TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Gözden

www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Gözden Geçirme Notları
2012 Yılı Ekim Ayı Dış Ticaret Göstergeleri
TÜİK tarafından 30/11/2012 tarihinde açıklanan, 2012 yılı Ekim ayına ilişkin “Dış Ticaret
İstatistikleri” haber bültenine göre;

2012 yılının Ekim ayında, 2011 yılının aynı ayına göre ihracat %11,6 oranında
artarken; ithalat ise %5,6 oranında azalış göstermiştir (Bkz, Tablo 1).

2012 yılı Ocak ayından bu yana ihracatın, bir önceki yılın aynı ayına göre
değiminin artış yönlü olması eğişlimi, Ekim ayında da devam etmiştir.

2012 yılı Haziran ayından bu yana da ithalatın yıllık boyutta göstermiş olduğu
azalış yönlü değişim eğilimi Ekim ayında da bozulmamıştır.

Dış ticaret açığında 2012 yılı Ağustos ayında hız kazanan azalış eğilimi %31,2 oranı
ile Ekim ayında da devam etmiştir.

2012 yılının Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2011 yılının Ekim ayı
ile kıyaslandığında 10,9 puanlık artışla %70,7 oranına yükselmiştir.

Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan ihracat 2012 yılı Ekim ayında, bir önceki yılın
aynı ayına göre %1,0 oranında artarak 5.315 milyon $’a yükselirken, AB
ülkelerinden yapılan ithalat ise ‰8,5 oranında azalarak 7.327 milyon $’a
gerilemiştir. 2012 yılı Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında AB ülkelerine
yapılan ihracattaki azalış eğilimi, Eylül ve Ekim aylarında artış yönünde değişim
gösterirken,
ithalattaki azalış eğilimi ise Haziran-Ekim aylarında yapısını
korumaya devam etmiştir.

2012 yılı Eylül ayına göre Ekim ayında en fazla ihracat yaptığımız ülke 1.109
milyon $ ile Birleşik Arap Emirlikleri’nin yerini alan Almanya olurken, en fazla
ithalat yaptığımız ülke değişmemiş ve 2.286 milyon $ ile yine Rusya Federasyonu
olmuştur.
Sayfa 1
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

2012 yılının Ekim ayında fasıllara göre en fazla ihracat, 1.515 milyon $ ile
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr

yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar”da
gerçekleşmiştir.
2012 yılı Ekim ayında fasıllara göre en fazla ithalat ise yine 4.961 milyon $ ile
“mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen
ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar”da gerçekleşmiştir.

2012 yılı Ekim ayında Geniş Ekonomik Grupların Sınıflaması (BEC)’e göre sermaye
(yatırım) malları ihracatı, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,6 oranı ile azalış
yönlü değişim gösteren tek sektör olurken, ithalatında da %8,6 oranında azalış
olmuş ve ilgili sektör için dış ticaret açığı %11,9 oranında yine azalış yönünde
değişim göstermiştir.

2012 yılının Ekim ayında imalat sanayiinde; ihracat, 2011 yılının Ekim ayına göre
%13,4 oranında artarak 12.476 milyon $’a yükselirken, ithalat ise %6,3 oranında
azalarak 13.995 milyon $’a gerilemiştir. Balıkçılık sektöründe ise 2012 yılı Ekim
ayında ihracat %53,9 gibi çok yüksek oranda artışla 23 milyon $’a yükselirken,
ithalat %29,3 oranında azalışla 3,2 milyon $’a yükselmiştir.
2012 yılı Ekim ayında ihracat; 2011 yılının aynı ayına göre %11,6 oranında artış göstererek
11.907 milyon $’dan, 13.292 milyon $’a yükselmiştir. İthalat ise %5,6 oranında azalarak
19.919 milyon $’dan, 18.803 milyon $’a gerilemiş ve 2012 yılı Ekim ayında dış ticaret hacmi
bir önceki yılın aynı ayına göre ‰8,5 oranında artış kaydetmiştir.
Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri
Periyot
Yıl
İhracat (FoB)
İthalat (CiF)
Değer Değişim
Oranı
Ocak-Ekim
Ekim
Kaynak: TÜİK.
2011
111.351
2012
126.277
2011
11.907
2012
13.292
Dış Ticaret Dengesi
Değer Değişim
Oranı
201.598
13,4
195.783
-90.248
-2,9
19.919
11,6
18.803
Değer Değişim
Oranı
-69.505
-5.511
Değer Değişim
Oranı
312.949
-23,0
-8.012
-5,6
Dış Ticaret Hacmi
322.060
55,2
2,9
31.826
-31,2
32.095
(10 6 $)
İhracatın
İthalatı
Karşılama
Oranı
64,5
59,8
0,8
70,7
Sayfa 2
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
Haziran,Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında da olduğu gibi “inciler, kıymetli veya
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret göstergelerine göre; 2012 yılının Ekim
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
azalış göstermiştir.
Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre 2012 yılı Ekim ayında ihracatın yıllık
boyutta değişim oranı %19,3 düzeyinde artış yönlü iken, ithalatın değişim oranı ise %1,7
oranında azalış yönlü olmuştur.
Bu sonuçlara göre 2012 yılı Ekim ayında “mevsim ve takvim etkileri” ile sadece “takvim
etkisi”nin ithalat verilerinin yıllık boyutta değişim oranına etkisi eşit düzeyde gerçekleşmiştir.
2012 yılının Ekim ayında da dış ticaret açığı azalışını sürdürmüş ve 2011 yılının aynı ayına göre
%31,2 oranında azalış göstermiştir. 2011 yılı Ekim ayında 8.012 milyon $ olan dış ticaret açığı,
2012 yılının aynı ayında 5.511 milyon $’a gerilemiştir. Bu sonuçta, ilgili ayda ihracatta görülen
pozitif yönlü artışa karşın, ithalatta görülen negatif yönlü azalışın devam etmesi etkin
olmuştur. 2011 yılı Ekim ayında %59,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 10,9 puan
artarak 2012 yılının Ekim ayında %70,7’ye yükselmiştir (Bkz; Tablo 1, Grafik 1, Grafik 2).
35.000
32.095
31.826
30.000
25.000
19.919
20.000
15.000
18.803
13.292
11.907
10.000
5.000
0
-5.000
-10.000
-5.511
-8.012
-15.000
2011- Ekim
İhracat (FoB)
2012 - Ekim
İthalat (CiF)
Dış Ticaret Dengesi
Dış Ticaret Hacmi
Kaynak: TÜİK.
Grafik 1. 2012 Yılı Ekim Ayı Dış Ticaret Göstergeleri
Sayfa 3
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
ayında, 2011 yılının aynı ayına göre ihracat %19,4 oranında artış; ithalat ise %1,7 oranında
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
24.000.000
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
20.000.000
18.000.000
16.000.000
14.000.000
12.000.000
10.000.000
8.000.000
6.000.000
4.000.000
2.000.000
0
İhracat
İhracat (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış)
İthalat
İthalat (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış)
Kaynak: TÜİK.
Grafik 2. Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmamış ve Arındırılmış Dış Ticaret İstatistikleri
Ekonomik faaliyetlere göre dış ticaret verileri incelendiğinde, 2012 yılı Ekim ayında geçen yılın
aynı ayına göre ihracatta sadece %17,0 oranı ile tarım ve ormancılık sektöründe azalış yönlü
değişim olurken, diğer tüm sektörlerde artış yönünde değişim olmuştur. İhracatta en yüksek
oranlı artış %53,9 oranı ile balıkçılık sektöründe olurken, bunu %13,4 oranı ile imalat sektörü
ve %6,7 oranı ile madencilik ve taşocakçılığı sektörleri izlemiştir.
Aynı dönemler için ithalat değişim oranları tüm sektörlerde azalış yönlü bir değişim
göstermiştir. 2012 yılı Ekim ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre tarım ve ormancılık
sektöründe %16,1; balıkçılık sektöründe %29,3; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %2,4,
imalat sektöründe %6,3 oranlarında azalış yönünde değişim olmuştur (Bkz, Tablo 2).
2012 yılı Ekim ayında en çok ihracat ve ithalat yapılan 20 fasıl incelendiğinde ihracatta ilk sırayı
alan fasıl 1.515 milyon $ ile “inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit
mücevherci eşyası; metal paralar” olurken, bunu 1.304 milyon $ ile “motorlu kara taşıtları,
traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı“;
1.045 milyon $ ile “kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve bunların aksam ve parçaları” ve
962 milyon $ ile“demir ve çelik” izlemektedir. 2012 yılı Ekim ayında ihracatta ilk dörtte yer
alan fasıllar ve sıra numarası 2012 yılı Eylül ayı ile aynıdır. İhracatta 20 fasıl içinde en son sırada
Sayfa 4
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
22.000.000
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
ise 129 milyon $ ile “örme eşya” gelmektedir. Bu fasılların ihracatında 2012 yılı Ekim ayında,
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
%3,6 oranında, %3,3 oranında ve ‰2,0 oranında artış yönlü değişimler olmuştur.
Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere göre Dış Ticaret
(10 6 $)
Sektörler
Ekim
2011
Değer
Toplam
içindeki
Oranı
Değer
2012
Toplam
içindeki
Oranı
Değişim
Oranı
İHRACAT
Genel toplam
Tarım ve Ormancıl ık
Bal ıkçıl ık
Madenci l i k ve Taşocakçıl ığı
İmal at
Di ğer
11.907
100,0
4,9
13.292
578
479
100,0
3,6
-17,0
15
0,1
23
0,2
53,9
237
2,0
253
1,9
6,7
10.999
92,4
12.476
93,9
13,4
79
0,7
61
0,5
-22,3
19.919
100,0
18.803
100,0
-5,6
625
3,1
524
2,8
5
3.457
0,0
17,4
3
3.375
0,0
17,9
-16,1
-29,3
14.932
75,0
13.995
74,4
-6,3
906
4,8
0,6
11,6
İTHAL AT
Genel toplam
Tarım ve Ormancıl ık
Bal ıkçıl ık
Madenci l i k ve Taşocakçıl ığı
İmal at
Di ğer
901
4,5
-2,4
Kaynak: TÜİK.
Ayrıca, 2012 yılı Ekim ayı ihracatında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yönünde
değişim gösteren fasıllar; %369,8 oranı ile “inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli
metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar”; %51,2 oranı ile “mineral yakıtlar, mineral
yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar”,
%3,6 oranı ile “kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve bunların aksam ve parçaları” fasılları
olmuştur. Geçen yılın aynı ayına göre ihracatı en çok düşüş gösteren fasıl ise %19,5 oranı ile
“yenilen meyveler ve yenilen sert kabuklu meyveler; turunçgillerin ve kavunların ve
karpuzların kabukları “ olmuştur.
2012 yılı Ekim ayında, geçen yılın aynı ayına göre ithalat yönünden ilk üç sırada yer alan fasıllar
incelendiğinde; yine 2012 yılı Eylül ayındaki fasıllar ve sıra numarası yapısını korumuş “mineral
yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler;
mineral mumlar” 4.961 milyon $ ile ilk sırada yer alırken, bunu 2.152 milyon $ ile “kazanlar,
makineler, mekanik cihazlar ve bunların aksam ve parçaları” ikinci sırada, 1.686 milyon $ ile
“demir ve çelik” üçüncü sırada takip etmiştir. İthalat yapılan 20 fasıl içinde en son sırada 151
Sayfa 5
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
geçen yılın aynı ayına göre sırasıyla; %369,8 gibi çok yüksek oranda artış; %3,2 oranında azalış;
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
milyon $ ile “örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı” yer almıştır. Bu fasılların ithalatı 2012 yılı
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
%4,0 oranında azalış, %3,6 oranında artış yönünde gerçekleşmiştir.
En çok ithalat yapılan 20 fasıl içinde 2011 yılı Ekim ayına göre en yüksek artış yönünde değişim
gösteren fasıl %68,5 oranı ile Eylül ayında da olduğu gibi “hava taşıtları, uzay taşıtları ve
bunların aksam ve parçaları”, en yüksek azalış yönünde değişim gösteren fasıl ise %48,5 oranı
ile yine Eylül ayında da olduğu gibi “inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller;
taklit mücevherci eşyası; metal paralar” olmuştur.
Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına göre dış ticaret aynı dönemler için incelendiğinde;
2012 yılı Ekim ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre sermaye (yatırım) malları ihracatında
%3,6 oranında düşüş olurken, ara (ham madde) malları ihracatında %24,3 oranında, tüketim
malları ihracatında ‰8,0 oranında artış olmuştur. Sermaye (yatırım) malları ithalatında %8,6;
ara (ham madde) malları ithalatında %4,7 ve tüketim malları ithalatında %5,4 oranlarında
düşüş gerçekleşmiştir (Bkz, Tablo 3).
Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına göre Dış Ticaret
(10 6 $)
Sektörler
Ekim
2011
2012
Değer
Toplam
içindeki
Oranı
Değer
Toplam
içindeki
Oranı
Değişim
Oranı
Genel toplam
Sermaye (Yatırım) Mal l arı
11.907
100,0
13.292
100,0
11,6
1.148
9,6
1.106
8,3
-3,6
Ara (Ham madde) Mal l arı
5.779
48,5
7.182
54,0
24,3
Tüketi m Mal l arı
4.939
41,5
4.978
37,4
0,8
42
0,4
27
0,2
-36,5
18.803
100,0
-5,6
İHRACAT
Di ğerl eri
İTHAL AT
Genel toplam
19.919
100,0
Sermaye (Yatırım) Mal l arı
2.891
14,5
2.641
14,0
-8,6
Ara (Ham madde) Mal l arı
14.514
2.436
72,9
12,2
13.831
2.304
73,6
12,3
-4,7
-5,4
78
0,4
26
0,1
-66,3
Tüketi m Mal l arı
Di ğerl eri
Kaynak: TÜİK.
İller itibariyle 2012 yılı Ekim ayı ihracatında Eylül ayındaki sıralama değişmemiş, ilk sırada yine
İstanbul ili yer alırken, bunu sırasıyla; Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara illeri izlemiştir. Toplam
ihracat içinde İstanbul ilinin oranı %50,3; Kocaeli ilinin %8,8; Bursa ilinin oranı %7,7; İzmir ilinin
Sayfa 6
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
Ekim ayında, geçen yılın aynı ayına göre sırasıyla; ‰3,0 oranında ve ‰4,0 oranlarında artış ve
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
2012 yılı Ekim ayı ithalatında illerin sıralaması 2012 yılı Eylül ayı sıralamasına göre değişiklik
gösterirken, İstanbul ilk sıradaki yerini korumuştur. İstanbul ilini sırasıyla; Kocaeli, Bursa, İzmir
ve Ankara illeri izlemiştir. Toplam ithalat içinde İstanbul ilinin oranı %50,8; Kocaeli ilinin oranı
%4,9; Bursa ilinin oranı %4,6; İzmir ilinin oranı %4,5 ve Ankara ilinin oranı da %3,9 olmuştur.
İhracat ve ithalat yapılmayan iller hariç tutulduğunda, ihracatta Kilis, ithalatta Bingöl ili en son
sırada yer almıştır (Bkz, Tablo 4).
2011 yılında, toplam ihracatımız ve ithalatımızda ilk beşte yer alan illerin dağılımına ve bunların
ihracat ile ithalattan almış olduğu paylara bakıldığında; İstanbul ilinin 2011 yılının tamamında
olduğu gibi 2012 yılının on ayında da ilk sırayı aldığı ve ülkemiz toplam ihracatındaki payının da
%42,6-52,0 aralığında değiştiği, toplam ithalatımızdaki payının da %40,3-55,1 aralığında değiştiği
gözlenmektedir.
Tablo 4. 2012 Yılı Ekim Ayında Dış Ticaret Verilerine göre İlk 10 ve Son 10’da Yer Alan İl Sıralaması
Ekim ayı değer sıralamasına göre son 10 il (*)(**)
Ekim ayı değer sıralamasına göre ilk 10 il
(000 $)
(000 $)
İller
2012- Ekim
Değer
Toplam
içindeki Oranı
İHRACAT
Genel Toplam
2012- Ekim
Değer
Toplam
içindeki Oranı
İHRACAT
13.292.378
100,0
13.292.378
100,0
6.683.070
50,3
YOZGAT
572
0,0
1.172.203
8,8
BARTIN
545
0,0
1.025.725
7,7
BİTLİS
533
0,0
715.903
5,4
SİİRT
490
0,0
ANKARA
536.910
4,0
ERZİNCAN
452
0,0
GAZİANTEP
482.298
3,6
ARDAHAN
240
0,0
MANİSA
393.381
3,0
KARS
222
0,0
DENİZLİ
222.296
1,7
BİNGÖL
219
0,0
HATAY
179.600
1,4
GÜMÜŞHANE
45
0,0
ADANA
İTHAL AT
172.024
1,3
KİLİS
İTHAL AT
25
0,0
18.802.901
100,0
18.802.901
100,0
9.542.838
50,8
NİĞDE
1.097
0,0
KOCAELİ
922.340
4,9
SİNOP
731
0,0
BURSA
864.061
4,6
IĞDIR
594
0,0
İZMİR
849.042
4,5
KIRIKKALE
414
0,0
ANKARA
724.797
3,9
SİİRT
384
0,0
HATAY
375.375
2,0
BURDUR
224
0,0
373.408
2,0
BİTLİS
107
0,0
319.963
1,7
BAYBURT
49
0,0
191.023
1,0
MUŞ
39
0,0
180.794
1,0
BİNGÖL
27
0,0
İSTANBUL
KOCAELİ
BURSA
İZMİR
Genel Toplam
İSTANBUL
GAZİANTEP
MANİSA
ADANA
DENİZLİ
Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu
ile göredir.
Genel Toplam
Genel Toplam
(*): İhracat ve ithalat yapılmayan iller alınmamıştır.
(**): Veri gizliliği nedeniyle, il bilgisi gizlenen 3.105.154 bin dolar (%16,5) değerindeki ithalat verisi
sıralamaya dahil edilmemiştir.
Kaynak: TÜİK.
Sayfa 7
İller
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
oranı %5,4 ve Ankara ilinin oranı %4,0 olarak gerçekleşmiştir. Özellikle 2012 yılı Ekim ayında
Eylül ayına göre İstanbul ilinin ihracat payındaki gerileme dikkati çekmektedir.
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
2012 yılı Ekim ayı ile 2011 yılı Ekim ayında ihracatımızdaki ilk beş il sıralaması kıyaslandığında
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
azaldığı görülmektedir. Bir önceki aya göre ihracatta ilk beş sıradaki il sıralamasının
değişmediği, İstanbul’un ilk sıradaki, Ankara’nın da son sıradaki yerlerini korudukları dikkati
çekmektedir. İhracatta bir önceki aya göre Kocaeli ve Bursa illerinin ihracattaki payı artarken,
İstanbul ve Ankara illerinin payının azaldığı, İzmir ilinin payının ise aynı kaldığı görülmektedir.
2012 yılı Ekim ve 2011 yılı Ekim ayında ithalattaki ilk 5 il sıralamaları irdelendiğinde; İstanbul,
Kocaeli ve Bursa illeri dışındaki illerin sıralamasının değiştiği görülmektedir. Bir önceki ay
sıralaması ile kıyaslandığında, Ankara ilinin üçüncü sıradan beşinci sıraya gerilediği, Bursa
ilinin üçüncü sıraya yükseldiği, İzmir ilinin ise dördüncü sıradaki yerini koruduğu
görülmektedir. 2012 yılı Ekim ayında, Eylül ayına göre İstanbul, Bursa ve İzmir illerinin toplam
ithalattaki payı artış yönünde değişim gösterirken, Kocaeli ve Ankara illerinin oranı azalış
göstermiştir (Bkz, Tablo 5).
Tablo 5. 2011 ve 2012 Yıllarında Aylara göre İhracat ve İthalatımızda İlk Beşte Yer Alan İller ve Aldığı Pay
Sıra No
Oca.11 Şub.11 Mar.11 Nis.11 May.11 Haz.11 Tem.11 Ağu.11 Eyl.11 Eki.11 Kas.11 Ara.11 Oca.12 Şub.12 Mar.12 Nis.12 May.12 Haz.12 Tem.12 Ağu.12 Eyl.12 Eki.12
İHRACAT
İl Adı İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul
1
Oranı 42,6 44,9 45,4 45,5 44,3 46,7 46,7 47,2 44,9 45,3 45,7 45,3 45,6 46,6 46,8 50,1 49,9 47,3 46,5 45,8 52,0 50,3
2
3
4
5
İl Adı Kocaeli Bursa Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli İzmir
İzmir
İzmir
Kocaeli Kocaeli
Oranı 10,3
9,7
13,6
16,8
7,6
İl Adı İzmir
Kocaeli Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Bursa İzmir
Bursa Bursa Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Kocaeli Bursa Bursa
Oranı 5,7
9,2
8,2
9,5
11,1
10,9
8,9
8,9
8,7
8,8
8,5
8,4
8,4
9,8
10,0
9,8
8,5
7,6
10,7
9,2
9,0
9,1
8,7
8,7
6,8
8,5
7,8
7,5
7,6
7,8
7,9
7,2
7,5
7,5
İl Adı Bursa İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
Ankara İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
Bursa Bursa Bursa İzmir
İzmir
Oranı 4,6
6,0
5,9
5,8
5,6
5,6
6,6
6,0
6,0
5,7
6,0
4,9
6,4
5,7
6,5
7,2
5,4
6,3
6,2
6,7
6,2
6,8
5,2
7,0
8,8
5,4
7,7
İl Adı Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Bursa Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara
Oranı 3,6
4,5
4,7
4,6
4,8
4,8
4,8
5,1
5,1
5,1
4,8
5,9
4,6
4,7
4,7
5,0
5,4
4,5
4,5
4,1
4,1
4,0
İTHALAT
İl Adı İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul İstanbul
1 Oranı 40,3 52,2 52,1 51,9 51,0 52,4 52,4 55,1 52,9 50,5 47,7 49,0 44,3 48,9 48,6 49,4 51,9 52,4 54,5 51,9 49,4 50,8
İl Adı Kocaeli Ankara Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Ankara Ankara Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Ankara İzmir Kocaeli Kocaeli
2 Oranı 14,4
11,4
11,8
12,5
13,6
14,4
14,4
11,9
4,9
5,4
5,9
6,7
15,1
5,3
5,2
5,0
5,2
İl Adı Ankara Kocaeli Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Bursa Bursa Bursa Kocaeli Kocaeli Bursa Ankara Ankara İzmir
3 Oranı 11,5
İl Adı İzmir
4 Oranı 5,9
11,3
5 Oranı 4,6
10,8
10,0
10,0
10,0
4,5
4,6
4,6
4,9
4,9
İzmir
İzmir
Bursa Ankara Ankara Bursa Ankara İzmir
İzmir
5,3
4,3
4,6
4,2
4,8
4,5
4,5
5,2
5,2
4,5
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
İzmir
4,6
4,4
4,5
4,4
4,4
4,9
5,9
Bursa Ankara İzmir
İzmir
İzmir
Bursa Ankara Bursa İzmir
Bursa Bursa İzmir
Bursa Bursa Ankara
3,6
4,3
4,5
3,2
4,7
3,4
4,1
4,6
4,3
4,0
4,4
4,2
4,0
4,3
4,6
4,5
4,4
4,0
4,6
4,5
4,3
4,7
4,2
4,9
Ankara Ankara Bursa İzmir
5,3
14,0
5,3
4,9
5,4
5,3
4,3
İzmir
5,3
4,9
Kocaeli Kocaeli Ankara Bursa
4,5
4,6
10,7
4,7
İzmir
Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa İzmir
İl Adı Bursa İzmir
10,4
5,4
4,2
3,9
Kaynak: TÜİK.
Sayfa 8
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
sıralamanın değiştiği ve ihracatta İstanbul ve Kocaelinin payının arttığı diğer illerin payının ise
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
2012 yılının Ekim ayında, 2011 yılının aynı ayına göre AB ülkelerine yapılan ihracat %1,0
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
%44,2 olan AB ülkelerinin toplam ihracat içerisindeki oranı, 2012 yılının aynı ayında %40,0’a
gerilemiştir. Aynı dönemde Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat %17,7 oranında
azalırken, diğer ülkelere yapılan ihracat ise %21,3 oranında artmıştır. 2012 yılı Ekim ayında da
ülkemizin AB ülkeleri yerine, Güney Amerika ve Kuzey Afrika ülkelerine ihracat yapmayı
tercih ettiği ihracattaki artış oranlarında sırasıyla %69,7 ile %32,2 oranındaki artış yönlü
değişime göre söylenebilir (Bkz, Tablo 6).
2012 yılının Ekim ayında AB’den yapılan ithalat ‰8,0 oranında azalırken, Türkiye serbest
bölgelerinden yapılan ithalat ‰4,0 oranında artmış, diğer ülkelerden yapılan ithalat %8,5
oranında azalmıştır. 2012 yılı Ekim ayında özellikle Orta Amerika ve Karayip ülkelerinden
yapılan ithalatta %56,5 gibi yüksek oranlı artış dikkati çekmektedir. AB ülkeleri ile 2012 yılı
Ekim ayı dış ticaret açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %5,5 oranında azalış yönlü, Türkiye
serbest bölgeleri için dış ticaret fazlası %28,8 oranlı azalış ve diğer ülkeler için de dış ticaret
açığı %40,3 oranlı azalış yönlü değişim göstermiştir (Bkz, Tablo 6).
Tablo 6. Ülke Gruplarına göre Dış Ticaret
(10 6 $)
Ülke Grupları
Ekim
2011
2012
Değer
Toplam
içindeki
Oranı
Değer
Toplam
içindeki
Oranı
Değişim
Oranı
11.907
100,0
13.292
100,0
11,6
5.261
44,2
5.315
40,0
1,0
219
1,8
180
1,4
-17,7
6.427
54,0
7.797
58,7
21,3
19.919
100,0
18.803
100,0
-5,6
7.390
37,1
7.327
39,0
-0,8
83
0,4
83
0,4
0,4
12.446
62,5
11.392
60,6
-8,5
İ H R A C A T
Genel toplam
A-AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ (AB-27)
B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ
C-DİĞER ÜLKELER
İ T H A L A T
Genel toplam
A-AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ (AB-27)
B-TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ
C-DİĞER ÜLKELER
Kaynak: TÜİK.
Sayfa 9
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
oranında artarak 5.261 milyon $’dan, 5.315 milyon $’a yükselmiştir. 2011 yılı Ekim ayında
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
En fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Ağustos ayında başlayan Birleşik Arap
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
azalış ve 1.109 milyon $ ihracat değeri ile Almanya ilk sırada yer almıştır. Almanya’yı %14,8
oranında artış ve 930 milyon $ ihracat ile Irak; %21,1 oranında artış ve 900 milyon $ ihracat
ile İngiltere; %170,7 oranında artış ve 688 milyon $ ihracat değeriyle de Birleşik Arap
Emirlikleri takip etmiştir.
2012 yılı Ekim ayında en çok ithalat yapılan ülke sıralamasında bir önceki ayda olduğu gibi ilk
sırada Rusya Federasyonu yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat 2012 yılı Ekim ayında,
geçen yılın aynı ayına göre %2,1 oranında azalarak 2.286 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.
Bunu ‰1,0 oranında azalış ve 1.735 milyon $ ile Çin, %13,2 oranında azalış ve 1.611 milyon $
ile Almanya ve %3,1 oranında artış ve 1.041 milyon $ ile Amerika Birleşik Devletleri izlemiştir.
2012 yılı Eylül ayı ile karşılaştırıldığında, ithalatta ilk beşteki ülkeler sıralaması değişmemiştir.
2012 yılı Ekim ayında da Yunanistan ile olan ithalat rakamlarının %130,7 gibi yüksek bir
oranda artış yönünde değişim göstermesi dikkati çekmektedir.
AVRUPA BİRLİĞİ İLE KIYASLAMA
EURO BÖLGESİ DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ1
Euro Bölgesi (AB17)2’nin 2012 yılı Eylül ayında diğer dünya ülkeleri ile yaptığı dış ticaret
göstergelerinin mevsimsel etkilerden arındırılmamış ilk tahmin sonuçlarına göre;

2011 yılı Eylül ayında 1,7 milyar Euro fazla veren AB17 dış ticaret dengesi, bu
dönemde 9,8 milyar Euro fazla vermiştir.

İhracat, bir önceki yılın aynı ayına göre %1,0 oranında artarak 154,0 milyar
Euro’ya yükselirken, ithalat %4,0 oranında azalarak 144,2 milyar Euro’ya
gerilemiştir.
Euro Bölgesi (AB27)3’nin 2012 yılı Eylül ayında diğer dünya ülkeleri ile yaptığı dış ticaret
göstergelerinin mevsimsel etkilerden arındırılmamış ilk tahmin sonuçlarına göre;
1
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT)’ın veri açıklama takviminde en son açıklanan Eylül Ayı göstergelerine
ilişkin sonuçlara yer verilmiştir.
2
Euro Bölgesi AB17 ülkeleri; Belçika, Almanya, Estonya, İrlanda, Yunanistan, İspanya, Fransa, İtalya, Kıbrıs,
Lüksemburg, Malta, Hollanda, Avusturya, Portekiz, Slovenya, Slovakya ve Finlandiya’dır.
Sayfa 10
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
Emirliklerinin liderliği Ekim ayında sona ermiş ve 2011 yılının aynı ayına göre %8,5 oranında
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

2011 yılı Eylül ayında 10,9 milyar Euro açık veren AB27 ülkeleri dış ticaret dengesi,
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr

İhracat, bir önceki yılın aynı ayına göre %2,0 oranında artarak 137,7 milyar
Euro’ya, ithalat ise %3,0 oranında artarak 150,3 milyar Euro’ya yükselmiştir (Bkz;
Tablo 7, Grafik 3 ve Grafik 4).
Tablo 7. Euro Bölgesi 2012 Yılı Eylül Ayına İlişkin Dış Ticaret Göstergeleri
2011Eylül
2012- Değişim
Eylül Oranı
AB 17 İhracat
151,9
154,0
1,0
137,8
151,6 r
10,0
1.288,1
1.390,8
8,0
AB 17 İthalat
150,3
144,2
-4,0
143,7 r
146,3 r
2,0' r
1.312,9
1.336,3
2,0
1,7
9,8
-5,9' r
5,2 r
-24,8
54,6
143,7
132,3
117,2
117,3 r
1.219,8
1.211,2
AB 17 Ülkeleri içindeki Sevk
-8,0
2011Ağustos
(000 €)
2012- Değişim Kümülatif Kümülatif Değişim
Ağustos
Oranı Ocak-Eylül Ocak- Eylül Oranı
2011
2012
Gösterge
AB 17 Dış Ticaret Dengesi
0,0
-1,0
r: revize edilmiştir.
Kaynak: EUROSTAT.
Tablo 7. Euro Bölgesi 2012 Yılı Eylül Ayına İlişkin Dış Ticaret Göstergeleri (Devamı)
Gösterge
2011Eylül
2012- Değişim
Eylül Oranı
2011Ağustos
(000 €)
2012- Değişim Kümülatif Kümülatif Değişim
Ağustos
Oranı Ocak-Eylül Ocak- Eylül Oranı
2011
2012
AB 27 İhracat
135,3
137,7
2,0
123,0 r
139,4 r
13,0
1.146,0
1.255,1
10,0
AB 27 İthalat
146,2
150,3
3,0
145,5 r
152,6 r
5,0
1.285,3
1.340,6
4,0
AB 27 Dış Ticaret Dengesi
-10,9
-12,6
-22,5' r
-13,2' r
-139,3
-85,5
AB 27 Ülkeleri içindeki Sevk
249,5
234,1
210,1 r
213,5 r
2.106,6
2.113,8
-6,0
2,0
0,0
3
Euro Bölgesi AB27 ülkeleri; Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Almanya, Estonya, İrlanda,
Yunanistan, İspanya, Fransa, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Hollanda,
Avusturya, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovenya, Slovakya, Finlandiya, İsveç ve Birleşik Krallık’tır.
Sayfa 11
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
bu dönemde 12,6 milyar Euro değerinde açık vermiştir.
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Kaynak: EUROSTAT.
Grafik 3. AB17 Ülkelerine İlişkin Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Göstergeleri
Kaynak: EUROSTAT.
Grafik 4. AB27 Ülkelerine İlişkin Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Göstergeleri
Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde İSTATİSTİKLER başlığı altında,
Takvimden görebilirsiniz.
Sayfa 12
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.8.22/350
30.11.2012
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr