Beyin sağlığınız için bulmaca çözün ve yap boz yapın

UZM. DR. ABDULLAH ÖZKARDEŞ
MEMORIAL ŞİŞLİ HASTANESİ / NÖROLOJİ BÖLÜMÜ
Beyin sağlığınız için
bulmaca çözün ve
yap boz yapın
Sağlıklı bir beynin,
düşünmek,
hatırlamak,
çalışmak gibi gün
içinde yapılan her
işte önemli roller
üstlendiğini söyleyen
Uzm. Dr. Abdullah
Özkardeş, insan
vücudunun diğer
parçaları gibi, beynin
de yaşlandıkça
bazı becerilerini
kaybedebileceğine
dikkat çekiyor.
Yaşam tarzımızda yapacağımız bazı
değişikliklerle ömür boyu sağlıklı bir beyne
sahip olabileceğimizi belirten Özkardeş,
beyin sağlığını korumak için bulmaca
ve puzzle gibi mental uyarıyı arttıran
aktivitelere daha fazla vakit ayrılması
gerektiğinin altını çiziyor. Özkardeş,
konu hakkında şu bilgileri veriyor:
Yüksek eğitim almak
beynin dostu
Yaşlandıkça görülen mental azalma,
beyin hücreleri arasındaki ilişkilerin
değişmesine bağlıdır.
Araştırmalar, beynin
aktif tutulmasının, onun
canlılığını artırdığını
ve sinir hücrelerini ve
onların birbiriyle olan
ilişkilerini koruduğunu
göstermektedir.
Düşük seviyeli eğitimin,
hayat boyunca daha
yüksek bir Alzheimer
hastalığı riski taşıdığı
bilinmektedir.
Bu belki de uzun süreli mental uyarı
eksikliğine bağlı olabilir. Diğer bir söyleyişle
yüksek seviyeli eğitim, muhtemelen
beyin hücrelerini ve onların birbirleriyle
ilişkilerini daha güçlü yaptığı için, Alzheimer
hastalığına karşı koruyucu bir etki sağlar.
Sosyal olarak
aktif kalın
Sürekli olarak sosyal faaliyetlere katılan
insanlarda beyin canlılığının devam ettiği
bilinen bir gerçektir. Son bir çalışmada,
fiziksel, mental ve sosyal aktiviteleri
birleştiren eğlenceli faaliyetlerin, bunamayı
engelleyebildiği gözlenmiştir.
Böyle insanlarda bunama gelişme riski
oldukça azdır. Spor, kültürel faaliyetler,
duygusal destek ve yakın kişisel ilişkiler,
bunamaya karşı koruyucu bir etki
gösterirler.
Fiziksel egzersiz
beyninizi de canlı tutar
Fiziksel egzersiz, beyine yeterli kan gitmesi
için önemlidir. Ayrıca, kalp krizi, inme
ve şeker hastalığını da önemli derecede
azaltır ve bu nedenle Alzheimer hastalığının
risklerine karşı koruyucu etki sağlar.
Egzersiz düzenli yapıldığında etkilidir.
Aerobik egzersizler, beyin fonksiyonlarına
faydası olan oksijen tüketimini düzeltir.
Aerobik fitness, yaşlı insanlarda beyinde
hücre kaybını engeller. Yaklaşık günde
30 dakika yapılacak, yürüme, bisiklete
binme, bahçe işleri, yoga ve diğer
aktiviteler, vücudu hareketlendirir,
kalbinizi güçlendirir.
Beyin dostu
bir diyet uygulayın
Yapılan çalışmaların ışığında, beyin dostu
bir diyet, kalp ve şeker hastalığı riskini
azaltır ve beyne giden kan miktarını artırır.
Beyin dostu diyetin yağ ve kolesterol oranı
düşüktür. Kalp gibi beyin de, iyi çalışmak
için besinlerin dengeli olmasına
ihtiyaç duyar.
Vücut ağırlığını kontrol edin: Orta yaşlı
fazla kilolu kişilerde, hayatlarının daha
sonraki yıllarında bunama gelişme riski
hemen hemen 2 kat olarak bulunmuştur.
Hele bu kişilerde yüksek kolesterol ve
yüksek kan basıncı da varsa, bu risk
6 kata kadar yükselmektedir.
Yüksek miktarda yağ ve kolesterol içeren
gıda alımını azaltın: Yüksek miktarda
yağ ve kolesterol alımı kan damarlarını
tıkamaktadır, bu da Alzheimer hastalığı için
yüksek risk taşır. Bunun yanında,
HDL kolesterol (iyi kolesterol), beyin
hücrelerinin korunmasına yardım edebilir.
Bu yüzden zeytinyağı gibi doymamış yağlar
kullanmak gerekir. Kızartma yerine fırın ve
ızgara kullanılmalıdır.
Koruyucu gıda alımını artırın: Bazı gıdalar
kalp ve beyin damar hastalıkları riskini
azaltır ve beyin hücrelerini korurlar.
• Genellikle koyu renkli meyve ve
sebzeler, doğal olarak en yüksek
antioksidan seviyelerine sahiptirler.
Bu sebzeler: kara lahana, ıspanak,
Brüksel lahanası, brokoli, pancar, kırmızı
dolmalık biber, soğan mısır ve patlıcan.
Meyveler ise erik, kuru üzüm, yaban
mersini, çilek, böğürtlen, ahududu,
portakal, üzüm, kiraz.
• Soğuk su balıkları faydalı
omega-3 yağ asidi içerirler. Pisi balığı,
Uskumru, Alabalık, Somon balığı, Tuna.
• Bazı kabuklu yemişler diyetin faydalı
bir bölümü olabilirler.
Fındık ve ceviz antioksidan E vitamini için
iyi bir kaynaktırlar.
• Vitaminler faydalı olabilir. Vitamin E ve C
ayrı ayrı veya birlikte ve vitamin B12 ve folat
Alzheimer hastalığı gelişme riskini azaltır.
Kalp için iyi olanın
beyin için de iyi
olduğunu unutmayın
Beyninizi çalışır olarak
hissetmediğiniz zaman
bile, vücuttaki
en aktif organlardan
biri olduğunu
biliyor muydunuz?
Kalp vücuttaki tüm kanın yaklaşık %20’sini
beyine pompalar. Eğer kalp beynin ihtiyacı
olan kanı pompalayamaz veya beynin kan
damarları hasarlanmış ise, beyin hücreleri
ihtiyaç duydukları tüm gıda ve oksijeni
almakta problem yaşayacaklardır l
Beyni daha da
aktif hale
getirmenin yolları:
• Meraklı olun, hayat boyu
öğrenmeye çalışın
• Yazın, okuyun, bulmaca ve
diğer puzzle’ları çalışın
• Konferans ve oyunlara katılın
• Çevrenizde bulunan eğitimle ilgili
merkezlerin kurslarına katılın
• Oyun oynayın
• Bahçeyle ilgilenin
• Hafıza egzersizleri deneyin
Kalp yoluyla
beyin sağlığını
nasıl sağlayabiliriz:
• Uzun süreli kalp dostu bir hayat
stiline adapte olmak (beslenme, kilo,
kolesterol ve kan basıncı)
• Yağ ve kolesterol alımını azaltmak
• Egzersiz yapmak
• Sigara içmemek