Taşiaritmilerin klasifikasyonu • Temelde iki başlık altında toplanır Disritmiler – Dar QRS kompleks taşiaritmiler (supraventriküler) – Geniş QRS kompleks taşiaritmiler Dr. Soner IŞIK AÜTF ACİL TIP AD 20-10-2009 1 2 Geniş QRS kompleks taşikardiler Dar QRS kompleks taşiaritmiler • Sinüs taşikardisi • Ventriküler taşikardi • Atriyal fibrilasyon • Atriyal flatter • Aberan iletili supraventriküler taşikardiler • AV nodal reentry • Preeksitasyon taşikardileri • Aksesuar yola bağlı taşikardi • Multifokal atriyal taşikardi • Junctional taşikardi 3 4 Genel değerlendirme Kardiyoversiyon • Hava yolu solunum dolaşım değerlendirmesi • Senkronize • Monitörizasyon ve damar yolu – QRS anında uygulanan kardiyoversiyondur • Kan basıncı pulse oksimetre – Rölatif refrakter period esnasında (hassas period) şok uygulanmasını önler • Öykü ve fizik muayene – Düşük enerjilerin VF etkisinden sakınmak içindir – Bilinç durumu değişikliği – Yüksek enerji gerektiren nabızsız VT ve VF dışı durumlarda – Hipotansiyon uygulanır – Şok bulguları • Asenkronize – Devam eden göğüs ağrısı – Herhangi bir anda yüksek enerjili şoklamadır – Komorbid hastalıklar 5 – Nabızsız VT ve VF durumunda tercih edilir 6 1 Miyokarda ulaşan enerji miktarının artırılması Elektrodların doğru yerleştirilmesinin önemi • Elektrodların doğru yerleştirilmesi: – Anterolateral Yerleşim • Üst sternuma - klaviküla altına • 5. IKA - ön aksiller çizgi kesişim yerine 7 8 Dar QRS kompleks taşiaritmiler • Öneriler Taşiaritmiler Tanı ve klinik yaklaşım – Unstabil hastalar acil elektriksel kardiyoversiyon ile tedavi edilmelidir – Mümkünse, kardiyak ritmin spesifik tanısı konmalıdır. – Mümkünse, sol ventrikül fonksiyonu değerlendirilmelidir 9 10 – 2 veya daha fazla antiaritmik ajan müteakip kullanılmamalıdır SİNÜS TAŞİKARDİSİ Supraventriküler Ritim Bozuklukları • Sinüs taşikardisi • Prematür Atriyel Kontraksiyonlar (AEV) Patofizyoloji EKG Sinüs taşikardisi impuls üretimi ve iletiminin hızlı olmasıdır. Tek başına patolojik bir durum değildir. Bir problem veya semptomun fizyolojik bulgusudur. Bir fizyolojik neden olmaksızın gelişen sinüs taşikardisi “bona fide” aritmi olarak adlandırılır. Kalp hızı >100/dk’dır. Ritim sinüs ritmidir. PR intervali <0.20sn’dir. Aberran ileti yoksa QRS dardır. • Paroksismal Supraventriküler Taşikardi (PSVT) • Atriyel Flatter Klinik Etyoloji Çarpıntı hissi Normal egzersiz, ateş, hipovolemi, adrenerjik stimülasyon, anksiyete, hipertiroidizm, anemi Sinüs taşikardisine neden olan semptomlar • Atriyel Fibrilasyon •Ateş •Hipovolemi • Akselere Junctional (Kavşak) Ritim (AJR) •Adrenerjik stimülasyon 11 12 2 Sinüs Taşikardisi Sinüs Taşikardisi Tedavi - Altta yatan nedenin bulunması • Yeterli ağrı tedavisi • Kalp yetmezliği için diüretik, oksijen • Hipovolemi için sıvı tedavisi • Ateş veya perikardit için anti-inflamatuar ilaçlar 13 14 Dar-Kompleks Taşikardi Oluşum Mekanizmaları Sinüs Taşikardisi Otomatisite Reentry taşikardileri taşikardileri • İskemi için beta bloker veya nitrogliserin • Beta blokerler: – Hiperdinamik durum varlığında miyokardın oksijen ihtiyacını ve kalp hızını azaltmak için: • propranalol, 3 eşit dozda, 2-3 dakika arayla toplam 0.1mg/kg doza kadar tekrarlama • Hipovolemi ve kalp yetmezliğinde kontrendikedirler • Altta yatan neden bulunamaz veya emin olunamazsa, esmolol (50-200 µg/kg/dk) gibi çok kısa etkili beta blokerler denenebilir. Reentry mekanizmasına bağlı Artmış otomatisiteye gelişirler. Atrial fibrilasyon, bağlıdır. Sinüs, ektopik flatter ve PSVT buna örnektir. atrial, nodal ve DC kardiyoversiyona yanıt multifokal atrial verirler. Reentry için 3 temel taşikardiler buna bölge bulunmaktadır. örnektir. DC AV nod > AVNRT kardiyoversiyona yanıt Atrium > Atrial fibrilasyon ve vermezler. flatter AV nod ve aksesuar yol > AVRT 15 16 PAROKSİSMAL MULTİFOKAL NODAL SUPRAVENTRİKÜLER ATRİAL TAŞİKARDİLER TAŞİKARDİLER TAŞİKARDİ Patofizyoloji Patofizyoloji Nodal MAT PSVT taşikardiler atriumda AV nodda değişik çocuklarda ve AVlokalizasyonlardan noddaha ile aksesuar sıktır. Bu aritmide yol çıkan arasında irregüler AV nodun oluşan impulslara birreentry kısmında bağlıotomatisite gelişir. 3 artışı veya mekanizmasıyla olur. daha Bufazla nodal kaynaktan meydana pacemaker gelir. çıkan sinüs AVNRT prematür nodunu baskılar. atrial PSVT’nin kontraksiyon Nodal en taşikardi sık, AVRT serisi tanısı olarak ise konan 2. sık da erişkinlerin tanımlanabilir. nedenidir.çoğunda KalpVentriküler hızı aslında genelde reentry hız 160 genellikle –PSVT 190/dk bulunmaktadır. 130/dk’nın arasındadır.üzerindedir. Nodal taşikardide ventriküler hız en az 100/dk’dır. Klinik Klinik Klinik Ventriküler Çarpıntı klinik vedepolarizasyon çarpıntıya bağlıve anksiyete ventriküler Spesifik bulgu yoktur. Hızlı MAT’da sistolden önce atrial depolarizasyon ve atrial unstabil taşikardi semptomları gelişebilir. Egzersiz ve fiziksel aktivite kapasitesinde sistol olmadığı için hastalarda düşük EF’ye bağlı azalma klinik bulgular görülebilir. Unstabil taşikardi semptomları Ciddi taşikardiye bağlı bulgu ve belirtiler gelişebilir. EKG EKG EKG Kalp hızı hızı 150 genellikle 100-180/dk’dır. Kalp –fazla 250/dk arasındadır.P dalgaları 3 veya daha morfolojideki Düzenli atrial ve ventriküler depolarizasyon Ritim düzenlidir. Atrial hız ve ventriküler yanıt genellikle gerçekleşmektedir. P 130/dk’nın dalgaları T üzerinde dalgası içinde kaybolur. PR intervali ancak P dalgası QRS’in önündeyse Ritim düzensiz Aberran ileti QRSkısadır genişliği normaldir. ölçülebilir ve yoksa genellikle (<0.12). Nodal Taşikardi intervali değişken P PR dalgası negatiftir. QRS normal ileti defekti yoksa QRS dardır. İntraventriküler Etyoloji Etyoloji Hipokalemi, Dijital toksisitesi Provake eden hipoksi, faktörler asidemi, > Kafein, katekolamin hipoksi, artışı, sigara,KOAH, stres, anksiyete, KKY , KAH, uykuinfeksiyon bozukluğu ve Teofilin benzeri stimülanlar birçok ilaç Dopamin benzeri inotropik ajanlar 17 18 3 PSVT 19 20 Paroksismal Supraventriküler Taşikardi (PSVT) PSVT 21 Paroksismal Supraventriküler Taşikardi (PSVT) • Akut Mİ hastalarının %10’undan daha azında görülür Tedavi - artmış ventrikül hızına bağlı artan iskemiyi azaltmak için hızlı ve agresif tedavi başlanmalıdır • Karotid sinüs masajı: – Vagal tonusu artırarak sinüs ritmine dönüşü sağlayabilir • Adenozin: – Akut Mİ hastalarında PSVT için tercih edilecek ilaçdır – 6-12 mg doz 1-3 sn içinde hızlı İV puşe • Belirgin sol ventrikül yetmezliği olmayan hastalarda İV verapamil (5-10 mg), diltiazem (15-20 mg) veya metoprolol (5-10 mg) diğer seçeneklerdir. – İV verapamil ile İV beta blokerler kombine edilmemelidir, çünkü ciddi hipotansiyon görülebilir. 22 Atriyal fibrilasyon • Senkronize kardiyoversiyon: – Konjestif kalp yetmezliği veya hipotansiyon varlığında başlangıcı 50 J olmak üzere uygulanır • PSVTyi düzeltmek için dijitaller etkili olsa da etkisinin geç başlaması nedeni ile akut tedavide önerilmez 23 24 4 Atriyal fibrilasyon EKG Etiyoloji • Ventriküler ve atriyal ritim düzensizdir • Akut ve kronik koroner sendromlar • Atriyal hız 400-700 /dk arasındadır • Yapısal kalp hastalıkları • Organize P dalgaları yok, • Akut pulmoner emboli • kaotik fibrilasyon dalgaları mevcuttur • PR mesafesi hesaplanamaz • Aberran ileti yoka QRS dardır (<0.10 sn) Atriyal Flatter • Hipertirodizm • Hipoksi • Artmış atriyal basınç • Perikardit • Mitral ve triküspit kapak hastalıkları 25 Atriyal Flatter 26 Atriyal fibrilasyon • AF’deki artmış emboli riski nedeni ile hastalar kontrendike olmadıkça heparin ile antikoagüle edilmelidir – AF’li hastalarda sistemik embolizasyon riski 3 kat daha fazladır – Atakların %50’si ritim bozukluğunun başlamasından sonraki ilk 24 saat içinde görülür – Yaygın ön yüz ve apikal MI’lı hastalarda ekokardiyografi ile mural trombus varlığının değerlendirilmesi önerilmektedir – Eğer AF ortaya çıkarsa heparin başlanmalıdır ve aPTT 50-70 saniye arasında olacak şekilde tedavi idame ettirilmelidir 27 Atriyal fibrilasyon • Acil tedavi kalp hızının azaltılmasına yönelik olmalıdır • Hastada yeni veya artan iskemik ağrı ya da hipotansiyon varsa acil • elektriki kardiyoversiyon uygulanmalıdır • Atriyal flatter için 50-100 J, Atriyal Fibrilasyon için 100-200 J ile • başlanır ve başarısız olunursa enerji miktarı artırılır • Hemodinamik olarak hasta etkilenmemişse kontrendikasyonu yoksa bir beta bloker kullanılır – Metoprolol - 5 mg İV bolus, 5-10 dakika ara ile toplam 15 mg olacak şekilde, takiben 25-50 mg PO günde 4 kez – Hastanın beta blokeri tolere etmesinde sorun olacaksa, kısa yarılanma ömrü ve infüzyonun kesilmesinin hemen sonrası yan etkilerinin geçmesi 29 nedeni ile esmolol tercih edilebilir 28 Atriyal fibrilasyon • Diltiazem – (0.25 mg/kg) ilk doz IV – 15 dakika sonra ikinci bir doz 0.35mg/kg’dan IV uygulanabilir. • Verapamil – 2.5-5 mg IV (2 dakikada), her 15-30 dakikada bir 5-10 mg ek dozlarla toplam 20 mg uygulanabilir. – Kalsiyum kanal blokörleri ventrikül hızını azaltmada etkilidir, ancak kalp yetmezliği olan hastalarda çok dikkatli kullanılmalıdır – Negatif inotropik etkileri ve son yıllarda akut ME’deki kullanımı konusundaki endişeler nedeni ile kalsiyum kanal blokerleri ilk seçenek tedavi olarak önerilmemektedir. • Dijitaller: – Etkileri birkaç saatte başlamasına rağmen, KKY’li veya 30 LVEF’si düşük olan hastalarda bir seçenek olabilir 5 31 Atriyal Fibrilasyon 32 Atriyal Flatter 33 Atriyal Flatter 34 Wolf Parkinson White 35 36 6 37 38 AF+WPW 39 40 Stabil geniş kompleks taşikardiler EKG kriterleri • RR intervali çok az değişir. Geniş QRS kompleks taşiaritmiler • Hız: > 100 tipik olarak 120-250/dak. • Ritm: QRS ≥ 0.12 sn. sıklıkla uniform. • AV disosiasyon: Sinüs nodu ventrikül hızından daha yavaş uyarı verir. QRS’ler arasında bağımsız P dalgaları izlenir. • Stabil: Klinik bulgular yoktur. (Bilinç değişikliği, hipotansiyon, ortostatik değişiklikler, nefes darlığı, pulmoner ödem.) 41 42 7 Spesifik ritmler • Ventriküler aritmiler – Monomorfik VT. – Polimorfik VT – Normal QT intervali. – Polimorfik VT – Uzamış QT intervali. – Torsades de pointes. • Aberran iletili supraventriküler taşikardiler – Dal blokları. – İntraventriküler ileti gecikmeleri. Spesifik Tanı • 12 derivasyon EKG: • Pre-eksitasyon – Stabil hastada tedavi öncesi ve sonrası çekilir. Varsa eski taşikardiler (aksesuar yolu olan supraventriküler EKG’si incelenir. • Özefageal lead: aritmiler) – Yüzey EKG’de görülmeyen P dalgalarını göstermede daha sensitiftir. – Atrial taşikardi. • Klinik değerlendirme: – Atrial flutter veya – KAH öyküsü veya yapısal kalp hastalıklarının varlığı fibrilasyon. ventriküler orijini destekler. Aritmi öyküsü aberran ileti – Atrioventriküler reentry 43 şüphesini artırır. SVT – VT ayrımı 44 SVT – VT ayrımı • Spesifik ritmi belirlerken % 50’ye ulaşan yanlış karar • ECC 2005 guideline 2 kural belirlemiştir. 1. Tüm geniş kompleks taşikardileri VT gibi tedavi et. 2. İlk kuralı asla unutma. verme oranı saptanmıştır. • Algoritmin amacı, VT olan hastayı yanlışlıkla SVT olarak değerlendirip ‘verapamil’ vererek ölümcül sonuçlar ortaya çıkmasını önlemektir. 45 Ventriküler Taşikardi 46 VT’lerin sınıflandırılması • Anormal, geniş QRS (>0.12sn) kompleksleri • Hız: 120-250/dk • Monomorfik VT Eş biçimli QRS’ler • Anormal görünümlü ST-T dalgaları (QRS defleksiyonunun ters yönünde) • R-R aralıkları düzenli veya hafif düzensiz • Polimorfik VT Değişik biçimli QRS’ ler – Torsades De Pointes 47 48 8 VT’lerin sınıflandırılması Monomorfik VT • Kararsı Kararsız (Anstabil (Anstabil)) VT • Hız: Sıklıkla 120’den fazla. – Göğüs ağrısı • Ritm: Çoğunlukla düzenli. – Bilinç Bulanıklığı – Soluk Darlığı – Hipotansiyon • P dalgası: Hızlı VT’de çoğunlukla görülmez. AV – Şok Bulguları – Akciğer ödemi noddan çıkan ventrikül hızından daha yavaş bir – Konjestif Kalp Yetmezliği impulsla oluşurlar. AV disosiasyon vardır. – Akut Miyokard Enfarktüsü • Kararlı Kararlı (Stabil) VT • QRS, ST segmenti, T dalgası: QRS geniş, anormal Klinik belirti ve bulgular yok morfolojide, ST ve T ile ters polaritede izlenir. 49 50 Kararlı Monomorfik VT’nin Tedavisi Kararsız Monomorfik VT’nin Tedavisi Kararlı Kararlı MM VT Nabı Nabız Alı Alınamı namıyor Nabı Nabız Alı Alınabiliyor Düşük . EF Kararsı Kararsız VT N. EF Defibrilasyon • Prokainamid (2a) • Sotalol (2a) Kardiyoversiyon hazı hazırlığı rlığı • Lidokain 0.50.5-0.75mg/kg IV puş puşe • Lidokain (2b) • O2, aspiratö aspiratör, entü entübas. bas. Seti veya •Amiodaron (2b) • Premedikasyon •Amiodaron 150mg IV (10 dk) dk) Senkronize DC Kardiyoversiyon 100J - 200J - 300J - 360 J Düzelme var Amiodaron 51 Senkronize DC Kardiyoversiyon Düzelme yok 360mg 6saatte 100J - 200J - 300J - 360 J (1mg/dk infü infüzyon) zyon) 52 Kararlı Polimorfik VT’nin Tedavisi Kararlı Kararlı polimorfik VT • Stabil ventriküler taşikardilerde Bazal QT: Uzamış Bazal QT: N • İskemiyi T. Et – Geçmiş öyküyü al. Torsades ? – Ritmi değerlendir. • Elektrolit bozukluğunu düzelt Düşük . EF N. EF • Mg – Ventriküler fonksiyon yetersizliği bulgularını ara. • Overdrive pacing – Uzun QT varlığını ara. • Lidokain 0.50.5-0.75mg/kg IV puş puşe • BetaBeta-Bloker • Isoproterenol veya • Lidokain • Phenytoin •Amiodaron 150mg IV (10 dk) dk) • Amiodaron • Lidokain • Tüm antiaritmikler proaritmiktir. – İkinci bir antiaritmik kullanmak tehlikeli olabilir. Eğer ilaca • Prokainamid Senkronize DC Kardiyoversiyon • Sotalol cevap olmazsa kardiyoversiyon yap. 53 54 9 55 56 Unutmayın • Geniş QRS’li taşikardiler her zaman ventriküler gibi tedavi edilmelidir • Antiaritmik ajanların etki mekanizmaları ve dozları hakkında bilgi sahibi olunmadan kullanılmamalıdır • İleri ritim bozuklukları uzman kontrolü ile tedavi edilir • Hastanın hava yolu güvenliği ve güvenlik çemberi 57 altında takip ve tedavisi çok önemlidir 58 10