DERS BİLGİLERİ TEMEL İSLAM BİLİMLERİ İSLAM İBADET ESASLARI Dersin Adı İSLAM İBADET ESASLARI Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin Öğrenme Çıktıları Dersin İçeriği Hafta 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Kodu Yarıyılı 201203 2 T+U Saat 3+0 Kredisi AKTS 3 5 yok Türkçe Lisans Zorunlu Yrd. Doç. Dr.Yaşar ACAT Yrd. Doç. Dr.Yaşar ACAT, Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN İbadet kavramını ve bu kavramla ilgili meseleleri kapsamlı bir şekilde tanıtmak, bu alanla ilgili kavramsal bir çerçeve oluşturmak ve öğrencinin gerek meslekî gerekse günlük hayatında karşılaşacağı ibadetler ile ilgili problemleri çözecek bilgi ve yeterliliğe ulaşmasını sağlamak 1) Mükellefiyet şartlarını bilir ve sıralar 2) İbadet türlerini tanımlar, sıralar 3) İbadetler konusundaki delilleri tanır 4) İbadetler ile ilgili hükümleri bilir ve bu bilgiler ışığında karşılaştığı sorunları çözümler 5) İbadetlerin önemini, hikmetlerini ve inceliklerini açıklar 6) İbadetler konusunda farklı mezheplerin hükümlerini bilir 7) Temel ibadetleri uygulamalı olarak öğretme yeterliliğine ulaşır Mükellefiyet, ibadet kavramı, temizlik kavramı, temel ibadet türleri olan namaz, oruç, hac, zekat ve kurban konuları ve günlük hayatla ilgili bir takım meseleler HAFTALIK KONULAR VE İLGİLİ ÖN HAZIRLIK SAYFALARI Konular Ön Hazırlık Fıkıh, mezhep ve delil kavramları Mükellefiyet ve hüküm Temizlik ve türleri Abdest, mest ve sargı üzerine mesh Gusül, teyemmüm ve hanımların özel halleri Namaz ve çeşitleri Namazın farzları ve sünnetleri Ara sınav Cuma namazı, mescid ve ezan Orucun çeşitleri, şartları ve kazası Zekatın şartları, zekata tabi mallar ve ödenmesi Haccın hükümleri Kurban, adak ve kefaretler Günlük hayatla ilgili bir takım meseleler Ders Notu Diğer KAYNAKLAR Ferhat Koca, İslam İbadet Esasları, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2013 1. Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali Kaynaklar 2. 3. 4. Mehmet Keskin, Dört Mezhebe Göre İslam İlmihali Komisyon, İlmihal I-II, İSAM Soner Duman, Şafii İbadetler İlmihali DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI Ara Sınav Kısa Sınav Ödev SAYISI 1 0 8 TOPLAM Yıliçinin Başarıya Oranı Finalin Başarıya Oranı TOPLAM Ders Kategorisi Destek Dersleri Temel Mesleki Dersler Uzmanlık / Alan Dersleri Beşerî, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri Aktarılabilir Beceri Dersleri KATKI PAYI 80 0 20 100 40 60 100 X X DERSİN ÖĞRENİM ÇIKTILARININ PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE İLİŞKİSİ Katkı Düzeyi No Program Yeterlilikleri 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun olarak yorumlayabilir. Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek, onları yazılı ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır. Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır. Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir. İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur. Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları, bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir. Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır. Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır; bunların mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven kazanır. Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur. Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel esaslarını ve özelliklerini tanır. İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri analiz ve sentez yöntemleri ile değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir. Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur, Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir. İslâm mimarisinin temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir. AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU X X Etkinlikler Ders Süresi Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) Ödevler Sunum / Seminer Hazırlama Arasınavlar Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam İş Yükü Toplam İş Yükü / 30 Dersin AKTS Kredisi SAYISI 14 14 8 0 1 1 Süresi (Saat) 3 2 15 0 10 15 Toplam İş Yükü) 42 28 15 0 10 15 110 3.66 4