DERS BİLGİLERİ TEMEL İSLAM BİLİMLERİ İSLAM HUKUKU II Dersin Adı İSLAM HUKUKU II Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin Öğrenme Çıktıları Dersin İçeriği Hafta 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Kodu Yarıyılı 201601 6 T+U Saat 4+ 0 Kredisi AKTS 4 5 yok Türkçe Zorunlu Yrd.Doç.Dr. Ahmet AYDIN Yrd.Doç.Dr. Ahmet AYDIN Bu dersin amacı muâmelât kavramını tanımlamak, öğrencilere islam hukunun eşya ve borçlar hukuku sahalarını tanıtmak, konuyla ilgili kavramlar ve kurumlar hakkında bilgi vermek ve mezhepler arasındaki ihtilafları incelemek, bu bağlamda modern hukuk ile klasik İslam hukukunu mukayese etmek 1) İslam hukukunun özel hukuk alanını tanımlar 2) İslam aile hukukuna ilişkin temel kavram ve doktrinleri tanır 3) İslam borçlar hukukuna ilişkin temel kavram ve doktrinleri tanır ve yorumlar 4) Eşya hukukunun temel kavram ve doktrinlerini tanır ve yorumlar 5) Vakıf hukukuna dair temel kavram ve doktrinleri açıklar ve yorumlar 6) İslam özel hukuku ile modern hukukun ilgili kavramları arasında karşılaştırma yapar 7) Hukuk sistemlerinin ilgili kavram ve doktrinlerini değerlendirir Bu derste, Islam hukukunun temelde eşya ve borçlar hukukuna dair konular üzerinde durulacaktır HAFTALIK KONULAR VE İLGİLİ ÖN HAZIRLIK SAYFALARI Konular Ön Hazırlık Kişiler hukuku: gerçek kişiler ve ehliyet Hukuki temsil ve Tüzel kişiler Hak kavramı Ayn, Deyn, Zimmet Borçlar Hukuku: Borç kavramı, Borcun kaynakları, Hükmü ve Sona ermesi Akit teorisi: Şartları, Tarafları ve Mevzuu Muhayyerlik hakkları ve akdin sona ermesi Ara sınav Akit Türleri ve Satım akdi Haksız Fiiller, Haksız İktisap ve Sebepsiz Zenginleşme Ariyet, Vedia, Hibe, Kira/İcare, Vekalet 12 13 14 akitleri Eşya Hukuku Mal, Mülkiyet, Zilyetlik kavramları Vakıf Hukuku Ders Notu Diğer Kaynaklar KAYNAKLAR Hayreddin Karaman, Anahatlarıyla İslam Hukuku Talip Türcan, İslam Hukuku El Kitabı TDV İslam Ansiklopedisi (ilgili maddeler) DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI Ara Sınav Kısa Sınav Ödev 1 2 1 KATKI PAYI 100 0 00 100 40 60 100 TOPLAM Yıliçinin Başarıya Oranı Finalin Başarıya Oranı TOPLAM Ders Kategorisi Destek Dersleri Temel Mesleki Dersler Uzmanlık / Alan Dersleri Beşerî, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri Aktarılabilir Beceri Dersleri X DERSİN ÖĞRENİM ÇIKTILARININ PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE İLİŞKİSİ Katkı Düzeyi No Program Yeterlilikleri 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun olarak yorumlayabilir. Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek, onları yazılı ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır. Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır. Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir. İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur. Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları, bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir. X X 7 8 9 10 11 12 Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır. Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır; bunların mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven kazanır. Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur. Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel esaslarını ve özelliklerini tanır. İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri analiz ve sentez yöntemleri ile değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir. Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur, Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir. İslâm mimarisinin temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlikler Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) Ödevler Sunum / Seminer Hazırlama Arasınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam İş Yükü Toplam İş Yükü / 30 Dersin AKTS Kredisi SAYISI Süresi (Saat) 14 3 14 3 2 2 1 1 5 10 10 15 Toplam İş Yükü) 42 42 10 20 10 15 139 4.6 5