Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Mart 2014 Küresel Ekonomik Görünüm Amerikan Merkez Bankası FED 19 Mart tarihli toplantısında, tahvil alım programını 10 milyar dolar daha azaltarak 65 milyar dolardan 55 milyar dolara düşürdüğünü açıklamıştır. Avrupa Merkez Bankası politika faizini yüzde 0,25’te sabit tutarken bölgenin 20142016 dönemi büyüme tahminini sırasıyla yüzde 1,2, yüzde 1,5 ve yüzde 1,8 olarak belirlemiştir. Avro Bölgesi’nde Şubat ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,3 oranında yükselirken yıllık bazda ise yüzde 0,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. CPB’nin açıkladığı verilere göre dünya ticaret hacmi Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,4 oranında azalırken dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,7 oranında artmıştır. Dünya toplam ihracatı ve ithalatı ise Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5 oranında artış göstermiştir. Avro Bölgesi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 büyürken aylık bazda ise yüzde 0,3 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. 1 2013 yılının tamamında Avro Bölgesi yüzde 0,5 oranında küçülürken AB-28 ülkeleri yüzde 0,1 oranında büyümüştür. Avro Bölgesi’nde 2014 yılı Ocak ayında dış ticaret fazlası 0,9 milyar avro seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin Ocak ayında 31,9 milyar dolar dış ticaret fazlası vermiştir. 2014 yılının Ocak ayında Çin’in ihracatı yüzde 10,6 oranında artarken ithalat is yüzde 10 oranında artmıştır. ABD ekonomisi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde 3,2; 2013 yılının tamamında ise yüzde 1,9 oranında büyümüştür. İngiltere ekonomisi 2013 yılı dördüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,7 oranında büyürken 2013 yılının tamamında yüzde 1,8 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. Avro Bölgesi’nde ve AB-28’de 2013’ün dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre işsizlik yüzde 0,1 oranında artmıştır. Avro Bölgesi’nde Şubat ayında imalat PMI değeri bir önceki aya göre 1 puan azalarak 53’e gerilerken; Markit bileşik PMI değeri ise bir önceki aya göre 53,3 değerine yükselmiştir. 1 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Mart 2014 Çin ekonomisi 2013 yılında yüzde 7,7 oranında büyümüştür. Çin’de resmi imalat PMI Ocak ayında bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak 50,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Rusya ekonomisi 2013 yılında yüzde 1,3 oranında büyümüştür. Japonya’da 2014 yılı Şubat ayında ihracat yıllık bazda yüzde 9,8 oranında artarken ithalat ise yıllık yüzde 9 oranında artış göstermiştir. Dış ticaret açığı Şubat ayında 800,3 milyar yene yükselmiştir. IMF ayrıca, küresel ekonomi için 2014 yılı büyüme tahminini yüzde 3’ten yüzde 3,7’ye yükseltirken 2015 yılı için büyüme tahminini de yüzde 3,9’a yükseltmiştir. 2014 yılında gelişen ekonomilerin yüzde 5,1, gelişmiş ekonomilerin ise yüzde 2,2 oranında büyümesi beklenmektedir. Çin’de 2013 yılında ihracat yüzde 7,9, ithalat ise yüzde 7,3 oranında büyüme göstermiş ve Çin’in toplam ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 7,6 oranında büyüyerek 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. ABD’de tüketici fiyat endeksi Şubat ayında yıllık bazda yüzde 1,6, aylık bazda ise yüzde 0,1 oranında artmıştır. 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 0,3 büyüyen Avro Bölgesi, üçüncü çeyrekte yüzde 0,1 oranında büyüme kaydetmiştir. AB-28 ise 2013 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 0,2 oranında büyüme kaydetmiştir. Çin’de Ocak ayı enflasyon oranı yüzde 2,5 olarak gerçekleşmiştir. Almanya ekonomisi 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,4 oranında büyürken ülkenin bütçe açığı GSYH’nin yüzde 0,1 oranında gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi sanayi üretimi Ocak ayında aylık bazda yüzde 0,2 oranında düşerken yıllık bazda ise yüzde 2,1 oranında yükselmiştir. İngiltere’de sanayi üretimi Aralık ayında aylık bazda 0,4 oranında artarken yıllık bazda yüzde 1,8 oranında artış göstermiştir. Endonezya ekonomisi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 5,7 büyümüştür. Brezilya ekonomisinde tüketici fiyatları yüzde 5,7 seviyesine ulaşarak Brezilya Merkez Bankası’nın yüzde 4,5’luk hedefini aşmıştır. Kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s Rusya’nın kredi notu görünümünü negatife düşürmüştür. 2 2 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Mart 2014 Bölgesel Görünüm Amerika Birleşik Devletleri ABD ekonomisi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde 3,2; 2013 yılının tamamında ise yüzde 1,9 oranında büyümüştür. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 15 Mart’la sona eren haftada 320 bine yükselmiştir. Şubat ayında işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,1 puan yükselerek yüzde 6,7 oranına yükselmiştir. ABD Ekonomisinde sanayi üretimi Şubat ayında yüzde 0,6 oranında artmıştır. ABD ekonomisi için imalat sektörü PMI değeri Şubat ayında 56,7 değerini almıştır. ABD'de tüketici fiyatları endeksi Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0,1 oranında artarken bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,6 oranında artış göstermiştir. Üretici fiyatları endeksi ise Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,4 artarken bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,2 oranında artış göstermiştir. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, ABD’nin 2014 yılı için yaptığı büyüme tahminini yüzde 3,1’den yüzde 2,6’ya revize etmiştir. ABD'de tarım dışı verimlilik üçüncü çeyrekte yüzde 1,9 artış kaydederken, birim işgücü maliyeti ise yüzde 0,6 düşüş kaydetti. Ayrıca yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,3 olarak açıklanan verimlilikteki artış yüzde 1,8'e, değişim kaydetmediği açıklanan istihdam maliyeti ise yüzde 0,5 artışa revize edildi. 2013 yılının üçüncü çeyreğinde ABD ekonomisinde cari işlemler hesabı 94,8 milyar dolar açık vermiştir. ABD ekonomisinde Aralık ayında dış ticaret açığı bir önceki aya göre yüzde 12 büyüyerek 38,7 milyar dolara yükselmiştir. Avrupa Birliği Avro Bölgesi’nde Şubat ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,3 oranında yükselirken yıllık bazda ise yüzde 0,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. 3 3 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Mart 2014 Üretici fiyatları endeksi ise Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0,3; bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,4 oranında gerilemiştir. Avro Bölgesi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 büyürken aylık bazda ise yüzde 0,3 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre en fazla büyüyen Avrupa ekonomileri Romanya ve Çek Cumhuriyeti olurken en fazla küçülen ekonomiler ise Güney Kıbrıs ve Danimarka olmuştur. Avro Bölgesi’nde 2013 yılında dış ticaret fazlası 154 milyar avro seviyesinde gerçekleşirken bu miktar AB-28 için 49,9 milyar avro olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı Ocak ayında ise Avro Bölgesi dış ticaret fazlası 0,9 milyar avro olmuştur. Avro Bölgesi Markit bileşik PMI endeksi Şubat ayında bir önceki aya göre 0,4 puan yükselerek 53,3 olmuştur. Ocak ayında Avro Bölgesi işsizlik oranı yüzde 12 olarak gerçekleşirken enflasyon oranı ise yıllık bazda ise yüzde 0,7 oranında artış göstermiştir. İngiltere’de Ocak ayında tüketici fiyat endeksi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,9 oranında artış göstermiştir. 4 İngiltere’de Şubat ayı işsizlik oranı yüzde 7,2 olarak gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi’nde Ocak ayı imalat PMI değeri bir önceki aya göre 0,1 puan artarak 54’e yükselmiştir. Avro Bölgesi dış ticaret fazlası Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 4,6 milyar avro, bir önceki aya göre ise 0,3 milyar avro artarak 17,1 milyar avroya yükselmiştir. Almanya’da Ocak ayı işsizlik oranı yüzde 6,8 oranında gerçekleşmiştir. Almanya imalat PMI değeri Şubat ayında 54,7 değerini almıştır. Fransa’da 2013 yılı Aralık ayı sanayi üretimi aylık bazda yüzde 0,3 oranında gerilerken yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında artmıştır. AB-28 ise üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 büyürken geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 oranında küçülmüştür. Avro Bölgesi sanayi üretimi Ocak ayında aylık bazda yüzde 0,2 oranında düşerken yıllık bazda ise yüzde 2,1 oranında yükselmiştir. Avro Bölgesi hizmetler Markit PMI değeri Şubat ayında bir önceki aya göre 1 puan artarak 52,6 değerini almıştır. 4 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Mart 2014 Avro Bölgesi’nde 2013 yılı Kasım ayında 27,2 milyar avro olan cari fazla Aralık ayında 33,2 milyar avroya yükselmiştir. Almanya ekonomisi 2013 yılı dördüncü çeyreğinde yıllık yüzde 1,4 oranında büyümüştür. 2013 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 0,1 oranında küçülen Fransa ekonomisi ise dördüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 0,8 oranında büyümüştür. Almanya’da TÜFE Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0,5 oranında düşerken yıllık bazda ise yüzde 1,2 oranında yükselmiştir. Çin Çin’de Şubat ayında dış ticaret açığı 22,98 milyar dolar olurken ihracat yüzde 18,1 düşüşle 114,1 milyar dolara gerilemiş, ithalat ise yüzde 10,1 artışla 137,1 milyar dolara yükselmiştir. Çin’de yılın ilk çeyreği için yüzde 7,7, ikinci çeyrek için yüzde 7,5 ve üçüncü çeyrek için yüzde 7,8 büyüme açıklanırken ekonomi son çeyrekte 7,7 oranında büyümüştür. Çin’de 2013 yılında ihracat yüzde 7,9, ithalat ise yüzde 7,3 oranında büyüme göstermiş ve Çin’in toplam ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 7,6 oranında 5 büyüyerek 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. Çin’de Ocak-Kasım dönemindeki altın üretimi yıllık yüzde 8 oranında yükselmiştir. 2014 yılı Ocak ayında Çin’de tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre değişim göstermeyerek yüzde 2,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin’de resmi imalat PMI Şubat ayında bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak 50,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin’de Markit bileşik PMI değeri ise Şubat ayında bir önceki aya göre 1 puan azalarak 49 değerine gerilemiştir. Çin’in 2013 yılı üçüncü çeyrekteki cari işlemler fazlası 40,4 milyar dolara ulaşmıştır. Çin’de Kasım ayında yüzde 100 artış gösteren sanayi üretimi Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,7 oranında artış göstermiştir. Japonya Japonya’da sanayi üretimi Ocak’ta aylık bazda yüzde 3,8 oranında artmıştır. Deflasyon döneminden kurtularak yüzde 2 enflasyon ve ekonomisini canlandırmayı hedefleyen Japonya Merkez Bankası (BOJ) 18 Şubat’taki para politikası toplantısında 5 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Mart 2014 para tabanını her yıl 60-70 trilyon yen genişleteceği; bunun yanında kredi programının ise ikiye katlanarak 7 trilyon yene yükseltileceği belirtilmiştir. Japonya 2013 yılı dördüncü çeyrek büyümesini aşağı yönlü revize ederek yüzde 1’den yüzde 0,7’ye indirirken cari açık 1,59 trilyon yene ulaşmıştır. Japonya’da 2014 yılı Şubat ayında ihracat yıllık bazda yüzde 9,8 oranında artarken ithalat ise yıllık yüzde 9 oranında artış göstermiştir. Dış ticaret açığı Şubat ayında 800,3 milyar yene yükselmiştir. Japonya’da tüketici fiyatları Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,4 oranında artmıştır. Ocak ayında Japonya’da işsizlik oranı yüzde 3,7 oranında gerçekleşmiştir. Ülkede Şubat ayı bileşik PMI değeri son altı ayın en düşük seviyesinde gerçekleşerek 52 değerine gerilemiştir. IMF, Japonya ekonomisinin kendini idame ettiren büyümeye ulaşması ve deflasyon probleminin ortadan kaldırılmasında önemli bir rolü olan yeni parasal çerçevenin, geniş kapsamlı yapısal reformlarla desteklenmesini belirtmiştir. Hindistan 6 Hindistan ekonomisi 2013 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 4,8 oranında büyümüştür. Hindistan ekonomisinde sanayi üretimi Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 oranında artarken imalat üretimi ise yıllık bazda yüzde 0,7 oranında azalmıştır. Hindistan’da 2013 yılı Şubat ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,1 oranında yükselmiştir. Hindistan’da Markit bileşik PMI değeri Şubat ayında 48,8’e yükselmiştir. 2013 yılı ikinci çeyreğinde GSYH’nin yüzde 4,9’u oranında olan Hindistan’ın cari işlemler açığı yılın üçüncü çeyreğinde GSYH’nin yüzde 1,2’si oranına gerilemiş ve böylece cari açık probleminde önemli bir gelişme kaydedilmiştir. Avro Bölgesi’nin talebinin iyileşmesi ve daha rekabetçi para birimi sayesinde 2013 yılının üçüncü çeyreğinde Hindistan’ın ihracatı yüzde 11,9 oranında artmıştır. IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’nda Hindistan ekonomisinin büyümesinin 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla yüzde 3,8 ve yüzde 5,1; 6 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Mart 2014 enflasyonun yüzde 10,9 ve yüzde 8,9; cari açığın ise yüzde 4,4 ve yüzde 3,8 seviyelerinde gerçekleşmesi öngörülmektedir. KAYNAKLAR Uluslararası Para Fonu (IMF) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Dünya Bankası (WB) Avrupa İstatistik Ofisi (EuroStat) Bureau of the Census Bureau of Labor Statistics Institute for Supply Management (ISM) Bloomberg Professional National Bureau of Statistics of China Statistics Bureau of Japan Central Planning Bureau (CPB) Markit Economics HSBC T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı NOT: Bu rapor RYKGM - Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın kurumsal yaklaşımını yansıtmamaktadır. 7 7