IEC03 - Akyol Gıda Bonbili Yumurta

Yumurta Hakkında Yanlış
Bilinenler
Prof.Dr.Mustafa TAYAR
Uludağ Üniversitesi
Veteriner Fakültesi
Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü
Ülkemizde beslenme sorunları
Protein-enerji yetersizliği: Beş yaşındaki
çocukların yaklaşık olarak 1/6 sı kronik beslenme
yetersizliği göstermekte; buna bağlı olarak % 8’ i
olması gereken ağırlığın altındadır.
Bebek beslenmesi
Barker Hipotezi: Düşük doğum ağırlığı
ileri yaşlarda kronik hastalıkların
(diabet, obezite, yüksek tansiyon ..)
ortaya çıkma riskini arttırmaktadır.
Anne adayının hayvansal proteinlerden
eksik beslenmesi bebeğin düşük
canlı ağrılıkta doğmasına neden
olmaktadır. [Godfrey ad et all. 1996
BMJ 312, 410-4]
“Egg good for your Egg .” Dr. David Barker,
23 September 2003
Çocuklar için beslenme
Besinsel çeşitlilik
Gelişme için kaliteli protein
Kalori dengesi
Okul başarısı için kahvaltının
önemi
Yemek kültürü
0-3 yaş döneminde
hayvansal proteinlerle
dengeli beslenen
çocukların zeka
seviyeleri büyük ölçüde
olumlu etkilenir.
Okuma azmi yüksek, okuduğunu
anlayabilen, anladığını
yorumlayabilen, yorumları ile
kaliteli projeler ortaya koyabilen
ve bu projeleri takım çalışması
şeklinde uygulayabilen yüksek
beyin gücüne sahip bireylerden
oluşan bir toplumda, insanlar iyi
yetişmiş, kendine güvenen ve
başkalarına saygı ve sevgi duyan
bir yapıda olacağından, bu toplumda
YAŞAM KALİTESİ yüksek
olacaktır.
Kabuğunu kıramayan
yumurta
Yumurta Hakkında Tüketici Davranış ve
Eğilimleri Ocak 2004
18 yaşının üstünde 1069 Bayan
Yüzyüze Anket
İstanbul, Ankara, Bursa, Konya, Sivas
Ev Kadınlığı dışında uğraşısı bulunmayanlar
55.6
Çalışan Kadın
39,6
Ev kadınlığı ile birlikte ek iş yapanlar
4.8
Anket uygulanan bayanların %43,6’sı ilkokul veya daha
düşük, %40,0’ı orta-lise %16,4’ü ise yüksek öğrenimlidir.
Ailedeki Birey
Sayısı
(Adet)
Oran
(%)
Aile Başına
Ortalama Birey
Sayısı (Adet)
1-2
10.0
1.9
3-4
50.4
3.6
5-6
30.8
5.5
7+
8.8
8.0
Toplam veya Ort
100.0
4.4
Yumurtayı nereden satın alıyorsunuz?
67
17
al
ti
yo
ru
z
2
Ke
nd
im
iz
ür
e
Ba
kk
os
m
ar
k
et
14
Gr
et
12
M
ar
k
Pa
za
r
%80
%70
%60
%50
%40
%30
%20
%10
%0
Ankete katılanların %58,8’i büyük, %26,0’ı orta, %1,2’si
küçük yumurtayı tercih ederken, %14,0’u yumurta
büyüklüğünün satın almada önemli olmadığını
belirmişlerdir.
Tüketiciler satın aldıkları yumurtanın markasına pek
dikkat etmemektedirler (%81.2). Markaya önem
verenlerin %8,5’ i düşük gelir, %57,5’i orta gelir ve 34.0’i
ise yüksek gelir grubundandır.
Aile başına haftalık tüketilen yumurtanın
%61,4’ü sabah kahvaltılarda tüketilirken
%38,6’sı yemek, tatlı, pasta ve börek yapmak
amacıyla kullanılmaktadır.
Sabah kahvaltısında tüketilen yumurtanın
%28,1’i erkekler, %37,2’si kadınlar ve %34,7’si
çocuklar tarafından tüketilmektedir.
Genellikle, kışın yumurtalı ıspanak , çılbır, yazın ise menemen
yada çılbır, yumurta ile yapılan başlıca yemek çeşitleridir.
Tüketicilerin Yumurta İle İlgili Düşünceleri
Yumurta İle ilgili
Düşünceler
Sindirimi Kolaydır
Doğru Yanlış Fikrim
Yok
53.6
33.6
12.8
Hazırlanması Kolaydır
100.0
0.0
0.0
Yumurtalı yemekler ucuzdur
63.2
27.6
9.2
Yaşlılar çok yumurta yemelidir
12.0
76.4
11.6
Kışın yumurta iyi bir gıdadır
98.0
0.8
1.2
Çocuklar için yararlıdır
99.6
0.0
0.4
Yumurtanın kolesterolü yüksektir. 98.8
1.2
0.0
Yumurta için yeni bir imaj
Kolesterol hakkındaki
hurafeler, yumurtanın
beslenme açısından
öneminin göz ardı
edilmesine neden
olmuştur.
Gıdalardaki yüksek kolesterolün, kan
kolesterolünde direkt artışa neden
olduğu düşünülerek yumurta tüm
diyetlerden uzak tutulmuş ve az
tüketilmiştir.
Kolesterol zararlıdır, vücudumuzun
gerek
duyduğu bir madde değildir.
Kolesterol
Tüm hayvanlar ve insanlarda vücutta sentezlenen
yaşam için gerekli olan mum kıvamında yağımsı bir
maddedir. Kolesterol, beyin, sinirler, kalp,
bağırsaklar, kaslar, karaciğer başta olmak üzere
tüm vücutta yaygın olarak bulunur.
Vücut kolesterolü kullanarak hormon (kortizon, seks
hormonu), D vitamini ve yağları sindiren safra
asitlerini üretir. Bu işlemler için kanda çok az
miktarda kolesterol bulunması yeterlidir.
Vücudun kolesterole sahip olmasının
tek yolu onu gıda yolu ile almaktır?
İnsan vücudundaki kolesterolün %80’i
karaciğer tarafından üretilmektedir.
Ne kadar çok kolesterol tüketilirse
karaciğerde üretilen kolesterol o
kadar azalır. Ayrıca kolesterolün
emilmesi azalmakta, atılması
çoğalmaktadır.
Diyetle alınan kolesterol kalp damar
hastalıkları için ilk öncelikli risk
faktörüdür.
Kardiyovasküler risk faktörleri
 Hipertansiyon
 Lipid (yağ) metabolizması
Aile öyküsü


Östrojen eksikliği







bozukluğu,
Sigara
Diyabetes mellitus (şeker
hastalığı)
Şişmanlık
Fiziksel aktivite azlığı ve
sedanter yaşam
Yüksek hematokrit
Artmış trombojenik faktörler
İleri yaş
Kolesterol yüksekliği
Erkek cinsiyet
Tip A kişilik yapısı
Alkol yoksunluğu
Fibrinojen yüksekliği
Ürik asit yüksekliği
Lipoprotein (a)
Belirgin beyin, kalp, böbrek
veya damar hastalığı
Yumurta hakkında tabular
yıkılıyor
There is no longer a specific
recommendation on the
number of egg yolks a
person may consume
per week.
Bir adet yumurtanın beyazında, kolesterol ve yağ yoktur
ancak sarısında 213 mg kolesterol bulunur. Yapılan çalışmalar
ile kan kolesterol seviyesinin düzenlenmesinde; beslenme
şeklinin, genetik özelliklerin ve yaşam biçiminin önemli olduğu
ortaya çıkmıştır.
Eğer kolesterol metabolizması bozukluğunuz yoksa, yeterli
ve dengeli olarak tüm besin gruplarını tüketiyorsanız,
vücudunuz ideal ağırlığında ise, fiziksel olarak aktifseniz ve
sigara kullanmıyorsanız, yumurtanın yüksek kolesterol
içeriğinden dolayı endişe duyulmasına gerek yoktur.
Yumurtanın yağ içeriği
Yumurtanın yağ içeriği düşüktür. Büyük bir
yumurtada 4.5 gram civarında yağ bulunur.
Bunun 1.5 gramı doymuş yağ asitleri, kalan
kısmı ise, doymamış yağ asitleridir.
Yumurtanın toplam yağ içeriği düşüktür.
Doymuş yağ asitleri oranı düşüktür
Yumurtanın Yağ Asitleri İçeriği
• % 36 doymuş yağ asitleri
• % 48 tekli doymamış yağ asitleri
• % 16 çoklu doymamış yağ asitleri
Doymuş yağ asitleri kalp-damar hastalıkları
için risk faktörüdür
Çoklu doymamış yağ asitlerinin;
Kan toplam kolesterolü ve LDL- kolesterolünü
düşürücü etkileri vardır.
Trombosit birikimine engel olurlar. Böylece
kalp-damar hastalıklarını önleyici etkide
bulunurlar.
Kan kolesterolü ile diyet
kolesterolü arasındaki ilişki
Doymuş yağların, kan kolesterol düzeyinde
artış oluşturma özelliği, yüksek kolesterollü
diyetten daha fazladır.
J Am Coll Nutr 2000;19:549S-555S
Beslenmede kolesterolden çok, toplam yağ
miktarı ve yağ asitleri dağılımına dikkat
etmek gerekir.
Am J Clin Nutr 1979;32:1051-105
Amerika Birleşik devletlerinde yapılan bir
araştırmada; haftada birden az yumurta
yiyenlerle, daha fazla yiyenler arasında
koroner kalp hastalığı ve felç oranları
arasında anlamlı bir bağlantı bulunmamıştır.
Yalnızca, çalışma dışında tutulan, şeker
hastalıklı erkeklerde, haftada birden çok
yumurta yiyenlerde, daha az yiyenlere göre
koroner kalp hastalığı riskinin iki katına
çıktığı belirlenmiştir.
F. B. Hu ve arkadaşları, "A prospective study of egg consumption and risk of cardiovascular disease in men
and women." JAMA 1999 281: 1387-94.
Düşük yağlı diyet tüketen sağlıklı bireylerde
her gün bir yumurta tüketmenin sakıncası
yoktur.
Ancak; Aşırı miktarda sigara içen, spor ile
uğraşmayan, kilo sorunu olan, kalıtsal olarak
yüksek kan kolesterol düzeyine sahip ve
koroner kalp hastalığı bulunan kişilerin
gıdalarla aşırı miktarda kolesterol almaları
uygun değildir.
Kolesterol metabolizması bozukluğu yoksa
Yeterli ve dengeli olarak tüm besin gruplarını
tüketiyorsa
İdeal vücut ağırlığını koruyorsa
Fiziksel olarak aktifse ve sigara kullanmıyorsa
Yumurtanın yüksek kolesterol içeriğinden dolayı
endişe duyulmasına gerek yoktur.
Çocuğunuzun sağlığı için
S O R U L A R........