Egilim Anketi 2013 1inci ceyrek1,00 MB
advertisement
İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek Sonuçları Ocak- Mart Gerçekleşmeleri Nisan- Haziran Beklentileri İSTANBUL // Mayıs 2013 ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: Ocak-Mart 2013 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri, Nisan –Haziran 2013 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri, Ocak-Mart 2013 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, Nisan –Haziran 2013 döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, Ocak-Mart 2013 döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme / mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, Ocak-Mart 2013 cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, Ocak-Mart 2013 döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar, METODOLOJİK BİLGİLER // N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2011) 520 %26,5 25,43 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2012) 507 %25,5 28,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2012) 508 %25,5 26,15 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2012) 505 %25,5 25,81 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2012) 505 %25,5 26,65 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2013) 502 %25,2 25,40 dk. GÖRÜŞÜLEN FİRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI // Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 129 25,7% Demir çelik ve Demir dışı Metaller 63 12,5% Bitkisel Ürünler 57 11,4% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 50 10,0% Hububat- Bakliyat 46 9,2% Otomotiv Sanayi 40 8,0% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 33 6,6% Toprak Ürünleri ve Madencilik 31 6,2% Ağaç Orman Ürünleri 22 4,4% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 11 2,2% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 20 4,0% TOPLAM 502 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. TEMEL BULGULAR// Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”// S Geçen yılın aynı dönemine göre, geçtiğimiz 3 aylık dönemdeki (Ocak-Mart 2013) gelişmeyi belirtiniz. Arttı 8,5% 22,0% 2,8% 31,5% 8,9% 25,3% 3,9% 4,4% 7,9% 30,9% 30,5% 24,7% 33,0% Bu alanda verimiz yok 4,2% 5,0% 45,8% 41,6% 39,0% 40,6% 15,6% 11,0% 12,7% İthal girdi kullanım oranı Hammadde Genel kârlılık İhracatta birim ithalat düzeyi kârlılık düzeyi fiyatı 21,6% 22,0% 8,7% 11,0% 52,6% 41,7% Azaldı 4,6% 19,3% 25,5% Aynı kaldı 37,1% 54,1% 56,8% 39,0% Üretim 41,0% İhracat 32,8% Kapasite kullanım oranı 28,8% Stok durumu 23,5% Girdi maliyetleri Birim ihraç fiyatı 29,9% Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 482’dir. Baz: 502 Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler”// S Geçen yılın aynı dönemine göre, önümüzdeki 3 aylık dönem (Nisan-Haziran 2013) için beklentinizi belirtiniz. Artar 7,7% 2,8% 13,9% 20,5% 34,9% 34,3% 7,9% 4,6% 16,8% 20,5% 5,0% 9,8% 42,4% İhracat 4,4% 16,1% 22,6% Bu alanda verimiz yok 4,2% 4,4% 28,5% 29,9% 22,4% 8,3% 11,2% 53,3% 46,5% 51,4% 51,6% 17,5% 15,8% 19,9% 15,9% 14,1% Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı 46,7% 62,0% 38,6% 37,1% 24,1% Üretim Azalır 38,2% 50,8% 43,6% Aynı kalır Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi maliyetleri Hammadde Genel kârlılık İhracatta birim ithalat düzeyi kârlılık düzeyi fiyatı Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 482’dir. Baz: 502 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi 36,9 63,1 Genel Yurt dışı 36,1 31,5 63,9 68,5 İkinci 500 Diğer 46,5 53,5 İlk 500 Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama %53,5 iken diğer firmalarda bu oran 15 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 482 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// Yurtiçi Yoğun 12,2 13,9 35,1 87,8 35,4 36,9 42,3 42,7 45,2 46,7 52,0 57,7 57,3 54,8 53,3 48,0 Tekstil Makine Elektrik Elektronik ve Bilişim 86,1 64,9 Bitkisel Ürünler Yurtdışı Yoğun 64,6 Toprak Agaç Orman Hububat Ürünleri ve Ürünleri Bakliyat ve Madencilik Mamulleri 63,1 GENEL Yurt içi Yurt dışı Otomotiv Demirçelik ve Kimyevi Sanayi Demirdışı Maddeler ve Metaller Mamulleri Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür. Bunu otomotiv sanayi ile demirçelik ve demirdışı metaller sektörleri izlemektedir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 482 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 2010 - 35,9% 2011 - 30,5% 42% 36% 34% Genel İlk 500 İkinci 500 2012 - 33,6% 32% 31% 30% 31% 31% 34% 34% Diğer 40,3% 33,9% 33,5% 29,4% Baz: 502 Grafikte Ocak - Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiğini belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 33% 34% 34% Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler// S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran) ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. 15,7% 12,2% 8,8% 8,6% 8,2% 7,2% 5%’in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır. Baz: 502 7,2% 6,4% 6,4% 6,0% 6,0% 6,0% 5,2% 5,2% 5,0% 5,0% Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? 68,9% 60,4% 60,8% 55,7% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 502 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? 35,7% 32,1% Genel 28,1% 30,3% İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 502 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim// Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim 76% 74% 71% 71% 66% 67% 65% 63% 60% 61%63% 61% 64% 58% 58% 61% 61% 59% 56% 57% 56% 62% 63% 57%58% 63% 62%62% 56% 58% 59% 56% 50% İkinci 500 60%61% 61% 56% 50% İlk 500 65%65% 59% 54% Genel 65%66% 69% Diğer 56% Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı// S Geçtiğimiz 3 aylık dönem (Ocak-Mart) cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat 37,6 35,8 34,5 62,4 64,2 65,5 Genel İlk 500 İkinci 500 İç Piyasa Satışları 40,3 59,7 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 502 Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart), ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri ile karşılaştınız? (Çok Cevap) Rekabetçi fiyat sunamama 62,2% Hedef ülkedeki ekonomik koşullar 53,6% Finansman 34,7% Hedef ülkedeki bürokratik engeller 26,9% Hedef ülkedeki siyasi engeller 25,9% Nitelikli personel yetersizliği Ürün kalitesi Hedef ülkenin dili Herhangi bir sorun yaşamadım Baz: 502 16,1% 9,0% 5,2% 13,5% Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart), dış finansman talebiniz oldu mu? 2010 – 30,0% 2011 – 36,6% 2012 - 40,4% 29% 30% 41% 39% 33% 32% 43% 39% 40% 34% 27% 42,0% 42,5% 45,4% 40,0% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 502 39% 42% Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları// Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) S 89% 80% 74% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 79% 66% 55% 56% 46% 39%37% 36% 34% 22% 17% 19% 13% 22% 14%14% 9% 12% 7% 2% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları (Eximbank hariç) Faktoring Leasing Soru, Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 211; Bazİlk 500:65; Bazİkinci 500:54; BazDiğer:92 11% 5% Yurtdışı Finans Kurumları 6% 4% 3% Diğer kaynaklar Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi// S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran), dış finansman talebiniz olacak mı? 45,2% Genel 43,8% İlk 500 47,9% İkinci 500 44,8% Diğer Yukarıdaki grafikte; Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 502 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar// Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? S (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 63% 58% 57% 50% 27% 31% 30% 23% 20% 16% 16% 14% 13% 8% Forward Baz: 502 Vadeli İşlem 6% 6% Opsiyon 5% 3% 4% Swap 1% Hiçbiri Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri// S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) İthalatımız da olduğundan 33,1% Araçların maliyetinin yüksek olması 16,9% Dövizde artış beklentisinden dolayı 15,9% Araçlar hakkında bilgim yok 14,5% Daha önceki kötü tecrübe (zarar ettim) Kredi limiti yetersizliği Alış-satışlarımız döviz cinsinden Kur riski taşımıyoruz Döviz riski merkez/grup kararı 12,4% 5,9% 4,5% 3,1% 2,4% Gerek duymuyoruz 2,1% Diğer 5,2% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 290 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu// Ocak-Mart Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Nisan-Haziran Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 49,2% 51,4% Fuar Teşvikleri 39,2% 40,6% Yatırım Teşvikleri 24,7% 30,3% İstihdam Destekleri 18,1% 23,7% Ar-Ge destekleri 17,7% 20,5% KOSGEB destekleri 9,0% 11,8% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 8,0% 10,6% Diğer 7,8% 9,6% Hiçbiri 25,1% 21,3% 502 502 Destekler BAZ Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 35 (n:502) 74 (n: 153) 50 (n: 119) 19 (n: 230) Mavi Yakalı 107 (n: 500) 244 (n: 153) 181 (n: 117) 51 (n: 230) Ar-Ge Personeli 5 (n: 282) 11 (n: 81) 5 (n: 78) 3 (n: 123) Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 2013 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 166 olarak hesaplanmaktadır. Bu dönemde ikinci 500 kategorisinde yer alan firmalarda mavi ve beyaz yakalılardaki hareketlilikten kaynaklanan çalışan sayısındaki artış dikkat çekmektedir. Beyaz yakalıların sayısı 40’tan 50’ye, mavi yakalıların sayısı ise 154’ten 181’e yükselmiştir. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir. Yılın 2. Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi// S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran) yeni çalışan istihdam edecek misiniz? 55,2% 46,8% 28,7% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 28,7% 28,8% 33,6% 26,1% Mavi Yakalı 32,7% 28,1% 40,3% 31,7% Ar-Ge Personeli 13,9% 13,7% 13,4% 14,3% BAZ 502 153 119 230 Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 42,4% 32,7% 30,9% 24,5% 24,9% 13,9% Evet Hayır Beyaz Yakalı Baz: 502 Mavi Yakalı Bilmiyorum / Fikrim yok Ar-Ge Personeli Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar// S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart) yaptığınız yurt içi/ yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz. (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 33,7% 29,1% 17,7% 10,8% 13,1% 11,2% 4,4% Modernizasyon Baz: 502 Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon yatırımı 5,4% 1,4% Yeni tesis kurma / Satın alma 0,6% Şirket satınalma Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar// S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan-Haziran) yurt içi/ yurt dışı yatırımlarınız hangi alanda olacak? (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 32,5% 23,7% 16,5% 10,4% 11,4% 9,6% 4,6% Modernizasyon Baz: 502 Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon yatırımı 2,4% Yeni tesis kurma / Satın alma 1,0% 1,0% Şirket satınalma Piyasa Beklentileri// 2013 Nisan-Haziran Dönemi Beklentileri USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini Nisan-Haziran Dönemi 2013 Yılı Sonu 1,81 1,84 n: 502 n:502 2,34 2,38 n: 502 n:498 1,30 1,30 n: 495 n:502 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) MB politika faizlerinin ideal seviyesi Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 7,09 n:502 5,58 n:484 3,93 6,04 n: 445 n:484 4,93 ( n: 454) 1,86 ( n: 483) 2,39 ( n: 482) 2013 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// S 2013 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak 12,4% Değişmeyecek 10,0% 29,3% 50,6% Daha kötü olacak 20,5% 53,8% 63,1% 59,2% 37,1% Sektör Baz: 502 36,3% Türkiye Ekonomisi 11,6% 16,3% Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi 2013 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi// S Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ 17,1% TARIM 11,4% 15,9% 7,2% 47,0% 45,2% 54,2% 38,8% 34,5% 2013 Sonu İtibariyle Mayıs Sonu İtibariyle 57,6% 45,8% 25,3% Mayıs Sonu İtibariyle Artar Baz: 502 Aynı kalır Azalır 2013 Sonu İtibariyle İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları// S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) Enerji maliyetleri 62,0% Döviz kurları 51,0% Hammadde ve aramal fiyatları 47,2% Vergi maliyetleri 45,2% Istihdam maliyetleri 45,0% Finansman maliyetleri 43,6% Teşviklerin yetersizliği 37,6% Lojistik maliyetleri 37,5% 33,1% Kayıtdışı ticaret Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri 31,1% Bürokratik engeller 30,7% Vasıflı eleman sıkıntısı Tanıtım sorunu Diğer Baz: 502 23,9% 12,0% 3,4% Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet// Ortalama Memnuniyet 3,7 KURUMLAR KURUMLAR İhracatçı Birlikleri 4,0 TÜBİTAK 3,6 Ekonomi Bakanlığı 3,9 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 3,6 Eximbank 3,8 KOSGEB 3,6 ORTALAMA 3,7 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3,6 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 3,7 Kamu Bankaları 3,5 Hazine Müsteşarlığı 3,7 Türk Patent Enstitüsü 3,5 Merkez Bankası 3,7 TSE 3,5 Ticari Bankalar 3,7 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 3,4 Gümrük İdareleri 3,7 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,4 Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 3,7 Ticaret ve Sanayi Odaları / Ticaret Borsaları 3,7 Maliye Bakanlığı 3,7 Baz: 502 Çözüm Sürecine İlişkin Görüşler// S Türkiye’de barışı sağlamayı amaçlayan çözüm sürecinin başarılı olup olmayacağına yönelik düşüncenizi öğrenebilir miyiz? Genel İlk 500 İkinci 500 83,1% 75,8% 74,3% 71,9% 25,7% 24,2% 16,9% Başarılı olacak Baz: 472 Başarısız olacak 28,1% Diğer Çözüm Sürecinin Yatırım Yapma Kararına Etkisi// S Türkiye’de barışı sağlamayı amaçlayan çözüm sürecinin başarılı olması halinde Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu illerine yatırım yapma eğiliminizi aşağıdaki ifadelerden hangisi en uygun biçimde tanımlamaktadır? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 68% 67% 68% 69% 16% 18% 14% 16% 9% Bölgeye yatırım yapmayı şimdilik Bölgenin kalkınmasına destek düşünmüyoruz için yatırım yapma amaçlı fizibilite çalışmalarına başlarız Soru, barış sürecinin başarılı olacağı görüşünde olan firmalara yöneltilmiştir. Baz: 358 10% 11% Yatırım yaparız 8% 6% 5% 7% 7% Bölgedeki mevcut yatırımımızı genişletiriz Bölge’de Yatırım Kararına Etki Eden Unsurlar// S Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine yatırım kararınızı hangi unsurların etkilediğini öğrenebilir miyiz? Yatırım teşviği (mevcut teşviklerin arttırılması) 60,5% Uzun süreli ve kalıcı barışın tesisi 60,5% İş gücü potansiyeli 45,6% Ortadoğu pazarına yakınlık Diğer 43,0% 4,4% Soru, Bölge’de yatırım yapma ya da mevcut yatırımlarını genişletme eğiliminde olan firmalara yöneltilmiştir. Baz: 114 Bölge’de Yatırım Planlamama Nedenleri// S Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine yatırım yapmayı düşünmediğinizi belirttiniz. Bu eğiliminizin başlıca nedenini öğrenebilir miyiz? Bölgeye yatırımın, ürün ve hizmetlerimiz açısından fizibilitesi olumsuz 44,3% Yurt içinde yatırım planlamıyoruz Sektör için teşviklerin yetersizliği 39,3% 8,2% Uzun süreli ve kalıcı barışın tesis edileceğini düşünmüyoruz 4,5% Erken oldugunu dusunuyoruz/ beklemedeyiz 3,7% Diğer 6,1% Soru, Bölge’de şimdilik yatırım yapmayı düşünmediğini belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 244 TEŞEKKÜRLER...
