SAÇ DÖKÜLMESİ Hepimiz hayatımızın bir döneminde saç

SAÇ DÖKÜLMESİ
Hepimiz hayatımızın bir döneminde saç dökülmesi sorunuyla karşılaşıyoruz. Dermatoloji
polikliniklerine başvuru nedenlerinin önemli bir bölümünü saç dökülmesi oluşturmaktadır.
Hatırlarsanız geçen ayın konusu erkek tipi saç dökülmesi idi. Bu nedenle bu ayın konusu içerisinde
erkek tipi dökülme yer almamaktadır. Ayrıca saç kıran, nedbe bırakarak iyileşen saç dökülmesi ve
kemoterapiye bağlı saç dökülmeleri bu konunun dışında tutulmuştur.
Öncelikle insanlarda her gün yaklaşık 50-100 telin dökülmesi normal kabul edilmektedir. Bu nedenle
aslında herkeste her gün bir miktar saç dökülmektedir. Bu miktarın üzerindeki dökülmeler, saçların
aşırı incelmesi ve saçlı derinin açılması normal değildir. Ayrıca yaşımız ilerledikçe saç tellerimiz
incelebilir, sayıca azalma olabilir. Kırk yaşın üzerindeki birinin gençliğindeki kadar çok sayıda ve
kalınlıkta saçı olmayabilir.
Saç dökülmesinin nedenlerini gruplara ayırarak inceleyelim:
1. Fizyolojik dökülme: Fizyolojik dökülmenin en tipik örneği doğum sonrası dökülmedir. Östrojen
hormonundaki azalma saç dökülmesine neden olmaktadır. Bu durum geçicidir ve genellikle aylar
içinde normale döner.
2. Hastalık: Ağır ateşli hastalık (örneğin sıtma), ağır enfeksiyonlar, yoğun diyet programı, demir
eksikliği, tiroid bezinin aşırı veya az çalışması, çinko eksikliği, önemli ameliyatlar, kronik hastalıklar
(karaciğer veya böbrek yetmezliği, lupus, vs), kan kaybı ve ileri dönem kanserler saç dökülmesine
neden olabilir.
3. Stres: Aileden birinin kaybı, boşanma ve işten çıkarılma gibi önemli sıkıntı yaratan durumlar sonraki
6 ay içinde saç kaybına neden olabilirler.
4. İlaçlar: Bazı epilepsi ilaçları, doğum kontrol hapları, tiroid ilaçları, kan sulandırıcı ilaçlar, yağ
düşürücü ilaçlar ve isotretinoin saç dökülmesine neden olabilir. Aşırı A vitamini kullanmak da saçı
dökebilir. Bazı kadınlarda doğum kontrol hapı alırken veya bu ilacı kestikten sonra dökülme olabilir.
Bu tip saç dökülmesi olan kadınlarda genellikle erkek tipi dökülme görülür. Kas yapmak için kullanılan
anabolik steroidler de saç dökülmesi yapabilir.
5. Kötü beslenme: Vücudumuz yeterince protein alamadığında tasarrufa gider. Bunun bir yolu da saç
büyümesini durdurmaktır. Yeteri kadar protein alınmadıktan yaklaşık 2-3 ay sonra saç dökülmesi
görülebilir. Proteinden zengin beslendiğinde saç dökülmesi durur. Kırmızı et, balık ve yumurta
proteinden zengindir. Vejetaryenler diyetlerine sert kabuklu yemişler, fasulye ilave edebilirler.
6. Yeme bozuklukları: Yeme bozukluğu olan kimselerde saç dökülmesi sık görülür. Anoreksi (yetersiz
yemek yeme) veya blumia (yedikten sonra istemli kusma) saç kaybına yol açabilir.
7. Saç stilize edici yöntemler: Saç stiliniz veya saç için kullandığınız ürünler de dökülmeye neden
olabilir. Sık sık saç rengini açmak veya perma yaptırmak saçların kırılmasına neden olur. Düzenli saç
boyama veya uygun olmayan boyama yöntemleri, saç jölesi veya saç spreyleri de saç tellerini kırar. Bu
maddeleri mümkün olduğu kadar az kullanmaya dikkat etmeliyiz. Benzer şekilde saç kurutma
makineleri, saç düzleştiriciler de saç telindeki su miktarını azaltarak saçı kırılgan hale getirir. At
kuyruğu, saç derisine bitişik saç örgüsü de bu bölgelerde saç dökülmesi yapabilir.
Bunlardan başka saçın çok fazla şampuanlanması, taranması veya fırçalanması da saç tellerinin
kırılmasına neden olabilir.
8. Nedeni saptanmamış dökülme: Yaygın saç dökülmesi olan hastaların yaklaşık 1/3’ ünde neden
bulunamaz.
Saç dökülmesi teşhisi nasıl konulur?
Saç dökülmesinin pek çok nedeni olabileceği için dermatologlar bir çeşit dedektif gibi hareket ederler.
Doktorunuz size bazı sorular sorarak işe başlar. Örneğin saç dökülmeniz aniden mi başladı yoksa uzun
süreden beri mi devam ediyor? Bilinen bir sağlık probleminiz var mı?
Kullandığınız ilaçlar da sorulacaktır. Allerjiniz var mı? Diyet yapıyor musunuz? Adetlerinizin düzenli
olup olmadığı, menapoza girip girmediğiniz, gebelikleriniz daha önce de belirtildiği gibi saç dökülmesi
açısından önemli olabilir.
Muayene sırasında saçınız, saçlı deriniz incelenir. Çekme testinde yaklaşık olarak 60 tane saç teli
tutulur ve saç çekilir. Bu test için saçın en az 1 gün yıkanmamış veya taranmamış olması gerekir. Altı
telden fazla tel gelirse test pozitif kabul edilir. Azsa dökülme normal kabul edilir.
Dökülmeyi değerlendirmek için ayrıca saçların kökünden çekildiği trikogram, saçın bir bölgesinin
tıraşlanarak takip edildiği fototrikogram, biyopsi gibi daha spesifik yöntemler de kullanılabilir.
Saç dökülmesi şikayeti ile gelen hastalarda ayrıca bazı kan testleri gerekebilir.
Saç dökülmesi teşhisi konulduktan sonra altta yatan neden saptanabilirse buna yönelik tedavi verilir.
Örneğin kansızlık varsa hasta buna göre yönlendirilir ve tedavi edilir.
Hastanın diyetini de düzenlemek gerekebilir. Günlük protein alımı ve kalori alımı normalin altında
olmamalıdır. A vitamini içeren vitamin veya antioksidan alınıyorsa kesilmeli veya bunu içermeyen bir
takviye bulunmalıdır.
Altta yatan bir neden yoksa, hastalar saç gelişimi için önemli bazı takviyeler kullanabilirler. Çinko,
biotin tek başına kullanılabilir. Bunlardan başka eczanelerde multivitamin, bitkisel maddeler, eser
elementler ve aminoasitler içeren ilaçlar da kullanılabilir.
Saç dökülmesinde kullanılabilecek şampuanlar ve dökülmeyi azaltabilecek losyon ve spreyler de
mevcuttur. Bu ürünler saçın gelişimini destekleyen vitamin, aminoasit ve bazı eser elementleri içerir.
Saçlar kırılarak dökülüyorsa saçın yapısını bozabilecek işlemlerden uzak durun. Saç rengini açtırmak,
saçı permalatmak, sık sık şampuanlamak, fırçalamak, sık sık boyatmak gibi alışkanlıklardan uzak
durun. Ayrıca saçın yapısını güçlendirecek serum veya saç kremi kullanın.
Sevgili okuyucularımız, sizi son olarak şu konuda uyarmak istiyorum. Saç dökülmesi çok sık görülen bir
problemdir. Piyasada, aktarlarda, radyolarda, internette veya televizyonlarda bu soruna yönelik
mucizevi sonuçlar vadeden pek çok reklamla karşılaşıyorsunuz. Bu tip ürünlere, reklamlara güvenerek
para ödemeyin. Unutmayın bu tip ürünlerin çoğu zaman içeriği belirsizdir ve etkinliklerine dair
bilimsel verileri yoktur.
Bu amaçla kullanılacak ürünleri lütfen hekiminize ve eczacınıza danışarak kullanın.