YASİN İNCELER ARALIK, 2005 VİRÜSLER VİRÜSLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Hem canlı hem cansız özelliği gösterirler. •Protein, enzim ve nükleik asitlerden oluşur. •Hücre zarı,çekirdek,sitoplazma ve organelleri bulunmaz. •Kendi enzim sistemleri yoktur.Bu yüzden de konak canlıya ihtiyaç duyarlar. Bazılarının konak canlının hücre zarına etki edecek enzimleri vardır. •Virüsler ancak " Elektron mikroskobu " ile görülebilirler. •Ancak canlı hücre içinde aktiftirler. Dış ortamda cansızdırlar. Ancak özelliklerini yitirmezler. •Bakteriyofaj virüsü ,bakterilere enfekte olarak kendini çoğaltır. BAKTERİLER BAKTERİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Mikroskobik , tek hücreli canlılardır. •Ribozom haricinde zarla çevrili organeli yoktur. •Ribozom,DNA,RNA,sitoplazma ve hücre zarı temel organelleridir. •Bazı bakterilerde çeperin dışında kapsül bulunur. Bu kapsül bakteriye direnç verir ve hastalık yapma özelliğini artırır. •Bazıları kamçısıyla aktif olarak hareket edebilirken,bazıları pasif olarak hareket ederler. •Bazı bakteriler çubuk, bazıları yuvarlak, bazıları virgül, bazıları da spiral biçimindedir. •İnsan için zararlı olanlarının yanında ,faydalı bakterilerde vardır. MAVİ YEŞİL ALGLER MAVİ YEŞİL ALGLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Sulu ortamda yaşayan tek hücreli organizmalardır. •Fotosentez yada fagositoz yaparak beslenirler. •Alglerin en çok bilinenleri mavi-yeşil olanlarıdır. •Sitoplazmalarında hem klorofil(yeşil renk) hem de fikosiyanin(mavi renk) pigmentleri bulunur. •Çoğunlukla koloniler halinde dere,göl ve denizlerde yaşarlar. •Algler suda yaşayan canlılar için çok önemlidir. Bitkilerin yeryüzünde yaptıklarını algler suda yaparlar. •Sularda yaşayan canlılar için besin ve oksijen kaynağıdır. CIVIK MANTARLAR CIVIK MANTARLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Tek hücre veya birden fazla hücrenin birleşmesinden oluşur. •Hücreler arasında sınır bulunmaz ve kitle halinde bir yapıları vardır. •Yakaladıkları Amip,Bakteri, Paramezyum gibi diğer canlarla beslenirler. •Plazmodyum’dan oluşan sap şeklindeki yapıların uç kısımlarında spor keseleri oluşur. •Bu özellikleriyle mantarlara benzerken, hareket ve beslenme özellikleriyle hayvan hücrelerine benzemektedirler. KAMÇILILAR KAMÇILILARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Hareket organeli olarak kamçı taşıyan bir hücreli canlılardır. •Bazı türlerde, koloni halinde yaşam da görülebilir. •Öglena ve tripanasoma en sık raslanan türleridir. •Öglena klorofil içerdiğinden dolayı fotosentez ile kendi besinini yapar. Bu özelliğiyle bitki hücresine ,kamçısıyla hareket etmesinden dolayı ise hayvan hücresine benzetilir. •Tripanasoma ise parazit olup,bir sinek tarafından insanlara taşınarak uyku hastalığına yol açarlar. Bu hastalık ölüme bile yol açabilir. KÖKAYAKLILAR KÖKAYAKLILARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Sitoplazmik hareketlerle zarlarında geçici çıkıntılar oluştururlar. Bu çıkıntılara yalancı ayak denir. •Belirgin bir hücre şekilleri bulunmaz. •En bilinen türü Amip’tir •Amipler tatlı sularda yaşarlar. •Hareketlerini yalancı ayaklarla sağlarlar. •Besinlerini yine yalancı ayaklarıyla sararak alırlar. •Gaz alış verişi hücre zarı ile olur. •Kontraktil kofullar ile fazla suyu dışarı atarlar. •Amipli dizanteri adı verilen bir hastalığa neden olurlar. SİLLİLER SİLLİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •En gelişmiş protista grubudur. •En bilinen türü Terliksi Hayvandır.(Paramezyum) •Çok sayıda Mikronükleus ve Makronükleus içerirler. •Mikronükleus üremeden sorumludur, makronükleus ise metabolizmadan sorumludur. •Konjugasyonla ürerler. •Sililerde bulunan protein yapıdaki zara "pelikula" adı verilir. •Boşaltımdan, kontraktil koful sorumludur. •Bazı üyeleri, memelilerin sindirim sisteminde ortak olarak yaşarlar ve selüloz sindirimine yardımcı olurlar. SPORLULAR SPORLULARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Plazmodyumun tüm türleri bu gruba girer. •Hareket organelleri yoktur. •Mitokondrileri bulunmaz ve tek hücreli sporlar meydana getirirler •Tamamı parazittir. •Eşeyli üremeyi sivrisinekte, eşeysiz üremelerini ise insanda tamamlarlar. •Dişileri etçildir, erkekleri ise bitki öz suyu ile beslenirler yani otçuldurlar. KÜF MANTARLARI KÜF MANTARLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ •Küfler, daha çok, miselyum ipliklerinden meydana gelmiş basit mantarlardır. •Ekmek, peynir, reçel patates gibi besin maddelerinin üzerinde oluşurlar. Miçelyumlarını bu maddelerin içine sokarlar, onları ayrıştırıp beslenirler. •Çağla bademi yeşili, kahverengi, beyaz, kurşuni renkli olanları vardır. •Küflerin pek çok çeşidi vardır. Bir kısmı tahılların, meyvelerin, sebzelerin üzerinde asalak olarak yaşarlar. İnsanlarda da hastalık yapan küf mantarı vardır. Öte yandan faydalı küf mantarı da vardır. MAYA MANTARLARI MAYA MANTARLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ •Tek hücreden meydana gelmiş basit mantarlardır. Mantarlar aleminin en kalabalık grubudur. •Çoğunluğu; bitkilerde çeşitli hastalıklara sebep olur. •En önemlileri BİRA MAYASI dır. Şekerli sudaki şekeri ayrıştırarak kendisi için gerekli besini sağlar. Bira mayası özel olarak kurutularak saklanır. Hamurun mayalanması ve kabartılmasında kullanılır. •Mayalanmada karbonhidratlar parçalanır. CO2 gazı açığa çıkar. Çıkan gaz ekmeğin kabarıp sünger gibi olmasını sağlar. ŞAPKALI MANTARLAR ŞAPKALI MANTARLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ •Çevremizde rastladığımız ve mantar olarak tanımladığımız türlerin çoğu bu gruba girer. •Zehirli ve zehirsiz şapkalı mantarları içerir. •Orman ve çayırlarda gübre ile karıştırılmış humuslu topraklarda çürükçül olarak yaşarlar. •Son baharda kırlık yerlerde, nemli çayırlarda kısa zamanda kendiliğinden bitiverirler. •Çoğunlukla dikine duran bir şemsiyeye benzerler. • Renkli bir şapkaları, bodur gövdeleri vardır. Şapkaları pembe, turuncu, kırmızı ve kahverengi olabilir. Üstü lekeli, benekli olanları da vardır. AÇIK TOHUMLULAR AÇIK TOHUMLULARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Gerçek tohum taslağı yoktur ve tohum kozalak içinde gelişir. •Çiçekleri yoktur bu yüzden bunlara kozalaklı bitkiler de denir. •Çok yıllık odunsu bitkilerdir. •Kış aylarında yapraklarını dökmezler. •Bu grupta çoğu iğne yapraklı olan çam, ladin, ardıç gibi bitkiler bulunur. KAPALI TOHUMLULAR KAPALI TOHUMLULARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Ovül(tohum taslağı) bir karpel içinde kapalı olan tohumlu bitkilerdir. •Olgunlaştığında tohumlar meyve içerisinde yer alırlar. •Vejetatif(morfolojik) olarak çok çeşitli yapılar gösterirler; fakat kural olarak böcekler tarafından tozlaştırılan çiçeklerinin olmasıyla ortak bir özellik kazanmışlardır. •Diğer tozlaşma şekilleri de gelişmiştir; örneğin rüzgarla tozlaşma bunlardan biridir. TEK ÇENEKLİLER (KAPALI TOHUMLULAR) TEK ÇENEKLİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Tohum tek çenekten meydana geliyorsa böyle bitkilere tek çenekli bitkiler denir. •Otsu bitkilerdir. •Yaprakları ince ,uzun ,şerit şeklindedir. •İletim demetleri düzensizdir. •Gövdeleri incedir. Örnekler: Buğday ,mısır, soğanlı bitkiler ÇİFT ÇENEKLİLER (KAPALI TOHUMLULAR) ÇİFT ÇENEKLİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Tohumda iki çenek varsa bu tür bitkilere çift çenekliler denir. •Genellikle odunsu bitkilerdir. •Yaprakları geniş ve parçalıdır. •Kambiyum bulunur. •İletim demetleri düzenlidir. Örnekler: Fasulye , nohut, elma, armut BOŞLUKLU HAYVANLAR BOŞLUKLU HAYVANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Vücutlarının merkezinde bir sindirim boşluğu bulunur. •Vücutları iki tabakadan oluşur. •Dış hücre tabakasında yakıcı kapsüller bulunur. bu kapsüller canlıyı düşmanlarına karşı korur. •Hayvanlar aleminin ilk gerçek sinir hücreleri bu hayvanlarda bulunur. Örnekler: Deniz anası, mercan, hidra DERİSİDİKENLİLER DERİSİDİKENLİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Tamamı denizsel olan ve birçoğu gruplar halinde yaşayan canlılardır. •Baş ve beyin bulunmaz. •Duyu organları bakımından fakirdirler. •Sindirim borusunun tamamı endodermden meydana gelmiştir. Bazı deniz yıldızlarında anüs bulunmaz. Gerçek anlamda bir boşaltım ve dolaşım sistemi görülmez. Bunun yerine, bu şubeye özgü bir su-damar sistemi bulunmaktadır. •iskelet mezodermden meydana gelmiştir. •Vücut uzantıları üzerinde bulunan "amburakral ayaklar" harekette, dokunmada, avın tutulmasında, tutunmada ve solunumda görevlidir. EKLEM BACAKLILAR EKLEM BACAKLILARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Vücutları baş,göğüs ve karından oluşmuştur. •Karasal yaşama en iyi uyum yapmış omurgasızlardır. •Açık dolaşım sistemi görülür. •Ayrı eşeylidirler. •Basit bir sinir ve solunum sistemine sahiptirler. Başlıca çeşitleri: KABUKLULAR: karides, yengeç, ıstakoz, siklops ÖRÜMCEKLER: örümcek,akrep,kene ÇOKAYAKLILAR: çıyan, kırkayak, peripatus BÖCEKLER: bit, pire, çekirge, kelebek, arı,sinek BÖCEKLER (EKLEM BACAKLILAR) BÖCEKLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Çoğu karada yaşar. •Vücutları baş, gövde ve karın (kuyruk) olmak üzere üç bölümden oluşur. •Genellikle üç çift bacak ve iki çift kanat bulundururlar. •Dolaşım sistemleri açık olup, solunum organları trakedir. •Bazı türleri sosyal yaşar(karıncalar, arılar, termitler gibi). Örnekler:Çekirge, kelebek, bit, sinek ve yaprak biti tanınmış türleridir. ÇOK AYAKLILAR (EKLEM BACAKLILAR) ÇOK AYAKLILARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Dolaşım sistemleri açıktır. •Çizgili kaslar çabuk hareket edebilmelerine olanak sağlar. •Trake,solungaç,kitapsı akciğer ve vücut yüzeyiyle olabilir. •Ayrı eşeylidirler. Örnekler: Kırkayak ,çıyan KABUKLULAR (EKLEM BACAKLILAR) KABUKLULAR GENEL ÖZELLİKLERİ •Eklem bacaklıların sularda yaşayan temsilcileridirler. •Kabukları kendilerini dış tehlikelere karşı korur. •Isıya ya da ortama göre kabukları renk değiştirebilir. •Genelde mikroorganizmalarla beslenirler. •Solungaç solunumu yaparlar. •Soframızdaki pahalı yiyeceklerdendirler. Örnekler: Yengeç, karides, ıstakoz, deniz akrebi, karavida ÖRÜMCEKGİLLER (EKLEM BACAKLILAR) ÖRÜMCEKGİLLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Vücutları iki bölümden oluşur.Başlı göğüs ve karın.Baş ile göğüs kaynaşmıştır. •Vücutları yumuşak ve yuvarlak bir yapıya sahiptir. •Örümceklerin tümü etçildir.Kurduğu ağa yakaladığı böceği önce ısırır ardından da çıkan sıvıları emerler. Örnekler: akrep, kene ,örümcek, at nalı yengeci SOLUCANLAR SOLUCANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Az gelişmiş omurgasız hayvanlardır. •Çoğu tatlı sularda, denizlerde ya da dip çamurlarda yaşarlar. •Hareketlerini uzunlamasına kasların uzayıp kısalmasıyla sağlarlar. •Hermafrodittirler. Her solucan hem sperm hem yumurta hücresi üretir. •Boyları birkaç mm’den 4 metreye kadar uzanır. •Parazit olan türlerin tutunma organları gelişmiştir. •Sürekli karanlıkta yaşadıklarından gözleri gelişmemiştir. •Gelişmişlik düzeylerine göre yassı solucanlar, yuvarlak solucanlar, halkalı solucanlar şeklinde sıralanır. HALKALI SOLUCANLAR HALKALI SOLUCANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •9000 türü vardır. Ama en önemlisi Toprak solucanıdır. •Kapalı dolaşım, deri solunumu, kendini yenileme görülür. •100 gün suda kalsalar bile yaşarlar. •% 70 su kaybına kadar dayanabilirler. •Yağmur yağınca toprak yüzeyine çıkarlar, bunun nedeni toprakta hava boşlularının suyla dolmasıdır. Örnekler: Toprak solucanı ,Sülük YASSI SOLUCANLAR YASSI SOLUCANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Parazit yaşarlar. •Vücutları baş, boyun ve gövdeden oluşur. •Sindirim sistemleri gelişmemiştir. •İnsan ve omurgalıların barsaklarında yaşarlar ve bu canlılara zarar verirler. Örnekler: Karaciğer kelebeği, planarya, tenya YUVARLAK SOLUCANLAR YUVARLAK SOLUCANLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Nemli toprakta, sulak alanlarda,yosunlar arasında yaşarlar. •Büyük bir bölümü parazittir. •Sıcak ülkelerde yaşayan türleri insanın bağırsağına girerek kan emerler ,zayıflamaya sebep olurlar ve tehlikelidirler Örnekler: Kancalı kurt, medine kurdu,bağırsak kurdu SÜNGERLER SÜNGERLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Sünger bir hayvan türüdür. Ama ayrımı öylesine güç bir yaratıktır ki XIX. yüzyıl başlarına değin bitkimsi hayvan ya da hayvan bitki olarak adlandırılmıştır. Sünger, çok hücreli hayvanlar arasında en ilkel yapılılardan biridir. •Kas, sinir, kalp, ağız ve sindirim boşluğu gibi herhan- gi bir organı oluşmamıştır. Buna karşın süngerlerin çok uzun zamanlardan beri yaşadığı ve varlıklarını başarıyla sürdürdükleri bilinmektedir. 5000'den fazla türü olan bu hayvanlar tatlı suda ve denizlerde, hatta 7500 metreden derin olan yerlerde bile yaşarlar. •Genellikle göze çarpacak derecede güzel, çok çeşitli boy ve renklerde olan süngerlerden binlerce yıldır yararlanılmaktadır. Günümüzde en önemli kullanım alanı ilaç endüstrisidir. Bir tür süngerin bazı kanserlere karşı yararlılığı üzerinde durulmaktadır YUMUŞAKÇALAR YUMUŞAKÇALARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Vücutları segmentsizdir. •Çoğu yumuşakçada “ayak” adı verilen olağandışı bir yapı bulunur. Bu ayak, çeşitli türlerde farklı biçimlerdedir. •Çoğu türde gövde, önemli ölçüde kalsiyum karbonattan oluşan bir kabuk ile korunur. Bu kabuk, manto adı verilen gövde örtüsünün salgılarından oluşur. •Şube genelinde açık dolaşım sistemi görülür. •Dünyanın en büyük topluluklarından biridir. Şimdiye kadar 70.000’den fazla tür saptanmıştır. •Çoğu denizlerde, bir bölümü tatlı su göllerinde, havuzlarda ve ırmaklarda, bazıları ise karada yaşarlar. İKİ ÇENETLİLER (YUMUŞAKÇALAR) İKİ ÇENETLİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Kabukları iki bölüme ayrıldığı için daha çok çift kabuklular adıyla anılırlar. •Güçlü kaslarla birbirine tutturulan iki kabuk sıkıca birbirlerine kapanabilir. Bir midye açıldığı zaman kopan şey, bu kaslardır. •hareket edemezler. Deniz dibinde katı nesnelere sıkıca yapışırlar, •İki çenetlilerde kafa yoktur. Örnekler: Tarak, istiridye, midye, karides KAFADAN BACAKLILAR (YUMUŞAKÇALAR) KAFADAN BACAKLILARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Genelde kabukları yoktur. Bunun yerine, manto, çıplak gövdelerinin dış bölümünü oluşturur. •Bazı türlerde bir iç iskelet bulunur. •Tüm kafadanbacaklılar denizde yaşar. •Emme yada yakalama için kolları vardır. •Hemen hemen tümü, özel bir kesede saklanılan mürekkep benzeri bir sıvı salgılar. Düşmandan korunmak için mürekkep salgılayarak suyu bulandırırlar. Örnekler: Mürekkep balığı, Ahtapot, Kalamar KARINDAN BACAKLILAR (YUMUŞAKÇALAR) KARINDAN BACAKLILARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Bu hayvanlarda da öteki yumuşakçalarda olduğu gibi bir ayak ve bir manto boşluğu bulunur. •Baş bölgeleri çoğunlukla iyi gelişmiştir ve tek parçadan oluşan sarmal biçimli bir kabukları vardır. •Salyangozlar dünyanın her yerinde bulunur. Bazıları okyanuslarda, bazıları ise ırmak, göl ve benzeri tatlı sularda yaşarlar. Örnekler: Salyangoz, sümüklüböcek, deniz salyangozu, ve sarmal sedef kabuklu BALIKLAR BALIKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Kemik ya da kıkırdaktan oluşmuş iç iskelete sahiptirler. •Solungaç solunumu yaparlar. •Kalpleri iki gözlüdür •Genellikle yüzgeçli ve pulludurlar. •Denizlerde ve tatlı sularda yaşarlar. Kıkırdaklı balıklara örnekler: Köpek balığı, elektrik balığı, vatoz Kemikli balıklara örnekler: alabalık , sazan, hamsi ,istavrit, mezgit KEMİKLİ BALIKLAR KEMİKLİ BALIKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •İskeletleri kemik yapıdadır. •Değişken vücut sıcaklıklı canlılardır. •Kapalı dolaşım sistemi görülür. •Yüzme keseleri bulunur. Bu kese, suyun farklı seviyelerindeki basınç miktarlarına karşı dayanıklılık sağlamada, solunumda, ses çıkarmada ve ses işitmede yardımcıdır. Akciğerli balıklarda ise, akciğer görevindedir. •Vücuda su girişini önlemek için, vücut yüzeyi mukusla kaplanmıştır. Örnekler: Müren Balığı, Deniz Atı, Mezgit, Alabalık, Sazan KIKIRDAKLI BALIKLAR KIKIRDAKLI BALIKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •İç iskeletleri kıkırdak halindedir ve gerçek iskeletleri yoktur. •Kalpleri iki gözlüdür •Beyinleri oldukça gelişmiştir. •Vücut sıcaklıkları değişkendir. •İç döllenme görülür. •Ayrı eşeylidirler. Örnekler: •Vatoz Balığı •Köpek Balığı •Elektrik Balığı •Kedi Balığı •Camgöz KURBAĞALAR KURBAĞALARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Karada ve suda yaşarlar. •Derilerinde mukus bezleri bulunduğu için, daima nemli ve kaygandır. •Larvaları solungaç,erginleri ise akciğer solunumu yapar. •Kalpleri üç gözlüdür. •Değişken vücut ısısına sahip hayvanlardır. •Akciğerleri basit bir kese şeklindedir. Örnekler: Kuyruklu kurbağalar: Semenderler Kuyruksuz kurbağalar: Kara kurbağası,Ağaç kurbağası KUŞLAR KUŞLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ •Vücutları sıcaklıkları sabittir. •Ön üyeleri kanat şeklindedir. •Derilerinin üstü tüylerle örtülüdür. •Kalpleri dört odacıklıdır. •Akciğer solunumu yaparlar. •Yumurta ile çoğalırlar. Uçan Kuşlar: Neredeyse tüm kuşlar! Ancak aşağıdakiler hariç… Uçamayan Kuşlar: Tavuk, Penguen, Deve Kuşu, Kivi MEMELİLER MEMELİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Sıcakkanlı hayvanlardır. •Derileri kıllarla örtülüdür. •İskeletleri kemikleşmiştir. •İç döllenme görülür. •Kalpleri dört gözlüdür. •Memelilerde kapalı dolaşım sistemi görülür. •Yavru gelişmesinin bir bölümünü döl yatağında tamamladıktan sonra doğar. •Sinir sistemleri çok iyi gelişmiştir. Memelileri 3 grupta inceleriz: 1) PLASENTALILAR 2) KESELİLER 3) YUMURTLAYANLAR GAGALI MEMELİLER GAGALI MEMELİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Yumurtlayan memelilerdir. •Süt bezleri ilkeldir. •Üreme, boşaltım ve sindirim ürünlerini tek delikten atarlar. Örnekler: •Ördek gagalı palitipus •Ornitorenk KESELİ MEMELİLER KESELİ MEMELİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ Kese: Yavrunun doğduktan sonra gelişimine bir süre daha annesinin vücudunda devam etmesi için özelleşmiş yapıdır. •Vücutlarındaki kıllar oldukça sıktır. •Parmak uçlarında tırnakları bulunur. •İskeletlerinde ‘Kese Kemiği’ yer alır. •Göğüs bölgesinde özel kaslardan yapılı kese bulunur. Keseli memelilere örnekler: Kangurular: Anavatanı Avustralya kıtasıdır. Uçan Keseli Sincap, Koala, Keseli Ayı,Keseli Karıncayiyen, Uçan Sincap,Keseli Fare PLASENTALI MEMELİLER PLASENTALI MEMELİLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ Plasenta ; yavrunun anne karnında iken besin alışverişini sağlayan yapıdır. •Yavru gelişimi annenin içinde gerçekleşir. •Bazı yavrular doğduktan sonra bir süre daha anne bakımına ihtiyaç duyarken,bazı yavrular ise hemen erginlerle beraber hareket edebilecek konumdadır. •Yurdumuzdaki memeliler bu gruba dahildir. Plasentalı memelilere örnekler: İnsan , İnek, Kedigiller,Köpek, Aslan ,Koyun, Fare Kirpi, Kunduz, Köstebek,Tavşan, Sincap,At, Deve,Zürafa,Geyik,Yarasa,Fil,Domuz,Maymun SÜRÜNGENLER SÜRÜNGENLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ •Vücutları keratinden yapılmış pullarla örtülüdür. •Akciğerleriyle solunum yaparlar. •Soğuk kanlı canlılardır. •Kalpleri üç gözlü olup karıncık yarım perdeyle ikiye ayrılır. Timsahlarda ise kalp dört gözlü olup tam perdeyle ikiye ayrılmıştır. •Yumurtaları vücut içinde döllenir. Sürüngenlere örnekler: kaplumbağa,yılan,kertenkele, timsah ve soyu tükenmiş dinozorlar…