yakın çevremizdeki organizmalar

YAKIN ÇEVREMİZDEKİ
ORGANİZMALAR
YAKIN ÇEVREMİZDEKİ ORGANİZMALAR
VİRÜSLER
BAKTERİLER
MAVİ YEŞİL ALGLER
PROTİSTALAR
MANTARLAR
BİTKİLER VE HAYVANLAR
VİRÜSLER
Bilinen en küçük canlılardır. Sadece elektron mikroskobundan görülebilirler.
Ancak canlı vücudunda yaşayabilirler. Girdikleri canlıların hücrelerine
yerleşip burada çoğalırlar
Virüsler sadece insanlarda değil pek çok canlıda da hastalıklara sebep
olurlar.
Virüsler insan hayvan ve bitki hücrelerinde çoğalabilirler.
Kuduz, grip, suçiçeği, kızamık, AİDS gibi pek çok hastalığa sebep olurlar.
Dünyanın en tehlikeli virüsleri AİDS, Ebola virüsleridir. Kan yoluyla
bulaşırlar.
VİRÜSLER
BAKTERİLER
Toprakta, suda, havada, insan vücudunda ve diğer canlıların vücutlarında
yaşarlar.
Çubuk küre kıvrımlı ve virgüle benzer şekildedirler.
Yararlı Bakteriler; Hamurun mayalanmasında, turşu yapımında, üzümün
sirkeye dönüştürülmesinde bu canlılardan yararlanılır.
Zararlı Bakteriler; Bazı bakteriler canlılarında vücutlarına geçtiklerinde
çeşitli hastalıklara neden olurlar.
Zararlı Bakteriler; Yiyeceklerin küflenmesine ve çürümesine neden olur.
Aynı zamanda bu zararlı bakteriler yiyecekler ya da solunum yoluyla
vücudumuza girerler.
BAKTERİLER
MAVİ-YEŞİL ALGLER
Sığ sularda bulunurlar. Güneş ışığı görebilen her su yüzeyinde
yaşayabilirler. Alglerin bulunduğu sular son değere verimlidir.
Renksiz kısımda DNA ve bazı alglerde çekirdek bulunur. Renkli kısımda
RNA ve çeşitli pigmentler bulunur.
İçerdikleri pigment türü hücre duvarları ve hareketliliklerine göre
birbirlerinden ayrılırlar.
Algler ; yeşil, mavi-yeşil, kahverengi veya kırmızı renkte olabilirler.
Kırmızı ve kahverengi olanlar klorofil dışında yeşil rengi gizleyen karoten
gibi pigmentlerde içerirler.
Fotosentez dışında içinde bulundukları suyun organik maddelerini arttırırlar.
Bu yolla bu organizmaların besinleri de artar.
MAVİ-YEŞİL ALGLER
PROTİSTALAR
Küçük su birikintileri, nemli topraklar, hayvanların vücut sıvıları gibi farklı
ortamlarda yaşarlar.
Sadece mikroskopla görülebilen tek hücreli canlılardır.
Terliksi hayvan öglena, çan hayvanı, algler protistalara örnektir.
Bu canlılar genellikle kirli birikinti sularında yaşadıklarından bu tür suları
kullanmak sağlığımız açısından zararlıdır.
Hareketsiz olanlarının dışında, kamçı, siller ya da yalancı ayaklarla hareket
edenleri de bulunur.
Beslenmeleri fotosentez ya da fagositoz ile, çoğalmaları ise eşeyli ya
da eşeysiz üreme ile gerçekleşir.
PROTİSTALAR
MANTARLAR
Sitoplâzmalarında zarla çevrili bir çekirdeğe sahip olan ökaryot hücreli
canlılardır. Mantarlar genellikle çok hücrelidir. heterotrof canlılardır.
Küf mantarları; çürümekte olan böcek, balık, kuş artıkları üzerinde
saprofit olarak yaşarlar. Eşeyli ve eşeysiz ürerler. Besinlerin küflenmesine
neden olurlar
hücrelerinin etrafında belirli bir hücre çeperinin olması, sporla çoğalmaları
ve genellikle hareketsiz oluşları nedeniyle bitkilere benzer canlılardır
Enfeksiyon mantarları; insanda ağız ve boğaz hastalıkları, üreme organları
ve deride enfeksiyonlara neden olan mantarlardır. .
Maya mantarları;Mayaların en önemli özelliği eşeysiz üremelerinin
tomurcuklanma yolu ile olmasıdır.
Şapkalı mantarlar; genellikle ağaç altlarında, çayırlarda yetişen tipik
şemsiye şeklinde olan mantarlardır. Bu mantarların zehirli ve zehirsiz
türleri vardır.
MANTARLAR
BİTKİLER
Selülozdan yapılmış bir hücre çeperi vardır.Plastit içerirler. Kofullar büyük
ve azdır.Sentrozom yoktur. Sitoplazma bölünmesi gerçekleştirilir.
Bitkiler pasif olarak yer değiştirirler. Fotosentez yapanlar. Hareket
yetenekleri yoktur. Yapılarında nişasta depolanır.
Çiçeksiz ve çiçekli bitkiler olmak üzere iki bölüme ayrılırlar.
Çiçeksiz bitkiler tohumsuz bitkilerdir.
Çiçekli bitkiler açık tohumlu ve kapalı tohumlu bitkiler olarak ikiye ayrılır.
Tohumsuz bitkiler: Eğrelti otları,at kuyruğu,kibrit otları örnek olarak
verilebilir.
Tohumlu bitkiler: Erik.şeftaali,domates,manolya ve gül örnek olarak
verilebilir.
BİTKİLER
HAYVANLAR
Omurgalı ve omurgasızlar olmak üzere 2’ye ayrılırlar.
Omurgasızlar; iç iskelet bulunmaz. Dış iskeletleri vardır. Suda veya karada
yaşamaya uyum sağlamış olanları vardır.
Süngerler; Hareket edemezler. Sistemleri yoktur. Hepsi suda yaşar.
Genelde eşeysiz üremeye yaparlar(tomurcuklanarak). Uygun şartlarda
eşeyli üremede yapabilirler.
Sölenterler; Suda yaşayan renkli canlılardır. Küçük ve iri çeşitleri vardır.
Kireçli madde çıkaranlara taşlı mercan, boynuzumsu madde çıkaranlara kara
mercanı denir.Öldüklerinde kaya gibi kitle halinde kalırlar.
Solucanlar; Az gelişmiş omurgasızlardır. Hermafroditlerdir. Karanlıkta
yaşarlar. Yassı,yuvarlak ve halkalı çeşitleri vardır.
Yumuşakçalar; Vücutları yumuşak ve kabukludur. Solungaç solunumu
yaparlar. Ahtapot,salyangoz ve midye örnek olarak verilebilir.
HAYVANLAR
Eklembacaklılar; Karasal yaşama en iyi uyum sağlamış omurgasızlardır. Ayrı
eşeylidirler. Basit bir sinir ve solunum sistemi vardır.
Derisidikenliler; Denizde ve zemine sürünerek yaşarlar. Kalker plaktan bir
dış iskeleti ve dikeni vardır. Deniz kestanesi ve deniz yıldızı..
İlkel kordalılar; Tamamı omurgaya sahip değildir. Tulumlular ve
başıkordalılar çeşitleridir. Bunlarda omurga bulunmaz.
Omurgalılar; İç iskelet vardır. En gelişmiş canlılardır. Sistemleri vardır.
Eşeyli çoğalırlar.
Balıklar; Solungaç solunumu yaparlar.Kalpleri bir kulakçık ve bir karıncıktan
meydana gelir. Dış döllenme ve gebelik vardır. Kefall,alabalık..
HAYVANLAR
Kurbağalar; Su kenarlarında yaşarlar. Yavruyken solungaç,erginken
akciğer-deri solunumu yaparlar. Soğukkanlıdırlar. Dış döllenme yaparlar.
Sürüngenler; Akciğer solunumu yaparlar. Soğukkanlı canlılardır.İç döllenme
ve dış gelişme vardır. Kertenkele,yılan,kaplumbağa ve timsahlar örnek
olarak verilebilir.
Kuşlar; Akciğer solunumu yaparlar. Vücutları tüylerle kaplıdır. Sıcakkanlı
canlılardır. İç döllenme ve dış gelişme vardır.
Tırmanıcı,yırtıcı,ötücü,uçamayan türleri bulunur.
Memeliler; En gelişmiş canlı grubudur. Akciğer solunumu yaparlar.
Adaptasyonları en yüksek canlılardır. Doğurarak çoğalırlar.
Otçul memeliler;Keçi,koyun,inek./Etçil memeliler;Kurt,çakal./Etçil-otçul
memeliler;Ayı,fare,kedi,köpek
Kemirici memeliler;Tavşan,sincap./ Uçan memeliler; Yarasa./ Yüzen
memeliler; Balina,yunus ve fok örnek olarak verilebilir.
HAYVANLAR