DÜNYAMIZ, AY VE YAŞAM KAYNAĞIMIZ GÜNEŞ / DÜNYA VE EVREN Dünya, Güneş ve Ay’ın Şekil ve Büyüklüklerinin Karşılaştırılması Dünyamızın Katman Modeli: Hava küre çeşitli gazların karışmasından oluşan bir gaz tabakasıdır . Hava kürede % 78 azot , % 21 oksijen , % 1 karbondioksit , su buharı ve soy gazlar bulunur Hava kürede bulunan OZON tabakası güneşten gelen zararlı ultroviyole ışınları engeller . Su küreyi okyanuslar , denizler , göller ve nehirler oluşturur . Su hava içinde gaz ( su buharı ) halinde bulunur . Kuzey ve güney kutuplarında buz kütleleri şeklinde su bulunur . Deniz ve okyanuslardaki su içinde çok sayıda ve çok çeşitli canlı yaşar. Deniz ve okyanuslarda yüzeye yakın yerlerde yaşayan planktonlar, bakteriler ve bitkiler oksijen üretirler bu oksijen hem denizlerdeki hem de karalardaki canlılar tarafından tüketilir. Kara canlıları bu tabakadaki toprak üzerinde yaşarlar . Toprak tabakası kaya ve minerallerin parçalanmasından oluşur. Toprakta bulunan mineraller ve tuzlar bitkiler ve hayvanlar için çok önemlidir. Taş küre içine doğru inildikçe her 33 metrede sıcaklık 1 0C artar . Ateş kürenin yapısında demir , nikel , silisyum , magnezyum elementleri bulunur. Ateş küredeki elementler sıvı hamur halindedir . Yanardağlardan çıkan lavlar bu tabakadan gelir . Dünyanın merkezini oluşturan çekirdek kısmıdır. Dış katmanların yaptığı basınç nedeniyle yapısında bulunan demir , nikel gibi elementler katı halde bulunur . Dünyamızın Uydusu Ay AYIN EVRELERİ Yeni ay Ay'ın aydınlık olmayan tarafı Dünya'ya dönüktür. Ay, Dünya'dan açıkça görülemez. Fakat Güneş tutulması süresince görülebilir. Hilal Ay Güneş'in doğusunda kalmaktadır. Ay - Yer - Güneş arasındaki açı 90°den küçüktür. Hilal evresinin gözlem süresi kısadır. Çünkü Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın gözlenir. İlk dördün Ay'ın yeni ay evresinden bir hafta sonra yarım daire biçiminde (D) göründüğü evre; Güneş'e göre açısal uzaklığı 90° olduğu andaki görünüşüdür. Şişkin ay İlk dördün safhasından sonra Ay'ın uzanım açısının 90° ile 180° arasında olduğu zamanlar oluşan evre şişkin evre olarak bilinir. Dolunay Ay'ın tam bir daire olarak dolgun, parlak görüldüğü evre. Son dördün Ay'ın Dünya'dan sol yarısının aydınlık gözüktüğü evre SORULAR (SIRA SİZDE) 1) Ay’ın evrelerinin sebeplerini açıklayınız? 2) Ay’ın evrelerinin Dünya’nın hareketleri ile olan ilişkisini açıklayınız?