RAPOR HAZIRLAMAYA GİRİŞ Dr. Mehmet Barış HORZUM ÖĞRENME İnsanda meydana gelen kalıcı izli değişikliktir. Merak Gözlem İhtiyaçlar temellidir. Bu yönüyle öğrenme kolay gerçekleşen bir süreç değildir. Dünyanın yuvarlak olduğu ya da yerçekimi keşfedilmesi gibi. ÖĞRENME YÖNTEMLERİ Avcılık toplayıcılık döneminde bakarak ve yaparak öğrenme ön plandadır. Temel öğrenme yöntemleri deneme yanılma idi. Binaları yaparak daha iyisini, silah kullanarak daha iyisini yapmaya başladı. Tekeri bulduktan sonra arabayı, buharın itici gücünü bulduktan sonra motorlu taşıtı yapabildi. ÖĞRENME YÖNTEMLERİ Sonraki adım: Ezberleyerek öğrenme. Önemli bir tarihsel gelişmedir. Tarım devrimi ve toprağı işleme ile yerleşik hayata geçiş. Yeni bilgileri benimsemekte çekinip inanmak istemez. Algılama demonstrasyon (göstererek öğretme) ile sağlanır. ÖĞRENME YÖNTEMLERİ Öğrenme için olduğu gibi bilme ve gösterim. Davranışçı Öğrenme Yaklaşımı. Sanayi devrimi ile öğrenme algılama yoluyla olmaya başladı. Algılama zihinsel bir aktivitedir. Beyin ve bilişsel öğrenme ön plandadır. ÖĞRENME YÖNTEMLERİ Günümüz bilgi çağında bireyin etkin olduğu yapılandırmacı öğrenme ön plandadır. Gelecekte hangi öğrenme? Bağlaşımcılık nedir? KÜLTÜR VE BÜROKRASİ Tarım kültürü bürokrasi temelli değildir ve ihtiyaç yoktur. Bürokrasi öncelikle kuraldır, yazılı kuraldır, kurallardır ve kitaptır. Eğitim, öğretim ve sınav yönetmeliğini okuyan var mı? Haklarınızı nasıl öğreniyorsunuz? Neden? KÜLTÜR VE BÜROKRASİ Dilekçe yazmak ya da derdini anlatmakta ne kadar rahatsınız? Okumadan yazılabilir mi? Tarım kültürü sözlü sanayi yazılı kültür temellidir. Bugünkü eğitim sisteminde yazmak ne kadar sağlanabilir? Sınav sistemleri? Kopyala yapıştır SANAYİLEŞME VE BÜROKRASİ Sanayileşme ile bürokrasi toplumda bir otorite katmanıdır. Bürokraside çalışmak meslek hâline gelmiştir. Weber’e göre bürokrasi sanayileşmenin, kentleşmenin getirdiği yeni bir örgütlenme ve yönetimin modelidir. SANAYİLEŞME VE BÜROKRASİ Toplumlar karmaşıklaştı, kentleşti, kentlileşti. İnsan ilişkileri iç içe girdi, birbirine karıştı. İnsan yalnızlaştı, bireyselleşti. Kalabalıklaştı, ilişkileri çoklaştı. İnsanlar arasındaki güven azaldı. Güven ortamı kalktı. SANAYİLEŞME VE BÜROKRASİ Her kararı sözleşmeye bağlamak, Çok ve kısa süreli ilişki yazı ve kayıt altına, imza altına almak. Bu işlemlerin hukuksal çerçeveleri çizildi, yaptırımları belirlendi. Bu kırtasiyeciliği yaygınlaştırdı. BÜROKRASİ Bürokrasi devlet işlerinin yapıldığı dairelerin kudreti anlamına gelir. Bürokrasi yazı masası egemeni ya da yönetim erkidir. Fransız Vincent de Gournay ilk kez kullanmıştır. Günümüzde bürokrasi, sağlık, eğitim kurumları ile silahlı kuvvetler ve bütün bakanlıkları ile devletin her kademesinde ve büyük şirketlerde vardır. MAX WEBER VE BÜROKRASİ Weber’in modern bürokrasi modelinde getirdiği iki tezi vardır: İdeoloji ve hiyerarşi. Bürokrasi ideolojik bir araçtır, güçtür. Hiyerarşi de bürokrasideki üst ve alt sıralamasını anlatır. Her şey kurallara bağlanmıştır WEBER MODERN BÜROKRASİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ Bürokrasi egemenliğin akılcı kullanıldığı bir araçtır. Adalet, Yansızlık, Güven, Akılcı, WEBER MODERN BÜROKRASİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ Etkililik, Dayanıklılık ve süreklilik, Hatalardan kaçınma, Titizlilik, özenlilik, Belge soruşturmacılık, veriye dayalılık, Rahatlık, kolaylıktır MAX WEBER VE BÜROKRASİ Bürokrasi görevlendirmelerde hiyerarşiyi getirmiş, yetki ve ödevler bir yönetim tarafından önceden belirlenmiştir ve işler uzmanlar tarafından kurallara dayalı olarak yürütülür. Belirli standartları vardır. İşlemler ve iletişim yazılı olarak yapılmaktadır. BÜROKRASİ Tarım kültüründe korkulacak ve çekinilecek bir durum iken Sanayi kültüründe hizmet makamı oldu. Tarım kültüründe ağalar ve derebeyler Sanayi kültüründe devlet bürokrasisi Demokratik toplumlarda hukuk kuralları bulunur. İLETİŞİM Sosyal hizmetlerde insan ilişkileri ve iletişim ön plana çıkar. Yazışma, rapor yazma örgütsel boyutta bir iletişimdir. Yazışmalar, raporlar iletişim araçlarıdır. Dilekçe, resmî yazı ya da rapor yeterince düzgün, içerikli ve dolayısıyla etkili değilse o meslek uygulamasının başarısından söz edilemez. İLETİŞİM Sözel iletişimin etkililiği, etkinliği ve başarısı düzgün ve dolu bir konuşma ile sağlanır. Bilgiye dayalı, konu ile ilgili bilgileri içeren bir konuşma Karşısındakini aydınlatır, Dinleyenin kendisine değer verildiği duygusunu uyandırır, Sunuş yapan üzerine olumlu görüşlerin uyanmasına neden olur ve Mesleğin değerini arttırır. RAPOR YAZMA Yazılı iletişimdir. Yazım yanlışları taşımayan, Biçimsel özen gösterilmiş, Anlatmak istediğini tam olarak anlatabilen rapor konu ile ilgili işleri kolaylaştırabileceği gibi okuyan üzerinde olumlu bir izlenim bırakır. RAPOR VE TEKNİK Rapor ya dosya içerisinde ya da sözel olarak sunulur. Rapor yazmak ve sunum yapmak bir sosyal çalışmacının birbirinden ayrılmaz parçalarıdır. Raporlama Kalem ve mürekkeple kâğıtlar üzerine Daktilo Bilgisayar (Yazılı metinlerin yerini elektronik metinler almaya başladı.) RAPOR VE TEKNİK Raporda yazım yanlışları yapılmamasına enüst düzeyde özen göstermek gerekmektedir. Türkçe dil bilgisi ve yazım kurallarına uymak yazışmalarda ortak bir anlatım dili ve standartların geliştirilmesine yarayacak, bu da yazışma sırasında iletişim engellerini ortadan kaldıracaktır. RAPORDA BİÇİM VE ÖZ BÜTÜNLÜĞÜ Yazdığınız yazı biçimsel kurallara ne denli uygun ise içeriğin algılanması o denli kolay olacaktır; içerik o denli etkili olacaktır. Biçim özü gösterir, biçim içeriği olumlu anlamda etkiler. Görünümüne özen gösterilmemiş bir yazının içerik olarak çok da özenli olabileceği düşünülemez. RAPOR VE TEKNİK Raporların her birinin özgün olması beklenir. Kim için, hangi başvuran, hangi hasta, hangi dertli ile ilgili yazıldıysa, onu ve onun durumunu ve sıkıntılarını net ve açık olarak yansıtmalıdır. Bir raporda yazılmış görüşleri bir başka raporda, hatta başka raporlarda kes yapıştır yöntemiyle kullanmak o raporu raporluktan çıkarır. Ses kayıt cihazını kullanarak kayıttan kağıda aktarma. RAPORLARIN DOSYALANMASI Her görüşmede o kişi ile ilgili dosya ve raporlar hazır edilmelidir. Bu da düzenli ve sistemli bir dosyalama sayesinde yapılabilir. Düzenli ve sistemli bir dosyalama ve arşivleme önemlidir. Yasal saklama süresi bitince yok etme. Sosyal hizmetler uzmanı yanında sekreter olmalıdır. SUNUM HAZIRLAMA Sunum bir raporun sözel aktarımıdır. Bu aktarımda yardımcı araçlar (powerpoint gibi) kullanılabilir. Giriş, gelişme ve sonuç düzeni içinde mantıklı bir anlatım süreci içerme İyi bir sunum kişinin mesleki başarısının göstergesidir. Dinlediğiniz için teşekkür ederim.