölündüğünde 98 kalanını vermektedir. Bu sayı kaçtır ? A)4 A)1945 B)1946 C)1947 D)1948 E)1949 B)5 C)6 D)7 E)8 ÇÖZÜM Bölüm özdeĢliği gereğince; A = 131x+112 A = 132y+98 yazılır. Ġkinci eĢitlikte; A = 132y+98 = (131+1)y+98 = 131y+y+98 ĠĢlemleri yapılır ve birinci eĢitlik ile karĢılaĢtırılırsa x = y ve y+98 =112 den x = y = 14 bulunur. A = 131.14+112 = 1946 dır. Doğru Seçenek B dir. IġIK-7 a b ve b 0 ise 0< a b dir. a sayısı b nin bir böleni ise b den küçük veya eĢittir. IġIK-8 a b ve b a ise a= b dir. a sayısı b nin , b sayısı da a nın bir böleni ise sayılar mutlak değerce eĢittir. 70 GENETĠK KOPYA-9 Üç basamaklı bir sayı 12 ile bölündüğünde 9 kalanını, 13 ile bölündüğünde 1 kalanını vermektedir. Bu üç basamaklı sayının rakamları toplamı kaçtır? A)4 B)5 C)6 D)7 DNA-11 111222333 … 888999 sayısının 111 sayısına bölümü kaç basamaklıdır? A) 8 B) 8 C) 9 E)8 D) 10 ÇÖZÜM x43y=x.1000+4.100+3.10+y x34y=x.1000+3.100+4.10+y çözümlemeleri taraf çıkarıldığında; x43y-x34y=(x.1000+430+y) (x.1000+340+y) x43y-x34y=90 E) 11 tarafa - A)2 GENETĠK KOPYA-10 5a3b ve 2a4b dört basamaklı sayıları sırası ile 20 nin x ve y katıdır. x-y farkı kaçtır? B)73 C)94 D)127 D) 24 E) 25 GENETĠK KOPYA-11 30000007 sayısı 37 ile bölündüğünde, bölüm kaç basamaklı bir sayı olur? x43y=9.A x34y=9.B bölüm özdeĢlikleri. x43y-x34y=9.A-9.B 90=9(A-B) A-B=10 bulunur. Doğru Seçenek D dir. A)35 C) 10 ÇÖZÜM BÖLÜNEN=BÖLEN.BÖLÜM+KALAN Bölüm özdeĢliğinde; Bölünen sayı, bölen ile bölümün çarpımından oluĢtuğuna göre, basamak sayısı, bölen ve bölümün basamak sayıları toplamına eĢit veya bir küçüğü olacaktır. Bölen ve bölünenin soldaki ilk basamakları küçük olduğundan, toplamın bir eksiği olur. Bölünen sayı; 27 basamaklı Bölen sayı; 3 basamaklı olduğuna göre 27=3+x-1 den x=25 bulunur. Bölüm 25 basamaklıdır. Doğru Seçenek D dir. DNA-10 x43y ve x34y dört basamaklı sayıları sırası ile 9 un A ve B katıdır. A-B farkı kaçtır? A) 7 B) 9 B)3 C)4 D)5 E)6 DNA-12 1≤n≤25 tamsayıları için, 2n+1 sayıları 3 ile tam bölünebilmektedir. KoĢulu sağlayan n tamsayılarının 3 ile bölümünden kalan kaçtır? E)149 A)-2 71 B)-1 C)0 D)1 E)2 ÇÖZÜM 2n+1 sayısının 3 ile tam olarak bölünebilmesi, 3 ün katı olması demektir. 2n+1=3.k (k∈Z) 2n=3.k-1 2n sayısı, 3 ile bölündüğünde 2 kalanını veriyor. n sayısı, 3 ile bölündüğünde 1 kalanını verir. Doğru Seçenek D dır. GENETĠK KOPYA-12 1≤n≤25 tamsayıları için, 2n+1 sayıları 3 ile tam bölünebilmektedir. KoĢulu sağlayan kaç tane n tamsayısı vardır? A)7 B)8 C)9 D)10 E)11 72 6. A ve B doğal sayıları için; KONU TESTĠ 1. n pozitif tamsayısının 5 ile bölümünden kalan 3 tür. AĢağıdaki sayılardan hangisi 5 ile bölünebilir? A)n+3 olduğuna göre; A-B farkı kaçtır? A)108 B)113 C)119 D)121 E)149 B)n+2 C)n+1 D)n-1 E)n-2 7. Ġki basamaklı bir sayının, rakamları toplamına bölümünden kalan en çok kaç olabilir? 2. 1170 sayısının en az kaç katı 60 ile tam bölünür? A) 2 B) 3 C) 5 D) 6 A)12 E) 9 B)13 C)14 D)15 E)16 3. 7.n sayısı, 5 ile bölündüğünde 3 kalanını vermektedir. n’in en küçük 8. Dört basamaklı abcd sayısı üç basamaklı abc sayısına bölündüğünde bölüm ile kalanın farkı 6 olduğuna göre, Bölüm ile kalanın toplamı kaçtır? pozitif tam sayı değeri kaçtır? A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 A)14 4. Bir N sayısının X’e bölümünden kalan 24 tür. 2.N sayısının X’e bölümünden kalan 11 ise, X kaçtır? A)13 B)35 C)37 C)2 D)3 D)17 E)18 1a3 üç basamaklı sayısı b6 iki basamaklı sayısına bölündüğünde bölüm 5, kalan 13 olmaktadır. a+b toplamının en büyük değeri kaçtır? D)42 E)59 3 tür. 6.n sayısının 8’e bölümünden kalan kaç olur? B)1 C)16 9. a ve b farklı rakamlar olmak üzere, 5. n tamsayısının 8’e bölümünden kalan A)0 B)15 A)6 E)4 73 B)9 C)12 D)15 E)16 10. 14. ab ve cd iki basamaklı sayılarının 9 ile bölümlerinden kalanlar sırasıyla 7 ve 5 tir. abcd dört basamaklı sayısının 9 ile bölümünden kalan kaçtır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 1717 sayısının 17 ye bölümünden elde edilen bölüm kaç olur? A)10 E) 7 C)9 D)15 A)2 C)4 D)5 ile E)7 A ve x pozitif tamsayılar olmak üzere, A sayısı 6 ile bölündüğünde, bölüm 2x+1, kalan 1 dir. A sayısı 7 ile bölündüğünde, bölüm 9, kalan x-1 olduğuna göre, A sayısı kaçtır? 242 sayısı X’e bölündüğünde 8 kalanını, 698 sayısı X’e bölündüğünde 9 kalanını vermektedir. 242 ve 698 sayılarının toplamının aynı sayıya bölümünden kalan 4 ise ortak bölen kaçtır? A)67 C)17 D)19 E)23 B)71 C)72 D)75 E)83 YANITLAR 1.B 2.A 3.D 4.C 5.C 6.B 7.D 8.A 9.C 10.A 11.A 12.B 13.D 14.D 15.D 16.A 13. Pozitif iki sayıdan biri diğerinin üç katıdır. 54 sayısının her iki sayıya bölümünden elde edilen bölümler arasındaki fark 4 tür. Buna göre bu iki sayı arasındaki fark kaçtır? A)5 B)3 ile 16. E)18 12. A)11 B)13 E)110 Bir A doğal sayısı 3 bölündüğünde bölüm x, kalan2, x sayısı 4 ile bölündüğünde kalan 1 dir. Buna göre, A sayısının 12 bölümünden kalan kaçtır? M sayısının 9 ile bölümünden kalan 6, N sayısının 27 ile bölümünden kalan 9 olduğuna göre, M.N çarpımının 27 ye bölümünden kalan kaç olur? B)6 C)100 D)101 15. 11. A)0 B)11 B)9 C)12 D)18 E)27 74 DNA-1 AĢağıdaki sayılardan bölünebilir? BÖLÜNEBĠLME KURALLARI Bu bölümde; verilen bir doğal sayının, hangi doğal sayılar ile bölünebileceğini ve bölme iĢlemi sonucunda kalanın ne olacağını bölme iĢlemi yapmadan bulma yöntemleri anlatılacaktır. A)43 işlemi tanımsız’’ olmalıdır. UYARI 𝑎 ≠ 0 için 𝟎 𝟎 𝑎 𝑜 E)2841 GENETĠK KOPYA-1 457a dört basamaklı sayısının, 3 ile bölünebilmesi için; a’nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? ‘’0 sayısı ile bölme sayısı ile 2841 sayısı, 3 ile bölünebilir. Doğru Seçenek E dir. IġIK-1 En küçük doğal sayı olan 0 ile baĢlayalım. Hangi sayılar 0 ile bölünebilir ? Herhangi bir sayının, 0 bölümünden söz edilemez. C)125 D)542 3 ÇÖZÜM 2841 sayısının basamaklarındaki rakamların sayı değerleri toplamı 2+8+4+1=15 olup, 3’ün katıdır. Bu yöntemleri bilmek, pek çok soruda bize büyük kolaylıklar sağlar. sorusunun yanıtı B)76 hangisi ile A)8 =TANIMSIZ B)9 C)12 D)15 E)18 = TANIMSIZ DNA-2 56a8 dört basamaklı sayısının, 3 ile bölümünden kalanın 1 olduğu bilindiğine göre; a’nın alabileceği kaç farklı değer vardır? IġIK-2 Doğal sayıların tümü, 1 ile bölünebilir. Bir doğal sayının 1’e bölümü, kendisine eĢittir. 𝒂 𝟏 =𝒂 A)1 𝒂. 𝟏 = 𝟏. 𝒂 = 𝒂 B)2 C)3 D)4 E)5 ÇÖZÜM 56a8 sayısının basamaklarındaki rakamların sayı değerleri toplamı 5+6+a+8=19+a dır. Sayının 3 ile bölümünden kalanın 1 olması için, rakamları toplamının 3’e bölümünden kalanın 1 olması gerekir. 19+a=3k+1 (k∈ 𝑍) olmalıdır. a=0,3,6,9 için koĢul sağlanır. a, 4 farklı değer alabilir. Doğru Seçenek D dir. IġIK-3 Birler basamağı çift (0,2,4,6,8) olan sayılar, 2 ile bölünebilir. IġIK-4 Rakamları toplamı 3 ve 3’ün katı olan sayılar, 3 ile bölünebilir. Rakamları toplamının 3’e bölümünden bulunacak kalan, sayının 3’e bölümünden bulunacak kalanı verir. 75 GENETĠK KOPYA-2 4A12 dört basamaklı sayısının, 3 ile bölümünden kalanın 2 olduğu bilindiğine göre; A’nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? A)7 B)9 C)12 D)15 GENETĠK KOPYA-3 73A2 dört basamaklı sayısının 4 ile bölünebilmesi için A’nın alabileceği kaç farklı değer vardır? A)1 D)4 E)5 DNA-4 8765a beĢ basamaklı sayısı 4 ile bölündüğünde 3 kalanını vermektedir. a’nın alabileceği değerler toplamı kaçtır? A)9 Son iki basamağın 4’e bölümündeki kalan, sayının 4’e bölümündeki kalanı verir. UYARI Ard arda iki kez 2 ile bölünebilen sayılar, 4 ile bölünebilir. DNA-3 AĢağıdaki sayılardan bölünebilir? hangisi 4 A)134 D)526 E)622 B)10 C)12 D)15 E)19 ÇÖZÜM 8765a sayısının son iki basamağının oluĢturduğu 5a iki basamaklı sayısının 4 ile bölümünden 3 kalanı bulunmalıdır. 5a=4k+3 (k∈ 𝑍) olmalıdır. a=1,5,9 için koĢul sağlanır. 1+5+9=15 a’nın alabileceği değerler toplamıdır. Doğru Seçenek D dir. Onlar basamağındaki sayının iki katı ile birler basamağının toplamı 4’ün katı olan sayılar, 4’e bölünebilir. (2a1+ao toplamı, 4 ün katı ise) C)312 C)3 E)18 IġIK-5 Bir doğal sayının onlar ve birler basamağındaki rakamların oluĢturduğu iki basamaklı sayı, 4 ün katı ise; bu doğal sayı 4’e bölünebilir. B)238 B)2 GENETĠK KOPYA-4 123a dört basamaklı sayısının 4’e bölümünden kalan 1 ise, a’nın alabileceği kaç farklı değer vardır? A)1 ile ÇÖZÜM 312 sayısının son iki basamağı 12 olup, 12=3.4 sayısı 4’ün katıdır. B)2 C)3 D)4 E)5 DNA-5 2327 sayısından en az kaç çıkarılırsa bulunan sayı 2, 3 ve 4 ile tam olarak bölünebilir? A) 11 B) 12 C) 16 D) 26 E) 102 312 sayısı, 4 ile bölünebilir. Doğru Seçenek C dir. 76 ÇÖZÜM 4 ile bölünebilen sayılar, 2 ile de bölünebilir. 2 ile bölünebilenler, 4 ile ÇÖZÜM Birler basamağı 6 olan sayıların, tüm kuvvetlerinin birler basamağı 6 dır. 20067 ve 20068 kuvvetlerinin de birler basamağı 6 dır. 6 nın 5’e bölümünden kalan 1 olduğundan; 20067 ve 20068 in 5’e bölümünden kalanlar 1 dir. Toplamın 5’e bölümünden kalan 1+1=2 dir. Doğru Seçenek C dir. de bölünebilir denilemez. Hem 2, hem de 4 ile bölünebilen sayılar için; 4 ile bölünebilenleri bulmak yeterlidir. Hem 3, hem de 4 ile bölünebilen en küçük pozitif tamsayı 12 dir. 12 ile bölünebilen sayılar, hem 3, hem 4 ve hem de 2 ile bölünebilir. 2327=12.193+11 olduğundan, 2327 nin 12 ile bölümünden kalan 11 dir. Sayıdan 11 çıkarıldığında (veya 1 eklendiğinde) bulunan sayı 12 ile (2,3 ve 4 ile) bölünebilir. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-6 2009.2008-2007.2006 Sayısının 5 ile bölümünden kalan kaçtır? A)0 B)1 C)2 D)3 E)4 GENETĠK KOPYA-5 12 ye bölündüğünde, 11 kalanını veren pozitif bir tamsayının 3 ile bölümünden kalan a, 4 ile bölümünden kalan b ise, a+b toplamı kaçtır? DNA-7 Rakamları birbirinden farklı olan, üç basamaklı 4ab sayısı 3 ve 5 ile kalansız bölünebiliyor. Buna göre a kaç farklı değer alabilir? A)2 A)3 B)3 C)4 D)5 E)6 b=0 için; 4+a+0=3k b=5 için; 4+a+5=3k DNA-6 20067+20068 sayısının 5 ile bölümünden kalan kaçtır? C)2 D)3 D)6 E)7 5 ile bölünebilmesi için birler basamağı 0 veya 5 olmalıdır. b=0 veya b=5 Birler basamağının 5’e bölümündeki kalan, sayının 5’e bölümünden kalanı verir. B)1 C)5 ÇÖZÜM 3 ile bölünebilmesi için rakamları toplamı 3’ün katı olmalıdır. 4+a+b=3k (k∈ 𝑍) IġIK-6 Birler basamağı 0 veya 5 olan sayılar, 5 ile bölünebilir. A)0 B)4 a=2,5,8 olabilir. a=0,3,6,9 olur. Rakamları farklı olacağından; a=2,5,8,0,3,6,9 olmak üzere 7 farklı değer alabilir? Doğru Seçenek E dir. E)4 4ab sayısı 15 ile bölünebilir. 77 GENETĠK KOPYA-7 4 ve 5 ile bölünebilen iki basamaklı kaç tane doğal sayı yazılabilir? A)3 B)4 C)5 D)6 DNA-9 AĢağıdaki sayılardan hangisi 2,3,4,5 ve 6 sayıları ile bölünebilen en küçük pozitif tamsayıdır? E)8 A)24 DNA-8 abc üç basamaklı sayısının 6 katı xy02 ise x+y toplamı kaç farklı değer alır? B)3 C)4 D)5 E)6 A)96 x+y+0+2=3.k (3 ün katı olacak) k=1,2,3, … için x+y toplamı 1, 4, 7, 10, 13, 16 ??? olabilir. 6.999=5994 olduğundan xy02 sayısında x+y toplamı en çok (5+9=14) 14 olabilir. Doğru Seçenek D dir. D)6 B)102 C)108 D)114 E)120 Yüzler basamağı çift olanlarda; Son iki basamağın oluĢturduğu sayı 8’in katı olanlar, Yüzler basamağı tek olanlarda; Son iki basamağın oluĢturduğu sayının 4 eksiği 8’in katı olanlar, 8 ile bölünebilir. Son üç basamağın 8’e bölümündeki kalan, sayının 8’e bölümündeki kalanı verir. GENETĠK KOPYA-8 5aaaa beĢ basamaklı sayısı 6 ile bölünebiliyorsa a kaçtır? C)4 E)120 IġIK-8 Bir doğal sayının yüzler,onlar ve birler basamağındaki rakamların oluĢturduğu üç basamaklı sayı 8 in katı ise; bu doğal sayı 8’e bölünebilir. 2 ve 3 ile bölünebilmelidir. Birler basamağı 2 olduğundan sayı çifttir B)2 D)75 GENETĠK KOPYA-9 6 ile bölünebilen iki basamaklı en büyük doğal sayı ile iki basamaklı en küçük doğal sayının toplamı kaçtır? ÇÖZÜM 6.abc = xy02 verildiğinden xy02 sayısı 6 ile bölünebilir. (6 nın katıdır.) A)0 C)60 ÇÖZÜM 6 ya bölünebilen sayılar, 2 ve 3’e 4’e bölünebilen sayılar, 2 ye bölünebilir. 4 ve 6 ya bölünebilen sayılar 12 ile 12 ve 5’e bölünebilen sayılar 60 ile bölünebilir. Doğru Seçenek C dir. IġIK-7 2 ve 3 ile bölünebilen sayılar, 6 ile bölünebilir. Rakamları toplamı 3’ün katı olan, çift sayılar 6 ile bölünebilir. A)2 B)36 UYARI Ard arda üç kez 2 ile bölünebilen sayılar, 8 ile bölünebilir. E)8 78 DNA-10 1, 3, 6 rakamları birer kez kullanılarak yazılabilecek üç basamaklı farklı sayılardan; 4 ile bölünebilen A sayısının, 8 ile bölünebilen B sayısı ile toplamı kaç olabilir? ÇÖZÜM 23A5B sayısı 8 ile bölünebiliyorsa; A çift iken; 5B sayısı 8’in katı olmalıdır. B=6 için 56=7.8 A tek iken; 5B sayısının 4 eksiği 8’in katı olmalıdır. B=2 için 52-4=48=6.8 A)136 B)180 C)316 D)452 E)496 ÇÖZÜM A ve B sayıları, sırası ile 4 ve 8 ile bölüneceğinden öncelikle 2 ile bölünebilmelidirler. Bunun için birler basamakları çift olmalıdır. Sayı 6 ile bitmelidir. B’nin alabileceği değerler 6 ve 2 dir. Toplam: 6+2=8 olur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-11 9876A sayısının 8 ile bölümü 3 kalanını verdiğine göre, A kaç olmalıdır? 316:2=158 158:2=79 316 sayısı iki kez 2 ile bölünebildiğinden, A=316 sayısı 4 ile bölünebilir. A)1 136:2=68 68:2=34 34:2=17 136 sayısı üç kez 2 ile bölünebildiğinden, B=136 sayısı 8 ile bölünebilir. A+B=316+136=452 olur. Doğru Seçenek D dir. B)3 C)4 D)5 B)8 C)10 D)12 D)7 E)9 Rakamları toplamının 9’a bölümünden bulunacak kalan, sayının 9’a bölümünden bulunacak kalanı verir. DNA-12 3A4A5A altı basamaklı sayısı 9 ile bölünebilmektedir. A’nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? E)6 DNA-11 23A5B beĢ basamaklı sayısı 8 ile bölünebilmektedir. B’nin alabileceği değerler toplamı kaçtır? A)6 C)5 IġIK-9 Rakamları toplamı 9 un katı olan sayılar, 9 ile bölünebilir. GENETĠK KOPYA-10 476 476 sayısının 8 ile bölümünden kalan kaç olur? A)2 B)3 A)8 B)10 C)15 D)18 E)24 ÇÖZÜM 3+A+4+A+5+A = 12+3A = 9.k olmalıdır. k’nın 2,3 ve 4 değerleri için; A rakamı 2,5 ve 8 olabileceğinden; 2+5+8=15 olur. Doğru Seçenek D dir. E)16 79 GENETĠK KOPYA-12 [3(230+x)]2 = 492a04 ise a kaç olmalıdır? A)1 B)3 C)6 D)7 IġIK-10 Birler basamağı 0 olan sayılar, 10 ile bölünebilir. E)8 Sayının birler basamağındaki rakamın sayı değeri, verilen sayının 10 ile bölümündeki kalandır. DNA-13 7 357 26a sayısının 9 ile bölümünden kalan 1 dir. Aynı sayı 8 sayı tabanında yazıldığında birler basamağı kaç olur? A)1 B)2 C)3 D)5 E)7 DNA-14 1+9+92+93+…+92007 basamağı kaçtır? toplamının birler A)0 D)7 B)1 C)6 E)9 ÇÖZÜM Toplamdaki terimleri teker incelediğimizde; 9’un tek kuvvetlerinin 9, 9, 93=729, 95=59049, ….. ÇÖZÜM 7 357 26a sayısının 9 ile bölümünden kalan 1 ise; 7+3+5+7+2+6+a=9k+1 dir. 30+a=9k+1 k=4 için a=7 olmalıdır. teker 9’un çift kuvvetlerinin 1, 92=81, 94=6561, … ile sonlandığını görebiliriz. 7357267 sayısını 8 sayı tabanında yazarken birler basamağına, 7357267 sayısının 8’e bölümünden bulunan kalan geleceğinden, 267 sayısında, 2 çift, 67=8.8+3 olduğundan aranan rakam 3 tür Doğru Seçenek C dir. Toplamdaki terimlerin yarısının birler basamağı 1, diğer yarısının birler basamağı 9 olduğundan; Toplamın tümünün birler basamağı 1+9=10 olduğundan 0 dır. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-13 23A5B beĢ basamaklı sayısının 9 ile bölümünden kalan 4 olduğuna göre, A+B toplamı kaç farklı değer alabilir? GENETĠK KOPYA-14 20052006+20062007 Toplamını veren sayının birler basamağı kaçtır? A)2 A)0 B)3 C)4 D)5 E)6 80 B)1 C)5 D)6 E)9 DNA-15 4, 5, 6, 8, 10 sayılarına bölündüğünde 3 kalanını veren en küçük pozitif üç basamaklı tam sayının rakamları toplamı kaçtır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 Tek numaralı basamaktaki rakamlar toplamı ile çift numaralı basamaktaki rakamlar toplamının farkının 11’e bölümünden kalan, sayının 11’e bölümünden kalanı verir. E) 7 DNA-16 58 246 3a7 sayısının 11’e bölünebilmesi için a kaç olmalıdır? ÇÖZÜM 8’e bölünebilen sayılar, 4’e 10’a bölünebilen sayılar, 5’e 6 ve 8’e bölünebilen sayıların da 24’e bölünebilir. A)0 4, 5, 6, 8 ve 10 sayılarına bölünebilen en küçük pozitif tamsayı 120, 4,5,6,8 ve 10 sayılarına bölündüğünde 3 kalanını veren en küçük pozitif tamsayı 123 tür. 123 ün rakamları toplamı: 1+2+3=6 olur. Doğru Seçenek D dir. C)18 D)19 D)7 E)9 GENETĠK KOPYA-16 27381a altı basamaklı sayısının 11’e bölünebilmesi için a kaç olmalıdır? A)1 GENETĠK KOPYA-15 8 ve 10 sayılarına bölündüğünde 7 kalanını veren üç basamaklı en büyük doğal sayının rakamları toplamı kaçtır? B)16 C)3 ÇÖZÜM 58 246 3a7 (8+4+3+7) – (5+2+6+a) = 22-(13+a) = 9-a = 11.k k=0 için 9-a=0 ve a=9 olmalıdır. Doğru Seçenek E dir. 24 ve 10’a bölünebilen sayılar 120 ye bölünebilir. A)15 B) 1 B)2 C)3 D)4 E)5 DNA-17 22227777 sayısının iki basamaklı en büyük böleni kaçtır? E)22 A)11 B)33 C)66 D)77 E)99 ÇÖZÜM 22227777 sayısında; 2+2+2+2+7+7+7+7=36=4.9 olduğundan Sayı 9 ile bölünebilir. IġIK-11 Tek numaralı basamaktaki rakamlar toplamı ile çift numaralı basamaktaki rakamlar toplamının farkı 11 in katı olan sayılar, 11 ile bölünebilir. (2+2+7+7)-(2+2+7+7)=18-18=0=0.11 Olduğundan sayı 11 ile de bölünebilir. (N= 100A+B için A+B sayısı 11 in katı ise, N sayısı 11 ile bölünebilir) 9 ve 11 ile bölünebilen sayılar 99 ile bölünebilir. Doğru Seçenek E dir. 81 GENETĠK KOPYA-17 Rakamları farklı, 9 basamaklı, 11 ile bölünebilen en küçük doğal sayı aĢağıdakilerden hangisidir? TANIM 1 den baĢka ortak böleni olmayan doğal sayılara, aralarında asaldır denir. 7 ; 13 12 ; 25 24 ; 29 4 ; 6 ; 27 Sayıları aralarında asaldır. A)102345678 B)102347586 C)123456789 D)123458596 E)123456798 DNA-18 Dört basamaklı, tam kare doğal sayılar arasında sadece bir tanesi aabb biçimindedir. a+b toplamı kaçtır? A) 6 B) 9 C) 11 D) 13 IġIK-12 3 ve 4 ile bölünebilen sayılar, 12 ile bölünebilir. UYARI 3 ve 4 sayıları aralarında asal olup, 12=3.4 tür. E) 14 ÇÖZÜM aabb=a.1000+a.100+b.10+b=1100.a+11.b =11(100.a+b) =11.a0b Çözümlemesinden elde edilen çarpımın bir tam kare olması için, a0b sayısı içinde 11 çarpanı bulunmalıdır. (sayı 11’in katı olmalıdır) a0b sayısının 11 ile bölünebilmesi için de (a+b)-0=11k a+b=11 olmalıdır. Doğru Seçenek C dir. 12=2.6 olduğu halde, 2 ve 6 aralarında asal olmadığından, 2 ve 6 için uygulanamaz. DNA-19 5613a8 sayısı 12 ile bölünebiliyorsa a kaçtır? A)3 C)5 D)6 E)7 ÇÖZÜM 4 ve 3 ile bölünebilmelidir. GENETĠK KOPYA-18 AĢağıdaki doğal sayılardan hangisi bir doğal sayının karesidir? A)4477 B)4 4 ile bölünebilmesi için; a8 sayısı 4 ün katı olmalıdır. a’nın alabileceği değerler: 0, 2, 4, 6, 8 B)5566 C)6655 D)7744 E)3388 3 ile bölünebilmesi için; 5+6+1+3+a+8 = 23+a=3.k olmalıdır. a’nın alabileceği değerler : 1, 4, 7 a’nın her iki koĢulu da sağlayan değeri 4 tür. Doğru Seçenek B dir. 82 GENETĠK KOPYA-19 A321B beĢ basamaklı, rakamları farklı doğal sayısının 12 ile bölünebilmesi için A kaç olmalıdır? A)3 B)4 C)6 D)8 DNA-21 7 168 sayısı 2,3,4,5,6,8,9,10 ve 12 sayılarından kaç tanesi ile bölünebilir? A)3 E)9 B)4 C)6 D)8 E)9 ÇÖZÜM Birler basamağı 8 dir. 2 ile bölünebilir. DNA-20 n pozitif tam sayısı, 3, 5 ve 12 ile bölünebilmektedir. AĢağıdakilerden hangisi aynı sayılar ile bölünebilir? Rakamlar toplamı: 7+1+6+8=22 dir. 22 sayısı 3’ün katı olmadığından, bölenlerinden biri 3 değildir. A)n-2 B)n-1 C)n+1 D)n+15 E)n+60 Son iki basamağı 68 dir. 68=4.17 olup, 4 ile bölünebilir. ÇÖZÜM 12=3.4 olduğundan, 12 ile bölünebilen sayılar 3 ile bölünebilir. Birler basamağı 0 veya 5 olmadığından, bölenlerinden biri 5 değildir. 3 ile bölünemediğinden, 6 bölenlerinden biri değildir. 5 ve 12 ile bölünebilen sayılar, 5 ve 12 aralarında asal olduğundan 5.12=60 ile bölünebilirler. Son üç basamak 168 dir. Yüzler basamağı 1 ve tek, 68+4=72 72=9.8 olup, 8 ile bölünebilir. 3,5 ve 12 ile bölünebilen en küçük pozitif tam sayı 60 tır. n sayısı aranan koĢulu sağladığından, n+60 sayısı aranan sayıdır. Doğru Seçenek E dir. Rakamlar toplamı: 7+1+6+8=22 dir. 22 sayısı 9’un katı olmadığından, bölenlerinden biri 9 değildir. (3 ile bölünemediğinden, 9 ile de bölünemez) GENETĠK KOPYA-20 n pozitif tam sayısı, 4, 8 ve 12 ile bölünebilmektedir. AĢağıdakilerden hangisi aynı sayılar ile bölünebilir? Birler basamağı 0 olmadığından, bölenlerinden biri değildir. 10 7168 için (7+6)-(1+8)=13-9=4 4 sayısı 11’in katı olmadığından, bölenlerinden biri 11 değildir. A)n+12 B)n+16 C)n+24 D)n+32 E)n+36 3 ile bölünemediğinden, 12 bölenlerinden biri değildir. 83 2, 4 ve 8 olmak üzere üç tanesi ile bölünebilir. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-22 BeĢ basamaklı A234B sayısı 15 ile bölünebildiğine göre, A+B toplamının en büyük değeri kaçtır? GENETĠK KOPYA-21 12 345 sayısı 2,3,4,5,6,8,9,10 ve 12 sayılarından kaç tanesi ile bölünebilir? A)9 A)1 DNA-23 a b olmak üzere abab dört basamaklı sayısı 18 ile bölünebilmektedir. a nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? B)2 C)3 D)4 E)5 DNA-22 Dört basamaklı 8A6B sayısının 15 ile bölünebilmesi için a+b toplamının en büyük değeri kaç olmalıdır? A)8 B)10 C)12 D)13 A)16 E)15 B)10 B)17 C)12 C)20 D)14 D)22 E)15 E)25 ÇÖZÜM 18=2.9 ve 2 ile 9 aralarında asal olduğundan verilen sayının 18 ile bölünebilmesi için; ÇÖZÜM 15=3.5 ve 3 ile 5 aralarında asal olduğundan verilen sayının 15 ile bölünebilmesi için, 2 ve 9 ile bölünebilmesi gerekir. 3 ve 5 ile bölünebilmesi gerekir. 2 için: b = 0, 2, 4, 6, 8 olabilir. 9 için: a+b+a+b = 2a+2b = 2(a+b) toplamı 9 un katı olmalıdır. b=0 ise a=9 b=2 ise a=7 b=4 ise a=5 b=6 ise a=3 b=8 ise a=1 olacaktır. a’nın alabileceği değerlerin toplamı 9+7+5+3+1=25 bulunur. Doğru Seçenek E dir. 8A6B sayısının 5 ile bölünebilmesi için B=0 veya B=5 olmalıdır. 8A6B sayısının 3 ile bölünebilmesi için 8+A+6+B=3k 14+A+B=3k olmalıdır. B=0 için; 14+A+0=3k 14+A=3k A=1,4,7 olabilir. GENETĠK KOPYA-23 BeĢ basamaklı 234ab sayısı 18 ile bölünebildiğine göre, a’nın alabileceği en küçük değer kaçtır? B=5 için; 14+A+5=3k 19+A=3k A=2,5,8 olabilir. A)0 A+B nin en büyük değeri; 8+5=13 olur. Doğru Seçenek D dir. 84 B)1 C)2 D)3 E)4 DNA-24 BeĢ basamaklı 9876AB sayısı 20 ile bölünebildiğine göre, AB iki basamaklı sayısının en büyük değeri kaçtır? A)20 B)40 C)60 D)80 E)90 ÇÖZÜM 24=3.8 ve 3 ile 8 aralarında asal olduğundan verilen sayının 24 ile bölünebilmesi için 3 ve 8 ile bölünebilmesi gerekir. 23A5B sayısı 8 ile bölünebiliyorsa; A çift iken; 5B sayısı 8’in katı olmalıdır. B=6 için 56=7.8 ÇÖZÜM 20=4.5 ve 4 ile 5 aralarında asal olduğundan verilen sayının 20 ile bölünebilmesi için A tek iken; 5B sayısının 4 eksiği 8’in katı olmalıdır. B=2 için 52-4=48=6.8 4 ve 5 ile bölünebilmesi gerekir. 5 için; B=0 veya B=5 olmalıdır. 4 için; AB sayısının 4 ile bölünebilmesi gerekir. B çift olmalıdır. B=0 için AB nin 4’e bölünebilmesi, Son iki basamağın 00, 20, 40, 60, 80 20 nin katı olması ile mümkündür. B’nin alabileceği değerler 6 ve 2 dir. 23A5B sayısı 3 ile bölünebiliyorsa; 2+3+A+5+B=10+A+B=3k olmalıdır. A tek iken, B=2 için; 10+A+2=12+A=3k A=3,9 Sayının 20 ile bölünebilmesi için; son iki basak 20 nin katı olmalıdır. En büyük değeri 80 dir Doğru Seçenek D dir. A çift iken, B=6 için; 10+A+6=16+A=3k A=2,8 olmak üzere A, 4 farklı değer alabilir. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-24 20 ile bölündüğünde 18 kalanını veren bir sayının, 4 ve 5 ile bölündüğünde a ve b kalanlarını verdiği bilindiğine göre, a+b toplamı kaçtır? A)2 B)3 C)4 D)5 GENETĠK KOPYA-25 A543B beĢ basamaklı sayısı 24 ile bölünebilmektedir. A’nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? E)6 A)7 DNA-25 23A5B beĢ basamaklı sayısı 24 ile bölünebilmektedir. A, kaç farklı değer alabilir? A)3 B)4 C)6 D)8 E)9 85 B)8 C)11 D)12 E)13 DNA-26 Dört basamaklı, 25 ile bölünebilen kaç tane doğal sayı vardır? A)90 B)180 C)270 9 için: 7+a+9+b=16+a+b=9k b=2 ise 16+a+2=18+a=9k a, 0 veya 9 b=6 ise 16+a+6=22+a=9k a, 5 olmalıdır. D)360 E)450 ÇÖZÜM a+b=0+2=2 a+b=9+2=11 a+b=5+6=11 olacağından en büyük değeri 11 dir. Doğru Seçenek C dir. Sayının 25 ile bölünebilmesi için son iki basamağı: 00, 25, 50,75 olmalıdır. abcd dört basamaklı sayısında, a yerine 9 rakam, b yerine 10 rakam yazılabileceğinden son iki basamağı cd olan 9.10=90 sayı yazılabilir. Her birinden 90 tane sayı olacağından 4.90=360 tane sayı vardır. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-27 3A4B sayısı 36 ile bölünebiliyorsa, a kaç farklı değer alabilir? GENETĠK KOPYA-26 12345 sayısının 25 ile bölümünden kalan kaçtır? DNA-28 x01y sayısı 72 x+y toplamı kaçtır? ile bölünebiliyorsa, A)5 A)8 D)11 B)10 C)15 D)20 A)1 E)21 B)10 C)11 D)12 B)9 C)3 C)10 D)4 E)5 E)17 ÇÖZÜM 72=8.9 ve 8 ile 9 aralarında asal olduğundan verilen sayının 72 ile bölünebilmesi için DNA-27 7a9b sayısı 36 ile bölünebiliyorsa a+b toplamının en büyük değeri kaçtır? A)9 B)2 8 ve 9 ile bölünebilmesi gerekir. 8 için; 01y, 8 in katı olmalıdır. y=6 olmalı. E)13 ÇÖZÜM 36=4.9 ve 4 ile 9 aralarında asal olduğundan verilen sayının 36 ile bölünebilmesi için 9 için; x+0+1+y=x+0+1+6=x+7=9k x=2 olmalı. x+y=2+6=8 olur. Doğru Seçenek A dır. 4 ve 9 ile bölünebilmesi gerekir. 4 için; 9b sayısı 4 ün katı olacağından, b, 2 veya 6 olmalı, 86 GENETĠK KOPYA-28 A34B sayısı 72 ile bölünebiliyorsa A+B toplamı kaçtır? A)7 B)8 C)9 D)11 DNA-30 toplamının 11 ile bölümünden kalan 8 ise a kaçtır? E)12 A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 ÇÖZÜM Basamak sayısı çift olanlar 11 ile bölünebilir. Örneğin; aaaa sayısı için (a+a)-(a+a)=0=11k Basamak sayısı tek olanların 11 ile bölümünden kalan a dır. Örneğin; aaaaa sayısı için (a+a+a)-(a+a)=a DNA-29 6 ya tam olarak bölünemeyen pozitif tamsayılar küçükten büyüğe doğru sıralanıyor. Bu sıralamadaki 100. sayı aĢağıdakilerden hangisidir? A)109 B)111 C)119 D)123 E)125 1,3,5,7,9 ve 11 basamaklı sayıların her birinden kalan a olduğundan, Toplamın 11’e bölümünden kalan 6.a dır. 6.a=11k+8 olması için a=5 olmalıdır. Doğru Seçenek E dir. ÇÖZÜM ArdıĢık her 6 pozitif tamsayıdan biri 6 ya tam olarak bölünebilir, diğer beĢ tanesi bölünemez. Bu durumda sayıları beĢer beĢer gruplandırdığımızda; 100:5=20 tane beĢli gurup bulunur. Her grup 6 sayı için yazıldığından 20.6=120 sayı için oluĢturulmuĢtur. Son grup içindeki son sayı 119 dur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-30 AĢağıdaki sayılardan kaç tanesi 11 ile bölünebilir? I.616 II.264 III.4596 IV.4562 V.2090 A)1 GENETĠK KOPYA-29 4 e tam olarak bölünemeyen tamsayılar küçükten büyüğe doğru sıralanıyor. Bu sıralamadaki 50. Sayı aĢağıdakilerden hangisidir? A)61 B)62 C)63 D)65 E)66 87 B)2 C)3 D)4 E)5 6. [3(460+x)]2 = 1971a16 KONU TESTĠ eĢitliğinin doğru olması için a = ? 1. 387A42 sayısı 3 ile bölünebiliyor. A nın alabileceği kaç farklı değer vardır? A)2 B)3 C)4 D)5 E)9 A) 0 A+B toplamı kaç farklı değer alabilir? C)4 D)5 A) 2 C) 12 D) 16 4. 2006.2005-2004.2003 B) 3 C) 5 C) 4 D) 5 E) 6 değerlerinin toplamı 16 dır. Buna göre, A2 sayısının 9 ile bölümünden kalan kaçtır? A) 4 C) 6 D) 7 E) 8 9. ab ve cd iki basamaklı sayılarının 9 ile iĢleminden D) 7 B) 5 E) 21 bölümlerinden kalanlar sırasıyla 7 ve 5 tir. abcd dört basamaklı sayısının 9 ile bölümünden kalan kaçtır? elde edilen sayının 9 ile bölümünden kalan kaçtır? A) 1 B) 3 8. Bir A sayısının rakamlarının sayı olmak üzere, üç basamaklı 5AB sayısının 5 ile bölümünden kalan 3 tür. Bu sayının 4 ile bölünebilmesi için A nın alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? B) 8 E) 4 E)6 3. A < B A) 6 D) 3 ile 1000 sayıları arasında 7 ve 8 ile bölünebilen kaç doğal sayı vardır? sayıdır. Sayı 6 ile bölünebiliyorsa B)3 C) 2 7. 800 2. 5A427B altı basamaklı bir doğal A)2 B) 1 E) 8 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 5. 45672+56782 toplamının 9 ile bölümünden kalan kaçtır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 10. a6a41 beĢ basamaklı sayısı 9 ile bölünebiliyorsa a kaçtır? E) 8 A) 3 88 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 11. 15. A=66-1 sayısı aĢağıdakilerden hangisine tam bölünemez? A) 5 B) 7 C) 31 D)36 n tamsayısının 8’e bölümünden kalan 3 tür. 6.n sayısının 8’e bölümünden kalan kaç olur? E) 43 A)0 12. n pozitif tamsayısının 5 ile bölümünden kalan 3 tür. AĢağıdaki sayılardan hangisi 5 ile bölünebilir? A)n+3 D)n-1 B)n+2 E)n-2 B)1 C)2 D)3 E)4 16. n bir tamsayı olmak üzere, (2n+2)2 sayısının 4 ile bölümünden kalan kaç olur? C)n+1 A)0 B)1 C)2 D)3 E)4 13. n tamsayısı3, 5 ve 12 ile bölünebilmektedir. n den küçük ve bu sayılarla bölünebilen büyük sayı aĢağıdakilerden hangisidir? A)n-3 B)n-5 C)n-12 D)n-15 E)n-60 1.C 2.E 3.C 4.E 5.E 6.C 7.B 8.A 9.A 10.E 11.D 12.B 13.E 14.C 15.C 16.A 14. 5, 7 ve 20 ile bölünebilen en küçük pozitif tamsayı aĢağıdakilerden hangisidir? A)35 B)70 C)140 D)200 E)280 89 6. Yalnızca 1 ve 0 rakamları kullanılarak KONU TESTĠ yazılabilecek doğal sayılardan 225 ile bölünebilen en küçük sayı kaç basamaklıdır? 1. Rakamları toplamı 9 olan, 3 ile bölünebilen iki basamaklı en küçük doğal sayı aĢağıdakilerden hangisidir? A)27 B)33 C)72 D)18 A)3 B)9 C)10 D)11 E)12 E)90 7. 6A6B dört basamaklı doğal sayısı 72 ile bölünebildiğine göre, A’nın alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır? 2. AĢağıdaki sayılardan hangisi 3 ile bölünemez? A)10 A)339 B)342 C)552 D)1111 E)672 B)12 C)14 D)16 E)18 8. AĢağıdaki sayılardan hangisi 99 ile bölünebilir? 3. {1,2,3,4,5,6} kümesinin elemanları ile yazılan, rakamları tekrarsız beĢ basamaklı doğal sayılardan kaç tanesi 4 ile bölünebilir? A)3744 B)721809 D)88228299 C)7177788 E)99229288 A)144 B)168 C)192 D)216 E)240 9. aab üç basamaklı sayısı 12 ile bölünebilmektedir. a < 4 olduğuna göre, b nin alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? 4. 351n ve 352n sayıları 7 ile bölündüklerinde aynı kalanı vermektedir. Buna göre n’in en küçük pozitif tamsayı değeri kaçtır? A)2 B)3 C)4 D)5 A)6 C)3 D)4 D)12 E)14 Altı basamaklı 65a43b doğal sayısı 12 ile bölünebilmektedir. Buna göre, a kaç farklı değer alabilir? Toplamının 6 ile bölümünden kalan kaçtır? B)2 C)10 10. E)6 5. 9+92+93+ … +98 A)0 B)8 A)3 E)5 90 B)4 C)5 D)6 E)7 11. 16. 34+35+36+37 Toplamı aĢağıdaki sayılardan hangisi ile tam bölünemez? A)2 B)3 C)21 D)27 Üç basamaklı abc doğal sayısı 5 ile bölünebilmektedir. 9 ile bölümünden kalan 1 ise, a.b çarpımının en büyük değeri kaçtır? E)40 A)15 B)24 C)48 D)49 E)56 12. Dört basamaklı a01b doğal sayısı 8 ve 9 ile bölünebilmektedir. Buna göre a+b toplamı kaçtır? A)5 B)6 C)7 D)8 E)10 13. BeĢ basamaklı 12a3b doğal sayısı a≠b için 4 ve 9 ile bölünebildiğine göre, a kaçtır? A)1 B)2 C)3 D)6 1.D 2.D 3.C 4.B 5.A 6.C 7.C 8.B 9.E 10.E 11.C 12.D 13.A 14.B 15.C 16.D E)7 14. Dört basamaklı abba doğal sayısı 15 ile bölünebildiğine göre, b nin alabileceği değerler toplamı kaçtır? A)9 B)12 C)18 D)23 E)30 15. BeĢ basamaklı 561xy doğal sayısı 45 ile bölünebildiğine göre, x’in en büyük değeri kaçtır? A)1 B)5 C)6 D)7 E)8 91 6. Üç KONU TESTĠ basamaklı doğal sayılardan kaç tanesi 27 ile bölünebilir? 1. {0,1,2,3,4,5} rakamları kullanılarak yazılabilen, rakamları tekrarsız, 4 basamaklı, 3 ile bölünebilen en büyük sayı 4,5,6,8,9 sayılarından kaç tanesi ile bölünebilir? A)1 B)2 C)3 D)4 A)30 C)2 D)3 C)33 E)34 altı basamaklı sayısı 12 ile bölünebilmektedir. A-B farkının en büyük değeri kaçtır? hangi bir tek sayının karesinin, 8’e bölümünden kalan kaçtır? B)1 C)32 7. 9A407B E)5 2. Her A)0 B)31 A)7 B)6 C)5 D)4 E)3 E)4 8. 5A55B beĢ basamaklı sayısı 72 ile bölünebiliyor. A kaçtır? 3. 87ab6 sayısı 8 ile bölünebilen beĢ basamaklı bir sayıdır. a+b toplamının alabileceği en büyük değer kaçtır? A)12 B)14 C)15 D)16 A)1 E)17 C)4 D)5 A)6 10. 3,4,5 ve 6 ile bölünebilen kaç tane sayı vardır? B)4 C)5 D)6 B)8 C)10 D)12 E)6 99 ile E)14 150 sayısı 2,3,4,5,6,7,8,9,10 sayılarından kaç tanesi ile bölünebilir? A)4 B)5 C)6 D)7 E)8 E)6 5. Ġlk 200 pozitif tamsayı içinde A)3 D)4 18 basamaklı sayısı bölünebiliyor. A+B toplamı kaçtır? altı basamaklı sayısı 72 ile bölünebiliyor. A’nın alabileceği kaç farklı değer vardır? B)3 C)3 9. A3640548981279644B 4. A84B84 A)1 B)2 E)7 92 11. 168 sayısı 2,3,4,5,6,7,8,9,10 sayılarından kaç tanesi ile bölünebilir? 16. A)4 A)3 B)5 C)6 D)7 n! sayısının 9’a bölünebilmesi için n’in en küçük değeri kaç olmalıdır? ( n! = 1.2.3….n alınacaktır ) E)8 B)4 C)5 D)6 E)9 12. AĢağıdaki sayılardan hangisi 7 ile bölünebilir? A)673 B)694 C)745 D)756 E)827 1.B 2.B 3.E 4.D 5.A 7.E 8.A 9.C 10.B 11.A 13.C 14.D 15.A 16.D 13. 5,7 ve 20 ile bölünebilen en küçük pozitif tam sayı aĢağıdakilerden hangisidir? A)35 B)70 C)140 D)200 E)280 14. 7, 10, 15, 21 ve 28 ile bölünebilen beĢ basamaklı en büyük doğal sayı aĢağıdakilerden hangisidir? A)99840 B)99900 C)99920 D)99960 E)99990 15. aaaa dört basamaklı sayısı, 6 ile bölünebilmektedir. Verilen sayının, 6 ile bölümünden elde edilen bölümün rakamları toplamı kaçtır? A)4 B)6 C)12 D)24 E)32 93 6.E 12.D ASAL SAYILAR ÇÖZÜM 100 sayısından küçük en büyük asal sayı 97 dir. 100 sayısından büyük en küçük asal sayı 101 dir. 100 asal sayı değildir. 98, 99, 101 sayılarından küçük asal sayılar 25 tanedir. Doğru Seçenek B dir. TANIM 1 ve kendisinden baĢka hiç bir doğal sayıya bölünemeyen 1 den büyük doğal sayılara asal sayılar denir. 2, 3, 5, 7, 11, … gibi. En küçük asal sayı 2 dir. 2 sayısı dıĢında, diğer asal sayılar tek sayıdır. GENETĠK KOPYA-2 ..., 59, 53, 47, ? , … Asal sayı dizisinde ? yerine hangi sayı yazılabilir? DNA-1 a,b,c asal sayılar ve a< b< c dir. a+b+c = 22 ve a.b+b.c+c.a = 131 ise b.c çarpımı kaçtır? A)7 B)13 C)14 D)26 A)37 E)91 ÇÖZÜM a+b+c = 22 toplamı çift olduğundan sayılardan en az biri çift olmalıdır. Bu durumda kesinlikle a =2 olmalıdır. 2.b+b.c+2.c=131 2(b+c)+b.c=131 eĢitliğinde deneme ile b =7 ve c =13 olacağı bulunur. b.c = 7.13 = 91 olacaktır. Doğru Seçenek E dir. B)7 C)9 D)11 C)43 D)45 E)46 HAZĠNE-1 a,b,c, … farklı asal sayılar, p,q,r, … sayma sayıları olmak üzere ; N > 1 için her bir N doğal sayısı N = ap.bq.cr… olacak Ģekilde tek türlü asal çarpanlarına ayrılır. UYARI Atom parçalandığında ortaya çıkan büyük enerji, Matematikte bir Doğal sayının asal çarpanlara ayrılması ile eĢ değerli olabilir. GENETĠK KOPYA-1 x ve y asal sayılar olmak üzere, 2x+y=16 ise, x+y toplamı kaçtır? A)5 B)41 Bu yüzden sayı problemlerinin pek çoğunda çözüme, verilen Doğal sayıları asal çarpanlara ayırmakla E)13 başlamakta yarar vardır. DNA-2 100 sayısından küçük 25 tane asal sayı vardır. 100 den farklı kaç tane n tamsayısı için n den küçük asal sayıların sayısı 25 tir? A)2 B)3 C)4 D)5 DNA-3 540 sayısının asal çarpanlara ayrılmıĢ biçimi aĢağıdakilerden hangisidir? A)22.33.5 E)6 94 B)22.32.5 C)23.32.5 D)2.33.5 E)2.33.5 ÇÖZÜM 540 sayısını, en küçük asal sayı olan 2 ile bölmeye baĢlar ve içindeki tüm asal sayı bölenlerini ararız. DNA-5 a,b,c asal sayılar, a = 3b-2.13c-2 olduğuna göre ; a+b+c toplamının alabileceği en küçük değer kaçtır? A)2 B)3 C)4 D)5 E)8 ÇÖZÜM a'nın asal sayı olması için, 3b-2 veya 13c-2 den birinin 1 olası gerekir. Toplamın küçük olması istendiğinden; 13c-2 =1 ve 3b-2 =3 olmalıdır. Doğru Seçenek A dır. a≠ 0 için; a0=1 ve a1=a olduğundan GENETĠK KOPYA-3 72 sayısının asal çarpanlara ayrılmıĢ biçimi aĢağıdakilerden hangisidir? 2 2 c-2=0, b-2=1, a = 3b-2.13c-2, 2 A)2.3 B)2 .3 C)2 .3 3 2 3 3 D)2 .3 E)2 .3 B)5 C)7 D)10 E)12 A)5 C)7 D)10 B)7 C)8 D)10 E)12 DNA-6 x,y ∈ N ve x2-y2 = 13 ise x kaç olmalıdır? GENETĠK KOPYA-4 90 sayısının tüm asal çarpanlarının toplamı kaçtır? B)5 a=3.1=3 olmalıdır. GENETĠK KOPYA-5 a,b,c birbirinden farklı asal sayılar, N = a2.b3.c4 eĢitliği veriliyor. N in en küçük değeri için a+b+c toplamı kaçtır? ÇÖZÜM 250=2.53 Ģeklinde çarpanlara ayrıldığında, en küçük iki asal çarpanının 2 ve 5 olduğu görülür. 2+5=7 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)2 13c-2 =130=1 3b-2 =31=3 a+b+c =3+3+2=8 bulunur. Doğru Seçenek E dir. DNA-4 250 sayısının en küçük iki asal çarpanının toplamı kaçtır? A)2 c=2, b=3, A)5 E)12 95 B)6 C)7 D)8 E)9 ÇÖZÜM a2-b2=(a-b)(a+b) özdeĢliğinden; GENETĠK KOPYA-7 Asal olmayan 1 den büyük tamsayılara birleĢik tamsayı denir. AĢağıdakilerden hangisi birleĢik tamsayı değildir? x2-y2 = (x-y)(x+y) x ve y doğal sayı olduğundan, x+y ve x-y de doğal sayı olacaktır. 13 bir asal sayı olduğundan, ancak 1.13 biçiminde iki doğal sayının çarpımı olarak yazılabilir. A)12 B)18 C)21 D)23 E)25 x2-y2 = (x-y)(x+y)=1.13 x-y = 1 ve x+y = 13 olmak zorundadır. Sistem çözüldüğünde; x =7 ve y =6 bulunur. Doğru Seçenek C dir. DNA-8 n doğal sayı olmak üzere, n 22 +1 biçiminde yazılabilen asal sayılara Fermat asalı denir. AĢağıdakilerden hangisi Fermat asalıdır? GENETĠK KOPYA-6 a,b doğal sayıları için; a2-b2=7 ise b kaçtır? A)7 A)2 B)3 C)4 D)5 B)24 ÇÖZÜM 27=3.3.3 2+7=3+3+3 sayısıdır. C)27 D)36 C)17 D)23 E)29 ÇÖZÜM n=0 için; n 0 22 +1= 22 +1 = 21+1=2+1=3 E)6 n=1 için; n 1 22 +1= 22 +1 = 22+1=4+1=5 DNA-7 1 den büyük asal olmayan bir tamsayının rakamlarının toplamı, sayı asal çarpanlarına ayrılarak yazıldığında, bu yazılıĢta bulunan tüm asal çarpanlarının rakamlarının toplamına eĢit oluyorsa bu tür sayılara Smith sayısı adı verilir. Örneğin, 728 sayısı asal çarpanlarına 728=2.2.2.7.13 biçiminde ayrılır. 7+2+8=2+2+2+7+1+3 olduğundan 728 bir Smith sayısıdır. Bu tanıma göre, aĢağıdaki sayılardan hangisi bir Smith sayısıdır? A)21 B)15 n=2 için; n 2 22 +1= 22 +1 = 24+1=16+1=17 sayısı Fermat asalıdır. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-8 n doğal sayı olmak üzere, 2n -1 biçiminde yazılabilen asal sayılara Mersenne asalı denir. AĢağıdakilerden hangisi Mersenne asalıdır? A)5 E)45 olduğundan 27 bir Smith Doğru Seçenek C dir 96 B)11 C)13 D)31 E)37 DNA-9 a,n N+ için a =2 ve n asal sayı ise an-1 asaldır. ÇÖZÜM Ġki asal sayının toplamı da bir asal sayı ise bu sayılardan küçüğü 2 dir. 23-1 = 7 25-1 =31 a+b=19 eĢitliğinde 19 asal sayı, a ve b de asal sayı olduğundan; a=2 dir. Doğru Seçenek A dır. AĢağıdaki sayılardan hangisi asaldır? A)225-1 B)226-1 C)227-1 D)228-1 E)229-1 GENETĠK KOPYA-10 k pozitif tamsayı olmak üzere, 4k+1 biçiminde yazılabilen Hilbert asalı denir. ÇÖZÜM 229-1 ifadesinde n=29 asal olduğundan 229-1 sayısı da asaldır. Doğru Seçenek E dir AĢağıdakilerden hangisi Hilbert asalıdır? A)3 GENETĠK KOPYA-9 n! + 1 < p < n! + n koĢulunu sağlayan p lerden hiçbiri asal değildir. C)2 D)3 B)3 C)5 D)7 D)17 E)19 Tüm çift doğal sayılar, iki asal sayının farkıdır. 12=23-11 E)4 5 den büyük tüm pozitif tamsayılar, üç asal sayının toplamı olarak yazılabilir. DNA-10 a ve b asal sayılar, a < b olmak üzere, a+b=19 ise, a kaçtır? A)2 C)11 2 den büyük bütün çift doğal sayılar, iki asal sayının toplamı olarak yazılabilir. 36=7+29=13+23 12!+1 < X < 12!+12 koĢulunu sağlayan kaç tane asalsayı vardır? B)1 B)7 Asal sayıların birkaç güzel özelliğini de örneklerle verelim. 5!+1 < p < 5!+5 koĢulunu sağlayan bir p asal sayısı yoktur. A)0 sayılara 35=5+11+19 E)11 97 ARALARINDA ASAL SAYILAR 56=7.8 88=11.8 105=3.35 156=11.15 TANIM 1 den baĢka ortak böleni olmayan doğal sayılara, aralarında asaldır denir. Seçenekler içinde 3’e, 7’ye ve 11’e bölünemeyen sayı 1001 ile aralarında asaldır. 128 aranan sayıdır. Doğru Seçenek D dir. 7 ; 13 12 ; 25 24 ; 29 4 ; 6 ; 27 Sayıları aralarında asaldır. UYARI ArdıĢık doğal sayılar aralarında asaldır. 14 ; 15 7 ye bölünür. 11 e bölünür. 3 e bölünür. 11 e bölünür. GENETĠK KOPYA-11 AĢağıdaki sayılardan hangisi 72 sayısı ile aralarında asaldır? 18 ; 19 UYARI Aralarında asal sayıların toplamları ve çarpımları da aralarında asaldır. A)24 B)36 C)50 D)75 E)125 7+13=20 7.13=91 20 ve 91 sayıları aralarında asaldır. UYARI ArdıĢık iki sayının toplamı ile bunların karelerinin toplamı aralarında asaldır. DNA-12 1 n 100 koĢulunu sağlayan doğal sayılardan; Kaç tanesi 15 sayısı ile aralarında asaldır? 4+5=9 42+52=41 9 ve 41 sayıları aralarında asaldır. A)20 B)33 C)47 D)53 E)67 ÇÖZÜM Verilen doğal sayılardan, 15 ile aralarında asal olanlar; 15 = 3.5 olduğundan (bölenleri 3 ve 5) 3 ve 5 sayılarından herhangi birine bölünmemelidir. (1 den baĢka ortak bölenleri olamaz) DNA-11 AĢağıdaki sayılardan hangisi 1001 sayısı ile aralarında asaldır? A) 56 B) 88 C) 105 D) 128 E) 156 ÇÖZÜM Aralarında asal olmaları için, 1 den baĢka ortak bölenleri olmamalıdır. Bu sayıları bulmak için biz önce 3’e ve 5’e bölünebilenlerin sayısını bulmalıyız. 1001=3.7.11 olduğundan, Bölenleri; 3, 7 ve 11 dir. Verilen 100 doğal sayı içinde, 3’e bölünebilen sayıların adedi; 98 100’ün, 3’e bölümünden bulunacak bölüm kadardır. 100 = 3.33+1 den 33 tanesi 3 ile, ÇÖZÜM a+b+c toplamının küçük olması için sayılar küçük seçilmelidir. En küçük asal sayı 2 olduğundan a=2 seçildiğinde c=4a c=4.2=8 olur. b=3 alındığında, kendisi asal olup, c=8 sayısı ile de aralarında asaldır. Benzer Ģekilde; 5 sayısı için 100 = 5.20 den 20 tanesi 5 ile, 3 ve 5 ile bölünebilen sayılar 15 ile de bölünebileceğinden; 100 = 15.6+10 dan 6 tanesi 3 ve 5 ile bölünebilir. a+b+c=2+3+8=13 değeridir. Kümelerin eleman sayıları için; s(A∪B)=s(A)+s(B)-s(A∩B) olduğundan 3 veya 5 ile bölünebilen sayılar; 33+20-6 = 47 tanedir. A)6 GENETĠK KOPYA-12 1 n 100 koĢulunu sağlayan doğal sayılardan; Kaç tanesi 6 sayısı ile aralarında asaldır? B)28 C)33 D)42 E)50 DNA-13 a ve b asal sayılar, b ve c sayıları da aralarında asal sayılardır. c=4a ise a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? A)9 B)10 C)11 D)12 en E)13 99 B)8 küçük Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-13 a, b, c ardıĢık üç asal sayıdır. a+b+c toplamı en az kaçtır? Ne 3’e ne de 5’e bölünemeyen, 15 sayısı ile aralarında asal olan sayılar da; 100-47 = 53 tanedir. Doğru Seçenek D dir. A)16 toplamın C)10 D)12 E)19 KONU TESTĠ 1. Sıfırdan 5. 504 sayısının kaç tane farklı asal sayı farklı bir doğal sayının 13 katı ile 17 katı toplanıyor. Bu toplamın en az kaç farklı asal çarpanı vardır? A)2 B)3 C)4 D)5 çarpanı vardır? A)2 B)3 C)4 D)5 E)7 E)6 6. 100 den küçük ve 100 ile aralarında asal kaç tane doğal sayı vardır? 2. AĢağıdaki sayılardan hangisi 12 sayısı ile aralarında asaldır? A)8 B)9 C)10 D)11 A) 32 B) 36 C) 40 D) 45 E) 49 E)14 7. 60 ile 70 arasındaki dokuz tamsayıdan kaç tanesi 12 sayısı ile aralarında asaldır? 3. 1≤ n ≤ 100 koĢulunu sağlayan doğal sayılardan; Kaç tanesi 8 sayısı ile aralarında asaldır? A)12 B)38 C)50 D)62 A)2 B)3 C)4 D)5 E)6 E)88 8. x ve y doğal sayıları için; x2-y2=13 ise, x+y toplamı kaçtır? 4. Rakamlarının karelerinin toplamı 1 olan sayılara Mutlu sayılar denir. Örneğin; 13 sayısı için, 12+32=10 12+02=1 AĢağıdakilerden sayıdır? A)21 B)23 C)102 hangisi A)12 B)13 C)14 D)26 E)28 9. x ve y pozitif tamsayıları için; Mutlu x.y =13 ise, x+y toplamı kaçtır? D)201 E)202 A)13 100 B)14 C)16 D)20 E)26 10. 15. x asal sayısı için 17x+1 ifadesi tam kare ise, x kaçtır? A) 15 B) 17 C) 19 D) 23 a,b ve c farklı rakamlar, ab ve bc aralarında asal iki basamaklı sayılardır. ab+bc toplamının en küçük değeri için; ab-bc farkı kaçtır? E) 29 A)7 B)8 C)9 D)10 E)11 11. 87!+88! Sayısının en büyük asal sayı böleni kaçtır? A)87 B)88 C)89 16. 18, 45, 79, 90, 97 Sayılarından kaç tanesi asal sayıdır? D)90 E)91 A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 12. Aralarında asal üç sayının çarpımı 720 dir. Bu üç sayının toplamının en küçük değeri kaçtır? A)22 B)27 C)30 D)45 1.B 7.B 13.C E)62 13. 7, 5 ve 3 sayıları, a.b+c=22 eĢitliğinde yerlerine yazıldığında, a,b,c sıralaması için aĢağıdakilerden hangisi doğrudur? A)7,5,3 B)7,3,5 C)3,5,7 D)3,7,5 E)5,7,3 14. 1 ve 0 rakamlarını kullanarak yazılabilecek asal sayının rakamları toplamı kaçtır? A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 101 2.D 8.B 14.B 3.C 9.B 15.B 4.B 10.B 16.B 5.B 11.C 6.C 12.B DOĞAL SAYI BÖLENLERĠ Bu bölümde; bir doğal sayıyı asal çarpanlara ayırmanın bize sağladığı baĢka kolaylıkları inceleyeceğiz. GENETĠK KOPYA-1 72 sayısının kaç tane doğal sayı böleni vardır? A)3 Örneğin; N = 120 doğal sayısının kaç tane doğal sayı böleni vardır?sorusunu çözmek için; 1,2,3,4,5,6, ….., 120 diyerek tüm bölenlerini bulmak oldukça zamanımızı alacaktır. HAZĠNE-1 N = ap.bq.cr… (p+1)(q+1)(r+1)… vardır. B)4 C)6 D)7 E)12 DNA-2 A=150.60.90 sayısının kaç tane doğal sayı böleni vardır? A)64 sayısının, tane doğal sayı böleni B)80 C)100 D)125 E)150 ÇÖZÜM A=150.60.90=(2.3.52)(22.3.5)(2.32.5) =21+2+1.31+1+2.52+1+1=24.34.54 ġeklinde asal çarpanlara ayrıldığında; IġIK-1 Doğal sayı bölenlerinin toplamsal tersleri de N sayısının bir böleni olacağından; N’in tam sayı bölenlerinin sayısı, doğal sayı bölenlerinin iki katı kadardır. (4+1)(4+1)(4+1)=5.5.5=125 tane doğal sayı böleni vardır. Doğru Seçenek D dir. DNA-1 120 sayısının kaç tane doğal sayı böleni vardır? GENETĠK KOPYA-2 N=122 sayısının kaç tane doğal sayı böleni vardır? A)12 A)3 B)13 C)14 D)15 E)16 B)4 C)6 D)13 E)15 ÇÖZÜM N = 120 = 23.3.5 olarak yazıldığında; kural gereği (3+1)(1+1)(1+1)=4.2.2=16 tane Doğal sayı böleni vardır. Ġlk soru olduğu için bir kez bu bölenleri tek tek yazalım ve biraz da irdeleyelim. DNA-3 1001 ile aralarında asal abc üç basamaklı sayısının 12 tane pozitif tamsayı böleni varsa abcabc altı basamaklı sayısının kaç tane pozitif tam sayı böleni vardır? Bölenler; 1,2,3,4,5,6,8,10,12,15,20,24,30,40,60,12 0 olmak üzere 16 tanedir. Doğru Seçenek E dir. A)24 102 B)36 C)48 D)72 E)96 ÇÖZÜM abcabc sayısını çözümleyelim. abcabc = = 100000a+10000b+1000c+100a+10b+c = 100100a+10010b+1001c = 1001(100a+10b+c) = 1001.abc = 7.11.13.abc abc sayısının 12 tane pozitif tam sayı böleni olduğundan, asal çarpanlarının üslerinin birer fazlasının çarpımı 12 dir. Bu yüzden; 1800 = 23.32.52 = 2.5.(22.32.5) yazdığımızda; 10 çarpanı dıĢında 22.32.5 in (2+1)(2+1)(1+1) =3.3.2= 18 tane doğal sayı böleni vardır. abcabc = 7.11.13.abc sayısının, pozitif tam sayı bölenlerinin sayısını bulmak için; tüm asal çarpanlarının üslerinin birer fazlası çarpılacağından GENETĠK KOPYA-4 120 sayısının doğal sayı bölenlerinden kaç tanesi tek sayıdır? Bu 18 tane bölen 10 ile çarpıldığında; 1800 ün 10 un katı olan 18 tane böleni bulunur. Doğru Seçenek D dir. A)4 (1+1)(1+1)(1+1).12 = 96 tane pozitif tam sayı böleni vardır. Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-3 1200…0 sayısının 96 tane doğal sayı böleni olduğu bilindiğine göre; verilen sayının sondan kaç basamağı O dır? A)3 B)4 C)5 D)6 B)14 C)16 A) 4 E)7 D)18 C)12 D)18 E)24 DNA-5 7! Sayısının doğal sayı bölenlerinden kaç tanesi tek sayıdır? B) 6 C) 19 D) 12 E) 24 ÇÖZÜM 7! =1.2.3.4.5.6.7 = 2.3.22.5.2.3.7 =24.32.5.7 Tek sayıların olmayacağından; 7! = 24(32.5.7) içindeki sayının tektir. DNA-4 1 800 sayısının doğal sayı bölenlerinden kaç tanesi 10 un katıdır? A)12 B)6 E)20 içinde 2 çarpanı ifadesinde parantez doğal sayı bölenleri (2+1)(1+1)(1+1)=3.2.2=12 tane tek doğal sayı böleni vardır. Doğru Seçenek D dir. ÇÖZÜM 1800 sayısını asal çarpanlarına ayıralım. 1800 = 23.32.52 olur. Bölenlerinin 10 un katı olması için; A=10.B=(2.5).B Ģeklinde yazılabilmelidir. 103 GENETĠK KOPYA-5 10! Sayısının kaç tane tamsayı böleni vardır? DNA-7 Kendisinden farklı pozitif çarpanlarının toplamı, kendisine eĢit olan pozitif tam sayıya mükemmel sayı denir. 6 , 28 , 496 ,… gibi. A)128 B)256 C)270 D)512 E)540 6 nın bölenleri ; 1,2,3,6 28 in bölenleri ; 1+2+4+7+14=28 2n-1 asal ise 2n-1(2n-1) mükemmel DNA-6 N2=3602 sayısının doğal sayı bölenlerinden kaç tanesi N sayısından küçüktür? A)24 B)48 C)52 D)96 sayıdır. AĢağıdaki sayılardan hangisi hem mükemmel sayı, hem de üçgen sayıdır? E)105 A)7 ÇÖZÜM N2=(23.32.5)2=26.34.52 olduğundan; N2 sayısının (6+1)(4+1)(2+1)=7.5.3=105 tane doğal sayı böleni vardır. Bu 105 tane bölenden biri N olduğundan geriye kalan 105-1=104 tane böleninden Yarısı N den küçük, yarısı N den büyüktür. 6+1 4+1 2+1 −1 2 = tanedir. 7.5.3−1 105−1 = 2 2 = 104 2 B)7 D)10 C)28 D)36 E)45 GENETĠK KOPYA-7 Kendisinden farklı pozitif çarpanlarının toplamı, kendisinden büyük olan pozitif tam sayıya güçlü sayı denir. 12, 30 , 36 , … gibi. = 52 Doğru Seçenek C dir. C)8 B)21 ÇÖZÜM 28 in bölenleri ; 1,2,4,7,14,28 1+2+4+7+14=28 Mükemmel sayı. 1+2+3+4+5+6+7=28 Üçgen sayı. Doğru Seçenek C dir. 12 nin bölenleri ; 1,2,3,4,6,12 1+2+3+4+6=16 > 12 30 un bölenleri; 1,2,3,5,6,10,15,30 1+2+3+5+6+10+15=42 > 30 GENETĠK KOPYA-6 A=250 doğal sayısının karesinin doğal sayı bölenlerinden kaç tanesi A dan büyüktür? A)6 1+2+3=6 1,2,4,7,14,28 En küçük tek abundant sayı 945 tir. E)12 AĢağıdaki sayılardan hangisi güçlü sayı değildir? A)12 104 B)15 C)18 D)20 E)24 DNA-8 Kendisinden farklı pozitif çarpanlarının toplamı, kendisinden küçük olan pozitif tam sayıya güçsüz sayı denir. 8, 15, 35, … gibi. 8 in bölenleri ; 1,2,4,8 15 in bölenleri;1,3,5,15 Yukarıda, bölenlerinin sayısı ve toplamı ile doğal sayılar arasında yapılan tanımlar, ders kitaplarında olmadığı halde geçmiĢ yıllarda ÖSS sorusu olarak sorulmuĢtur. Bu yüzden, konunun ayrıntılarına değinmiĢ olduk. 1+2+4=7 < 8 1+3+5=9 < 15 AĢağıdaki sayılardan hangisi güçsüz sayı değildir? A)4 B)5 C)6 D)8 DNA-9 360 sayısının pozitif tamsayı bölenlerinden kaç tanesi tam karedir? E)16 ÇÖZÜM 4 ün bölenleri: 1,2,4 1+2=3 < 4 A)3 B)4 C)5 D)6 E)7 ÇÖZÜM 360=23.32.5 olarak asal çarpanlarına ayrıldığında; 22=4, 32=9 ve (2.3)2=62=36 0lmak üzere 3 tane tam kare böleni var. Doğru Seçenek A dır. 5 in bölenleri: 1,5 1<5 6 nın bölenleri ; 1,2,3,6 1+2+3=6 Mükemmel sayı. 8 in bölenleri: 1,2,4,8 1+2+4=7 < 8 GENETĠK KOPYA-9 x Z+ için x3 sayısı 40 000 in bir bölenidir. x in en büyük değeri kaçtır? 16 nın bölenleri: 1,2,4,8,16 1+2+4+8=15 < 16 Doğru Seçenek C dir. A)10 B)12 C)15 D)20 E)25 GENETĠK KOPYA-8 Kendisinden küçük tüm doğal sayılar içinde en çok doğal sayı böleni olan sayılara çok bölenli sayı denir. 6, 12, 24, …. gibi. AĢağıdaki sayılardan hangisi güçsüz sayı değildir? DNA-9 Kenar uzunlukları tamsayı ve alanı 180 cm2 olan kaç farklı dikdörtgen vardır? A)4 A)6 B)6 C)12 D)16 E)24 105 B)8 C)9 D)12 D)18 ÇÖZÜM Kenar uzunlukları a ve dikdörtgenin alanı a.b dir. b GENETĠK KOPYA-10 28 sayısının, asal sayı bölenleri dıĢında tam sayı bölenlerinin toplamı kaçtır? A)-28 B)-9 C)O D)9 E)19 olan a.b=180 eĢitliğinde a ve b sayıları, 180 in bölenleridir. 180=22.32.5 olduğundan, (2+1)(2+1)(1+1)=3.3.2=18 tane (a,b) pozitif tamsayı ikilisi yazılabilir. Kenar uzunlukları (a,b) ve (b,a) olan dikdörtgenler aynı sayılacağından: 18:2=9 farklı dikdörtgen vardır. Doğru Seçenek C dir. HAZĠNE-2 N = ap.bq.cr… sayısının doğal sayı bölenlerinin toplamı; (1+a+a2+…+ap)(1+b+b2+…+bq)(1+c+c2+…+cr).. = GENETĠK KOPYA-9 1 ile 1 000 arasında en çok doğal sayı böleni olan sayı aĢağıdakilerden hangisidir? a p 1 1 b q 1 1 c r 1 1 . . … a 1 b 1 c 1 DNA-11 144 sayısının doğal sayı bölenlerinin toplamı kaçtır? A)720 B)750 C)840 D)864 E)960 A)0 B)60 C)72 D)123 B)144 C)223 D)288 E)367 ÇÖZÜM 144 sayısını asal çarpanlara ayıralım. 144=122=(22.3)2=24.32 5.4=20 tane doğal sayı böleni var. Bu bölenlerin toplamı; (1+2+22+23+24)(1+3+32)=31.13=223 DNA-10 72 sayısının tam sayı bölenlerinin toplamı kaçtır? A)0 dir. E)132 Veya doğrudan; ÇÖZÜM 72=23.32 olduğundan, 72 sayısının 4.3=12 tane doğal sayı böleni ve bu bölenlerin negatif olanları ile birlikte 12+12=24 tane tamsayı böleni vardır. 24+1 −1 32+1 −1 . 2−1 3−1 = 32−1 27−1 . 1 2 = 31.13 = 223 Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-11 625 sayısının doğal sayı bölenlerinin toplamı kaçtır? (-72)+(-36)+(-24)+ … +24+36+72=0 dır. Bir doğal sayının tüm tamsayı A)125 bölenlerinin toplamı 0 dır. Doğru Seçenek A dır. 106 B)156 C)225 D)250 E)624 HAZĠNE-3 N = ap.bq.cr… sayısı kendisinden küçük ap.bq.cr…(1- DNA-13 A=25.52 ve A sayısının bütün doğal sayı bölenlerinin çarpımı B ise Ax=B eĢitliğini sağlayan x sayısı kaçtır? 1 1 1 )(1- )(1- )… tane sayı ile c a b aralarında asaldır. A)3 DNA-12 20 sayısı kendisinden küçük kaç tane doğal sayı ile aralarında asaldır? A)2 B)3 C)4 D)6 1 1 E)8 1 4 1 − 5 = 22 . 5. 2 . 5 = 8 A)252 D)30 A)9 C)243 D)242 E)236 B)12 C)16 D)18 E)24 ÇÖZÜM Dikdörtgenin kenar uzunluklarını a ve b ile gösterelim. Alan = a.b Çevre = 2(a+b) E)36 HAZĠNE-4 N = ap.bq.cr… sayısının doğal sayı bölenlerinin çarpımı; N ( p 1)( q 1)( r 1)... B)245 DNA-14 Kenar uzunlukları tamsayı ve alanı sayıca çevresine eĢit olan dikdörtgenlerden alanı en büyük olan kaç birim karedir? GENETĠK KOPYA-12 72 sayısı kendisinden küçük kaç tane doğal sayı ile aralarında asaldır? C)24 E)12 GENETĠK KOPYA-13 512 sayısının pozitif tamsayı bölenlerinin çarpımı kaçtır? YADA !!! Ne 2 ne de 5 ile bölünmemelidir. 20:2=10 tanesi 2 ile, 20:5=4 tanesi 5 ile, 20:10=2 tanesi de hem 2, hem de 5 ile bölünebilmektedir. 10+4-2=12 tanesi 2 veya 5 ile bölünebildiğinden; 20-12=8 tanesi 20 sayısı ile aralarında asaldır. Doğru Seçenek E dir. B)18 D)9 B = 800 (51)( 21) = 8006.3 = 80018 = 8009 olarak buluruz. x A =8009 x =9 bulunur. Doğru Seçenek D dir. tane sayı ile aralarında asaldır. A)12 C)6 ÇÖZÜM A’nın doğal sayı bölenlerinin çarpımını ÇÖZÜM 20 = 4.5=22.5 olduğundan; 22 . 5 1 − 2 B)4 a.b = 2(a+b) verilmiĢ. a.b = 2a+2b a.b-2b=2a b(a-2)=2a dir. 2𝑎 b = 𝑎−2 = 107 2 𝑎−2 +4 𝑎−2 4 = 2 + 𝑎−2 a ve b, kenar uzunluğu gösterdiği için pozitif tam sayı olmalıdır. b nin pozitif tam sayı olması için, a-2 nin 4’ün böleni olması gerekir. 4’ün bölenleri; -4, -2, -1, 1, 2, 4 a-2=-4 a-2=-2 a-2=-1 a-2=1 a-2=2 a-2=4 GENETĠK KOPYA-15 𝟔 𝐧+𝟏 tamsayısı vardır? A)4 için; a=-2 olamaz. için; a=0 olamaz. için; a=1, b=-2 olamaz. için; a=3, b=6 ve a.b=18 için; a=4, b=4 ve a.b=16 için; a=6, b=3 ve a.b=18 A)30 𝒃 D)24 E)28 DNA-15 100 2n 1 E)12 B)90 C)150 D)270 D)300 ifadesinin en küçük doğal sayı değeri için n doğal sayısı kaç olmalıdır? A)1 D)10 180.x = (22.32.5)(2a.3b.5c) =2a+2.3b+2.5c+1 = y3 olacağından a+2, b+2, c+1 sayıları 3 ün katı olmalıdır. a =1 , b =1 , c =2 için: x = 2.3.52 = 150 ve y = 2.3.5 = 30 bulunur. Doğru Seçenek A dır. olduğuna göre, a’nın alabileceği değerler toplamı kaçtır? C)16 C)8 ÇÖZÜM 180 sayısını asal çarpanlara ayıralım. 180 = 22.32.5 olur. x = 2a.3b.5c alınırsa; GENETĠK KOPYA-14 a ve b pozitif tam sayılar ve 𝟔 a+ = 10 B)14 B)6 DNA-16 180.x = y3 eĢitliğini sağlayan en küçük pozitif y sayısı kaçtır? alanın en büyük değeri; kenarlardan biri 3 birim, diğeri 6 birim olduğunda 18 birim kare olarak bulunur. Doğru Seçenek D dir. A)12 ifadesini tamsayı yapan kaç tane n B)3 C)13 D)20 GENETĠK KOPYA-16 1260.x = N3 eĢitliğinde x ve N pozitif tamsayılardır. En küçük x sayısı kaçtır? E)25 ÇÖZÜM A) 210 B) 420 C) 630 D) 2450 E) 7350 100 2n 1 ifadesinin bir doğal sayı olması için, 2n-1 in bölen olması gerekir. 100 ün bölenleri:1,2,4,5,10,20,25,50 ve 100 dür. En küçük doğal sayı olması için de paydanın büyük olması gerekir. 100 ve 50 için, n doğal sayı değildir. 2n-1=25 n=13 olmalıdır. Doğru Seçenek C dir. 108 DNA-17 x, y, A, B pozitif tam sayıları için; 90.x = A2 ve 90.y = B3 ise x+y toplamının en küçük değeri kaçtır? A)300 GENETĠK KOPYA-18 a.10.12.15 çarpımı bir doğal sayının kübüdür. a sayısının en küçük pozitif tamsayı değeri kaçtır? B)310 C)320 D)360 E)400 A)8 B)12 ÇÖZÜM 90=2.32.5 2.32.5.x=A2 x=2.5=10 olmalıdır. 2.32.5.y=B3 y=22.3.52=300 olmalıdır. x+y=10+300=310 bulunur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-17 n,x,y pozitif tam sayıları için; 14.n = x2 ve 21.n = y3 ise n’in en küçük değeri kaçtır? A)2.3.7 B)22.33.55 C)23.32.7 D)23.32.7 E)23.32.75 DNA-18 m ve n sayma sayıları olmak üzere; n! + 1 = m2 eĢitliğini sağlayan en küçük m+n toplamı kaçtır? A)7 B)9 C)11 D)15 E)16 ÇÖZÜM n = 1,2,3,4, … değerleri eĢitlikte kullanıldığında, n=4 için m=5 n=5 için m=11 ve n=7 için m=71 bulunur. m+n=5+4=9 toplamın en küçük değeridir. Doğru Seçenek B dir. 109 C)15 D)18 E)24 KONU TESTĠ 6. 12 tane pozitif tamsayı böleni olan en 1. a, b ve c pozitif tamsayılar, 2 2 büyük iki basamaklı pozitif tamsayı kaçtır? 2 a +b =c ise, (a,b ve c Pisagor Sayıları iken) AĢağıdaki sayılardan hangisi (c-b)(c+b) çarpımının pozitif tamsayı bölenlerinin sayısı olamaz? A)9 B)17 C)25 D)36 A) 84 E)45 7. Ġki basamaklı tam kare sayılardan 2. 2006 sayısının n sayısına bölümünden kalan 6 dır. KoĢulu sağlayan kaç tane n pozitif tamsayısı vardır? A) 8 B) 10 C) 12 D) 16 B) 90 C) 92 D) 96 E) 99 hangisinin 9 tane doğal sayı böleni vardır? A)25 B)36 C)49 D)64 E)81 E) 20 8. Dört tane doğal sayı böleni olan en küçük doğal sayı A , altı tane doğal sayı böleni olan en küçük doğal sayı B ise A+B toplamı kaçtır? 3. Ġlk beĢ asal sayının toplamı kaçtır? A)26 B)27 C)28 D)29 E)30 A) 10 B) 12 C) 16 D) 18 E) 24 4. 9! Sayısının kaç tane pozitif tamsayı böleni vardır? A)16 B)80 C)160 9. A=6x.2x-2 doğal sayısının 40 tane tamsayı böleni olduğuna göre, A kaçtır? D)240 E)512 A)108 B)144 C)208 D)216 E)432 5. Sekizer tane pozitif tamsayı böleni olan üç farklı doğal sayının toplamı en az kaçtır? 10. x.y=840 eĢitliğini gerçekleyen kaç tane (x,y) pozitif tamsayı ikilisi yazılabilir? A)72 B)94 C)118 D)124 E)136 A)16 110 B)32 C)48 D)64 E)96 11. m ve n pozitif tamsayılar olmak üzere, 60.m=n3 eĢitliğini gerçekleyen m’nin en küçük değeri kaçtır? 15. A)45 B)50 C)90 D)225 E)450 A)520 B)641 C)1258 D)2504 E)5002 10 ile bölünemeyen a ve b pozitif tam sayıları için a.b = 10 000 ise a+b toplamı kaçtır? 12. AĢağıdaki sayılardan hangisinin kendisinden farklı pozitif tamsayı çarpanlarının toplamı, kendisinden küçüktür? A)12 B)30 C)36 D)45 16. m ve n pozitif tamsayılar olmak üzere; m2+49 = n2 dir. n-m kaç farklı değer alabilir? E)60 A)1 B)2 C)3 D)4 E)7 13. x ve y pozitif tamsayılardır. 4𝑥+3 𝑦= eĢitliğini sağlayan 𝑥 y değerlerinin toplamı kaçtır? A)5 14. B)7 C)12 504 sayısının ayrılmıĢ biçimi hangisidir? D)17 E)19 1.D 2.D 3.C 4.C 5.B 6.D 7.B 8.D 9.E 10.B 11.E 12.D 13.C 14.E 15.B 16.A asal çarpanlara aĢağıdakilerden A)2.3.7 B)22.33 C)22.32.7 D)22.33.7 E)23.32.7 111 ORTAK BÖLENLERĠN EN BÜYÜĞÜ: 180-168 = 12 Sayılarınfarkı, ortak bölene tam Ġki yada daha fazla sayma sayısının her birini tam bölen en büyük sayma sayısına En Büyük Ortak Bölen denir. (O.B.E.B) olarak bölünür. Bölümler: 14 ve 15 aralarında HAZĠNE-1 Verilen sayılar asal çarpanlarına ayrıldığında; asal çarpanlarından ortak olanlarının en küçük üslülerinin çarpımı, sayıların O.B.E.B’ini verir. DNA-1 168 ve 180 sayılarının bölenlerinden en büyüğü kaçtır? A)2 B)3 C)6 D)12 asaldır. GENETĠK KOPYA-1 504 ve 540 sayılarının bölenlerinden en büyüğü kaçtır? A)4 B)9 C) 12 D)24 ortak E)36 ortak ORTAK KATLARIN EN KÜÇÜĞÜ: E)18 ÇÖZÜM Öncelikle verilen sayıları çarpanlarına ayırmak gerekir. Ġki yada daha fazla sayma sayısının hepsinin katı olan en küçük sayma sayısına En küçük ortak kat denir. (O.K.E.K) asal 168=23.3.7 180=22.32.5 HAZĠNE-2 Verilen sayılar asal çarpanlarına ayrıldığında; asal çarpanlarından ortak olanlarının en büyük üslüleri ile ortak olmayanlarının tümünün çarpımı, sayıların O.K.E.K’ini verir. Ortak asal çarpanları; 2 ve 3’tür. 23 ve 22 den küçük olanı 22, 3 ve 32 den küçük olanı 3’tür. 168 ve 180 sayılarının ortak 2 bölenlerinden en büyüğü; 2 .3=12 dir. O.B.E.B(168, 180)=22.3=12 dir. Doğru Seçenek D dir. DNA-2 12, 18 ve 30 sayılarının ortak katlarından en küçüğü kaçtır? UYARI 168 = 12.14 180 = 12.15 A)60 12 Sayısı, 168 ve 180 sayılarını bölen ortak bölenlerin en büyüğüdür. 112 B)90 C)120 D)180 E)240 ÇÖZÜM Öncelikle verilen sayıları çarpanlarına ayırmak gerekir. DNA-3 a ve b sayıları için; OKEK(a,b) =108 ve a.b çarpımı kaçtır? asal 12=22.3 18=2.32 30=2.3.5 OBEB(a,b) =3 ise A)108 B)111 C)216 D)324 E)972 ÇÖZÜM Sayıların çarpımı, OBEB ve OKEK lerinin çarpımına eĢit olduğundan; Ortak asal çarpanlar; 2 ve 3’tür. 22 ve 2 den büyük olanı 22, 3 ve 32 den büyük olanı 32 dir. Ortak olmayan çarpan; 5 a.b = OBEB(a, b).OKEK(a, b) a.b = 3.108 = 324 bulunur. Doğru Seçenek D dir. 12, 18 ve 30 sayılarının ortak katlarından en küçüğü; 22.32.5=180 dir. O.K.E.K(12, 18, 30)=180 Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-3 OBEB(6,21)=A ve OKEK(6,21)=B ise, A.B çarpımı kaçtır? UYARI 180 = 12.15 180 = 18.10 180 = 30.6 A)36 180 sayısı, 12, 18 ve 30 B)42 C)84 D)126 E)252 IġIK-2 Aralarında asal sayıların OKEK’i sayıların çarpımı , OBEB’i ise 1 dir. sayılarınınkatı olan en küçük sayıdır. Bölümler: 15, 10 ve 6 sayıları bu aralarında asaldır. GENETĠK KOPYA-2 168 ve 180 sayılarının ortak katlarından en küçüğü kaçtır? DNA-4 24 ve 25 sayılarının ortak bölenlerinin en büyüğü ile ortak katlarının en küçüğünün toplamı kaçtır? A)12 B)360 C)1440 D)2520 E)2800 A)49 B)491 C)600 D)601 E)720 ÇÖZÜM 24 ve 25 sayıları 1 den baĢka ortak bölenleri olmadığından aralarında asaldır.(ardıĢık doğal sayılar aralarında asaldır) IġIK-1 A ve B gibi iki sayının çarpımı bu sayıların OBEB ve OKEK lerinin çarpımına eĢittir. 113 OBEB(24,25)=1 OKEK(24,25)=24.25=600 OBEB(24,25)+OKEK(24,25)=1+600=601 Doğru Seçenek D dir. IġIK-3 Hem A ve hem de B gibi iki doğal sayıya da bölünebilen sayılar , bunların OKEK’i ile bölünebilen sayılardır. GENETĠK KOPYA-4 8 ve 21 sayılarının ortak bölenlerinin en büyüğü ile ortak katlarının en küçüğünün toplamı kaçtır? A)168 B)169 C)216 D)217 DNA-6 x sayısı 30, 45, 75 sayılarını tam bölüyor, 12, 18, 24 sayıları da y doğal sayısını tam bölüyor. x’in en büyük değeri ile, y’nin en küçük değerinin toplamı kaçtır? E)321 A)72 DNA-5 5 ile x aralarında asal sayılar, OKEK(5x, 5+x) = 520 ise x in değeri aĢağıdakilerden hangisidir? A)6 B)8 C)12 D)16 E)20 B) 7 C) 8 E)132 x+y = 15+72 = 87 bulunur. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-6 A sayma sayısı 12 , 18 , 30 sayılarına tam bölünmekte , B doğal sayısı bu sayıları tam bölmektedir. ise A kaçtır? D) 9 D)117 y doğal sayısı, 12, 18 ve 24 sayılarına bölünebilen en küçük sayı ise bunların OKEK’idir. 12=22.3 18=2.32 24=23.3 y=OKEK(12,18,24)=23.32=72 OKEK(5x, 5+x) = 5x.(5+x) = 520 x.(5+x) = 104 x2+5x-104=0 (x-8)(x+13)=0 x-8=0 x1 = 8 x+13=0 x2=-13 -13 doğal sayı olmadığından; x=8 olur. Doğru Seçenek B dir. A) 6 C)102 ÇÖZÜM 3O, 45 ve 75 sayılarını tam bölen en büyük sayı, bunların OBEB’idir. 30=22.3.5 45=32.5 75=3.52 olduğundan; x = OBEB(30, 45, 75) = 3.5=15 ÇÖZÜM Aralarında asal sayıların, toplamları ve çarpımları da aralarında asal olduğundan; 5x ve 5+x sayıları da aralarında asaldır. GENETĠK KOPYA-5 A sayma sayısıdır. OKEK(A, A+1)+A = 48 B)87 A nin en küçük değeri kaçtır? B E) 10 A)12 114 B)15 C)24 D)30 E)36 DNA-7 Boyutları 8 ve 12 metre olan dikdörtgen halılar ile kare Ģeklinde bir alan kaplanacaktır. En az kaç halı gerekir? DNA-8 Boyutları 8 ve 12 metre olan dikdörtgen Ģeklindeki bir salon kare Ģeklindeki eĢ halılar ile kaplanacaktır. En az kaç halı gerekir? A)4 A)3 B)6 C)8 D)9 E)12 ÇÖZÜM Kare Ģeklindeki alanın kenar uzunlukları 8 ve 12 nin katı olmalıdır. 8=23 12=22.3 olduğundan OKEK(8,12)=23.3=8.3=24 bulunur. B)6 C)8 D)9 E)12 ÇÖZÜM Salonun kenar uzunlukları, kare Ģeklindeki halıların kenar uzunluklarına bölünebilmelidir. 8=23 12=22.3 olduğundan OBEB(8,12)=22=4 bulunur. 8:4=2 12:4=3 2.3=6 tane halı gerekir. !!! Dikdörtgenlerden kare oluşturuldu. !!! Dikdörtgen karelere bölündü. Karenin alanı=24.24=576 Bir halının alanı=8.12=96 𝐾𝑎𝑟𝑒𝑛𝑖𝑛 𝑎𝑙𝑎𝑛 ı Halı sayısı=𝐵𝑖𝑟 ℎ𝑎𝑙 ı𝑛ı𝑛 𝑎𝑙𝑎𝑛 ı = 576 96 Salonun alanı=8.12=96 m2. Bir halının alanı=4.4=16 m2. = 6 olur. 𝑆𝑎𝑙𝑜𝑛𝑢𝑛 𝑎𝑙𝑎𝑛 ı Doğru Seçenek B dir. Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-8 Kenar uzunlukları 15 m. ve 20 m. olan dikdörtgen Ģeklindeki bir bahçenin çevresine eĢit aralıklarla ağaçlar dikilecektir. KöĢelere de ağaçların dikildiği bu ağaçlandırmada en az kaç ağaç dikilebilir? GENETĠK KOPYA-7 15 cm. ve 20 cm. kenar uzunluğu olan seramikler ile kare Ģeklinde bir yüzey oluĢturulacaktır. En az kaç seramik gerekir? A)7 B)9 C)12 D)15 96 Halı sayısı = 𝐵𝑖𝑟 ℎ𝑎𝑙 ı𝑛ı𝑛 𝑎𝑙𝑎𝑛 ı = 16 = 6 olur. E)20 A)7 115 B)12 C)14 D)16 E)20 DNA-9 91 ve 126 cm. uzunluğundaki iki ayrı demir çubuk eĢit uzunlukta parçalara ayrılacaktır. Çubuklar ayrı ayrı en az kaç yerden kesilmelidir? GENETĠK KOPYA-9 Ġzmirden Ankaraya 9 ve 12 saatte bir otobüs gönderen iki Ģirket aynı saatte ilk otobüslerini gönderiyor. Ġkinci kez birlikte aynı saatte otobüs gönderdiklerinde toplam kaç sefer yapılmıĢ olur? A)28 A)5 B)29 C)30 D)31 E)32 ÇÖZÜM Kesilecek parçaların uzunlukları, 91 ve 126 nın böleni olmalıdır. 91=7.13 126=7.18 OBEB(91,126)=7 B)7 C)8 D)9 E)12 DNA-10 1040 ve 2030 sayılarının kaç tane pozitif tam sayı ortak böleni vardır? A)1271 B)1800 D)2501 D)2701 Kesilecek parçaların uzunlukları 7 Ģer cm. olmalıdır. 91 cm. uzunluğundaki demir çubuk 91=7.13 olduğundan 12 yerden, 126 cm. uzunluğundakidemir çubuk 126=7.18 olduğundan 17 yerden kesilmelidir. 12+17=29 kesim yapılacak ve 31 parça oluĢacaktır. Doğru Seçenek B dir. C)2000 ÇÖZÜM Ortak bölenlerin sayısı, ortak bölenlerinden en büyüğünün pozitif ortak bölenlerinin sayısı kadardır. 1040=(2.5)40=240.540 2030=(22.5)30=260.530 OBEB(1040,2030)=240.530 (40+1)(30+1)=41.31=1271 Tane pozitif ortak böleni vardır. Doğru Seçenek A dır. UYARI Ağaç dikme sorularında; 15 m.uzunluğundaki bir yola, 5 m. aralıklarla 4 ağaç dikileceği (15=5.3 bölüm=3 ağaç sayısı=3+1=4) GENETĠK KOPYA-10 24 ve 30 sayılarının kaçtane ortak pozitif tamsayı böleni vardır? A)2 Parça kesme sorularında; 15 cm.lik çubuğu, 5 cm.lik parçalara ayırmak için, 2 yerden kesim yapılacağı (15=5.3 Bölüm=3 Kesim sayısı=3-1=2) Gözardı edilmemelidir. 116 B)3 C)4 D)6 E)8 DNA-11 5, 7 ve 9’a bölündüğünde sırasıyla 1, 3 ve 5 kalanını veren en küçük pozitif tamsayı kaçtır? DNA-12 99, 141 ve 204 sayılarını böldüğünde aynı kalanı veren pozitif tamsayının rakamları toplamı kaçtır? A)311 B)315 C)319 D)323 E)327 A)3 ÇÖZÜM 5’e bölündüğünde 1 kalanını veren sayı; A=5x+1 Bölüm özdeĢliği 7’ye bölündüğünde 3 kalanını veren sayı; A=7y+3 9’a bölündüğünde 5 kalanını veren sayı; A=9z+5 biçiminde yazılabilir. ÇÖZÜM Ortak böleni A ile gösterdiğimizde; 99 = A.B+K Bölüm özdeĢliği 141 = A.C+K 204 = A.D+K elde edilir. EĢitliklerini taraf tarafa çıkardığımızda; Bu eĢitlikler bize A+4 sayısının 5,7 ve 9’a bölünebildiğini gösterir. A+4 sayısı, 5,7 ve 9’un OKEK’idir. (veya OKEK’in bir katıdır) OKEK(5,7,9)=315 A+4=315 A=311 bulunur. Doğru Seçenek A dır. C) 61 D) 62 D)6 E)8 UYARI Verilen sayıların ortak böleninin, farklarının ortak böleni olduğuna dikkat ediniz. GENETĠK KOPYA-12 22022 ve 20222 sayıları aynı üç basamaklı sayıya bölündüğünde aynı kalanı vermektedir. En büyük bölen ile ortak kalanın farkı kaçtır? GENETĠK KOPYA-11 Bir sınıftaki öğrenciler dörderli, beĢerli ve altıĢarlı sıralandıklarında sırasıyla 3, 4 ve 5 öğrenci artmaktadır. Bu sınıfta en az kaç öğrenci vardır? B) 60 C)5 141-99 = A(C-B) = 42 = 21.2 ve 204-141 = A(D-C) = 63 = 21.3 olduğundan A sayısı 42 ve 63 ün OBEB’i dir. OBEB(42,63)=21 A = 21 dir. Rakamları toplamı 3 tür. Doğru Seçenek A dır. EĢitliklerin her iki tarafına 4 eklendiğinde; A+4=5x+5=5(x+1) A+4=7y+7=7(y+1) A+4=9z+9=9(z+1) elde edilir. A) 59 B)4 A)422 E) 63 117 B)478 D)1216 E)1800 C)900 DNA-13 Ortak katlarının en küçüğü 60 olan farklı iki sayının toplamı en çok A ve en az B olduğuna göre, A+B toplamı kaçtır? DNA-14 Ortak bölenlerinin en büyüğü 12 olan farklı iki sayının toplamı en az kaçtır? A)60 B)90 C)107 D)120 E)132 ÇÖZÜM OBEB(a,b)=12 a+b toplamının en küçük olması için; a=12 b=24 olmalıdır. A)24 ÇÖZÜM OKEK(a,b)=60 a+b toplamının en büyük olması için; a=60 b=30 olmalıdır. A=a+b=60+30=90 olur. E)48 a+b=12+24=36 bulunur. Doğru Seçenek C dir. a+b toplamının en küçük olması için; a=5 b=12 olmalıdır. B=a+b=5+12=17 olur. olan D)42 in iki katıdır. in yarısıdır. OKEK C)36 Sayılardan biri OBEB, diğeri OBEB Sayılardan biri OKEK, diğeri OKEK Çarpımları B)30 GENETĠK KOPYA-14 Ortak bölenlerinin en büyüğü 15 olan farklı iki sayının toplamı en az kaçtır? aralarında A)30 asal, biri birine en yakın iki sayı. B)45 C)60 D)75 E)90 A+B=90+17=107 olur. Doğru Seçenek C dir. DNA-15 5! ve 6! sayılarının ortak bölenlerinden en büyüğü kaçtır? GENETĠK KOPYA-13 Ortak katlarının en küçüğü 45 olan farklı iki sayının toplamı en çok A ve en az B olduğuna göre, A+B toplamı kaçtır? A)60 B)74 C)82 D)90 A)5 B)6 C)5! D)6! E)7.6! ÇÖZÜM 5!=1.2.3.4.5 6!=1.2.3.4.5.6 1.2.3.4.5 sayısı her ikisinin de bölenidir. E)105 OBEB(5!,6!)=5! dir. Doğru Seçenek C dir. 118 GENETĠK KOPYA-15 5! ve 6! sayılarının ortak katlarından en küçüğü kaçtır? A)5 B)6 C)5! D)6! GENETĠK KOPYA-17 24 ve a sayılarının OBEB’i 6 dır. 0 < a < 50 olduğuna göre a kaç farklı değeri alabilir? E)7.6! A)2 DNA-16 217 ve 218 sayılarının ortak katlarından en küçüğü kaçtır? A)2 B)18 C)217 D)218 E)3.217 A)2 B)18 C)2 D)2 D)5 E)6 A)108 B)124 C)148 D)156 E)164 ÇÖZÜM a.b=OBEB(a,b).OKEK(a,b) a.b=12.432=(22.3)(24.33)=26.34 a=OBEB(a,b).x=12.x=22.3.x b=OBEB(a,b).y=12.y=22.3.y x ve y sayıları aralarında asal. GENETĠK KOPYA-16 217 ve 218 sayılarının ortak bölenlerden en büyüğü kaçtır? 18 C)4 DNA-18 Biri diğerini bölmeyen a ve b doğal sayıları için, OBEB(a,b) = 12 ve OKEK(a,b) = 432 olduğuna göre a+b toplamı kaçtır? ÇÖZÜM 218=2.217 olarak düĢünüldüğünde; 218 sayısı, 217 sayısının da katıdır. OKEK(217,218)=218 (ortak asal çarpanlardan üssü büyük olan) Doğru Seçenek D dir. 17 B)3 IġIK-1 DNA-1 eĢitlikler bir arada düĢünüldüğünde; (22.3.x)( 22.3.y)= 26.34 24.32.x.y=26.34 x.y=22.32 17 E)3.2 x=22 ve y=32 olmalıdır. Bu durumda; a=22.3.x=22.3.22=48 b=22.3.y=22.3.32=108 DNA-17 OBEB(x,192) =32 ve x< 192 ise x’in alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? A)160 B)192 C)224 D)256 E)288 a+b=48+108=156 bulunur. Doğru Seçenek D dir. ÇÖZÜM 192=32.6 x=32.a 6 ve a sayıları aralarında asal olmalıdır. a=1 ve a=5 olabilir. x=32 veya x=160 32+160=192 bulunur. Doğru Seçenek B dir. 119 GENETĠK KOPYA-18 OBEB(a,b) = 6 ve OKEK(a,b) = 36 olduğuna göre, a+b toplamının en küçük değeri kaçtır? DNA-20 a ve b sayıları için; OBEB(a,b) =20 ise OBEB(a4, b3) değeri kaçtır? A)24 A)20 B)30 C)36 D)42 E)48 ÇÖZÜM a=20.x=22.5.x b=20.y=22.5.y DNA-19 a ile b aralarında asal iki sayıdır. OKEK(a,b)=345 ve a+ B)15 C)23 D)36 E)69 ÇÖZÜM a ile b aralarında asal iki sayı olduğundan OKEK(a,b)=a.b dir. IġIK-2 345=a.b GENETĠK KOPYA-20 a ve b sayıları için; OBEB(a,b) =2 ise OBEB(a2, b3) değeri kaçtır? 345=1.345 345=3.115 345=5.96 345=15.23 EĢitliklerinden, a=23 ve b=15 sayıları verilen eĢitliği sağlar. b=15 olmalıdır. A)2 A)1 B)2 Doğru Seçenek B dir. A)20 D)y C)6 B)32 D)8 C)50 ÇÖZÜM OBEB(a,b) = 4 ise; a=4.x ve b=4.y değeri kaçtır? C)x B)4 E)10 DNA-21 a, b ve c sayıları için; OBEB(a,b) = 4 OBEB(b,c) = 6 ve OBEB(a,c) = 10 ise a+b+c toplamı kaçtır? GENETĠK KOPYA-19 a ve b aralarında asal iki sayma sayısı, OBEB(a,b) = x ve OKEK(a,b) =y ise a.b 1 ? x y DNA-1 a4=(22.5)4.x4=28.54.x4 b3=(22.5)3.y3=26.53.y3 x ve y aralarında asal olduğundan HAZĠNE-1 den; OBEB(a4, b3) = 26.53 dir. Doğru Seçenek C dir. 60 27 ise b b sayısı aĢağıdakilerden hangisidir? A)5 B)24.53 C)26.53 D)26.54 E)28.54 E)x.y OBEB(b,c) = 6 ise; b=6.m ve c=6.n 120 D)62 E)70 DNA-1 OBEB(a,c) = 10 ise; a=10.p ve c=10.k EĢitliklere dikkat edildiğinde, A-3 sayısının 4,5,6,7 ve 8 e bölünebildiği görülür. Bu durumda; A-3=OKEK(4,5,6,7,8)=840 A=843 eĢitlikler bir arada düĢünüldüğünde; a=4.x=10.p =20 =OKEK(4,10) IġIK-3 b=4.y=6.m =12 =OKEK(4,6) c=6.n=10.k =30 =OKEK(6,10) olur. 8+4+3=15 bulunur. Doğru Seçenek A dır. a+b+c=20+12+30=62 bulunur. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-22 1000 den büyük, 8, 9 ve 10 ile GENETĠK KOPYA-21 a, b ve c sayıları için; OBEB(a,b) = 2 OBEB(b,c) = 4 ve OBEB(a,c) = 6 ise a+b+c toplamı kaçtır? A)18 B)22 C)24 bölündüğünde 2 kalanını veren en küçük doğal sayı kaçtır? A)1080 D)26 E)30 DNA-23 a, b ve c pozitif tamsayılar, c=a+b dir. a ve b nin en büyük ortak böleni 4 olduğuna göre, AĢağıdakilerden hangisi kesinlikle çift sayıdır? DNA-22 4,5,6,7 ve 8 e bölündüğünde hep 3 kalanını veren 3 ten büyük en küçük pozitif tamsayının rakamları toplamı kaçtır? c A) 15 ÇÖZÜM A=4x+3 A=5y+3 A=6z+3 A=7m+3 A=8n+3 B) 16 C) 17 B)1082 C)1172 D)1442 E)1632 D) 18 A) 4 E) 19 B) a−b 4 C) ÇÖZÜM a=4x ve b=4y c=a+b=4x+4y c−a 4 D) c.b 4 E) c+b 4 DNA-1 a, b ve c nin bu değerleri seçeneklerde yerlerine yazıldığında; Bölüm özdeĢliği c.b 4 A-3=4x A-3=5y A-3=6z A-3=7m A-3=8n = 4x+4y 4y 4 = 4x + 4y y = 4 x + y y Kesinlikle çift sayıdır. Doğru Seçenek D dir. YADA a, b ve c yerine 8, 12 ve 20 gibi uygun değerler verilerek seçenekler denenir. 121 GENETĠK KOPYA-23 a, b ve c pozitif tamsayılar, a=b+c dir. b ve c nin en büyük ortak böleni 3 olduğuna göre, AĢağıdakilerden hangisi kesinlikle 6 ile bölünebilir? DNA-25 a ve b ardıĢık iki pozitif çift tamsayıdır. OKEK(a,b)-OBEB(a,b)=22 olduğuna göre, a+b toplamı kaçtır? A)a ÇÖZÜM n sayma sayısı olmak üzere, a=2n ve b=2n+2 dir. a=2.n ve b=2(n+1) n, n+1 ardıĢık doğal sayılar olup aralarında asaldır. a ve b sayılarının ortak bölenlerinden en büyüğü 2 dir. B)b C)a+b D)a+c A)14 E)a+b+c DNA-24 a, b ve c doğal sayılar, a≠b≠c≠1 OKEK(a,b,c)=30 olduğuna göre, a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? A)6 B)8 ÇÖZÜM 30=a.x 30=b.y 30=c.z C)10 D)12 Ardışık C)22 çift D)26 E)30 sayıların ortak bölenlerinden en büyüğü 2 dir. E)15 a ve b sayılarının ortak katlarından en küçüğü 2n(n+1) dir. DNA-2 OKEK(a,b)-OBEB(a,b)=22 2n(n+1)-2=22 n(n+1)=12 n=3 a=2n=2.3=6 b=2n+2=2.3+2=8 bulunur. a, b ve c nin küçük olması için, x, y ve z nin büyük ve aralarında asal olması gerekir. x=15, y=10 ve z=6 için a=2, b=3 ve c=5 bulunur. a+b+c=2+3+5=10 olur. Doğru Seçenek C dir. a+b=6+8=14 olur. Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-24 a, b ve c doğal sayılarının ortak katlarından en küçüğü OKEK(a,b,c)=30 olduğuna göre, a+b+c toplamının en büyük değeri kaçtır? A)45 B)18 B)50 C)55 D)60 GENETĠK KOPYA-25 a ve b ardıĢık iki pozitif çift tamsayıdır. OKEK(a,b)+OBEB(a,b)=22 olduğuna göre, a+b toplamı kaçtır? A)14 E)75 122 B)18 C)22 D)26 E)30 DNA-26 a ve b ardıĢık iki pozitif tek tamsayıdır. OKEK(a,b)+OBEB(a,b)=64 olduğuna göre, a+b toplamı kaçtır? A)8 B)12 C)16 D)20 DNA-27 OKEK(63, 84, N)=126 KoĢulunu sağlayan kaç tane N pozitif tamsayısı vardır? A)12 E)24 olduğundan, OBEB(a,b)=1 ve OKEK(a,b)=a.b dir. OKEK(a,b)+OBEB(a,b)=64 a.b+1=64 (2n-1)(2n+1)=63 n=4 olur. a+b=7+9=16 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A)12 GENETĠK KOPYA-26 a ve b ardıĢık iki pozitif tek tamsayıdır. OKEK(a,b)-OBEB(a,b)=98 olduğuna göre, a+b toplamı kaçtır? D)20 E)16 GENETĠK KOPYA-27 OKEK(66, 88, N)=1212 KoĢulunu sağlayan kaç tane N pozitif tamsayısı vardır? a=2n-1=2.4-1=7 b=2n+1=2.4+1=9 dur. C)16 D)15 HAZĠNE-2 den; N sayısı 36 çarpanını içermek zorundadır. Diğer çarpan 20,21,22, ... ,212 olmak üzere 13 farklı N sayısı vardır. Doğru Seçenek B dir. Ardışık tek sayılar aralarında asal B)12 C)14 ÇÖZÜM 63=(2.3)3=23.33 84=(23)4=212 126=(22.3)6=212.36 ÇÖZÜM n, sayma sayısı olmak üzere, a=2n-1 ve b=2n+1 dir. A)8 B)13 E)24 123 B)13 C)16 D)24 E)25 KONU TESTĠ 6. 5!, 15! ve 25! Sayılarının ortak bölenlerinden en büyüğü aĢağıdakilerden hangisidir? 1. 12a3b2c4 , 5abcd , 6ac6 ifadelerinin OKEK’i hangisidir? A) ac B) ac6 D) 12a3b2c6d A)5 B)5! C)15! D)25 E)25! C) a3b2c6d E) 60a3b2c6d 7. 44, 4! ve 44 sayılarının ortak katlarından en küçüğü aĢağıdakilerden hangisidir? 2. 24x4y ve 30x3y5 sayılarının OBEB’i axbyc ise, a+b+c toplamı kaçtır? A)10 B)19 C)129 D)139 A)8448 B)16896 C)33792 D)270336 E)322128 E)140 8. OBEB(1001, 2007)=X 3. a, b, c, d farklı asal sayılar olmak OKEK(1001, 2007)=Y ise X.Y çarpımı kaçtır? üzere, a4b3c2d, a7b5c3d ve a5b4c3d2 sayılarının OKEK’inin kaç tane pozitif tamsayı böleni vardır? A)120 D)654 B)210 E)1080 A)2009007 B)2009006 C)2009005 D)2009004 E)2009008 C)576 9. 5 ile bölündüğünde 2 kalanını, 4. 95 7 ile bölündüğünde 3 kalanını veren en küçük iki pozitif tamsayının toplamı kaçtır? ve 152 sayılarının ortak katlarından en küçüğü kaçtır? A)304 B)760 C)1520 D)14440 E)28880 A)34 C)7 D)9 D)104 E)139 x ve y birbirinden farklı doğal sayılar ve OBEB(x, y)=21 olduğuna göre, x+y toplamı en az kaçtır? ve 210 sayılarının ortak bölenlerinden en büyüğü kaçtır? B)6 C)70 10. 5. 72 A)4 B)69 E)12 A)22 124 B)42 C)63 D)84 E)99 11. 15. 3, 5 ve 6 sayılarına bölündüğünde hep 2 kalanını veren en küçük doğal sayının rakamları toplamı kaçtır? A)1 B)5 C)11 D)12 Toplamları 46 olan a ve b pozitif tamsayılarının en küçük ortak katı 385 tir. Buna göre 𝑎 − 𝑏 kaçtır? A)12 B)20 E)14 C)24 D)25 E)26 16. Ortak katlarının en küçüğü 105 olan farklı iki sayının toplamı en çok kaçtır? 12. 85, 98 ve 123 sayılarını böldüğünde, sırasıyla 1, 2 ve 3 kalanını veren en büyük doğal sayı kaçtır? A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 A)15 B)108 C)112 D)140 E)210 E) 15 13. 1.E 2.A 3.C 4.B 5.B 6.B 7.A OBEB(288, 720)=A OKEK(288, 720)=B ise, A+B toplamı kaçtır? 8.A 9.B 10.C 11.B 12.D 13.C 14.B 15.C 16.D A)1456 B)1520 C)1584 D)1728 E)1840 14. OBEB(3,6,8)=X OKEK(3,6,8)=Y ise, X.Y çarpımı kaçtır? A)18 B)24 C)36 D)48 E)144 125 6. Ortak katlarının en küçüğü 42 olan KONU TESTĠ farklı iki sayının toplamı en az kaçtır? 1. x ve y aralarında asal doğal sayılardır. OBEB(x2, y3).OKEK(x2, y3)=500 olduğuna göre, x+y toplamı kaçtır? A)3 B)5 C)6 D)7 A)7 B)10 C)12 D)13 E)15 E)54 7. 34 , 56 , 78 sayıları ile tam bölünebilen üç basamaklı en büyük sayı kaçtır? 2. Ġki ayrı otobüs Ģirketi A ve B A)105 kentleri arasında sefer yapmaktadır. ġirketlerden biri 12 günde bir, diğeri 15 günde bir sefer yapmaktadır. Bu Ģirketler aynı gün sefer yaptıktan en az kaç gün sonra tekrar aynı gün sefer yaparlar? A)24 B)210 C)315 D)840 E)945 8. X ve 16 sayılarının OBEB’i 16 dır. X<100 olduğuna göre, X’in alabileceği değerlerin toplamı kaçtır? B)30 C)60 D)75 E)90 A)32 3. OKEK(X,52)=624 olduğuna göre, X’in en küçük pozitif tamsayı değeri kaçtır? B)64 C)160 D)336 E)356 9. 18, 36, 54 sayılarına bölündüğünde 13 kalanını veren üç basamaklı en küçük doğal sayı kaçtır? A)42 B)48 C)68 D)96 E)144 A)108 B)121 C)134 D)147 E)160 4. a.b=150 ve OBEB(a,b)=5 ise OKEK(a,b) kaçtır? A)20 B)25 C)30 D)40 E)50 10. ve OKEK(a,b)=40 ise OBEB(a,b) kaçtır? 1059, 1417 ve 2312 sayıları d>1 sayısına bölündüğünde aynı r kalanını vermektedir. d-r farkı kaçtır? A)4 B)5 C)8 D)10 E)20 A)12 5. a.b=160 126 B)13 C)14 D)15 E)16 11. 14. 3’e bölündüğünde 2, 8’e bölündüğünde 7 kalanını veren bir sayı, 12’ye bölündüğünde kalan kaç olur? A)1 B)5 C)8 D)9 Hem 6 ya, hem de 8 e bölünebilen doğal sayılar aĢağıdakilerden hangisi ile daima bölünebilir? A)5 E)11 C)11 D)16 E)24 15. 10 a bölündüğünde 9, 9 a bölündüğünde 8, 8 e bölündüğünde 7, ... , 2 ye bölündüğünde 1 kalanını veren en küçük pozitif tam sayı kaçtır? 12. A,B∈Z ve A > B olduğuna göre, aĢağıdakilerden hangisi yanlıĢtır? A)1≤OBEB(A,B)≤A-B B)1≤OBEB(A,B)≤B C)A≤OKEK(A,B) ≤A.B D)A.B=OBEB(A,B).OKEK(A,B) E)OKEK(A,B) < OBEB(A,B) A)2509 B)2519 C)2529 D)2539 E)2549 16. a ve b doğal sayılar, a=2b+8 ve 13. B)24 C)27 D)36 𝑏 8 tamsayı ise, OBEB(a,b) kaçtır? 72 sayısının doğal sayı bölenlerinin kümesi A ile gösterildiğinde ; m,n A için m|n (m, n’i böler) koĢulunu sağlayan kaç tane (m,n) ikilisi yazılabilir? A)12 B)9 A)4 B)6 C)8 D)12 E)16 E)60 1.D 2.C 3.B 4.C 5.A 6.D 7.A 8.D 9.B 10.D 11.E 12.E 13.E 14.E 15.B 16.C 127 KONU TESTĠ 5. 22007 ve 22008 sayılarının ortak bölenlerinden en büyüğü aĢağıdakilerden hangisidir? 1. 48, 64 ve 160 sayılarının ortak bölenlerinin en büyüğü ile ortak katlarının en küçüğünün toplamı kaçtır? A)1 A)824 B)888 C)976 D)1042 E)1210 B)2 2008 D)2 C)22007 4015 E)2 6. n pozitif tamsayı olmak üzere; 𝑛 12 𝑛 ifadesinin alabileceği en + 18 küçük tamsayı değeri kaçtır? 2. 2 ye, 4 e ve 5 e bölündüğünde A)2 1 kalanını veren, 3 e tam bölünebilen 100 den küçük en büyük tamsayının rakamları çarpımı kaçtır? A)6 B)8 C)9 D)12 B)3 C)5 D)6 E)7 E)24 7. a ve b pozitif tamsayılarının en büyük ortak böleni EBOB(a,b)=1 dir. a.b=400 olduğuna göre, kaç farklı (a,b) sıralı ikilisi bulunabilir? 3. a ve b sayıları için: OKEK(a,b)=4.OBEB(a,b) ve a.b=36 ise a+b toplamı kaçtır? A)9 B)13 C)15 D)16 A)2 B)3 C)4 D)6 E)8 E)24 8. 3, 7 ve 8 ile kalansızbölünebilen 2000 den küçük sayıların en büyüğünün onlar basamağındaki rakam kaçtır? 4. 242 sayısı X’e bölündüğünde 8 kalanını, 698 sayısı X’e bölündüğünde 9 kalanını vermektedir. 242 ve 698 sayılarının toplamının aynı sayıya bölümünden kalan 4 ise ortak bölen kaçtır? A)11 B)13 A)2 C)17 D)19 E)23 128 B)4 C)6 D)7 E)8 9. 100! ve 102! Sayılarının ortak 14. Kenar uzunlukları 6 cm. ve 10 cm. olan dikdörtgenler ile bir kare oluĢturulmak isteniyor. En az kaç dikdörtgen kullanılmalıdır? bölenlerinin en büyüğü kaçtır? A)2 B)100 C)10200 D)100! E)102! A)10 10. A)8 11. D)8 E)15 13. 3700 sayısının en az kaç fazlası 4, 5 ve 6 sayıları ile kalansız bölünebilir? D)40 D)12 E)15 1.C 2.B 3.C 4.B 5.C 6.C 7.C 8.B 9.D 10.C 11.B 12.D 13.B 14.C 15.B 16.B A)180 B)210 C)390 D)420 E)530 C)30 C)10 A)180 B)186 D)172 D)180 E)192 12, 15 ve 21 sayılarının ortak katlarından en küçüğü kaçtır? B)20 B)9 OBEB(30,36)+OKEK(30,36) Toplamının değeri kaçtır? 12. A)10 E)20 16. 6 lık, 12 lik ve 24 lük paketlerde satılan sodalardan 90 tane almak isteyen bir kiĢi en az kaç paket almalıdır? C)6 D)16 8 e bölündüğünde 2, 12 ye bölündüğünde 6 kalanını veren iki basamaklı en büyük doğal sayının rakamları toplamı kaçtır? A)168 B)252 C)504 D)1008 E)1260 B)5 C)15 15. 56 ve 72 sayılarının ortak katlarından en küçüğü kaçtır? A)4 B)12 E)50 129 TAMSAYILAR TANIM m , n , p , q N için ; (m,n) (p,q) m+q=n+p bağıntısıyla belirli denklik sınıflarından her birine bir tamsayı denir. 7.12 = 84 (-7).(-12) = 84 Aynı işaretli tamsayıların çarpımı tamsayıların çarpımı pozitiftir. (0,0) ≈(1,1) ≈(2,2) ≈…≈(n,n) (1,0) ≈(2,1) ≈(3,2) ≈…≈ (n,n-1) (2,0) ≈(3,1) ≈…… =0 =1 =2 7.(-12) = -84 (-7).12 = -84 (n,0) ≈ …… =n negatiftir. (0,1) ≈ (1,2) ≈ ….. (0,2) ≈(1,3) ≈ … = -1 = -2 (0,n) ≈ ….. = -n Ters işaretli DNA-1 7-3(7-3) ĠĢleminin sonucu kaçtır? Z = { …-3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, … } A)-5 Z = Z-∪ {0}∪ Z+ ÇÖZÜM Önce parantez içindeki iĢlem yapılır. 7-3=4 7-3(7-3) = 7-3.4 = 7-12 = -5 Doğru Seçenek A dır. Tamsayılar tamsayılar, kümesi, sıfır sayısı Negatif ve Pozitif tamsayılardan oluşur. B)-2 C)0 D)5 Tam sayılarda, dört iĢlemi yaparken sonucun iĢaretine dikkat edilmelidir. Birkaç örnekle hatırlayalım. GENETĠK KOPYA-1 9 – (5 – 2) ĠĢleminin sonucu kaçtır? 7 + 12 = 19 (-7) + (– 12) = -7-12 = -19 A)-6 Pozitif tamsayıların toplamı pozitif, Negatif tamsayıların C)4 D)5 E)6 DNA-2 9 - (-3+2) ĠĢleminin sonucu kaçtır? toplamı negatiftir. A)-9 7 + (– 12) =7-12= -5 (-7) + 12 = -7+12=5 B)-8 C)8 D)10 E)12 ÇÖZÜM 9 - (-3+2) = 9-(-1) = 9+1 =10 Doğru Seçenek D dir. Ters işaretli tamsayıların toplamının işareti, mutlak değerce büyük olanın işaretidir. ( 𝟑 = 𝟑 , B)-5 E)16 −𝟑 = 𝟑 ) 130 GENETĠK KOPYA-2 7-(-4+3) ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-8 B)-7 C)7 D)8 GENETĠK KOPYA-4 Yedi tane ardıĢık tamsayının toplamı -7 ise bu sayıların en küçüğü kaçtır? E)9 A)-5 DNA-3 3-4(5-6) ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-1 B)1 C)6 D)7 E)8 C)-4 B)-1 C)0 D)8 D)1 E)-1 DNA-5 ArdıĢık 2007 tane tam sayının çarpımları 0 olsun. Bu sayılardan en küçüğü en az kaç olabilir? A)-2007 B)-2006 C)0 D)2006 E)2007 E)10 ÇÖZÜM Çarpımlarının 0 olması için çarpanlardan biri 0 olmalıdır. ArdıĢık sayılardan en büyüğünü 0 alırsak, en küçüğü -2006 olur. Doğru Seçenek B dir. DNA-4 Dokuz tane ardıĢık tamsayının toplamı 9 ise bu sayıların çarpımı kaçtır. A)-9 D)-2 a.b = 0 ise a=0 veya b=0 dır. GENETĠK KOPYA-3 2-4(6-8) ĠĢleminin sonucu kaçtır? B)-8 C)-3 HAZĠNE-1 Bir çarpımın sonucu 0 ise; çarpanlardan en az biri 0 dır. ÇÖZÜM 3-4(5-6) = 3-4(-1) = 3+4 = 7 Doğru Seçenek D dir. A)-10 B)-4 E)9 ÇÖZÜM Aritmetik orta (sayıların toplamının, sayı adedine bölümü), ortadaki sayıyı vereceğinden; 9:9 = 1 ortadaki sayıdır. -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4, 5 1’den önce gelen tamsayı 0 dır. GENETĠK KOPYA-5 ArdıĢık 2008 tane tamsayının çarpımları 0 olsun. Bu sayılardan en büyüğü en çok kaç olabilir? A)-2007 B)-2006 C)0 D)2007 E)2008 Çarpanlardan biri 0 olduğundan çarpımın sonucu 0 dır. Doğru Seçenek C dir. 131 DNA-6 1-x , 2-x , 3-x , … , sayılarının; x = 18 için çarpımları kaçtır? A) 0 B) 1 C) 9 D) 18 YADA x, y ve z ardıĢık sayıları için; 100-x x+z 2 E) 180 = y ve x−y+z x+y+z ÇÖZÜM Verilen sayı dizisinde bulunan 18-x de; x yerine 18 yazıldığında x-18=18-18=0 olacaktır. Diğer sayılar ne olursa olsun, terimlerden biri 0 olduğundan çarpım 0 dır. Doğru Seçenek A dır. C) 9 D) 18 = y 3y = 1 3 bulunur. a+b+c a−b+c ĠĢleminin sonucu kaçtır? GENETĠK KOPYA-6 x+1, x+2, x+3, .... , x+2008 sayılarının; x=-1990 için çarpımları kaçtır? B) 1 2y−y 2y+y GENETĠK KOPYA-7 a, b, c ardıĢık üç pozitif çift tamsayıdır. A)1 A) 0 = x+z = 2y özelliği kullanılır. B)2 C)3 D)4 E)6 HAZĠNE-2 Ġki (veya daha fazla) Doğal sayının toplamı 0 ise; toplamdaki terimlerin her biri 0 dır. E)2008 a,b N için a+b=0 ise a=0 ve b=0 dır. DNA-7 DNA-8 x ve y tamsayılar olmak üzere; (x-3)2+(y+2)2=0 ise 4x+5y toplamının değeri kaçtır? x, y, z ardıĢık üç negatif tek sayıdır. x yz ? iĢleminin sonucu nedir? x yz 1 A) − 2 1 B) − 3 C)0 1 D) 3 A)0 1 E) 2 B)2 C)3 D)4 E)5 ÇÖZÜM ÇÖZÜM ArdıĢık üç negatif tamsayı olarak; x=-5, y=-3, z=-1 alındığında, Bir tamsayının karesinin alabileceği en küçük değer sıfırdır. (x-3)2+(y+2)2=0 ise (x-3)2=0 x-3=0 x=3 2 (y+2) =0 y+2=0 y=-2 olmalıdır. 4x+5y=4.3+5(-2)=12-10=2 bulunur. Doğru Seçenek B dir. x−y+z −5 − −3 + (−1) = x+y+z −5 + −3 + (−1) −5 + 3 − 1 −3 −3 . 1 1 = = = −5 − 3 − 1 −9 −3 . 3 3 Doğru Seçenek D dir. 132 GENETĠK KOPYA-8 a ve b tamsayılar olmak üzere, (a+4)2+(b+1)2=0 ise a+b toplamı kaçtır? A)-5 B)-4 C)-3 D)-2 ÇÖZÜM x2+y2 toplamının değerleri araĢtıralım. x2+y2 x2+y2 x2+y2 x2+y2 x2+y2 E)-1 DNA-9 A=5-(a+2)2 Ġfadesinin alabileceği en büyük değer kaçtır? A)3 B)4 C)5 D)6 =0 =1 =2 =3 =4 alabileceği tüm (0, 0) (-1, 0), (1, 0), (0, -1), (0, 1) (-1, -1), (-1, 1), (1, -1), (1, 1) yok. (-2, 0), (2, 0), (0, -2), (0, 2) olmak üzere 13 tanedir. Doğru Seçenek D dir. Analitik çözüm: Analitik düzlemde ; x2+y2 =4 çemberi içinde veya üzerinde koordinatları tamsayı olan noktalar. (O merkezli, 2 birim yarıçaplı çember) E)7 ÇÖZÜM Farkın büyük olabilmesi için (a-2)2 ifadesi en küçük değeri olan 0 değerini almalıdır. (a+2)2=0 a+2=0 a=-2 için, 2 2 A=5-(a+2) =5-(-2+2) =5-0=5 olur. Doğru Seçenek C dir. GENETĠK KOPYA-10 x2+y2 > 1 koĢulunu sağlamayan kaç tane farklı (x,y) tamsayı ikilisi vardır? A)1 B)4 C)5 D)9 E)13 GENETĠK KOPYA-9 B=(b-3)2-4 Ġfadesinin alabileceği en küçük değer kaçtır? A)-7 B)-4 C)-1 D)3 E)7 Ġlerideki bölümlerde ayrıntılı olarak iĢlenecek olmasına karĢın, sıklıkla kullanılan bazı özdeĢlikleri burada hatırlatalım. DNA-10 x2+y2 4 koĢulunu sağlayan kaç tane farklı (x,y) tamsayı ikilisi vardır? A)4 B)5 C)12 D)13 E)16 133 IġIK-1 a2-b2=(a-b)(a+b) iki kare farkı (a-b)2=a2-2ab+b2 (a+b)2=a2+2ab+b2 tam kare DNA-11 a2-b2 = 124 eĢitliğini sağlayan kaç (a, b) pozitif tam sayı ikilisi vardır? DNA-12 x2-y2 = 44 eĢitliğini sağlayan kaç (a, b) tam sayı ikilisi vardır? A)1 A)1 B)2 C)3 D)4 E)5 B)2 C)3 D)4 E)5 ÇÖZÜM a2-b2 = (a-b)(a+b) = 124 ÇÖZÜM x2-y2=(x-y)(x+y)=44 124=2.2.31 124’ü; 1.124, 2.62, 4.31 olarak çarpanlara ayırdığımızda; Bir tek 2.62 de çarpanların toplamı çift sayıdır. 44=2.2.11 44’ü; 1.44, 2.22, 4.11, 11.4, 22.2, 44.1 olarak çarpanlara ayırdığımızda; 2.22 ve 22.2 çarpanlarının toplamı çift sayıdır. (-2)(-22) ve (-22)(-2) çarpımlarının da koĢulları sağladığı göz önüne alındığında Bu tür tamsayı sorularında; çarpanlar toplamı çift olmalıdır. x-y=2 x+y=22 x-y=22 x+y=2 a+b çarpanı büyük alınmıştır. x-y=-2 x+y=-22 x-y=-22 x+y=-2 Bu durumda; a-b=2 ve a+b=62 olur. denklem sistemlerinin çözümünden; Pozitif tamsayılarda arandığından; a-b çözüm çarpanı küçük, (12,10), (12,-10), (-12,10) ve (-12,-10) olmak üzere dört tane tamsayı ikilisi bulunabilir. Doğru Seçenek D dir. a=b+2 ve b+2+b=62 den a=32 ve b=30 bulunur. (32,30) ikilisi eĢitliği sağlar. Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-11 a2-b2 = 15 eĢitliğini sağlayan kaç (a, b) pozitif tam sayı ikilisi vardır? GENETĠK KOPYA-12 Farkları 1 den büyük x ve y tamsayıları için, x2-y2=187 olduğu bilindiğine göre, x.y çarpımı kaçtır? A)1 A)30 B)2 C)3 D)4 E)5 134 B)36 C)40 D)42 E)54 DNA-13 a, b, c, d, e farklı tamsayılar olmak üzere (6-a)(6-b)(6-c)(6-d)(6-e)=45 ise a+b+c+d+e toplamı kaçtır? A)5 B)17 C)25 D)27 (y’nin katsayısı -2 olduğundan, y’yi daha küçük seçtik) 3x-2y-z=3.2-2(-2)-(-1)=6+4+1=11 bulunabilecek en büyük değerdir. Doğru Seçenek B dir. E)30 GENETĠK KOPYA-14 {-2,-1,0,1,2} kümesinin birbirinden farklı x, y ve z elemanları için 3x-2y-z Ġfadesinin en küçük değeri kaçtır? ÇÖZÜM 45 sayısı farklı 6 tamsayının çarpımı biçiminde; 45=(-1).1.(-3).3.5 yazılabilir. 6-a=-1 ⟹ a=7 6-b=1 ⟹ b=5 6-c=-3 ⟹ c=9 6-d=3 ⟹ d=3 6-e=5 ⟹ e=1 a+b+c+d+e=7+5+9+3+1=25 bulunur. Doğru Seçenek C dir A)-15 B)2 C)3 D)4 A)69 B)11 C)12 D)14 D)-11 E)-10 B)70 C)71 D)72 E)73 ÇÖZÜM Bilinmeyen sayısından E)6 sayısının, denklem fazla olduğu sorularda; bilinmeyenlerden birine değerler verilerek, diğerleri aranır. y’ye çift değerler vererek araĢtırmaya baĢlayalım; DNA-14 {-2,-1,0,1,2} kümesinin birbirinden farklı x, y ve z elemanları için 3x-2y-z Ġfadesinin en büyük değeri kaçtır? A)10 C)-13 DNA-15 2x+7y = 1 000 eĢitliğini sağlayan kaç tane (x,y) pozitif tamsayı ikilisi vardır? GENETĠK KOPYA-13 x ve y tamsayıları için: x.y=15 ise x+y toplamı kaç farklı değer alabilir? A)1 B)-14 y=2 için x=493 y=4 için x=486 y=6 için x=479 ... y=140 için x=10 y=142 için x=3 E)15 ÇÖZÜM Ġfadenin büyük değer alması için; katsayıları pozitif olanlar büyük, negatif olanlar küçük seçilmelidir. En büyük eleman 2 olduğundan x=2, En küçük eleman -2 olduğundan y=-2 ve z=-1 seçilmelidir. bulunur. 71 tane (x,y) pozitif tamsayı ikilisi vardır Doğru Seçenek C dir. y'nin aldığı değerler, x’in katsayısı olan 2 şer artarken, x’in aldığı değerler, y’nin katsayısı olan 7 şer azalmaktadır. 135 Analitik çözüm: Analitik düzlemde 1. Bölgede 2x+7y = 1000 doğrusu üzerinde koordinatları tamsayı olan noktalar. GENETĠK KOPYA-16 x ve y tamsayıları için, 2x+3y=0 ise x+y toplamının en küçük pozitif değeri kaçtır? GENETĠK KOPYA-15 3x+5y=501 denklemini sağlayan kaç tane (x,y) pozitif tamsayı ikilisi vardır? A)1 A)31 DNA-17 a ve b tamsayıları için, a2-b2=24 ise a+b toplamının en küçük değeri kaçtır? B)32 C)33 D)34 E)35 DNA-16 a ve b negatif tamsayılar olmak üzere, 2a-5b=0 olduğuna göre, a+b toplamının en büyük değeri kaçtır? A)-3 B)-4 C)-5 D)-6 A)-25 B)-12 D)4 C)-11 E)5 D)-10 E)-6 24=1.24=2.12=3.8=4.6=6.4=8.3=12.2=24.1 ve bu çarpanların negatif olanlarından, toplamları çift olanlar karĢılaĢtırıldığında a+b toplamının enküçük değeri -12 dir. Doğru Seçenek B dir. ÇÖZÜM Toplamın büyük olması için, a ve b büyük değerler almalıdır. 2a-5b=0 2a=5b Negatif tamsayılar içinde sağlayan en büyük sayılar; a=-5 ve b=-2 dir. C)3 ÇÖZÜM a2-b2=(a-b)(a+b)=24 E)-7 a'nın alabileceği değerler, katsayısının katları, b’nin alabileceği değerler, katsayısının katlarıdır. B)2 b’nin GENETĠK KOPYA-17 m ve n pozitif tamsayılar olmak üzere; m2+49 = n2 dir. a’nın n-m kaç farklı değer alabilir? koĢulu A)1 a+b=(-5)+(-2)=-5-2=-7 bulunur. Doğru Seçenek E dir. 136 B)2 C)3 D)4 E)7 6. x=-2 için KONU TESTĠ 1. 4-5[4+8(7-9)] ĠĢleminin sonucu kaçtır? x{x[x(x+1)+1]+1}+1 Ġfadesinin sayısal değeri kaçtır? A)-20 A)9 B)-12 C)24 D)36 E)64 2. Çarpımları 342 olan ardıĢık iki A)10 eĢiti D)12 E)13 7x+11y=100 ise x+y toplamı kaçtır? A)-19 B)-18 C)17 D)18 E)19 ĠĢleminin hangisidir? C)11 7. x ve y pozitif tamsayıları için; tamsayıdan en küçüğü kaçtır? 3. a-b-[a-3b-(2a-5b)] B)10 aĢağıdakilerden B)11 C)12 D)13 E)14 8. (x+1) + (x-2) + (x+3) + (x-4) + …+ (x+99) + (x-100) iĢleminin sonucu kaçtır? A)a-b B)2a-b C)a-2b D)2a-3b E)3a-2b A) x-50 B) x+50 C) 100x-50 D) 100x+50 E) x+500 4. x, y ve z farklı pozitif tam sayılar olmak üzere, x+y2+z3 toplamının en küçük değeri kaçtır? A)7 B)8 C)9 9. (x-3)(3x+4) D)10 = 0 Denkleminin Tam sayılardaki çözüm kümesi aĢağıdakilerden hangisidir? E)12 A) ∅ 5. x=-2 ve y=4 için D) {-3} x 2 y x 2 =? 3x 4 y Ġfadesinin sayısal değeri kaçtır? A)-1 B)0 C)1 D)2 B) {3} 4 3 C) {− } 4 E) {3, − 3 } 10. a, b ve c pozitif tamsayılar olmak üzere, 3a-2b+c=0 ise a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? E)4 A)3 137 B)4 C)5 D)6 E)7 11. 15. x2y-y3 = 105 eĢitliğini sağlayan (x,y) pozitif tam sayıları için x+y toplamı kaçtır? a,b,c birbirinden farklı pozitif tamsayılardır. Buna göre, 3a+2b+c=30 denklemini sağlayan en büyük c sayısı kaçtır? A)20 B)21 C)22 D)23 A)7 E)24 C)9 D)12 E)17 A) 1 1.E 7.C 13.D 13. Çarpımları 342 olan ardıĢık iki Pozitif tamsayıdan küçüğü kaçtır? A)-19 B)-18 C)17 D)18 E)19 14. 2008 tane pozitif tamsayısının çarpımı 2008 dir. Bu sayıların toplamının en büyük değeri kaçtır? A)2007 B)2008 D)4015 E)4016 D)15 E)17 6 dan küçük kaç tane x tamsayısı için 6 + x ifadesi bir tamsayı gösterir? Karelerinin farkı 72 olan pozitif iki tamsayının toplamı en az kaçtır. B)8 C)9 16. 12. A)6 B)8 C)2009 138 B)2 C)3 D)4 E)5 2.A 3.D 4.B 5.B 8.C 9.B 10.B 11.D 14.D 15.D 16.D 6.C 12.D RASYONEL SAYILAR TANIM K = {(p:q) GENETĠK KOPYA-1 x−y+1 = 0 ise x−4 p,q Z ve q 0 } aĢağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? kesirler kümesinde ; (p:q) (r:s) p.s=q.r denklik bağıntısının ayırdığı denklik sınıflarından her birine bir rasyonel sayı denir. 𝑝 𝑞 (p, q) 𝜖 K ifadesi A)x=4 B)x=-1 C)y=-1 D)x 5 E) y 5 Ģeklinde gösterilir. DNA-2 2 𝑥 = 15 eĢitliğini sağlayan x sayısı 5 p’ye kesrin payı, q’ya kesrin paydası denir. 𝑝 kesri, p bölü q Ģeklinde okunur. 𝑞 aĢağıdakilerden hangisidir? A)4 IġIK-1 p r = q s ⇔ C)8 D)10 E)12 ÇÖZÜM IġIK-1 den, p. s = q. r 2 5 DNA-1 a b3 0 a 1 B)6 𝑥 = 15 ⇔ 2.15=5.x 5x=30 x=6 bulunur. ise aĢağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) a=-1 B) a=3 C) b -1 D) b 4 E) a+b 3 Doğru Seçenek B dir. GENETĠK KOPYA-2 −12 9 = 3 eĢitliğini sağlayan x sayısı 𝑥 aĢağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM Kesrin 0’a eĢit olması için payının; a+b-3=0 olması gerekir. A)-4 B)-3 C)1 D)3 E)4 Kesrin tanımlı olması için paydanın; a+1≠ 0 olması gerekir. a+1 ≠ 0 ⇒ DNA-3 a ≠ -1 olmalıdır. n3 n3 a=-1 olsa idi; a+b-3=-1+b-3=b-4=0 ⇒ b=4 olurdu. ifadesini tamsayı yapan kaç tane n tamsayısı vardır? A) 8 a ≠ -1 olacağından b ≠ 4 olmalıdır. Doğru Seçenek D dir. 139 B) 7 C) 6 D) 5 E) 2 ÇÖZÜM Kesrin tam sayı göstermesi için; payın, paydaya bölünebilmesi gerekir. 𝑛+3 𝑛−3 = 𝑛−3+6 𝑛−3 = 𝑛−3 𝑛−3 + 6 𝑛−3 =1+ 3a=2b 𝑏 𝑐 b 4 = c 1 𝑏 6 𝑛−3 3 =4 ⇔ ⇔ b=4c Toplamın küçük olması için a, b ve c nin küçük seçilmesi gerekir. 6 sayısının tamsayı bölenleri; -6, -3, -2, -1, 1, 2, 3, 6 olmak üzere 8 tanedir. n-3=-6 ⇒ n=-3 n-3=-3 ⇒ n=0 n-3=-2 ⇒ n=1 n-3=-1 ⇒ n=2 n-3=1 ⇒ n=4 n-3=2 ⇒ n=5 n-3=3 ⇒ n=6 n-3=6 ⇒ n=9 olmak üzere n’in alabileceği 8 tamsayı değeri vardır. Doğru Seçenek A dır. 3a=2b eĢitliğinde a=2k ve b=3k (kϵZ+) olmalıdır. b=4c 3k=4c eĢitliğinde k=4m ve c=3m (mϵZ+) olmalıdır. m=1 için; c=3m=3.1=3 k=4m=4.1=4 b=3k=3.4=12 a=2k=2.4=8 bulunur. a+b+c=8+12+3=23 olur. Doğru Seçenek E dir. GENETĠK KOPYA-3 n+2 n−2 ÇÖZÜM 𝑎 2 = ⇔ ifadesini tamsayı yapan kaç tane n tamsayısı vardır? A)2 B)3 C)4 D)6 GENETĠK KOPYA-4 a, b ve c pozitif tamsayıları için E)8 a b 2 = 3 ve a+b+c kaçtır? A)9 𝑏 𝑐 =4 ve b c 3 =2 ise a+b+c toplamının en küçük değeri kaçtır? DNA-4 a, b, c pozitif tamsayılar, 𝑎 𝑏 3 =4 A)8 olduğuna göre, B)9 C)12 D)29 E)32 toplamının en küçük değeri B)12 C)15 D)20 DNA-5 a, b pozitif tamsayılar ve E)23 𝑎 3 +𝑏 = 5 olduğuna göre; a’nın alabileceği en büyük değer kaçtır? A)3 140 B)6 C)9 D)12 E)15 ÇÖZÜM Toplanan terimlerden birinin büyük olması isteniyorsa, diğerinin küçük olması gerekir. DNA-6 108 108 144 144 kesrinin eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? 2 b=1 için 𝑎 3 +1=5 𝑎 3 =4 B) 4 C) 4 9 D) 7 9 11 E) 12 ÇÖZÜM Pay ve paydayı asal çarpanlarına ayırıp kısaltmaları yapalım. +𝑏 = 5 𝑎 3 3 A) 3 108 108=22.33.7.11.13 144 144=24.32.7.11.13 a=12 bulunur. 108 108 144 144 Doğru Seçenek D dir. GENETĠK KOPYA-5 x ve y pozitif tamsayılar, = 22 .33 .7.11.13 24 .32 .7.11.13 = 3 22 = 3 4 bulunur. Doğru Seçenek B dir. x+ = 4 olduğuna göre GENETĠK KOPYA-6 420 630 kesrinin eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? y nin alabileceği en büyük değer kaçtır? A) 3 y 4 A)4 B)8 C)12 D)16 2 C) 4 9 D) 7 9 E)20 IġIK-3 𝑎 𝑐 ve 𝑑 rasyonel sayıları için; 𝑏 Rasyonel sayılarla, dört iĢlem kurallarını hatırlayıp, örneklerle pekiĢtirelim. 𝑎 𝑏 𝑐 𝑑 ∓ = 𝑎.𝑑∓𝑏.𝑐 𝑏.𝑑 UYARI IġIK-2 𝑎 rasyonel sayı ve n≠ 0 için; 𝑏 𝑎 𝑏 3 B) 4 𝑎 𝑘 𝑎 𝑘 𝑛.𝑎 = 𝑛.𝑏 Bir kesrin pay ve paydası sıfırdan farklı bir sayı ile çarpılır veya bölünürse, kesrin değeri değiĢmez. 141 ve 𝑏 𝑘 rasyonel sayıları için; 𝑏 𝑘 = 𝑎∓𝑏 𝑘 ∓ 11 E) 12 DNA-7 1 13 1 9 + − DNA-8 1 27 5 2 5 5 x 2 x iĢleminin sonucu kaçtır? 13 A) 27 17 20 B) 27 C) 27 5 ise x kaçtır? 5 D) 9 E) 6 A) 1 ÇÖZÜM 1 1 1 1 1 1 1 1-3 + 9 − 27 = 1 − 3 + 9 − 27 1.9 1.3 1 27 9 3 𝑥 20 = 1 Doğru Seçenek C dir. 2 B) 3 1 C) 4 3 D) 4 𝑎.𝑐 𝑎 𝑑 5 1 2 𝑥 5 1 5.2+2𝑥.5𝑥 2𝑥.2 = 5 𝑥 5.1 5.𝑥 = 2 . 𝑥 + 1 . 2 = 2.𝑥 + 1.2 = 10+10𝑥 2 4𝑥 5+5𝑥 2 2𝑥 =5 5+5x2=5.2x ⇒ 1+x2=2x ⇒ x-1=0 ⇒ x=1 Doğru Seçenek A dır. GENETĠK KOPYA-8 3 4+3 5 4 5 ĠĢleminin sonucu kaçtır? = 𝑏.𝑑 = 𝑏.𝑐 = = (x-1)2=0 E) 1 IġIK-5 𝑎 𝑐 ve 𝑑 rasyonel sayıları için; 𝑏 𝑎 𝑐 : 𝑏 𝑑 5𝑥 2 + E) 5 x2-2x+1=0 IġIK-4 𝑎 𝑐 ve 𝑑 rasyonel sayıları için; 𝑏 𝑎 𝑐 . 𝑏 𝑑 5 2 𝑥 1 5(1+x2)=5.2x ⇒ iĢleminin sonucu kaçtır? 1 = 2(5+5𝑥 2 ) 2.2𝑥 5+5𝑥 2 2𝑥 GENETĠK KOPYA-7 1 3 2- 2 − 4 A) 2 2 𝑥 D) 4 5 2 5 5 x 2 x bulunur. = 27 5 5 IġIK-3 ve UYARI uygulandığında; 27−9+3−1 27 + = 2𝑥 + =1.27 − 3.9 + 9.3 − 27 = 27 − 27 + 27 − 27 = C) 3 ÇÖZÜM 5 2 Kesirlerin paydalarını eĢitlemek için; Birinci kesrin pay ve paydasını 27 ile, Ġkinci kesrin pay ve paydasını 9 ile, Üçüncü kesrin pay ve paydasını 3ile çarpalım; 1.27 B) 2 A)3 𝑎.𝑑 𝑏.𝑐 142 9 B)310 C)4 1 D)45 E)5 UYARI a, b ve c tamsayıları için; 𝑏 𝑎𝑐 𝑏 𝑎. 𝑐 𝑖𝑙𝑒 𝑏 𝑐 𝑏 𝑐 𝑏 𝑎 1 𝑎 𝑏 4 𝑏 𝑐 4 4 5 3.4 5 = 𝑎.𝑐+𝑏 𝑐 𝑎.𝑏 𝑐 35 = 3 + 5 = 3. = 7 5 1 3+ 2 iĢleminin sonucu kaçtır? 7− farklı gösterimlerdir. 𝑎 =𝑎+ = + = 𝑎. 𝑐 = 1 . 𝑐 = GENETĠK KOPYA-9 A) 3.5+4 5 = 3 5 3 B) 8 C) 1 8 D) 5 E) 2 19 5 12 5 Yukarıda görüldüğü gibi farklı gösterimler, farklı sayıları gösterir. DNA-10 4 kesrinin pay ve paydasına x sayısı 5 eklendiğinde, kesrin çarpımsal tersi elde edilmektedir. x sayısı kaçtır? DNA-9 A)-9 1 1 2−2 3−3 2 − : 1 1 3 2+ 3+ 2 3 3 5 B) − ÇÖZÜM 1 2 1 2+ 2 2− = 3 2 5 2 = 3.2 2.5 = 3 5 = − 2 5 C) − 1 3 1 3+ 3 : = 8 3 10 3 : = 3− − 8.3 3 −1 3 . 5 2 = −1.3 5.2 = − 3 5 E) 3.3−1 3 3.3+1 3 3 2 8 3 2 5 3 10 3 3 D) 2 − 3.10 . 2 = 2.4 2.2−1 2 2.2+1 2 2 − 2.5 . 2 = 3 1𝑂 3 5 −3 10 3 5 . − . 8 3 4+𝑥 5+𝑥 3 1𝑂 4 3 D)6 : . E)9 5 4 olduğundan 5 =4 4(4+x)=5(5+x) 16+4x=25+5x x=-9 bulunur. 2 Doğru Seçenek A dır. 3 3 GENETĠK KOPYA-10 2 kesrinin pay ve paydasından kaç 3 2 çıkarılırsa, kesrin çarpımsal tersi elde edilebilir? 3 − 10 . 2 − 5 .2 = C)1 ÇÖZÜM 4 kesrinin çarpımsal tersi 5 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A) − B)-6 3−4 5 3 A)2 .2 3 = − 10 Doğru Seçenek C dir. 143 B)3 C)4 D)5 E)6 DNA-11 9 10 11 K 10 11 12 1 1 1 10 11 12 DNA-12 (2:3):[(4:5):6] ĠĢleminin sonucu kaçtır? ise 1 A) 5 toplamının K türünden eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? A)K-1 B) 1 C) 5 D) 10 ÇÖZÜM Önce küçük parantezler içindeki iĢlemleri, sonra diğer parantez içindeki iĢlemleri yaparız. B)1-K C)K-3 D)3-K E)3K ÇÖZÜM (2:3):[(4:5):6] = 9 10 11 K 10 11 12 2 4 2 4 1 :[ : 6] :[ . ] 3 5 3 5 6 2 4 2 30 60 :[ ] . 5 3 30 3 4 12 1 1 1 =A 10 11 12 Doğru Seçenek C dir. EĢitlikleri taraf tarafa toplandığında; 9 10 10 11 1 1 GENETĠK KOPYA-12 2:[3:(4:5)] ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1 + 11 + 12 + 10 + 11 + 12 = 𝐾 + 𝐴 Soldaki ifade gruplandığında 9 10 + 1 10 9+1 10 + 10+1 11 10 10 + 11 11 + 10 11 + + 12 12 + 11+1 12 1 11 + 11 12 + 1 12 A) =𝐾+𝐴 8 15 GENETĠK KOPYA-11 12 13 14 A=11 + 12 + 13 ise 1 12 + 1 13 E) 5 B) 1 C) 5 D) 10 E) 50 ÇÖZÜM Küçük parantezden iĢleme baĢlayacağız. Sayının -1 inci kuvvetini almak, sayının çarpımsal tersini yazmaktır. toplamının A türünden eĢiti aĢağıdakilerden hangisidir? A)A-1 D) 3 ĠĢleminin sonucu kaçtır? Doğru Seçenek D dir. 1 + C) 1 DNA-13 [2-3(2-3)-1]-1 A) 5 1 11 2 B) 3 =𝐾+𝐴 =1+1+1=3=𝐾+𝐴 A=3-K bulunur. E) 50 a-1= B)A-3 C)1-A D)3-A E)3A 𝟏 𝐚 dır. [2-3(2-3)-1]-1 = [2-3(-1)-1]-1 = [2+3]-1 = 5-1 = 1 5 Doğru Seçenek A dır. 144 GENETĠK KOPYA-13 [9-10(9-10)-1]-1 = ? ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1 B) 19 A) -19 D) 19 GENETĠK KOPYA-14 1 2 5 D)2 E)3 2 3 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 4 B)2 7 IġIK-6 3 D)3 5 C)3 𝑎 𝑏 E)4 ÇÖZÜM Merdivenli kesirlerde en alt (üst) basamaktan iĢleme baĢlanır ve adım adım devam ettirilerek sonuca gidilir. 2 3 4 C) 1 5 3 2 5− = 5 B)1 8 ? 5 3 1 2 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)1 5 1 1 1 C) 19 E) 20 ? 1 1 DNA-14 A)2 1 1 15−2 3 13 3 = 𝑑 𝑐 𝑣𝑒 rasyonel sayıları için; OKEK( a c OKEK (a, c) , )= OBEB (b, d ) b d OBEB( OBEB (a, c) a c , )= OKEK (b, d ) b d bulunur. Yerine yazalım 3 3 9 = olur. 13 = 3. 13 3 13 Bunu da yerine yazdığımızda; 9 26−9 17 2 − 13 = 13 = 13 bulunur. Her yeni bulunan yazacağımızdan; 5 17 13 13 65 2 14 = 2. − 14 = − 5+ − 2.7+4 7 17 7 en küçük doğal sayı kaçtır? A)1 = − 17 17 14 17 = 51−65 17 2 4 ve in katı olan 3 5 yerine ve = 5. 17 = 17 3 − 17 = − 65 sayıyı DNA-15 =5− 4 17 7 C)4 D)8 E)15 ÇÖZÜM olur. 2 4 3 5 OKEK( , )= 17 7 = B)2 OKEK (2,4) 4 4 OBEB (3,5) 1 Doğru Seçenek C dir. 35−17 7 = 18 7 4 = 2 + 7 = 2 7 dir. Doğru Seçenek B dir. 145 GENETĠK KOPYA-15 8 12 ve 25 sayıları ile tambölünebilen en 49 TANIM a bir tamsayı, n bir sayma sayısı olmak üzere; 𝑎 biçiminde yazılabilen sayılara 10 𝑛 küçük pozitif tam sayı kaçtır? A)24 B)36 C)48 D)56 ondalık rasyonel sayı denir. E)72 DNA-16 a ve b doğal sayılar ve 1 1 + =1 𝑎 𝑏 olduğuna göre, a+b toplamı kaçtır? A)2 B)3 ÇÖZÜM 1 𝑎 1 𝑏 + =1 ⇒ C)4 𝑎+𝑏 𝑎.𝑏 D)5 E)6 1 2 = 2.5 = 10 = 0,5 1.5 5 1 5 = 1.2 5.2 1 4 = 1.25 4.25 = 2 10 = = 0,2 25 100 gibi. = 0,25 UYARI ab,cd ondalık sayısının çözümlenmiĢ Ģekli ab,cd =a.10+b.100+ = 1 ⇒ 𝑎 + 𝑏 = 𝑎. 𝑏 𝑐 10 + 𝑑 10 2 dir. Toplamları, çarpımlarına eşit olan iki pozitif tam sayı; a=2 ve b=2 dir. 2+2=2.2 DNA-17 𝑎 𝑎 = 𝑎. 𝑏 − 𝑏 ⇒ 𝑎 = 𝑏 𝑎 − 1 ⇒ 𝑏 = 𝑎−1 𝑏= 𝑎−1+1 𝑎−1 x 0,5 y 0,5 z 0,5 4,5 ise x y z 1 1 1 ? değeri kaçtır? x y z 1 ⇒ 𝑏 = 1 + 𝑎−1 Son eĢitlikte; b’nin doğal sayı olması için, a-1=1 ⇒ a=2 ve a=2 için de b=2 değerini alır. A)1 GENETĠK KOPYA-16 a ve b doğal sayıları için; a+b=6 olduğuna göre 1 1 +𝑏 toplamının alabileceği en küçük 𝑎 değer kaçtır? 1 3 B) 1 2 2 3 D) 3 4 D)2,5 =𝑥+ 𝑥 0,5 𝑥 +𝑦 + 𝑦 0,5 𝑦 +𝑧 + =1+ 0,5 𝑥 +1+ 0,5 𝑦 +1+ =3+ 0,5 𝑥 + 0,5 𝑥 C) C)2 E)3 ÇÖZÜM 𝑥+0,5 𝑦+0,5 𝑧+0,5 + 𝑦 + 𝑧 𝑥 a+b=2+2=4 bulunur. Doğru Seçenek C dir. A) B)1,5 + 0,5 𝑦 + 0,5 𝑦 0,5 𝑧 + 146 0,5 𝑧 = 1,5 2 ile çarpalım E) 1 𝑧 0,5 𝑧 0,5 𝑧 = 4,5 iki tarafı da 1 𝑥 1 𝑦 1 𝑧 + + =3 DNA-18 bulunur. 0,04 0,004 ? 0,02 x 0,5 y 0,5 z 0,5 4,5 x x y y z z 0,5 0,5 0,5 1,5 x y z ĠĢleminin sonucu kaçtır? A) 2 eĢitliğini 2 ile B)2,1 ÇÖZÜM 4 0,04 = çarparsak yanıt 3 bulunur. Doğru Seçenek E dir. 4 GENETĠK KOPYA-17 0,04+0,004 0,02 1 0,2 0,5 + : 0,1 0,02 5 iĢleminin sonucu kaçtır? B)0,3 44 = 900 . 90 2 D)2,3 0,02 = 90 = E)2,4 2 90 değerlerini yerine yazalım. 0,004 = 900 A)0,2 C)2,2 4 4 + 90 900 2 90 = 40 4 + 900 900 2 90 = 44 900 2 90 22 = 10 = 2,2 Doğru Seçenek C dir. C)20 D)30 E)200 GENETĠK KOPYA-18 a 3,1 ve b 1, 3 için değeri kaçtır? HAZĠNE-1 Her rasyonel sayının bir devirli ondalık açılımı vardır. KarĢıt olarak her devirli ondalık açılım bir rasyonel sayı belirtir. 1 3 A)2 = 0,252525 … = 0, 25 C)2,1 D)2,3 E) 2,3 DNA-19 a ve b pozitif tam sayılar, = 0,333 … = 0, 3 25 99 B)2,1 a ? b 3, 45 gibi. a b için a+b toplamının en küçük değeri kaçtır? A)38 𝑥 = 0,2555 … = 0,25 100𝑥 = 25,555 … 10𝑥 = 2,555 … 90𝑥 = 23 23 𝑥 = 90 gibi. B)43 C)49 D)52 E)55 ÇÖZÜM 3, 45 = 345−3 99 = 342 99 9.38 38 = 9.11 = 11 a=38 ve b=11 IġIK-7 a+b=38+11=49 bulunur. Doğru Seçenek C dir. 𝐷𝑒𝑣𝑖𝑟𝑙𝑖 𝑜𝑛𝑑𝑎𝑙ı𝑘 𝑠𝑎𝑦ı = 𝑜𝑛𝑑𝑎𝑙 ı𝑘 𝑘ı𝑠𝑚 ı𝑛 𝑡𝑎𝑚𝑎𝑚 ı−𝑑𝑒𝑣𝑟𝑒𝑡𝑚𝑒𝑦𝑒𝑛 𝑘ı𝑠𝑚 ı 𝑑𝑒𝑣𝑟𝑒𝑑𝑒𝑛 𝑏𝑎𝑠𝑎𝑚𝑎𝑘 𝑘𝑎𝑑𝑎𝑟 9,𝑑𝑒𝑣𝑟𝑒𝑡𝑚𝑒𝑦𝑒𝑛 𝑏𝑎𝑠𝑎𝑚𝑎𝑘 𝑘𝑎𝑑𝑎𝑟 0 147 GENETĠK KOPYA-19 a ve b pozitif tam sayılar, a 2,2 1 = için a-b farkının IġIK-9 Paydaları eĢit pozitif rasyonel sayılardan, payı büyük olan sayı diğerinden büyüktür. b en küçük değeri kaçtır? A)9 B)10 C)11 D)12 E)13 8 7 6 ... 13 13 13 gibi. IġIK-8 Bir devirli ondalık sayıda, devreden sayı 9 ise; kendisinden önce gelen basamağı 1 arttırır. IġIK-10 Payları eĢit pozitif rasyonel sayılardan, paydası büyük olan sayı diğerinden küçüktür. 0,9 = 1 17 17 17 ... 8 7 6 0,29 = 0,3 gibi. IġIK-11 Payı ile paydasının farkı eĢit olan rasyonel sayılardan; 1 den küçük sayılarda payı büyük olan sayı diğerinden büyük, DNA-20 99, 9 9, 9 0, 9 ? 15 12 16 13 Toplamının değeri kaçtır? A)110,7 D)112 B)111 E)120 C) 111,7 1 den büyük sayılarda payı büyük olan sayı diğerinden küçüktür. ÇÖZÜM Devreden basamak 9 olduğu için; 99, 9 = 100 9, 9 = 10 0, 9 = 1 yazıldığında; 43 15 42 14 99, 9 + 9, 9 + 0, 9 = 100 + 10 + 1 = 111 Doğru Seçenek B dir. DNA-21 GENETĠK KOPYA-20 8, 9 + 0,89 0,9 iĢleminin sonucu kaçtır? B)10 C)11 D)12 gibi. m N için x A)9 gibi. m3 m5 , y , m2 m4 z m7 m8 sayıları arasındaki sıralama nasıldır? A) x<y<z B) x<z<y C) z<x<y D) z<1<y<x E) z<y<1<x E)13 148 ÇÖZÜM x ve y nin payları, paydalarından büyük olduğundan, x ve y sayıları 1 den büyüktür. GENETĠK KOPYA-22 K= 4x 1 ifadesi veriliyor. 2x 1 K’ yı 0 yapan x değeri kaçtır? x ve y nin payları ile paydalarının farkı eĢit olduğundan, payı büyük olan y sayısı x den küçüktür. A) − 1 4 B)0 C) 1 2 D) 3 2 E)2 z nin payı, paydasından küçük olduğundan 1 den ve diğer sayılardan küçüktür. DNA-23 Bu durumda sıralama; z<1<y<x olur. Doğru Seçenek D dir. 4x 1 ifadesi veriliyor. 2x 1 x kaç olursa olsun, K’nın alamayacağı değer kaçtır? GENETĠK KOPYA-21 11 121 A= B= 12 K= C= 122 1221 1222 1 A)0 Olduğuna göre, aĢağıdaki sıralamalardan hangisi doğrudur? B) 2 C) 1 D) 3 2 E)2 ÇÖZÜM K= A)a<b<c B)a<c<b C)b<c<a D)c<b<a E)c<a<b 𝑎𝑥 +𝑏 𝑐𝑥 +𝑑 ifadesinde, x değiĢkeni hangi değeri alırsa alsın, K için x lerin 𝑎 katsayılarının oranı olan değeri 𝑐 bulunamaz. x’lerin katsayılarının oranı, K’ nın değeri olamaz. DNA-22 K= K 4x 1 ifadesi veriliyor. 2x 1 4 2 , K 2 dir. Doğru Seçenek E dir. Ġfadeyi tanımsız yapan x değeri kaçtır? A)0 1 B) 2 C) 1 D) 3 2 ÇÖZÜM Paydayı 0 yapan x tanımsızdır. 2x-1=0 1 x=2 için tanımsızdır. E)2 GENETĠK KOPYA-23 K= değerleri için 4x 1 ifadesi veriliyor. 2x 1 K’yı tamsayı yapan toplamı kaçtır? Doğru Seçenek B dir. A)-1 149 B)0 C)1 x D)2 tamsayılarının E)3 DNA-24 K= DNA-25 Ali 0 ile 3 arasında 1’den farklı 100 tane pozitif rasyonel sayı, Oya da Ali’nin yazdığı sayıların çarpımsal terslerini yazsın. Bu 200 sayının kaç tanesi 0 ile 1 arasındadır? 4x 1 ifadesi veriliyor. 2x 1 Hem K’yı ve hem de çarpımsal tersini tamsayı yapan x değerlerinin toplamı kaçtır? A)-2 B)-1 C)0 D)1 A) 49 E)2 B)50 C)51 D)99 E)100 ÇÖZÜM Hem kendisi, hem de çarpımsal tersi tamsayı olan iki sayı vardır. Bu sayılardan biri 1, diğeri -1 dir. ÇÖZÜM 0 ile 1 arasındaki rasyonel sayıların çarpımsal tersleri 1 den büyük, 1 ile 3 arasındaki rasyonel sayıların çarpımsal tersleri, 0 ile 1 arasındadır. 4x 1 1 2x 1 Ali, 0 ile 1 arasında x tane, 1 ile 3 arasında 100-x tane sayı yazmıĢ olsun. 2x-1=4x+1 2x=-2 x=-1 0ya, 100-x tane 0 ile 1 arasında, x tane de 1 den büyük sayı yazmak zorundadır. 4x 1 1 2x 1 0 ile 1 arasındaki sayıların adedi; x+(100-x)=100 dür. Doğru Seçenek E dir. -2x+1=4x+1 6x=0 x=0 GENETĠK KOPYA-25 Çarpımsal tersi kendisine eĢit olan kaç tane rasyonel sayı vardır? -1+0=-1 aranan toplamdır. Doğru Seçenek B dir. A)1 GENETĠK KOPYA-24 2a−3 5a+6 ve 5a+6 2a−3 Ġfadelerinin bir tamsayı olduğu bilindiğine göre, a nın alabileceği değerlerden biri aĢağıdakilerden hangisidir? A)-6 B)-3 C)1 D)3 E)6 150 B)2 C)3 D)4 E)5 KONU TESTĠ 6. (2-1+3-1)-1 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1. 16:4+8.2-8 A) 5 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A) 10 2. B) 12 C) 14 D) 16 E) 18 7. [2-(2: 2 -2)]: 1 +3 𝟐 1:{[(𝟑:4):5]:6} 1 B) 1 C) 5 D) 10 A) 6/7 E) 180 8. a 3. {[2:(3.4)-5]6-7}:(8.9) 1 𝑎 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1 A)− 2 B)0 C) 1 2 D)1 3 2 B) 3 C) 5 ĠĢleminin sonucu kaçtır? ĠĢleminin sonucu kaçtır? A) 5 B) 1/6 C) 6 D) 2/3 E) 6/5 D) 6 E) 7 ve b doğal sayıları için; a.b=6 ise 1 +𝑏 toplamının en küçük değeri kaçtır? E)2 A) 1 3 1 B) 2 2 5 C) 3 D) 6 E) 1 4. 5 2(5 2) (5 2)5 2 9. 2 iĢleminin sonucu nedir? A) -13 D) 1 1 B) 13 E) 13 A)45 iĢleminin sonucu kaçtır? D) 16 1 B)49 C)50 D)54 E)55 1 3 + 10. 31 52 − 4 9 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 128 : (2.4) B) 2 1 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1 C) 13 5. (128 : 2).4 A) 1 1 1 − 2 + 3 1 − 3 + … + 10 1 − 10 C) 4 E) 256 168 5 A) 151 144 5 B) 7 C)270 96 D)35 140 9 E) 11. 3 2+ : 7 3 15. 7 5+ 5 5 6 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1+ 9 A) 10 11 C) 10 B)1 1 1 ? 1 1 1 1 2 iĢleminin sonucu nedir? 6 D) 5 13 E) 10 A) 7 17 B) 7 10 C) 3 4 D) 3 E) 4 12. A,B,C ve D sayıları {1,2,3,4} kümesinin farklı elemanları olmak üzere; 𝐴 𝐵 16. 𝐶 − 𝐷 = 1 ise, A+C toplamı kaçtır? A)3 B)4 C)5 D)6 iĢleminin sonucu kaçtır? E)7 A) 13. 3 4 14. B) 1 5 C) 5 12 D) 1 12 E) 1 20 B) 3 1 2 C) 1 4 D) 4 7 1.B 2.E 3.A 4.B 5.D 6.E 7.C 8.C 9.A 10.A 11.C 12.E 13.D 14.A 15.E 16.E E) 2 3 1 3 4 : 1 3 3 12 1 4 iĢleminin sonucu kaçtır? A) 145 1 4 1 1 (3 ) (1 ) 2 2 1 3 (4 ) ( 1) 4 4 iĢleminin sonucu kaçtır? A) 1 1 1 5 2 3 . 4 : 6 B) 144 C) 143 D) 13 E) 12 152 KONU TESTĠ 1. 1 1 5. 2 1 3 1 3 1 1 1 x zincir kesrinin kısaltılmıĢı aĢağıdakilerden hangisidir? A) x-1 4 2 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1 B) –x D) 1-x E) 1+x A) 19 3 B) 17 3 C) 16 3 D) 14 3 E) 13 3 C) x-1 6. 3 n 32 17 68 51 eĢitsizliğini sağlayan kaç tane n doğal sayısı vardır? 2. 1 1 1 1 1 1 ...1 2 3 4 1 ? 100 A) 28 B)29 C)30 D)32 E)34 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)0,001 B)0,01 7. Bir sayıyı 0,75 ile bölmek, hangi sayı C)0,1 D)1 E)10 ile çarpmak demektir? 3 4 A) 4 B) 3 C) 3 D) 4 E) 6 1 2 1 3 1 3. ? 2 3 8. 0,65+(0,2+ 1 ) 0,5 ĠĢleminin sonucu kaçtır? A)-6 4. 6 B) − 5 5 C) − 6 2 D) 5 6 E iĢleminin sonucu kaçtır? 6 )5 A) 5 x x2 ? x 1 x2 Ġfadesinin eĢiti 9. 1 B) 𝑥 2 D) x D) 2 E) 1 1 (0,18 0, 04) 0, 01 A)0,14 C) 2 C) 3 iĢleminin sonucu kaçtır? aĢağıdakilerden hangisidir? A) 2 B) 4 E)2x 153 B)1,4 C)14 D)140 E)1400 10. 14. 1 − 0, 4 ifadesinin eĢiti hangisidir? A) 0, 2 B) 0, 20 11. E) 0, 40 7 8 6 𝐴) ? 5 A)2 12. 1 6 C)3 1 D) 3 2 1 1− 2 3 5 B) 3 8 C) 2 3 D) 8 5 E) 4 a, b ve c farklı pozitif tamsayıları için 1 2 3 + 𝑏 + 𝑐 toplamının alabileceği en büyük 𝑎 değer kaçtır? E)4 A)4 B) 13 3 C) 25 6 D) 9 2 E) 5 16. sayısının eĢiti aĢağıdakilerden A yüksekliğinden bırakılan bir top yüksekliğinin r (r< 1) ile çarpımı kadar yükseliyorsa denge durumuna gelinceye kadar aldığı toplam yol: hangisidir? A)0, 6 1 15. 3 4 2 ĠĢleminin sonucu kaçtır? 1 B)2 2 1+ iĢleminin sonucu kaçtır? C) 0, 60 D) 0, 6 1 B)0, 16 C)0,16 D)0,16 E)0, 3 1+r A.1−r dir. 13. 6 metre yüksekliğinden bırakılan bir top yüksekliğinin yarısı kadar yükseliyorsa denge durumuna gelinceye kadar alacağı toplam yol kaç metredir? 1 2 4 5 7 8 3 6 9 x eĢitliğinde x kaç olmalıdır? A)1 B)2 C)3 D)4 A)6 B)9 C)12 D)15 E)18 E)5 1.A 7.B 13.C 154 2.B 8.E 14.C 3.E 4.B 9.C 10.D 15.B 16.E 5.E 11.B 6.C 12.D