Kabızlık

Çocukluk Çağında Fonksiyonel
Kabızlık ve Tedavi Yaklaşımları
Dr. Ayşen Aydoğan
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD
Çocuk Gastroenteroloji BD
Türkiye Milli Pediatri Derneği Kocaeli Şubesi
Mezuniyet Sonrası Eğitim Programları
16. Dönem
17.01.2013
Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin
Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005)
Soiling
Enkoprezis
Fekal inkontinans
Kronik Kabızlık
Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin
Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005)
Soiling
Organik
Enkoprezis
Fonksiyonel
Fekal inkontinans
Kabız +
Kabız -
Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin
Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005)
Fekal inkontinans
Organik
Fonksiyonel
Kabız +
Kabız -
Çocuklarda Fonksiyonel Kabızlık
Kriterleri (Roma III, 2006)
Süt ve oyun çocuğunda en az 1 ay dır
2/6 +
4-18 yaş en az 2 ay dır
2/6 +
Haftada 2 veya daha az dışkılama
Ağrılı ve sert dışkılama öyküsü
Rektumda büyük fekal kitle bulunması
Tuvaleti tıkayabilen geniş çaplı dışkı öyküsü
Fekal inkontinans
Dışkı tutma
Childhood functional gastrointestinal disorders.
Gastroenterology 2006;130:1519 ve 1527
Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin
Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005)
Fekal inkontinans
Organik
Fonksiyonel
Kabız +
Kabız -
Çocuklarda Fonksiyonel Non-retansif
Fekal İnkontinans Kriterleri
(Roma III, 2006)
>4 yaş, en az 2 aydır devam eden
Uygunsuz sosyal ortamlar
≥ 1 kez/ay
Enflamatuvar/anatomik/metabolik/neoplastik hastalıkların
yokluğunda
Fekal retansiyon yokluğunda
Childhood functional gastrointestinal disorders.
Gastroenterology 2006;130:1519 ve 1527
ROMA III kriterleri
Fonksiyonel dışkılama hastalıkları
Fonksiyonel
konstipasyon
Fonksiyonel
non retansif
fekal
inkontinans
İnfant dişezia
Fonksiyonel dışkılama hastalıkları
Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin
Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005)
Fekal inkontinans
Organik
< %5
Fonksiyonel
Kabız +
Kabız -
Anatomik
Anüsün ön yerleşimi
Anal stenoz
Gastrointestinal
Çölyak
Kistik fibroz
İBH
İBS
İntestinal sinir ve kas hastalıkları
Hirschsprung
İntestinal nöronal displazi
Nörolojik
Myelomeningosel,
Meningosel
Spinal kord hastalıkları,
Spina bifida okulta,
Diastematomyeli,
“tethered” kord
sendromu,
Familyal disotonomi,
Nörofibromatozis
Guillaine Barre, Serebral
palsi, Parapleji
Metabolik, Endokrinolojik
Hipo/hiperkalsemi, Hipokalemi
Hipotiroidi, Diabetes mellitus,
Diabetes insipitus
Multibl endokrin neoplazi tip 2B,
Feokromositoma, Akut intermitan
porfirya, Amiloidoz
Bağ dokusu hastalıkları
Skleroderma
,
D vitamini
SLE
Dermatomiyozit
Zehirlenmeler
Ağır metal
Botulizm
Tümörler
Sakral teratom
Kauda ekina tümörleri
İnek sütü proteini alerjisi
Malnütrisyon
İlaçlar
Antiasitler
Opiatlar
Fenobarbital
Bizmut, demir
Antikolinerjik,
antidepresan,
antihipertansif
Dar çaplı sol kolon
(maternal diyabet)
İntestinal
obstrüksiyon
Anneye verilen
ilaçlar
(MgSO4, opiat)
Hirschsprung
hastalığı
Yenidoğan
Fonksiyonel
ileus
Kistik fibroz
Sütnedenleri
Çocuğu
(Mekonyum
ileusu)
(sepsis, respiratuvar distres,
Hipotiroidi
elektrolit
bozuklukları)
Organik
Organik
•Büyüme geriliği/Tartı kaybı
•Mekonyum pasajının 48 saatten
sonra gerçekleşmesi
•Karın distansiyonu (Kusma ile
birlikte veya değil)
•Doğumdan sonra ya da hemen
sonra başlayan kabızlık
•Anüsün önde yerleşimi
•Akut kabızlık
•Lumbosakral bölgede nevüs, sinüs
•Alt ekstremite reflekslerinin normal
bulunmaması
•Ateş, kusma, ishal
•Ekstraintestinal semptomlar
•Üriner enkontinans, mesane
hastalıkları
•Dışkıda kan
•Konstipasyon başlangıcının diyet
değişikliği, tuvalet eğitimi, ağrılı
defekasyon ile birlikte olması
•Dışkı tutma davranışı
•Konvansiyonel laksatiflere iyi yanıt
Fonksiyonel
Fonksiyonel
Optimal tedaviye
yanıtsızlık
Uyarıcı bulgu
Tedavi
Çölyak
serolojisi
Ca
Tiroid
testleri
Ter testi
Tetkik
Çocuk
Gastroenteroloji
ve Çocuk Cerrahisi
Konsultasyonu
Baryumlu
grafi
Manometri
Biyopsi
Tedavi Yaklaşımı
Eğitim
Boşaltma
İdame
Sonlandırma
Tedavi Yaklaşımı
Eğitim
Eğitim
Mekanizmanın
açıklanması
İlaç güvenliği
bilgisi
Uzun süreli
tedavi gereği
bilgisi
Tekrarlamaların
beklendiğinin
bildirilmesi
1/3 ergenliğe
aktarım
İzlem gereğinin
açıklanması
Tedavi Yaklaşımı
Boşaltma
Oral Laksatif Tedavi
Osmotik
Lubrikan
• Laktuloz
• Magnezyum
hidroksid
• PEG
• Mineral yağ
PEG: Polietilen glikol
Stimülan
• Senna
• Bisakodil
Rektal Tedavi
Lavman tedavisi
• Fosfat
• Mineral yağ
• Salin
Oral Yoldan Boşaltıcı Tedavi
Ozmotik
Lubrikan
Ozmotik
ve
Lubrikan
+
Stimülan
Rektal Yoldan Boşaltıcı Tedavi
Fosfat
enema
Lubrikan
enema
Lubrikan
+ Fosfat
enema
+
Oral
Tedavi
Tedavi Yaklaşımı
İdame
AMAÇ
Spontan
tuvalet
kullanımı
Yeniden
birikimin
önlenmesi
Günde 1-2
yumuşak
dışkılama
Uzun süreli
günlük laksatif
tedavi
Gerektiğinde
kurtarma
tedavisi
Davranış tedavisi
ve yaşam
önlemleri
Diyet
• Dinamik doz ayarlamaları
• Aileye sınır doz bilgisinin verilmesi
• Boşaltmanın yinelenmesi
• Laksatif dozunun artırılması
• Yemek ardından tuvalete oturulması
• Dışkılama için yeterli zaman
• Atopik alt grupta süt kesilmesi denemesi
• Diyette yeterli lif (yaş + 5g/gün)
• Sıvı ihtiyacı
Bazı besinlerin lif içeriği
< 1g lif/porsiyon
1-2g lif/porsiyon
2-4g lif/porsiyon
>4-5g lif/porsiyon
Beyaz ekmek
Beyaz pirinç
Beyaz makarna
Bisküvi ve krakerler
Beyaz un
Karpuz
Kepekli pirinç
Kabuksuz patates
Muz
Kabuksuz elma
Kabuksuz şeftali
Vişne
Greyfurt
Üzüm
Kavun
Ananas
Kuru erik
Kuru hurma
Kıvırcık salata
Salatalık
Mantar
Tam buğday ekmeği
Kepekli buğday gevreği
Yulaf ezmesi
Kepek unu
Kepekli makarna
Kiraz
Kuru üzüm
Kuru incir
Kabuklu elma
Kabuklu şeftali
Portakal
Erik
Çilek
Böğürtlen
Domates
Armut
Havuç
Kabuklu patates
Mısır
Bezelye
Yeşil fasulye
Lahana
Brokoli
Brüksel lahanası
Pancar
Kuşkonmaz
Kavrulmuş fıstık
Patlamış mısır
Fıstık ezmesi
Saf kepek
Ispanak
Barbunya
Mercimek
Kuru baklagiller
Tedavi Yaklaşımı
Sonlandırma
Yeterli sıvı
Yeterli lif
Günde 1-2 kez
yumuşak kıvamlı
rahat dışkılama
Kendiliğinden
tuvalete giderek
dışkılama
En az 6 ay stabil
dönem
Kurtarma planı ve izlem devamı ile
tedavinin aylar içinde azaltılarak
kesilmesi
Sık yapılan tedavi hataları
Doktorlar tarafından yapılanlar
Aileler tarafından yapılanlar
Rektumda biriken fekal materyelin
boşaltılmaması
Çocuğun düzenli aralarla tuvaleti
kullanmasını sağlamak için kararlı
davranmamak
Fekal materyelin boşaltılması; ancak
laksatif başlanmaması
İlacını düzenli bir şekilde her gün
vermemek
Laksatifin çok düşük dozda verilmesi
Tedavinin yeterliliğinin ve başarısının
gereğinde rektal tuşe ile kontrol
edilmemesi
Laksatifleri enkoprezis geçer geçmez
kesmek
Laksatiflerin çok erken sonlandırılması
Relaps görüldüğünde laksatife yeniden
başlamamak
Aile ve çocuğu uzun dönemli izlememek
ve yeterince destek olmamak
Takibe gelmemek
Son Sözler
Yeni tedavi
yöntemleri
yok.
Probiyotik
kullanımını kanıta
dayalı önermek
için henüz erken
Yeni ilaçlar araştırılmakta
Prucaloprid,
selektif 5-HT4 res
agonisti
Lubiproston, oral
bisiklik yağ asidi,
selektif
tip 2 klor
kanalı aktivatörü
Linaklotid,
guanilat siklaz
reseptör agonisti,
enterositten klor
ve sıvı
sekresyonu için
uyaran
Son Sözler
Sağlam çocuk
vizitlerinde süt
çocukları için
bilgilendirme
Riskli yaşam
dönemeçlerinde
önceden uyarı
Üriner semptom sorgusu
ve gereğinde tedavisi
yapılmalı
Karın ağrıların en sık
nedenlerinden olduğu ve
fonksiyonel karın
ağrılarını ağırlaştırdığı
unutulmamalı
Teşekkür ederim.