Ekonomi Bülteni 01 Nisan 2013, Sayı: 12 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran 1 01 Nisan 2013 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler ABD 2012’nin son çeyreğinde %0.4 büyüdü. ABD ekonomisi 2012 yılının son çeyreğinde yıllık bazda %0.4 oranında büyüdü. 3.kez açıklanarak nihai değerini alan büyüme oranı önceki tahminde %0.1’lik daralma oranından % 0.1’lik genişlemeye revize edilmişti. Büyüme rakamının ikinci defa yukarı yönlü revize edilmesinde en önemli etken özellikle konut piyasasında olmak üzere şirket harcamalarındaki artışın ilk tahminlerden daha yüksek gerçekleşmesi oldu. 3.çeyrekte %3.1’lik büyüme oranının %0.4’e gerilemesinde daha önceki açıklamalarda belirtildiği gibi savunma harcamaları yapılan kesintiler gibi tek seferlik faktörler de rol oynadı. ABD verileri 2013 için olumlu resim çiziyor. ABD’de en büyük 20 şehirdeki konut fiyatlarını izleyen CaseShiller-20 konut fiyat endeksi Ocak ayında yıllık bazda %7.8 olan beklentilerin üzerinde %8.1’lik bir artış sergileyerek 2006 yılından bu yana en hızlı yıllık artışa işaret etti. Ayrıca açıklanan dayanıklı mal siparişleri de beklentilerin üzerinde bir artış sergiledi. Siparişler Şubat ayında bir önceki aya göre %3.9 olan beklentilerin üzerinde %5.7’lik bir artış sergiledi. Dow Jones’dan sonra S&P500 de rekor kırdı. Dow Jones’ın 3 hafta önce tüm zamanların rekor seviyesini kırmasının ardından ABD’de Paskalya bayramı tatili nedeniyle haftanın son işlem günü olan Perşembe günü S&P500 endeksi de tarihi rekor seviyesini yukarı taşıdı. Son işlem gününde %0.41 primlenerek 1569 puandan kapandı. ABD’de yılbaşından bu yana sırasıyla %11.25 ve %10 primlenen Dow Jones ve S&P500 endeksleri piyasaların FED’in ekonomik aktiviteyi canlandırmak adına desteğe devam edeceği yönündeki beklentilerin halen güçlü olduğuna işaret ediyor. İtalya’da yeniden seçimlere gidilebilir. İtalya’da seçimlerin üzerinden bir ay geçmesine karşın hükümet kurulamadı. İtalya’da seçimler sonucunda hiçbir parti veya koalisyon hükümet kuracak çoğunluğu elde edememişti. Parlamentonun alt kanadında çoğunluk elde eden merkez-sol koalisyonunun lideri Bersani koalisyon kurmak için sıcak baktığı ve oyların %25’inden fazlasını alan eski komedyen Beppe Grillo’nun partisi (5 Yıldız Hareketi) ile de bir anlaşmaya varamadı. Ülkenin Cumhurbaşkanı tarafından hükümet kurması için yetkilendirilen Merkez-Sol koalisyonu Demokrat Parti’ye asla destek olmayacaklarının açıklayan “5 Yıldız Hareketi” yeniden seçimlere gidilebileceğinin sinyallerini verdi. İtalya’daki belirsizlik ülkenin borçlanma maliyeti üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam ediyor. G.Kıbrıs sermaye kısıtlaması uygulanan ilk Euro Bölgesi ülkesi oldu. G.Kıbrıs’ta geçtiğimiz Perşembe yeniden açılan bankalardan yüklü miktarda sermaye kaçışını engellemek için bazı kısıtlamalar getirildi. Mevduat sahiplerinin günlük para çekebilme limitleri 300 € olarak belirlenirken 5000 €’nun üzerindeki transferlerde merkez bankasının onayı gerekecek. Ayrıca yurt dışına yapılan transferlerin limiti ise aylık 5000 € olarak belirlendi. Transfer limitlerine ek olarak yurtdışına çıkış yapan bireyler üzerlerinden 3000 €’dan fazla nakiti ülkeden çıkamayacaklar. G.Kıbrıs maliye bakanı bu kısıtlamaların geçici olacağını belirtmesine karşın ne kadar süre uygulanacağı konusunda bir açıklama yapmadı. BOJ’un yeni başkanı gevşeme sinyalini verdi. Japonya Merkez Bankası (BOJ) yeni başkanı Kuroda önümüzdeki hafta yapılacak toplantı öncesi etkili bir parasal genişleme ve %2’lik enflasyon hedefine ulaşmak için tüm opsiyonları değerlendireceklerini açıkladı. Bu opsiyonların arasında merkez bankasının varlık alımlarını daha uzun vadeliler üzerinden gerçekleştirmesi de bulunuyor. Piyasalarda oluşan beklentiler ile birlikte tahvil getirileri 2003’den bu yana en düşük seviyelerine geriledi. 10 yıllık gösterge tahvilinin getirisi hafta içerisinde %0.51’e kadar geriledi. G. Kore’de ekonomi yavaş büyüyor. Asya’nın en büyük 4. ekonomisi Güney Kore’de açıklanan GSYH büyüme oranı %1.5 olarak teyit edildi. Bir önceki çeyreğe göre ise büyüme oranı %0.4’den %0.3’e revize edilerek 2009’dan bu yana 2.en düşük büyüme hızına işaret etti. Düşük büyüme hızı Nisan ayında yapılacak olan politika karar toplantısında faiz oranlarının düşürülmesi yönünde baskı yaratırken, değer kaybeden Japon Yeni’nin G.Kore’nin ihracatına daha da fazla negatif etki yaratacağı korkusu devam ediyor. YEN, ülkenin para birimine karşı son 6 ayda %18 değer kaybetmiş durumda. Macaristan Merkez Bankası politika faizini indirdi. Macaristan Merkez Bankası ekonomik aktiviteyi canlandırmak için politika faiz oranını 25 baz puan indirerek tarihi düşük seviyesi olan %5’e çekti. Macaristan’da son 7 yılın en düşük seviyelerinde seyreden enflasyon oranı MB’nın bu kararı almasında elini rahatlattı. Macaristan MB’nın para politikasını gevşetmeye devam etmesi ve yıl içerisinde politika faizini %4.5’e çekmesi bekleniyor. 2 01 Nisan 2013 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler TCMB Faiz Kararı Mart 2013 TCMB, piyasa beklentilerinin dışında sürpriz politika adımları attı. Faiz koridorunun üst bandında 100 baz puanlık önemli bir indirim yapılırken, koridorun alt bandı ve haftalık repo faiz oranında (politika faizi) bir değişikliğe gidilmedi. Böylece politika faizi %5.5’te sabit bırakılırken, faiz koridoru ise %7.5-4.5 aralığına daraltılmış oldu. Bunun yanında ROK’larda da yeni bir düzenlemeye gidildi. ROK dilimlerine yeni bir basamak ilave edilirken, ilk dilimler haricinde YP ve Altın ROK’ları 0.1 puan artırıldı. Beklentilerin aksine munzam karşılıklarda ise herhangi bir değişikliğe gidilmedi. TCMB, koridorun alt bandında bir değişiklik yapılmadan (son dönemde her iki bantta yapılan 25’er baz puanlık indirimlerin aksine) sadece üst bandı 100 baz puan aşağı çekerek önceki dönemlerde aktif olarak kullandığı bu silahın etkinliğini azaltmış oldu. Yayınlanan karar metninde de bu duruma atıfta bulunularak Rezerv Opsiyonu Mekanizmalarının faiz koridoruna duyulan ihtiyacı azalttığı ve bu mekanizmaların önümüzdeki daha etkin kullanılacağı belirtildi. Karar metninde faiz koridorunun etkinliğinin azaltılacağı sinyali dışındaki diğer önemli noktalar; önceki karar metinlerinde cari açığın kademeli olarak azalmaya devam ettiği belirtilirken, bu ay yayınlanan metinde iç talepteki canlanmaya bağlı olarak cari işlemler açığının bir miktar yükseldiği dile getirildi Türkiye’ye gelen güçlü sermaye akımları söylemi yerine, küresel belirsizlikler referans gösterilerek sermaye akımlarının yavaşladığına dikkat çekildi. Enflasyon tarafında küresel talep koşullarındaki zayıflık ve ılımlı seyreden emtia fiyatlarının enflasyonist riskleri azalttığı belirttirilirken, İç talep ve Kredi artışlarının enflasyon üzerindeki etkilenin takip edileceği ifade edildi. Dış Ticaret Dengesi, Şubat 2013 Aylık Yıllık 12 Ay Toplam Yıllık 15% -104 -18% Piyasa beklentisi 2013’ün ikinci ayında dış ticaret açı- Milyar $ Şub.12 Şub.13 % Değ. Şub.12 Şub.13 % Değ. ğının 8.8 milyar $ civarında gerçekleşmesi yönündeyİhracat 11.7 12.4 6% 137 154 12% di. Şubat ayı verileri beklentilerin altında 6.96 milyar $ İthalat 17.8 19.4 9% 242 239 -1% olarak gerçekleşti ve 12 aylık dış ticaret açığı 0.9 milYatırım Malları 2.5 2.8 11% 38 34 -8% yar $’lık bir artış göstererek 85.1 milyar $’a yükseldi. 13.2 14.3 8% 174 177 2% Böylece yıllık Dış ticaret açığı geçen ayla beraber Ni- Ara Malı Tüketim Malları 2.0 2.3 13% 29 27 -7% san 2011’den son ikinci defa bir artış göstermiş oldu. Dış Tic. Dengesi -6.0 -7.0 -85 İthalat Şubat ayında geçtiğimiz seneye göre %9’luk bir artış ile 19.4 milyar $ olarak gerçekleşirken, İhracat ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %6’lik bir artış gösterdi ve 12.4 milyar $ olarak gerçekleşti. Ocak ayında İthalatta %8’lik, ihracatta ise %11 oranında bir artış gerçekleşmişti. 12 aylık verilere bakıldığında Ocak’ta 153.7 milyar $ olan ihracat 154.4 milyar $’a yükselirken, İthalat ise aynı dönemde 237.9 milyar $’dan 239.5 milyar $’a yükseldi ve son 4 ay içerisinde üçüncü kere artış gösterdi. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %6’lik bir artış ortaya koyan ihracat rakamlarının, mevsim ve takvim etkileri arındırıldığında da ivmelendiği görülüyor, Ocak ayında bir önceki aya göre %2 oranında artan endeks Şubat ayında da %6.2’lik bir artışı işaret etti ve aylık bazda Ağustos 2012’den sonra en sert çıkışı kaydetmiş oldu. Kasım ayında 740 milyon $’lık pozitif katkı yapan net altın ihracatı düzenli olarak gerilemeye devam ediyor. Ocak ayında 82 milyon $ negatif katkı bu kalemden gelirken, Şubat ayında yapılan negatif katkının 288 milyon $’a çıktığı görülüyor. Altın hariç bakıldığında ise % 6’lik yıllık bazda görülen artışın %5.3 seviyesine indiği görülüyor. İthalat tarafında ise mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere bakıldığında ivmelenmenin devam ettiği görülüyor. Ocak %9.1’lik bir artış gösteren ithalat rakamları Şubat ayında da %6.5 oranında bir artış göstererek artan iç talebe paralel ithalatın hızlanmaya başladığını ortaya koydu. Şubat ayı verilerinde ithalat tarafındaki artışta en düşük artış %8.1 ile “Ara Malları” grubunda olurken, %13.3 oranında artan tüketim malları en çok artan mal grubu oldu. 2011 sonunda %59.3 olan ihracatın İthalatı karşıma oranı düzenli olarak atarak 2013 Ocak ayında %64.6’ya kadar yükselmesinin artından sınırlı da olsa ilk defa bir düşüş gerçekleştirerek Şubat ayında %64.5 olarak gerçekleşti. Kıymetli Taş ve Altın ticaretini dışarı da bırakıldığında 12 Aylık dış ticaret açığında 85.1 milyar $ yerine 91.9 milyar $ olarak gerçekleşiyor. 3 01 Nisan 2013 DenizBank Ekonomi Bülteni Haftalık ve Aylık Getiri Finansal Göstergeler 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) Emtia End. Emtia End. 1.6 Altın Altın -0.6 TL-Basket 0.3 EURO/$ -1.3 IMKB 100 MSCI EM 1.5 -1 0 7.9 MSCI EM 1.7 ABD-S&P -1.8 IMKB 100 3.9 -2 1.3 TL-Basket 0.9 EURO/$ 0.8 -2.1 ABD-S&P 1 2 3 4 3.6 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Geçtiğimiz hafta risk iştahı toparlanma eğilimi gösterdi... Para Piyasaları USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 3 Aylık Libor Faizi (%) 1.6 1.2 USD 12 Aylık USD Libor JPY EUR 1.2 0.8 0.73 3 Aylık USD Libor 0.4 0.8 0.28 0.28 0.4 1 Aylık USD Libor 0 Ocak 10 Ocak 11 0.16 0.13 0.20 Ocak 12 0 Ocak 10 Ocak 13 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 H. Senedi Piyasaları Libor faizleri geçtiğimiz hafta yeniden yönünü aşağı çevirdi Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai Tr-Imkb100 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI Emerging -5.5 -3.9 -5.0 -5.1 Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac40 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global 3.0 2.9 2.3 -1.1 -0.1 -0.3 3.8 -2.2 -3.4 -0.4 -1.8 -2.4-0.9 -1.9 -0.1 -2.1 -4 -2 110 1.4 MSCI IMKB Endeksi 3.7 1.7 100 7.3 0.5 0.7 0.2 0.8 0.4 -2.2-0.4 -6 Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2011=100) 120 -1.7 -1.2 1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) 130 7.9 90 80 3.7 1.1 1.5 3.6 1.3 0.22.1 -0.6 0 2 4 6 70 2011 8 MSCI GOÜ Endeksi 2012 S&P’nin not artışı ile beraber IMKB’deki diğer GOÜ’lerden daha fazla primlendi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 4 2013 01 Nisan 2013 DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Politika Faiz Oranları (%) Tahvil Piyasaları 14 12 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX) 400 TR, BB+ Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB Gösterge Tahvil Faiz Oranı 300 10 8 MB Haftalık Repo Faizi 6 4 200 Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi 2 0 Ocak 11 Ocak 12 100 0 Ocak 11 Ocak 13 Ocak 12 Ocak 13 Gösterge tahvil getirisi hafta boyunca %6’nın üzerinde seyretti... GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı) USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) MXN CZK -2.2 PLN -2.3 -4.6 HUF ZAR -2.4 KRW -2.6 3.6 0.2 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak 13 100 -1.6 110 0.7 0.2 -0.2 0.4 0.2 120 1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) -1.8 -1.3 -3 Ocak 12 0.6 GBP -5 Eylül 11 -0.5 -0.7 EURO Mayıs 11 -1.2 -1.3 TRY JPY Ocak 11 90 Değer Kaybediyor Döviz Piyasaları -0.7 Değerleniyor -2.1 BRL -1 1 TL GOÜ Ortalaması 130 3 €/$ paritesi AB kaynaklı endişelerle baskı altında kalıyor. Emtia Endekslerinde Değişim (%) Emtia Piyasaları 50 -2.2 Tarım 45 -3.9 40 -4.4 Tem. Maden -1.1 35 0.8 Değ. Maden 30 -1.5 25 2.0 Enerji 20 3.2 1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Top. Endeks -5 -4 -3 -2 Endişe (VIX) Endeksi 15 0.8 1.6 -1 0 1 2 3 10 2010 4 2011 2012 2013 ABD’de olumlu gelen ekonomik verilerle yükselen Brent Petrol fiyatları enerji endeksine yön verdi.. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5