Egilim Anketi 2011 1 inci ceyrek2,80 MB

advertisement
İhracatçı Eğilim Araştırması
1. Çeyrek Sonuçları
Mayıs 2011
Ocak-Mart Gerçekleşmeleri
Nisan-Haziran Beklentileri
1
Mayıs 2011
İçindekiler
İçindekiler
2
2
Genel bilgiler
3-11
Yönetici Özeti
12-18
Temel bulgular
19-78
Mayıs 2011
Genel Bilgiler
3
Mayıs 2011
Araştırmanın Amacı
Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim,
ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi
alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir.
Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin
göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir.
Bu kapsamda, 2009 ve 2010 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat
yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir.
4
Mayıs 2011
Araştırmanın Kapsamı
Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir:
• Ocak-Mart döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim
fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık
gerçekleşmeleri,
ihraç
düzeyi
• Nisan-Haziran döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim
ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık
düzeyi beklentileri,
• Kullanılan enerji türlerinde Ocak-Mart dönemi gerçekleşmeleri,
• Ocak-Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri,
• Ocak-Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Nisan-Haziran döneminde ilk kez girilmesi
planlanan pazarlar/ülkeler,
• Kuzey Afrika ve/veya Ortadoğu ülkelerine ihracat durumu,
• Kuzey Afrika ve Ortadoğu’daki gerginlikler ve krizin söz konusu ülkelere olan ihracata etkisi,
• Ocak-Mart döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri
kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı,
5
Mayıs 2011
Araştırmanın Kapsamı (devam)
• Ocak-Mart cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı,
• Ocak-Mart döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar,
• Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan
karşılandığı,
• Nisan-Haziran döneminde dış finansman talebi,
• Halihazırda kullanılan kredilerin kamu ve özel bankalar kırılımında dağılımı,
• Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar,
• Döviz kuru riskinden korunmak herhangi bir araç kullanmama nedenleri,
• Ocak-Mart döneminde yararlanılan devlet destekleri / Nisan-Haziran döneminde yararlanılması
planlanan devlet destekleri,
•
6
Nisan-Haziran döneminde kapatılması / yenilenmesi gereken kredilerin toplam krediler içerisindeki payı,
Mayıs 2011
Araştırmanın Kapsamı (devam)
• Ocak-Mart döneminde toplam çalışan sayısı / yeni istihdam edilen çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin
feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılan çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı
dönemine göre nasıl değiştiği,
• Nisan-Haziran döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu
• 2011 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da
maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı
• Ocak-Mart döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,
• Nisan-Haziran döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,
• Nisan-Haziran döneminde yurt içi / yurt dışı yatırım yapmama kararına etki eden unsurlar,
• Nisan-Haziran dönemi ve 2011 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri,
• 2011 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin
tahminler,
• Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Mart’a göre, Mayıs ve 2011 sonu itibarıyla nasıl bir seyir
izleyeceği,
7
Mayıs 2011
Araştırmanın Kapsamı (devam)
• Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların / en acil ve güncel sorunun tespiti,
• Ocak-Mart döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet,
• TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasının bilinirliği,
• TİM’in yenilenen logo ve web sitesinin bilinirliği / logo ve web sitesine ilişkin beğeni düzeyi,
• TİM yönetiminden yeni dönemde beklentilerin tespiti,
8
Mayıs 2011
Metodolojik Bilgiler
Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci
öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan
liste temin edilmiştir.
Araştırmanın anakütlesini 2009 ve 2010’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan
firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 1.985
firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2010 yılı ihracat
rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir.
Soru formu programlanarak 1 Nisan tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma
kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 531 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 500
firmanın 150’si ilk 500, 120’si ise ikinci 500’de yer almaktadır.
Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır.
Projenin bilgi toplama süreci 28 Nisan Perşembe günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan
veri analizi ve raporlama süreci ise 29 Nisan- 4 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.
9
Mayıs 2011
Metodolojik Bilgiler
N
Katılım
Oranı
Ortalama
Cevaplanma
Süresi
1. Dönem (Ocak-Mart 2010)
313
%24,0
20,52 dk.
2. Dönem (Nisan-Haziran 2010)
525
%27,4
19,40 dk.
3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010)
500
%26,1
21,34 dk.
4. Dönem (Ekim-Aralık 2010)
527
%27,5
19,20 dk.
1. Dönem (Ocak-Mart 2011)
531
%26,8
22,55 dk.
Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form
10
Mayıs 2011
Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı
Sektör
Toplam
Oran
Tekstil, Hazır giyim, Deri ve Halı
142
26,7%
Bitkisel Ürünler
74
13,9%
Demirçelik ve Demirdışı Metaller
58
10,9%
Hububat- Bakliyat
44
8,3%
Otomotiv Sanayi
44
8,3%
Toprak Ürünleri ve Madencilik
39
7,3%
Makine, Elektrik-Elektronik ve Bilişim
37
7,0%
Ağaç Orman Ürünleri
34
6,4%
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri
33
6,2%
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller
15
2,8%
Dış Ticaret Sermaye Şirketi
11
2,1%
531
100,0%
Toplam
Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.
11
Mayıs 2011
Yönetici Özeti
12
Mayıs 2011
Yönetici Özeti
2011 yılının ilk çeyrek değerlendirmelerinin yer aldığı İhracatçı Eğilim Araştırması Nisan ayı içerisinde 531
ihracatçı firmanın orta ve üst düzey yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 2011 yılının ilk çeyrek
çalışması 2010 yılı içerisindeki diğer 4 çalışma ile karşılaştırıldığında en yüksek sayıda katılımın (örneklem
büyüklüğü) görüldüğü dönemdir. Dönemsel katılım oranı da %26,8 olarak hesaplanmaktadır.
2011 yılının ilk çeyreği bir önceki dönemle kıyaslandığında, istatistiki açıdan anlamlı değişimler girdi
maliyetleri, birim ihraç fiyatları, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatlarında
gözlemlenmektedir. Ekim-Aralık 2010 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre üretimin arttığını beyan
eden firmaların oranı %56,2 iken, 2011 yılının ilk çeyreği karşılaştırmasında bu oran %54,2’ye düşmektedir.
Kapasite kullanım oranı da 2010 yılının son çeyreğine göre %50,1’den %48,8’e düşmektedir. İhracatın da %0,6
oranında azaldığı gözlemlenmektedir.
Bununla birlikte maliyet kalemleri olarak düşünülebilecek girdi maliyetleri bir önceki döneme kıyasla %74,6’dan,
%81,3’e, hammadde birim ithalat fiyatı ise %57,5’ten, %63,3’e yükselmektedir. Ayrıca ihracatçıların 2011 yılının
ilk çeyreğinde ithal girdi kullanım oranlarında da artış gözlemlenmektedir.
Bu bulgularla paralel olarak, 2010 yılının son çeyreğinde cironun %60,3’ü ihracattan elde edilirken, 2011 yılının
ilk çeyreğinde cironun %59,9’u ihracattan, %40,1’i ise iç piyasa satışlarından elde edilmektedir.
13
Mayıs 2011
Yönetici Özeti
2010 yılının son çeyreği ile karşılaştırıldığında enerji tüketimi üretimle doğru orantılı biçimde azalmaktadır. Bu
bağlamda elektrik %59,9’dan %56,0’ya, LPG ise %21,1’den %17,1’e düşmektedir. Doğalgaz, fuel oil ve su
kullanımında ise artış olduğu gözlemlenmektedir.
İhracatçı firmaların %30,9’u 2011 yılının ilk çeyreğinde yeni pazarlara girebildiklerini söylemektedir. Geçen yılın
aynı döneminde bu oran %41,9 iken, 2010 yılının son çeyreğinde %31,5 olarak gözlemlenmişti.
2011’in 2. çeyreğinde ilk kez girilmesi hedeflenen ülkeler sıralamasının ilk 3 ülkesi, ilk çeyrekte girilmesi
hedeflenen ülkeler ile aynıdır. Türkiye’nin sınır komşuları olan Rusya, Irak, İran’dır. İlk çeyrekte 3. ve 4. sırada
bulunan Suriye ve Almanya, 2. çeyrekte yerini Brezilya ve Çin’e bırakmaktadır. Ortadoğu-Kuzey Afrika
ülkelerine ihracatı olduğunu belirten firmaların oranı %56,9 olarak gözlemlenmektedir. Ancak söz konusu
ülkelerdeki gerginlik ve krizlerden dolayı, bu firmaların %63,6’sı ihracatlarının azaldığını, %26,5’i ihracatlarının
sabit kaldığını %19,5’i ise müşteri kaybettiklerini ifade etmektedir.
İhracatçı firmaların %55,9’u 2011 yılının ilk çeyreğinde mevcut pazarlardan yeni sipariş alabildiklerini beyan
etmektedir. Bu oran ihracatta ilk 500 firma kırılımında incelendiğinde %64’e yükselmektedir. Öte yandan, yılın
aynı döneminde mevcut pazarlarda müşteri kaybeden firmaların oranı ise %40,1’dir. Bu oran ilk 500 firma
nezdinde %35,3’e düşerken, ikinci 500 tasnifinde %43,3’e yükselmektedir.
14
Mayıs 2011
Yönetici Özeti
2011 yılının ilk çeyreğinde dış finansman talebi olan firmaların oranı %32,2’dir. Dış finansman ihtiyaçları büyük
ölçüde özel bankalarca karşılanmaktadır. (%84,2) Kamu bankalarının dış finansman ihtiyacını karşılama oranı
ise %33,9 iken, Eximbank desteğini ise ihracatçıların %35,1’i tercih etmektedir. Yılın 2. çeyreğinde finansman
ihtiyacı olacak firmaların oranı ise %38,0 olarak tespit edilmektedir.
2011 yılının ilk çeyreğinde firmaların %57,6’sı döviz riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmadığını
belirtirken, bu firmaların %31,4’ü ithalarının da olması, %21,6’sı ise dövizde artış beklentisinden dolayı
herhangi bir araç kullanmadığını belirtmektedir.
Araştırmaya katılan ihracatçı firmaların ortalama çalışan sayıları 174 olarak hesaplanmaktadır. İhracatçı firma
çalışanları mavi yakalılar (140), beyaz yakalılar (30) ve ar-ge çalışanları (4) kırılımında dağılmaktadır. Geçen yılın
aynı döneminde sektörde ortalama çalışan sayısı 160 iken, bu sayı 2010 yılının son çeyreğinde 139 olarak
gerçekleşmişti.
15
Mayıs 2011
Yönetici Özeti
2011 yılının ilk çeyreğine ilişkin istihdam verileri değerlendirildiğinde, firmaların %49’unda dönemdeki
istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olduğu tespit edilmektedir. İhracatta ilk 1000 firma
nezdinde değerlendirildiğinde ise bu oran %54’e yükselmektedir. Çalışan sayısı azalan firmaların oranı %19,4
olarak hesaplanmaktadır.
Yılın ilk çeyreğinde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı 19 olup, yeni çalışanların büyük bir
çoğunluğunu mavi yakalılar oluşturmaktadır. Dönemde istihdam edilen ortalama çalışan sayısı firmaların
ihracat büyüklükleri nezdinde değerlendirildiğinde; ilk 500’ün ortalama 26, ikinci 500’ün 27 ve diğer ihracatçı
firmaların ise 11 yeni kişi işe aldıkları görülmektedir.
Nisan-Haziran döneminde %27,5 beyaz yakalı, %32,4 mavi yakalı, %12,4 Ar-Ge personeli istihdam edileceği
tespit edilmektedir. 2011 yılında istihdam edilmesi planlanan ortalama yeni çalışan sayısı 11 olarak
gözlemlenmektedir.
16
Mayıs 2011
Yönetici Özeti
İhracatçı firmalar 2011 yılının ilk çeyreğindeki yatırım hamleleri açısından da değerlendirilmiştir. Bu dönem
içerisinde yurt dışında yatırım yaptığını beyan eden ihracatçı firmaların oranı %20,2, yurt içinde yatırım yapan
firmaların oranı ise %52,7’dir. Bu zaman zarfında yurt içinde yatırım yaptığını söyleyen firmaların
modernizasyon (%34,1), kapasite arttırımına (%28,4) öncelik verdikleri görülmektedir.
2011 yılının 2.çeyreğinde yurt dışında yatırım yapacağını beyan eden ihracatçı firmaların oranı %21,1, yurt
içinde yatırım yapacağını belirten firmaların oranı ise %51,0’e düşmektedir. Yurt içinde yatırım planı yapmama
nedeni olarak piyasada yetersiz talep (%39,6), kurulu fazla kapasite (39,2), dünya ekonomisindeki istikrarsızlık
belirtilirken, yurt dışında yatırım planı yapmama nedeni olarak da ilk 3 sırada aynı nedenler bulunmaktadır.
İhracatçı firmaların piyasa beklentileri incelendiğinde, 2011 yılı sonu itibarıyla USD / TL kuru 1,60, Euro / TL
kuru ise 2,22 olarak tahmin edilmektedir.
İhracatçıların 2011 yılı enflasyon beklentisi %7,73, büyüme beklentisi ise %8,29’dur. 2010 yılının son dönemine
göre enflasyon beklentisi artarken, büyüme beklentisinin düştüğü gözlemlenmektedir.
Bu eğilim, çalışmanın genel ekonomik beklentiler bölümündeki bulgularla da desteklenmektedir. Faaliyet
gösterilen sektörün ve Türkiye ekonomisinin 2011 yılı sonu itibarıyla bugünden daha iyi olacağını tahmin eden
firmaların oranı 2010 yılının son çeyreğinde yapılan çalışmanın bulgularına göre azalış göstermektedir. 2010
yılının son çeyreğindeki çalışmada 2011 yılı sonu itibarıyla sektörün daha iyi olacağını düşünen firmaların oranı
%57,9 iken, 2011 yılının ilk çeyreğinde %52,4 olarak gözlemlenmektedir. Aynı şekilde Türkiye ekonomisinin
durumunun daha iyi olacağını belirten firmaların oranı %56,7’den %49,9’a düşmektedir.
17
Mayıs 2011
Yönetici Özeti
TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasının %73,3 oranında bilindiği tespit edilmektedir. Buna
karşılık, TİM’in logosunun yenilenmesinin bilinirliği %62,0 iken, web sitesinin yenilenmesinin bilinirliği
%51,6’dır. Televizyon reklamlarının kampanya ve logonun bilinirliğinde etkili olduğu görülmektedir. Ancak
bununla beraber yenilenen web sitesinin logoya göre daha fazla beğenildiği gözlemlenmektedir.
Firmalar tarafından sektörün öncelikli sorunları olarak ilk üç sırada; döviz kurları (%68,2), hammadde ve aramal
fiyatları (%58,8) ve enerji maliyetleri (%58,6) görülmektedir.
2011 yılının ilk çeyreğinde firmalar, rekabetçi fiyat sunamama (%63,8), hedef ülkedeki ekonomik koşullar
(%47,6) ve finansman (%34,3) gibi sorunlarla en fazla karşılaştıklarını beyan etmektedir. Ayrıca, bu firmalar, yeni
dönemde TİM’den, destek teşviklerinin arttırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun
hale getirilerek rekabet gücünün arttırılması ve 2023 hedefleri doğrultusunda gerekli alt yapının oluşturularak,
2023 stratejisi kapsamında sürekli bir bilgi akışı sağlanmasını beklemektedir.
18
Mayıs 2011
Temel Bulgular
19
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”
S
Geçen yılın aynı dönemine göre, Ocak-Mart 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz.
Arttı
100%
6,0%
2,6%
6,2%
17,7%
21,7%
16,5%
80%
22,1%
19,4%
60%
3,5%
2,7%
2,1%
4,1%
13,8%
10,5%
Aynı kaldı
18,5%
19,0%
7,7%
2,1%
27,1%
39,4%
54,2%
56,3%
20%
1,7%
3,6%
42,2%
42,0%
36,7%
35,0%
19,4%
19,4%
48,8%
81,3%
40%
Bu alanda verimiz yok
15,6%
36,5%
28,5%
Azaldı
63,3%
48,8%
48,8%
30,0%
25,0%
0%
Üre tim
İhracat
Kapasite
kullanım
oranı
Stok durumu
Girdi
Birim ihraç
İthal girdi
maliye tle ri
fiyatı
kullanım
birim ithalat
Hammadde Ge ne l kârlılık
oranı
fiyatı
düze yi
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı
ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma
sayısı 520’dir.
20
İhracatta
kârlılık
düze yi
Baz: 531
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Üretim
54,2%
66,0%
55,1%
47,5%
İhracat
56,3%
71,3%
60,8%
45,6%
Kapasite kullanım oranı
48,8%
60,3%
47,5%
43,3%
Stok durumu
30,0%
33,3%
33,1%
26,8%
Girdi maliyetleri
81,3%
80,9%
86,4%
79,3%
Birim ihraç fiyatı
48,8%
57,3%
45,8%
45,2%
İthal girdi kullanım oranı
25,0%
21,3%
29,7%
24,9%
Hammadde birim ithalat fiyatı
63,3%
70,2%
69,5%
56,7%
Genel kârlılık düzeyi
19,4%
30,7%
21,7%
11,9%
İhracatta kârlılık düzeyi
19,4%
30,7%
21,7%
11,9%
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış
olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı
ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma
sayısı 520’dir.
21
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”
S
Geçen yılın aynı dönemine göre, Nisan-Haziran 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz.
Artar
100%
5,0%
1,7%
14,8%
18,3%
6,0%
14,6%
80%
60%
4,2%
3,1%
3,8%
28,8%
10,7%
18,7%
18,1%
5,8%
3,8%
21,5%
37,5%
Azalır
4,1%
35,8%
32,5%
Aynı kalır
54,4%
40%
20%
47,7%
51,2%
1,7%
2,4%
29,0%
29,9%
49,7%
47,1%
19,6%
20,5%
33,7%
53,7%
52,3%
Bu alanda verimiz yok
57,3%
44,4%
41,9%
31,5%
21,9%
21,2%
0%
Üre tim
İhracat
Kapasite
kullanım
oranı
Stok durumu
Girdi
Birim ihraç
İthal girdi
Hammadde Ge ne l kârlılık
maliye tle ri
fiyatı
kullanım
birim ithalat
oranı
fiyatı
düze yi
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı
ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma
sayısı 520’dir.
22
İhracatta
kârlılık düze yi
Baz: 531
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Üretim
47,7%
53,2%
57,6%
40,2%
İhracat
51,2%
59,3%
62,5%
41,4%
Kapasite kullanım oranı
41,9%
47,5%
48,3%
36,0%
Stok durumu
21,9%
24,8%
25,4%
18,8%
Girdi maliyetleri
57,3%
55,3%
61,9%
56,3%
Birim ihraç fiyatı
31,5%
39,3%
33,3%
26,1%
İthal girdi kullanım oranı
21,2%
19,1%
26,3%
19,9%
Hammadde birim ithalat fiyatı
44,4%
41,8%
50,8%
42,9%
Genel kârlılık düzeyi
19,6%
27,3%
22,5%
13,8%
İhracatta kârlılık düzeyi
20,5%
29,3%
22,5%
14,6%
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış
beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı
ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma
sayısı 520’dir.
23
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim
S
Kullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Ocak-Mart gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine
göre karşılaştırınız.
Arttı
100%
Aynı kaldı
Azaldı
Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım
3,5%
13,1%
9,2%
6,9%
33,7%
80%
31,3%
60,8%
59,0%
5,6%
60%
43,5%
25,6%
40%
3,5%
56,0%
20%
18,7%
3,7%
16,2%
36,5%
35,2%
17,1%
21,2%
0%
Ele ktrik
Doğalgaz
LPG
Fue l Oil
Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.
24
Su
Baz: 520
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
80%
63,1%
60%
56,0%
54,2%
52,9%
48,9%
45,4%
40%
35,2%
36,5%
34,7%
28,0%
20%
35,6%
28,0%
21,3%
17,1%
16,9%
12,7%
22,6%
21,2%21,3%
17,8%
LPG
Fue l Oil
0%
Ele ktrik
Doğalgaz
Su
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu
belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.
25
Baz: 520
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri
S
Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından
temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz?
Yurt içi
Yurt dışı
100
80
34,5
28,9
41,6
38,3
58,4
61,7
İlk 500
İkinci 500
60
40
65,5
71,1
20
0
Ge ne l
Diğe r
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme
oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı
%58,4 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran yaklaşık 13 puan daha yüksektir.
Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.
26
Baz: 520
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar
S
Ocak-Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi?
50%
41,9%
40%
35,6%
34,4%
31,5%
30,9%
2010-Q4
2011-Q1
30%
80%
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
20%
2010-Q1
60%
40%
2010-Q2
2010-Q3
35,3%
31,7%
30,9%
28,0%
20%
0%
Eve t
27
Baz: 531
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler
S
Nisan-Haziran döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap)
4%’ün altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır.
28
Baz: 531
Mayıs 2011
Yılın 2.Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler
67,0%
AB ülke le ri
62,1%
Orta doğu
37,9%
Ame rika
32,0%
Afrika
22,2%
Uzak Doğu
18,3%
Rusya/Be larus
13,0%
Orta asya
10,4%
Balkanlar
9,0%
Hint yarımadası
Pasifik adaları
7,9%
Diğe r Avrupa Ülke le ri 3,8%
He de f ülke yok
16,0%
Ce vap Yok 2,4%
0%
20%
40%
60%
80%
Baz: 531
29
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Rusya [18,3%]
Rusya [18,0%]
Rusya [17,5%]
Rusya [18,8%]
Irak [13,6%]
Irak [15,3%]
Irak [14,2%]
İran [13,0%]
İran [12,2%]
İran [14,0%]
Brezilya [12,5%]
Irak [12,3%]
Brezilya [10,0%]
Brezilya [10,0%]
Çin [9,2%]
Çin [9,6%]
Çin [9,6%]
Çin [10,0%]
ABD [9,2%]
ABD [9,6%]
BazGenel: 531; Bazİlk 500:150; Bazİkinci 500:120; BazDiğer:261
30
Mayıs 2011
Ortadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracat
S
Kuzey Afrika ve/veya Ortadoğu ülkelerine ihracatınız var mı?
Yukarıdaki grafikte; Ortadoğu ve/ veya Kuzey Afrika ülkelerine ihracatı olduğunu belirten firmaların oranı firmaların
ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
31
Mayıs 2011
Ortadoğu- Kuzey Afrika Ülkelerine İhracat
S
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki gerginlikler / kriz söz konusu ülkelere olan ihracatınızı nasıl
etkiledi?
63,6%
İhracatımız azaldı
İhracatımız sabit kaldı
26,5%
Müşteri kaybettik
19,5%
Ödemeler azaldı, alacaklarımızda sorun yaşıyoruz
18,2%
İhracatımız arttı
2,6%
Siparişer iptal oldu/stoklar arttı
2,0%
Eximbank limitleri iptal edilince riskimiz arttı
Ciddi oranda bir etkisi olmadı
0%
1,3%
1,0%
15%
30%
45%
60%
75%
Soru; söz konusu ülkelere ihracatı olduğunu belirten firmalar yöneltilmiştir.
Baz: 302
32
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi
S
Ocak-Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi?
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten
firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
33
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi
S
Ocak-Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu?
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı
firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
34
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi
S
Ocak-Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu?
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı
firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
35
Mayıs 2011
İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim
Mevcut Pazarlarda Yeni
Müşterilerden Sipariş Alma
Oranlarındaki Değişim
Mevcut Kaybedilen Pazar
Oranlarındaki Değişim
80%
60%
71,2%
64,8%
44,0%
63,0%
63,0%
60,7%
58,1%
61,1%
60%
47,0%
59,7%
56,5%
44,4%
64,0%
39,6%
40%
58,3%
55,9%
38,1%
42,3%
40,0%
37,0%
33,8%
40,1%
43,3%
41,4%
35,3%
53,5%
50,2%
25,3%
40%
20%
2010-Q1
2010-Q2
Genel
36
2010-Q3
İlk 500
2010-Q4
İkinci 500
2011-Q1
Diğer
2010-Q1
2010-Q2
Genel
2010-Q3
İlk 500
2010-Q4
İkinci 500
2011-Q1
Diğer
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı
S
Ocak-Mart 2011 cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir?
İhracat
İç Piyasa Satışları
100
80
40,1
32,5
36,2
46,2
60
40
59,9
67,5
63,8
53,8
20
0
Ge ne l
İlk 500
İkinci 500
Diğe r
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların
ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
37
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar
S
Ocak-Mart döneminde, ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri karşılaştınız? (Çok Cevap)
63,8%
Re kabe tçi fiyat sunamama
47,6%
He de f ülke de ki e konomik koşullar
34,3%
Finansman
He de f ülke de ki bürokratik e nge lle r
27,3%
He de f ülke de ki siyasi e nge lle r
26,6%
14,7%
Nite likli pe rsone l ye te rsizliği
Ürün kalite si
5,8%
He de f ülke nin dili 2,4%
He rhangi bir sorun yaşamadım
0%
13,6%
20%
40%
80%
60%
Baz: 531
38
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi
S
Ocak-Mart döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu?
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat
büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
39
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları
S
Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap)
100%
85,1%
84,2%
81,1%85,1%
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
80%
60%
43,2%
35,1%
40%
34,0%
32,2%
36,2%
33,9%
35,6%
27,0%
25,5% 27,0%
18,9%
18,1%
20%
10,3%
9,4%
10,6%
4,6%
6,4%
3,5%
2,7%2,3%
6,9%
5,3%4,3%
2,7%
Yurtdışı Finans
Diğer kaynaklar
0%
Özel bankalar
Eximbank
Kamu bankaları
Faktoring
Leasing
(Eximbank hariç)
Kurumları
Soru, Ocak-Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir.
BazGenel: 171; Bazİlk 500:47; Bazİkinci 500:37; BazDiğer:87
40
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi
S
Nisan-Haziran döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı?
Yukarıdaki grafikte; Nisan-Haziran döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların
ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
41
Mayıs 2011
Kredi Kullanımı
S
Halihazırda kredi kullanıyor musunuz?
Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri
kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
42
Mayıs 2011
Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı
S
Halihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır
mısınız?
Kamu
Özel
100
80
60
76,2
77,5
78,4
74,6
23,8
22,6
21,6
25,4
Ge ne l
İlk 500
İkinci 500
Diğe r
40
20
0
Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat
büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir.
BazGenel: 391; Bazİlk 500:104; Bazİkinci 500:93; BazDiğer:194
43
Mayıs 2011
Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar
S
Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap)
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
100%
80%
64,8%
57,6%
60%
52,0%
49,2%
40%
33,3% 35,0%
27,7%
21,7%
21,1% 17,3% 18,7%
20%
14,6%
8,3%
10,7%
6,7% 7,7%
3,0% 4,7%3,3% 1,9%
0%
Forward
Vadeli İşlem
Opsiyon
Swap
Hiçbiri
Baz: 531
44
Mayıs 2011
Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri
S
Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz?
(Çok Cevap)
31,4%
İthalatımız da olduğundan
21,6%
Dövizde artış be kle ntiside n dolayı
Araçlar hakkında bilgim yok
17,6%
Araçların pahalı olması
17,3%
10,8%
Kre di limiti ye te rsizliği
10,1%
Daha önce ki kötü te crübe
7,2%
Alış-satışlarımız döviz cinsinde n
Döviz riski me rke z/grup kararı
2,6%
Diğe r
3,9%
Fikrim yok/Ce vap yok
3,6%
0%
10%
20%
30%
50%
40%
Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir.
Baz: 287
45
Mayıs 2011
Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu
Ocak-Mart Döneminde
Yararlanılan Kaynaklar
Nisan-Haziran
Döneminde
Yararlanılması Planlanan
Kaynaklar
Dahilde İşleme Rejimi
49,2%
50,1%
Fuar Teşvikleri
36,2%
44,1%
Yatırım Teşvikleri
24,5%
31,6%
İstihdam Destekleri
15,3%
20,7%
Ar-Ge destekleri
13,0%
21,7%
KOSGEB destekleri
11,5%
18,5%
Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri
5,3%
11,1%
Diğer
4,0%
6,8%
Hiçbiri
24,9%
16,2%
531
531
Destekler
BAZ
46
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri
Destekler
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Dahilde İşleme Rejimi
49,2%
64,7%
50,8%
39,5%
Fuar Teşvikleri
36,2%
34,7%
49,2%
31,0%
Yatırım Teşvikleri
24,5%
34,7%
25,0%
18,4%
İstihdam Destekleri
15,3%
18,0%
20,0%
11,5%
Ar-Ge Destekleri
13,0%
23,3%
9,2%
8,8%
KOSGEB Destekleri
11,5%
1,3%
5,8%
19,9%
Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri
5,3%
5,3%
8,3%
3,8%
Diğer
4,0%
4,7%
3,3%
3,8%
Hiçbiri
24,9%
16,7%
24,2%
29,9%
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri
kırılımında incelenmektedir.
47
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Destekleri
Destekler
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Dahilde İşleme Rejimi
50,1%
64,7%
51,7%
41,0%
Fuar Teşvikleri
44,1%
40,0%
51,7%
42,9%
Yatırım Teşvikleri
31,6%
42,7%
26,7%
27,6%
İstihdam Destekleri
20,7%
19,3%
25,8%
19,2%
Ar-Ge Destekleri
21,7%
32,7%
18,3%
16,9%
KOSGEB Destekleri
18,5%
2,0%
9,2%
32,2%
Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri
11,1%
12,0%
15,0%
8,8%
Diğer
6,8%
9,3%
6,7%
5,4%
Hiçbiri
16,2%
11,3%
16,7%
18,8%
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat
büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
48
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması/Yenilenmesi Gereken Kredilerin
Toplam Krediler İçerisindeki Payı
49
Nisan-Haziran Döneminde
Kapatılması Gereken Kredilerin
Toplam Krediler İçerisindeki Payı
Nisan-Haziran Döneminde
Yenilenmesi Gereken Kredilerin
Toplam Krediler İçerisindeki Payı
0
33,0%
38,6%
1-10
18,6%
18,5%
11-20
16,2%
13,7%
21-30
12,6%
13,4%
31-40
7,5%
6,8%
41-50
3,8%
4,0%
51-60
2,3%
2,3%
61-70
0,9%
0,4%
71-80
1,5%
0,9%
81-90
0,8%
0,6%
91-100
2,8%
0,9%
BAZ
531
531
Ortalama Pay
17,2%
14,0%
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Kapatılması Gereken Kredilerin Toplam
Krediler İçerisindeki Payı
Kredilerin Oranı (%)
50
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
0
33,0%
35,3%
27,5%
34,1%
1-10
18,6%
24,7%
14,2%
17,2%
11-20
16,2%
12,0%
24,2%
14,9%
21-30
12,6%
13,3%
11,7%
12,6%
31-40
7,5%
4,0%
6,7%
10,0%
41-50
3,8%
4,0%
6,7%
2,3%
51-60
2,3%
2,0%
2,5%
2,3%
61-70
0,9%
-
3,3%
0,4%
71-80
1,5%
0,7%
3,3%
1,1%
81-90
0,8%
0,7%
-
1,1%
91-100
2,8%
3,3%
-
3,8%
Ortalama Kredi Kullanımı
17,2%
14,9%
18,6%
17,8%
Baz
531
150
120
261
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Yenilenmesi Gereken Kredilerin Toplam
Krediler İçerisindeki Payı
Kredilerin Oranı (%)
51
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
0
38,6%
43,3%
34,2%
37,9%
1-10
18,5%
22,7%
13,3%
18,4%
11-20
13,7%
13,3%
14,2%
13,8%
21-30
13,4%
11,3%
15,0%
13,8%
31-40
6,8%
2,7%
9,2%
8,0%
41-50
4,0%
2,0%
7,5%
3,4%
51-60
2,3%
2,0%
4,2%
1,5%
61-70
0,4%
-
0,8%
0,4%
71-80
0,9%
0,7%
1,7%
0,8%
81-90
0,6%
0,7%
-
0,8%
91-100
0,9%
1,3%
-
1,1%
Ortalama Kredi Kullanımı
14,0%
11,2%
17,2%
14,2%
Baz
531
150
120
261
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri
S
Ocak-Mart döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz?
Dönemlere Göre Ortalama Personel
Sayısındaki Değişim
200
Beyaz Yakalı
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
30
(n:531)
70
(n: 150)
44,5
(n: 120)
15
(n: 261)
Mavi Yakalı
140
(n: 486)
350
(n: 131)
175
(n: 113)
50
(n: 242)
Ar-Ge Personeli
4
(n: 308)
6,5
(n: 92)
5
(n: 77)
2
(n: 139)
174
150
130
140
110
100
100
35
29
25
Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik
nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır.
25
0
5
4
3
2010-Q1
Genel
52
139
132
120
50
2011 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 174 olarak
hesaplanmaktadır. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama
çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir.
159
160
2010-Q2
2010-Q3
Beyaz Yakalı
30
4
2010-Q4
Mavi Yakalı
4
2011-Q1
Ar-Ge
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri
S
1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında kaç yeni çalışan istihdam ettiniz? Aynı dönemde; emeklilik, iş
akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişi işten ayrıldı?
Dönemde İstihdam Edilen
Ortalama Yeni Çalışan Sayısı
100%
+19
80%
Genel
60%
54,0%
İlk 500
İkinci 500
Diğer
54,2%
49,0%
43,7%
40%
39,1%
31,6%
26,0%
22,5%
19,4%
20%
20,0%
23,3%
17,2%
0%
+
Sabit
Yukarıdaki grafikte; Ocak-Mart döneminde firmaların yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki
artış ya da azalış yönünde değişimleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
Baz: 531
53
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri
S
1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında kaç yeni çalışan istihdam ettiniz? Aynı dönemde; emeklilik, iş
akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişi işten ayrıldı?
GENEL
İLK 500
İKİNCİ 500
DİĞER
Değişim
Beyaz Yakalı
Mavi Yakalı
Ar-Ge
+
8,6
24,8
1,3
-
3,7
11,7
0,3
Net
4,9
13,1
1,0
+
13,3
31,4
3,2
-
5,9
15,2
0,8
Net
7,4
16,2
2,4
+
9,6
46,5
0,5
-
4,7
24,6
0,1
Net
4,9
21,9
0,4
+
5,4
11,0
0,5
-
2,0
3,8
0,1
Net
3,5
7,2
0,4
19
26
27
11
NOT: Bu slaytta yer alan istihdam verileri sorgulama ve hesaplama yöntemindeki değişiklikler nedeniyle önceki dönem sonuçları
ile karşılaştırılamamaktadır. Bulguları değerlendirirken bu hususu dikkate almanızı önemle rica ederiz.
54
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
2011 yılının ilk çeyreğine ilişkin istihdam verileri değerlendirildiğinde, firmaların yaklaşık olarak yarısının (%49)
dönemdeki istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olduğu tespit edilmektedir. İhracatta ilk 1000
firma nezdinde değerlendirildiğinde ise bu oran %54’e yükselmektedir. Çalışan sayısı azalan firmaların oranı
%19,4 olarak hesaplanmaktadır.
Yılın ilk çeyreğinde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı 19 olup, yeni çalışanların büyük bir
çoğunluğunu mavi yakalılar oluşturmaktadır. Dönemde istihdam edilen ortalama çalışan sayısı firmaların
ihracat büyüklükleri nezdinde değerlendirildiğinde; ilk 500’ün ortalama 26, ikinci 500’ün 27 ve diğer ihracatçı
firmaların ise 11 yeni kişi işe aldıkları görülmektedir. Ancak ilk 500’de yer alan firmaların istihdam gibi
indikatörler açısından
kendi içindeki değişkenliğinin diğer segmentlere kıyasla fazla olduğu
varsayımından hareketle elde edilen istihdam bulgularının eğilim yönünde değerlendirilmesi ve bu
rakamlardan hareketle bir tümevarım yöntemi işletilmemesi gereği önemle vurgulanmaktadır.
Raporun ilerleyen bölümlerinde görüleceği üzere ihracatçı firmaların dönemdeki istihdam eğilimi 2011 yılı sonu
istihdam öngörüleri ile de paralellik göstermektedir. İhracatçı firmalar 2011 yılı içerisinde ortalama 11 yeni
çalışan istihdam etmeyi planlamaktadır (İlk 500-12,6; İkinci 500-21,1; Diğer- 5,3). İkinci 500’de yer alan firmaların
diğerlerine kıyasla görece yüksek istihdam eğilimi büyüme planlarının bir göstergesi olarak da yorumlanabilir.
Ortalama rakamlar; yeni işe alım ve işten ayrılmalar sonucu gerçekleşen mutlak çalışan sayısını göstermektedir.
55
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Ocak-Mart döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti?
S
Beyaz Yakalı
Mavi Yakalı
Ar-Ge Personeli
80%
59,9%
60%
45,0%
41,2%
40%
37,1%
34,8%
20%
19,4%
17,1%
16,9%
13,2%
3,8%
4,7%
6,8%
0%
Arttı
Aynı kaldı
Azaldı
Cevap vermek istemiyorum
Baz: 531
56
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Beyaz Yakalı
37,1%
44,0%
42,5%
30,7%
Mavi Yakalı
41,2%
42,0%
43,3%
39,8%
Ar-Ge Personeli
16,9%
19,3%
19,2%
14,6%
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten
firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
57
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Nisan-Haziran döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz?
S
Beyaz Yakalı
Mavi Yakalı
Ar-Ge Personeli
80%
56,7%
60%
49,9%
44,6%
40%
32,4%
30,9%
27,5%
22,6%
20%
23,0%
12,4%
0%
Eve t
Hayır
Bilmiyorum / Fikrim yok
Baz: 531
58
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Beyaz Yakalı
27,5%
32,7%
33,3%
21,8%
Mavi Yakalı
32,4%
34,0%
36,7%
29,5%
Ar-Ge Personeli
12,4%
16,0%
12,5%
10,3%
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaların oranı firmaların
ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
59
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
S
2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar
emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını
öngörüyorsunuz?
2011 Yılında İstihdam Edilmesi
Planlanan
Ortalama Yeni Çalışan Sayısı
100%
+11
80%
Genel
60%
41,4%
45,0%
43,3%
38,7%
40%
41,7%
42,4%
Diğer
İkinci 500
İlk 500
44,4%
39,3%
16,2%
20%
17,3%
13,3%
16,9%
0%
+
Sabit
-
Yukarıdaki grafikte; firmaların 2011 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki
artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık
olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını
Baz: 531
öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %16,2’dir.
60
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi
S
2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar
emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını
öngörüyorsunuz?
Değişim
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
+
22,5
35,6
32,7
10,2
-
11,5
23,0
11,6
4,9
10,9
12,6
21,1
5,3
NET
Yukarıdaki tabloda; firmaların 2011 yıl sonuna kadarki istihdam öngördükleri firmaların ihracat büyüklükleri
kırılımında incelenmektedir. Tablodaki veriler 2011 sonuna kadar yeni istihdam edilmesi planlanan (+) ya da işten
ayrılacağı öngörülen (-) ortalama kişi sayısını göstermektedir.
NOT: Bu slaytta yer alan istihdam verilerinin sorgulama ve hesaplama yöntemindeki değişiklikler nedeniyle önceki dönem
sonuçları ile karşılaştırılamamaktadır. Bulguları değerlendirirken bu hususu dikkate almanızı önemle rica ederiz.
61
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar
S
Ocak-Mart döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap)
100%
Yurt İçi
Yurt Dışı
79,8%
80%
60%
47,3%
40%
34,1%
28,4%
17,7%
20%
9,8%
14,9%
9,6%
4,9%
4,9%
1,1%1,1%
0%
Mode rnizasyon
Kapasite artırımı
Ar-Ge / inovasyon
Ye ni te sis kurma/
yatırımı
Satın alma
Şirke t satınalma
Hiçbir yatırım
yapılmadı
Baz: 531
62
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar
Yurt İçi
Yurt Dışı
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Modernizasyon
34,1%
40,0%
34,2%
30,7%
9,8%
13,3%
16,7%
4,6%
Kapasite artırımı
28,4%
32,7%
30,8%
24,9%
9,6%
16,0%
10,0%
5,7%
Ar-Ge/ inovasyon yatırımı
17,7%
23,3%
20,8%
13,0%
4,9%
5,3%
7,5%
3,4%
Yeni tesis kurma/ Satın alma
14,9%
16,0%
13,3%
14,9%
4,9%
2,7%
5,8%
5,7%
Şirket satınalma
1,1%
0,7%
0,8%
1,5%
1,1%
2,0%
0,8%
0,8%
Hiçbir yatırım yapılmadı
47,3%
41,3%
45,8%
51,3%
79,8%
75,3%
75,0%
84,7%
531
150
120
261
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Ocak-Mart döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı
ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
63
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar
S
Nisan-Haziran döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap)
100%
Yurt İçi
Yurt Dışı
78,9%
80%
60%
40%
20%
49,0%
29,9%
25,8%
14,5%
8,7%
9,0%
13,2%
6,0%
4,9%
1,1%0,9%
0%
Mode rnizasyon
Kapasite artırımı
Ar-Ge / inovasyon
Ye ni te sis kurma/
yatırımı
Satın alma
Şirke t satınalma
Hiçbir yatırım
yapılmayacak
Baz: 531
64
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar
Yurt İçi
Yurt Dışı
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
Modernizasyon
29,9%
36,7%
30,8%
25,7%
8,7%
9,3%
14,2%
5,7%
Kapasite artırımı
25,8%
30,0%
26,7%
23,0%
9,0%
14,0%
9,2%
6,1%
Ar-Ge/ inovasyon yatırımı
14,5%
17,3%
16,7%
11,9%
6,0%
6,7%
10,0%
3,8%
Yeni tesis kurma/ Satın alma
13,2%
16,0%
10,0%
13,0%
4,9%
1,3%
7,5%
5,7%
Şirket satınalma
1,1%
1,3%
-
1,5%
0,9%
-
0,8%
1,5%
Hiçbir yatırım yapılmadı
49,0%
41,3%
49,2%
53,3%
78,9%
77,3%
70,8%
83,5%
531
150
120
261
531
150
120
261
BAZ
Yukarıdaki tabloda; Nisan-Haziran döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat
büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.
65
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planı Yapmama Nedenleri
S
Nisan-Haziran döneminde, yurt içinde herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir
misiniz? (Çok Cevap)
Piyasada yetersiz talep
39,6%
Kurulu fazla kapasite
39,2%
Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık
38,5%
15,8%
Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık
Finansman yetersizliği
1,5%
Yönetim kararı/planlamada yok 1,5%
Diğer
Cevap yok
0%
5,4%
5,0%
10%
20%
30%
40%
50%
Soru; Nisan-Haziran döneminde yurt içinde herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir.
Baz: 260
66
Mayıs 2011
Yılın 2. Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planı Yapmama Nedenleri
S
Nisan-Haziran döneminde, yurt dışında herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir
misiniz? (Çok Cevap)
40,3%
Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık
Piyasada yetersiz talep
33,9%
Kurulu fazla kapasite
Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık
Yönetim kararı/planlamada yok
Finansman yetersizliği
Diğer
Cevap yok
Cevap yok
0%
24,3%
11,2%
7,4%
2,6%
1,9%
8,8%
13,1%
10%
20%
30%
40%
50%
Soru; Nisan-Haziran döneminde yurt dışında herhangi bir yatırım planlamadığını belirten firmalar yöneltilmiştir.
Baz: 419
67
Mayıs 2011
Piyasa Beklentileri
2011 Nisan Haziran Dönemi Beklentileri
USD/TL kur tahmini
Euro/TL kur tahmini
Euro/USD parite tahmini
Nisan-Haziran Dönemi
2011 Yılı Sonu
1,55
1,60
n: 531
n:531
2,18
2,22
n: 531
n:531
1,42
1,40
n: 513
n:514
Enflasyon oranı tahmini (%)
-
MB politika faiz tahmini (%)
-
Büyüme Beklentisi (%)
68
7,73
n:510
7,37
n:492
5,70
8,29
n: 466
n:483
MB politika faizlerinin ideal seviyesi
6,19 ( n: 488)
Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi
1,63 ( n: 514)
Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi
2,22 ( n: 512)
Mayıs 2011
2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri
S
2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?
Daha iyi olacak
100%
9,8%
Değişmeyecek
Daha kötü olacak
7,0%
26,7%
21,3%
80%
37,9%
43,1%
60%
53,5%
55,6%
40%
52,4%
49,9%
20%
17,7%
25,2%
0%
Se ktör
Türkiye Ekonomisi
Avrupa Ekonomisi
Dünya Ekonomisi
Baz: 531
69
Mayıs 2011
2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri
S
2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?
Genel
İlk 500
İkinci 500
Diğer
100%
80%
61,7%
60%
52,4%
56,0%
49,9%
52,7%
50,8%
47,9%
46,0%
40%
17,7% 18,0%
20%
25,2%
21,7%
27,3% 27,5%
23,0%
15,7%
0%
Sektör
Türkiye Ekonomisi
Avrupa Ekonomisi
Dünya Ekonomisi
Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların
oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.
Baz: 531
70
Mayıs 2011
2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi
S
Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım
olmak üzere belirtiniz.
SANAYİ
100%
TARIM
6,8%
11,1%
8,3%
39,0%
25,8%
35,6%
80%
9,6%
26,6%
60%
40%
54,2%
63,1%
56,1%
63,8%
20%
0%
Mayıs Sonu İtibariyle
2011 Sonu İtibariyle
Artar
Mayıs Sonu İtibariyle
Aynı kalır
2011 Sonu İtibariyle
Azalır
Baz: 531
71
Mayıs 2011
2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi
Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım
olmak üzere belirtiniz.
S
Sanayi
Genel
İlk 500
Tarım
İkinci 500
Diğer
Genel
Mayıs Sonu İtibariyle
İkinci 500
Diğer
Mayıs Sonu İtibariyle
Artar
54,2%
59,3%
61,7%
47,9%
56,1%
60,0%
60,8%
51,7%
Aynı kalır
39,0%
30,7%
35,8%
45,2%
35,6%
30,7%
33,3%
39,5%
Azalır
6,8%
10,0%
2,5%
6,9%
8,3%
9,3%
5,8%
8,8%
2011 Sonu İtibariyle
2011 Sonu İtibariyle
Artar
63,1%
68,7%
64,2%
59,4%
63,8%
70,7%
61,7%
60,9%
Aynı kalır
25,8%
21,3%
25,8%
28,4%
26,6%
20,7%
29,2%
28,7%
Azalır
11,1%
10,0%
10,0%
12,3%
9,6%
8,7%
9,2%
10,3%
531
150
120
261
531
150
120
261
BAZ
72
İlk 500
Mayıs 2011
İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları
S
Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap)
68,2%
Döviz kurları
Hammadde ve aramal fiyatları
58,8%
Ene rji maliye tle ri
58,6%
44,8%
İstihdam maliye tle ri
42,2%
Ve rgi maliye tle ri
Finansman maliye tle ri
39,7%
Te şvikle rin ye te rsizliği
39,2%
32,4%
Kayıtdışı ticare t
30,3%
Lojistik maliye tle ri
Bürokratik e nge lle r
28,2%
Dış pazarlardaki yükse k ithalat ve rgile ri
27,5%
23,2%
Vasıflı e le man sıkıntısı
13,6%
Tanıtım sorunu
Diğe r 4,3%
0%
15%
30%
45%
60%
75%
Baz: 531
73
Mayıs 2011
Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan
Duyulan Memnuniyet
Ortalama Memnuniyet
3,6
KURUMLAR
KURUMLAR
İhracatçı Birlikleri
4,0
Gümrük İdareleri
3,5
Dış Ticaret Müsteşarlığı
3,8
Ulaştırma Bakanlığı
3,5
KOSGEB
3,7
TÜBİTAK
3,5
Hazine Müsteşarlığı
3,7
Kamu Bankaları
3,5
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
3,7
Türk Patent Enstitüsü
3,4
Ticari Bankalar
3,7
TSE
3,4
Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret
Borsaları
3,7
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
3,4
Çevre ve Orman Bakanlığı
3,3
Merkez Bankası
3,7
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
3,3
ORTALAMA
3,6
Maliye Bakanlığı
3,6
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
3,6
Eximbank
3,6
Baz: 531
74
Mayıs 2011
«2023 İhracat Stratejisi» Kampanyası Bilinirlik
S
TİM’in “2023 İhracat Stratejisi” tanıtım kampanyasını biliyor musunuz?
Evet, biliyorum
73,3%
Hayır, hiç
duymadım
26,7%
Baz: 531
75
Mayıs 2011
TİM Yeni Logo Bilinirlik ve Beğeni Düzeyi
S
TİM’in logosunu yenilediğini biliyor musunuz? Yenilenen logoya ilişkin beğeni düzeyinizi 5’li
ölçek üzerinde değerlendiriniz.
Beğeni Ortalaması
Bilinirlik
3,8
100%
75,3%
Evet
62,0%
80%
63,8%
60%
40%
5,5%
19,2%
Hayır
20%
11,5%
4,1%
38,0%
1,3%
0%
Çok beğendim
TİM’in logosunu yenilediğini bilmeyen firma yetkililerine yenilenen logo gösterilmiş, takiben logoya ilişkin beğeni
düzeylerini belirtmeleri beklenmiştir.
76
Hiç beğenmedim
Baz: 531
Mayıs 2011
TİM Yeni Websitesi Bilinirlik ve Beğeni Düzeyi
S
TİM’in websitesini yenilediğini biliyor musunuz? Yenilenen siteye ilişkin beğeni düzeyinizi 5’li
ölçek üzerinde değerlendiriniz.
Beğeni Ortalaması
Bilinirlik
3,9
100%
80,2%
Evet
51,6%
80%
67,8%
60%
40%
1,3%
18,5%
Hayır
20%
12,4%
48,4%
0,9%
0,4%
0%
Çok beğendim
TİM’in sitesini yenilediğini bilmeyen firma yetkilileri yenilenen siteye yönlendirilmiş, takiben siteye ilişkin beğeni
düzeylerini belirtmeleri beklenmiştir.
77
Hiç beğenmedim
Baz: 531
Mayıs 2011
TİM Yönetiminden Yeni Dönemde Beklentiler
S
TİM yönetiminden yeni dönemde beklentileriniz nelerdir? Kısaca belirtiniz.
Oran
Destek teşviklerinin arttırılması, anti damping, vergi ve yükümlülük maliyetlerinin uygun
hale getirilerek rekabet gücünün arttırılması
8,3%
2023 stratejisi kapsamında sürekli bilgi akışı sağlamak (forum vb.)
4,7%
2023 hedefleri doğrultusunda gerekli altyapıyı oluşturmak
4,9%
Hükümet nezdinde sorunlara çözüm bularak çalışmaların hızlandırmak
4,1%
Rekabetçi döviz kuru
4,0%
Bürokratik ve siyasi engellerin azaltılması
Üretimin önündeki engellerin aşılması (yüksek hammadde fiyatı, yüksek vergiler, enerji
maliyetleri vb.)
İhracatçı firmaların sorunlarının sektörel bazda belirlenerek çözüm odaklı yaklaşım
geliştirilmesi
4,1%
Hedef ülkeler/yeni alternatif pazarlar ilgili güncel ve detaylı bilgi paylaşımı
2,4%
Pazar araştırmaları/sektörel analiz sonuçlarını ilgili firmalarla zamanında paylaşmak
Gümrüklerdeki sorunların çözümü ve modernize edilmesi
1,3%
Yurtdışı ticari heyet seyahatlerinin daha efektif olması
1,3%
Diğer
Memnunum, başarılar dileriz
Cevap yok
4,5%
6,8%
3,2%
3,2%
1,3%
58,4%
BAZ
78
531
Mayıs 2011
Download