Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RYKGM – EADD 26 Ağustos 2014 Küresel Ekonomik Görünüm CPB’nin açıkladığı verilere göre Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre dünya ticaret hacmi yüzde 3,5 oranında artarken dünya ihracat hacmi yüzde 3,4, dünya ithalat hacmi ise yüzde 3,6 oranında artmıştır. ABD Merkez Bankası (FED) Temmuz ayı toplantısının tutanaklarından çıkan sonuçlara göre özellikle istihdamdaki artışın faizlerin beklenenden erken yükselmesine neden olabileceği belirtilirken bu sonuca bağlı olarak Amerikan Doları Türk Lirası karşısında son 5 ayın en yüksek değerine ulaşmıştır. Avro Bölgesi 2014 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,7 oranında büyürken bu oran AB-28 ülkeleri için yüzde 1,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2014 yılı birinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,1 oranında küçülen ABD Ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4 oranında büyümüştür. Çin’de Temmuz ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,5 oranında artarken ithalat is yüzde 1,6 oranında azalmıştır. Bu bağlamda, Temmuz ayında dış ticaret fazlası 47,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. 1 Yılın birinci çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 6,7 oranında büyüyen Japonya Ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 6,8 oranında küçülmüştür. Amerikan Merkez Bankası FED 29 Temmuz tarihli toplantısında, tahvil alım programını 10 milyar dolar daha azaltarak 35 milyar dolardan 25 milyar dolara düşürdüğünü açıklamıştır. IMF, Çin ve ABD gibi gelişmiş ülkelerdeki ekonomik yavaşlamanın da etkisiyle daha önce yüzde 3,7 olarak tahmin ettiği küresel büyüme oranını yüzde 3,4’e düşürmüştür. Almanya’da sanayi üretimi Haziran ayında aylık bazda yüzde 0,3 oranında artarken yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında azalmıştır. Japonya’da dış ticaret açığı Haziran ayında beklenmedik bir şekilde artarak 8,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Haziran ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 azalırken ithalat ise yüzde 8,4 oranında artmıştır. Çin’de Ağustos ayında imalat PMI endeksi beklentilerin altında 50,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. 1 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RYKGM – EADD 26 Ağustos 2014 ABD’de dış ticaret açığı Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7 oranında azalarak 41,5 milyar dolara gerilemiştir. Çin Ekonomisi Nisan-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 oranında büyümüştür. Avrupa Merkez Bankası (AMB), Ağustos ayı toplantısında politika faizini 0,15’te sabit tutmuştur. Dünya Bankası 10 Haziran’da yayınladığı Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu’nda küresel büyüme tahminini Ocak ayında yaptığı tahminden 0,4 puan düşürerek yüzde 3,2’den yüzde 2,8’e revize etmiştir. OECD 6 Mayıs’ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı küresel büyüme tahminini yüzde 3,6’dan yüzde 3,4’e indirmiştir. ABD’de Haziran ayı tarım dışı istihdam artışı 298 bin kişi olurken işsizlik oranı ise yüzde 6,1 seviyesine gerilemiştir. Avro Bölgesi’nde Mayıs ayı işsizlik oranı yüzde 11,5 olurken AB-28 ülkelerinde yüzde 10,2 oranında gerçeklemiştir. Avro Bölgesi’nde Temmuz ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,1 2 oranında düşerken yıllık bazda yüzde 0,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), küresel mal ticareti hacminin 2014 yılında yüzde 4,7 oranında, 2015 yılında ise yüzde 5,3 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. Japonya’da sanayi üretimi Mayıs’ta aylık bazda yüzde 0,5 oranında yükselmiştir. Japonya’da tüketici fiyatları Mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 oranında artmıştır. ABD’de Haziran ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,2 artmıştır. Avro Bölgesi sanayi üretimi Haziran ayında aylık bazda yüzde 0,3 oranında düşerken yıllık bazda ise değişim göstermemiştir. Çin’de Temmuz ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9 oranında yükselmiştir. ABD’de tüketici fiyat endeksi Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 2,0 oranında artarken aylık bazda ise yüzde 0,1 oranında artmıştır. Çin’de Mayıs ayı tüketici fiyat endeksi enflasyon oranı yüzde 2,5 olarak gerçekleşirken üretici fiyatları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,1 oranında gerilemiştir. Avro Bölgesi imalat PMI endeksi Ağustos ayında 50,8 değerini almıştır. 2 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RYKGM – EADD 26 Ağustos 2014 Bölgesel Görünüm Amerika Birleşik Devletleri 2014 yılı birinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,1 oranında küçülen ABD Ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4 oranında büyümüştür. IMF’nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’na göre ABD Ekonomisinin 2014 yılındaki büyüme oranı yüzde 2,8’den yüzde 1,7’ye düşürülürken 2015 yılı için büyüme oranı yüzde 3 olarak tahmin edilmiştir. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 16 Ağustos ile sona eren haftada 298 bin olmuştur. ABD’de Haziran ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,2 artmıştır. Amerikan Merkez Bankası FED 29 Temmuz tarihli toplantısında, tahvil alım programını 10 milyar dolar daha azaltarak 35 milyar dolardan 25 milyar dolara düşürdüğünü açıklamıştır. ABD’de Haziran ayı tarım dışı istihdam artışı 298 bin kişi olurken işsizlik oranı ise yüzde 6,1 seviyesine gerilemiştir. ABD’de bütçe açığı ekonomik toparlanmanın hızlanması sayesinde 2014 mali yılında geçen yıla göre yüzde 24 azalmıştır. ABD’de imalat sanayi PMI endeksi Ağustos ayında 58 değerini almıştır. ABD ekonomisi için imalat sektörü PMI değeri Haziran ayında 57,3 değerini almıştır. ABD’de tüketici fiyat endeksi Temmuz ayında yıllık bazda yüzde 2,0 oranında artarken aylık bazda ise yüzde 0,1 oranında artmıştır. Üretici fiyatları endeksi ise Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 0,1 artarken bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,7 oranında artış göstermiştir. Avrupa Birliği Avro Bölgesi 2014 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,7 oranında büyürken bu oran AB-28 ülkeleri için yüzde 1,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Almanya’da sanayi üretimi Haziran ayında aylık bazda yüzde 0,3 oranında artarken yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında azalmıştır. 3 3 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RYKGM – EADD 26 Ağustos 2014 İtalya Ekonomisi 2014’ün birinci çeyreğinden sonra ikinci çeyreğinde de küçülerek resesyona girmiştir. 2014’ün ilk çeyreğinde yüzde 0,1 oranında küçülen İtalya’da ikinci çeyrek büyüme oranı ise yüzde -0,2 oranında gerçekleşmiştir. IMF’nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’na göre Avro Bölgesi’nin 2014 yılında yüzde 1,1 oranında, 2015 yılında ise yüzde 1,5 oranında büyümesi öngörülmektedir. Avro Bölgesi ülkelerinden Almanya’nın 2014 yılı büyümesi yüzde 1,9 olarak tahmin edilirken İtalya’nın yüzde 0,3 oranında büyüyeceği öngörülmektedir. Avrupa Merkez Bankası (AMB), Temmuz ayı toplantısında politika faizini 0,15’te sabit tutmuştur. Yapılan açıklamada, negatif faiz oranının, bankaların AMB’de tutmaları gereken zorunlu rezerv miktarını aşan kısmı için geçerli olacağı ve bu yolla bankaların hane halkına ve finansal olmayan sektörlere açtıkları kredilerin artırılmasının hedeflendiği bildirilmiştir. İngiltere Ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,8 oranında büyümüştür. Avro Bölgesi'nde ekonomik güven endeksi Haziran'da 102'ye gerilemiştir. Avro Bölgesi’nde Mayıs ayı işsizlik oranı yüzde 11,5 olurken AB-28 ülkelerinde yüzde 4 10,2 oranında gerçeklemiştir. Avro Bölgesi’nde Temmuz ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,1 oranında düşerken yıllık bazda yüzde 0,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 0,9 oranında büyümüştür. Büyüme oranı AB-28 ülkelerinde ise sırasıyla yüzde 0,4 ve yüzde 1,4 oranında gerçekleşmiştir. Üretici fiyatları endeksi ise Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,1; bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 oranında gerilemiştir. Avro Bölgesi imalat PMI endeksi Ağustos ayında 50,8 değerini almıştır. Avro Bölgesi sanayi üretimi Haziran ayında aylık bazda yüzde 0,3 oranında düşerken yıllık bazda ise değişim göstermemiştir. Sanayi üretimi AB-28 ülkelerinde ise aylık bazda yüzde 0,1 düşerken yıllık bazda ise yüzde0,7 oranında artış göstermiştir. Almanya Ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 oranında küçülmüştür. 4 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RYKGM – EADD 26 Ağustos 2014 Avro Bölgesi 2014 yılının ilk çeyreğinde, beklentilerin altında kalarak, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 oranında büyümüştür. Bölge ekonomilerinden Almanya yılın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,8 oranında büyüyerek önceki çeyreklere göre güçlü bir ekonomik performans göstermiş; Bölgenin diğer büyük ekonomilerinden Hollanda yüzde 1,4 oranında, İtalya ise yüzde 0,1 oranında daralmıştır. Çin Çin’de Temmuz ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,5 oranında artarken ithalat is yüzde 1,6 oranında azalmıştır. Bu bağlamda, Temmuz ayında dış ticaret fazlası 47,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. IMF’nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’na göre Çin Ekonomisinin 2014 yılındaki büyüme oranı tahmini 0,2 puan düşürülerek yüzde 7,4 olarak tahmin edilirken 2015 yılına ilişkin büyüme tahmini de 0,2 puan aşağıya revize edilerek yüzde 7,1’e düşürülmüştür. Çin Ekonomisi Nisan-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 oranında büyümüştür. Bu büyümede, Çin hükümetinin yıllık yüzde 7,5’luk büyüme hedefini tutturabilmek için arttırdığı demiryolu harcamalarının, bazı bankalar için düşürdüğü zorunlu karşılıkların ve indirdiği vergi oranlarının etkili olduğu bildirilmektedir. Çin’de Mayıs ayı tüketici fiyat endeksi enflasyon oranı yüzde 2,5 olarak gerçekleşirken üretici fiyatları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,1 oranında gerilemiştir. Çin’de Temmuz ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9 oranında yükselmiştir. Çin’de Ağustos ayında imalat PMI endeksi beklentilerin altında 50,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin’de altın talebi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 52 oranında düşmüştür. Yılın ilk çeyreğinde Çin ekonomisinde büyümenin yüzde 7,4 olarak gerçekleşmesinin ardından merkezi hükümet büyümenin hedeflenen seviyede gerçekleşmesi için ekonomide belirli kesimlerin desteklenmesi amacıyla seçici ilave teşvik kararlarını uygulamaya başlamıştır. KOBİ’lere ve tarımsal faaliyetlere yönelik kredi veren bankaların zorunlu karşılıkları bir miktar düşürülerek yeni kredi oluşumu teşvik 5 5 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RYKGM – EADD 26 Ağustos 2014 edilmiştir. Bunun yanında KOBİ’lere yönelik vergi muafiyetlerini açıklayarak ekonomik aktivitenin devamının sağlanması hedeflenmiştir. Dünya Bankası Raporunda Çin ekonomisine yönelik genel ekonomik görünüme ilişkin olarak yapılan değerlendirmede Çin’in geçmiş yıllardaki büyüme performansının ekonomide yapısal dönüşümle beraber kademeli olarak yavaşladığı belirtilmiştir. Önümüzdeki dönemde Çin’in büyüme performansının ekonomik dengelenme sürecinin başarılı yönetilip yönetilmemesine bağlı olduğu vurgulanmıştır. Çin’in 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla yüzde 7,6 ve yüzde 7,5 oranında büyüyeceği ve 2014 yılına ilişkin resmi büyüme hedefinin gerçekleşeceği tahmin edilmiştir. OECD 6 Mayıs’ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı küresel büyüme tahminini yüzde 3,6’dan yüzde 3,4’e indirmiştir. OECD ayrıca, 2014 yılında Avro Bölgesi’nin yüzde 1,2, Japonya’nın yüzde 1,2 ve Çin’in yüzde 7,4 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. IMF’nin yayınladığı “Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014” Raporu’nda 2014 yılında Çin’in büyümesi yüzde 7,5 olarak öngörülmektedir. 6 Japonya Yılın birinci çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 6,7 oranında büyüyen Japonya Ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 6,8 oranında küçülmüştür. IMF’nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’na göre Japonya Ekonomisinin 2014 yılındaki büyüme oranı yüzde 1,3’ten yüzde 1,6’ya yükseltilirken 2015 yılı için büyüme oranı yüzde 1,1 olarak tahmin edilmiştir. Japonya’da imalat PMI değeri Temmuz ayında 50,5 değerini almıştır. Japonya’da dış ticaret açığı Haziran ayında beklenmedik bir şekilde artarak 8,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Haziran ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2 azalırken ithalat ise yüzde 8,4 oranında artmıştır. Japonya’da Mayıs ayında cari denge 522,8 milyar yen ile üst üste dördüncü ayda fazla vermiştir. Japonya’da sanayi üretimi Mayıs’ta aylık bazda yüzde 0,5 oranında yükselmiştir. Japonya’da tüketici fiyatları Mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 oranında artmıştır. 6 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI RYKGM – EADD 26 Ağustos 2014 Mayıs ayında Japonya’da işsizlik oranı yüzde 3,5 oranında gerçekleşmiştir. Japonya Merkez Bankası (BOJ), Şubat ayında belirlediği parasal tabanı 60-70 trilyon yen artırma politikasını Temmuz ayı için de değiştirmemiştir. Hindistan IMF’nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’na göre Hindistan Ekonomisinin 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin büyüme tahminleri değiştirilmeyerek sırasıyla yüzde 5,4 ve yüzde 6,4 oranlarında sabit bırakılmıştır. Hindistan’da Mayıs ayında tüketici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,3 oranında yükselirken üretici fiyatları ise yüzde 6 oranında yükselmiştir. Hindistan Merkez Bankası politika faizini değiştirmemiştir. Banka politika faizini bulunduğu yüzde 8 seviyesinde bırakırken, ekonomiye destek sağlamak amacıyla banka kredileri için bazı kuralları gevşetmiştir. Banka, enflasyon baskıları azalmaya devam ettiği sürece daha fazla faiz artırımına gitmeyebileceğinin de işaretini vermiştir. Hindistan ekonomisinde sanayi üretimi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,4 oranında artarken imalat üretimi ise yıllık bazda yüzde 2,6 oranında artmıştır. Hindistan ekonomisi 2014 yılı birinci çeyreğinde yüzde 4,6 oranında büyümüştür. Hindistan’da üretim PMI değeri Şubat ayında 51,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. KAYNAKLAR Uluslararası Para Fonu (IMF) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Dünya Bankası (WB) Avrupa İstatistik Ofisi (EuroStat) Bureau of the Census Bureau of Labor Statistics Institute for Supply Management (ISM) Bloomberg Professional National Bureau of Statistics of China Statistics Bureau of Japan Central Planning Bureau (CPB) Markit Economics HSBC T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı NOT: Bu rapor RYKGM - Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın kurumsal yaklaşımını yansıtmamaktadır. 7 7