2016 EKİM AYI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ 30 Kasım 2016 Son elli yılda dış ticaret büyümenin lokomotifi olmuştur ve yakın gelecekte bu lokomotif işlevinin süreceği tahmin edilmektedir. İhracat ekonominin dünya piyasalardaki rekabet gücünün bir göstergesidir. Yüksek ihracat, daha yüksek büyüme hızı ve daha fazla istihdam anlamına gelmektedir. İthalat eğilimleri ise iç talebin canlılığına işaret eder. Bununla birlikte artan ithalat, diğer ülkelerde üretilen mallara talep oluşturduğundan büyümeyi kısa dönemde olumsuz etkiler. Özetle, günümüzde parçalanan üretim süreci (outsourcing) ile birlikte ithalat olmadan üretim ve ihracat yapmak mümkün değildir. Bu açıdan ülke ekonomisi için dış ticaret verilerinin incelenmesi oldukça önemlidir. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; 2016 yılı Ekim ayında ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %3 azalarak 12 milyar 841 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir (Şekil 1). 11750.8 11682.0 13240.0 12840.6 11581.7 10912.8 11022.0 11835.3 11949.6 12879.4 13349.3 11951.8 12519.9 12758.1 11129.4 9827.3 10000.0 11080.4 12101.5 12000.0 12231.9 12367.2 14000.0 9547.0 16000.0 12301.8 Şekil 1: Aylara Göre İhracat, Milyon $ (2015 Ocak-Aralık, 2016 Ocak-Ekim) 8000.0 6000.0 2015 2016 4000.0 2000.0 0.0 Kaynak: TÜİK Aynı dönem için ithalat %0,5 artarak 17 milyar 4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir (Şekil 2). 2016 yılı Ekim ayında dış ticaret açığı %13,2 artarak 4 milyar 164 milyon dolara yükselmiştir. 2015 Ekim ayında %78,3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2016 Ekim ayında %75,5'e düşmüştür. 1 17992.2 15972.8 16917.7 17004.2 15402.9 15296.6 15969.3 16611.9 18199.1 19475.0 17868.8 17196.4 18373.5 16189.4 18225.3 14695.0 15000.0 16940.9 15577.6 20000.0 16645.7 13452.7 25000.0 18726.1 17763.3 Şekil 2: Aylara Göre İthalat, Milyon $ (2015 Ocak-Aralık, 2016 Ocak-Ekim) 2015 10000.0 2016 5000.0 0.0 Kaynak:TÜİK 2016 yılı Ekim ayında Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 308 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (1 milyar 49 milyon dolar), Irak (774 milyon dolar) ve İtalya (739 milyon dolar) takip etmiştir. Aynı dönemde Çin'den yapılan ithalat 2 milyar 214 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 757 milyon dolar), Rusya (1 milyar 204 milyon dolar) ve İtalya (850 milyon dolar) izlemiştir (Tablo 1). Tablo 1: Türkiye’nin Dış Ticaretinde İlk 10 Ülke, Bin $ (2016 Ekim) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Almanya İngiltere Irak İtalya ABD BAE Fransa İran İspanya Hollanda Toplam İhracat 1 307 611 1 049 248 774 469 738 798 599 635 588 802 509 729 500 830 452 539 287 063 12 840 571 Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çin Almanya Rusya Federasyonu İtalya Fransa ABD BAE İspanya Güney Kore Hindistan Toplam İthalat 2 213 954 1 756 623 1 203 655 849 780 790 999 668 335 544 758 538 827 508 579 488 187 17 004 158 Kaynak: TÜİK Türkiye’nin 2016 yılı Ekim ayı ihracatının sektörel yapısına bakıldığında, 1 milyar 854 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler vd. imalat sektörünün ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Bu sektörü 1 milyar 163 milyon dolar ile kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, vd., 1 milyar 80 milyon dolar ile kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, vd. izlemiştir. İthalatta ise 2 milyar 339 milyon dolar ile mineral yakıtlar, mineral yağlar vd., ilk sırada yer alırken, 2 bu sektörü 2 milyar 291 milyon dolar ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler vd., 1 milyar 795 milyon dolar ile elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme vd. takip etmiştir (Tablo 2). Tablo 2: Fasıllara Göre Türkiye’nin Dış Ticareti, Bin $ (2016 Ekim) Sıra 1 87 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı 2 71 Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar 3 84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları 4 61 Örme giyim eşyası ve aksesuarı 5 6 7 8 9 85 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntüses kaydetmeverme cihazları,aksamparça-aksesuarı 72 Demir ve çelik 8 Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler 62 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı 73 Demir veya çelikten eşya 10 39 Plastikler ve mamulleri Toplam Kaynak:TÜİK İhracat Sıra 1854054.6 1 27 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar İthalat 2338891.3 1162558.9 2 84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları 2291081.7 1080003.4 3 85 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı 1794825.6 788694.1 4 87 1635864.6 702055.4 5 71 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar 537323.0 503950.1 6 7 72 39 Demir ve çelik Plastikler ve mamulleri 959868.3 914312.9 464068.2 8 90 378446.2 438097.2 9 30 Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı Eczacılık ürünleri 424142.5 10 29 Organik kimyasal ürünler 338828.0 12840570.9 Toplam 1034614.7 364708.8 17004158.2 2016 yılı Ekim ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı % 92,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,7, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %33,1 olmuştur. Aynı dönemde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı 3 %85,4’tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 yılı Ekim ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %16,1, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %43,6 olarak kaydedilmiştir. Şekil 3: Geniş Ekonomik Gruplar Sınıflamasına Göre Dış Ticaretin Dağılımı (Ekim 2016, %) 80.0 66.7 70.0 60.0 50.0 45.2 43.8 İhracat 40.0 İthalat 30.0 18.1 20.0 14.9 10.7 10.0 0.4 0.3 0.0 Yatırım malları Ara malları Tüketim malları Diğerleri Kaynak: TÜİK 2016 yılı Ekim ayı verilerinin, Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına göre ihracat ve ithalatın alt bileşenlerinin yer aldığı Şekil 3’te, Türkiye ekonomisi ihracatının %45,2’sini ara-malları ve ham maddeler, %43,8’ini tüketim malları ve %10,7’sini yatırım mallarının oluşturduğu görülmektedir. Aynı döneme ait ithalatın %66,7’si ara-malları ve hammaddelerden, %18,1’i yatırım mallarından ve %14,9’u da tüketim mallarından oluşmaktadır. Tablo 3: Mersin, Adana ve Adana-Mersin (TR62) Bölgesi Dış Ticareti İhracat İthalat Eylül-2016 Ekim-2016 %Değişim Adana 121.2 144.8 19.5 Mersin 95.7 158.4 65.5 TR-62 216.9 303.2 39.8 Adana 133.8 132.4 -1.1 Mersin 69.3 99.5 43.5 TR-62 203.1 231.9 14.2 Kaynak: TÜİK Adana ve Mersin’den oluşan TR62 bölgesinin 2016 yılı Ekim ayı ihracatı %39,8 oranında ve ithalatı %14,2 oranında artmıştır. Mersin ilinin ihracatı 2016 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %65,5 oranında artarak 158,4 milyon dolara, ithalatı da %43,5 oranında artarak 99,5 milyon dolara çıkmıştır. Adana İli için aynı dönemde ihracat %19,5 oranında artarken ithalat %1,1 oranında azalmıştır (Tablo 3). 4