İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek Sonuçları Mayıs 2012 Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Nisan-Haziran Beklentileri 1 Mayıs 2012 İçindekiler İçindekiler 2 2 Genel bilgiler 3-10 Yönetici Özeti 11-16 Temel bulgular 17-64 Mayıs 2012 Genel Bilgiler 3 Mayıs 2012 Araştırmanın Amacı Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir. Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir. Bu kapsamda, 2010 ve 2011 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir. 4 Mayıs 2012 Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: • Ocak - Mart döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri, • Nisan - Haziran döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri, • Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, • Nisan - Haziran döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, • Ocak - Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme / mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, 5 • Ocak - Mart cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, • Ocak - Mart döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar, Mayıs 2012 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı, • Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi, • Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar, • Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenleri, • Ocak - Mart döneminde yararlanılan devlet destekleri / Nisan - Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet destekleri, • Ocak - Mart döneminde toplam çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, • Nisan - Haziran döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu, • 2012 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı, • Ocak - Mart döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, • Nisan - Haziran döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, 6 Mayıs 2012 Araştırmanın Kapsamı (devam) • Nisan - Haziran dönemi ve 2012 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, • 2012 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, • Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Mart’a göre, Mayıs ve 2012 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği, • Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların tespiti, • Ocak - Mart döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet, • Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında bilgi düzeyi, • Türk Ticaret Kanunu’na ilişkin görüşler: getirdiği avantajlar/ yetersiz görüldüğü alanlar • Yabancı müşterilerin mal satın alma sürecinde tercihlerine etki eden unsurlar, • Yabancılar nezdinde Türk markalarının/ürünlerinin algısı, • Firmaların sektör genelinde karlılıklarına ilişkin durum değerlendirmesi 7 Mayıs 2012 Metodolojik Bilgiler Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir. Araştırmanın anakütlesini 2010 ve 2011’de İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 2.000 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2011 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir. Soru formu programlanarak 6 Nisan tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 507 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 507 firmanın 153’ü ilk 500, 119’u ise ikinci 500’de yer almaktadır. Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır. Projenin bilgi toplama süreci 2 Mayıs Çarşamba günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 3- 4 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. 8 Mayıs 2012 Metodolojik Bilgiler N Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2011) 520 %26,5 25,43 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2012) 507 %25,5 28,55 dk. Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form 9 Mayıs 2012 Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 121 23,9% Demirçelik ve Demirdışı Metaller 71 14,0% Bitkisel Ürünler 71 14,0% Hububat- Bakliyat 45 8,9% Otomotiv Sanayi 34 6,7% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 44 8,7% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 30 5,9% Ağaç Orman Ürünleri 32 6,3% Toprak Ürünleri ve Madencilik 29 5,7% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 14 2,8% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 16 3,2% Toplam 507 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir. 10 Mayıs 2012 Yönetici Özeti 11 Mayıs 2012 Yönetici Özeti 2 yıldır Türkiye İhracatçılar Meclisi için kesintisiz yürütülen İhracatçı Eğilim Araştırması’nın 2012 yılının ilk fazı Nisan ayı içerisinde tamamlanmıştır. 2012 yılının ilk araştırmasına 507 firma katılarak görüşlerini beyan etmiştir. Soru formunun ilk bölümde ihracatçılardan Ocak-Mart 2012 dönemindeki gerçekleşmeleri değerlendirmeleri istenmiştir. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla en yüksek oranda artış gösteren maliyet kaleminin girdi maliyetleri olduğunu görülmektedir (%70,3). Hammadde birim ithalat fiyatının geçen yılın aynı dönemine göre arttığını söyleyen firmaların oranı ise %44,8 olarak tespit edilmektedir. Buna mukabil, bilançolara aktif bölümleri içerisinde bulunan üretim, ihracat, genel karlılık düzeyi ve ihracatta karlılık düzeylerinde geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında artış olduğunu belirten firmaların oranı sırasıyla, %39,5 , %46,2 , %13,6 ve %13,8’dir. Öte yandan, firmaların aynı parametreler açısında yılın 2. çeyreğinden beklentileri de yine ilk çeyrekle benzerlik göstermektedir. Bulgular bu açıdan değerlendirildiğinde; ihracatçıların yılın ilk yarısı için durağan bir resim çizdikleri yorumu doğrulanabilir. Yılın 2. çeyreğinde girdi maliyetlerinin artacağı beklentisi içerisinde olan firmaların oranı %51,1’dir. Hammadde birim ithalat fiyatında artış beklentisi içerisinde olan firmaların oranı ise %31,2 olarak tespit edilmektedir. Üretimlerinin ve ihracatlarının artacağını beyan edenlerin oranları ise sırasıyla %41,1 ve %45,4’tür. Genel karlılık düzeyleri (%18,5) ve ihracatta karlılık düzeyinde (%17,2) artış bekleyen firmaların oranlarında azda olsa artış gözlenmektedir. Firmaların üretimlerinde kullandıkları hammaddelerin ortalama %67,7’sini yurtiçinden temin ettikleri tespit edilmektedir. İlk 500 firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama % 61,5 iken, ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran 10 puan daha yüksektir. Üretimlerinde yurtdışından ithal edilen hammaddelere en yüksek bağımlı sektörler kimyevi maddeler (%45,2 ), otomotiv sanayi (%43,7) ve demir-çelik ve demirdışı metaller (%42) sektörleridir. 12 Mayıs 2012 Yönetici Özeti Yılın ilk çeyreğinde geçen döneme kıyasla ihracatta ilk 1000 firmanın yeni pazarlara girme oranında artış olduğu dikkat çekmektedir. Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör otomotiv sanayidir (%47,1). Bunu sırasıyla makine, elektrik, elektronik ve bilişim (%45,5), kimyevi maddeler (%43,3) ile demir-çelik ve demirdışı metaller (%40,8) sektörleri izlemektedir. Yılın ikinci çeyreğinde ihracatta yen i pazarlara açılma hedefi olmadığını söyleyen firmaların oranı %15,8’dir. Yeni hedefleri olan firmaların arasında Rusya, Çin, ABD, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri ilk 5 ülke olarak belirginleşmektedir. İlk 5 ülke arasında AB ülkelerinin yer almaması ihracatın çeşitlendirilmesi stratejisi açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirebilir. Firmaların %62,5’i yılın ilk çeyreğinde mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiklerini beyan etmektedir. Bu oran ilk 500 listesinde %66,7’ye yükselmektedir. Ancak ilk 1000’in dışında kalan firmalar nezdinde bu oran %58,3’e düşmektedir. Aynı dönemde müşteri kaybettiğini belirten firmaların oranı %36,1’dir. Ocak-Mart döneminde ihracatta tamamen kaybettikleri pazar olduğunu söyleyen firmaların oranı ise %10,8’dir. Gerçekleşmelere mutlak değerler açısından bakıldığında firmaların genel anlamda portföylerine yeni müşteriler katabildikleri görülmektedir. Bu anlamda ihracatçılar ve özellikle de ilk 500 firma açısından trendin yukarı yönlü seyrettiği belirtilmelidir. İhracatçı firmalar yılın ilk çeyreğinde cirolarının %62,4’ünü ihracattan elde etmişlerdir. İlk 500 firma nezdinde bu oran %68,2’ye yükselirken, ikinci 500 firmada %63 olarak tespit edilmektedir. Cirolarını en yüksek oranda ihracattan elde eden sektörler bitkisel ürünler (%73,7), tekstil (%70,8) ve otomotiv sanayidir (%64,9). Buna mukabil, gelirlerin büyük ölçüde iç piyasa satışlarından elde eden firmalar ise ağaç-orman ürünleri (%39,1) ve kimyevi maddeler (%46,1) sektörlerinde faaliyet göstermektedir. 13 Mayıs 2012 Yönetici Özeti İhracatçı firmaların %39,3’ü yılın ilk çeyreğinde dış finansman talebinde bulunduklarını belirtmektedir. Firmalar söz konusu dış finansman ihtiyaçlarını büyük ölçüde özel bankalardan karşılamaktadır. Özel bankalara alternatif olarak firmaların %54,3’ünün dış finansman ihtiyacını Eximbank’tan da karşıladıkları görülmektedir. Eximbank’ın dışında kalan Kamu bankalarına başvuran firmaların oranı %33,2’dir. Eximbank kredilerini tercih eden firmalar nezdinde ikinci 500 listesine dahil firmalar diğer firmalara kıyasla ön plana çıkmaktadır. Yılın ikinci çeyreğinde de dış finansman talebinde bulunacağını söyleyen firmaların oranı %44,2’dir. Dolayısı ile finansman ihtiyacının artarak devam ettiği bulgusu doğrulanabilir. 2012’in ilk çeyreği raporuyla 3. yılına giren İhracatçı Eğilim Araştırmalarının çarpıcı sonuçlarından olma özelliğini ilk fazından bugüne kadar koruyan eğilim firmaların döviz kuru riskinden korunmak için kullandığı araçlardır. Firmaların %57,2’si döviz kuru riskinden korunmak amacı ile herhangi bir enstrüman kullanmadıklarını söylemektedir. Döviz kuru riskinden korunma amacı ile herhangi bir araç kullanmama nedenleri arasında ithalatında olduğu cevabı en sık dile getirilen eğilimdir. Söz konusu risklerden korunma amacına yönelik kullanılabilecek enstrümanlardan haberi olmadığını belirten firmaların oranı %22,1’dir. Dolayısı ile bu anlamda sürdürülen bilgilendirme, eğitim ve iletişim programlarının devamlılık göstermesinin gerekliliğinin altı çizilmelidir. “Forward” işlemler firmaların bu bağlamda en sık başvurdukları enstrüman olarak belirginleşmektedir. 2012 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 162 olarak hesaplanmaktadır. Yılın ilk çeyreğinde çalışan sayısı geçtiğimiz dönemle paralellik göstermektedir. Mavi yakalı çalışan sayısındaki azalma, beyaz yakalı çalışan sayısındaki artışla dengelenmektedir. Ocak-Mart 2012 döneminde beyaz yakalı çalışanların arttığını belirten firmaların oranı %29,2 iken, mavi yakalı çalışan sayısının arttığını belirten firmaların oranı %36,9’dur. Yılın 2. çeyreğinde yeni çalışan istihdam etmeyi planlayan firmaların oranı da ilk çeyrek sonuçları ile benzeşmektedir. Firmaların %30,8’i Nisan- Haziran döneminde beyaz yakalı , %34,5’i mavi yakalı ve %13,8’i ise yeni Ar-Ge çalışanı istihdam etmeyi planladıklarını beyan etmektedir. 14 Mayıs 2012 Yönetici Özeti Yaklaşık her 10 firmadan 4’ü 2012 yılı sonunda oluşacak gerçekleşmeler neticesinde çalışan sayılarında yıl başına kıyasla bir artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,8’dir. Bu veriler ışığında, 2012 yılında istihdam edilmesi planlanan ortalama yeni çalışan sayısı 9’dur. Ocak-Mart döneminde, İhracatçı firmaların %49,7’si yurt içinde, %82,8’i yurt dışında yatırım yapmadıklarını söylemektedir. Yurt içinde gerçekleştirilen yatırımlarda modernizasyon (%32), kapasite arttırımı (%26) ve Ar-Ge/ inovasyon yatırımları (%16,4) ön plana çıkmaktadır. Öte yandan yılın 2.çeyreğinde planlanan yatırımların büyük ölçüde yine yurt içindeki tesislere yönelik gerçekleştirilme eğilimi görülmektedir. Nisan-Haziran döneminde firmaların %31,6’sı modernizasyon, %23,7’si ise kapasite arttırımı yatırımı planlamaktadır. Araştırmanın bir bölümünde firmaların piyasa beklentileri sorgulanmıştır. Firmalar Nisan-Haziran USD/TL kurunu 1.80, yıl sonu USD/TL kurunu ise 1.84 olarak tahmin etmektedir. Firmaların aynı dönemlere ait Euro/TL kur tahminleri ise sırasıyla 2.35 ve 2.39’dur. Firmaların Euro/USD parite tahmini ise 1.32 olarak tespit edilmektedir. Enflasyon tahminleri ise %9,23 seviyesinde hesaplanmaktadır. Benzer optimist bir tahmin ise büyüme beklentisinde görülmektedir. İhracatçı firmaların 2012 yılı büyüme beklentisinin %7,07 olduğu görülmektedir. İhracatçı firmaların genel ekonomik gelişmeler hakkındaki görüşleri ise durağan bir görünüm sergilemektedir. Firmaların %51,1’i faaliyet gösterdikleri sektörün, %52,1’i ise Türkiye ekonomisinin yılın kalan kısmında değişmeyeceğini düşünmektedir. Firmaların %36,5’i sektörlerinin yılın sonunda daha iyi olacağını beklerken, Türkiye ekonomisinin yıl sonunda daha iyi olacağını bekleyenlerin oranı %35,1’dir. İhracatçıların %50,5’i AB ekonomisindeki kötü gidişatın artık durduğu kanaatini taşımaktadır. 15 Mayıs 2012 Yönetici Özeti Yılın ilk çeyreği soru formuna Temmuz ayı itibari ile yürürlüğe girecek Türk Ticaret Kanunu’na yönelik bilgi, görüş ve beklentilerin tespiti için sorular eklenmiştir. Firmaların %71,2’sinin yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında bilgili oldukları görülmektedir. Bu kitle içerisinde ‘biraz bilgiliyim’ cevabını veren firmaların oranı %63,9 olarak hesaplanmaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında bilgili olmadıklarını belirten firmaların oranı ise %28,8’dir. Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun firmalara ilk sırada şeffaflık (%59,4), sonrasında ise kurumsallaşma (%49,7), sorumluluk (%44,8) ve hesap verilebilirlik (%42,8) açısından avantaj sağlayacağı düşünmektedir. Firmaların Türk Ticaret Kanunu’nun yetersiz olduğunu, geliştirilmesi beklentisini taşıdıklarını söyledikleri alanları ise “basılı kağıt ve belge içeriği” (%45,4), “adli ve idari cezalar” (%44,6), “şirkete borçlanma yasağı” (%37,7) ve “internet sitesine ilişkin hükümler”(%34,9) olarak belirtmektedir. İhracatçı firmalara yabancı müşterilerinin mal satın alırken tercihlerine etki eden unsurların ne olduklarını düşündükleri sorulmuştur. Ürün kalitesi (%39,3) ve fiyatın (% 38,9) firmaların ilk iki sırada mutabık oldukları unsurlar olarak belirginleştiği görülmektedir. Yine yabancı müşterilerin düşüncelerini tespit etmeye yönelik modellenen bir sorudan elde edilen bulgulara göre; Türkiye menşeili ürünlerin yüksek kaliteli olması (%65,1), ihracatçı firmaların müşteri odaklı esnek hizmet anlayışını benimsemeleri (%63,1) ve hızlı üretim (%60,9) Türk ürünlerinin tercih edilmelerini kuvvetlendiren destekleyen ilk 3 unsurdur. 16 Mayıs 2012 Temel Bulgular 17 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Ocak - Mart 2012 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz. Arttı 100% 10,2% 80% 0,8% 31,4% 23,4% 60% 26,9% 8,4% 23,8% 5,7% 22,8% 32,4% Azaldı 3,2% 17,2% 21,4% 21,8% 10,4% 7,9% Bu alanda verimiz yok 4,3% 3,7% 46,4% 43,0% 35,7% 39,4% 13,6% 13,8% 20,6% 21,7% 25,5% 47,9% 41,3% 51,7% 40% 20% 4,1% 5,1% Aynı kaldı 70,3% 39,5% 46,2% 35,4% 44,8% 31,8% 30,1% 16,5% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat Hammadde Ge ne l kârlılık oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir. 18 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 507 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 39,5% 42,6% 40,5% 37,2% İhracat 46,2% 49,7% 52,1% 40,9% Kapasite kullanım oranı 35,4% 37,6% 35,3% 34,2% Stok durumu 30,1% 27,0% 36,2% 29,1% Girdi maliyetleri 70,3% 64,5% 76,7% 70,5% Birim ihraç fiyatı 31,8% 37,9% 26,1% 30,6% İthal girdi kullanım oranı 16,5% 13,5% 15,5% 18,8% Hammadde birim ithalat fiyatı 44,8% 44,7% 46,6% 44,0% Genel kârlılık düzeyi 13,6% 17,6% 11,8% 11,9% İhracatta kârlılık düzeyi 13,8% 17,0% 10,9% 13,2% 507 153 119 235 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir. 19 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler” S Geçen yılın aynı dönemine göre, Nisan - Haziran 2012 dönemi için beklentinizi belirtiniz. Artar 100% 9,2% 1,6% 8,6% 6,3% 15,5% 20,2% 17,9% 80% 15,1% 5,5% 3,1% 34,6% 12,6% 39,3% 21,0% 6,7% 7,1% 59,2% 4,5% 3,7% 29,6% 30,2% 47,3% 48,9% 45,4% 18,5% 17,2% 40,7% 55,2% 40% 41,1% 21,8% Bu alanda verimiz yok 35,1% 50,7% 20% Azalır 3,6% 40,3% 60% Aynı kalır 51,1% 36,7% 24,7% 22,8% 31,2% 16,3% 0% Üre tim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi Birim ihraç İthal girdi maliye tle ri fiyatı kullanım birim ithalat Hammadde Ge ne l kârlılık oranı fiyatı düze yi Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir. 20 İhracatta kârlılık düze yi Baz: 507 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinden “Beklentiler” Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Üretim 41,1% 36,9% 44,0% 42,3% İhracat 45,4% 48,4% 45,4% 43,4% Kapasite kullanım oranı 36,7% 31,9% 37,9% 38,9% Stok durumu 22,8% 18,4% 24,1% 24,8% Girdi maliyetleri 51,1% 44,0% 50,0% 56,0% Birim ihraç fiyatı 24,7% 26,8% 23,5% 23,8% İthal girdi kullanım oranı 16,3% 15,6% 19,0% 15,4% Hammadde birim ithalat fiyatı 31,2% 33,3% 35,3% 27,8% Genel kârlılık düzeyi 18,5% 19,0% 20,2% 17,4% İhracatta kârlılık düzeyi 17,2% 19,0% 16,8% 16,2% 507 153 119 235 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan - Haziran döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 491’dir. 21 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 100 80 32,3 38,5 32,9 28,4 60 40 67,7 61,5 67,1 71,6 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama %61,5 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran 10 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 22 Baz: 491 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri Yurtiçi Yoğun 100 9,8 Yurtdışı Yoğun 19,6 32,3 80 32,3 34,1 37,1 39,9 42,0 43,7 45,2 62,9 60,1 58,0 56,3 54,8 60 90,2 40 80,4 67,8 67,7 65,9 20 0 Bitkise l Ürünle r Toprak Ağaç Orman Ürünle ri ve Ürünle ri Made ncilik Ge ne l Te kstil Hububat Bakliyat Makine Ele ktrik De mirce lik ve Ele ktronik ve De mirdışı Bilişim Me talle r Otomotiv Kimye vi Sanayi Madde le r Yurt içi Yurt dışı Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür. Bunu otomotiv sanayi ile demir-çelik, demir dışı metaller sektörleri izlemektedir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. 23 Baz: 491 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar S Ocak - Mart döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 50% 2010 - 35,9% 2011- 30,5% 41,9% 40% 80% 35,6% 34,1% 34,4% 31,5% 30,9% 30,0% 30,5% 30,6% 30% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 60% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1 41,2% 40% 37,8% 34,1% 27,7% 20% 0% Yılın ilk çeyreğinde geçen döneme kıyasla ihracatta ilk 1000 firmanın yeni pazarlara girme oranında artış olduğu dikkat çekmektedir. Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör otomotiv sanayidir. (%47,1). Bunu sırasıyla makina, elektrik- elektronik ve bilişim (%45,5) , kimyevi maddeler (%43,3) ile demir çelik ve demirdışı metaller (%40,8) sektörleri izlemektedir. 24 Baz: 507 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler S Nisan - Haziran döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap) 5%’in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır. 25 Baz: 507 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [17,6%] Rusya [19,6%] Rusya [15,1%] Rusya [17,4%] Çin [10,8%] Çin [13,1%] ABD [12,6%] Irak [11,1%] ABD [10,1%] ABD [8,5%] Brezilya [12,6%] Libya [10,6%] Irak [9,3%] İran [7,2%] Çin [11,8%] BAE [10,2%] BAE [8,1%] BAE [6,5%] Irak [10,1%] ABD [10,8%] BazGenel: 507; Bazİlk 500:153; Bazİkinci 500:119; BazDiğer:235 26 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ocak - Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 507 27 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ocak - Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 507 28 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi S Ocak - Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu? Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 507 29 Mayıs 2012 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim 75% 71,2% 64,8% 63,0% 61,1% 60% 62,7% 63,0% 64,0% 60,7% 59,7% 58,1% 58,3% 55,9% 56,5% 53,5% 62,1% 61,1% 58,5% 60,9% 58,0% 58,6% 56,3% 57,2% 56,0% 56,0% 66,7% 65,5% 62,5% 58,3% 50,2% 49,8% 45% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 Genel 30 2010-Q4 İlk 500 2011-Q1 2011-Q2 İkinci 500 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1 Diğer Mayıs 2012 İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 50% 47,0% 45,9% 44,0% 44,4% 42,3% 39,6% 40% 40,0% 43,3% 40,1% 41,4% 42,1% 38,5% 37,7% 38,1% 37,0% 33,8% 44,4% 35,3% 37,8% 36,1%37,0% 33,3% 33,1% 33,5% 33,6% 32,9% 30% 28,0% 26,1% 25,3% 26,1% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 Genel 31 2010-Q4 İlk 500 2011-Q1 2011-Q2 İkinci 500 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1 Diğer Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı S Ocak - Mart 2012 cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa Satışları 100 80 37,6 31,8 37,0 41,6 60 40 62,4 68,2 63,0 58,4 20 0 Ge ne l İlk 500 İkinci 500 Diğe r Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 507 32 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı 100 26,3 29,2 80 35,1 37,6 39,1 40,7 42,2 46,3 53,9 60,9 60 40 73,7 70,8 64,9 62,4 60,9 59,3 57,9 53,7 20 46,1 39,1 0 Bitkise l Ürunle r Te kstil Otomotiv Sanayi Ge ne l Hububat Toprak Bakliyat Ürunle ri ve De mirce lik ve Makine Ele ktrik De mirdisi Ele ktronik ve Made ncilik Me talle r Bilisim Kimye vi Agaç Orman Madde le r Ürünle ri İhracat İç Piyasa Satışları Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart dönemindeki cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak kimyevi maddeler ile ağaç orman ürünleri sektörleri ön plana çıkmaktadır. Baz: 507 33 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar S Ocak-Mart döneminde, ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri karşılaştınız? (Çok Cevap) Re kabe tçi fiyat sunamama 57,0% He de f ülke de ki e konomik koşullar 51,3% 32,0% Finansman He de f ülke de ki siyasi e nge lle r 25,6% He de f ülke de ki bürokratik e nge lle r 25,0% 15,8% Nite likli pe rsone l ye te rsizliği Ürün kalite si 8,3% He de f ülke nin dili 3,4% He rhangi bir sorun yaşamadım 15,6% 0% 15% 30% 45% 60% 75% Baz: 507 34 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi S Ocak - Mart döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu? 50% 2010 – 30,0% 2011 – 36,6% 30,4% 30% 41,0% 39,0% 40% 33,4% 32,2% 39,3% 34,0% 29,1%27,2% 20% 2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1 Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. 35 Baz: 507 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları S Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) 100% 85,5% 80,9% 80% 82,4% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 76,7% 54,3% 60% 60,8% 53,2% 51,2% 37,2% 33,2% 31,4% 29,0% 40% 22,6% 17,6% 17,1% 12,8% 20% 21,0% 15,7% 14,6% 9,3% 12,9% 8,0% 5,9%5,8% 5,9% 7,0% 5,5% 3,2% 0% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları (Eximbank hariç) Faktoring Leasing Yurtdışı Finans Diğer kaynaklar Kurumları Soru, Ocak - Mart döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Firmaların %1,5’i ise taleplerine karşın dış finansman ihtiyaçlarının karşılanmadığını belirtmiştir. BazGenel: 199; Bazİlk 500:62; Bazİkinci 500:51; BazDiğer:86 36 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi S Nisan - Haziran döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı? Yukarıdaki grafikte; Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 507 37 Mayıs 2012 Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 64,7% 57,2% 60% 55,5% 47,1% 36,6% 40% 26,8% 26,1% 20,9% 18,5% 20% 22,9%17,6% 16,2% 6,3% 9,8% 5,9% 4,3% 2,0% 4,6% 1,7% 0,4% 0% Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri Baz: 507 38 Mayıs 2012 Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) 35,2% İthalatımız da olduğundan 22,1% Araçlar hakkında bilgim yok 20,3% Dövizde artış be kle ntisinde n dolayı 14,1% Araçların pahalı olması 13,4% Daha önce ki kötü te crübe (zarar e ttim) 9,0% Kre di limiti ye te rsizliği 6,2% Alış-satışlarımız döviz cinsinde n 3,8% Ge re k duymuyoruz Döviz riski me rke z/grup kararı 1,4% Natural he dging 1,0% Diğe r 2,1% 0% 10% 20% 40% 30% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 290 39 Mayıs 2012 Devlet Desteklerinden Yararlanma Durumu Ocak - Mart Döneminde Yararlanılan Kaynaklar Nisan - Haziran Döneminde Yararlanılması Planlanan Kaynaklar Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 49,1% Fuar Teşvikleri 40,0% 44,0% Yatırım Teşvikleri 25,4% 32,1% İstihdam Destekleri 19,5% 24,1% Ar-Ge destekleri 12,6% 19,5% KOSGEB destekleri 10,1% 16,0% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 9,9% Diğer 5,7% 7,3% Hiçbiri 23,7% 19,3% 507 507 Destekler BAZ 40 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 61,4% 55,5% 33,2% Fuar Teşvikleri 40,0% 36,6% 52,9% 35,7% Yatırım Teşvikleri 25,4% 35,9% 28,6% 17,0% İstihdam Destekleri 19,5% 22,2% 23,5% 15,7% Ar-Ge Destekleri 12,6% 21,6% 11,8% 7,2% KOSGEB Destekleri 10,1% 3,3% 8,4% 15,3% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 5,3% 3,3% 6,7% 6,0% Diğer 5,7% 5,2% 7,6% 5,1% Hiçbiri 23,7% 19,6% 18,5% 28,9% 507 153 119 235 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 41 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Destekleri Destekler Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Dahilde İşleme Rejimi 49,1% 62,7% 56,3% 36,6% Fuar Teşvikleri 44,0% 39,9% 52,9% 42,1% Yatırım Teşvikleri 32,1% 39,2% 32,8% 27,2% İstihdam Destekleri 24,1% 24,2% 21,8% 25,1% Ar-Ge Destekleri 19,5% 28,1% 19,3% 14,0% KOSGEB Destekleri 16,0% 4,6% 10,9% 26,0% Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 9,9% 6,5% 11,8% 11,1% Diğer 7,3% 5,9% 9,2% 7,2% Hiçbiri 19,3% 17,0% 19,3% 20,9% 507 153 119 235 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan - Haziran döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 42 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri S Ocak - Mart döneminde, firmanızda toplam kaç çalışan istihdam ettiniz? Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim 200 Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 35 (n:507) 60 (n: 153) 40 (n: 119) 18 (n: 235) 123 (n: 468) 361 (n: 135) 188 (n: 109) 50 (n: 224) 4 (n: 276) 12 (n: 86) 5 (n: 62) 2 (n: 128) 174 150 140 139 130 110 30 25 30 Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 123 110 105 35 29 162 142 120 100 100 25 30 30 35 5 3 4 4 4 4 2 5 4 2010- 2010- 2010- 2010- 2011- 2011- 2011- 2011- 2012- Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 0 43 139 132 130 50 2012 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 162 olarak hesaplanmaktadır. Yılın ilk çeyreğinde çalışan sayısı geçtiğimiz dönemle paralellik göstermektedir. Mavi yakalı çalışan sayısındaki azalma, beyaz yakalı çalışan sayısındaki artışla dengelenmektedir. Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir. 165 159 160 Genel Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi S Ocak - Mart döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? 80% 63,7% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 29,2% 34,6% 37,0% 21,7% Mavi Yakalı 36,9% 37,3% 42,0% 34,0% Ar-Ge 13,8% 20,3% 14,3% 9,4% 507 153 119 235 BAZ 60% 47,9% 38,1% 36,9% 40% Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 29,2% 16,6% 20% 17,8% 16,8% 13,8% 4,7% 6,3% 8,3% 0% Arttı Aynı kaldı Mavi Yakalı Beyaz Yakalı Azaldı Ar-Ge Personeli Cevap vermek istemiyorum Baz: 507 44 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi S Nisan - Haziran döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 30,8% 35,9% 36,1% 24,7% Mavi Yakalı 34,5% 34,0% 43,7% 30,2% Ar-Ge 13,8% 18,3% 12,6% 11,5% 507 159 119 235 80% BAZ 56,6% 60% 45,6% 40% 30,8% Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 42,6% 34,5% 29,6% 23,7% 20% 22,9% 13,8% 0% Eve t Hayır Beyaz Yakalı 45 Mavi Yakalı Bilmiyorum / Fikrim yok Ar-Ge Personeli Baz: 507 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi S 2012 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz? 2012 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan Ortalama Yeni Çalışan Sayısı 100% +9 80% Genel 60% Diğer İkinci 500 İlk 500 49,6% 42,4% 43,8% 43,1% 44,4% 40,3% 45,1% 38,3% 40% 20% 13,8% 16,6% 12,4% 10,1% 0% + Sabit - Yukarıdaki grafikte; firmaların 2012 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2012 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını Baz: 507 öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,8’dir. 46 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar S Ocak - Mart döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 82,8% 80% 60% 40% 49,7% 32,0% 26,0% 20% 16,4% 8,7% 7,9% 12,2% 4,1% 3,9% 1,6% 1,0% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma/ yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 507 47 Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 32,0% 39,9% 30,3% 27,7% 8,7% 13,1% 6,7% 6,8% Kapasite artırımı 26,0% 30,7% 27,7% 22,1% 7,9% 10,5% 8,4% 6,0% Ar-Ge / inovasyon yatırımı 16,4% 20,9% 18,5% 12,3% 4,1% 6,5% 3,4% 3,0% Yeni tesis kurma / satın alma 12,2% 13,1% 10,1% 12,8% 3,9% 4,6% 2,5% 4,3% Şirket satınalma 1,6% 3,3% ,8% ,9% 1,0% - ,8% 1,7% Hiçbir yatırım yapılmadı 49,7% 37,9% 48,7% 57,9% 82,8% 79,1% 83,2% 85,1% 507 153 119 235 507 153 119 235 BAZ Yukarıdaki tabloda; Ocak - Mart döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 48 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar S Nisan - Haziran döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap) 100% Yurt İçi Yurt Dışı 78,9% 80% 60% 47,9% 40% 31,6% 23,7% 20% 15,2% 10,3% 8,5% 10,8% 4,7% 4,1% 1,0%1,6% 0% Mode rnizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge / inovasyon Ye ni te sis kurma / yatırımı Satın alma Şirke t satınalma Hiçbir yatırım yapılmayacak Baz: 507 49 Mayıs 2012 Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar Yurt İçi Yurt Dışı Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Modernizasyon 31,6% 40,5% 28,6% 27,2% 10,3% 14,4% 10,9% 7,2% Kapasite artırımı 23,7% 26,8% 26,9% 20,0% 8,5% 12,4% 10,9% 4,7% Ar-Ge/ inovasyon yatırımı 15,2% 17,6% 20,2% 11,1% 4,7% 5,9% 6,7% 3,0% Yeni tesis kurma/ Satın alma 10,8% 14,4% 8,4% 9,8% 4,1% 4,6% 1,7% 5,1% Şirket satın alma 1,0% 2,0% ,8% ,4% 1,6% ,7% 2,5% 1,7% Hiçbir yatırım yapılmayacak 47,9% 36,6% 47,9% 55,3% 78,9% 74,5% 75,6% 83,4% 507 153 119 235 507 153 119 235 BAZ Yukarıdaki tabloda; Nisan - Haziran döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. 50 Mayıs 2012 Piyasa Beklentileri 2012 Nisan - Haziran Dönemi Beklentileri Nisan - Haziran Dönemi USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini 1,80 1,84 n: 498 n:497 2,35 2,39 n: 497 n:497 1,32 1,32 n: 496 n:495 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) 2012 Yılı Sonu 9,23 n:484 7,60 n:466 4,88 7,07 n: 447 n:466 MB politika faizlerinin ideal seviyesi 6,57 ( n: 465) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi 1,81 ( n: 488) Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,34 ( n: 487) İhracatçıların piyasa beklentileri sektörlere göre farklılık göstermemektedir. 51 Mayıs 2012 2012 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2012 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak 100% 12,4% 12,8% 24,5% 36,7% 80% 60% 51,1% 52,1% 58,0% 40% 20% 50,5% 36,5% 35,1% 12,8% 17,6% 0% Se ktör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Baz: 507 52 Mayıs 2012 2012 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri S 2012 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 100% 80% 60% 40% 36,5% 38,6% 37,8% 35,1% 34,5% 39,9% 33,6% 32,8% 21,8% 20% 12,8% 11,1% 15,1% 12,8% 17,6% 16,3% 16,2% 0% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 507 53 Mayıs 2012 2012 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi S Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. SANAYİ 100% 7,1% 80% 44,2% TARIM 9,3% 9,7% 30,4% 6,9% 38,5% 49,3% 60% 40% 60,4% 20% 54,6% 48,7% 41,0% 0% Mayıs Sonu İtibariyle 2012 Sonu İtibariyle Artar 54 Mayıs Sonu İtibariyle Aynı kalır Azalır 2012 Sonu İtibariyle Baz: 507 Mayıs 2012 2012 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi Dünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz. S Sanayi Genel İlk 500 Tarım İkinci 500 Diğer Genel Mayıs Sonu İtibariyle İkinci 500 Diğer Mayıs Sonu İtibariyle Artar 48,7% 45,8% 52,1% 48,9% 41,0% 37,3% 48,7% 39,6% Aynı kalır 44,2% 45,1% 43,7% 43,8% 49,3% 52,3% 41,2% 51,5% Azalır 7,1% 9,2% 4,2% 7,2% 9,7% 10,5% 10,1% 8,9% 2012 Sonu İtibariyle 2012 Sonu İtibariyle Artar 60,4% 54,2% 68,9% 60,0% 54,6% 50,3% 59,7% 54,9% Aynı kalır 30,4% 34,0% 24,4% 31,1% 38,5% 42,5% 32,8% 38,7% Azalır 9,3% 11,8% 6,7% 8,9% 6,9% 7,2% 7,6% 6,4% 507 153 119 235 507 153 119 235 BAZ 55 İlk 500 Mayıs 2012 İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) 64,9% Enerji maliyetleri 53,5% Döviz kurları Finansman maliyetleri 49,9% Hammadde ve aramal fiyatları 49,1% İstihdam maliyetleri 45,2% Vergi maliyetleri 44,4% Teşviklerin yetersizliği 35,7% Lojistik maliyetleri 35,5% 31,8% Kayıtdışı ticaret Bürokratik engeller 27,8% Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri 26,0% Vasıflı eleman sıkıntısı 25,0% 14,4% Tanıtım sorunu Diğer 3,0% 0% 56 Baz: 507 15% 30% 45% 60% 75% Mayıs 2012 Yılın İlk Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan Memnuniyet Ortalama Memnuniyet 3,6 KURUMLAR KURUMLAR İhracatçı Birlikleri 4,0 TÜBİTAK 3,6 Ekonomi Bakanlığı 3,8 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 3,6 Hazine Müsteşarlığı 3,8 Türk Patent Enstitüsü 3,5 Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları 3,7 TSE 3,5 Merkez Bankası 3,7 Kamu Bankaları 3,5 Ticari Bankalar 3,7 Orman ve Su İşleri Bakanlığı 3,5 Eximbank 3,7 3,5 ORTALAMA 3,6 Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Gümrük İdareleri 3,6 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 3,4 Maliye Bakanlığı 3,6 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 3,2 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 3,6 KOSGEB 3,6 Baz: 507 57 Mayıs 2012 Yeni Türk Ticaret Kanunu Hakkında Bilgi Düzeyi S Yeni Türk Ticaret Kanunu hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz? 100% 71,2% 80% 63,9% 60% 28,8% 40% 22,5% 20% 7,3% 6,3% 0% Çok bilgiliyim Biraz bilgiliyim Pek bilgili değilim Hiç bilgili değilim Baz: 507 58 Mayıs 2012 Türk Ticaret Kanunu Hakkında Görüşler - Avantajlar S Size göre; Türk Ticaret Kanunu’nun getirdiği avantajlar nelerdir? 59,4% Şeffaflık 49,7% Kurumsallaşma 44,8% Sorumluluk Hesap verebilirlik 42,8% Adillik 18,5% Avantajı yok 2,0% Diğer 1,2% Detaylı incelemedim/Fikrim yok 0% 7,5% 15% 30% 45% 60% 75% Baz: 507 59 Mayıs 2012 Türk Ticaret Kanunu Hakkında Görüşler – Yetersiz Alanlar S Bu kez de Türk Ticaret Kanunu’nun yetersiz/sorunlu olduğunu düşündüğünüz alanlarını belirtmenizi rica ediyoruz. Yetersiz Bulunan Alanlar 60 Oran Basılı kağıt ve belge içeriği 45,4% Adli ve İdari Cezalar 44,6% Şirkete borçlanma yasağı 37,7% İnternet sitesine ilişkin hükümler 34,9% Finansal tabloların Ticaret Sicil Gazetesi'nde ilan zorunluluğu Fotokopi zorunluluğu Tüm defterlere noter onayı İnternet içeriği saklama defteri Bağımsız denetim zorunluluğu 34,1% 33,7% 33,3% 29,4% 26,8% Yönetim Kurullarında yüksekokul şartı 24,7% Deftere kayıt ve defter ibraz süreleri 20,1% Zorunlu istifa 14,0% Anonim şirket kuruluşunda noter prosedürü 12,2% Ana sözleşmeden sapma yasağı 11,4% Diğer 2,8% Detaylı incelemedim/ Fikrim yok 8,1% Baz: 507 Mayıs 2012 Yabancılar Nezdinde Türk Markalarının Algısı S Aşağıdaki unsurların her birini yabancıların Türk markaları/ Türk ürünlerini ithal etme nedenlerini ifade etmesi açısından değerlendirmenizi rica ediyoruz. Türk markalarının/ürünlerinin yabancılar nezdinde algısını düşünerek bu ölçek üzerinde sizce nerede durduğunu 5 ile 1 arasında puan vererek belirtir misiniz? Ürün kalite si yükse k 65,1% 63,1% Müşte ri odaklı e sne k hizme t anlayışı 60,9% Hızlı üre tim 59,2% Yakın (coğrafi yakınlık) Olumlu firma/marka re fe ransı 57,2% Yükse k de ne yim/te crübe 55,2% Güve nilir ülke me nşe i 54,0% Sağlam ve yükse k pe rformanslı 48,7% Ye ni te knoloji 41,4% İnovatif/ Yenilikçi 41,2% Pahalı 0% 24,5% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Yukarıdaki grafikte; her bir ifadeye algıya uygunluk açısından «5» veya «4» puan verenlerin oranı yer almaktadır. 61 Mayıs 2012 70% Firmalardan Durum Değerlendirmesi S Son olarak üretim sürecindeki tedarikçiler ve uluslararası alıcıları karşılaştırdığınızda firmanız bu sürecin daha çok hangi aşamasında faaliyet göstermektedir? Düşük kar oranlı 24,7% Orta- düşük kar oranlı 25,4% 40,2% Orta kar oranlı Orta-yükse k kar oranlı Yükse k kar oranlı 0% 8,5% 1,2% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Baz: 507 62 Mayıs 2012