GENEL KÜLTÜR

GENEL KÜLTÜR
EDEBİYAT
Yusuf Has Hacib 1018-1069
Kutadgu Bilig
-Mutlu kılıcı bilgi -Uygur alfabesiyle Türkçe
yazılmıştır. -İslami dönemin ilk edebi ürünüdür.
-Devlet anlayışı ve - Hükümdara öğütleri içerir.
–Türkçe ilk siyasetname’dir.
Kaşgarlı Mahmut XI. Yy
Divan-ı Lügati’t Türk
Türk Alemin ilk sözlüğüdür. –Araplara
Türkçe’yi öğretmek için yazılmıştır.
-Ansiklopedik özelliklere sahiptir. –Arap
harfleriyle yazılmıştır.
Edip Ahmet XII yy.
Atabetü’l Hakayık
-Uygur alfabesiyle yazılmıştır. –Eğitici ve
öğrenci bir ahlak kitabıdır. –Bilimin önemini
vurgular.
Ahmet Yesevi Ölm.1166
Divan-ı Hikmet
-Tasavvufla ilgili şiirler yeralır. –Türkleri, İslam
dinine özendirmek için vazılmıştır.
Firdevsi 934-1020
Şehname
Sultan Mahmut tarafından Gazne sarayında
İranlı şair Firdevsiye yazdırılmış ve İran’ın
milli destanı olarak benimsenmiştir.
Ömer Hayyam
Rubailer
Pozitif bilim alanında yetkin olduğu gibi ünlü
şiirlerini kaleme almıştır.
Nizam ül’mülk 1018-1092
Siyasetname
Ünlü Selçuklu veziri devletin anayasası sayılan
eserini yazmıştır.
BİLİM
Farabi 870-950
İlimlerin Tasnifi
Felsefe Matematik-Fizik-Astronomimantık psikoloji ile ilgili olarak 160
eser yazmıştır.
—Türk-İslam toplumlarında pozitif bilimi
başlatır. –Aristo’yu en iyi şekilde
yorumladığı için “Muallim-i Sani” (İkinci
Öğretmen) denilmiştir. –Batıda “AlPharabius” lakabı: ile okunmuştur.
İbni Sina 980-1037
Kanun Tıp Tıp-mantık-fizik-felsefe
-Felsefi bilgilerinin esasların: Farabi’den
ile ilgili 220 eser yazmıştır.
alan İbni Sina Aveccena lakabıyla
batıda yüzyıllarca okunmuştur.
Harezm 780-850
Kitabu’l Cebr vel mukabele
Doğu dünyasındaki ön önemli
matematikçidir.
El – Bîrûni 975-1051
Çeşitli alanlarla ilgili olarak 100
—Bilimin ancak özgür düşünce ortamında
civarında eser yazmıştır.
gelişeceğini savunur. —Tarih ve Coğrafya
eserleri de yazmıştır. —Geometrinin klasik
sorunları ile ilgili çalışmaları
“Bîrûni Problemleri”
olarak anılır. —16. maddenin özgül ağırlığını
hesaplamıştır.
G a n i 1058-1111
İhyaüi Ulümiddin. –Din felsefesi
Nizamiye medresesinde müderrislik
yapmıştır. –Bölücü dini ve siyasi akımlarla
mücadele etmiştir.
Ömer Hayam Ölm. 1123
Celali Takvimi
—Cebir-geometri-astronomi ile ilgili
çalışmalar yapmıştır. —Şairlik yönüyle
daha çok tanınmıştır.
- 57 -

OSMANLIDA DİVAN ÜYELERİ:
1. Veziri Azam:
19 yy dan itibaren sadrazam denilmiştir.
Padişah adına bütün yetkileri kullanabilir.
Padişah, örfi hukuk alanındaki işleri onun aracılığı ile yürütürdü.
2. Vezirler:
Vali olarak eyaletlere atanırlardı.
V.Azam seferde ise vezirlerden biri ona vekalet ederdi. (Kaymakam Rikab-ı Humayun),
3. Yeniçeri Ağası:
Barış zamanında İstanbul’un güvenliği ondan sorumludur.
4. Kaptan-ı Derya:
Kanuniden itibaren divan üyesi olmuştur.
Donanmadan sorumludur.
5. Defterdar:
Mali işlerden sorumludur.
Anadolu ve Rumeli olmak üzere iki tanedir.
6. Nişancı:
Fermanları hazırlar.
Tuğra çeker.
Dışişlerini yürütür.
Örfi Kanunları hazırlardı.
Yeni feth edilen toprakların tahririni yaptırır.
17 yy da yerini Reisü’l Küttaba bırakmıştır.
7. Kazasker:
Şer’i ve örfi hukuk uygulamalarından sorumludur.
Anadolu ve Rumeli olarak iki tanedir.
Kadı, müderris ve din görevlilerini atardı.
8. Şeyhül İslam:
Fetva verirdi. (Fetvaları ile tanınan en ünlü Ş.İslam Ebu Suud Efendi’dir)

VOLKANİK DAĞLAR:
Doğu Anadolu Bölgesinde: B.Ağrı, K.Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut
İç Anadolu Bölgesinde: Erciyes, Melendiz, Hasandağı, Karacadağ ve Karadağ
Güney Doğu Anadolu Bölgesinde: Karacadağ
Ege Bölgesinde: Kula yöresi
*Ziya Paşa›Harabat-Şiir ve İnşa-Zafername
*Şinasi›Tercümanı Ahval-Tasfiri Efkar Mukaddimesi-Şair Evlenmesi
*Namık Kemal›Vatan Yahut Silistre-Cezmi-İntibah-Osmanlı Tarihi
*Ahmet Refik›Zor Nikah-Zoraki Tabip
*Ahmet Mithat Efendi›Eflatun Beyle Rakım Efendi-Tercumanı Hakikat
*Abdülhak Hamit Tarhan›Sahra, Makber
*Recaizade Mahmut Ekrem›Araba Sevdası-Muhsin Bey
*Nabizade Nazım›Karabibik-Zehra
Samipaşazade Sezai›Sergüzeşt-Küçük Şeyler
*Muallim Naci›Ateşpare-Muallim
*Tevfik Fikret›Rubabı Şikeste-Haluk’un Defteri-Şermin
*Cenap Şahabettin›Tamat-Nesri Harp-Hac Yolunda *Halit Ziya›Mai ve Siyah-Kırık Hayatlar-Aşkı Memnu
**Milli Edebiyat temsilcileri ve eserler›
Ömer Seyfettin›Bomba-Beyaz Lale-Kaşağı
Ali Canip Yöntem›Geçtiğim Yol-Türk Antolojisi
Ziya Gökalp›Kızıl Elma, Altın Işık, Yeni Hayat, Türkçülüğün Esasları
Halide Edip Adıvar›Sinekli Bakkal, Vurun Kahpeye, Ateşten Gömlek, Handan
Refik Halit Karay›Memleket Hikayeleri, Sürgün, Anahtar
Ahmet Haşim›Göl Saatleri, Piyale
Yahya Kemal›Aziz İstanbul, Kendi Gök Kubbemiz, Ok şiiri
Reşat Nuri Güntekin›Çalı Kuşu, Dudaktan Kalbe, Yaprak Dökümü
M.Akif Ersoy›Safahat, Asım
Peyami Safa›9.Hariciye Koğuşu, Yalnızız, Mahşer
Yakup Kadri Karaosmanoğlu›Kiralık Konak, Yaban, Zoraki Diplomat
*Faruk Nafiz Çamlıbel›Yıldız Yağmuru, Çoban Çeşmesi
*Cumhuriyet Dönemi Sanatçıları›
N.Fazıl Kısakürek›Çile, Namık Kemal,Kavanozdaki Adam, Çöle İnen Nur
Hamdi Tanpınar›Huzur, Yaz Yağmuru
Cahit Sıtkı Tarancı›Otuz Beş Yaş, Ziya’ya Mektuplar
Nurullah Ataç›Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri
Fazıl Hüsnü Dağlarca›Destanları var
- 58 -
Sait Faik Abasıyanık›Semaver, Sarnıç, Şahmerdan
Memduh Şevket Esendal›Ayaşlı ve Kiracıları
Halikarnas Balıkçıs›Cevat Şakir Kabaağaçlı›Mavi Sürgün, Merhaba Akdeniz
Tarık Buğra›Küçük Ağa, İbiş’in Rüyası, Osmancık
Falih Rıfkı Atay›Çankaya
*İslam öncesi sav›atasözü
sagu›yas şiiri
koşuk›aşk, doğa
*Şiir Türleri›
Epik şiir›destan nitelikli, tarihi konular Lirik Şiir›aşk konulu, coşkulu anlatım
Didaktik şiir›Öğretici, ders verici
Pastoral Şiir›Doğa güzellikleri, çoban yaşantısı
Dramatik Şiir›Korkunç ve acıklı olaylar Satirik Şiir›Sataşma, alaya alma
*İslami Dönem Türk Ed.İlk Eserler›
*Divan-ı Lügat-it Türk›Kaşgarlı Mahmut(İlk Türkçe Sözlük) *Divan-ı Hikmet›Ahmet Yesevi
Hakayık›Edip Ahmet Yükneki
*Kutadgu Bilig›Yusuf Has Hacip
*Atabetü’ül
*Yabancı Eserler›
*E.Hemingway-Çanlar Kimin İçin Çalıyor
*Mark Twain›Tom Sawyer’in Maceraları
* J.Steinback›Gazap Üzümleri
*Victor Hugo›Sefiller, Notre Dam’ın Kamburu
*Goethe›Faust
* Tolstoy›Harp ve Sulh, Hacı Murat, Anna Karanina
*Dostoyevski›Suç ve Ceza, Budala
*Honore de Balzac›Goriot Baba, Vadideki Zambak
*Schiller›Willhem Tell
* Albert Camus›Veba
*Puşkin›Maça Kızı *M.Gorki›Ana
*Dante›İlahi Komedya
* Cervantes›Don Kişot
*W.Shakespeare›Romeo ve Juliet, Hamlet
*Gustave Flaubert›Madame Bovary
* Çehov›Martı
*Stendhal›Kırmızı ve Siyah
*La Fontaine›Ezop
* J.Jack Rousse›Emile
* Şehname›Firdevsi-İran destanı
*Rusların›İgor Destanı * Yunan›İlyada-Odyssea-Homeros * Kurtarılmış Kudüs›Tasso-İtalya
*Ramayana-Mahabbarata›Hint Destanı
*Montaigne›Denemeler *Bacon›Denemeler
*Divan Edebiyatından›
Şeyhi›Harname
Nabi›Hayrabat
Şeyh Galip›Hüsnü Aşk
Fuzuli›Leyla Vü Mecnun, Su Kasidesi
*Alp Er Tunga ve Şu Destanı›Saka Türkleri
Oğuz Kağan-Atilla›Hun Destanı
Bozkurt-Ergenekon›Göktürk Destanı
Türeyiş-Göç›Uygur destanı
Manas›Kırgız Destanı
*İran –Irak savaşı›1980-1988
*Çernobil Nükleer Santral Kazası›1986
*1989 Sovyetlerin Afganıstan’dan çekilmeleri
*12 Eylül 1980 ›Türkiye’de askeri darbe
*Kasım 1989›Berlin Duvarı açıldı
3 Ekim 1990›Almanya’nın birleşmesi
*Bosna Hersek lideri›Aliya İzzet Begoviç
*Atatürk’ün naşı 1953 yılında Etnografya Müzesinden ›Anıtkabir’e
*1878›Ayastefonos ve Berlin Anlaşmaları, Kıbrıs’ın İngilizlerce ele geçirilmesi.
*1921›Kanuni Esasi›ilk anayasa
1924›Teşkilatı Esasi 2.anayasa
*Cebelitarık Boğazı›Fas-İspanya arasında
*Manş Denizi›İngiltere-Fransa arasında
*Adriyatik Denizi›İtalya-Hırvatistan
*Kerç Boğazı›Karadeniz-Azak Denizi arasında geçiş
*Azak Denizi›Ukrayna-Rusya arası iç deniz
*Baltık Denizi›İsveç-Polonya-Litvanya-Letonya-Estonya
*Tiren Denizi›İtalya açıklarında
*Sicilya Adaları+Sardinya Adası+Korsika Ad.+Malta Ad.›İtalya çizmesi etrafında
*Mayorka Adası›İspanya açıklarında
*Mora + Girit Adası›Yunanistan açıklarında
*Madagaskar Adaları›Hint Okyanusu’nda›Afrika’nın doğusunda
*Bering Boğazı›Rusya-Alaska(ABD) arasında
*Akdeniz-Kızıldeniz bağlantısı›Süveyş Kanalı›Mısır topraklarında
*Hürmüz Boğazı›Basra Körfezi-Hint Okyanusu arasında
*Merkür-Venüs-Dünya-Mars-Jupiter-Satürn-Uranüs-Neptün-Plüton
*En küçük›Plüton
En büyük›Jupiter
Satürn›Etrafında çember
*21 Haziran ve 21 Aralık›Gündönümü
*21 Mart ve 23 Eylül›gece-gündüz eşit
*En büyük nehirler›Nil, Amazon, Missisipi
*En büyük göller›Hazar, Superior, Victoria, Aralık
*Türkiye göller›Van, Tuz, Beyşehir, Eğirdir, Akşehir
*Türkiye nehirler›Kızılırmak, Fırat, Sakarya
*Dicle ve Fırat ›Basra Körfezine
* Selçuklular mimari alandaki eserlerinde geometrik şekiller, bitkisel motifler, yazı sanatları, kabartma sanatlar kullanmışlar.
*Kurtuluş Savaşı döneminde kapitülasyonların kaldırılması S.Rusya ile anlaşma yapılarak kaldırılmıştır.
*Nutuk›Türk devletinin kuruluşundan söz etmiştir.
*1928 değişikliği ile devletin dini İslam’dır ibaresi çıkarılmıştır.
*1924 anayasasında 1937 ‘de yapılan değişiklikle Laiklik ilkesi yer almıştır.
*1982 Anayasasında TBMM görev ve yetkileri›Bakanları, başbakanı denetlemek, kanunları değiştirmek, kanun çıkarmak, bütçeyi görüşmek
*Töre›Orta Asya devletlerinde halkın ve hükümdarın uymak zorunda olduğu yazılı olmayan
kurallar.
*Kayseri’de Gevher Nesibe Şifahanesi›Anadolu Selçuklular tarafından
*minyatür›Osmanlılarda siyasi ve sosyal yaşamı konu alan resimden farklı sanat dalı
*tezhip›süsleme sanatı
- 59 -
*Nutuk›1919-1927 yılları arasını kapsamaktadır.
*Misak-ı Milliyi Meclis-i Mebusan onaylamıştır.
*Milletler Cemiyeti›ABD önderliğinde 1.Dünya Savaşı sonunda, dünya barışı için
*Türkiye’de çok partili hayata geçiş 1924 yılında başlar
*28 Mayıs 1927 de çıkarılan Teşviki Sanayi kanunun amacı özel teşebbüsü güçlendirmek
*AB ülkeleri arasında en çok dış ticaretimiz Almanya ile daha fazla
*Yargı organları Devlet Denetleme Kurulu dışında
*Kütahya-Eskişehir savaşları sonunda Türk ordusu Sakarya nehrinin doğusuna çekilmiştir.
*Osmanlı devri sanatçılarından Levni ›minyatür sanatçısı
*Osmanlı devletine parlamento kavramı Kanuni Esasi ile girmiştir.
*Cizye›gayri Müslimlerden alınır
*Ferman ve berat ›padişah tarafından verilir, fetva veremez.
*Mudanya görüşmelerinde boğazlarla ilgili karar alınmamıştır.
*Mudanya görüşmelerinde doğu ve batı Trakya, İstanbul konusunda karar var.
*Halk evleri ve Millet Mektepleri Atatürk döneminde kurulmuştur.
*İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa Konseyi içinde yer almaktadır.
*Belediyeler, üniversiteler, TRT, Bakanlıkların kamu tüzel kişiliği vardır.
*İlk yazılı anayasa›Amerika anayasası 19864
*Manas destanı›Kırgızlar
*Tüzük›Bakanlar Kurulu tarafından, kanunlara aykırı değil, Danıştay incelemesi, Cumhurbaşkanı imzası var.
*Yönetmelik›Anayasanın 124. md.göre Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilikleri kendi alanlarında çıkarır.
*BM Adalet Divanı Lahey’de
*AB›25 Mart 1957 AET olarak kuruldu
*Türkiye AET’ye 1959’da tam üyelik başvurusu yaptı.
*AET›1993 ‘te Brüksel zirvesiyle AT’ye dönüştü
*AB’nin organları›Bakanlar Konseyi-Her ülkeden 1 bakan
Birlik Komisyonu-14 kişiden oluşur, merkezi Brüksel
Avrupa Parlamentosu-518 üye- merkezi Strasbourg
Adalet divanı›15 bağımsız yargıçtan oluşur. Lüksemburg’da
*BM 25 Ekim 1945’te kuruldu.
*Lahey Adalet Divanı 15 kişiden oluşur
*Tarihte bilinen ilk banka Maket’tir›Sümerler-Babiller
*Orhan Bey›askeri, idari, adli düzenlemeler
*İlk haçlı seferi›Bulgarlar-Macarlar-Eflak›1364
*İlk haçlı seferine karşı›Sırp Sındığı Savaşı
*İstanbul’u ilk kez kuşatma›1391
*Anadolu Hisarı›ilk kuşatmada yapıldı, amacı›İstanbul’a Karadeniz’den yardımı önlemek
*Osmanlılarda Türk siyasi birlik›Yıldırım Beyazıt döneminde
*Fatih›Ege adaları+Arnavutluk+Otlukbeli
*Osmanlıda nüfus sayımı vergi için›tahrir adı verilir.
*Şeri vergi›öşür, cizye, haraç
*Anadolu’nun Türkleşmesi›Malazgirt ile başlar
*Saray okulu›Enderun
*Okul sırası›sibyan mektebi+mahalle mektebi+medrese
*Medrese ilk kez ›Orhan Bey zamanında
*18.yy. ilk değişiklikler›Eğitim alanında
*Rüştiye+idadi›ortaöğretim
iptidai›ilk öğretim
*Yazıyı Anadolu’ya getiren›Hititler
*Hititler›Kızılırmak Hitit›Hattuşaş
*Urartu›Van
*İyonya›Gediz+Küçük Menderes
*Urartuları Medler yıktı
*Madeni para›Lidya Çivi yazısı›Hititler-Urartular Tarih Yazıcılığı›Frigyalılar
*Mezopotamya Medeniyetleri›Sümerler, Akadlar, Babiller, Asurlular
*İlk kanun›Lagaş kralı Urgakina
*İlk gelişmiş yasa›Hammurabi-Babil
*İlk yazı, astronomi› Sümerler
*Gılgamış Destanı+Tufan›Mezopotamya –Sümerler
*Türk:Güçlü, kuvvetli, olgun
*İlk teşkilatlı Türk devleti›Hunlar
*İlk Türk adıyla›Göktürkler
*İlk Hun hükümdarı›Kabgan Kağan
*Avrupa’nın etnik yapısının değişmesi›German kavimleriyle
*Göktürkler İpek Yolu için›Sasani ve Bizans ile mücadele etmişler
*ll.Göktürk›Kutlug Kağan
*Uygur›Bilge Kül Kağan
*Moğolların Türkleşmesi›Uygurlar zamanında
*Kurultay›askeri, siyasi karar meclisi
*Hz.Ömer zamanında Türkler ›İslam ile
*Müslüman ilk Türkler›Karluklar
*İlk İslami Türk Devleti›868
*Harzemşahlar+Eyyübiler+Memlükler
*Malazgirtten sonra›Saltuklar, Mengücekler, Artuklar
*İlk Türk denizci ›Çaka Bey
*Anadolu Selçuklu Devleti›Süleyman Şah
*Yassıçemen Savaşı›Alaaddin Keykubat
- 60 -
*Malazgirt+Miryekefalon›Anadolu’nun tapusu
*An.Selçuklu X Moğol=Kösedağ Savaşı›Anadolu Selçuklu son
*En büyük beylik›Karamanoğulları
*Türkiye’nin ortalama yükseltisi›1132
*Volkanda gaz çukuru›maar
*Van kapalı havzası›yeryüzü şekilleri sonucu
*Karain Mağarası’ında›Taş Devri
*Kaplıca›jeotermal enerji
*Dalga+akıntı›lagün-falez-tombolo
*Karstik şekil›lapya-obruk-dolin
*Yeşilırmak üzerinde›Almus-Hasan Uğurlu-Suat Uğurlu barajları
*Kızılırmak üzerinde›Kesikköprü,Sarımsaklı, Altınkaya, Hirfanlı
*Susurluk nehri›Marmara’ya
*Bakırçay, Gediz, Menderes›Ege’ye
*Gediz üzerinde›Demirköprü barajı
*Menderes üzerinde›Adıgüzeller barajı
Manavgat üzerinde›Kadıncık 1 Barajı
*Kaynak yurtdışında›Meriç, Asi
*Türkiye’de akarsu ağızlarında deltalar oluşmuştur
*Yeşilırmak Deltası›Çarşamba, Terme
Kızılırmak Deltası›Bafra Ovası
Aksu , Manavgat›Antalya Deltası
*Türkiye’den yurtdışına›Fırat, Dicle, Aras, Kura, Çoruh
*Göller Bölgesi’nde›Acıgöl, Eğirdir,Beyşehir, Kovada, Burdur, Suğla
*İzmit’te›Sapanca, Ulubat, Manyas
*Doğu Anadolu Volkanik›Ağrı, Süphan, Tendürek, Nemrut
*İç Anadolu Volkanik›Karadağ, Karacadağ, Hasan Dağı
*Canik Dağları›Orta Karadeniz’de
*Belen Geçidi›Çukurova+Amik arasında
*Zigana , Kop, Kalkanlı Geçitleri›Karadeniz’de
*Zigana›Doğu Karadeniz+Doğu Anadolu
*Sertavul, Çubuk, Gülek geçitleri›Akdeniz+İç Anadolu
*Kop geçidi›Karadeniz+İç Anadolu
*Klikya kapısı›Gülek geçidi –Adana
*Güneydoğu›Temmuzda en sıcak bölgemiz
*En az yağış›Tuz gölü çevresi
*Anomometre›rüzgar hızı ölçer.
*meteorolojik harita›siyel harita
*vadi+devkazanı+peribacaları›aşınma sonucu
delta›biriktirme sonucu oluşur
*Kıyı tipleri›enine, boyuna, dalmaçya(Hırvatistan), ria(Norveç)
*Nüfus yoğunluğu en fazla›Marmara’da
*Sinop›Karadeniz’de tek doğal liman
*Samsun›Karadeniz’de en gelişmiş il, içe bağlantısı olduğu için ulaşım iyi
*Karstik şekiller›kalkerli arazilerde
*Akdeniz bitki örtüsü›maki
*Demirçelik›İskenderun, Kükürt›Keçiborlu, Çatalca-Kocaeli›Sanayi, Mersin›Ataş rafineri, Seydişehir›Aliminyum Murgul›Bakır
*sis olayı en çok›Marmara’da
*Nem oranı fazla ise yangın yok.
*Mercimek+üzüm+antepfıstığı›Güneydoğu
*Sıcaklık farkı›nem oranı ile ilgili
*Samyeli›çöllerden, güneyden
*GAP›Dicle, Fırat üzerinde
*Diyarbakır+Siirt›petrol çıkarılır.
*Hidroelektrik en verimli›Doğu Anadolu
*Iğdır Ovası›Doğu Anadolu’da Akdeniz iklimi+pamuk
*Kapalı havza›Denize ulaşmayan nehir
*Büyükbaş hayvan›Doğu Anadolu’da Küçükbaş hayvan›İç Anadolu
*Taç Mahal›Cihanşah tarafından
*Yağışlar›ilkbaharda çok-Karasal iklim-İç Anadolu
*Trabzon-Erzurum bağlantısını Kalkanlı geçidi
*Bayburt-Aşkale›Kop geçidi *Akdeniz Bölg›Gülek, Sertavul, Belen
*Çarşamba ovası›Yeşilırmak Bafra Ovası›Kızılırmak
*Çukurova›Seyhan-Ceyhan Silifke ovası›Göksu
*Van Gölü›acı ve sodalı
Burdur Gölü›Dikkuyruk ördeği
*Sapanca, İznik, Ulubat, Kuş gölü›Anadolu yakasında
B.Çekmece, K.Çekmece, Durugöl›Trakya yakası
*Gürcistan-Sarp sınır kapısı, Ermenistan-Akyaka sınır kapısı, Azerbaycan-Dilucu sınır kapısı›Gümrü, Kars, Moskova Ant. İle
*İran sınırı-Gürbulak sınır kapısı ve Esendere sınır kapısı›Kasrı Şirin Ant.1639
*Suriye-Nusaybin, Ceylanpınar, Cilvegözü, Akçakale, Yayladağ, Karkamış sınır kapıları›Ankara Ant.ve Hatay
*Bulgaristan-Kapıkule›Lozan ile
Yunanistan-İpsala sınır kapısı-Lozan ile *Irak-Habur›Ankara ant.
*Türkiye’de ilk belediye›1885 İstanbul-Beyoğlu
*Tübitak›1983’te kurulmuş
*Halikarnas Balıkçısı›Cevat Şakir Kabaağaçlı
*Han Duvarları›Faruk Nafiz Çamlıbel
*Hababam Sınıfı›Rıfat Ilgaz
*Yer altı kaynakları bakımından zengin bölgemiz›Doğu Anadolu
*TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu›5 Aralık 1990
Üye ülkeler›Özbekistan, Kazakistan, Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan,
- 61 -
Türkmenistan----(Gürcistan yok)
*Devleti oluşturan zorunlu öğeler›ülke, ulus, egemenlik
*2000 yılı Türksat uydusu›Fransa fırlattı *Manavgat suyuna talip›İsrail
*New York borsasında›Türkcell
*19 Ağustos 1997› 8 yıllık zorunlu eğitim uygulaması kabul edildi.
*16 Mayıs 200›A.Necdet Sezer Cumhurbaşkanı
*Memura sendika hakkı›4688 sayılı kanun ile ›25.06.2001
*Jeopolitik Konum›Coğrafi açıdan önem
*Jeostratejik Konum›Askeri açıdan önem
*Noterler mal bildirimini›Adalet Bak. *Siyasi parti bşk.›Yargıtay cumh.başsavc.
*Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları›ziraat odaları birliği, hakim savcılar yüksek kurulu, noterler birliği
*Türkiye Barolar Birliği›kamu kurumu niteliğinde değil
*Maarif Vergisi›1927 yılında
*Nato›Genel Sekreterlik, Nato Asemblesi, Nato Konseyi, Savunma Planlama Komitesi, Askeri Komite
*Birleşmiş Milletler Merkezi›NewYork
*Nato Merkezi› Brüksel
*Unesco Merkezi›Paris
*AGİT›1973.Helsinki.
*İnsan Hakları Beyannamesi›1948
*Birleşmiş Milletler›15ülke ile 1942
*Birleşmiş Milletler Organları› Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Uluslar arası Adalet Divanı, Sekreterlik
*Unesco›Barış, Eğitim, Bilim Kültür Kurulu›Marshall Planı
*Nato›1948
*Varşova Paktı›1955
*Karadeniz Ekonomik İşbirliği›1992
*Bağımsız Devletler Topluluğu(BDT)›21 Aralık 1991-Minsk’te›SSCB’den ayrılan cumhuriyetler
Azerbaycan, Ermenistan, Beyaz Rusya, Kırgızistan, Kazakistan, Moldavya, Özbekistan, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Tacikistan,
Türkmenistan, Gürcistan
*3 Baltık Cumhuriyeti›Letonya, Litvanya, Estonya
*AKKA(Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması)›20 Kasım 1990›Atlantik’ten Ural Dağlarına kadar askeri güvenlik amaçlı.16 Nato ülkesi
ve 6 Varşova Paktı üyesi-Türkiye katılmış ama Güneydoğu Anadolu Bölgesini silahsızlanma kapsamı dışında tutmuş.
*EUREKA(Avrupa Araştırma Koordinasyon Ajansı)›1975-17 OECD ülkesi-Amaç teknolojik Pazar
*IAEA›Uluslar arası Atom Enerji Ajansı›1957 Viyana-Nükleer silahların yayılmasını önlemek(NPT)- Türkiye 1968 yılında imzalamış
*EFTA›Avrupa Serbest Ticaret Birliği–1960-Stockholm-İngiltere, Avusturya, Finlandiya, İsveç, İsviçre, İzlanda, Norveç
*KEİB›Karadeniz Ekonomik İşbirliği-1992-İstanbul-Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldavya, Romanya, Türkiye, Rusya,
Ukrayna, Yunanistan, Eski Yugoslavya
*İKÖ›İslam Konferansı Örgütü›Eylül 1969-Fas-24 İslam ülkesi-Merkezi Cidde.
*ISEDAK›Ekonomik ve Ticari İşbirliği Komitesi›Başkanı Türkiye-İslam ülkeleri*OECD›İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Örgütü-1948-16 Batı Avrupa ülkesi-Paris-Türkiye kurucu üyelerden
*GATT›Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşması›1948-BM üyesi devletler
*IMF›Uluslar arası Para Fonu›1944-44 ülke-Güvernörler Kurulu en yetkili organ-Türkiye 1947’de
*G-7-8›Zenginler Zirvesi-1987-ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Rusya
*ECO›Ekonomik İşbirliği Örgütü-1985-Tahran-Türkiye, İran, Pakistan, Orta Asya Türk Cumh.
*OPEC›Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü›1960-Bağdat–13 ülke
*NAFTA›Kuzey Atlantik Serbest Ticaret Anlaşması-ABD, Kanada; Meksika–1993
*BM›Birleşmiş Milletler›1945–2.Dünya Savaşı sonrası güvenlik ve barış için-ABD, Rusya, İngiltere, Fransa, Çin›5 daimi üye
*En üst
organı›Genel Sekreterlik-Kofi Annan-Organları›Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Veraset Konseyi, Lahey Adalet
Divanı, Sekreterlik
*Birleşmiş Milletlerin Uzmanlık Kuruluşları›UNESCO›Eğitim, FAO›Gıda, WHO›Sağlık, UPU›Posta birliği, WMO›Meteoroloji, ILO›Çalışma
*NATO›Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü›1949-Washington-En yüksek karar organı›Kuzey Atlantik Konseyi–16 üye ülke- Türkiye ve
Yunanistan 1952’de
*AGİT›Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı›1975-Helsinki senedi*2002 yılı ›Afganistan’a gönderilen Uluslar arası Barış gücü›İSAF
*San Jose Paktı›Amerika İnsan Hakları Sözleşmesi
*UNİCEF›Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
*UNESCO›Eğitim, kültür
*İLO›Uluslararası Çalışma Örgütü
*TÜRKSOY›Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi–1993-Ankara
*AVRUPA BİRLİĞİ›
Bugün 25 ülke,
2.Dünya Savaşı sonrası 1951 Avrupa Kömür-çelik Topluluğu›Paris Ant.
Mal, sermaye, hizmet, insan dolaşımı›1 Ocak 1993 Tek Pazar
AET›1 Ocak 1958
Avrupa Birliğine üye olma kriterleri›Kopenhag Kriterleri(1993)
1993›Maastricht Ant.ile AB
AB’nin temel değerleri›eşitlik, özgürlük, insan hakları, azınlık hakları, temel haklara
saygı
Aralık-2004›siyasi kriterler yerine getirilince Türkiye müzakerelere başladı
Kurucu ülkeler›Almanya, Belçika, Fransa, Halanda, İtalya, Lüksemburg
En fazla genişleme 10 ülke ile 2004’te
Yunanistan›1981 yılında katıldı.
Kıbrıs›2004’te
Aday ülkeler›Bulgaristan, Türkiye, Romanya, Hırvatistan
AB›milletvekili›732 kişi
5 yılda AB parlamentosu seçimi
- 62 -
*Birleşmiş milletlere bağlı organlar›Dünya Bankası, Dünya Posta Birliği, Uluslar arası Sivil Havacılık, Uluslar arası Para Fonu, Uluslar arası
Çalışma Örgütü, Dünya Sağlık Örgütü
*UPU›Dünya Posta Birliği
*Lahey Adalet Divanı›15 üyeden oluşur.
*Çin BM’ye üyedir.
*İnsan Hakları Evrensel Bildirisi›10 Aralık 1948
*Dünya Bankasının merkezi›Washington
*FAO örgütü›gıda ve tarım
*UNFICYP›1964 Birleşmiş Milletler Barış Gücü Kıbrıs için
*NAFTA›Serbest Ticaret Bölgesi›ABD,Kanada, Meksika
*G-8 Ülkeleri› ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Rusya İspanya yok
*Ermeni soykırımını yasa ile kabul eden ülke›Fransa
*Euroyu kullanmayı kendi ülkesinde yaptığı halk oylaması sonucu reddeden ülke›Danimarka,
*BM merkezi›Cenevre
*AB merkezi›Brüksel
- 63 -