Tarımsal Bazı Faktörlerin Anne Karnındaki Bebeğe Etkileri Doç.Dr. Mete KÖKSAL Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı 8 gün 9 gün 10 gün 12 gün 13 gün 14 gün Vaka • Ayşe Hanım 39 yaşında , evli ve 2 çocuk annesi, adetleri normal ve 28 -30 günde 1 adet görüyor. • Son adet tarihinden 3 hafta sonra sırtındaki sivilceler için komşusunun tavsiyesi ile içinde retinoik asit bulunan bir ilaç kullanıyor. 28. gün 32. gün 33. gün 37. gün 41. gün 44. gün 47. gün 50. gün 52. gün 54. gün 10 mm Boy: CRL (tepe ucu-kalça ucu) 56. gün 28. gün (4-6 mm) 32. gün (5-7 mm)) 33. gün (7-9 mm) 37. gün (11-14 mm) 41. gün (11-14 mm) 44. gün (13-17 mm) 47. Gün (17-20 mm) 50-51. gün (21-23 mm) 54. Gün (25-27 mm) 56-57. gün (23-32 mm) Doğumsal Anomaliler Bulaşıcı Hastalıklar • Rubella (kızamıkçık) • Sitomegalovirüs (CMV) • Herpes simplex virüsü (Uçuk ) • Varicella (suçiçeği) • HIV • Toksoplazmozis • Sifiliz • Rubella (kızamıkçık): – Gebeliğin ilk dört haftasında görüldüğünde anomali riski en yüksektir. • Katarakt (gebeliğin 6. haftasındaki infeksiyonda) • Sağırlık (9. haftadaki infeksiyonda) • Kalp defektleri (5-10. haftalardaki infeksiyonda) • Beyin anomalileri • Zeka geriliği • İntrauterin gelişme geriliği • Miyokard zedelenmesi ve vasküler anomaliler • Sitomegalovirüs (CMV): – Gebeliğin ilk üç ayında geliştiğinde kendiliğinden düşükle sonuçlanabilir. • Mikrosefali • Korioretinit ve körlük • Serebral kalsifikasyonlar • Zeka geriliği • Sağırlık • Hepatosplenomegali • Herpes simplex virüsü (HSV): – Doğum sırasında enfekte inflamatuar reaksiyonlar görülür. • Mikrosefali • Mikroftalmi • Retinal displazi • Hepatosplenomegali • Zeka geriliği olunursa, bebekte • Varicella (suçiçeği): – Gebeliğin ilk 4 ayında geçirilen infeksiyon sonucu : • Ekstremite hipoplazisi • Kas atrofisi • Zeka geriliği • HIV: • Mikrosefali • Büyüme geriliği, • Anormal yüz yapısı. • Toksoplazmozis: – Serebral kalsifikasyon, – Korioretinit, – Mikrosefali, – Hidrosefali, – Mikroftalmi, – Zeka geriliği. • Sifiliz: – Erken dönemde • • • • Sağırlık, Anormal diş ve kemikler, Hidrosefali, Zeka geriliği. – Geç dönemde; • Damak ve nazal septumda yıkıcı lezyonlar, • Diş anomalileri (Hutchinson dişleri), • Anormal yüz görünümü (çıkıntılı alın, semer burun) Kimyasal ajanlar Talidomid Valproik asit Fenitoin (difenil hidantoin) Warfarin Angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitörleri Retinoik asit (vitamin A) Antibiyotikler (tetrasiklin, streptomisin..) Oral kontraseptifler Dietilstilbestrol Androjenik ajanlar Talidomid • Antiemetik ve hipnotik olan bu ilacın, amelia ve meromelia (ekstremitelerin total veya kısmi yokluğu) ya yol açması nedeni ile kullanımı yasaklanmıştır. Warfarin (Kan sulandırıcılar) • Antikoagülandır. • Nazal kıkırdak hipoplazisi kondrodisplazi • Mental retardasyon • Optik sinir atrofisi yapabilir. • Heparin plasentayı geçemediği için teratojenik değildir. Antiepileptikler (sara) Retinoik asit – Sivilce tedavisinde kullanılan oldukça teratojenik bir ilaçtır. • • • • • • Anormal kulak gelişmesi Mandibula hipoplazisi Yarık damak, Hidrosefali, Kalp defektleri Nöral tüp defektlerine neden olabilir. • Radyasyon: – Yüksek dozu, • Mikrosefali, • Kafatası defektleri, • Spina bifida, körlük, • Yarık damak, • Ekstremite defektlerine neden olabilmektedir. • Hipertermi – Ateşli hastalıklar – Sıcak küvet banyosu – Sauna • Anensefali • Spina bifida • Mental retardasyon • Mikroftalmi • Yüz deformiteleri Sigara kullanımı • İntrauterin büyüme geriliğine neden olmaktadır. • Nikotin, – Uterus kan damarlarında daralma yaparak uterus kan akımını azaltır – Embriyo veya fetusa gerekli olan oksijen ve besin maddeleri desteği azalır. Fetal alkol sendromu • Mental retardasyon • Mikrosefali • Maksiller hipoplazi • Kısa burun • İnce üst dudak • Kısa palpebral fissürler • Kalp defektleri • Tarım ve çiftçilikte kullanılan ilaçların – Erkek ve kadın üreme sisteminde kısırlığa – Erkeklerde sperm sayısında azalmaya – Kadında gebelik zehirlenmesi ve adet düzensizliğine – Düşüğe, – Doğum sonu kanamaya – Düşük doğum ağırlıklı bebeğe, • Tarım ve çiftçilikte kullanılan ilaçların – Bebekte anomalilere, • Dudak damak yarıklarına • Böbrek anomalileri • Küçük testis • Kemikleşmede gecikme • İskelet sistemi anomalileri – Ölü doğumlara neden olduğu belirtilmiştir Erkekle ilgili teratogenez • Babanın genomunu etkileyen çevresel ajanlar – Bazı kimyasal ajanlar (etilnirozüre) ve radyasyon • Germ hücrelerinde mutasyon • Babanın taşıdığı toksinlerin iş elbisesi ya da seminal sıvı ile anneyi etkilemesi – Civa – Kurşun – Alkol – Sigara . Düşük doğum ağırlığı ve doğum defektleri açısından risktir