Yüzey *ekilleri - video.eba.gov.tr

Yüzey şekilleri
Yeryüzüne bakıldığında her yerin aynı
yükseklikte olmadığını görürüz. Bu
farklılıklar yüzey şekillerini meydana
getirir.
Dağ
• Deniz
seviyesinden
600 metre ve
daha fazla
yükseklikte olan
yeryüzü
şekillerine dağ
denir. Bu
seviyenin
altında
çevresine göre
daha yüksekte
bulunan
arazilere tepe
denir.
Doruk (Zirve)
Yamaç
Etek
Vadi
• İki dağın arasında zaman içersinde akarsuyun
aşındırmasıyla oluşan çukurluktur.
Plato (Yayla)
• Çevresine göre yüksekte kalan düz arazilere
plato denir.
Ova
• Çevresine göre alçakta kalan düzlüklere ova
denir. Ovalar tarımsal faaliyetlere elverişli
alanlardır.
• Koy; deniz,okyanus ve
göllerin karaların içine
doğru yaptığı görece sığ
girinti.
• Körfez, denizin kara
dışına çıkarak
oluşturduğu göle benzer
ancak dar bir boğazla
denize açılan su
çıkıntısıdır.
• Göl, karalar üzerindeki
çukurları doldurmuş tatlı
veya tuzlu su kütlesidir.
• Ada, çevresi bütünüyle
sularla çevrili kara
parçasına verilen addır.
Coğrafi Bölgeler
Ege Bölgesi Yeryüzü Şekilleri
•Yükseklik batıdan
doğuya doğru artıyor
•Dağlar denize
(kıyısına) dik uzanıyor.
•Kıyılar girintili çıkıntılı
(koy ve körfez fazla)
•Kıyı Ege bölümünde
ovalar daha fazla yer
kaplıyor.
•Akarsular
menderesler çizerek
akıyor.
•Ege Denizinde irili
ufaklı çok sayıda ada
göze çarpıyor.
•Doğal göl oluşumu
bakımından fakir, çok
sayıda baraj gölü
mevcut.
Ege Bölgesi Dağları
madra
Menteşe Dağları
yunt
eğrigöz
Sandıklı Dağları
bozdağlar
Emir dağı
Ege Bölgesi Akarsuları
Bakırçay
Küçük Menderes
Gediz
Büyük Menderes
Ege Ovaları
Bakırçay Ovası
•Küçük Menderes Ovası
•Büyük Menderes Ovası
•Menemen Delta Ovası
•Balat Delta Ovası
•Balıkesir Ovası
•Akhisar Ovası
•Denizli Ovası
•Tavais Ovası
•Çivrl Ovası
•Banaz Ovası
•Örencik Ovası
Gediz Ovası
Yazılıkaya Platosu
Marmara Gölü
Marmara Bölgesi Yeryüzü Şekilleri
•Genel itibariyle çok fazla
yükseltisi olmayan sade
bir yapıya sahip
•En önemli dağları
Yıldız,Işıklar Dağları ile
Uludağ’dır.
•Karadeniz,Marmara ve
Ege Denizlerine kıyısı
bulunuyor
•Balıkesir,Adapazarı,İnegöl
,Ergene ,Çatalca Ovaları
bulunur.
•Göl varlığı bakımından
zengin sayılır
•En önemli akarsuları
Sakarya,Ergene ve
Susurluk Çayıdır
•Bölgede Toros Dağları batıdan doğuya doğru kıyıya paralel bir şekilde
uzanır.
•Çukurova ve Antalya ovaları bölgenin önemli tarım alanlarıdır
•Taşeli platosu bölgenin en tenha bölgesidir
•Seyhan,Ceyhan,Aksu,Asi ırmakları en önemli akarsularıdır.
•Özellikle Antalya Bölümü göl bakımından zengindir
•Dağlar denize paralel bir şekilde uzanır
•Verimli ovalar dağlar ile deniz arasında dar bir şeritte bulunurlar (Bafra,Çarşamba vs.)
•Kıyıdan iç bölgelere doğru gidildikçe yükseklik artar
•Yeşilırmak, Kızılırmak ve Kelkit Çayı önemli akarsularıdır.
•Göl bakımından zengin bir bölgemizdir.
İç Anadolu Yüzey Şekilleri
•Genel itibariyle düzlüklerden
(ova ve plato) oluşan bir arazi
yapısı vardır.
•Doğuya doğru gidildikçe arazi
hem daha engebeli hale gelir
hem de yükseklik artar.
•Özellikle Konya Bölümü göl
varlığı açısından zengindir
•Kızılırmak en önemli
akarsuyudur.
Doğu Anadolu Yüzey Şekilleri
•Dağlık, engebeli araziye
sahiptir.
•Dağların arasında kalan ovalar
çok az yer kaplar
•Türkiye’nin en yüksek bölgesidir
•Türkiye’nin en büyük gölü ve en
yüksek zirvesi,en uzun ve en
fazla su taşıyan akarsuları bu
bölgededir.
•Bölgenin kuzeyindeki Güney Doğu Toroslarını saymazsak düzlük bir araziye
sahiptir.
•Doğu Anadolu’da doğan Fırat ve Dicle Nehirleri bölgenin verimli ovalarını sular
•Doğal göl bulunmamaktadır.