Günlük Bülten 07 Aralık 2015 PİYASALAR Döviz Piyasası USD/TL kuru, ABD tarım dışı istihdam verisi sonrası 2,9176’a kadar çıkarken; sonrasında Dolar endeksinin zayıflamasıyla 2,87’li seviyelere geri dönse de kapanışı 2,89 seviyesinde yaptı. Moody's'in piyasa kapanışı ardından açıkladığı kredi notu gözden geçirmesi öncesinde TL’deki değer kaybının sınırlanmasında OPEC kararının etkisiyle gerileyen petrol fiyatları da etkili oldu. Yeni haftaya kur 2,88 seviyesinden başlıyor. 3,4 31 Ara 14 3 Ara 15 4 Ara 15 Günlük Değişim Yıl Sonuna Göre Değişim $/TL 2,3350 2,8848 2,8929 0,3% 23,9% 2,8 €/TL 2,8266 3,1579 3,1507 -0,2% 11,5% 2,6 Sepet* 2,5808 3,0207 3,0136 -0,2% 16,8% €/$ 1,2098 1,0940 1,0881 -0,5% -10,1% $/Yen 119,78 122,61 123,11 0,4% 2,8% 90,27 97,62 98,35 0,8% 9,0% $ Endeks Ka yna k: Reuters , Bl oomberg $/TL Sepet €/$ (Sağ eks) 1,5 1,45 1,4 1,35 1,3 1,25 1,2 1,15 1,1 1,05 1 3,0136 3,2 3 2,8929 2,4 2,2 1,0881 2 Oca 14 * (0,5$+0,5€) Nis 14 Tem 14 Eki 14 Oca 15 Nis 15 Tem 15 Eki 15 Kaynak: Bloomberg EUR/USD paritesi ECB kararı sonrası haftanın son günü sabah saatlerinde 1,0855 seviyesine kadar gevşedi. Tarım dışı istihdam verisinin hemen öncesi 1,0948 seviyesinde bulunan parite verinin beklentileri aşması sonrası 1,0864’e kadar geriledi. Sonrasında Dolar’daki güçlenmenin azalmasıyla parite günü 1,0881 seviyesinden sonlandırdı. Euro’nun Dolar karşısında haftalık kazancı ise %2,7 oldu. 15–16 Aralık’ta gerçekleşecek FOMC toplantısı öncesi piyasaların yakından takip ettiği tarım dışı istihdam verisinin beklentileri aşması sonrası faiz artırımı beklentileri arttı ve %78 seviyesine yükseldi. Emtia Piyasası Altın fiyatlarında ECB’nin kararları sonrası başlayan yükseliş tarım dışı istihdama rağmen devam etti ve altın ons başına USD 1.089 seviyesine kadar yükselerek günü %2,3 artıda sonlandırdı. OPEC'in petrol üretimini kısmaması sonrası Brent petrolün varil fiyatı USD 42,6, WTI ham petrol ise USD 39,4 seviyesine kadar geriledi. Böylece piyasadaki arz fazlasının sürmesi petrol fiyatlarında aşağı yönlü baskının devamını getirebilir. Altın ($/Ons) 1.500 1.450 31 Ara 14 3 Ara 15 4 Ara 15 Günlük Yıl Sonuna Değişim Göre Değişim 130 120 1.400 110 1.350 100 90 Altın($/Ons) 1.184 1.062 1.086 2,3% -8,3% 1.300 Petrol(Brent) 57,3 43,8 43,0 -1,9% -25,0% 1.250 Gümüş($/Ons) 15,7 14,1 14,6 3,1% -7,4% 1.200 Ka yna k: Reuters , Bl oomberg 1.383 Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen) 115,1 80 1.086 70 1.150 60 1.100 1.050 50 1.000 Oca 14 40 43 Kaynak: Bloomberg 30 Nis 14 Tem 14 Eki 14 Oca 15 Nis 15 Tem 15 Eki 15 1 Günlük Bülten 07 Aralık 2015 Top. Piyasa Hacmi Faiz Piyasası Göst. Tahvilin Hacmi ABD tarım dışı istihdam verisi sonrası bono piyasasında satışlar belirginleşti. 10 yıllık tahvil faizi %10,45’ten %10,53’e; 5 yıllık tahvil faizi %10,75’ten %10,82’ye çıktı. Akabinde TL’deki toparlanmayla birlikte bu seviyelerden faizler gerilese de 2 yıllık gösterge faizde hacmin zayıf olması sebebiyle bu etki görülmedi. TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 99 milyar TL düzeyine gerilerken; bu rakamın 61 milyar TL’lik kısmı %7,50’den haftalık repo fonlamasından, 38 milyar TL’lik kısmı %10,75’ten BİST repo, BAPP ve kotasyondan oluştu. Ortalama fonlama maliyeti %8,75 düzeyine yükseldi. 2.500 9,5 2.000 1.500 8,5 1.000 0,1 6,5 -0,17 O/N İMKB Repo 10,85 10,64 10,65 0,01 -0,20 Eurobond 2030* 4,73 5,32 5,48 0,16 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 0,75 * bi l eşi k fa i z Ağırlıklı Fonlama Faizi Oca 13 Mar 13 Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg Gecelik Borç Alma-Verme Faizi Eyl 15 0,02 Kas 15 -0,11 Tem 15 -0,13 May 15 0,06 Oca 15 Mar 15 EUR Libor( 3 aylık) %8,75 Eyl 14 0,20 Kas 14 2,84 0,01 Tem 14 0,29 0,46 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 May 14 10,81 0,45 Milyon TL Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) Oca 14 Mar 14 10,52 0,26 0 Eyl 13 7,97 USD Libor( 3 aylık) 500 Kas 13 Gösterge Tahvil* 923 7,5 Tem 13 4 Ara 15 3.000 May 13 3 Ara 15 3.500 10,5 Günlük Yıl Sonuna Değişim Göre Değişim 31 Ara 14 %10,81 Göst. Faizi (Sol Eks,*) 11,5 Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 269 seviyesine; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi %5,48 seviyesine yükseldi. Borsalar Gün içinde 75.888 puana kadar gerileyerek, %2,7'nin üzerinde eksiye geçen BIST-100 endeksi daha sonra kayıplarını kısmen telafi ederek %1,6 düşüşle 74.265 puandan kapandı. Asya borsaları, ABD'den açıklanan olumlu tarım dışı istihdam verisinin, ekonominin neredeyse son 10 yıldır ilk defa faiz artışını kaldırabilecek güçte olduğu sinyallerini vermesiyle beraber yükselişle kapanan Wall Street'i takip ederek yükseldi. 31 Ara 14 3 Ara 15 4 Ara 15 Günlük Değişim Yıl Sonuna Göre Değişim 800 BIST-100 85.721 75.453 74.265 -1,6% -13,4% 600 BIST-30 106.150 92.453 90.902 -1,7% -14,4% Sanayi 78.725 76.949 75.716 -1,6% -3,8% Hizmetler 62.195 55.385 54.566 -1,5% -12,3% 400 Mali 115.225 97.712 96.264 -1,5% -16,5% 300 Bankalar Endeksi 159.267 139.939 139.939 0,0% -12,1% 200 Dow Jones 17.823 17.478 17.848 2,1% 0,1% S&P 500 2.059 2.050 2.092 2,1% 1,6% DAX 9.806 10.789 10.752 -0,3% 9,7% Nikkei 225 17.451 19.940 19.504 -2,2% 11,8% Bovespa 50.007 46.393 45.361 -2,2% -9,3% Ka yna k: Reuters , Bl oomberg İşlem Hacmi (milyon TL) 95.000 BIST 100 Endeks (sağ eksen) 700 90.000 85.000 500 80.000 74.265 75.000 70.000 65.000 100 0 60.000 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Kaynak: Bloomberg Eki.14 Oca.15 Nis.15 Tem.15 Eki.15 2 Günlük Bülten 07 Aralık 2015 PİYASALARDAKİ GELİŞMELER Merkez Bankası aylık fiyat gelişmeleri raporunu yayımladı. Türkiye'nin fiyat düzeyinin ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK), Eylül ayında gerilediği 2003 başından beri en düşük seviye olan 91,19'dan Ekim'den sonra Kasım ayında da artışını sürdürerek 99,48'e yükseldi. Moody's Türkiye'nin Baa3 olan ülke kredi notunu teyit etti, görünümü negatifte tuttu. ABD'de tarım dışı istihdam Kasım ayında 211.000 ile beklentilerin (200.000) üzerinde bir yükseliş kaydetti. ABD'nin dış ticaret açığı Ekim'de USD 43,9 milyar ile beklentilerin üzerinde açıklandı. OPEC petrol üretim politikasında değişikliğe gitmedi, üst sınırı 31,5 milyon varile yükseltti. Philadelphia FED Başkanı Patrick Harker, bu ay yapılacak FOMC toplantısında faiz artırımı bekleyen çoğunluğa katıldı. Japonya Merkez Bankası Başkanı Kuroda, para politikasındaki gevşemenin enflasyon hedefine ulaşmada istenen etkileri gösterdiğini söyledi. Merkez Bankası aylık fiyat gelişmeleri raporunda, Kasım ayında tüketici fiyatlarının %0,67 arttığını, yıllık enflasyonun 0,52 puan yükselerek %8,10 olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: • • • • • Enflasyondaki yükselişte işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış ile enerji fiyatlarındaki baz etkisi öne çıktı. Bu dönemde TL'deki birikimli değer kaybı etkileri zayıflamakla birlikte devam etti ve temel mal grubu enflasyonundaki yükseliş sürdü. Hizmet enflasyonu yüksek seyrini korudu. Çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu artış kaydetti, ana eğilimi ise temel mallardaki yükselişe karşılık hizmet grubundaki iyileşme ile birlikte yatay seyretti. Kasım ayında döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak tüketici enflasyonu üzerindeki maliyet yönlü baskılar azaldı. Moody's Türkiye'nin Baa3 olan ülke kredi notunu teyit etti, görünümü negatifte tuttu. Kuruluştan yapılan yazılı açıklamada, Türkiye'nin kredi notunun "Baa3" ve not görünümünün "negatif" olarak teyit edildiği bildirildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Moody's'in Türkiye'ye ilişkin not teyit kararı, ülkenin uzun seçim sürecinde korunan ekonomik direncini ve güçlü mali ölçütlerini yansıtıyor. Özellikle son 10 yıl boyunca azaldıktan sonra istikrara kavuşan düşük kamu borcu ve borçlanma yapısı, Türk Lirasındaki değer kaybına ve beklenen küresel faiz artışına karşı olumlu direnç sağlıyor." Moody's, Türk ekonomisinin büyüme performansını ve direncini koruduğunu belirterek, bu yılki büyüme tahmininin %2,9 olduğunu açıkladı. Türkiye'nin coğrafi büyüklüğü ve demografik özelliklerinin de "yatırım yapılabilir" seviyedeki kredi notunu desteklediği vurgulanan açıklamada, ayrıca ortalama satın alma gücü paritesinin USD 19 bin 698, "Baa3" notuna sahip diğer ülkelerden daha yüksek seviyede bulunduğu kaydedildi. Not teyit kararında, en büyük rolün güçlü mali pozisyon ve kamu bütçesinin oynadığı bildirilen açıklamada, şu analizlere yer verildi: "Manşet mali ölçütler, ülke iki yıllık uzun bir seçim sürecini henüz tamamlamış olmasına karşın olumlu. Türkiye'nin borç yükü, 2009'dan bu yana 10 puan azalarak, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın %33,5'ine geriledi. Moody's bu oranın 2015 yılında %34 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyor." Öte yandan, açıklamada, yüksek dış finansman ihtiyacından kaynaklanan risklere de işaret edilirken, bu durumun özellikle küresel piyasalarda artan kırılganlıklar ve yükselen jeopolitik gerilimler nedeniyle kötüleştiği belirtildi. Aynı zamanda, ekonomik büyümeyi desteklemek, kurumsal istikrarı iyileştirmek ve dış kırılganlıkları azaltmak için gerekli olan ekonomik reformların kararlılıkla uygulanacağına yönelik belirsizliklerin de risk teşkil ettiği savunulan açıklamada, Türkiye'nin finansal istikrarını korumasının kredi notu için büyük önem arz ettiği ifade edildi. Moody's Türkiye'nin kredi notunu Mayıs 2013'te "en düşük yatırım yapılabilir" seviye olan Baa3'e çıkarmış ve not görünümünü 11 Nisan 2014'te "durağan"dan "negatif"e çevirmişti. 3 Günlük Bülten 07 Aralık 2015 ABD'de tarım dışı istihdam Kasım ayında 211.000 ile beklentilerin (200.000) üzerinde bir yükseliş kaydederken; yedi buçuk yılın en düşük seviyesinde kalan işsizlik oranı ile birlikte iç piyasada güçlenmeye işaret ederek FED'den Aralık ayında bir faiz artırımı adımını muhtemel kıldı. Ekim ayı için 271.000 olarak açıklanan tarım dışı istihdam da 298.000'e revize edildi. Kasım ayında ortalama saatlik ücretler 4 sent yükselirken; işsizlik oranı ise önceki ay ile aynı seviyede kalarak %5 olarak seyretti. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) mevcut petrol üretim politikasının devamına karar verdi. Üretim politikasında değişikliğe gitmeyen kuruluş, günlük petrol üretim üst sınırını ise fiili üretim seviyesine yükselterek 31,5 milyon varil olarak belirledi. Philadelphia FED Başkanı Patrick Harker, bu ay yapılacak FOMC toplantısında faiz artırımı bekleyen çoğunluğa katıldı. Harker, faiz artırımının ne kadar erken yapılırsa o kadar iyi olacağını savunurken, Aralık ayında yapılacak bir artırımın ekonomiyi ve enflasyonu rayında tutacağını, politika belirsizliğini azaltacağını vurguladı. Temmuz ayında göreve gelmesinden bu yana ilk kez basına konuşan Harker, "Aralık ayında faiz artırımı FED'e enflasyon %2'ye doğru ilerlerken politikasını kademeli olarak sıkılaştırma imkanı verecek" dedi. Harker konuşmasında ABD ekonomisinin temel göstergeler iyileştikçe normale yaklaştığını belirtirken, ABD'de istikrarlı ve ılımlı ekonomik büyüme beklediğini de vurguladı. Japonya Merkez Bankası Başkanı Kuroda, para politikasındaki gevşemenin enflasyon hedefine ulaşmada istenen etkileri gösterdiğini söyledi. Kuroda, "Japonya'nın parasal genişlemesi, %2 enflasyon hedefine ulaşmaya yönelik niyet edilen etkileri göstermekte" dedi. Kuroda, finansal sistemin, parasal genişlemenin etkilerini göstermesi ile birlikte, önemli bir geçişim kanalı olarak çalıştığının apaçık ortada olduğunu sözlerine ekledi. Kuroda, ayrıca, Japonya'da şu anda hiçbir önemli finansal dengesizliğin gözlemlenmediğini kaydederken, ayrıca, negatif faiz uygulanmasına gerek olmadığını da sözlerine ekledi. VERİ GÜNDEMİ Geçtiğimiz haftaki yoğun veri gündemi sonrası bu haftaya oldukça sakin başlıyoruz. Bugün gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında kayda değer bir veri akışı yok. Haftanın dikkat çeken verileri ise; yurtiçinde 3. çeyrek büyüme verisi, sanayi üretimi ve cari işlemler dengesi olacak. Merkez Bankası ayrıca Çarşamba günü 2016 Yılı Para ve Kur Politikası’nı açıklayacak. Yurtdışında ise Çin TÜFE, dış ticaret dengesi; İngiltere Merkez Bankası faiz kararı ve akabinde açıklanan tutanaklar ile enflasyon raporunu izleyeceğiz. Piyasada verilerin Perşembe günü açıklanması sebebiyle Süper Perşembe diye yeni bir kavramı gündeme getiren İngiltere Merkez Bankası’nın politika faizinde değişikliğe gitmesi beklenmiyor. ABD’de haftanın en dikkat çeken verileri ise perakende satışlar ile ÜFE. Euro Bölgesi’nde de büyüme revizyonları önemli. Bugün St. Louis FED Başkanı James Bullard'ın, ekonomi ve para politikası üzerine konuşması izlenecek. UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz. 4