İhracatçı Eğilim Araştırması 3. Çeyrek Sonuçları Kasım 2011 Temmuz-Eylül Gerçekleşmeleri Ekim-Aralık Beklentileri 1 Kasım 2011 Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın 3. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: ÜRETİM-İHRACAT-KAPASİTE KULLANIM ORANI-STOK-GİRDİ-BİRİM İHRAÇ FİYATIHAMMADDE İTHALAT YURT DIŞI PAZARLAR FİNANSMAN DEVLET DESTEKLERİ KREDİLER İSTİHDAM YATIRIM GENEL EKONOMİK DURUM 2 2 Kasım 2011 Metodolojik Bilgiler N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form 3 Kasım 2011 Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 135 26,5% Demirçelik ve Demirdışı Metaller 65 12,8% Bitkisel Ürünler 65 12,8% Otomotiv Sanayi 37 7,3% Toprak Ürünleri ve Madencilik 37 7,3% Hububat- Bakliyat 35 6,9% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 33 6,5% Ağaç Orman Ürünleri 32 6,3% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 31 6,1% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 16 3,1% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 23 4,5% Toplam 509 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 4 Kasım 2011 Temel Bulgular 5 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Temmuz - Eylül 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz. Arttı 100% 80% 6,6% 2,4% 5,3% 4,1% 2,5% 4,1% 20,6% 25,7% 20,2% 24,3% 16,5% Aynı kaldı Azaldı 4,3% 14,7% 17,9% 10,7% Bu alanda verimiz yok 3,7% 4,1% 40,1% 35,0% 18,3% 4,3% 21,6% 60% 25,3% 22,4% 40,9% 32,7% 42,2% 40% 20% 51,6% 37,1% 77,0% 47,5% 49,5% 38,3% 55,8% 41,8% 40,1% 29,4% 19,8% 17,9% 23,8% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat oranı fiyatı Hammadde Ge ne l kârlılık düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486’dır. 6 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 509 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 47,5% 57,0% 49,6% 41,6% İhracat 49,5% 62,2% 50,0% 41,9% Kapasite kullanım oranı 41,8% 50,0% 40,9% 37,9% Stok durumu 29,4% 28,9% 33,9% 27,6% Girdi maliyetleri 77,0% 71,1% 80,9% 78,2% Birim ihraç fiyatı 40,1% 48,3% 41,5% 34,7% İthal girdi kullanım oranı 19,8% 18,8% 20,0% 20,2% Hammadde birim ithalat fiyatı 55,8% 57,8% 52,2% 56,4% Genel kârlılık düzeyi 17,9% 25,9% 18,6% 12,9% İhracatta kârlılık düzeyi 23,8% 28,0% 25,4% 20,6% 509 143 118 248 BAZ Yukarıdaki tabloda; Temmuz - Eylül döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486’dır. 7 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinden “Beklentiler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Ekim - Aralık 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz. Artar 100% 80% 60% 6,8% 17,7% 1,8% 5,1% 4,5% 21,4% 18,5% 23,0% 2,3% 6,6% 32,0% 16,1% 39,7% Azalır 3,3% 30,2% 34,6% Aynı kalır 18,5% 18,7% 10,5% 7,2% 52,1% 3,1% 3,3% 30,8% 30,3% 48,3% 44,8% 17,7% 21,6% 32,9% 51,3% 53,3% 40% Bu alanda verimiz yok 60,9% 20% 40,9% 44,8% 41,2% 36,6% 29,3% 20,4% 17,7% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat oranı fiyatı Hammadde Ge ne l kârlılık düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486’dır. 8 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 509 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinden “Beklentiler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 40,9% 43,0% 37,4% 41,6% İhracat 44,8% 47,6% 39,8% 45,6% Kapasite kullanım oranı 36,6% 42,2% 29,6% 37,0% Stok durumu 20,4% 21,1% 26,1% 17,3% Girdi maliyetleri 60,9% 56,3% 60,9% 63,4% Birim ihraç fiyatı 29,3% 37,1% 21,2% 28,6% İthal girdi kullanım oranı 17,7% 14,1% 18,3% 19,3% Hammadde birim ithalat fiyatı 41,2% 43,0% 35,7% 42,8% Genel kârlılık düzeyi 17,7% 22,4% 11,0% 18,1% İhracatta kârlılık düzeyi 21,6% 24,5% 16,9% 22,2% 509 143 118 248 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ekim - Aralık döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 486’dır. 9 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim S Kullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Temmuz - Eylül gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız. Arttı 100% Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım 2,3% 13,2% 12,6% 31,1% 8,6% 80% 27,2% 7,0% 64,4% 60,1% 60% 38,5% 23,9% 40% 3,9% 58,0% 14,8% 20% 5,8% 14,6% 39,7% 38,1% 16,9% 19,5% LPG Fue l Oil 0% Ele ktrik Doğalgaz Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 10 Su Baz: 486 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Değişim Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 80% 60% 58,0%59,4% 59,7% 53,0% 44,5% 38,1% 40% 43,0% 39,7% 39,5% 36,5% 35,7%35,8% 18,8% 16,9% 15,7%16,5% 20% 19,5%18,8%18,3%20,6% 0% Ele ktrik Doğalgaz LPG Fue l Oil Su Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 11 Baz: 486 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 100 80 32,9 42,2 33,5 27,7 60 40 67,1 57,8 66,5 72,3 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %57,8 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran yaklaşık 15 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 12 Baz: 486 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri Yurtiçi Yoğun Yurtdışı Yoğun 100 16,1 19,1 28,0 28,1 80 32,9 35,5 37,3 42,3 47,2 53,1 60 40 83,9 80,9 72,0 71,9 67,1 64,5 62,7 57,7 52,8 46,9 20 0 Bitkise l Ürünle r Toprak Agac Orman Hububat Ürünle ri ve Urunle ri Bakliyat Made ncilik Ge ne l Te kstil De mirçe lik ve Makine Ele ktrik De mirdışı Ele ktronik ve Me talle r Bilisim Otomotiv Kimye vi Sanayi Madde le r Yurt içi Yurt dışı Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektörler Otomotiv Sanayi ve Kimyevi Maddeler sektörleridir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 13 Baz: 486 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar S Temmuz - Eylül döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 50% 41,9% 40% 35,6% 80% Genel İlk 500 İkinci 500 34,4% 31,5% 30,9% 30,0% 30,5% 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 30% Diğer 20% 60% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 40% 30,5% 32,2% 32,2% 28,6% 20% 0% Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör demirçelik ve demirdışı metaller sektörüdür (%40) Bunu sırasıyla bitkisel ürünler (%36,9), kimyevi maddeler (%36,4) ile toprak ürünleri ve madencilik (%35,1) sektörleri izlemektedir. 14 Baz: 509 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler S Ekim - Aralık döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap) 5%’in altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır. 15 Baz: 509 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler 69,3% AB Ülke le ri 55,1% Orta Doğu 44,1% Afrika 41,9% Ame rika 19,7% Uzak Doğu 16,1% Rusya/ Be larus 12,1% Balkanlar 8,0% Orta Asya Hint Yarımadası 6,5% Diğe r Avrupa Ülke le ri 6,1% Pasifik Adaları 5,8% He de f Ülke Yok 0% 17,3% 15% 30% 45% 60% 75% Baz: 509 16 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [16,1%] ABD [13,3%] Rusya [15,2%] Rusya [18,9%] ABD [12,4%] Rusya [11,9%] ABD [13,4%] İran [11,7%] BAE [10,2%] BAE [8,4%] BAE [9,3%] BAE [11,6%] İran [9,4%] Japonya [8,4%] Afrika Ü. [9,3%] ABD [11,3%] Irak [8,4%] Çin [7,7%] İran [8,5%] Irak [11,3%] BazGenel: 509; Bazİlk 500:143; Bazİkinci 500:118; BazDiğer:248 17 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 509 18 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 509 19 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 509 20 Kasım 2011 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 80% 60% 71,2% 64,8% 47,0% 44,0% 63,0% 60% 61,1% 59,7% 63,0%64,0% 61,1% 60,7% 60,9% 58,5% 58,1% 58,3% 58,0% 58,6% 55,9% 56,5% 57,2% 56,0% 53,5% 56,0% 45,9% 44,4% 44,4% 43,3% 42,3% 41,4% 40,1% 40,0% 37,7% 38,1%37,0% 39,6% 40% 33,8% 35,3% 50,2% 38,5% 33,3% 33,1% 32,9% 28,0% 25,3% 40% 20% 2010-Q1 2010-Q2 Genel 21 2010-Q3 İlk 500 2010-Q4 2011-Q1 İkinci 500 2011-Q2 2011-Q3 Diğer 2010-Q1 2010-Q2 Genel 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 İlk 500 İkinci 500 2011-Q2 2011-Q3 Diğer Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı S Temmuz - Eylül cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa Satışları 100 80 39,1 31,4 37,2 44,3 60 40 60,9 68,6 62,8 55,7 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 509 22 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı 100 80 31,5 36,8 39,1 39,3 39,7 40,6 41,1 52,8 53,8 57,0 47,2 46,2 43,0 60 40 68,5 63,2 60,9 60,7 60,3 59,4 58,9 20 0 Te kstil Bitkise l Ürünle r Ge ne l Otomotiv De mirçe lik ve Toprak Makine Ele ktrik Hububat Kimye vi Agaç Orman Sanayi De mirdışı Ürünle ri ve Ele ktronik ve Bakliyat Madde le r Ürünle ri Me talle r Made ncilik Bilisim İhracat İç Piyasa Satışları Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak ağaç orman ürünleri, kimyevi maddeler ile hububat bakliyat sektörleri ön plana çıkmaktadır. Baz: 509 23 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman Talebi S Temmuz - Eylül döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu? 50% 39,0% 40% 33,4% 30,4% 30% 34,0% 32,2% 29,1% 27,2% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 Yukarıdaki grafikte; Temmuz - Eylül döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 24 2011-Q2 2011-Q2 Baz: 509 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) 100% 88,9% 82,7% 80% 84,8% Genel 78,0% 60% 49,7% İlk 500 İkinci 500 Diğer 54,3% 46,7% 48,8% 40,0% 37,8% 37,6% 34,8% 40% 26,1% 21,7% 20,0% 15,6% 20% 12,7% 7,3% 8,9% 9,8% 6,7% 6,5% 5,2% 3,7% 9,8%11,1% 8,7% 9,8% 0% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları Faktoring Leasing (Eximbank hariç) Yurtdışı Finans Diğer kaynaklar Kurumları Soru, Temmuz - Eylül döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 173; Bazİlk 500:45; Bazİkinci 500:46; BazDiğer:82 25 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinde Finansman Talebi S Ekim - Aralık döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı? Yukarıdaki grafikte; Ekim - Aralık döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 509 26 Kasım 2011 Kredi Kullanımı S Halihazırda kredi kullanıyor musunuz? Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 509 27 Kasım 2011 Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı S Halihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız? Kamu Özel 100 80 60 69,0 72,7 74,6 78,2 27,3 25,4 21,8 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 40 20 31,0 0 Diğe r Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir. BazGenel: 387; Bazİlk 500:104; Bazİkinci 500:92; BazDiğer:191 28 Kasım 2011 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 61,7% 60% 52,5% 46,6% 41,3% 39,9% 40% 29,5% 31,4% 22,6% 20% 26,3% 22,2% 25,2% 18,5% 9,0% 13,3% 8,5% 6,9% 7,7% 2,6% 0,8% 0,4% 0% Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri Baz: 509 29 Kasım 2011 Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) 33,0% Dövizde artış be kle ntisinde n dolayı İthalatımız da olduğundan 29,6% Araçlar hakkında bilgim yok 18,4% Araçların pahalı olması 12,0% Daha önce ki kötü te crübe (zarar e ttim) 11,6% Kre di limiti ye te rsizliği Alış-satışlarımız döviz cinsinde n 6,7% 3,7% Döviz riski me rke z/grup kararı 1,5% Natural he dging 0,7% Fikrim yok/Ce vap yok 0% 6,4% 10% 20% 30% 40% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 267 30 Kasım 2011 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu Temmuz-Eylül Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Ekim-Aralık Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 45,2% 47,3% Fuar Teşvikleri 34,6% 39,3% Yatırım Teşvikleri 25,0% 30,8% İstihdam Destekleri 18,7% 23,8% Ar-Ge destekleri 14,9% 18,9% KOSGEB destekleri 12,0% 19,3% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 6,7% 10,8% Diğer 7,3% 7,9% Hiçbiri 23,2% 16,9% 509 509 Destekler BAZ 31 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi S Temmuz - Eylül döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? 80% 61,7% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 36,9% 49,7% 35,6% 30,2% Mavi Yakalı 36,5% 44,8% 39,8% 30,2% Ar-Ge 16,3% 18,9% 18,6% 13,7% 509 143 118 248 BAZ 60% 43,2% 40% 36,9% 36,5% Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 39,5% 17,9% 16,3% 20% 16,7% 14,7% 5,3% 5,1% 6,1% 0% Arttı Aynı kaldı Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Azaldı Cevap vermek istemiyorum Ar-Ge Personeli Baz: 509 32 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinde İlişkin İstihdam Beklentisi S Ekim - Aralık döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 28,7% 27,3% 32,2% 27,8% Mavi Yakalı 34,6% 37,1% 35,6% 32,7% Ar-Ge 10,2% 14,7% 9,3% 8,1% 509 143 118 248 80% BAZ 65,0% 60% Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 53,2% 46,8% 34,6% 40% 28,7% 24,8% 18,1% 18,7% 20% 10,2% 0% Beyaz Yakalı 33 Bilmiyorum / Fikrim yok Hayır Eve t Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz: 509 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi S 2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz? 2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 100% +4 80% Genel 60% İlk 500 İkinci 500 Diğer 46,6% 45,0% 40% 38,7% 39,2% 37,3% 46,2% 43,5% 39,1% 16,3% 20% 16,1% 14,7% 17,3% 0% + Sabit - Yukarıdaki grafikte; firmaların 2011 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını Baz: 509 öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %16,3’tür. 34 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar S Temmuz - Eylül döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 84,5% 80% 60% 47,5% 40% 33,2% 28,5% 15,9% 20% 8,1% 13,2% 8,4% 3,7% 2,8% 0,6%0,8% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 509 35 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 33,2% 40,6% 28,0% 31,5% 8,1% 11,2% 7,6% 6,5% Kapasite artırımı 28,5% 36,4% 26,3% 25,0% 8,4% 12,6% 10,2% 5,2% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 15,9% 21,7% 11,9% 14,5% 3,7% 4,2% 5,1% 2,8% Yeni tesis kurma/ Satın alma 13,2% 11,2% 16,1% 12,9% 2,8% 4,2% 2,5% 2,0% ,6% 1,4% - ,4% ,8% ,7% ,8% ,8% 47,5% 42,0% 49,2% 50,0% 84,5% 79,7% 83,1% 87,9% 509 143 118 248 509 143 118 248 Şirket satın alma Hiçbir yatırım yapılmadı BAZ Yukarıdaki tabloda; Temmuz - Eylül döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 36 Kasım 2011 Yılın 4. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar S Ekim - Aralık döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 85,1% 80% 53,0% 60% 40% 25,9% 24,2% 13,6% 20% 7,5% 6,7% 13,4% 3,7% 2,4% 0,2%0,6% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmayacak Baz: 509 37 Kasım 2011 Piyasa Beklentileri 2011 Ekim-Aralık Dönemi Beklentileri Ekim-Aralık Dönemi USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini 1,84 1,85 n: 509 n:495 2,50 2,50 n: 493 n:493 1,36 1,35 n: 489 n:489 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) 2011 Yılı Sonu 8,40 n:483 7,40 n:464 5,61 8,45 n: 455 n:463 MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,19 ( n: 458) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,75 ( n: 488) Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,37 ( n: 487) İhracatçıların piyasa beklentileri sektörlere göre farklılık göstermemektedir. 38 Kasım 2011 Döviz Kurlarındaki Yükselişin İşlere Olan Etkisi S Döviz kurlarındaki yükseliş işlerinizi nasıl etkiledi? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 60% 46,4% 48,3% 42,7% 47,6% 40% 31,4% 24,6% 22,2% 23,8% 33,6% 32,3% 27,1% 20,2% 20% 0% Olumlu etkiledi Etkilemedi Olumsuz etkiledi Baz: 509 39 Kasım 2011 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak 100% 13,9% 17,9% 80% 62,9% 60% 54,8% 50,9% 52,1% 40% 37,1% 20% 30,3% 35,2% 30,1% 0% Se ktör Türkiye Ekonomisi 6,9% 8,1% Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Baz: 509 40 Kasım 2011 2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 60% 40% 35,2% 35,7% 34,7% 33,1% 35,1% 30,1% 29,4% 29,0% 20% 6,9% 6,3% 5,9% 7,7% 8,1% 8,4% 8,5% 7,7% 0% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 509 41 Kasım 2011 2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi S Dünya geneli emtia fiyatları Eylül ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ TARIM 100% 15,3% 5,5% 6,3% 36,9% 34,0% 57,6% 59,7% Kasım Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle 17,3% 80% 37,1% 30,6% 47,5% 52,1% Kasım Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle 60% 40% 20% 0% Artar 42 Aynı kalır Azalır Baz: 509 Kasım 2011 Yılın 3. Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet Ortalama Memnuniyet 3,6 KURUMLAR KURUMLAR İhracatçı Birlikleri 3,9 Maliye Bakanlığı 3,5 Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,8 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 3,5 Merkez Bankası 3,8 Türk Patent Enstitüsü 3,5 Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları 3,7 Kamu Bankaları 3,5 Gümrük İdareleri 3,4 Hazine Müsteşarlığı 3,7 TSE 3,4 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 3,7 Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı 3,3 Ticari Bankalar 3,7 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,3 ORTALAMA 3,6 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3,3 TÜBİTAK 3,6 Ulaştırma Bakanlığı 3,6 Eximbank 3,6 KOSGEB 3,6 Baz: 509 43 Kasım 2011 İhracat Yükü Sevkiyatlarında En Fazla Tercih Edilen Taşıma Türleri S İhracat yükü sevkiyatlarınızda en fazla tercih ettiğiniz taşıma türü / türleri hangisidir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 86,4% 80% 78,6% 79,8% 69,9% 67,1% 59,3% 58,7% 60% 53,6% 40% 18,7%19,6%18,6%18,1% 20% 7,5% 10,5% 7,6% 5,6% 4,5% 7,0% 2,5% 4,0% 0% Karayolu Denizyolu Havayolu Demiryolu Kombine / Çok modlu Baz: 509 44 Kasım 2011 Nakliye Firması Seçimine Etki Eden Unsurlar Çalıştığınız Nakliyeciyi seçerken hangi kriterlere öncelik veriyorsunuz? (Lütfen, önem sırasına göre, en önemli 1, en önemsiz 7 olacak şekilde sıralayınız) S Kriterler Kriterlerin Seçilme Oranı Sıra Ortalaması 1 Güvenilirlik 98,6% 1,9 2 Hizmet fiyatı 98,6% 2,4 3 Hizmetin sunulma hızı 97,1% 2,7 4 Hizmet sunmadaki esneklik 81,7% 3,7 5 Hizmet sunumunda birden fazla taşıma türünün kullanılması 56,8% 4,5 6 Yerli nakliyeci olması 48,3% 4,5 7 Yabancı nakliyeci olması 26,5% 6,5 Yukarıdaki tabloda ihracatçı firmaların nakliyeci firma seçiminde kendilerine yöneltilen her bir kriteri önemli bulma oranları ile bu kriterlere verdikleri önem sıralarının ortalamaları yer almaktadır. Dolayısıyla sıra ortalamalarında değerler “1”e yaklaştıkça kriterin daha önemli olduğuna işaret etmektedir. Önem oranları ile sıra ortalamalarından elde edilen doğal sıralama parallellik göstermektedir. Güvenilirlik, hizmet fiyatı ve hizmetin sunulma hızı firmaların büyük bir çoğunluğu tarafından önemli olarak değerlendirilmiştir. Güvenilirliğin en çok 1. sıraya yerleştirilen kriter olduğu tespit edilmiştir. Nakliyeci firmaların menşei ise en az önemli bulunan 2 kriterdir. Baz: 509 45 Kasım 2011 Nakliye Firması Seçimine Etki Eden Unsurlar- Yerli Olması S Bir önceki soruda nakliye firması seçiminde «Yerli nakliyeci olması» nın önemli olduğunu belirttiniz. Nedenlerini yazar mısınız? 42,3% Yurtiçi katma de ğe rin ve milli kalkınmanın arttırılması 29,7% İle tişimin kolay ve hızlı olması 11,0% Güve nilirlik 6,9% Ye rli piyasaya hakimiye t- lojistik ağı kuvve tli Fiyat-öde me avantajı 5,3% Esne klik 4,1% Hizme t Kalite si 2,0% Diğe r 1,6% 6,5% Farke tme z Ce vap yok/ Fikrim yok 0% 5,7% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Soru, nakliyeci firma seçiminde firmanın yerli olmasının önemli olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 246 46 Kasım 2011 45% Nakliye Firması Seçimine Etki Eden Unsurlar- Yabancı Olması S Bir önceki soruda nakliye firması seçiminde «Yabancı nakliyeci olması» nın önemli olduğunu belirttiniz. Nedenlerini yazar mısınız? 25,9% Yerli nakliye ci önce likli te rcihtir Alte rnatif çözüm ve hizme t de ste ği 8,1% Kurumsallık 8,1% Uluslararası ge niş ağa sahip olması 8,1% Yurtdışı ope rasyon avantajı (gümrük vb.) 8,1% 7,4% Re kabe tçi fiyat sunma Güve nilirlik 3,7% 5,2% Diğe r 9,6% Farke tme z 19,3% Ce vap yok/ Fikrim yok 0% 5% 10% 15% 20% Soru, nakliyeci firma seçiminde firmanın yabancı olmasının önemli olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. 47 25% 30% Baz: 135 Kasım 2011 Nakliye Firmalarından Beklenen Ek Hizmetler S Türkiye’deki nakliye firmalarından mevcut hizmet yelpazesi dışında ne gibi ek hizmetler bekliyorsunuz? (Lütfen, önem sırasına göre, en önemli 1, en önemsiz 7 olacak şekilde sıralayınız). Kriterler Kriterlerin Seçilme Oranı Sıra Ortalaması 1 Yönlendirici olması (En uygun maliyetli ve ihtiyaca taşıma modu konusunda öneride bulunma) 86,2% 2,4 2 Kurumsal yapılanma 75,6% 2,9 3 Taşıma dışındaki lojistik hizmetleri verebilmesi 74,7% 3,3 4 Depolama hizmeti sunması 71,1% 3,4 5 İleri teknoloji sunması 69,5% 3,4 6 Uzmanlaşmış taşıma hizmeti sunması (proje taşıması, tehlikeli madde, frigorifik taşıma,özel yük vs.) 66,0% 3,5 7 Butik (firmaya / talebe özel) taşıma hizmeti sunması 58,2% 3,6 Yukarıdaki tabloda ihracatçı firmaların kendilerine yöneltilen nakliyeci firma hizmetlerini cazip bulma oranları ile bu hizmetlere verdikleri önem sıralarının ortalamaları yer almaktadır. Sıra ortalamalarında değerler “1”e yaklaştıkça hizmetin daha önemli bulunduğuna işaret etmektedir. Önem oranları ile sıra ortalamalarından elde edilen doğal sıralama parallellik göstermektedir. Firmalar tarafından en cazip bulunan ve en çok 1. sıraya yerleştirilen hizmet firmanın yönlendirici olmasıdır. Bunu sırasıyla kurumsal yapılanma, taşıma dışındaki lojistik hizmet kapasitesi izlemektedir. 48 Baz: 509 Kasım 2011 Yıllık Ortalama Nakliye Maliyeti S Yıllık ortalama nakliye maliyetiniz nedir? Genel 100% 80% İlk 500 İkinci 500 Diğer Yıllık Ortalama Nakliye Maliyeti 185.334 EUR İlk 500 : 251.300 EUR İkinci 500 : 199.203 EUR Diğer : 140.697 EUR 76,9% 57,6% 60% 50,3% 40% 29,8% 28,2% 19,3% 15,3% 20% 22,6% 14,7% 10,2% 7,9% 10,5% 1,4% 31,5% 16,9% 7,0% 0% 10.000 EUR'nun altında 10.000 50.000 EUR arasında 51.000 200.000 EUR arasında 200.000 EUR üzerinde Baz: 509 49 Kasım 2011 İhracat Yükü Sevkiyatlarında En Fazla Yaşanılan Sorunlar S İhracat yükü sevkiyatlarınızın nakliye ayağında en fazla yaşadığınız sorunlar nelerdir? Sınır kapılarındaki uzun be kle me le r 60,5% sonucu te slimatta ge cikme le r Türkiye ’de ki fizikse l ulaşım 31,0% altyapılarındaki e ksiklikle r / sorunlar Nakliye ci /sürücü vs. hataları sonucunda 29,3% yaşanan kayıplar / zararlar İhracat yapılan ülke le rde ki fizikse l ulaşım 26,9% altyapılarındaki e ksiklikle r / sorunlar Hatalı / e ksik bilgile ndirme sonucu 26,1% yaşanan kayıplar / zararlar Yük hırsızlıkları 5,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Baz: 509 50 Kasım 2011 70%