TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Gözden

www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
Gözden Geçirme Notları
2011 Yılı Aralık Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri
TCMB tarafından 13/02/2012 tarihinde yayımlanan, 2011 yılı Aralık ayına ilişkin “Ödemeler
Dengesi” bültenine göre;
 2010 yılı Aralık ayında 7.539 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011
yılının aynı ayında %12,8 oranında azalışla 6.573 milyon ABD Doları açık vermiştir.
 2010 yılında 46.643 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı
döneminde 30.446 milyon ABD Doları (%65,3 oranında) artarak 77.089 milyon ABD
Doları açık vermiştir (Bkz, Grafik 1).
 2011 yılında cari işlemler açığında gözlemlenen bu gelişmede geçen yılın aynı
dönemine göre %58,4 oranında artış gösteren dış ticaret açığı 2011 yılının ilk onbir
ayında olduğu gibi en önemli etken olmaya devam etmiştir.
 2011 yılında yatırım geliri dengesi kaleminde yer alan doğrudan yatırımlar, portföy
yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda geçen yıla göre 567 milyon ABD
Doları artışla, toplam 7.576 milyon ABD Doları net çıkış olmuştur.
 2011 yılında bankacılık sektörünün net kredi kullanımı 2010 yılına göre 772 milyon
ABD Doları azalarak 12.141 milyon ABD Dolarına gerilemiştir.
 2010 yılında 4.637 milyon ABD Doları net kredi ödeyicisi durumunda olan diğer
sektörler, 2011 yılında 7.079 milyon ABD Doları net kredi kullanıcısı durumuna
gelmiştir.
 Turizm gelirleri 2010 yılına göre %10,6 oranında artarak 23.020 milyon ABD Dolarına
yükselirken; turizm giderleri de %3,1 oranında artarak 4.976 milyon ABD Doları
olmuştur. Turizm net geliri ise 2010 yılında 15.981 milyon ABD Doları iken, 2011
yılında %12,9 oranında artış göstererek 18.044 milyon ABD Dolarına yükselmiştir.
Sayfa 1
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.12/190
13.02.2012
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
0
-10.000
-20.000
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
(Milyon Dolar)
10.000
-6.022
-6.069
-6.038
-6.220
-9.552
-3.994
-5.507
-8.334 -7.667 -7.878 -7.865 -8.937 -7.601
-6.938
-8.119
-9.097
-6.348-8.430
-4.496 -6.433
-5.426 -6.255 -6.573 -6.708
-30.000
-40.000
-50.000 -46.643
-60.000
-56.445
-70.000
-80.000
-77.089
-90.000
-89.418
-100.000
2010 Ocak
- Aralık
2011 Ocak
2011 Şubat
2011 Mart
2011 Nisan
2011 Mayıs 2011 Haziran 2011 Temmuz 2011 Ağustos 2011 Eylül
CARİ AÇIK
2011 Ekim
2011 Kasım
2011 Aralık
2011
Ocak-Aralık
DIŞ TİCARET DENGESİ
Kaynak: TCMB.
Grafik 1. 2011 ve 2010 Yılı Ocak-Aralık Dönemi için Cari İşlemler Hesabı ve Dış Ticaret Dengesi
2011 yılı Aralık ayında cari işlemler hesabı, 2010 yılının aynı ayına göre %12,8 oranında azalışla
6.573 milyon ABD Doları açık vermiştir. Böylece 2010 yılında yıllık bazda 46.643 milyon ABD
Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011 yılında 30.446 milyon ABD Doları artışla, 77.089
milyon ABD Doları açık vermiştir. Cari işlemler hesabında 2011 yılındaki artışta da dış ticaret
dengesindeki genişlemenin sürmesi etkili olmuştur (Bkz, Tablo 1).
Dış ticaret dengesi 2010 yılı Ocak-Aralık döneminde 56.445 milyon ABD Doları açık verirken,
2011 yılının aynı döneminde %58,4 oranında artarak 89.418 milyon ABD Doları açık vermiştir.
En önemli ihracat pazarlarımızdan olan AB ülkelerindeki ekonomik sorunlar nedeniyle dış
talep artışının yetersiz kalması ihracatı olumsuz etkilerken, iç talepteki canlılık ithalat
artışını desteklemiştir.
Hizmetler Dengesi kalemi altında turizm gelirleri, 2011 yılının Ocak-Aralık döneminde bir
önceki yılın aynı dönemine göre %10,6 oranında, turizm giderleri de %3,1 oranında artış
göstermiştir. Net turizm geliri ise %12,9 oranında artmış ve 2010 yılında 15.981 milyon ABD
Doları olan net turizm gelirleri, 2011 yılında 18.044 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır.
Sayfa 2
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.12/190
13.02.2012
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen toplam net çıkış, bir önceki
yılın aynı dönemine göre 7.009 milyon ABD Dolarından, %8,1 oranında artışla 7.576 milyon
ABD Dolarına yükselmiştir (Bkz, Grafik 2).
Yurt dışında yerleşik kişilerin, yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılının Ocak-Aralık
döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 6.694 milyon ABD Doları artarak 15.732
milyon ABD Dolarına yükselmiştir.
Yurt içinde yerleşik kişilerin, yurt dışında yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılının Ocak-Aralık
döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre %57,9 oranında artışla net 2.312 milyon ABD
Doları olmuştur.
Tablo 1. Ödemeler Dengesi
(Milyon ABD Doları)
2010
2011
Ocak-Aralık Ocak
CARİ İŞLEMLER HESABI
İhracat f.o.b.
İthalat f.o.b.
Mal Dengesi
Hizmetler Dengesi: Gelir
Hizmetler Dengesi: Gider
Mal ve Hizmet Dengesi
Gelir Dengesi: Gelir
Gelir Dengesi: Gider
Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi
Cari Transferler
SERMAYE HESABI
FİNANS HESABI
Yurt dışında Doğrudan Yatırım
Yurt içinde Doğrudan Yatırım
Portföy Hesabı-Varlıklar
Portföy Hesabı-Yükümlülükler
Hisse Senetleri
Borç Senetleri
Diğer Yatırımlar-Varlıklar
Merkez Bankası
Genel Hükumet
Bankalar
Diğer Sektörler
Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler
Merkez Bankası
Genel Hükumet
Bankalar
Diğer Sektörler
Cari, Sermaye ve Finansal Hesaplar
NET HATA VE NOKSAN
GENEL DENGE
REZERV VARLIKLAR
Resmi Rezervler
Uluslararası Para Fonu Kredileri
Kaynak: TCMB.
-46.643
120.902
-177.347
-56.445
34.743
-19.250
-40.952
4.477
-11.616
-48.091
1.448
-51
58.929
-1.464
9.038
-3.524
19.617
3.468
16.149
7.012
4
-29
13.158
-6.121
28.250
-553
3.580
27.254
-2.031
12.235
2.733
14.968
-14.968
-12.809
-2.159
-6.022
10.103
-16.172
-6.069
1.870
-1.465
-5.664
353
-931
-6.242
220
-4
5.432
-672
535
218
2.021
-630
2.651
2.954
0
0
492
2.462
376
-68
45
233
166
-594
1.457
863
-863
-863
0
Şubat
Mart
Nisan
-6.038 -9.552 -7.667
10.583 12.516 12.388
-16.803 -20.850 -20.266
-6.220 -8.334 -7.878
1.960 2.452 2.591
-1.488 -1.882 -1.817
-5.748 -7.764 -7.104
466
378
287
-840 -2.260 -912
-6.122 -9.646 -7.729
84
94
62
1
-1
0
5.593 12.326 9.421
-125
-145
-155
825 2.882
717
502
27
-285
1.777 4.789 5.618
-554
-97
825
2.331 4.886 4.793
5.334
861 2.092
0
1
0
0
0
0
-1.275
-702 2.242
6.609 1.562 -150
-2.720 3.912 1.434
-53
-94
-88
149
-4
-294
-2.389 1.454
767
-427 2.556 1.049
-444 2.773 1.754
793
474 -288
349 3.247 1.466
-349 -3.247 -1.466
41 -3.100 -1.214
-390
-147
-252
2011
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
-7.865
11.541
-20.478
-8.937
3.267
-1.836
-7.506
372
-879
-8.013
148
0
7.335
31
894
1.157
-785
-193
-592
591
0
-54
153
492
5.447
-129
-39
3.755
1.860
-530
3.712
3.182
-3.182
-3.033
-149
-7.601
11.914
-21.011
-9.097
3.600
-1.713
-7.210
340
-830
-7.700
99
-3
7.368
-263
949
707
1.352
-137
1.489
1.323
0
0
1.619
-296
3.300
-156
1.402
916
1.138
-236
1.973
1.737
-1.737
-1.587
-150
Ekim
Kasım Aralık Ocak-Aralık
-5.507 -3.994 -6.348 -4.496 -5.426 -6.573
12.397 12.263 12.002 12.814 11.783 13.170
-20.516 -19.201 -20.432 -19.247 -18.038 -19.878
-8.119 -6.938 -8.430 -6.433 -6.255 -6.708
4.760 4.789 4.527 4.169 2.774 2.269
-1.643 -1.584 -1.845 -1.815 -1.686 -1.932
-5.002 -3.733 -5.748 -4.079 -5.167 -6.371
386
294
384
210
214
268
-992
-785 -1.123 -683
-572
-867
-5.608 -4.224 -6.487 -4.552 -5.525 -6.970
101
230
139
56
99
397
-6
-2
0
-4
0
-1
3.327
805 6.117 -371 7.034 1.275
-120
-90
-112 -118
-292
-251
2.658
913 1.031
507
493 3.328
96
-241
-142
374
780
-641
1.839 -1.336 -2.052
864 1.912 3.528
114
-546
811 -513
-269
203
1.725
-790 -2.863 1.377 2.181 3.325
-4.089 -2.203 5.095 -1.296 3.281 -3.109
0
0
1
0
0
0
0
-26
0
0
-1
-27
-3.540 -2.311 3.922 -1.038 3.350 -3.455
-549
134 1.172 -258
-68
373
2.943 3.762 2.297 -702
860 -1.580
-246
-336
-320 -210
-144
-121
187
221
99
-82
26
272
1.987 2.409 1.284 -364 1.038 -1.346
1.015 1.468 1.234
-46
-60
-385
-2.186 -3.191
-231 -4.871 1.608 -5.299
1.521
-381 1.109 1.185
920
-14
-665 -3.572
878 -3.686 2.528 -5.313
665 3.572
-878 3.686 -2.528 5.313
665 4.429
-731 3.686 -1.938 5.458
0
-857
-147
0
-590
-145
-77.089
143.474
-232.892
-89.418
39.028
-20.706
-71.096
3.952
-11.674
-78.818
1.729
-20
65.662
-2.312
15.732
2.552
19.527
-986
20.513
10.834
2
-108
-543
11.483
19.329
-1.965
1.982
9.744
9.568
-11.447
12.461
1.014
-1.014
1.813
-2.827
Sayfa 3
Bileşenler
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.12/190
13.02.2012
2011 yılında yatırım gelir dengesi başlığı altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
(Milyon Dolar)
30.000
20.000 15.493
10.000
0
18.322
405
472
570
774
1.431
1.887
3.117
3.205
2.682
2.354
1.088
337
-490
-358
-374 -1.882 -625
-473
-491
-507
-578
-606
-599
-739
-6.069 -6.220
-8.937
-8.334 -7.878
-9.097 -8.119 -6.938 -8.430 -6.433 -6.255 -6.708
-7.139
-10.000
-20.000
-7.722
-30.000
-40.000
-50.000
-60.000
-70.000
-56.445
-80.000
-90.000
-89.418
-100.000
2010
Ocak
- Aralık
2011
Ocak
2011
Şubat
2011
Mart
2011
Nisan
Mal Dengesi
2011
2011
2011
2011
2011
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Hizmetler Dengesi
2011
Ekim
2011
Kasım
2011
Aralık
2011
OcakAralık
Gelir Dengesi
Kaynak: TCMB.
Grafik 2. Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi
Bankaların yurt dışında sahip oldukları yabancı para ve TL cinsinden efektif ve mevduat
varlıkları, 2011 yılında 66 milyon ABD Doları tutarında net azalış göstermiştir. Bu azalış,
2.190 milyon ABD Doları tutarındaki Türk Lirası artışına karşılık, yabancı paradaki 2.256
milyon ABD Doları tutarındaki azalıştan kaynaklanmıştır. Bunun yanında, diğer sektörlerin
yurt dışındaki mevduat varlıkları 2011 yılında 12.320 milyon ABD Doları azalmıştır.
Yurt dışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında 2011 yılı Aralık ayında 203 milyon ABD
Doları tutarındaki alıma rağmen, 2011 yılında 986 milyon ABD Doları tutarında net satım
yapmıştır.
Yurt dışı yerleşikler, 2011 yılının Aralık ayında 3.208 milyon ABD Doları tutarında Devlet iç
Borçlanma Senedi (DİBS) alımı yaparak, 2011 yılında toplam 14.805 milyon ABD Doları
tutarında DİBS alımı yapmıştır.
Sayfa 4
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.12/190
13.02.2012
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr
TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ
www.tobb.org.tr
www.tobb.org.tr
129 milyon ABD Doları tutarındaki ihraçla birlikte, 2011 yılında toplam 3.026 milyon ABD
Doları tutarında yurt dışında tahvil ihracı gerçekleştirmiştir.
Genel Hükümet, yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli
kredilerle ilgili olarak Aralık ayında 127 milyon ABD Doları net kullanım gerçekleştirirken,
2011 yılı boyunca 845 milyon ABD Doları tutarında net kredi ödemesinde bulunmuştur.
Bankacılık sektörü, 2010 yılında 12.913 milyon ABD Doları net kredi kullanırken, bu yıl
12.141 milyon ABD Doları net kredi kullanmıştır.
Diğer sektörler, 2010 yılında 4.637 milyon ABD Doları net kredi ödeyicisi konumunda iken,
2011 yılında 7.079 milyon ABD Doları tutarında net kredi kullanıcısı olmuştur.
Yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat
hesaplarında 2011 yılında 1.965 milyon ABD Doları azalma olmuştur.
Yurt dışı bankaların yurt içinde sahip oldukları yabancı para mevduatları 2011 yılında 1.759
milyon ABD Doları artarken, TL mevduatları 7.603 milyon ABD Doları azalmıştır.
Resmi rezervler, 2011 yılında Aralık ayındaki 5.458 milyon ABD Doları azalışla birlikte
Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde İSTATİSTİKLER başlığı altında,
Takvimden görebilirsiniz.
Sayfa 5
toplamda 1.813 milyon ABD Doları azalış göstermiştir.
İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: E.18.12/190
13.02.2012
Yurt dışında gerçekleştirilen tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak bankacılık sektörü, Aralık ayında
Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: irim@tobb.org.tr