T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 31 Aralık 2013 DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER 1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM ABD Merkez Bankası FED, 18 Aralık tarihinde tahvil alım programında azaltıma giderek toplam tahvil alım miktarını 85 milyar dolardan 75 milyar dolara düşürdüğünü ve tahvil alım programının 2014 yılında da kademeli olarak azaltılacağını belirtmiştir. 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 2,8 oranında büyüyen ABD ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,1 oranında büyümüştür. Eurostat’ın 12 Aralık’ta açıkladığı veriye göre Ekim ayında sanayi üretimi Avrupa Birliği ülkelerinde bir önceki aya göre yüzde 0,7; Avro Bölgesi’nde ise yüzde 1,1 düzeyinde düşüş göstermiştir. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, dünya ekonomisinin 2013’te yüzde 2,3; 2014’te yüzde 2,9; 2015’te ise yüzde 3,2 büyüyeceğini öngördüğünü belirtmiştir. OECD ülkeleri 2013 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,5 oranında, G-20 ülkeleri ise yüzde 0,9 oranında büyüme kaydetmiştir. CPB’nin (Central Planning Bureau) 21 Kasım’da açıkladığı verilere göre dünya ticaret hacmi Eylül ayında yüzde 0,8 oranında büyümüştür. Eylül ayında dünya ithalatı yüzde 1,1; dünya ihracatı ise yüzde 0,5 artarken Avro Bölgesi’nin ihracatının yüzde 0,8 oranında, Japonya’nın ithalatının ise yüzde 4,4 oranında azalması dikkat çekmiştir. Avrupa Merkez Bankası Para Kurulu Aralık ayındaki toplantısında politika faizini yüzde 0,25’te sabit tutmuştur. ABD’de tüketici fiyat endeksi Kasım ayında yıllık bazda yüzde 1,2 düzeyinde artmıştır. 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 0,3 büyüyen Avro Bölgesi, üçüncü çeyrekte yüzde 0,1 oranında büyüme kaydetmiştir. AB-28 ise 2013 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 0,2 oranında büyüme kaydetmiştir. Euro Bölgesi’nde Kasım ayında işsizlik oranı bir önceki aya göre yüzde 0,1 düşerek yüzde 12,1’e gerilerken enflasyon oranı ise bir önceki aya göre yüzde 0,2 artarak yüzde 0,9’a yükselmiştir. JPMorgan ve Markit tarafından hazırlanan küresel imalat PMI değeri Kasım ayında bir önceki aya göre 2,2 puan artarak 54,3 olarak gerçekleşerek son 1 yıldır kesintisiz 50 kritik değerinin üzerinde yer almıştır. 1 1 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 31 Aralık 2013 Euro Bölgesi bileşik PMI endeksi Kasım ayında bir önceki aya göre 0,2 puan düşerek 51,7 olmuştur. Almanya ekonomisi 2013 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 büyürken geçen yılın aynı dönemine göre büyüme oranı yüzde 1,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin'de Markit imalat PMI değeri Kasım ayında bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak 50,8 değerine gerilemiştir. Çin’de Ekim ayı enflasyon oranı yüzde 3,2 olarak gerçekleşmiştir. OECD Bölgesi’nde işsizlik oranı Eylül ayında değişim göstermeyerek yüzde 7,9 olurken Ekim ayı enflasyonu yüzde 1,3 oranında gerçekleşmiştir. OECD 2014 yılı için büyüme beklentisini ABD ekonomisi için yüzde 2,9’a, Euro Bölgesi için yüzde 1’e, Japonya için yüzde 1,5’e revize etmiştir. IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda küresel büyüme tahmini 2013 yılı için yüzde 2,9, 2014 yılı için yüzde 3,6 olarak öngörülmüştür. Moody’s 2014 yılında Euro Bölgesi’nin yüzde 0,5 ile yüzde 1,5 arasında; Rusya’nın ise 2 yüzde 0,5 ile yüzde 3,5 arasında büyümesini tahmin etmiştir. Brezilya Merkez Bankası 28 Kasım 2013 tarihinde zayıf para biriminin enflasyonu yavaşlatma çabalarını zorlaştırması nedeniyle politika faizi olan Selic faizini 10 Ekim’deki 50 baz puanlık artıştan sonra bir kez daha 50 baz puan yükseltmiştir. Böylece Brezilya gösterge faizi yüzde 10 seviyesine gelmiştir. Rusya ekonomisi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,2 oranında büyüme kaydetmiştir. İşsizlik oranı ise Ekim’de bir önceki aya göre yüzde 0,2 yükselerek yüzde 5,5 olmuştur. Rusya’da Ocak-Kasım dönemindeki bütçe dengesinin GSYH’ye oranı yüzde 1 oranında gerçekleşmiştir. Kanada ekonomisi üçüncü çeyrekte çeyreklik bazda yüzde 0,7, yıllık bazda ise yüzde 2,7 oranında büyümüştür. Brezilya’da işsizlik oranı Ekim ayında yüzde 5,2 olarak kaydedilirken büyüme oranı çeyreklik bazda yüzde -0,5; yıllık bazda ise yüzde 2,2 oranında gerçekleşmiştir. 2 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 31 Aralık 2013 2. BÖLGESEL GÖRÜNÜM 2.1. ABD ABD ekonomisi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 3,6 oranında büyüyerek beklentilerin üzerinde bir büyüme kaydetmiştir. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 21 Aralık’ta sona eren haftada 338 bine gerilemiştir. Kasım ayında işsizlik oranı ise bir önceki aya göre düşüş göstererek yüzde 7 oranına gerilemiştir. ABD Ekonomisinde sanayi üretimi Kasım ayında yüzde 1,1 oranında artış göstermiştir. ABD ekonomisi için Markit İmalat PMI endeksi Kasım ayında 54,7 değerini almıştır. ABD'de tüketici fiyatları endeksi Kasım’da bir önceki aya göre değişiklik göstermeyerek yıllık bazda yüzde 1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Üretici fiyatları endeksi ise Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0,1 azalış göstermiştir. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, ABD’nin 2014 yılı için yaptığı büyüme tahminini yüzde 3,1’den yüzde 2,6’ya revize etmiştir. ABD'de tarım dışı verimlilik üçüncü çeyrekte yüzde 1,9 artış kaydederken, birim işgücü maliyeti ise yüzde 0,6 düşüş kaydetti. Ayrıca yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,3 olarak açıklanan verimlilikteki artış yüzde 1,8'e, değişim kaydetmediği açıklanan istihdam maliyeti ise yüzde 0,5 artışa revize edildi. 2013 yılının üçüncü çeyreğinde ABD ekonomisinde cari işlemler hesabı 94,8 milyar dolar açık vermiştir. ABD ekonomisinde Eylül ayında yaşanan ciddi artışın ardından Ekim ayında cari açık azalmıştır. Eylül ayında 43 milyar dolar olan dış ticaret açığı ise Ekim ayında 39,6 milyar dolara gerilemiştir ve Ekim ayında ihracat 192,7 milyar dolar, ithalat ise 233,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. OECD tarafından Kasım ayında yayınlanan Ekonomik Görünüm Raporu’na göre, bütçe açıklarının 2014 yılında azalması beklenmektedir. 3 3 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 31 Aralık 2013 2.2. AVRUPA BİRLİĞİ Euro Bölgesi işsizlik oranı yüzde 12,1 olurken bölgedeki enflasyon oranı yüzde 0,7’den yüzde 0,9’a yükseldi. Avrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat tarafından Kasım ayı itibariyle bölgede 19,3 milyon işsizin bulunduğu ve genç işsizlik oranının yüzde 24,4’e ulaştığı belirtilmiştir. 2013 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 oranında büyüyen Avro Bölgesi üçüncü çeyrekte yüzde 0,1 büyüme kaydetse de geçen yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 0,4 oranında küçülmüştür. AB-28 ise üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,1 oranında büyümüştür. 7 Kasım 2013 tarihinde toplanan Para Kurulu toplantısında politika faizini yüzde 0,25’e düşüren Avrupa Merkez Bankası Aralık ayında faizleri sabit tutmuştur. Eylül ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre Avro Bölgesi’nde yüzde 0,5 oranında, AB-28’de ise yüzde 0,2 oranında düşüş; bir önceki yıla göre ise sırasıyla yüzde 1,1 ve yüzde 1,2 oranında artış göstermiştir. Avro Bölgesi imalat PMI değeri Aralık ayında bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak 47,7 değerini almıştır. Avro Bölgesi’nde 2012 yılının üçüncü çeyreğinde 30,3 milyar avro olan cari fazla 2013 yılının üçüncü çeyreğinde 35,6 milyar avroya yükselmiştir. 2013 yılı Eylül ayında Avro Bölgesi’nde ihracat ve ithalat rakamları sırasıyla 245,6 milyar avro ve 236,2 milyar avro olarak gerçekleşirken 9,4 milyar avro dış ticaret fazlası verilmiştir. Almanya ekonomisi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 oranında; bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,1 oranında büyümüştür. Almanya’da TÜFE Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 01 oranında düşerken yıllık bazda yüzde 1,9 oranında yükselmiştir. Fransa ekonomisi şirket yatırımlarındaki düşük seyrin de etkisiyle 2013 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 0,1 oranında küçülmüştür. İspanya’da Kasım ayında TÜFE yıllık bazda yüzde 0,2 olmuştur. 4 4 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 31 Aralık 2013 2.3.ÇİN Çin’de yılın ilk çeyreği için yüzde 7,7, ikinci çeyrek için yüzde 7,5’lik büyüme açıklanırken üçüncü çeyrek için büyüme oranı beklentilerin üzerinde, yüzde 7,8 seviyesinde gerçekleşmiş ve ülkede ekonomik büyümenin yeniden hızlandığı ortaya koyulmuştur. 2013 yılı Kasım ayında Çin’de tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre 0,2 puan gerileyerek yüzde 3 seviyesine gerilemiştir. Çin’de resmi imalat PMI Kasım ayında bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak 50,8 seviyesinde oluşmuştur. Çin’in 2013 yılı üçüncü çeyrekteki cari işlemler fazlası 40,4 milyar dolara ulaşmıştır. Kasım ayında ihracatın beklentilerin üzerinde gerçekleşmesiyle dış ticaret fazlası ise 33,8 milyar dolar ile son beş yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Çin’de Eylül ayında yüzde 10,2 artış gösteren sanayi üretimi Ekim ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10,3 artış kaydetmiştir. Çin Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Kasım ayında mali gelirler geçen 5 yılın aynı ayına göre yüzde 15,9 artış göstermiştir. Moody’s yayınladığı görünüm raporunda Çin bankacılık sisteminde bazı zorlukların mevcut olduğunu ve bu nedenle sistemin görünümünün durağan olduğunu belirtmiştir. Çin’de Ocak-Eylül dönemindeki altın üretimi yıllık yüzde 6,8 oranında yükselmiştir. Çin’de 2013’ün ilk 10 aylık döneminde toplam ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,8 artarak 1,8 trilyon dolar olurken toplam ithalat ise yine bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,3 artarak 1,6 trilyon dolara yükselmiştir. 2.4. JAPONYA Japonya ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,9 ile beklentilerin altında büyüme kaydederken yılın üçüncü çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 0,5’lik, yıllık bazda ise yüzde 1,9’luk bir büyüme kaydetmiştir. Japonya’da tüketici fiyatları Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,5 oranında artmıştır. Kasım ayında Japonya’da işsizlik oranı yüzde 4 oranında gerçekleşmiştir. 5 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 31 Aralık 2013 Japonya Merkez Bankası (BOJ) 31 Ekim 2013 tarihindeki para politikası kurulu toplantısında izlenen politikalarda değişiklik yapmama kararı alırken 2013’e ilişkin büyüme tahminini de yüzde 1,5’e revize etmiştir. Japon Ekonomisinin, OECD’nin Eylül ayında yayınladığı Ekonomik Görünüm Raporu’nda 2013 yılında yüzde 1,6 oranında; IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda ise 2013’te yüzde 2 büyüyeceği öngörülmüştür. IMF, Japonya ekonomisinin kendini idame ettiren büyümeye ulaşması ve deflasyon probleminin ortadan kaldırılmasında önemli bir rolü olan yeni parasal çerçevenin, geniş kapsamlı yapısal reformlarla desteklenmesini belirtmiştir. 2.5. HİNDİSTAN Hindistan ekonomisi 2013 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 4,8 oranında büyümüştür. Hindistan ekonomisinde sanayi üretimi Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,8 oranında azalmıştır. Hindistan’da 2013 yılı Ekim ayı tüketici bazlı enflasyon bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10 oranında yükselmiştir. Toptan fiyat endeksi ise yıllık bazda yüzde 7 oranında artış kaydetmiştir. Hindistan ekonomisinde Eylül ayındaki sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 2 artarken imalat üretimi ise yine yıllık bazda yüzde 0,6 oranında artış göstermiştir. Hindistan’da Markit bileşik PMI değeri son beş ayın en yüksek değeri olan 48,5 değerine ulaşsa da hala daralmaya işaret etmektedir. İmalat PMI değeri ise Kasım ayında 51,3’e yükselerek son sekiz aydaki en yüksek değerine ulaşmıştır. 2013 yılı ikinci çeyreğinde GSYH’nin yüzde 4,9’u oranında olan Hindistan’ın cari işlemler açığı yılın üçüncü çeyreğinde GSYH’nin yüzde 1,2’si oranına gerilemiş ve böylece cari açık probleminde önemli bir gelişme kaydedilmiştir. Avro Bölgesi’nin talebinin iyileşmesi ve daha rekabetçi para birimi sayesinde 2013 yılının üçüncü çeyreğinde Hindistan’ın ihracatı yüzde 11,9 oranında artmıştır. IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’nda Hindistan ekonomisinin büyümesinin 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla yüzde 3,8 ve yüzde 5,1; enflasyonun yüzde 10,9 ve yüzde 8,9; cari açığın ise yüzde 4,4 ve yüzde 3,8 seviyelerinde gerçekleşmesi öngörülmektedir. 6 6 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 31 Aralık 2013 KAYNAKLAR Uluslararası Para Fonu (IMF) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Dünya Bankası (WB) Avrupa İstatistik Ofisi (EuroStat) Bureau of the Census Bureau of Labor Statistics Institute for Supply Management (ISM) National Bureau of Statistics of China Statistics Bureau of Japan Central Planning Bureau (CPB), Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis Markit, HSBC T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı NOT: Bu rapor RYKGM - Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın kurumsal yaklaşımını yansıtmamaktadır. 7 7