Yurt İçi Gelişmeler

Ekonomi Bülteni
25 Eylül 2017, Sayı: 38

Yurt Dışı Gelişmeler

Yurt İçi Gelişmeler

Finansal Göstergeler

Haftalık Veri Akışı
Ekonomik Araştırma ve Strateji
Dr. Saruhan Özel
Ezgi Gülbaş
Orhan Kaya
Deniz Bayram
1
25 Eylül 2017
DenizBank Ekonomi Bülteni
Yurt Dışı Gelişmeler
● Fed Ekim'de bilanço küçültmeye başlıyor. Fed Eylül ayı toplantısında beklentilere paralel faiz oranını %1.00 – %
1.25 aralığında bıraktı. Karar oybirliğiyle alındı. Fed üyelerinin güncel ekonomik projeksiyonları yayımlandı. Fed üyeleri
2017 yılının devamında bir faiz artırımı ve 2018’de 3 faiz artırımı beklemeye devam ediyor. Uzun vadeli politika faizi tahminini %3’ten %2.8’e indirilmiş. 2017 çekirdek PCE enflasyonu tahmini %1.7’den %1.5’e, 2018 tahmini %2’den %1.9’a
çekilmiş. 2017 büyüme tahmini %2.2’den %2.4’e yükseltilmiş. Fed’in Eylül ayı faiz kararı metninde, bilanço küçültmeye
ilişkin açıklama dışında Temmuz ayına kıyasla önemli bir değişiklik yok. Harvey, Irma ve Maria kasırgalarının yakın vadede ekonomik aktiviteyi etkileyebileceği ve enflasyon üzerinde geçici bir yukarı yönlü baskı yaratabileceği, ancak orta va-
deli ekonomik projeksiyonları değiştirmeyeceği belirtiliyor. Yellen ayrıca, Temmuz’da %1.4’e gerileyen PCE enflasyonundaki zayıf seyrin genel ekonomik şartlarla ilişkili olmadığını ve geçici olduğunu tekrarladı. Fed, beklentilere paralel, Haziran ayında açıkladığı plan doğrultusunda Ekim’de tahvil alımını azaltmaya başlayacak. Plana göre Fed, portföyünde bulunan hazine tahvilleri ve konut kredisine dayalı menkullerin itfası geldiğinde elde edilen rakamın hazine tahvillerinde 6 milyar $, diğer menkuller 4 milyar $’a kadarlık kısmını yeniden menkul alımına yönlendirmeyecek. 6 milyar $’lık limit 30 milyar $’a ulaşana kadar, 4 milyar $’lık limit 20 milyar $’a kadar ulaşana kadar 3 ayda bir 4 milyar $ miktarında artırılacak.
Fed’in bu yıl sonunda bilanço küçültmeye başlayacak olmasının son birkaç aydır beklentiler dahilinde olması, bilançoda
küçülmenin kademeli olacak olması ve diğer merkez bankalarının tahvil alımına devam etmesi nedeniyle piyasalar karara
fazla tepki vermedi. Diğer yandan çekirdek enflasyondaki zayıf seyrin yaz aylarında da devam etmesine rağmen Yellen’in
bu seyrin geçici olduğunu tekrarlaması ve üyelerin faiz artırımı projeksiyonlarında değişiklik olmaması, Fed’in Aralık’ta
faiz artırma ihtimalinin hâlâ masada olduğunu gösteriyor.
● Japonya Merkez Bankası (BOJ) faiz oranlarında ve varlık alım miktarında değişikliğe gitmedi. BOJ kısa vadeli
politika faiz oranını -%0.1 seviyesinde bıraktı. Hükümet tahvili alımlarını 10 yıllık Japon devlet tahvili getirisini %0 seviyesinde tutacak şekilde devam edeceği, alım miktarının da yılda 80 trilyon yen (~710 milyar $) seviyesinde tuttu. Japon
ekonomisine dair değerlendirmede küresel ekonomideki olumlu seyrin ihracata olumlu yansıdığı, kamu yatırımlarının artışta olduğu belirtilmiş. Hane halkı harcamaları ve özel sektör yatırımlarında ise ılımlı bir toparlamadan söz ediliyor. Japonya’da önemli bir gelişme Başbakan Abe’nin Ekim sonunda bir erken seçime gidebileceği yönünde haberlerin artması.
Uluslararası basında çıkan haberler, Abe’nin 25 Eylül tarihinde erken seçime gitme kararını açıklayabileceğini belirtiyor.
Shinzo Abe liderliğindeki Liberal Demokrat Parti 2012 ve 2014’teki seçim galibiyetlerinden sonra olası seçimden de ilk
sırada çıkabileceği öngörülüyor. Seçim vaatleri arasında 2019 sonunda tüketim vergisi artırmasının da olabileceği yönünde gelen haberler, yeni dönemde mali politikanın önceki dönemlerdeki kadar destekleyici olmayabileceği yönünde beklentilerin artmasına neden oldu.
● PMI verileri Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivitede olumlu seyrin devam ettiğine işaret ediyor. PMI imalat endeksi 2011’den bu yana en yüksek seviyesi olan 58.2’ye yükseldi.
Hizmet sektörü PMI verisi de 55.6 ile Mayıs ayından bu yana en
yüksek seviyesine ulaştı ve sektörde ekonomik aktivitenin artmaya
devamına işaret etti. PMI anketinde dikkat çeken başka bir unsur
Euro Bölgesi PMI
(50 üstü = ekonomik aktivitede artış)
60
58
58.2
56.7
56
55.6
son iki aydır girdi ve satış fiyatlarında artışın devam etmesi. Fiyat 54
artışının Nisan 2017’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı belir- 52
tiliyor. Euro Bölgesi’nde yıllık enflasyon Ağustos’ta %1.5 seviyesin- 50
de gerçekleşti, Avrupa Merkez Bankası’nın yılsonu tahmini de %1.5 48
seviyesinde. PMI anketi sonuçları enflasyon beklentisinde aşağı
yönlü risklerin kısıtlı olabileceğini gösteriyor.
2
İmalat PMI
Eyl.14
Eyl.15
Hizmet PMI
Eyl.16
Bileşik Endeks
Eyl.17
Kaynak: Bloomberg
27
25Şubat
Eylül 2017
DenizBank
DenizBankEkonomi
EkonomiBülteni
Bülteni
Yurt İçi Gelişmeler
Yurt İçi Gelişmeler
Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Temmuz 2017
● Türkiye’nin uluslararası yatırım açığı, 2016 sonunda 362 mil-
Türkiye'nin Uluslararası Yatırım Pozisyonu
yar $’dan (GSYH’nin %41’i) 2017 Temmuz ayında 450 milyar
$’a (2017 GSYH tahmininin %54’ü, en yüksek seviye) yükseldi
0
(2007-2016 ortalama: %42). Bu artış, Türkiye’nin varlıkları 2016
sonundan bu yana sınırlı (%2.6) artarken, yükümlülüklerinin sert
0%
-50
-100
-175 -205
-200
-314
-150
artış göstermesinden (%16.1) kaynaklandı.
-10%
-276
-361
-200
-25.7%
-250
● 2017’de Türkiye’nin yabancı varlıklarındaki 5.5 milyar $’lık
artış rezerv birikimi, yurtdışına verilen ticari krediler ve bankala-
-378 -357
-424 -395 -443
-450
-20%
-30%
-300
-34.9%
-37.5%
-40%
-37.8%
-350
-400
rın yurtdışı mevduatlarındaki artıştan kaynaklanıyor. Yükümlü-
-315
-450
-41.4%
-41.6%
-43.9%
-47.4%
-48.6%
-54.0%
Uluslararası Yatırım Pozisyonu, net
-46.3%
-500
-42.6%
-46.8%
-50%
-60%
lüklerin tarafında ise, 93 milyar $’lık artışın yaklaşık yarısı yurt-
Uluslararası Net Yatırım Pozisyonu/GSYH
dışına doğrudan yatırımlar, üçte biri ise portföy yatırımlarındaki
artıştan kaynaklandı.
● 2017’nin ilk 7 ayında, küresel faiz beklentilerinin gerilemesiyle GOÜ’lere talebin artması, TCMB’nin sıkı duruşu ve referandum sonrası politik belirsizliğin azalmasıyla Türkiye’ye portföy girişleri 18 milyar $ ile 2011’den bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı. Bu dönemde BIST’teki %38’lik değer artışı da, portföy yatırımlarının uluslararası yükümlülükleri artırmasına
sebep oldu. Diğer yandan yılın ilk 7 ayında doğrudan yatırım girişinin 4 milyar $ seviyesinde gerçekleşmesi ve TL’deki
değer kazancının sınırlı olmasına rağmen Türkiye’deki doğrudan yabancı yatırımlarda artış yaşanması, mevcut yatırım
stokunda güçlü bir değer artışı yaşanmış olabileceğine işaret ediyor.
Tüketici Güven Endeksi, Eylül 2017
● Tüketici güven endeksi, Eylül ayında bir önceki aya göre %
3,4 oranında azalarak son 6 ayın en düşük seviyesi olan
Tüketici Güven Endeksi
90
85
80
68.7’ye geriledi. Endeksteki gerileme, gelecek 12 aydaki genel 75
ekonomik durum beklentisi, tasarruf etme ve otomobil/konut 70
satın alma ihtimalindeki azalmadan kaynaklandı.
68.7
65
● Yılın ilk yarısında artış eğiliminde olan tüketici güven endek-
60
55
sinde Eylül ayındaki gerileme, gelecek 12 aya ilişkin beklentiler- 50
de bozulma olduğunu gösteriyor.
45
55.7
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Kısa Vadeli Dış Borç, Temmuz 2017
● Temmuz 2017 itibarıyla Türkiye’nin kısa vadeli dış borcu 2016 sonundaki 98 milyar $ seviyesinden 108.9 milyar $ seviyesine yükseldi. Bu dönemde bankaların kısa vadeli dış borcu 2.4 milyar $ artarken, diğer sektörlerde artış 8.4 milyar $
oldu. Diğer sektörlerdeki artışta ithalat borçlarının 38.7 milyar $ seviyesine yükselmesi etkili oldu. (2016 sonu: 32.8 milyar
$) Borcun döviz türlerine göre dağılımında Amerikan doları cinsinden borçlar toplamın %52’sini, Euro %30’unu, Türk Lirası
ise %15’ini oluşturuyor. Vadesine 12 ay ya da daha kısa kalan borç miktarı 2016 sonundaki 160 milyar $ seviyesinden,
170 milyar $’a yükselmiş durumda. Bu rakamda bankaların payı 94.4 milyar $.
● 2016’da yavaşlayan kredi büyüme hızına paralel kısa vadeli dış borçta da bir miktar gerileme yaşanmıştı. Ekonomik aktivite ve kredi talebindeki toparlanmaya paralel olarak kısa vadeli dış borçta da ivmelenme gözlemleniyor. Artışın yılın 3.
çeyreğinde devam etmesi, 4. çeyrekte ise yatay seyre dönmesi beklenebilir.
3
25 Eylül 2017
DenizBank Ekonomi Bülteni
Haftalık ve Aylık Getiri
Finansal Göstergeler
1 Aylık Değ (%, $ Bazında)
5 Günlük Değ (%, $ Bazında)
Emtia End.
Emtia End.
0.3
Altın
Altın
-1.9
TL-Basket
-0.8
EURO/$
0.3
1.9
MSCI Türkiye
-5.2
MSCI EM
-4
-3
-2
-1
3.3
ABD-S&P
0.2
-5
-4.7
MSCI EM
0.5
ABD-S&P
-6
0.8
TL-Basket
-1.5
EURO/$
MSCI Türkiye
5.0
1
2.0
-6
-4
-2
1
3
5
Geçtiğimiz hafta Türk Lirası ve yerli hisse senetleri değer kaybetti.
Para Piyasaları
5
USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay (%)
4
1.5
1.3
1.1
0.9
0.7
0.5
0.3
0.1
-0.1
-0.3
-0.5
2014
12 Aylık USD Libor
6 Aylık USD Libor
3
3 Aylık USD Libor
1 Aylık USD Libor
2
1
0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
3 Aylık Libor Faizi (%)
USD
JPY
%1.32
EUR
%-0.03
%-0.38
2015
2016
2017
6 ve 12 aylık dolar libor arttı. 3 aylık liborda yatay seyir devam ediyor.
H. Senedi Piyasaları
Hisse Senedi Endeksleri
Endonezya-JCI
Kore-Kospi
Hindistan-Sensex
Çin-Shangai
TR- BIST100
Mac-Bux
Rus-Micex
Cz-Prague
Pol-WIG
Br-Bovespa
Meks-Bolsa
MSCI GOÜ Endeksi ($)
-0.9
0.0
-3.1
0.1
1.0
-0.7
-0.1
-0.1
-0.5
0.9
0.5
Jp-Nikkei225
Ger-Dax
Fr-Cac40
UK-FTSE 100
EU-DJ Stoxx 50
ABD-DJ Indus
ABD-S&P
G-7 Ortalama
MSCI Global ($)
0.7
0.5
0.8
0.7
0.2
0.1
-4
-3
-2
-1
1
1.3
2.5
1.3
1.3
2
3
Gelişmiş ülke hisse senedi piyasaları değer kazandı. Türkiye diğer GOÜ’lerin üzerinde değer kaybetti.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:30 itibarı ile güncellenmiştir.
4
25 Eylül 2017
DenizBank Ekonomi Bülteni
Finansal Göstergeler
Tahvil Piyasaları
GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX)
Politika Faiz Oranları (%)
16
GLP Borç Verme Oranı
14
12
700
Gösterge Tahvil
Faiz Oranı
TR, BB+
Rus, BBB-
Ocak 14
Ocak 15
Bra, BB
Pol, A-
600
500
10
400
8
Gecelik Borç Alma
ve Borç Verme Faiz
Koridoru
6
4
MB Haftalık
Repo Faizi
2
0
Ocak 13
300
200
MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi
Ocak 14
Ocak 15
Ocak 16
100
0
Ocak 13
Ocak 17
Ocak 16
Ocak 17
TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %11.99, gösterge tahvil getirisi %11.72 seviyesinde. GOÜ
CDS’leri yükseldi.
USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)
CZK
HUF
-0.3
KRW
-0.3
-0.4
-0.8
-0.9
MXN
PLN
2.0
0.4
5 Günlük Değ (%)
1.8
2.5
-0.1
TRY
-1.4
ZAR
-2.3
JPY
-0.2
0.2
0.3
-1.0
GBP
5.6
-0.3
EURO
1.9
0.3
-3
2013
95
105
115
125
135
145
155
165
175
185
195
205
215
225
1 Aylık Değ (%)
0.1
0.4
RUB
GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100)
0.9
-1
1
3
2014
2015
2016
2017
Değerleniyor
-0.6
Değer Kaybediyor
Döviz Piyasaları
BRL
TL
GOÜ Ortalaması
5
Küresel para birimleri dolara karşı ağırlıklı olarak değer kaybetti. Euro ve diğer Avrupa para birimleri
ise değer kazandı.
Emtia Piyasaları
Emtia Endekslerinde Değişim (%)
Tarım
-0.2
0.7
2.0
Tem. Maden
1 Aylık Değ (%)
40
5 Günlük Değ (%)
35
30
-0.2
Değ. Maden
25
-2.8
20
8.2
Enerji
15
0.7
10
5.0
Top. Endeks
0.3
-3
-1
Endişe (VIX) Endeksi
45
1.5
1
3
5
7
5
Oca 15
9
Tem 15
Değerli maden fiyatları geriledi. Endişe (VIX) endeksi yatay seyretti.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:30 itibarı ile güncellenmiştir.
5
Oca 16
Tem 16
Oca 17
Tem 17
25 Eylül 2017
DenizBank Ekonomi Bülteni
Veri Akışı
Ülke
Veri
25 Eylül Pazartesi
Haftalık Veri Takvimi
Saat Beklenti
Gerçekleşen
Önceki
Revize
Önem
Almanya
IFO Beklenti Endeksi (Eylül)
11:00
107.7
--
107.9
--
Orta
Almanya
IFO İş ortamı endeksi (Eylül)
11:00
115.9
--
115.9
--
Orta
Türkiye
Kapasite Kullanım Oranı (Eylül)
14:30
--
--
78.80%
--
Orta
Türkiye
Reel Kesim Güven Endeksi (Eylül)
14:30
--
--
110.7
--
Orta
ABD
S&P Case Schiller Konut Fiyat Endeksi (Yıllık Değişim,
%) (Temmuz)
16:00
--
--
5.65%
--
Orta
ABD
Yeni Konut Satışları (Aylık Değişim, % ) (Ağustos)
17:00
3.30%
--
-9.40%
--
Orta
ABD
Yeni Konut Satışları (Ağustos)
17:00
590k
--
571k
--
Orta
26 Eylül Salı
27 Eylül Çarşamba
ABD
Dayanıklı Tüketim Malı Siparişleri (Ağustos, Geçici)
15:30
0.90%
--
-6.80%
--
Orta
ABD
Bekleyen Konut Satışı (Yıllık Değişim, %) (Ağustos)
17:00
--
--
-0.50%
--
Orta
28 Eylül Perşembe
Almanya
Tüketici Güveni (Ekim)
09:00
11
--
10.9
--
Orta
Almanya
TÜFE (Yıllık Değişim %) (Eylül, Geçici)
15:00
0.019
--
0.018
--
Yüksek
ABD
Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamları (Çeyreklik Değişim,
%) (2. Çeyrek, Nihai)
15:30
--
--
259k
--
Orta
ABD
Haftalık İşsizlik Başvuruları (23 Eylül)
15:30
--
--
0.009
--
Orta
ABD
GSYH (Yıllıklandırılmış) (Çeyreklik Değişim, %) (2.
Çeyrek, Nihai)
15:30
3.10%
--
3.00%
--
Yüksek
3.30%
--
2.70%
--
Orta
29 Eylül Cuma
Almanya
Perakende Satışlar (Yıllık Değişim, %) (Ağustos)
Türkiye
Dış Ticaret Açığı (Ağustos)
10:00
--
--
-8.84b
--
Orta
İngiltere
GSYH (Yıllık Değişim, %) (2. Çeyrek, Nihai)
11:30
1.70%
--
1.70%
--
Yüksek
İngiltere
GSYH (Çeyreklik Değişim, %) (2. Çeyrek, Nihai)
11:30
0.30%
--
0.30%
--
Yüksek
Euro Bölgesi
TÜFE Tahmini (Yıllık Değişim, %) (Eylül)
12:00
1.60%
--
1.50%
--
Yüksek
15:30
1.40%
--
1.40%
--
Yüksek
15:30
0.20%
--
0.10%
--
Yüksek
17:00
95.2
--
95.3
--
Orta
ABD
ABD
ABD
Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Yıllık
Değişim, %) (Ağustos)
Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Aylık
Değişim, %) (Ağustos)
Michigan Üniversitesi Güven Endeksi (Eylül, Nihai)
Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg’den alınmıştır.
6